مذاکرات مجلس شورای ملی ۳ دی ۱۳۴۷ نشست ۹۵
مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری بیست و دوم | تصمیمهای مجلس | قوانین انقلاب شاه و مردم |
مذاکرات مجلس شورای ملی
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز سهشنبه ۳ دی ۱۳۴۷ نشست ۹۵
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره۲۲
جلسه: ۹۵
مجلس در ساعت نه صبح به ریاست آقای عبدالله ریاضی تشکیل گردید. |
فهرست مطالب:
- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل
۱- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل
رئیس ـ اسامی غائبین جلسه قبل قرائت میشود.
غائبین با اجازه
- آقایان دکتر صدر ـ مسعودی ـ مرندی ـ اولیاء ـ مهرزاد ـ ایلخانی پور ـ مهندس بریمانی ـ رامبد ـ مهندس ریاحی ـ مانی ـ دکتر عظیمی ـ بانو زاهدی ـ دکتر عاملی تهرانی.
غائبین بی اجازه
- آقای موقر.
غائبین مریض
- آقایان مهندس فروهر ـ دکتر ستوده ـ سعید وزیری ـ سلیمانی کاشانی ـ دکتر عدل طباطبائی ـ فروتن ـ کلانتری ـ موسوی ماکوئی.
- بیانات قبل از دستور آقایان: دکتر الموتی ـ فضائلی
۲- بیانات قبل از دستور آقایان: دکتر الموتی ـ فضائلی
رئیس ـ نطقهای قبل از دستور را شروع میکنیم آقای دکتر الموتی تشریف بیاورید.
دکتر الموتی ـ با اجازه مقام معظم ریاست و همکاران محترم بنده امروز میخواهم در این ساحت مقدس مطالبی به عرض ساحت مقدس مجلس شورای ملی برسانم، همه ما می دانیم چند روز قبل دانشمندان امریکا اقدام به یک کار بزرگ جهانی کردند و آن اعزام یک سفینه به مدار ماه است که من میبینم تمام مردم جهان لحظه به لحظه به دنبال این خبر هستند و آرزومندند که بشر امروز توفیق پیدا کند در این راهی که قدم برداشته موفق شود، به خصوص برای شهامت و دلیری مردانی که این سفر خطرناک را آغاز کردند و همه آرزومندند این فضانوردان به سلامت باز گردند همین الآن با آقای خواجه نوری هم مسلک عزیز صحبت میکردم ایشان میگفتند کدخدائی از موکلینشان پیش ایشان بوده و این کدخدا میگفت من اخبار این موضوع را میخوانم و سر نماز دعا میکنم که این فضانوردان سالم برگردند، برای این که مردان بزرگی هستند و دست به کاری زدهاند که دنیای ما را با یک تحول بسیار بسیار بزرگی روبرو ساختهاند. امروز در دنیا شاید دو کشور باشند که بتوانند با امکانات عظیمی بزنند ولی سرانجام نتیجه این کار عاید همه افراد بشر خواهد شد (صحیح است) ما آرزومندیم همان طور که امروز دانشمندان و فضانوردان در این راه تلاش میکنند و میخواهند کهکشان را تسخیر کنند در عین حال معتقدم باید به سیاستمداران دنیا هشدار داد که از این کارهای بزرگ علمی در راه صلح و بشر دوستی استفاده کنند همان طور که شاهنشاه بزرگ ما همیشه مدافع و پرچمدار صلح هستند حق این است که همه سیاستمداران دنیا هم از این پیشرفتها و تحولات علمی در راه صلح و بشر دوستی استفاده کنند (احسنت) من وقتیکه این خبرها را میخواندم دیدم این فضانوردان موقع حرکت مقداری سیانور همراه خودشان بردهاند که اگر در این راه نتیجهای حاصل نشد اقدام به خودکشی کنند این کار، کار بسیار بسیار بزرگی است تصور این که یک روز نزدیک مدار ماه در آن جای دور اقدام به خودکشی کنند بسیار وحشتناک است، به عقیده من هر انسانی وظیفهدار است از چنین انسانهای بزرگی تجلیل بکند، من خوشوقت هستم که امروز در این ساحت مقدس از چنین مردان بزرگی تجلیل میشود به همه دانشمندان و به خصوص دانشمندان امریکا تبریک میگویم که توانستند به چنین موفقیتی نائل شوند.
جوانشیر ـ متشکرم.
دکتر الموتی ـ البته شما از طرف دانشمندان آمریکا تشکر میکنید به عنوان یک دانشمند.
جوانشیر ـ چون مد شده است بنده هم از آقای مصباح جالینوس تبعیت کردم.
دکتر الموتی ـ به هر حال چون بنده خودم را ناشر یک مجله علمی میدانم و با کارهای علمیسر و کار دارم وظیفه خود دانستم که اظهار نظری بکنم و به نظر من حق این است که در این مورد بیش از این در مملکت ما مثل همه جوامع مترقی دنیا اظهار نظر بشود و این کار بزرگ را تجلیل بکنند (احسنت) همین طور که امروز باید جنگ طلبی و توسعه طلبی و تجاوز را محکوم کرد از همه مردان و زنانی که در این راه فداکاری میکنند باید تجلیل و سپاسگذاری کرد تا در این کار بیش از پیش موفق شوند و ملتها بیشتر قرین موفقیت و سعادت بشوند از این فرصت استفاده میکنم و این موفقیت بزرگ را به دنیای علم و دانش و افراد فداکار دنیا که در این راه قدم برمیدارند از این ساحت مقدس تبریک میگویم (احسنت).
رئیس ـ آقای فضائلی تشریف بیاورید.
فضائلی ـ بنده در یکی دو روز اخیر دو تلگرام داشتم یکی از قصر شیرین و یکی از نفت شاه که درباره یک خبر مسرت بخشی که دیشب هم در روزنامهها بود و ابراز خوشحالی و افتخار کرده بودند، موضوع این بود که در نفت شاه کوششها و تلاشهای دسته کاوش کار نفت به نتیجه رسیده و چاه شماره ۴ آن جا خوشبختانه به ثمر رسید به طوری که محصولش در نصاب خوب اقتصادی است، با وجودی که شاید مردم قصر شیرین از نظر شخص خودشان به طور استثنایی یک فایده خاصی برای خودشان نیست و این فایده برای همه ملت ایران و همه مملکت است. من احساس کردم که این امر برای آنها یک امر افتخار آمیزی است که در زمینی که آنها بر روی آن نشستهاند و وجب به وجب آن را در طول تاریخ حفظ کردهاند عوایدی حاصل میشود که برای تمام ملت و تمام مملکت است، بنده در ایامی که در کرمانشاه بودم و خدمت میکردم فعالیت دستههای کاوش کار نفت را در امام حسن در نزدیکی قصر شیرین میدیدم که همه با جوش و خروش و هیجان و با یک علاقه خاصی کار فوقالعاده سخت و حتی خطرناک خود را انجام میدادند و در قیافه جوانان دانشمند و مهندسان و تکنسینها حتی کارگران میدیدم که حس وطن پرستی و علاقه به میهن است که آنها را با علاقه شدید به این کار وامیدارد همه این افتخار را داشتند که بدون استفاده از اعانت و کمک مهندسان خارجی خودشان این طرح را ریختند و خودشان مشغول فعالیت هستند و بالاخره در این زمینه به نتیجه رسیدند، بنده وظیفه خود دانستم که اولاً شکرگذاری بکنم از این که در نتیجه رهبری شاهنشاه عالیقدر ما آن نیروهای خلاقه در جوانان مجال جلوه و تجلی پیدا کرده است حقیقتا به خودمان ببالیم و عرض تبریک به پیشگاه مقدس شان و هم چنین به دستگاه شرکت ملی نفت و مدیر عامل آن که قطعاً یکی از خدمتگزاران لایق و صدیق شاهنشاه است و به خصوص به همه مهندسین و تکنسینها و کارگران تبریک میگویم و در عین حالیکه از این خبر بسیار مسرور بودم اما درست مثل اینکه آدم یک گلی را میبیند و از رنگش و زیبائیش لذت میبرد بلافاصله یک خاری به دستش میرود به یاد این افتادم که چاه آب قصر شیرین مدتهاست پر گل و لای مانده است و برای آب مشروب اهالی آنجا اقدامی که مقتضی یک شهر مرزی هست نشده است، مردم آب گل آلود میخورند و یا این که از نظر آب زراعتی با وجودی که یک رودخانه از کنار آن میگذرد مردم در زحمت هستند، بعضی از طرحها مانند طرح آبیاری زهاب و دشت زهاب و استفاده از نهر بلاش که گویا از دوره بلاش است و از یادگاریهای پادشاهان ساسانی است و طرح سومار و طرح آبرسانی به قصر شیرین همه مانده است، امیدوارم همه این کارها همآهنگ پیش برود و فعالیت بیشتری برای رفاه حال مردم مرزنشین آن حدود حاصل بشود، خیلی متشکرم (احسنت ـ احسنت).
- طرح گزارش کمیسیون بودجه راجع به متمم بودجه سال ۱۳۴۷ کل کشور
۳- طرح گزارش کمیسیون بودجه راجع به متمم بودجه سال ۱۳۴۷ کل کشور
رئیس ـ وارد دستور میشویم گزارش کمیسیون بودجه راجع به متمم بودجه سال ۱۳۴۷ مطرح است قرائت میشود.
گزارش از کمیسیون بودجه به مجلس شورای ملی
به طوری که نمایندگان محترم مستحضر میباشند دولت به موجب لایحه تقدیمی متمم بودجه سال جاری که به شماره ۵۷۸ چاپ و توزیع گردیده است به اتکاء افزایش درآمد و پیش بینی استمرار آن تا پایان سال جاری اجازه خواسته است اضافه اعتباراتی را که در موقع تدوین بودجه سال ۱۳۴۷ مورد تقاضای وزارتخانهها و مؤسسات دولتی بوده و همچنین پارهای اعتبارات که طی سال به آنها نیاز حاصل شده است طبق جدول پیوست لایحه تقدیمی پادار و براساس مقررات و قوانین مربوط پرداخت نماید. ضمناً ۱۳ تبصره که چهار تبصره آن محدود به دوره عملکرد بودجه سال ۱۳۴۷ کل کشور و بقیه تا زمانی که ملغی نشدهاند استمرار قانونی خواهند یافت برای تصویب در ذیل نامه ماده واحده تقدیم داشته است.
کمیسیون بودجه لایحه دولت را با حضور نمایندگان وزارتخانهها و مؤسسات مربوط و در چند جلسه با حضور آقای دکتر آموزگار وزیر دارائی مورد رسیدگی قرار داد و اینک گزارش رسیدگی و مصوبه کمیسیون را به مجلس شورای ملی تقدیم میدارد.
الف ـ تغییر در انشاء متن ماده واحده:
ماده واحده پیشنهادی دولت صرفاً ناظر به کسب اجازه تأمین اعتبار طبق جدول پیوست لایحه تقدیمیکه برحسب دستگاه تهیه شده است میباشد ولی از آن جا که در سنوات اخیر تحولی کلی در امر تدوین بودجه روی داده است و ریز مواد بودجههای وزارتخانهها و مؤسسات نیز ضمن بودجه کل به مجلس تقدیم و مورد رسیدگی قرار میگیرد و بودجه سال ۱۳۴۷ نیز بر همین طریق تهیه و به تصویب رسیده کمیسیون تشخیص داد چنانچه این اعتبارات در ریز مواد مورد رسیدگی و تصویب قرار نگیرد دولت برای امکان استفاده از اعتبارات مذکور ناگزیر است ریز مواد را بار دیگر برای تصویب به مجلس تقدیم دارد و با توجه به این مطلب ریز تقسیم اعتبارات براساس مواد نیز مورد رسیدگی قرار گرفت و چون اصولاً مفهوم کلی متمم بودجه افزایش اعتبارات مندرج در بودجه میباشد متن ماده واحده به طریقی انشاء گردید که مبین این مفهوم بوده و اعتبارات مصوب طی لایحه متمم بر اعتبارات مصوب ضمن قانون بودجه سال ۱۳۴۷ کل کشور در ردیفهای مربوط اضافه گردد و بدین ترتیب اعتبارات ضمن لایحه تقدیمی از نظر مقررات اجرای بودجه به خودی خود تابع مقررات کلی قانون بودجه سال ۱۳۴۷ کل کشور قرار خواهند گرفت.
ب ـ رسیدگی ماهوی:
طبق اظهارات وزیر دارائی در جلسه علنی مجلس شورای ملی و کمیسیون بودجه، وزارت مذکور در سال جاری و در تعقیب اقدامات سال گذشته توانسته است با پیاده کردن تدریجی قانون مالیات بر درآمد جدید و همچنین تجهیز و تکمیل کادرهای وصولی و مراقبت بیشتر در امر وصول مبالغ قابل توجهی بیش از میزان پیشبینی شده درآمد حاصل نماید و همچنین رشد و رونق اقتصادی کشور و ثبات نسبی قیمتها و بر حسب مقایسه درآمد کلی ماهانه با میزان پیشبینی شده درآمد حاصل نماید و همچنین رشد و رونق اقتصادی کشور و ثبات نسبی قیمتها و برحسب مقایسه درآمد کلی ماهانه با میزان پیشبینی شده این اعتقاد بوجود آمده است که دولت خواهد توانست اضافه اعتبارات مورد تقاضای وزارتخانهها و مؤسسات دولتی را تأمین و پرداخت کند در عین حال ذکر این نکته ضرورت دارد که در بطن رقم سه میلیارد و چهارصد و چهل و یک میلیون و پانصد و بیست و هشت هزار ریال مندرج در ماده واحده ردیفهای ۱ /۱۱۱- ۱ /۱۷۴- ۱ /۲۰۱- ۱ /۲۰۸ و ۱ /۳۱۲ مربوط به تأمین اعتبار جهت پرداخت حقوق و عوارض گمرکی و تعهدات مربوط میباشد که با توجه به اینکه ارقام مذکور در ستونهای درآمد و هزینه بصورت جمعاً و خرجاً عمل میگردد دولت برای تأمین پرداخت این اعتبارات محتاج به تحصیل اضافه درآمد نیست و نیز ردیفهای ۵۱۰۳ و ۵۱۱۰ که از محل فروش اسناد خزانه تأمین میگردد مشمول همین حکم خواهند بود و چون مجموع اعتبار ردیفهای فوق بالغ بر هفتصد و هفتاد و شش میلیون و هفتصد و چهل و هشت هزار ریال است علیهذا اضافه درآمد لازم برای پرداخت اعتبارات مندرج در این لایحه بالغ بر دو میلیارد و ششصد و شصت و چهار میلیون و هفتصد و هشتاد هزار ریال خواهد بود که از طریق صرفهجوئی و افزایش درآمدهای منابع وصول باید تأمین گردد.
ضرورت اعتبارات درخواستی در هر مورد از طرف نمایندگان وزارتخانهها و مؤسسات دولتی به اطلاع کمیسیون رسیده است و بالنتیجه در دو ردیف تغییراتی بشرح زیر داده شد:
۱- از اعتبارات ردیف ۱ /۱۰۳ دولت مبلغ ۲۵ میلیون ریال کسر و بر اعتبارات جمعیت شیر و خورشید سرخ ایران جهت کمک به سیلزدگان اضافه گردید.
۲- اضافه اعتبار شهربانی کل کشور از مبلغ ده میلیون ریال به مبلغ دوازده میلیون ریال افزایش داده شد و این افزایش از محل صرفهجوئی سال قبل تأمین شده است.
ج- تبصرهها
از تبصرههای ذیل ماده واحده لایحه تقدیمی دولت تبصره ۳ حذف و سایر تبصرهها با پارهای اصلاحات عبارتی و ماهوی به تصویب رسید و نیز ضمن رسیدگی به لایحه تبصرههای شماره ۳- ۱۴- ۱۵- ۱۶- ۱۷- ۱۸ از طرف نمایندگان محترم و از طریق ریاست مجلس شورای ملی به کمیسیون بودجه ارجاع گردید که پس از بررسی با اصلاحاتی به تصویب رسیدهاند.
تبصره ۱۲ مربوط به افزایش حقوق بازنشستگی کارمندان بازنشسته دولت و تأمین اعتبار مربوط در جدول پیوست و همچنین تبصره ۱۴ که علاوه بر امکان اجرای یکی از مواد قانون استخدام که مآلا منجر به تقویت مالی صندوق بازنشستگی خواهد شد از جمله اقدامات مفیدی است که دولت در اجرای اوامر شاهانه مبنی بر توجه به وضع بازنشستگان بعمل آورده و بخصوص تغییری که در متن تبصره ۱۲ در جهت اصلاح ماهوی آن در کمیسیون بعمل آمد قابل توجه میباشد و نیز افزایش حداقل حقوق بازنشستگان و وظیفه و مستمریبگیران از سه هزار ریال در ماه به سه هزار و ششصد ریال که به موجب پیشنهاد کمیسیون و موافقت آقای وزیر دارائی به تصویب رسید بدون شک در رفاه مادی خانوادههای کثیری از افراد کشور مؤثر خواهد شد و مساعی دولت در تأمین اعتبار مذکور و اجرای نیات شاهنشاه آریامهر مبنی بر ترفیه حال طبقات ضعیف و کم درآمد قابل تقدیر میباشد.
د ـ نتیجه
از آنجا که بودجههای مملکتی در گردش و تنظیم چرخ اقتصادی کشور یکی از ارکان موثر است و با توجه به اینکه هر درآمدی را که دولت از هر منبع و ممری تحصیل میکند به نحوی از انحاء در عرصه اقتصادی مملکت عرضه خواهد داشت و در صورتیکه برنامه کیفیت صرف درآمدها منطبق با احتیاجات و مصالح اقتصادی مملکت تنظیم گردیده باشد لامحاله افزایش اعتبارات بودجه کل کشور در طریق رونق بیشتر اقتصادی مؤثر واقع خواهد شد و با توجه به اینکه نتایج حاصله در سنوات اخیر و افزایش معقول رشد اقتصادی مملکت مبین آن است که برنامههای تنظیمیاقتصادی کشور که به هر تقدیر بودجه کل کشور نیز جزئی از آن است امید بخش بوده و بر اصالت آنها دلالت دارد افزایش حجم بودجه مملکتی که با در نظر گرفتن مبلغ -/۱۲۹۵۷۰۰۰۰۰ ریال مصوب هیأت دولت بالغ بر -/۴۷۳۷۲۲۸۰۰۰ ریال میگردد عاملی در تشدید مبانی اقتصاد کشور و رونق آن تواند بود مخصوصاً که دولت توانسته است با اجرای سیاست صحیحی در زمینه کنترل قیمتها مانع آن گردد که سطح قیمتها بیش از حد معقول و منطقی افزایش یافته و با بالا رفتن قدرت خرید بر اثر افزایش قیمتها خنثی گردد نیز ملاحظه ارقامیبه میزان -/۶۳۰۵۵۴۰۰۰ ریال اعتبار پرداخت حقوق و عوارض گمرکی کالا و اشیاء مورد احتیاج برنامههای عمرانی کشور نوید بخش آن است که این برنامهها از قوه به فعل نزدیک میشود و طرحهای عمرانی در این زمینهها اکنون به مرحله اجرا قرین گردیده است و اهالی مملکت از برکات آن برخوردار خواهند شد.
مفاد تبصره ۱۳ دایر به اجازه افزایش صدور اسناد خزانه خود نشانهای از ثبات اقتصادی و اعتماد تام اهالی کشور به برنامههای اقتصادی مملکت است و استقبالی که از خرید اوراق مذکور به عمل آمده و لزوم افزایش صدور اسناد خزانه را موجب گردیده از هر جهت مطلوب به نظر میرسد.
اظهارت آقای وزیر دارائی در مجلس شورای ملی و کمیسیون بودجه حاکی از اینکه قسمت مهمیاز اضافه اعتبارات مورد تصویب از محل اضافه درآمدهای منابع مالیات مستقیم تأمین گردیده و خواهد گردید نشانه آن است که دولت در اجرای نظرات نمایندگان محترم که همواره توجه خاص به افزایش درآمد دولت از منابع مالیات مستقیم مبذول داشتهاند به توفیقهای نسبی نائل آمده و در زمینه احکام اقتصادی مبین آن است که قدرت خرید اهالی مملکت که بالمآل عامل اصلی ایجاد سود و منفعت برای مؤدیان مالیات مستقیم است افزایش یافته و این امر فی حد ذاته میتواند موجبی برای رضایت خاطر نمایندگان محترم باشد.
رئیس کمیسیون بودجه ـ مرتضوی.
ماده واحده ـ اجازه داده میشود از محل درآمد عمومی سال ۱۳۴۷ کل کشور مبلغ سه میلیارد و چهارصد و چهل و یک میلیون و پانصد و بیست و هشت هزار ریال (-/۰۰۰ /۵۲۸ /۴۴۱ /۳) طبق جداول پیوست به اعتبارات بودجه سال ۱۳۴۷ کل کشور اضافه و با رعایت مقررات و قوانین مربوط به مصرف برسد.
- تبصره ۱ـ به وزارت امور خارجه اجازه داده میشود فرش و سایر اشیاء تزئینی ایرانی مورد نیاز را در حدود اعتبار مصوب سال ۱۳۴۷ برای محلهای پذیرائی خریداری نماید و همچنین وزارت کشور میتواند برای شهرستانها و بخشها از مفاد این تبصره استفاده نماید.
- تبصره ۲ـ وزارت آموزش و پرورش مجاز است مبلغ ۲۷۰ میلیون ریال اعتبار ردیف ۵۱۱۱ را بابت تعهدات سال ۱۳۴۶ مصرف و به هزینه قطعی منظور نماید.
- تبصره ۳ـ اجازه داده میشود اعتبار موضوع ردیف ۵۹۱۳ به تشخیص نخست وزیر به مصرف رفاه اهالی جنوب شهر تهران برسد.
نحوه استفاده از اعتبار مذکور و مقررات هزینه آن از طرف هیئت وزیران تعیین خواهد شد.
- تبصره ۴ـ به ردیف ۲ /۴۳۰ قسمت هزینه بودجه سال ۱۳۴۷ کل کشور (هزینههای مربوط به اعزام قهرمانان به المپیک ۱۹۶۸ مکزیک) کلمه ((کمک)) علاوه میشود.
تبصره هائی که تا ملغی نشده به قوت خود باقی است.
- تبصره ۵ـ از تاریخ تصویب این قانون اداره امور بیوتات سلطنتی و نگاهداری و نظارت بر اموال آن به وزارت دربار شاهنشاهی تفویض میشود. مصرف اعتبارات اداره مذکور از اول سال ۱۳۴۸ از شمول مقررات قانون محاسبات عمومیمستثنی بوده و به موجب آئیننامهای خواهد بود که به تصویب وزارت دربار شاهنشاهی خواهد رسید.
- تبصره ۶ـ به اداره بیوتات سلطنتی اجازه داده میشود یک قطعه زمین پلاک شماره ۱ /۲۸۸ واقع در بخش ۱۱ تهران و آب متعلق به آن را از سازمان بیمههای اجتماعی به مبلغ چهل میلیون ریال خریداری کند. دولت مکلف است اعتبار پرداخت مبلغ مذکور را در سه قسط سالانه از اول سال ۱۳۴۸ در بودجه اداره مزبور پادار کند.
- تبصره ۷ـ به وزارت امور خارجه اجازه داده میشود تا پایان سال ۱۳۵۰ مبلغ ۶۰۰ میلیون ریال به منظور تهیه محل ملکی و ساختمان نمایندگیهای سیاسی و کنسولی شاهنشاهی در خارج از کشور و یا تکمیل آن و تا پایان سال ۱۳۴۸ مبلغ ۵۸ میلیون ریال به منظور خرید وسایل مخابراتی و تجهیز و تکمیل اثاثه وزارت امور خارجه و نمایندگیهای سیاسی و کنسولی شاهنشاهی خارج از کشور از بانک مرکزی ایران به تضمین وزارت دارائی وام دریافت کند و دولت مکلف است اعتبار با پرداخت اصل و بهره آن را در بودجههای سالانه در ده قسط از تاریخ استفاده منظور نماید.
- تبصره ۸ـ به دولت اجازه داده میشود هزینههای مجامع بینالمللی را که توسط سازمانهای دولتی و وابسته به دولت در کشور تشکیل میشود به وسیله سازمان ایرانی مجامع بینالمللی انجام دهد و اسناد مربوطه را طبق صورت حسابهای سازمان مذکور به هزینه قطعی منظور نماید اسناد هزینههای مربوط به تشکیل مجامع فوق الذکر که تاکنون به وسیله سازمان مذکور انجام شده مشمول این تبصره میباشد.
- تبصره ۹ـ به وزارت دادگستری اجازه داده میشود سود سپرده ثابت دادگستری و ثبت کل اسناد و املاک را که نزد بانکهای مرکزی ایران و رهنی ایران میباشد به مصرف هزینههای مربوط به نگاهداری صغار و محجورین و بیمارستان دادگستری برساند و از اول سال ۱۳۴۸ سپردههای مذکور را به اسناد خزانه تبدیل و بهره آن را برای هزینههای فوق مصرف نماید.
- تبصره ۱۰ـ به وزارت آموزش و پرورش اجازه داده میشود مفاد تبصره ۲۰ قانون بودجه اصلاحی سال ۱۳۴۳ کل کشور را تا پایان سال ۱۳۵۰ اجرا کند.
ضمناً وزارت مذکور مجاز است که تا پایان سال ۱۳۵۰ از محل کمکها و وجوه جمع آوری شده و سایر اعتبارات مربوط ساختمان مناسبی (به ترتیب مذکور در تبصره فوق) برای مدرسه ایرانیان در اسلامبول که زمین آن قبلا خریداری شده است احداث نماید.
- تبصره ۱۱ـ اجازه داده میشود اسناد هزینه کلیه اعتباراتی که برای ساختمان یا تجهیزات خانه دانشجویان ایرانی در کوی دانشگاه پاریس حواله شده است یا میشود با گواهی سفیر شاهنشاه آریامهر در فرانسه و رایزن فرهنگی یا سرپرست دانشجویان ایران به هزینه قطعی منظور شود.
- تبصره ۱۲ـ الف ـ از اول اسفند ماه ۱۳۴۷ به حقوق بازنشستگی و وظیفه مستخدمینی که دارای پایه اداری غیر لیسانس بوده و تا آخر سال ۱۳۴۶ بازنشسته یا موظف شدهاند و همچنین به حقوق وظیفه وراث این دسته از مستخدمین که تا آخر سال ۱۳۴۶ فوت شدهاند بیست درصد اضافه و از محل صندوق بازنشستگی پرداخت خواهد شد. کسور بازنشستگی متعلق به این اضافه برای مدت ده سال محاسبه و ظرف مدت ۱۰ سال به اقساط ماهانه وصول خواهد شد.
ب ـ در مورد مستخدمینی که دارای پایه اداری غیر لیسانس بوده و از اول سال ۱۳۴۷ در اجرای ماده ۱۳۳ قانون استخدام کشوری مصوب ۳۱ /۳ /۱۳۴۵ در گروه ۲ جدول حقوق مندرج در قانون مزبور قرار گرفتهاند در صورتیکه از تاریخ ۱ /۱ /۱۳۴۷ تا قبل از اجرای ماده ۳۰ قانون استخدام کشوری بازنشسته یا موظف شده یا بشوند به حقوق بازنشستگی یا وظیفه و همچنین به مجموع حقوق وظیفه وراث این دسته از مستخدمین از تاریخ بازنشستگی یا موظف شدن یا فوت ده درصد اضافه و از محل صندوق بازنشستگی پرداخت خواهد شد.
در مورد مشمولین این بند در صورتی که تاریخ بازنشستگی یا موظف شدن یا فوت قبل از اسفند ماه ۱۳۴۷ باشد مابهالتفاوت از اول اسفند ماه ۱۳۴۷ پرداخت خواهد شد.
ج ـ حقوق بازنشستگی یا وظیفه در مورد مشمولین بندهای ((الف)) و ((ب)) از ۱۱۴۰۰ ریال و در مورد حقوق وظیفه وراث مجموعاً از نصف این مبلغ نباید تجاوز کند.
د ـ از اول اسفند ماه ۱۳۴۷ حداقل حقوق بازنشستگی و وظیفه و مستمری و مجموع وظیفه وراث و شهریه و حقوق معلولیت تبصره ۲۲ قانون بودجه سال ۱۳۴۶ کل کشور و تبصره ۱۷ قانون متمم بودجه سال ۱۳۴۶ کل کشور به سه هزار و ششصد هزار ریال افزایش مییابد و مابهالتفاوت از محل اعتبار صندوق بازنشستگی و صندوق بیمه مربوط قابل پرداخت خواهد بود.
مشمولین این بند از لحاظ پرداخت کسور بازنشستگی مابهالتفاوت مشمول تبصره ۷۰ قانون بودجه سال ۱۳۴۲ کل کشور نخواهند بود.
ه ـ دولت مکلف است درباره وراث مستخدمین غیر رسمی وزارتخانهها و مؤسسات دولتی مشمول قانون استخدامیکشوری مصوب ۳۱ خرداد ۱۳۴۵ که مورث آنان در تاریخ تصویب قانون مزبور به خدمت اشتغال داشته و قبل از اینکه وضع استخدامیآنان به رسمیتبدیل گردد فوت شده یا بشوند حقوق وظیفهای برابر نصف حقوق بازنشستگی که براساس یک چهلم آخرین حقوق دریافتی ضرب در سنوات خدمت تعیین خواهد شد برقرار کند و در صورتی که این وظیفه از مبلغ سه هزار و ششصد ریال کمتر باشد تا مبلغ سه هزار و ششصد ریال افزایش دهد حقوق وظیفهای که موجب این بند تعیین میشود از تاریخ روز بعد از فوت مستخدم متوفی با رعایت ماده ۸۶ و مواد مربوط دیگر قانون استخدام کشوری از محل اعتبار صندوق بازنشستگی پرداخت خواهد شد.
- تبصره ۱۳ـ میزان صدور اسناد خزانه موضوع ماده ۲ قانون انتشار اسناد خزانه از مبلغ بیست میلیارد ریال مندرج در تبصره ۷ قانون متمم بودجه سال ۱۳۴۵ کل کشور به مبلغ سی میلیارد ریال افزایش داده میشود دولت مجاز است وام موضوع تبصره ۳۴ قانون بودجه سال ۱۳۴۶ کل کشور را از محل فروش اسناد خزانه پرداخت کند.
- تبصره ۱۴ـ به دولت اجازه داده میشود تفاوتی را که بر اثر تطبیق و تبدیل وضع مستخدمین در اجرای مرحله اول قانون استخدام کشوری از مزایای مستمر کسر و به حقوق آنان اضافه میشود از اعتبار ماده ۲ هزینه وزارتخانه و مؤسسه ذیربط پرداخت کند.
- تبصره ۱۵ـ به وزارت دادگستری اجازه داده میشود مبلغی به عنوان فوقالعاده شغل قضات به موجب آئین نامهای که از طرف وزارت مذکور تهیه و به تصویب کمیسیون استخدام مجلسین خواهد رسید در حدود اعتبار مصوب که ضمن بودجه وزارت دادگستری برای این منظور پیش بینی میشود پرداخت نماید.
- تبصره ۱۶ـ هر یک از وزارتخانهها و مؤسسات دولتی و وابسته به دولت میتوانند در دعاوی راجع به خود از کارمندانی که از بودجه وزارتخانه یا مؤسسه مربوط حقوق دریافت میدارند به شرط داشتن لیسانس حقوق و یا سابقه قضاوت یا وکالت دادگستری و عدم محرومیت از اشتغال به قضاوت یا وکالت به عنوان نماینده قضائی در کلیه محاکم و مراحل قضائی استفاده نمایند.
- تبصره ۱۷ـ وجوهی که به موجب آئیننامه تعرفه وکالت بابت حق تعاون از وکلای دادگستری وصول شده و خواهد شد به موجب اساسنامهای که به تصویب هیئت مدیره کانون وکلای دادگستری و امضاء وزیر دادگستری رسیده باشد به مصرف تعاون و بازنشستگی وکلای دادگستری خواهد رسید.
- تبصره ۱۸ـ از اول سال ۱۳۴۷ مأخذ احتساب عوارض موضوع تبصره ۲۲ قانون متمم بودجه سال ۱۳۴۶ کل کشور در مورد وسائط نقلیه که وسیله اشخاص حقوقی وارد کشور میشود در صورتیکه طبق قانون از پرداخت تمام یا قسمتی از حقوق و عوارض گمرکی و سود بازرگانی معاف باشند عبارت است از بهای سیف به علاوه جمع هزینههایی که در پروانه گمرکی مربوط به آن منظور شده است. در صورت انتقال و خروج این گونه وسایط نقلیه ازمالکیت اشخاص حقوقی فوقالذکر عوارض مذکور برمأخذ جمع بها و حقوق و عوارض گمرکی که از طرف اداره گمرک در تاریخ انتقال تعیین میشود به علاوه ۱۵% مجموع بها و حقوق گمرکی احتساب و چنانچه بیش از میزانی باشد که در موقع ورود به کشور دریافت گردیده مابهالتفاوت باید وصول شود.
انتقالدهنده و انتقالگیرنده متضامناً مسئول تأدیه تفاوت عوارض خواهند بود.
گزارش از کمیسیون امور استخدام به مجلس شورای ملی
کمیسیون امور استخدام و سازمانهای اداری در جلسه ۲۵ آذرماه ۱۳۴۷ با حضور آقای قوام صدری معاون وزارت دارایی تبصرههای ۱۲ و ۱۴ و ۱۵ از لایحه دولت راجع به متمم بودجه سال ۱۳۴۷ کل کشور را مورد رسیدگی قرار داد و تصویب کرد.
اینک گزارش آن را در تأیید گزارش کمیسیون بودجه به مجلس شورای ملی تقدیم میدارد.
مخبر کمیسیون امور استخدام و سازمانهای اداری - دیهیم
گزارش از کمیسیون دادگستری به مجلس شورای ملی
کمیسیون دادگستری در جلسه ۲۷ آذرماه ۱۳۴۷ با حضور آقای قوام صدری معاون وزارت دارایی تبصرههای ۱۶ و ۱۷ از لایحه دولت راجع به متمم بودجه سال ۱۳۴۷ کل کشور را مورد رسیدگی قرار داد و تصویب کرد.
اینک گزارش آن را در تأیید گزارش کمیسیون بودجه به مجلس شورای ملی تقدیم میدارد.
مخبر کمیسیون دادگستری - دکتر وفا
گزارش از کمیسیون دارایی به مجلس شورای ملی
کمیسیون دارایی در جلسه ۲۷ آذر ماه ۱۳۴۷ با حضور آقای قوام صدری معاون وزارت دارایی تبصرههای ۵ و ۷ و ۱۲ و ۱۳ و ۱۶و ۱۸ کل کشور را مورد رسیدگی قرار داد و تصویب کرد.
اینک گزارش آن را در تأیید گزارش کمیسیون بودجه به مجلس شورای ملی تقدیم میدارد.
مخبر کمیسیون دارایی - خسروی کردستانی
رئیس- آقای مرتضوی بفرمایید.
مرتضوی- با اجازه مقام محترم ریاست خواستم به عرض نمایندگان محترم برسانم که در متن گزارش و بعضی از صفحات مقدمه و تبصرهها یک اشتباهات چاپی شده است که بنده عرض میکنم که دستور بفرمایید اصلاح شود، در صفحه اول گزارش در منتها الیه پاراگراف اول «داشتهاند» صحیح نیست و «است» صحیح است.
در صفحه دوم در بند (ب) قبل از کلمه مالیات بردرآمد کلمه «جدید» از قلم افتاده است یعنی قانون جدید برمالیات بردرآمد صحیح است. در صفحه دوم، سطر چهارم کلمه «متن» چاپ شده است که اشتباه است و کلمه «بطن» صحیح است، همچنین در سطر ششم بعد از جمله تأمین اعتبار باید جمله «جهت پرداخت» اضافه شود که از قلم افتاده است، در صفحه پنجم در سطر دوازدهم آنجا که گفته میشود. «در سطح قیمتها بیش از حد معقول و منطقی افزایش یافته و بالا رفتن ..» قبل از کلمه «بالا» «با» از قلم افتاده است یعنی «با بالا رفتن قدرت خرید» صحیح است، در صفحه ششم سطر دوم بعد از «مستقیم» تحصیل صحیح نیست و «تأمین» صحیح است و در ماده واحده به طوری که ملاحظه فرمودهاید سال ۱۷۴۷ چاپ شده که صحیح آن ۱۳۴۷ است همچنین در پایان ماده واحده «پرداخت نماید» غلط و باید «به مصرف برسد» نوشته شود، در تبصره ۳ - کلمه اجازه داده میشود در اول صدر تبصره جمله (اجازه داده میشود) در چاپ افتاده است و باید اضافه شود در منتهی الیه تبصره جمله «خواهید رسید» غلط است و کلمه «برسد» صحیح است.
- تصویب صورت جلسات ۲۸ آذر و اول دی
۴-تصویب صورتجلسات ۲۸ آذر و اول دی
رئیس- صورتجلسه روزهای پنجشنبه هفته گذشته و یکشنبه این هفته خدمت خانمها و آقایان توزیع شده است نسبت به این صورتجلسات نظری نیست؟ (اظهاری نشد) صورتجلسهها تصویب میشود.
- تصویب یک فوریت چند تبصره گزارش متمم بودجه سال ۱۳۴۷ کل کشور
۵- تصویب یک فوریت چند تبصره گزارش متمم بودجه سال ۱۳۴۷ کل کشور
رئیس ـ چند تبصره در این لایحه دو شوری است که از طرف عدهای از نمایندگان پیشنهاد فوریت برای آنها شده است پیشنهاد قرائت میشود.
پیشنهاد مینماید تبصرههای ۵ ـ ۷ـ ۱۲ـ ۱۳ـ ۱۴و ۱۵و ۱۶و ۱۷و ۱۸ متمم بودجه سال ۱۳۴۷ یک شوری تلقی گردد و به قید یک فوریت مطرح بشود.
خواجه نوری ـ یزادن پناه ـ پوربابائی ـ کاسمیـ حسن صائبی ـ پروشانی ـ دکتر سعید ـ الموتی ـ دکتر غلامرضا عدل ـ جوانشیر ـ صدری کیوان ـ سرتیپ پور ـ دکتر بهبهانی ـ ابتهاج سمیعی ـ کمالوند.
رئیس ـ نسبت فوریت این چند تبصره نظری نیست؟
آقای دکتر دادفر بفرمائید.
دکتر دادفر ـ تبصره ۱۷ هم هست؟
رئیس ـ بله قرائت شد، به فوریت این تبصرهها رأی میگیریم خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش میکنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد.
- طرح گزارش کمیسیون بودجه راجع به متمم بودجه سال ۱۳۴۷ کل کشور
۶- طرح گزارش کمیسیون بودجه راجع به متمم بودجه سال ۱۳۴۷ کل کشور
رئیس ـ آقای دکتر عاملی بفرمائید.
دکتر عاملی ـ جناب آقای رئیس، همکاران ارجمند: لایحه متمم بودجه به طوری که از نظر همکاران ارجمند گذشت محتوی بعضی نکاتی است که جا دارد در مورد آن تذکراتی در اینجا داده شود قبل از اینکه به ذکر نکاتی که بیشتر جنبه مخالفت دارد بپردازم ناگزیر هستم در مورد توجهی که به وضع بازنشستگان شده است از تنظیم کنندگان با ستایش و قدردانی یاد کنم، بازنشستگانی که مشمول مقررات این قانون میشوند جمع عظیم و اکثریت قابل توجهی از بازنشستگان را تشکیل میدهند که غالباً در شرایط مالی ناگواری هستند و از اینکه به وضع آنها به این نحو توجه شده است باید سپاسگزاری کرد البته این سپاسگزاری هم معطوف به مقامات دولت است و هم معطوف به توجه و عنایت بسیاری از نمایندگان که اساس تقسیم بندی غیرمعقول را که بر پایه مدارک تحصیلی شده بود بر هم زدند و اجازه دادند که بازنشستگان و حتی فوت شدگان بدون توجه به مدارک تحصیلی از مزایای اجتماعی این قانون استفاده کنند ولی در مورد نکات و مطالبی که ناگزیر هستم تذکراتی به عنوان مخالف بدهم قبلا لازم میدانم با این نکته اشاره کنم که دلیل این که در بحث بودجه محدودیت وقت قایل نشدهاند و اجازه داده شده است که سخنران بتواند مطالبی را که مورد نظر قرار دارد در فرصت کافی مورد بحث قرار بدهد این است که ارقام بودجه در ظاهر از چند رقم ریاضی تشکیل شده ولی در باطن و در نهاد این ارقام ریاضی مفاهیم سیاسی و اجتماعی و اقتصادی هست تمام برنامههائی که دولت بر عهده میگیرد تمام سیاستی که در جهت اقتصاد اجتماع و رفاه مورد توجه قرار میدهد ناگزیر در دل همین رقمهای ریاضی نهفته است و به همین دلیل وقتی ما این رقمهای ریاضی را از هم باز کنیم و محتوی آنها را نشان دهیم در حقیقت برنامه دولت برنامه سیاسی و اجتماعی و اقتصادی و رفاهی دولت شکافته میشود و عریان و آشکار میگردد و به عبارت دیگر میشود گفت که بودجه یک همزاد رقومیبرنامههای حکومت است بنابر این ما در بحث بودجه در واقع برنامهها را مطرح میکنیم آن چیزهائی که میبایست از قوه به فعل درآید و یا آن چیزهائی را که فعلیت پیدا کرده مورد ارزیابی قرار میدهیم و نشان میدهیم که آیا این، آن چیزهائی بوده است که ما میخواستیم؟ ملت ایران میخواسته یا چیزهائی نبوده است که ما میخواستیم بنابراین ابتدا اشارهای میکنم به روال و رویه تنظیم بودجه لااقل در این دو سالی که ما شاهد بودیم یعنی سال گذشته و امسال و مورد این روال و در مورد این رویه مطالبی هست که در این جا باید به عرض برسد منظورم از این روال چیست منظور این است که دولت بودجه کشور را در هنگام خودش با یک کسری و یا به اصطلاحی که خود آنها برگزیدهاند با یک صرفهجوئی به مجلس تقدیم میکند در آن موقع چنین نمایش داده میشود که مثلاً رقم درآمد دولت ۹۵ است و رقم هزینه صد است و ۵ واحد هم کسری هست البته برای این رقم کسری عنوان صرفهجوئی را برگزیدند و این کلمه صرفهجوئی یک فرصت جدیدی به مجریان امور داده است تا بودجه بعد از آنکه به تصویب قانونگذاری رسید با ترمزهایی آن را مهار کنند، در تخصیص اعتبارات اولویتهایی منظور کنند و در نتیجه بر قدرت اجرائی خودشان بیفزایند آن رقمهایی را که میپذیرند و بیشتر میل دارند زودتر بپردازند و آن رقمهایی را که میل کمتری دارند به عنوان اینکه باید مشمول صرفهجوئی بشود دیرتر و سخت تر میپردازند همکاران عزیز من که آشنای به مقررات اداری، به روالهای اداری هستند معنی این کلام را خیلی خوب درک میکنند نتیجه آن است که آن برنامهها و آن ارقام هزینهای که دارای مدافعان پر و پا قرصی است و هر روز میتوانند بروند به مقامات مسئول مربوط فشار بیاورند زودتر پرداخت میشود ولی آنچه که مربوط به نقاط دورافتاده به بخشهای کوچک به شهرستانهای درجه ۲ هست چون مدافعانی ندارند که دائم در اطاقهای مسئولین امور دنبال گرفتن اعتبارشان باشند، در بوته اجمال باقی میماند (عدهای از نمایندگان – صحیح است) برای نمونه من به حوزه انتخابیه خودم اشاره میکنم در این جا در ضمن تابستان امسال با کسب اجازه از وزارت آموزش و پرورش ساختمان بناهایی را برای دبستان آغاز کردند با تعمیراتی را بر عهده گرفتند و شروع کردند با اینکه اعتباراتش منظور شده بود ولی به علت مکانیسم خاص، تخصیص اعتبار اکنون که فصل سرما بر آن منطقه حاکم شده و دیگر اجرای کارهای ساختمانی میسر نیست هنوز اعتبارات مربوطه را دریافت نکردهاند در صورتی که به شهادت همین ارقامی که در اینجا هست ما مشاهده میکنیم که بسیاری از مخارجی که در هنگام تنظیم بودجه پیش بینی نشده بود در طی ماههای تابستان اعتبارش تأمین شده و هزینه آن انجام شده (عدهای از نمایندگان ـ صحیح است) تا بعداً برای آن تحصیل مجوز شود بودجه باید روالی را تعیین بکند که هر مجری بداند چه مقدار اعتبار در اختیار دارد و بتواند از اختیارات قانونی خود در صرف آن استفاده بکند و تا زمانیکه ما به این حد نرسیم نمیتوانیم ادعا کنیم که مسئولین امور در بخشها و شهرهای کوچک آن اختیار کافی را دارند که بتوانند قوانین را به نفع مردم به موقع اجراء بگذارند (صحیح است) ولی امروز قوههای مقننه جدیدی در داخل دستگاههای اجرائی پدید آمدهاند که مرحله به مرحله جلو صرف اعتبارات تصویب شده را میگیرند و در آن مورد خاص که خودشان میخواهند اجازه میدهند که اعتبارات تصویب نشده به هزینه برسد (صحیح است) بنابراین از این نظر رقم کسر یا صرفهجوئی جای آن دارد در بودجههای آینده با نهایت دقت مورد بررسی قرار بگیرد و به اعتقاد من کسر بودجه سال گذشته یک کسر مصنوعی بوده است (صحیح است) صرفاً به دلیل آنکه صرفهجوئی و مکانیسم مخصوص صرفهجوئی همین کنترل دقیق مرحله به مرحله کنترل تبعیض آمیز را تجویز کند به همین دلیل که دولت در ماه پنجم سال به موجب تصویبنامه اضافه اعتباری را به مبلغ یک میلیارد به تصویب میرساند و در مقدمه آن اظهار میکند به علت افزایش درآمد، قطعاً این افزایش درآمد معنی و مفهومش این است که کسر را رقم نزدیک به ۵ میلیارد ریال کسر بودجه را پر کرده و علاوه بر آن به دولت اجازه داده است که ارقام جدیدی را به صورت اضافه اعتبار تابستانی و به صورت ارقام متمم بودجه ارایه بدهد اگر این کسر موهوم این رقم صرفهجوئی در هنگام تنظیم بودجه نمیداشت و به ارقام واقعی درآمد متکی میشدیم ما سیاست و رو به عمومیدیگری را مورد تصویب قرار میدادیم همکاران ارجمند خوب به خاطر دارند که در آن موقع به برنامههای بسیار مهم و اساسی در اینجا اشاره شد و از دولت خواسته میشد که به برنامههای فرهنگی به برنامههای عمرانی به برنامه مربوط به آبادانی نوار مرزی توجه خاص بشود خاطرتان هست که مسئولین امور در اینجا چه توضیحی میدادند میگفتند چه جور میتوانیم اعتبارش را تأمین بکنیم در وضع فعلی هم کسری هست از کدام رقم بزنیم تا این اعتبار را بتوانیم تأمین کنیم وقتی که رقمهای درآمد ما به این اندازه محدود است ولی امروز میبینیم آن محدودیت، محدودیت مصلحتی بوده است محدودیتی بوده است که غالب برنامههای خاصی را دولت بر قوه قانونگذاری تحمیل بکند این که میگوئیم روال و رویه قابل مطالعه است به همین دلیل است باید بر ارقام و پیش بینیهای واقعی متکی شد که ما بتوانیم بگوئیم سیاستی را که دولت در مورد هزینهها ارایه میدهد یک سیاست منطقی و صحیح است یا سیاست منطقی و صحیحی نیست اگر بر درآمد واقعی اتکاء کنیم آن وقت میتوانیم بسیاری از خواستههای مردم را جامه واقعیت بپوشانیم بسیاری از اصول انقلاب را با سرعت و قاطعیت بیشتری به موقع اجرا بگذاریم ولی اگر اول سال آمدیم گفتیم که امسال ناگزیر هستیم کسری داشته باشیم این امکان را برای خودمان محفوظ داشتیم که در طی سال در مراحل مختلف بیائیم بگوئیم کسری جبران شده و حالا ما اضافه درآمد داریم و نگوئیم چقدر اضافه درآمد داریم برای اینکه بتوانیم یک بار برنامهای مورد نظر خودمان را در تابستان با استفاده از ماده ۱۱ به کرسی بنشانیم و یک بار هم در اواخر سال قسمت دیگری از خواستههای خودمان را در لایحه متمم بودجه بگنجانیم این رویه صحیح نیست برای یک بار باید با اتکاء بر ارقام صحیح پیشبینی شده بودجه مملکت را تنظیم کرد آنچه که در اینجا به عنوان یک نقص میتوانم به آن اشاره کنم این است که ارقام درآمد همانطور که اشاره کردم مشخص نیست ارقام درآمد در موقع تقدیم بودجه سالانه همانطور که ملاحظه فرمودید مشخص بود اما اکنون مشخص نیست این توضیح در کمیسیون خواسته شد پاسخ قانع کنندهای داده نشد قرار بر این بود که جدولها و ارقام به طور دقیق تر به کمیسیون ارائه بشود تا آخرین جلسه این کار انجام نگرفت آن طور که در گزارش کمیسیون هم ملاحظه میفرمائید فقط به ذکر کلیات و اینکه غالب این درآمد از محل مالیات مستقیم هست اشاره شده در صورتیکه اگر رقم و موارد به طور دقیق ارائه میشد شاید ضابطه و ملاکی بود برای بررسی بودجه سال ۱۳۴۸ و این رمز در اختیار تنظیم کنندگان بودجه باقی نمیماند که سال آینده هم از یک چنین مکانیسمی استفاده کنند باز لابد آن سال هم ابتدا ما را در برابر محظور کسر قرار خواهند داد و خواهند گفت که این برنامهها غیر قابل تغییر و غیر قابل تبدیل است و این ارقام به هیچ وجه نمیتواند جابجا بشود ولی باز ملاحظه میکنید چند ماه که از سال میگذرد برای خودشان امکانات نوین به وجود میآید که میتوانند در یک مرحله یا دو مرحله ارقام جدیدی از هزینه را به وجود بیاورند و به تصویب برسانند.
دومین تذکری که باید در مورد محتویات این لایحه به عرض برسانم این است که ما غالباً با ماجراهای متضادی در کار قانونگذاری مواجه هستیم با این معنی که از یک طرف قانونی به نام قانون محاسبات عمومیداریم و از یک طرف تمایلی داریم که هر مؤسسه جدیدی و هر قسمتی از مؤسسات سابق را به تدریج و به قسمیاز شمول این قانون مستثنی بکنیم.
یک قانون استخدام کشوری داریم و یک تمایل خاصی داریم به اینکه مؤسسات را یکی پس از دیگری از شمول قانون استخدام کشوری مستثنی بکنیم یا در موارد دیگری ضوابط کلی دیگری داریم ولی به تدریج با مقررات جدید و به خصوص با تبصرهای در بودجه مقررات قبلی را نقص بکنیم و آن اصول کلی را که برای تعیین یک نظامیقانونی و یک نظام اجتماعی تعیین شده است یکی پس از دیگری نقض بکنیم این رویه برازنده قانونگذاری نیست این بررسیها باید با دقت انجام بگیرد.
در مورد قانون محاسبات عمومی به کرات بحث شده حتی سال گذشته مجلس دولت را مکلف کرد که قانون محاسبات جدیدی را بیاورد و به مورد تصویب بگذارد این قانون ارائه شده است ولی در حالی که قانون قدیم نافذ است و مطالعات برای جایگزین کردن قانون جدید در جریان است باز ما در این بودجه در موارد متعددی ملاحظه میکنیم که میخواهند مؤسسات و دستگاههائی را از شمول قانون محاسبات عمومی مستثنی بدارند و در تمام موارد استدلال این است که این کار سبب وقفه است اگر بخواهند پرده بخر زود نمیتوانند بخاری بخرند این رویه صحیح نیست بالاخره شاید تا دنیا باقی است باید بخرند باید تدارک کنند و برای این امر باید نظامات کلی باشد که برای این امر با توجه به مقتضیات زمان با توجه به ضرورت باید سرعت حاکم باشد والا به دلیل این که ما میخواهیم کار سریع انجام بدهیم متخصص استخدام کنیم یکی پس از دیگری مؤسسات را از شمول قانون مستثنی بکنیم این رویه صحیح نیست در مورد قانون استخدام در این لایحه نکتهای هست و البته این نکته دارای دو رکن و دو جنبه است به طوری که ملاحظه میکنید در تبصره ۹ پیشبینی شده است که به وزارت دادگستری اجازه داده میشود که بتواند و اجازه داشته باشد به عنوان اضافه شغل به قضاتی که در مناطق خاصی کار میکنند مبلغی بپردازد (دکتر یزدان پناه ـ تبصره ۱۵ است) بله متشکرم در تبصره ۱۵ است که پیش بینی شده به عنوان فوقالعاده شغل قضات اجازه داده شده است که وزارت دادگستری به قضاتی که در مناطق خاصی کار میکنند فوقالعاده شغل بپردازد این یکی از مواردی است که با نهایت ضرورتی که دارد ولی نظامات کلی قانون استخدام را به بازی گرفته، عرض میکنم ضرورت دارد در بسیاری نقاط هست که امروز مردم به قسمیدر مضیقه هستند از جهت اینکه دادگاههای مناسب، مخصوصاً چون نقاط کوچک است دادگاههای بخش وجود ندارد از جمله نقاطی را که من میشناسم به مشکلات مردم در آن جا آشنائی داریم ناگزیر هستم اینجا اشاره بکنم یکی از این نقاط سردشت بوکان و تکاب است مشکلاتی که مردم از این جهت دارند به خاطر این است که در این نقاط دادگاه بخش نیست نتیجه این است که برای هر کار کوچکی باید به مهاباد یا میاندوآب بروند سردشت نقطهای است که از لحاظ فاصله و از لحاظ شرایط مخصوص گاه وضعش به شکلی در میآید که کرایه از مهاباد تا سردشت بیش از کرایه از مهاباد تا مشهد میشود یعنی برای پیمودن ۱۵۰ کیلومتر راه گاه باید ۵۰ـ تا ۶۰ تومان کرایه پرداخت به علت این که راه ناهمواره است به علت این که راه با شرایط غیر فنی ساخته شده به علت اینکه نگهداری دقیق از راه به عمل نیامده و به علت شرایط جوی که قسمت عمدهای از سال این راه پوشیده از برف است آن وقت مردمی که در سردشت هستند ناگزیرند برای ادای یک شهادت این راه طولانی و سخت را طی کنند و در محضر دادگاه حضور پیدا کنند سالها است که یکی از خواستههای اصلی و اساسی مردم سردشت و بوکان و مردم تکاب و شاید بسیاری از بخشهای کوچک و دوره افتاده این است که در محل خودشان دادگاه بخش داشته باشد تا اشکالات قضائی در آنجا مورد رسیدگی قرار بگیرد و مشکلاتشان حل بشود ولی این کار تا کنون انجام نشده من اخیراً بررسی کردم حتی مقامات استان موافقت کردند به این بخشها قاضی از پرسنل موجود خودشان بدهند و از اعتبارات خودشان بدهند ولی متأسفانه به علت اشکالات اداری هنوز با این امر موافقت نشده به این دلیل من کاملاً موافقم که در نقاطی که وجود قاضی از لحاظ رفاه مردم جزو مسائل درجه اول است و در این شرایط خدمت دشوار است و اگر اضافهای به آنها پرداخت بشود کاملاً حقشان است ولی عرض من عرض دیگری است در این مورد میخواهم بگویم پس کی تمام این ملاحظات باید در قانون استخدام کشوری منظور بشود؟ چه زمانی باید برسد که هر کارمندی در هر شغلی که هست واقعاً حقوق مناسب خودش را دریافت کند؟ که دیگر کسی نیاید بگوید که کارمند به فلان محل میخواهیم بفرستیم نمیرود و ناگزیر هستیم که یک مبلغی اضافه بکنیم که برود این بحث کی باید تمام بشود؟ تمام امیدهای ما این بود که قانون استخدام جدید این مشکل را حل بکند ولی روز به روز موارد جدیدی را میبینیم که این مشکل دارد دامنه پیدا میکند (صحیح است) همین دیروز از طرف عدهای از پزشکان مهاباد که البته وضعشان استثنائی نیست بلکه بسیاری از پزشکان کشور هم مشمول همین مقررات هستند نامهای به من رسیده بود در این نامه نوشته بودند که ما دو پزشکیم در یک سازمان کار میکنیم در یک اداره کار میکنیم و یک وظیفه را انجام میدهیم یکی از ما پس از ۷ سال خدمت هزار و ده تومان حقوق میگیرد دیگری ۴۵۰۰ تومان به دلیل اینکه از محل طرح استخدام شده.
آیا این است نتیجه اجرای قانون استخدام کشوری؟ که حتی در محیطهائی که تا دیروز تبعیض نبوده است امروز ظلم به جای خودش هست تبعیض هم به آن اضافه شده! این مقررات ناهماهنگ این حقوقهای ناجور اینها کی باید دست از سر مردم بردارند؟ کی آن روز میآید که این منطق دست از سر مردم بردارد که ما برای هر مشکل بیائیم راه حل موقتی پیدا کنیم امروز میبینیم مشکل قضات را به جای اینکه در یک چهارچوب اساسی بنشینیم حل بکنیم به جای این که بگوئیم حقوق قاضی ۱۰۰ واحد در برابر حقوق فلان شغل ۹۰ واحد فلان شغل ۸۰ واحد یک بار این مسئله را برای همیشه حل بکنیم.
یک بار حل کنیم که آن کسی که به سردشت میرود میبایست چقدر امتیاز داشته باشد چطور است که شما قبول میکنید که قاضی که به سردشت میرود باید امتیاز داشته باشد ولی رئیس ثبت آنجا رئیس آمار آنجا نباید این امتیاز را داشته باشد؟ و دیگر کارمندانش نباید داشته باشند؟ چه منطقی حکم میکند؟ به هیچ وجه مسئله این نیست که من مخالف باشم که قاضی اضافه شغل بگیرد ولی این ارقام گوناگون کی از لیستهای حقوق حذف میشود؟ و کی ضوابط کلی حاکم میشود؟ شما به دنبال انقلاب اداری هستید انقلاب اداری همین چیزها است سرعت در نظم این امور است این انقلاب حقیقی اداری است یک بار بیائید تکلیف این پزشکانی که با حقوقهای رنگارنگ در مؤسسات مختلف دولتی کار میکنند حل کنید سازمان بیمههای اجتماعی با یک نرخی حقوق میدهد شیر و خورشید با یک نرخ حقوق میدهد اگر ما میخواهیم اصول عدالت در این کشور به موقع اجرا گذارده شود باید نظاماتی وضع کنیم که بین حقوق مؤسسات دولتی و مؤسسات خصوصی هم توازن و تعادل باشد (صحیح است) ولی ما امروز در جهتی عمل میکنیم که هر قدم که به پیش برمیداریم یک ردیف جدید یک ستون جدید یک مشکل جدید بوجود میاوریم این هرگز صحیح نیست ای کاش به جای این که به عنون یک راه حل موقتی این تبصره ۱۵ را در اینجا میگنجاندند به طور انقلابی یک رسیدگی میکردند و اساس و اصول را به دست میآوردند که بالاخره معلوم بشود آن قاضی که به سردشت میرود از حال تا یک زمان طولانی در آینده چه امتیازی نسبت به دیگر قضات از لحاظ حقوق و مزایا داشته باشد و چه نسبتی باید بین او و سایر کارمندانش در سردشت هستند برقرار باشد؟ این مشکل پزشکان را نباید ساده گرفت من تنها از این نظر که پزشکانی در شهرستانها هستند که به طور تبعیض آمیزی کم حقوق میگیرند نگران نیستم بلکه از این نظر بیشتر نگران هستم که عوارض این تبعیض به شکل مزمن در بیاید (پزشکپور ـ درآمده) و حتی آن زمانیکه ما مقررات را اصلاح میکنیم بر عوارض مزمن این کار نتوانیم فائق بشویم میدانید منظور چیست منظور من این است که امروز در بسیاری از شهرستانها هر طبیبی ۵۰ استعفا نامه در جیبش هست میگوید من این شغل را نمیخواهم ولم کنید بروم اما وزارت بهداری او را رها نمیکنید و با استعفایش موافقت نمیکند او میتواند به مؤسسه دیگری برود حقوق بیشتری بگیرد با استعفایش موافقت نمیکنند دستگاههای دیگر را منع کردند از این که چنین اشخاصی را بدون اجازه وزارت بهداری استخدام بکنند در نتیجه یک شخصی ۶۰ استعفا نامه در جیبش هست او را چه جور کسی میتواند به مبانی انضباط اداری آشنا کنید چه جور کسی میتواند اگر او وظیفهاش را انجام نداد از او بازخواست بکند؟ و این روحیه عدم انضباط بر سازمانهای ما سنگینی میکند و این عدم انضباط در سازمانهای ما استقرار پیدا میکند ریشه پیدا میکند نفوذ پیدا میکند و حتی روزی که شما بتوانید ضوابط کلی خودتان را تثبیت بکنید باز نمیتوانید بر این روحیه عدم انضباط فائق بشوید آنها دیگر عادت میکنند به این که به حکم تبعیضاتی که فعلاً کشیده و چشیدهاند نسبت به هر گونه مقررات بیاعتنا باشند (صحیح است) این مسئله مهمیاست که باید توجه بشود دائماً به آنها وعده داده میشود که در مرحله دوم کار شما درست میشود این مرحله دوم کی میرسد؟ بعد از آن که رویههای مخصوصی در هر دستگاهی مستقر شد میرسد؟ کی میرسد این مرحله دوم؟ این چه انقلابی است که در آن از سرعت و قاطعیت اثر و خبری نیست به این مسائل باید دقت شود واقعاً این تبصره ۱۵ با نهایت لزومیکه دارد با نهایت احترامیکه برای شغل شریف قضاوت دارم باید اذعان و اعتراف کنم که یک تبصره ضد انقلابی است یک تبصره غیر انقلابی است اگر به مفاد انقلاب اداری توجه میکردیم هرگز از این گونه مستثنیات به وجود نمیآوردیم برای این که امروز شما میگوئید به قضات اضافه شغل بدهید فردا ناگزیر منطق یک گروه دیگر را قبول میکنید پس فردا منطق یک گروه دیگری را قبول میکنید بالاخره به یک نقطه میرسیم که میگوئیم برای فائق آمدن برا این گونه مشکل اداری ناگزیر هستیم که یک قانون استخدام جدیدتری داشته باشیم چطور شد که قانون استخدام احتیاج پیدا کرد که تجدید بشود همین طور روز اول آن قانون استخدام ضوابط کلی داشت ولی وقتی که لازم آمد تغییری در آن بدهند در تمام چهارچوب تغییر ندادند یک گوشه را فشار دادند رفت بالا یک روز حقوق معلم رفت بالا یک روز حقوق قاضی یک روز حقوق پلیس و بالاخره روزی که نتوانستند حقوق را بالا ببرند گفتند اضافه کار بدهند گفتند اضافه شغل میدهیم ۸۰۰ جور حقوق پیدا شد ۲۰۰۰ جور مزایا پیدا شد ۸۰۰۰ جور ردیف حقوقی پیدا شد مجبور شدند آن را باطلش بکنند و قانون جدیدی به جای آن بیاورند امروز هم اگر آن استثناها در کار باشد و این رویه ادامه پیدا کند باز کار به همین منوال خواهد بود یک بار برای همیشه به عنوان اجرای یک اصل انقلابی بیائیم بر این مسائل فائق بشویم اصول و نظاماتی وضع کنیم که به هر کس در برابر وظیفه معین حقوق معین و مساوی با سایر کسانی که همان وظیفه را انجام میدهند بدهیم این میشود عدالت اجتماعی و این میشود انقلاب اداری، البته از یک جنبهاش، ولی ما در راه متفرق کردن حقوقها هنوز هم حرکت میکنیم ما در راه افزودن بر مشکلات استخدامیدر حال حرکت هستیم من در این فرصت اجازه میخواهم به بعضی از مشکلات حوزه انتخابیه خودم اشاره کنم البته این مشکلات شاید از بسیاری جهات جنبه استثنائی نداشته باشد و به شهرها و مناطق دیگر هم مربوط باشد و از جنبههائی هم ممکن است که ویژه منطقه مهاباد و اطراف آن باشد اولین موضوعی که باید مورد توجه قرار بگیرد خاصه اینکه در رقمهای این متمم بودجه هم اعتباری معادل ۲۸ میلیون به دستگاه وزارت اطلاعات تخصیص داده شد مسئله تبلیغات و رادیو است ما از اینکه دارای دستگاه رادیو هستیم چه منظوری داریم چرا دستگاه رادیو داریم مقصود این است که مردم را سرگرم کنیم؟ مقصود این است که مردم را در جریان حوادث و وقایع دنیا قرار بدهیم؟ مقصود این است که مردم را ارشاد کنیم یعنی اصول یک سیاست ارشاد ملی را به موقع اجرا بگذاریم؟ کدام یک از این مقصودها را داریم؟ البته آنطور که رادیو اداره میشود بیشتر مقصود اول یعنی سرگرم کردن است منتها در همین مورد هم باید عرض کنم که ما فقط گروه معدودی را سرگرم میکنیم (صحیح است) اولین دلیلش دلیل فنی است صدای رادیوی ما به آن نقاطی که باید برسد و آنطور که باید برسد نمیرسد (صحیح است) این نکتهای است که شاید هر یک از شما در طی مسافرتها بیش از هر مسئله دیگری به آن برخورد کرده باشید شما همین که چند کیلومتر از شهر تهران دور شدید رادیو اتومبیل خودتان را روشن میکنید دیگر صدای رادیو تهران و رادیو ایران را نمیشنوید و در بسیاری از موارد هر چه این پیچ را میگردانید صداهائی میشنوید که از فرسنگها دور از مرزهای ایران پخش و پراکنده میشود این مسئلهای است که باید مورد توجه قرار بگیرد این صداها به مردم تعلیم میدهد این صداها مردم را تحت تأثیر خودش قرار میدهد تأثیراتی که که ما از بعضی از آنها میخواهیم اجتناب بکنیم در همین شهر مهاباد صدای رادیو ایران به زحمت شنیده میشود در صورتی که صدای بسیاری از کشورهای دور و نزدیک به خوبی این منطقه را میپوشانند و بسیار صداهائی این منطقه را میپوشانند که به دست عمال مغرضی از خارج هدایت میشود (صحیح است) ما اعتباراتی برای این دستگاه میگذاریم ولی فایده منظور کردن این اعتبارات چیست؟ وقتی در شهرهای اندکی دور از تهران این صداها به گوش نرسد سابقاً در همین شهر مهاباد دستگاه فرستنده کوچکی بوده است که اتفاقاً با آنکه سیصد یا چهارصد وات بیشتر نبوده است معذلک از لحاظ خصوصیات فنی طوری عمل میکرد که صدایش در آن منطقه به خوبی شنیده میشد این دستگاه در اصلاحات بعدی وزارت اطلاعات تعطیل شد در صورتیکه ضرورت قطعی دارد که به ویژه شهر مهاباد یکی از پایگاههای پخش صدای ایران باشد (صحیح است) این مطلب را به این دلیل عرض میکنم که مهاباد و مناطق کردنشین جنوب، آذربایجان غربی و شمال استان کردستان از لحاظ طبیعت جغرافیائی و از لحاظ خصوصیات نژادی و زبان شناسی منطقه پهناوری را تشکیل میدهد که فقط قسمتی از آن در خاک شاهنشاهی ایران قرار گرفته بنابراین یک وحدت فرهنگی در این جا وجود دارد که بسیاری از کسانی که گرداگرد وطن ما زندگی میکنند در منطقه آنها دوست دارند و میخواهند که صدای ایران را بشنوند و به ویژه برنامههای محلی آنها مورد استقبالشان است (صحیح است) این نکته را نباید کوچک گرفت ملاحظه کنید بسیاری از کشورهای دنیا چه مبالغ عظیمیخرج میکنند برای این که در کشورهای دیگر چهار نفر شنونده رادیوئی داشته باشند شما شاهد این هستید چه مبالغی خرج میکنند تا در کشورهای دیگر تعلیم زبان خودشان را بدهند به منظور این که رادیوی آنها و صدای آنها را بهتر بشنوند و من عرض میکنم میلیونها نفر در خارج مرز غربی مایلند صدای ایران را بشنوند در مرزهای جنوبی مایلند صدای ایران را بشنوند یعنی اگر صدای ایران به گوششان برسد اولین رادیو و بیشترین رادیوئی که گوش میدهند صدای رادیو ما خواهد بود و ما دریغ میکنیم که صدای خودمان را به گوش آنها برسانیم اهمیت مرکز فرستنده مهاباد از این نظر بیشتر است که ما با این صدا میتوانیم قسمتی از خاورمیانه را بپوشانیم فایده رادیو این است که صدایش دربیاید به گوش مردم برسد چه آنها که درون مرز هستند و چه آنها که برون از مرز هستند البته کتمان نمیکنم که دستگاه وزارت اطلاعات در سالهای اخیر در این راه هم قدمهائی برداشت رادیوی اهواز را تقویت کردند چندین ساعت به برنامههای آن افزودند چرا؟ برای اینکه صدایش برود در خارج از مرزهای ما هم شنیده بشود موجودیت ملت ایران سیاست ملت ایران بر دیگر مردمان هم آشکار باشد همین ضرورت عین این ضرورت چه در شرق و چه در غرب ایران وجود دارد به این دلیل آن رادیوی سیصد واتی با ۴۰۰ واتی میبایست تقویت میشد نه اینکه برچیده میشد و امروز هم ضرورت دارد که به این مسئله توجه خاصی بشود یک شانس دیگری که برای مردم آن منطقه هست یعنی مردم شهرستان مهاباد و دیگر شهرهای نزدیک این است که بتوانند از برنامههای تلویزیون رضائیه هم استفاده کنند من امیدوارم که سازمان ملی تلویزیون ایران به این موضوع توجه مخصوص معطوف بدارد و با ایجاد تقویت کنندهائی در محلهای مناسب کاری بکنند که مردم و تعداد بیشتری بتوانند از برنامههای تلویزیون رضائیه استفاده کنند قبل از این که از حوزه انتخابیه خودم خارج بشوم ناگزیر هستم به یک مسئله عمده توجه همکاران ارجمند را جلب کنم درد اساسی این منطقه این است که از لحاظ اقتصادی ضعیف و فاقد توان است و میبایست برنامههای مخصوصی برای احیاء این منطقه منظور بشود این نکته را از این نظر عرض نمیکنم که تخصیص برنامههای عمرانی در حجم زیاد برای این منطقه ضرورت کامل دارد بلکه از این نظر عرض میکنم که اگر روال تنظیم بودجه این باشد ما هیچ وقت نمیتوانیم چنین برنامههائی را به موقع اجرا بگذاریم برای اینکه هر موقعی صحبت از این میکنم که فلان جا مدرسه میخواهد فلان جا راه میخواهد فوراً میگویند ما که اعتباراتمان محدود است از کجا کم کنیم به کجا اضافه کنیم ولی یک ضرورتهای انقلابی ایجاب میکند که برنامههای بزرگ به موقع اجرا در بیاید برای اجرای این برنامهها باید راه حلهای جدیدی پیدا کرد یک دولت انقلابی آن است که برای مشکلات و معضلات راه حل نمونه و انقلابی پیدا کند والا اگر بگوئیم ما ۱۰۰ تومان داریم کم کم خرج میکنیم این دیگر دولت انقلابی نمیخواهد برای این که در کار امور عادی عمل میکند هرگز از یاد نبرید که انقلاب عبارت است از تحقق بخشیدن به امور لازم به هر قیمت و به هر وسیله (صحیح است) و انقلاب عبارت از این نیست که ما راههای معمولی را طی کنیم و فقط لفظ انقلاب را به زبان بیاوریم موضوع دیگری که ارزش و اهمیت فوقالعادهای دارد که مورد توجه قرار بگیرد مسئله ارقامیاست که در اینجا به نظر همکاران ارجمند میرسد و مربوط است به وزارت آموزش و پرورش به این دلیل که دچار کمیاعتبار بوده است در گذشته و اکنون هم هست ناگزیر شده است در گذشته قسمتی از اعتبارات مواد مختلف را برای تأمین حقوق قانونی معلمان به مصرف برساند و از این راه دستگاههای مالی خودش را دچار اشکالات فوقالعادهای کرده است به طوری که ناگزیر سال گذشته اجازه مخصوصی به موجب یکی از تبصرههای بودجه داده شد که وزارت آموزش و پرورش بتواند بر قسمتی از این نابسامانی مالی فائق بیاید و امسال هم بار دیگر به طوری که ملاحظه میفرمائید اجازه داده شده است به وزارت آموزش و پرورش مبلغ ۲۷۰ میلیون ریال اعتبار ردیف ۵۱۱۱ را بابت تعهدات سال ۱۳۴۶ مصرف و به هزینه قطعی منظور نماید ماحصل توجه به این تبصرهها این است که دستگاه آموزش و پرورش که قاعدتاً یک شاخه قوی اجرائی انقلاب آموزشی است از لحاظ اعتبارات به آن نحو تغذیه نشده است که حتی بتواند به مشکلات موجودش فائق بشود در کمیسیون این بحث شد که آیا اگر این مبلغ ۲۷۰ میلیون ریال پرداخت بشود برای اینکه اعتبارات مصرف شده سابق را پر بکنند مشکل جدیدی باقی نخواهد ماند؟ توضیح داده شد که معلوم نیست برای اینکه هنوز بررسی دقیق آن به پایان نرسیده و هنوز معلوم نیست که واقعاً مشکلات کنونی دستگاه آموزش و پرورش به چه نحو و با چه مبلغ قابل حل است این یکی از آن نکاتی است که باید اشاره کرد در شأن انقلاب ایران و انقلاب آموزشی نیست ما قانون بسیار مهمی را به دست این وزارتخانه دادیم که اجباراً بلا اجرا مانده و آن قانون تعلیمات اجباری است به این مسئله باید به طور دقیق توجه کنیم که ما امروز پرچم پیکار جهانی با بیسوادی را برافراشتیم و ما امروز میخواهیم که دین خودمان را نسبت به این وظیفه انسانی به طور کامل تری انجام بدهیم امروز لایحه شناخته شدن خدمت وظیفه در امر پیکار با بیسوادی در دست بررسی و مطالعه است در چنین مرحلهای وقتی بررسی میکردند مسئولین امر گزارش دادند به علت اجرا نشدن قانون تعلیمات اجباری ما از اطفال لازمالتعلیم هر ساله ده درصد به انبوه بیسوادان سابق اضافه میکنیم یعنی حجم بیسوادهای ما محدود نیست حجم بیسوادهای ما به علت عدم اجرای قانون تعلیمات اجباری در حال افزایش است و از یک طرف پیکار برای بیسوادی را گسترش میدهیم قاعدتاً باید قوانین خودمان و دستگاههای اجرائی خودمان را برای اجرای این پیکار آماده کنیم و دیگر کودک لازمالتعلیم تحویل پیکار جویان فردا ندهیم این بسیار قابل توجه است در مورد برنامه آموزش و پرورش باید اذعان کرد که آن دقت و توجه لازم معمول نشده (صحیح است).
اگر در ابتدای سال میدانستیم که این ۵ میلیارد کسر بودجه یا مورد صرفهجوئی این یک رقم واهی است یک میلیارد هم به موجب اضافه اعتبارات و ۲ میلیارد هم به موجب گزارش بودجه میتوانستیم داشته باشیم جمعاً یک رقم میتوانست مشکلات زیادی از دستگاههای آموزشی را مرتفع کند اینکه در آغاز عرض کردم رویه و تنظیم بودجه دست ما را بسته همین است گر چه ما هنوز نمیتوانیم بگوئیم که بودجهای متناسب با دوران انقلاب تنظیم کردهایم ولی به موجب بودجههای غیر انقلابی هم ما آنچه را که باید و شاید در مورد برنامههای آموزش منظور نکردهایم موضوع دیگر این است که سیاست اقتصادی از نظر آموزش با خطر بسیار جدی روبروست توضیح میدهم که منظورم از سیاست اقتصادی در مورد آموزش و پرورش چیست؟ منظورم این است که ما در بسیاری از شئون اقتصادی و اجتماعی قبول کردهایم که یک سیستم سرمایه گذاری مختلط داشته باشیم قبول کردهایم که مثلاً مدرسهها و بیمارستانها قسمتی به وسیله دولت سرمایهگذاری و تأسیس و اداره بشود و قسمتی به وسیله مردم ولی آن چیزی را که لازم بود در یک سیستم مختلط حتماً تعیین میکردیم این است که چه نسبتی و چه ضابطهای باید وجود داشته باشد برای آن بخشی از مدرسههائی که به کمک دولت و با سرمایه دولت به وجود میآید و آن قسمتی که با سرمایهگذاری خصوصی بهوجود میآید اگر ما این حد و مرز را تعیین نکنیم نمیتوانیم بگوئیم که سیاست اقتصادی در مورد آموزش را تعیین و تنظیم کردهایم این مورد متأسفانه با دقت و به موجب یک نظام قانونی تعیین نشده است و بدون دقت تعیین شده و آن این است که گفته میشود و اجرا میشود که ۸۰ درصد از دبیرستانها باید بوسیله بخش خصوصی بوجود بیاید و این آن سیاست خطرناکی است که عرض کردم که مسئله مدرسههای خصوصی امروز به صورت یک مشکل ملی درآمده و این مسئله باید هر چه زودتر مورد توجه قرار بگیرد قبل از اینکه این نظام قوانین عملی خودش را بر قانونگذاری تحمیل کند باید نظام ملی قوانین موضوعه خودش را بر دستگاههای سرمایهگذار در امر آموزش تحمیل بکند مدرسههای خصوصی به معنی واقعی مدرسه خصوصی نیست در بسیاری از موارد ملک این مدرسه مال دولت است ساختمان مال دولت است معلم مال دولت است معذلک مدرسه، مدرسه خصوصی است و مردم به چنین مدرسه خصوصی مالیات میپردازند و آن هم مالیاتی که سال به سال افزایش پیدا میکند آن هم مالیاتی که از هیچ نوع ضابطهای تبعیت نمیکند (صادقی ـ یکی از آنها را مثال بزنید که ساختمانش مال دولت باشد) آقای صادقی هست ولی اگر من اسمیرا این جا مطرح کنم ممکن است حمل بر یک نظر خصوصی بشود حتی مقرراتی قبلا وضع شد که بعضی از مدارس دولتی به شکل خصوصی اداره میشوند مدرسهای که سالها بوجود آمده بود مدرسهای که سالها چرخش میگشت امروز با همان ساختمان و با همان پرسنل به دست اشخاص خصوصی اداره شده و به طور خصوصی اداره میشود این وجود دارد و اگر لازم شد و موردی پیش آمد و نام اشخاصی و مدارس به میان خواهد آمد چون در شأن آن نیست که در جلسه علنی مجلس مورد بحث باشد اگر لازم شد نام آن مؤسسات را خدمتتان ارائه میدهم (صادقی ـ ولی چنین چیزی نیست) به هر حال از قدیم گفتهاند چراغی که به خانه رواست به مسجد حرام است دستگاه آموزش و پرورش که به معلمهای خودش احتیاج دارد صحیح نیست که به این معلمها اجازه بدهد که در دستگاههای دیگری مشغول کار بشوند اگر برای این است که اضافه حقوق و اضافه کار بگیرند چرا دستگاه وزارت آموزش و پرورش که خودش به وجود این معلمها احتیاج دارد این اضافه کار را به آنها نمیپردازد تا در مدرسههای دولتی به تدریس مشغول باشند (معزی ـ معلمیکه به مدارس ملی معرفی میشود در قبال شاگردانی است که بدان مدرسه معرفی میشوند) ایکاش آن معلم را نمیدادند و آن شاگرد را هم نمیدادند و این سیستم من درآوردی را به وجود نمیآوردند که مثل خوره به جان تعلیم و تربیت که جنابعالی از آن دفاع میکنید بیفتد میدانید نتیجه آن چیست نتیجه این است که هر سال بیشتر شایع میشود که مدرسههای خصوصی خوبند و مدرسههای دولتی فاقد ارزش تعلیم و تربیت است.
(معزی ـ دولت باید کم کم تمام همش توجه مدارس ابتدائی باشد) من هم راجع به همین سیاست دارم صحبت میکنم شما مرا به همان حد و مرزی که میخواستم میرسانید و اتفاقاً من این نکته را به خصوص از جنابعالی تعجب میکنم دلیلش هم این است که در حال حاضر ما یک تبصرهای در کمیسیونها داریم و البته این تبصره داستان خیلی مفصلی دارد موضوع این تبصره این است که اجازه داده شود که این مدرسهها بتوانند قسمتی از درآمد اختصاصی خودشان را در سیری که قانون تنظیم کرده به مصرف برسانند در این تبصره اگر خاطرتان باشد یک اصلاحی کرده بودند به این معنی که تا موقعیکه مدرسه تمام شرایط را نداشته باشد از تشکیل آن خودداری بکنند منظور از تمام شرایط عبارت از این بود که دبیر واجد شرایط داشته باشند و یکی از کسانی که با این قسمت مخالف میکرد خود شما بودید که با منطقی که به اعتقاد من صحیح بود یعنی اگر ما بخواهیم همه شهرها و بخشها را به این دلیل که دارای معلم لیسانسیه واجد شرایط نیستند از داشتن مدرسه منع کنیم بسیاری از این نقاط برای سالهای طولانی موفق نخواهند شد که مدرسه داشته باشند و من درست در همین جا است که میپرسم وقتی که ما به معلمین واجد شرایط تا این حد نیازمند هستیم که حتی تجویز میکنید که جلوی توسعه مدرسهها را بگیرند چطور است؟
آن وقت به دستگاه آموزش و پرورش سیاستهائی را القاء میکنیم که تمام معلمهای ارزنده از آن پراکنده و به سمت دستگاههای خصوصی میروند این سیاستی است که میخواهم در این جا به آن توجه بشود این سیاست آموزشی است که این رویه را ایجاد کرده که کادرهای زبده و ارزنده آموزش و پرورش اینها در خدمت پول مشغول بشوند و این سیاست صدمات و زیان آن در خانوادهها است و سبب میشود که تبعیض رواج پیدا کند و مدرسههای دولتی از حیثیت و اعتبار بیفتد آموزش و پرورش یک مجموعه کاملی است از دبستان و دبیرستان و اینها از هم قابل تفکیک نیستند ما نمیتوانیم بگوئیم تنها دبستان میسازیم و دیگر دبیرستانها را به آن کیفیت مورد نظر قرار نمیدهیم این صحیح نیست دبیرستان موقعی کامل است که پشت آن دانشگاه یا شغل وجود داشته باشد و دبستان موقعی کامل است که تکلیف فارغالتحصیلان دبستان روشن باشد یا برای آنها کاری آماده بشود یا برای تحصیل آماده گردند دبستان و دبیرستان یک واحد و یک مجموعه غیرقابل تفکیک است آنچه را که من مورد انتقاد قرار میدهم همین نکته است که میخواهند این مجموعه کامل را دچار تفکیک کنند این تفکیک میدانید چه معنی دارد یعنی اگر ما توانسته بودیم مفاد قانون تعلیمات اجباری را به موقع اجرا بگذاریم و تمام اطفال لازمالتعلیم را از مزایای آموزش و پرورش برخوردار کنیم آن وقت آنها را به سر یک دو راهی قرار میدهیم این دو راهی عبارت است از آن است که آنهائی که پول دارند به آنها اجازه میدهیم که در مدرسههای خصوصی به تحصیل مشغول شوند و راه خودشان را به طرف گروههای بالای اجتماع باز کنند و آنها که پول ندارند محکوم به ترک تحصیل هستند و به طرف مدارسی میروند که راهی به طرف گروههای بالا ندارند (پزشکپور ـ طبقه جدید) این تبعیض جدید و ایجاد جامعه طبقاتی جدید است که ما به پیروی از انقلاب شاه و ملت از آن گریختهایم و مرزهای این تبعیض طبقاتی را در هم شکستهایم چون این مطلب را برای اولین بار نیست که عرض میکنم بارها گفتهام و این یکی از اصولی است که حزب پان ایرانیست با قاطعیت به آن ایمان دارد که سیستم آموزشی شکل جامعه فردا را تعیین میکند و اگر این سیستم براساس پول طبقه بندی بشود جامعه آینده لامحاله بر اساس تبعیض و امتیاز طبقاتی تقسیم خواهد شد (صحیح است) بعضی اینطور استنباط میکنند و گمان میکنند که من میگویم هر کس که میرود توی دبستان حتماً باید از دانشگاه بیرون بیاید این عرض را نمیکنم از دبستان به نسبتی به دبیرستان میروند این نسبت نباید براساس ضابطه پول تعیین بشود این نسبت باید بر اساس ضابطه استعداد و قابلیت باشد یعنی اگر یک روستازاده ده نشین دارای آن استعداد است که بعد از دبستان به دبیرستان برود باید راه برایش باز باشد و به یک طریق خیلی آسان و آن هم این که شهریه دبیرستان را بتواند بدهد (مهندس ارفع ـ هیچکس مخالف این اصل نیست) من خوشوقتم که هیچکس مخالف این اصل نیست ولی تعجب میکنم که چرا به موجب مقررات برنامه چهارم اجازه داده شده است که ۸۰ درصد از توسعه دبیرستانها به بخش خصوصی موکول شود آیا نمیشود راه حل عاقلانهتر و انقلابیتر و عادلانهتر برای این امر پیدا کرد (دکتر میرعلاء ـ بخش خصوصی کنترل میشود) شما قبول میکنید که مردم پول دارند و میتوانند مخارج تحصیل فرزندانشان را بپردازند اگر در نزد مردم چنین درآمدی را سراغ دارید که میتوانند مخارج فرزندانشان را بپردازند این نماینده این است که شما در اجتماع گروهی را سراغ دارید که آن میتواند و درآمدی دارد که میتواند قسمتی از هزینه آموزش و پرورش را بپردازد چرا ما نباید به موجب قوانین یک سیستم بیمه عمومیایجاد بکنیم هر کس به میزان درآمدش به آن سیستم بیمه بتواند پول بپردازد تا فرزندان این مملکت چه آنها که دارای پدران پولدار هستند چه آنها که پول ندارند یکسان بتوانند از مزایای هر گونه آموزشی برخوردار باشند (صادقی ـ اینها که میفرمائید در عمل میشود) هر وقت عمل شد این جا سپاسگذاری خواهد شد ولی شما بفرمائید کجاست.
ما برای توسعه دبیرستانها غیر از تکیه کردن به جیب محصل راه دیگری هم داریم نه مالیات فرهنگی نه بیمه عمومیفرهنگی هیچیک از این راه حلها تا این دقیقهای که من اطلاع دارم مورد مطالعه قرار نگرفته معلوم نیست از چه مدلی و از چه سیستم آموزشی تبعیت میکنیم حتی کشورهائی که از سیستم سرمایه داری برخوردار هستند در بسیاری از قسمتهای مملکت خودشان یک نوع مالیات فرهنگی میگیرند و به ازاء آن مالیاتی که میگیرند افراد مجاناً تحصیل میکنند آنچه که ما میباید دنبالش باشیم عدالت اجتماعی است و این آن چیزی است که معنی و مفهوم انقلاب اجتماعی ایران را تشکیل میدهد ولی ما راههائی را میرویم که نه تنها عدالت اجتماعی را تأمین نمیکند بلکه موجودیت دستگاه آموزش را دارد متلاشی میکند شما اطلاع دارید چه بسیار دبیران لایق و دانشمند و ارزنده بر اثر این سیاست خود را بازنشسته کردهاند و در مؤسسات خصوصی کار میکنند آیا سالها در این مملکت هزینه شد که معلمها بروند پرورده بشوند چرخ دستگاه آموزش و پرورش گشت که اینها تجربه بیاموزند و حالا که به پایان این راه رسیدهاند به خدمت مشغول باشند هرگز چنین نیست اتفاقاً به نکته حساسی اشاره فرمودید که ما میخواهیم دبستانها را تجهیز کنیم و به این دلیل کار به کار دبیرستانها نداریم این صحیح نیست دبستان بدون دبیرستان یک مجموعه ناقصی است اینها باید به هم راه داشته باشند و اگر ما بخواهیم که یک مرز بگذریم که از آن فقط با گذرنامه اسکناس بشود عبور کرد کار باطلی است و موجب جامعه طبقاتی خواهد شد شما میخواهید فردا در این مملکت یکی بگوید که من بر تو امتیاز و شرف دارم به دلیل اینکه توی مدرسه خصوصی درس خواندم توی مدرسهای درس خواندم که هم صبح و هم بعدازظهر کلاس بود توی مدرسهای درس خواندم که همه برنامه را تعلیم میدادند علاوه بر برنامه مدرسه برنامه اضافی هم تعلیم میدادند اما تو در مدرسهای تحصیل کردهای یک روز صبح میرفتی یک روز بعد از ظهر آن موقعیکه من داشتم درس زیادتری میخواندم تو توی کوچهها تیله بازی میکردی آیا میخواهید به طرف چنین جامعهای بروید مسلماً نه پس این سیاست آموزش غلط است دستگاههای آموزش و پرورش در مورد این سیاست باید آن قدر کوشا باشند که لااقل آنچه متعلق به خودشان هست از دست ندهند بسیاری از این مؤسسات خصوصی بسیاری از این کلاسها که به وجود آمده است آیا نمیتوانست در همان مدرسه سابق و زیر نظر دولت به وجود بیاید در بسیاری از موارد میتوانست ولی سیاست این است که این قسمت را متلاشی بکنند این سیستم خصوصی را جنابعالی میفرمائید نظارت میشود بفرمائید معلم از کجا میآید این چه سیستم خصوصی است که برای خودش پرسنل ایجاد نمیکند اگر یک سیستم نظارت شدهای بود حق این بود که اول اجازه میدادند دانشسرای خصوصی به وجود بیاید که معلم تربیت کنند که معلمهای شما را در اختیارتان باقی بگذارند برای مدرسه واجبتر از معلم چه چیز میتوانست باشد اول معلم سیستم خصوصی را تربیت کنید بعد هم آنطور که شما میفرمائید واقعیت پیدا میکرد همه گونه نظارت معمول میشد آن وقت این مدرسهها کار خودشان را میکردند در مورد سیاست آموزش و پرورش اساساً جای تعجب و جای وحشت بسیار است ما صحبت از یک نظام برنامهای میکنیم در موقعیکه همین دولت بودجه برنامهای خودش را ارائه میکرد صحبت از نظام برنامهای میکرد یکی از اصول متقن برنامه دولت اتکاء به نظام برنامه ایست میخواهیم یک کمیاین نظام برنامهای را با هم بشکافیم به ببینیم چیست نظام برنامهای از جهت مالی یعنی این که اعتبارات مملکت چه در بخش عمومی چه در بخش خصوصی مقدار محدودی است باید براساس الاهم فالاهم به مصرف برسد وقتی یک کشوری میگوید من نظام برنامهای دارم یعنی سرمایهگذاری زائد و بی معنی را هم جلویش را میگیرند و سرمایه گذاری خصوصی را به مسیر صحیح هدایت میکنند باز به موجب همین مطالبی که عرض کردم هر برنامهای که بخواهد در یک کشور که نظام برنامهای داشته باشد به موقع اجرا در بیاید میبایست از استاندارد معینی تبعیت بکند یعنی از این جهت هیچ فرقی نیست چه مؤسسه خصوصی بخواهد سرمایهگذاری بکند چه دولت بخواهد سرمایهگذاری کند از لحاظ مؤسساتی که به وجود میآورند از لحاظ مصرف اعتبار باید مشابه باشند یعنی اگر دولت در یک کشوری صلاح نمیداند که مریضخانه لوکس بسازد و این کشور نظام برنامهای دارد بخش خصوصی هم حق ساختن مریضخانه لوکس را ندارد اگر دولت صلاح نمیداند که مدرسه لوکس بسازد و از نظام برنامهای تبعیت میکند.
پس بخش خصوصی هم نباید مدرسه لوکس بسازد و منطق هم خیلی آشکار است به این دلیل میگویند این اعتبار که میخواهید صرف ساختن سنگ و انواع و اقسام تزئینات دیگر بکنید اینها را بشود یک مدرسه دیگر ساخت یک واحد فرهنگی دیگر به وجود آورد حالا خواه این که تو بخش خصوصی باشی یا اینکه من بخش دولتی هستم فرق نمیکند اختلاف نباید باشد برای اینکه از یک نظام برنامهای منبعث میشود مدرسههای خصوصی جدید و نوظهوری که با وسائل لوکس ساخته میشود آیا نظارت میشود؟ میفرمائید لوکس نیست مطابق استاندارد ساخته شده آن وقت بگوئید که شهریه زیاد گرفتنشان چی است اگر شهریه زیاد میگیرند به دلیل اینکه لوکس است نظام برنامه شما کجا است؟ اگر مطابق استاندارد شما ساختهاند و لوکس نیست زیاد پول گرفتن برای چیست؟ این را روشن کنید من نمیگویم بخش خصوصی سرمایهگذاری نکند.
بکند اما ضوابط عمومیرا رعایت بکند، مصلحت عمومیرا رعایت کند استاندارها را رعایت بکند، صرفهجوئیهای لازم را رعایت بکند به این ترتیب نباید تفاوت فاحشی باشد بین مخارج سرانه یک محصل مدرسه خصوصی با مخارج سرانه یک محصل مدرسه دولتی و اینها نباید تفاوت فاحشی داشته باشند آیا میتوانید بگوئید نظام برنامهای این تعادل را برقرار کرده؟ من که گمان نمیکنم.
یک بار دیگر در ارقام این بودجه به پرانتزهائی برمیخوریم که در داخل آنها نوشته شده است کمک و این کمکها خیلی معنی دارد این پرانتزها خیلی زباندار و گویا است یا در برابر مؤسساتی قرار میگیرد که این مؤسسات به موجب قوانین خاصی به شکل بازرگانی اداره میشوند و این مؤسسات چون به شکل بازرگانی اداره میشوند به خودشان اجازه میدهند که اگر فرض کنید یک مشترک برق یا تلفن ۵ دقیقه پولش را دیرتر پرداخت سیمش را قطع میکنند و حتی در شهرهائی دیده شده است که اینها سیم مدرسهها را قطع میکنند وقتی از آنها میپرسند چرا؟ مگر شما یک مؤسسه دولتی نیستید پس چرا برق مدرسه را قطع میکنید میگویند ما مؤسسه بازرگانی هستیم و فقط پول را میشناسیم (فرهادپور ـ برای اضافه حقوق مدیرعامل است) و بعد در مقابل بودجه این دستگاهها ملاحظه میکنید مینویسند که ((کمک)) یعنی دستگاههای بازرگانی است اول اصل بازرگانی این است که سود بدهد و دستگاه خودش را بگرداند و توسعه خودش را تأمین کند معذلک ما رقم کمک را میبینیم شترمرغ را گفتند بپر گفت شترم اینها را هم وقتی میگوئیم برق مدرسه را قطع نکن میگوید من بازرگانم (مصطفوی ـ بسیار صحیح است) وقتی میگوئید بار ببر میگوید مرغم، وقتی میگوئید حالا که یک مؤسسه بازرگانی هستی سود بده و دستگاه خود را اداره بکن میگوید، نه کمک کنید این شترمرغها را باید یک جوری حل کرد، اینها نظام مالی مملکت را دارند به هم میریزند شما رقم بودجه را ملاحظه کنید قریب ۳۰۰ میلیارد رقم کل بودجه مملکت است ولی آن رقمی که تصویب کردیم ۹۰ میلیارد از ۳۰۰ میلیارد بودجه مملکت بود این تنها از نظامات مالی و از مقررات ناظر و منظور نظر قوه مقننه تبعیت میکند گفتید آنها چی هستند؟ بازرگانان کمک بگیر هستند و مؤسسات بازرگانی و مؤسساتی که برای خودشان مقررات مخصوصی دارند چون مقررات مخصوص دارند بودجه آنها یک جا به عنوان کمک به آنها پرداخت میشود تا مطابق مقررات مخصوص خودشان که از شمول قانون محاسبات عمومیمستثنی است به مصرف برسانند این صحیح است ولی در این متمم بودجه یک پرانتز کمک جدید پیدا شده آخرین رقم با شماره ردیف ۵۹۱۳ رفاه اهالی جنوب شهر تهران توی پرانتز کمک در این جا منظور این نیست که قبلا مؤسسهای بوده است که مقررات خاصش به تصویب قوه مقننه رسیده است و به این دلیل حق دارد که بودجه خودش را یکجا پرداخت کند و مطابق رویه خاص خودش هزینه کند در این جا کلمه کمک مبین اختیارات است یعنی این مبلغ در اختیار دولت گذاشته میشود تا بعداً مقررات خاصی وضع کند و به موجب آن مقررات هزینه کند این صحیح نیست این را نمیشود گفت یک مملکتی که دارای قوه قانونگذاری و دارای چشم نظارت محاسباتی است این مقررات مال چینن مملکتی نیست این اختیارات است خیلی کار آسان است گفتند بودجه را بنویسید و جلوی آن هم بنویسید کمک بعداً هم یک تبصره اضافه کنید که به موجب آئیننامههائی که بعداً خودمان خواهید نوشت خرج میکنیم این رویه غلط است این رویه مخالف آن نص صریح آئیننامه مجلس است که میگوید منظور از بررسی بودجه این است که هر قلم را ببینید که آیا تطبیق دارد با مقرراتی که قبلا وضع شده یا نه آن ارقامی از درآمد که به موجب مجوزهای قانونی قبلی است آن صحیح است آن ارقام هزینه هم که به موجب مجوزهای قبلی است آن صحیح است غیر از این صحیح نیست ما داریم در اینجا رویهای غیر از رویههای معمولی اختراع میکنیم یک رقمیرا میگذاریم میگوئیم خرج کن توی پرانتز مینویسیم کمک بعد به موجب مقرراتی که نداریم و میگوئیم خودت بنویس، این نشد قانون صریح، این نشد تصویب بودجه چه عجله ایست برای این کار یک مؤسسه را مأمور بکنید رفاه اهالی جنوب بسیار هدف صحیح و بسیار هدف پسندیده ایست هیچ کاری در تهران هم واجب تر از این نیست این صحیح است که حتماً اهالی جنوب در رفاه به سر ببرند یک مؤسسهای را مأمور این کار کنید قانونش را بیاورد بررسی شود به تصویب برسد تمام که شد بیائید بودجه و اعتبار برایش بگذارید تصویب کنید چه اشکالی در این مکانیزم هست که ما این رویههای غیر محدوده را تصویب کنیم سرعت عمل آیا لازم است که این فصل سرعت عمل را ما بشکافیم من فقط به یک مورد اشاره میکنم در برنامه سوم این کشور یک شبکه راههای آسفالت و خاکی برای آذربایجان غربی در نظر گرفته شد در برنامه سوم ساخته نشد در برنامه چهارم منظور شد سال اول گذشت ساخته نشد اکنون که زمستان است فصل ساختمان نیست روی صلاحاندیشی مقامات انتظامیناگزیر شدند که حالا راه مهاباد ـ سردشت و مهاباد ـ خانه ساخته شود (سعیدی ـ اگر اجرا بشود جای شکر است) البته اگر بشود جای شکرش باقیست ولی آیا اسم این مکانیزم را میگذارید سرعت عمل؟ بسیاری از قوانین که در این جا گقتند باید فوری باشد و سرعت عمل لازم دارد سرنوشت آنها را دنبال کنید هنوز در بسیاری از این کمیسیونها خوابیده و خاک میخورد اما آن چیزی که از همه این چیزها لازمتر است نظارت دقیق بر قانون محاسبات عمومیاست قانون محاسبات عمومی این در موعدی که در قانون بودجه سال گذشته تصویب شده بود دیرتر به مجلس داده شد و هنوز هم آن سرعتی که باید در کارها باشد و ما در بعضی کارها میبینیم در مورد بررسی قانون وجود ندارد پس سرعت عمل این جا مطرح نیست در این جا ایجاد یک رویهای مطرح است که فردا هم اجازه بدهد که یک مؤسسه دیگری بیاید در ارقام بودجه برای فروش فصلی باز بکند یک ردیفی باز بکند بدون اینکه مجوز داشته باشد بعد میگویند مجوزش کجا است میگویند خیلی خوب کاری ندارد همان کاری که در متمم بودجه ۴۷ کردید حالا هم بکنید یک تبصره بگذارید این میشود مجوز و این صحیح نخواهد بود در همین ارقام یک پرانتز دیگر میبینیم به عنوان نخست وزیری سازمان مرکزی تعاون کشور ۲ میلیون ریال توی پرانتز نخست وزیری من نمیدانم این پرانتز نخست وزیری توجه همکاران ارجمند را جلب کرده است یا نه که چرا نوشته شده است نخست وزیری به دلیل اینکه مجوز قانونی نداشته است اینکه میگویم مجوز قانونی ندارد صحیح است نمیخواهم بگویم وجودش لازم نیست یا عملش صحیح نیست بلکه وجودش در عین ضرورت است عملش هم انشاءالله خیلی صحیح است اما مجوز قانونی ندارد و ما هم اینجا نشستهایم که ببینیم و نظارت بکنیم چه کاری با مجوز قانونی انجام میگیرد و چه کاری بدون مجوز قانونی و باز این رقم ۱۵۶ ایجاد یک مشکل بزرگی میکند این سازمان مرکزی تعاون کشور نزدیک دو سال است دارد کار میکند دو ساله فرصت بود که اساسنامهاش نوشته شود و به تصویب مجلس برسد در این دو ساله حتی ممکن بود اساسنامه مورد تصویب قرار بگیرد ولی متأسفانه در حال حاضر میبینیم که هنوز یک رقمی به تصویب مجلس میرسد که دارای مجوز قانونی نیست ناگزیر این اعتبار را در پرانتز به طور غیر نمونه و شاید غیرمعمولی عطف داده شده است به واحد نخست وزیری اما حالا که صحبت سازمان مرکزی تعاون کشور شد لازمست چند کلمهای هم راجع به سیاست تعاونی کشور اشاره بکنیم ببینیم این سازمان قاعدتاً چون هنوز اساسنامه ندارد و ما نمیتوانیم چیزی بگوئیم چیست قاعدتاً این سازمان باید برای نظارت و خط مشی سیاست تعاونی کشور به وجود آمده باشد قدعاتاً معلوم نیست که این وظیفهاش باشد یا وظیفه دیگری دارد چون اساسنامه ندارد ولی ببینید این سیاست تعاونی کشور با آنچه با آنچه که به موقع اجرا گذاشته شده تطبیق معقولی دارد یا ندارد اساس سیستمهای تعاونی براین اصل متکی است که مصرف کننده فاصله کوتاه تری با تولید کننده پیدا کند و در نتیجه بتواند آنچه را که مورد نیاز او هست با بهای ارزانتری بدست بیاورد این اساس سیاست تعاونی است در هر جای دنیا که این سیاست مطرح شده که مصرف کننده با واسطه هر چه کمتر و با خدماتی که به طور مجانی و افتخاری انجام میگیرد اجناس مورد نیاز خودش را از تولید کننده تحویل بگیرد و به دست مصرف کننده نهائی برساند و اما ما در این کشور یک روش جدیدی بوجود آوردهایم که روز اول اندکی غیرمعمولی به نظر میرسید و امروز که مدتی از اجرای آن گذشته به طرز عجیبی غیر معقول به نظر میرسد ما آمدهایم تعاونی توزیع بهوجود آوردهایم یعنی همان طبقهای را که در سیاست تعاونی میخواهیم محدود بکنیم و به تدریج حذف بکنیم مورد حمایت قرار دادهایم و روز به روز داریم آن را گردن کلفت ترش میکنیم (صحیح است) چه کسانی اجناس را گران کردهاند چه کسانی اجناس را احتکار کردهاند اینها توزیع کنندهها بودند کشاورز بدبخت که یک پستو ندارد که به قدر نیازمندی سال خودش جنس نگهداری بکند اینها بودند که سالها از طریق احتکار و از طریق سود انحصاری و درآمد انحصاری زندگی میکردند فراموش کردید موز را به چه قسم به این مملکت وارد میکردند و به چه قسم به من و شما میفروختند (صحیح است) این یکی از بارزترین نمونههای سود انحصاری است یک عده توزیع کننده در اختیارشان قرار گرفته بودند و به هر قیمتی که دلشان میخواست میفروختند پرتقال و هندوانه و تمام مایحتاج زندگانی که شما میخواهید همین طور است اگر میخواهید یک نمونه داشته باشید یک چرخ کوچک یک توبره کوچک به دست کسی بدهید که بدون نظارت میدان دار برود سر خیابان بفروشد پیاز باشد سیب زمینی باشد هندوانه یا پرتقال یا خربزه هر چه باشد آیا میگذارند (دکتر اسفندیاری ـ امکان ندارد) ما میخواستیم این طبقه کم کم وجودش از بین برود مصرف کننده یک تماس مستقیمیپیدا کند با تولیدکننده ولی درست سیاست تعاونی کشور در مسیری قدم برداشت که این طبقه انحصار گر این طبقه احتکار کننده مورد حمایت قرار گرفت و روز به روز دارد قویتر میشود سال گذشته آزمایشش را در مورد پخش پرتقال داد من امسال را هنوز خبر ندارم سال گذشته مبارزه و جنگ در گرفت بین تولیدکننده واقعی و توزیع کنندگان سابق یک شرکت تعاونی تولید یا باغهای مرکبات خورده پا تشکیل دادند که جنسشان را بسته بندی بکنند و برسانند به بازار و یک شرکت هم تشکیل دادند برای اینکه آنها را ورشکست کنند و در کنار آن دکهای که تعاونیهای تولید گذاردند یک چادری زدند و تعاونی توزیع دایر کردند و به بهایی ارزانتر آنقدر فروختند تا آنها را از میدان به در کردند این یک صحنهای از تعاونی کشور بود که این سازمان وجود داشته و وجودش هم آن قدر ضروری بوده که بدون مجوز قانونی پدید آمد نتیجه کارش این است که سیاست تعاونی توزیع را تقویت بکند و موجودیت قانونیش هم به آن نحوی است که به عرض رساندم یک رقم هم در متمم بودجه دارد و میلیون ریال این کار صحیح نیست و این رویه درستی از لحاظ قانونگذاری نمیتواند باشد در صورتی که این سازمان یک سازمان ضروری است آن سازمانی است که باید بر خط مشی تعاونی کشور نظارت بکند اگر یک خط مشی اجتماعی است یک قانونی برایش تنظیم میکردید و یک قانون درستی میآوردید و به تصویب کمیسیونهای مجلسین میرسانند میشد یک سازمان صحیح و هر رقمی که مصلحت بود و برایش لازم بود میگذاشتید چرا ما اصرار داریم که حسن نیتمان را در راه ایجاد رویههای غیر اصولی به کار ببریم میدانید کارهای بد از کجا شروع میشود؟
از اولین گام اشتباه شروع میشود هیچ نابسامانی بزرگی نیست که یک آغازی نداشته باشد یک آغاز کوچک و یک اشتباه کوچک که از روز اول قابل جلوگیری بوده ولی یا گفتهاند ندیدیم یا گفتهاند مصلحت فوری و کار را از مسیر غیرقانونی انجام دادند وقتی سنگ اول را کج نهادند تا به کهکشان کج خواهد رفت اگر واقعاً یک موجباتی بود که این همه رویههای غیر اصولی صحیح بود ولی وقتی موجبات حقیقی وجود ندارد چرا ما این سنگهای نامناسب را به کار ببریم چرا این پایههای نادرست را میگذاریم این درست نیست در بعضی از این تبصرهها نکات و مطلبی هست که باید به آن اشاره کنم البته وارد محتوی خود تبصرهها نمیشوم در بحثی که خواهم کرد در تبصره هفت ما به وزارت امور خارجه اجازه دادهایم که مبلغ ششصد میلیون ریال برای تهیه محلها و نمایندگیهایی کنسولی و سیاسی در خارج از کشور از طریق وام از بانک مرکزی به دست بیاورد و هزینه بکند و اقساطش را در طی ده سال در بودجهاش منظور بکند به عقیده من این کار با آبروی مملکت سر و کار دارد و ساختمانهای کنسولی که باید آبرومند باشند و جائی که شایسته باشد و هیچ جای تردید در این مطالب نیست بسیار هم لازم است که چنین تبصرهای و یک چنین مجوزی وجود داشته باشد ولی من در این جا میخواهم نظر همکاران ارجمندم را نسبت به یک نکتهای جلب بکنم شاید هر یک از آقایان این را شنیدهاید که رقم بزرگی از بودجه وزارت آموزش و پرورش در این مملکت برای پرداخت اجاره بها به مصرف میرسد در هر شهر کوچکی همان مؤسسات بانکی در آن شهر هستند میتوانند اعتبار لازم را به عنوان وام در اختیار آموزش و پرورش بگذارند که دستگاه آموزش و پرورش در آن شهر مدرسه بسازد و اقساط را از همین محل اجاره محل بپردازد سالها است که این مسئله مورد توجه بسیار قرار گرفته به آن توجه کردند اگر به طور کلی قابل اجراء نباشد به مقدار زیادی قابل اجراء هست و اگر قرار باشد که ما ارقام جدیدی و اقساط جدیدی در بودجههای آینده وزارت آموزش و پرورش پیشبینی و منظور بکنیم شاید این کاملاً قابل اجراء باشد که وزارت آموزش و پرورش هم وامیبگیرد و از محل اجاره بهای کنونی و مازادی که به بودجه آن و در آینده افزوده میشود این وام را مستهلک بکند اما میبینیم که چنین کاری نمیشود مدرسههائی که کودکان این مملکت باید در آن درس بخوانند غالباً در مکانهائی است که فاقد موارد بهداشتی است و این کودکان در هر زمستان در این خانههای نیمه مخروبه تهدید به مرگ میشوند و جریان این امر به نمایندگان آموزش و پرورش میرسد چطور در این مورد میتوانند راه حلی پیدا کنند اما چرا برای ساختن مدرسهها از این اصل استفاده نمیکنند سال گذشته برای ساختن بنای جدید نخست وزیری از همین فرمول استفاده کردند امسال برای ساختن بناهای مورد نیاز وزارت امور خارجه از این راه استفاده کردند پس پیشنهاد ساختن مدرسهها از این راه چرا در بوته اجمال مانده است از همین طریق استفاده کنید و آن مدرسهها را هم از این وضع فلاکت بار نجات بدهید و در مورد تبصره ۸ که به دولت اجازه داده میشود هزینههای مجامع بینالمللی را بپردازد نکتهای است که باید توجه همکاران محترم را جلب کنم البته شرکت در مجامع بینالمللی بسیار صحیح است چه سیاسی باشد چه علمیکاری است ضروری و لازم است در مجامع سیاسی که با حیثیت کشور و با روشهای سیاسی مملکت ارتباط پیدا میکند و در مجامع علمیبا روشهای علمیمملکت ارتباط پیدا میکند اگر به خاطرتان باشد در همین نزدیکی بود که ما مبلغ یازده میلیون تومان اعتبار حق عضویت و کمک به مجامع عمومی را تصویب کردیم یعنی اجازه دادیم که دولت از درآمد عمومی برای شرکت مؤسسات مختلف در مجامع عمومی یازده میلیون تومان منظور بکند این صحیح است ولی من یک چیز را میخواهم بپرسم استفاده ما از این مجامع بینالمللی چه بوده در آن قسمتهای علمی آیا یک قسمت فعال بهوجود آمده است که از مجامع علمیبه طرز دقیق استفاده بکند از تجربیات آنها، از آمار و اطلاعات آنها بهره برداری صحیح بکند من امیدوار هستم مقامات مسؤل در این مورد یک توضیح واقعی و قانع کننده بدهند این هنر نیست که ما به فلان مجمع درجه اول علمی به به فلان مجمع تحقیقات فضائی حق عضویت بپردازیم مهم این است که ما دقیقاً با این مجمع در تماس علمیو تحقیقاتی باشیم و از ثمرات تحقیقات آنها استفاده بکنیم و از نتایج این کار مطلع باشیم این مهم هست بعضی مجامع بینالمللی که ما حق عضویت به آنها میپردازیم کمکهای آنها را میپردازیم پروندههای آنها خاک میخورد و حتی مجریان امور اطلاع ندارند که اینها بورس دارند و میتوانند در اختیار دانشجویان و محققین و دانشمندان بگذارند این موارد هست من امیدوارم که یک توضیح بفرمایند و توضیح قانع کننده به مجلس بدهند که ما در ازاء پرداخت ۱۱ میلیون تومان در سال چه استفادهای از این مجامع بینالمللی میبریم در مورد مجامع سیاسی و آنچه که مربوط به سازمان ملل متحد و شعبات وابسته به آن است سخنی نمیگویم ولی جا دارد که در آنجا هم نماینده دولت ایران کوشش فوقالعادهای به خرج بدهد تا حقوق ملی ما سیاسی ما تاریخی ملت ایران در هریک از این مجامع آن طور که شایسته و بایسته است حفظ شود (بانو تربیت ـ این را که میکنند همه هم مطالعه میکنند که نماینده ایران در خارج به آن اندازه که لازم است همیشه دفاع میکنند از منافع ملی ما) البته در این موردی که سرکار خانم اطلاع دارند و ذکر میکنند جای سپاس و قدردانی بسیار است ولی در موارد بسیار شده است که ما اعلامیههای این گونه محافل و مجامع را دیدهایم که در آن بعضی از شرکت کنندگان به موضوعات مجلس و سیاسی خودشان اشاره کردهاند و ما متقابلاً از ذکر حقوق سیاسی ملت خودمان کوتاهی کردهایم من در این مورد بیش از این نمیخواهم بگویم ولی اصولاً مسئولان دولت هستند که به این نکات پاسخ روشنگری خواهند داد در مورد تبصره ۸ به یک گزارش اجمالی و چند سطری اکتفا نکنند و در این جا واقعاً یک کارنامهای را ارائه بدهند که ما بدانیم چه استفادهای از این مجامع بینالمللی میکنیم که موجب سپاسگزاری بسیار است مورد دیگری تبصرهای است ناظر به هزینههای مربوط به کوی دانشجویان ایرانی در پاریس در این مورد تبصرهای که هست جدیداً مجوزی میدهند که میتوانند آن قسمت از اعتبار دولت که برای ساختن کوی دانشجویان ایرانی به مصرف رسیده است اسنادش به هزینه قطعی منظور شود تبصره ۱۱ که اجازه داده میشود اسناد و هزینه کلیه اعتباراتی که برای ساختمان یا تجهیزات خانه دانشجویان ایرانی در کوی دانشگاه پاریس حواله شده است یا میشود با گواهی سفیر شاهنشاه آریامهر در فرانسه و رایزن فرهنگی یا سرپرست دانشجویان ایران به هزینه قطعی منظور شود البته کوی دانشگاه پاریس مربوط به دانشجویان ایرانی داستانی دارد قسمتی از آن که من یادداشت کردهام ۳۷ میلیون که از محل پذیره نفت تأمین شده است که تاکنون یازده میلیون از محل درآمد عمومی هزینه شده است و مأمورینی که اخیراً برای رسیدگی به این وضع به محل مأموریت رفتند متوجه این نکته شدهاند که مقرراتی که به موجب آن میتوانند مبلغ پدیده نفت را هزینه کنند این نمیتواند ناظر بر ارقام درآمد عمومی باشد یعنی بعد از شاید چند سال متوجه شدهاند که آنچه که در چند سال درآمد عمومیبه مصرف رسیده است مجوز قانونی نداشته و طرز عمل قانونی نبوده و این تبصرهای که انشاءالله تصویب خواهد شد به موجب آن اجازه خواهند داد که اعمال غیر قانونی گذشته قانونی بشود و این باز از مواردی است که کاری انجام شده بدون بررسی کافی در حالیکه با یک بررسی دقیق از ابتدا میتوانستند این کار را از مجرای غیر قانونی نکنند ولی در همین جا من از این موضوع استفاده میکنم گو اینکه این کار از مسیر صحیح انجام نگرفته است ولی اینکه دانشجویان ایرانی در فرانسه و در پاریس دارای یک محل اقامت آبرومند باشند این اقدامیاست بسیار صحیح خیلی صحیح اما غیر کامل، اما ناقص به دلیل آنکه ما نظارت معنوی دانشجویان ایرانی مقیم خارج را از دست دادهایم یعنی مقامات مسئول از دست دادهاند و پرورش فکری دانشجویان ما در خارج در اثر تصادفها و اتفاقات صورت میگیرد ما دانشجو را به خارج میفرستیم تا در مراجع علمیتحصیل کند به خاطر این کشور و عنصری سودمند باشد اما باید توجه داشته باشیم که آموزش تنها کافی نیست پرورش هم لازم است دانشجو باید با روحیهای از ایران برود که با عشق به خدمت نسبت به ایران و شاهنشاهی ایران باشد (روحانی ـ همه دارند) و چنین هم هست این استعدادی است که در وجود هر جوان و هر نوجوان ایرانی وجود دارد و کی میتواند منکر باشد که استعدادهائی که وجود دارد احتیاج به پرورش دارد ما تنها نباید به این دلخوش باشیم که فرزند روستای ایرانی دارای استعداد علمیاما اگر به این شاگرد با استعداد ریاضیات را نیاموزند فرا نخواهد گرفت پس داشتن استعداد از پرورش جداست هیچ کسی تردید و شکی ندارد که دانشجوی ایرانی جوان ایرانی و هر زن و مرد ایرانی در اعماق وجود خودش نسبت به همین و نیاخاکش و آئین نامههای فرهنگی سنتهای و رجاوندش و شاهنشاهی ایران ایمان و اعتقاد عمیق دارد ولی این استعداد باید پرورش پیدا کند و این پرورش علاقمندی میخواهد موجبات این پرورش در داخل هم نیست در خارج هم نیست پرورش نوجوانان ایرانی مرهون اتفاقات است (صحیح است) آنها درسهای خودشان را از محیط اجتماعی میگیرند که ما به موجب یک سیاست اجتماعی ارشادی صحیح هیچگونه پیوندی با آن نداریم درسهای خودشان را از سینما و مجلاتی میگیرند که فاقد هر گونه ارزش تربیتی (صحیح است) این مال داخل در خارج کدام سازمانی را داریم که ارتباط داشته باشد با همه دانشجویان و روحیه آنها و روحیه اداره کنندگان آن سازمان آن قدر قوی باشد که بتواند بر دانشجو تأثیر داشته باشد ولی مثل بسیاری از سازمانها داخلش که بروید صحبت از اضافه حقوق و پاداش هست صحبت از آرمانهای ملی و آرزوهای سیاسی نیست، ما جوانان را در یک خلاء سیاسی رها میکنیم به طرف کانونهای علم و دانش گام برمیدارند بسیاری از آنها بسیار خوب درس میخوانند ولی بر جمیع آنها یک نظارت ارشاد ملی حاکم نیست بسیار کار خوبی میکنند که خانه دانشجویان پاریس را میسازند ولی یک کار بهتر است که باید انجام بدهند که تا کنون انجام ندادهاند و در رقم بودجه سال پیش نبود در متمم بودجهتان هم نبود امیدواریم در سال آینده باشد و امیدواریم اینکار را از طریق صحیح بکنید یعنی ارشاد ملی ما در مرحله انقلاب هستیم از وضع یک میخواهیم به وضع دو برویم با تمام موجودیت و با تمام هستی خودمان روحهای خودمان را هم باید از وضع یک به وضع دو منتقل کنیم روانهای خودمان را هم که پوسیده است باید در وضع یک باقی بگذاریم و در وضع دو با افکار نو مجهز بشویم این کار احتیاج دارد به یک سیستم ارشاد ملی آنچه که فراموش شده آموزش و پرورش داریم که کلمه پرورش زائد است دستگاه اطاعات و تبلیغات داریم اما سیاست ارشاد ملی نداریم خانه برای دانشجو بسازید اما چیزهائی را هم بدانید و به آن ایمان داشته باشید که در خانه دانشجو و مدرسه و هر محیط اجتماعی باید به کودک و جوان و هر زن و مرد ایرانی بگوئید دیگر عرضی ندارم (احسنت).
رئیس ـ آقای صدری کیوان بفرمائید.
صدری کیوان ـ به نام خداوند علی اعلی و باالتجاء به بارگاه کبریائیاش که قلوب همه ما را به نور حقیقت و معرفت روشن و بر زبانهای ما جز سخنان حق و گفتار نیک جاری نفرماید به عنوان موافق با لایحه متمم بودجه دولت آغاز سخن میکنم دوست دانشمند و مورد احترام بنده جناب آقای دکتر عاملی که از سخنرانی و سخندانی حفظ وافری دارند ضمن فرمایشات خودشان مطالبی را عنوان فرمودند که بنده نه به عنوان جوابگوئی بلکه در چند مورد به عنوان توضیح مطالبی حضور انور همکاران گرامی معروض میدارم در مورد رویه تنظیم بودجه به نظرم همکاران گرامیبا بنده هم عقیده باشند که از چند سال پیش به این طرف در امر بودجه نویسی مخصوصاً یک تحول و دگرگونی خارقالعادهای در مملکت پیدا شده به طوری که امروز بودجهای که در محضر مقدس نمایندگان محترم مطرح مذاکره قرار میگیرد دیگر آن سیاهه دخل و خرج نیست بلکه یک برنامه کامل اداری و اجتماعی و اقتصادی و سیاسی است که دولت با تقدیم آن در یک سال مالی آن هدفها را تعقیب میکند (صحیح است) در مورد قانون محاسبات دوست فاضل و ارجمند بنده انتقاداتی فرمودند همانطور که خودشان هم ضمن فرمایشاتشان اشاره فرمودند دولت کاملاً متوجه این اشکالات بوده و در حال حاضر به طوری که همکاران گرامیاستحضار دارند لایحهای برای اصلاح قانون محاسبات عمومیدر کمیسیونهای مجلس شورای ملی در دست تنفیح و اصلاح است البته همکار گرامیما و سایر همکاران عزیز اگر اشکالاتی به نظرشان میرسد میتوانند تشریف بیاورند در کمیسیون و یا ساحت مقدس مجلس و نظرشان را اعمال کنند نظرات ایشان در مورد کسر بودجه که فرمودند بنده هم نظر خودم را عرض میکنم و آن این است که با توجه به سر جمع کل بودجه و با توجه به رقم کسر بودجه که در سال ۴۷ به عرض نمایندگان رسید بنده معتقدم بسیار کسر بودجه منطقی و معقولی بوده است خوشبختانه در اثر حسن اجرای بودجه همانطور که امروز فلسفه وجودی همین متمم بودجه به زعم اینجانب حسن اجرای بودجه است که دولت توانسته است با وصول مالیاتها مخصوصاً مالیاتهای مستقیم افزایش درآمد پیدا کند و این یکی از افتخارات دولت محسوب میشود که بعداً ضمن اینکه عرایضم را ادامه خواهم داد به عرض خواهم رساند اما در مورد آموزش و پرورش که فرمودند ما همه آرزو داریم جناب آقای دکتر عاملی که روزی در این مملکت همه اطفال لازمالتعلیم بتوانند در مدارس درس بخوانند اما تصدیق بفرمائید که این کار زمان احتیاج دارد پول احتیاج دارد معلم احتیاج دارد و وسائل آموزش احتیاج دارد و با برنامههائی که در دست اجرا داریم امید میرود در آتیه بسیار نزدیکی نظر مبارکتان که همه ما معتقد هستیم به آن، تأمین بشود و انشاءالله به منصه ظهور برسد به نظرم جنابعالی با فعالیت بخش خصوصی در امر آموزش مخالف نیستید چون در تمام دنیا مخصوصاً دبیرستانها را بخش خصوصی اداره میکنند و بنده در مسافرت به آمریکا در بازدیدی که از ایالات مختلف میکردم دیدم ولی اینجا البته اشکالاتی هست که البته ما متوجه هستیم و باید آن اشکالات رفع بشود ولی بخش خصوصی در امر آموزش یک مقدار زیادی بار وزارت آموزش و پرورش را کمتر میکند و وقتی کمتر شد همان نظر مبارکتان که اطفال لازمالتعلیم به دبستانها راه پیدا کنند بهتر تأمین میشود امروز ما اگر درصدد مقایسه برآئیم از ظواهر که بگذریم محل لوکس و وسائل آموزش لوکس به زعم و عقیده بنده که بیش از بیست و دو سال سابقه فرهنگی دارم از نظر کیفیت خیلی فرق بین مدارس ملی و دولتی نیست برنامه یکی است همان برنامهای که در مدارس دولتی اجرا میشود همان برنامه در مدارس ملی اجرا میشود البته اشکالاتی هست در مدارس ملی که بنده اطلاع دارم وزارت آموزش و پرورش مشغول اقدام است که انشاءالله آن اشکالات را از میان برمیدارند در مورد نحوه تبصرهها در تمام دنیا تبصرهائی که به بودجه منضم میشود دو نوع است به همین نحو که دولت در متمم بودجه گنجانده است قسمتی که در سال مالی جاری است و قسمتی که تا موقعی که ملغی نشدهاند به قوت خودشان باقی هستند البته مملکت ما در حال توسعه است و ایجاب میکند که یک چنین تبصرههائی منضم به بودجه مملکت باشد مضافاً به اینکه خودتان معتقدید توسعه اقتصادی اگر همراه با سرعت کافی نباشد آن نیات و نظراتی که برای پیشرفت مملکت هست به عمل نخواهد آمد در مورد رادیو هم ما آرزو داریم روزی بتوانیم وقتی در سرتاسر مملکت مسافرت میکنیم پیچ رادیوی ماشین خودمان را که باز میکنیم از صدای رادیو تهران استفاده کنیم و بنده اطلاعی که کسب کردهام تا ۶ ماه دیگر این آرزو تحقق میپذیرد یعنی الان مشغول فعالیت هستند و یک فرستنده دو هزار کیلو واتی موج متوسط و یک فرستنده ۲۵۰ کیلو واتی موج کوتاه تا ۶ ماه دیگر به کار میافتد و مسلماً با فرستندههای موجود روی هم که اضافه شود صدای رادیو ایران هم درون مرزی و هم برون مرزی شنیده خواهد شد انشاءالله در آتیه نزدیک عملی خواهد شد اما در مورد تبصره ۳ مربوط به عمران جنوب تهران باز هم تکرار میکنم مملکت ما در حال توسعه اقتصادی است یعنی آن مشکلی که امروز زمینه فعالیت همه ملتها است و همه ملتها آرزو دارند به توسعه اقتصادی برسند ما خوشبختانه در سایه تدابیر حکیمانه شاهنشاه ایران زمین نه تنها به آن رسیدهایم سرعت کافی هم ایجاد کردهایم که خودش جای همه گونه قدردانی و شادمانی را دارد فرمودید که چه ضرر داشت که برای عمران جنوب یک مؤسسه دیگری ایجاد میشد من نمیدانم چه مؤسسهای بهتر از هیئت وزیران این بودجه زیر نظر شخص نخست وزیر و با تصویب هیئت وزیران به مورد اجرا گذاشته میشود و بنده اطلاع دارم که از یکی دو سال پیش مشغول تنظیم برنامههائی هستند برنامهها و نقشهها آماده شده و در آتیه خیلی نزدیک به مورد اجرا در میآید (پزشکپور ـ در کجای تبصره چنین چیزی نوشته شده؟) بنده اطلاع دارم و به نام جوابگوئی عرض نمیکنم در ابتدای مطالبم گفتم نظر جوابگوئی ندارم اما اگر گاهی مطالبی به نظرمان میرسد چه ضرری دارد که برای روشن شدن یکدیگر اینجا بیان کنیم (صحیح است) همه ما خیلی میل داریم که در حوزههای انتخابیه خودمان مدارس هر چه زودتر از وضع قدیمیو محلهای اجاری که مسلماً ایده آل نیست تبدیل بشود به مدارس نو و قابل استفاده البته با توجه به تعداد مدارسی که در سرتاسر مملکت هست و با توجه به تعداد مدارس استیجاری که طبق روش آموزش و پرورش نیست تصدیق میفرمائید جناب دکتر عاملی که در عرض یک سال و دو سال تبدیل اینها کار آسانی نیست البته بنده در چند نقطه خوزستان خودمان را اطلاع دارم که ۵۰۰ دستگاه از دبستانهای نوساز دولتی ایجاد شده و مثلاً صد و بیست دستگاه آن در حوزه انتخابیه خود بنده دشت میشان است و امسال به طوری که بنده اطلاع پیدا کردهام ۲۷۳ باب دبستان (طباطبائی ـ ولی به عکس در فارس چنین چیزی نیست) اگر آمار صحیح از فرهنگ فارسی بگیرید مسلماً تصدیق میفرمائید که به قدر کافی دبستان و دبیرستان و کودکستان و مؤسسات آموزشی ایجاد شده است (طباطبائی ـ راجع به عرض بنده اگر تردید دارید از دولت سؤال بفرمائید) ما زیاد از دولت سئوال میکنیم اما در فراکسیون پارلمانی خودمان و در آنجا جواب میدهند و قانع میشویم (دکتر اسفندیاری ـ منطق دولت قوی است حتماً قانع میشوید) (دکتر الموتی ـ خیلی زود قانع میشویم) بله ما سئوال میکنیم و جواب میگیریم و دیگر مطلب دنباله پیدا نمیکند ما به نحو احسن و اتم به وظایف نمایندگی خودمان عمل میکنیم، اینها بود توضیحاتی که خواستم در ابتدای عرایضم حضورتان عرض کنم، البته میدانم آقایان خسته هستید و به همین دلیل خیلی از مطالب را عنوان نمیکنم و به اختصار میگویم و بنا را بر ایجاز میگذارم و آقایان هم میدانم که موافق هستند که هر چه زودتر متمم بودجه مطرح مذاکره قرار بگیرد، با مطالعه دقیق لایحه متمم بودجه که با توجه به شکل و فرم و وضع آن در واقع پس از تصویب شدن ضمیمه قانون بودجه سال ۱۳۴۷ خواهد شد با امعان نظر در تبصرهها و ریز مواد برنامههای منضم به متمم بودجه در این عقیده و نظر خودم راسختر و مؤمنتر شدم که بودجه سال ۱۳۴۷ و متمم آن نمودار و مظهر و تجلائی از یک اقتصاد سالم و یک اقتصاد پیشرفته و یک اقتصاد مستقل و یک اقتصاد صد در صد ملی است، که در سایه رهبریهای حکیمانه شاهنشاه معظم و مجاهدات و کوششهای دولت برای ما فراهم شده است، البته امروز دیگر بودجه با این که یک سند مالی است باید اذعان کنیم که ارتباط زیادی با اوضاع اقتصادی مملکت دارد، زیرا همانطوری که در ابتدای عرایضم عرض کردم بودجه یک برنامه جامع اداری و سیاسی و اقتصادی است که برای تصویب تقدیم پارلمان میشود، صاحبنظران و مطلعین با یک نظر به بودجه هر مملکتی به خوبی میتوانند وضع اقتصادی آن مملکت را تخمین بزنند و تشخیص بدهند، این بود که بنده به زعم خودم با توجه به بودجه سال ۴۷ و متمم آن معتقدم که در حال حاضر مملکت ما از یک اقتصاد بسیار با ثبات برخوردار است، از نظر این که در مطلع عرایضم از فرم و شکل بودجه مطلبی عرض کردم لازم است اضافه کنم یکی از دلایل موافقتم با این بودجه نحوه تنظیمش است، همانطور که ملاحظه فرمودید، انشای ماده واحده و اینکه اعتبارات را منضم به اعتبارات سال ۱۳۴۷ کرده و ریز مواد هزینه را آوردند این میرساند که این متمم بودجه بایستی در کادر مقررات اصلی قانون بودجه عمل شود، با اطلاع کاملی که از نحوه اجرای بسیار بسیار خوب بودجه داریم مسلماً وقتیکه میبینیم بودجه در آن طریق و بوسیله آن رویهها و مقررات اجرا میشود نتایج ثمربخشی مثل خود بودجه سال ۴۷ مسلماً به بار خواهد آورد، در اینجا به مصداق ((لم یشکر المخلوق لم یشکر الخالق)) لازم میدانم از مقدمه فاضلانه و نحوه تنظیم بودجه که به وسیله کمیسیون بودجه جناب آقای مرتضوی و همچنین از توضیحات ممتع و رسای جناب آقای وزیر دارائی که موقع تقدیم بودجه برای ما بیان فرمودند و بنده خیلی استفاده کردم وقتی نشستم برای بررسی بودجه دیدم خیلی خوب میتوانم بودجه را بررسی کنم لازم میدانم که کمال تشکر را بکنم (مرتضوی ـ از عنایتی که کردید متشکرم) بحث از اجرای بودجه به میان آمد امری است بدیهی که بودجه خوب اجرا بشود تا حدی که میتوان گفت اهمیت بودجه در جامعه صرفاً بستگی تامیبه حسن اجرای آن دارد والا اگر یک مبالغ زیادی نمایندگان محترم در اختیار دولت بگذارند و خوب اجرا نشود نه به آن هدفهای اساسی میرسیم نه این اهمیتی را که بودجه بایستی در مملکت احراز بکند احراز میکند البته اگر بخواهیم وارد جزئیات بشویم مفصل میشود البته همین قسمت چون ما میدانیم که در بودجه پیشبینی درآمد میشود و پیشبینی هزینه میشود همین که امروز اضافه اعتبار پیدا کردیم و باز پیشبینی میکنیم خیلی دقیق پیش بینی میکنیم که اینها استمرار پیدا میکند در آخر سال یکی از دلایل بسیار بسیار متقن حسن اجرای بودجه ما است چرا برای این که جناب آقای وزیر دارائی هنگام تقدیم لایحه فرمودند کم کم قانون مالیات بر درآمد را پیاده کردیم در نتیجه این کار و اضافه کردن کادر وصولی این اضافه اعتبار پیدا شد این کارها صرفاً برای حسن اجرای بودجه عمل شده و این هم یکی از محسنات بودجه است که بنده این را هم به عنوان یکی دیگر از دلایل موافقم در بودجه در ساحت مقدس مجلس شورای ملی خدمت همکاران عزیزم معروض و عرضه میکنم مسلماً همکاران گرامیتصدیق میفرمایند و با این زعم و عقیده این جانب همگام هستند که این زیادی و این افزایش درآمد نشانه و نموداری از اصالت و صحت بودجه و توسعه اقتصادی مملکت است امروز توسعه اقتصادی زمینه بزرگترین مبارزه انسانها در نیمه دوم سده بیستم است که همه انسانها و همه ملتها تلاش میکنند که به توسعه اقتصادی برسند این جا لازمست یک اشاره خیلی کوتاه به رشد اقتصادی مملکتی بکنم آقایان ۱/۲ ۱۱ درصد رشد اقتصادی مملکت ما بی نظیر است در ممالک در حال توسعه در سالهای اخیر به طوری که بنده آمار دقیق گرفتم نرخ رشد اقتصادی بین ۵ /۴ تا ۵ درصد است ملاحظه میفرمائید ما کجا هستیم و دیگران کجا هستند همین چند روز پیش شاید همکاران گرامیمطالعه فرمودند یکی از مجلات پر تیراژ دنیا جناب آقای پزشکپور نرخ رشد اقتصادی ما را ۱/۲ ۱۱ درصد نوشته بود که همراه با کمتر از نیم درصد ترقی قیمتها ایجاد شده و آن را نمودار و نشانهای از یک اقتصاد سالم و یک رهبری سالم و یک رهبری شایسته و با عظمت دانسته بود که این برای همه ملت ایران باعث افتخار و مباهات است (صحیح است) از خلال سطور و ارقام و مطالب متمم بودجه یک نویدی به نظر میرسد و آن نزدیک شدن اجرای طرحهای عمرانی برنامه چهارم است گر چه امروز ملاحظه میفرمائید که هر آن و هر ساعت امکان تازهای در اختیار ملت ایران قرار میگیرد و در این برهه از زمان یعنی در عصر سلطنت پر افتخار محمدرضا شاه آریامهر شاهنشاه ایران زمین که واقعاً همه ما افتخار میکنیم که در این عصر زندگی میکنیم اگر صد سال پیش متولد شده بودیم یا ۲۰۰ سال پیش متولد شده بودیم چه میکردیم یک چنین زمان خوب و عالی را درک نمیکردیم امروز ملاحظه میکنیم به سر تا سر مملکت شیر و خورشید زندگی نور میپاشد در راهها مهندسین و کارگران با تحرک و فعالیت بیشتر و شدیدتر دارند به جلو میروند و نیروهای فعاله مملکت را چرخهای صنعتی مملکت را به چرخش درآوردهاند که ایران را جلوتر ببرند و مسلماً دیری نخواهد پائید که چهره ایران زمین عزیز ما از آنچه که هست تغییر داده میشود به طوری که جناب آقای پزشکپور دیگر سال پیشش با امسال قابل قیاس نخواهد بود.
کما اینکه الان با ۴ سال پیش قابل قیاس نیست (دکتر اسفندیاری ـ مقصود رقم خرج است!) نخیر منظور پیشرفت اقتصادی منظور گسترش و بهبود وضع مردم منظور رفاه ملی است هزار چیز بنده دارم که خدمتتان عرض کنم (دکتر اسفندیاری ـ چه ارتباطی به بودجه دارد؟) خیلی ارتباط دارد به اقتصاد مملکت به پیشرفت مملکت به رفاه عمومیبه اوضاع و احوال مملکتی ارتباط دارد به این سادگی نیست بودجه مثل سابق ارقام دخل و خرج نیست که یک طرف بنویسند درآمد و یک طرف بنویسند هزینه بعد جمع آن را بزنند و یک مقدار کسر داشته باشند آن زمان بگذشت زمان دیگر آمده است (دکتر اسفندیاری ـ مینویسند بازنشستگی وکلای دادگستری) میرسیم قربان حوصله بفرمائید بنده عرض کردم یک مقداری از مطالبم را کمتر عرض میکنم چون خستهتان نکنم ولی حالا که فرمودید بازنشستگی را هم خدمتتان عرض میکنم یکی دیگر از دلایل موافقت بنده تبصره ۷ متمم بودجه است ((که اعتباری به منظور تهیه محل ملکی و ساختمان نمایندگیهای سیاسی و کنسولی شاهنشاهی در خارج از کشور و یا تکمیل آن اختصاص داده شد)) خوب آقایان استدعا میکنم ملاحظه بفرمائید امروز ما از یک حیثیت بینالمللی بسیار بسیار شامخی برخورداریم به طوری که در خارج از مملکت شاهنشاه ایران به عنوان بزرگترین رهبر جهانی و مملکت ایران به عنوان مترقیترین ممالک عنوان و دربارهاش بحث میشود بنده ۷۰ روز در تابستان امسال در ایالات متحده و چند کشور اروپائی مسافرت کردم و مهمان بودم خیلی جاهای مختلف نشان دادند در این سفر متوجه شدم به قدری عظمت و حیثیت بینالمللی ایران که در سایه فعالیتهای مجدانه رهبر ما برای مملکت ما فراهم شده با ارج و بالا است و به قدری آبرو داریم در خارج و حیثیت داریم که حدی بر آن متصور نیست (صحیح است) تصدیق میفرمائید که یک چنین حیثیت بینالمللی یک چنین آبرو یک همچو آوازه و نامیدر خارج ایجاب میکند که ساختمانهای نمایندگیهای سیاسی ما با این نام تطبیق داشته باشد (صحیح است) با این آوازه و شهرت تطبیق داشته باشد که دولت بسیار کار خوبی کرده است ای کاش بیش از این پیشنهاد میکرد برای یک همچو کاری زیرا ما در خارج مملکت خیلی بزرگیم (طباطبائی ـ میفرمائید حیثیتها با ساختمانها ارتباط مستقیم دارد؟) جناب طباطبائی احترامیکه به بنده میکردند به نام نماینده ملت ایران ای کاش تشریف داشتید و ملاحظه میفرمودید همیشه در سر میز جای من در صدر میز بود میگفتند ایشان از مملکتی آمده است که بزرگترین رهبر دنیا در آن مملکت حکومت میکند (احسنت ـ آفرین) (طباطبائی ـ عمارت مجلل ایجاد حیثیت نمیکند) نظر من این نبود جناب آقای طباطبائی جنابعالی که این جا پشت تریبون تشریف بیاورید بنده با تمام جانم گوش میدهم به مطالب و فرمایشاتتان و هیچ سابقه ندارد که بنده بینالاثنین در فرمایشاتتان عرضی کرده باشم معذالک حاضرم که هر چه بفرمائید جواب عرض کنم و اما در مورد ترمیم حقوق بازنشستگان دوست عزیزم جناب آقای دکتر عاملی مطالبی فرمودند بنده بایستی اضافه بکنم که همه ملت ایران از این عنایت همایونی متشکر است (صحیح است) چون صرفاً امروز ما همه ملت ایران از آحاد و افراد ملت ایران بسیار به خود میبالیم و افتخار میکنیم که یک رهبری داریم که آنی از فکر آحاد و افراد ملت فارغ نیستند و کلیه هم و غم و اوقات شریفشان مصروف رفاه عمومیمیشود اقدام دولت که در نتیجه فرامین مقدس همایونی اجرا شده است به قدری در مملکت حسن اثر بخشیده که امروز سرتاسر مملکت همه بازنشستگان دست دعا به پیشگاه با عظمت خداوندی دارند و برای عظمت شاهنشاهی دعا میکنیم (صحیح است) بنده وظیفه دارم به نمایندگی از طرف عموم بازنشستگان کشوری شایستهترین تشکرات را به پیشگاه با ارج شاهنشاه عظیمالشأن ایران شاهنشاه آریامهر تقدیم بکنم (آفرین) عرایض دیگری هم دارم که همانطوری که عرض کردم بنایم بر ایجاز و اختصار است انشاءالله موکول میکنم به آن موقعی که بودجه کل مملکتی مطرح بشود و آن موقع مزاحم بشوم و حالا عرایضم را خاتمه میدهم از محبت و حوصلهای که فرمودید کمال تشکر را دارم (پزشکیپور ـ پس شما از حالا موافق اسم نوشتید) بنده افتخار میکنم که موافق اسم بنویسم جنابعالی افتخار بکند که مخالف صحبت بکنید.
رئیس ـ آقای فرهادپور بفرمائید.
فرهادپور ـ با کسب اجازه از همکاران محترم بحث در بودجه همیشه به ما فرصت میدهد که نسبت به مسائل کلی و آنچه در کارها نظر و انتقاد داریم به طور تفصیل مطالبی را به عرض برسانیم رویه اعضای حزب مردم به خصوص فراکسیون پارلمانی این حزب همیشه بر این اساس بوده است که منقد باشیم منقدی منصف و در عین حال ارشاد کننده امیدوارم اعضای محترم دولت هم اینقدر انصاف داشته باشند که از انتقاد نرنجند و انتقادات ما را چراغی فرا راه خودشان بدانند چون آنچه مسلم است ما آرزوی شکست برای هیچ دولتی نداریم (آفرین ـ احسنت) ما آرزو میکنیم تمام این دقایق حساس و امکانات فوقالعادهای که در عصر حاضر برای مملکت ما فراهم شده است که در تاریخ ایران نظیر نداشته است به بهترین نحوی مورد بهره برداری قرار بگیرد و ملت ایران از آنچه شاهنشاه ایران رهبر بزرگ ایران برای او فراهم کرده است حد اعلای به بهره برداری را بکند و انشاءالله با همت و کوشش همه جانبه بتوانیم عقب افتادگی گذشته خودمان را در مدتی کوتاه در سایه رهبری چنین رهبری بزرگ جبران بکنیم (یک نفر از نمایندگان ـ انتقاد هم نوعی همگامی است) به این جهت در آنچه وظیفه دارم از طرح فراکسیون پارلمانی حزب مردم به عرض نمایندگان محترم مجلس شورای ملی برسانم سعی من در این است که خوب را خوب بگویم اشتباه را اشتباه بگویم آنجائی که به نظر ما راهنمائی لازم است راهنمائی و ارشاد بکنم شاید انشاءالله دست به دست هم بدهیم و نتیجه بهتری بگیریم متمم بودجهای که وزیر محترم دارائی به ساحت مقدس ملی تقدیم کردهاند از دو جنبه برای من قابل بحث است از جنبه احترام و ستایشی که در تلو نوشته این لایحه در من ایجاد شد، افزایش درآمد با همه انتقاداتی که ما به طرز عمل و کار دولت حزب اکثریت داریم معرف آن است که انقلاب سفید ایران برنامههای اساسی و اصولی که شاهنشاه ما طرح فرمودهاند به بهترین وجهی اثرات و ثمرات خودش را دارد نشان میدهد و ثمره گیری از این انقلاب آغاز شده است عرض ما این است که با مختصر توجهی در طرز عمل ما میتوانیم نتایج خیلی بیشتری بگیریم مطلب دومیکه برای بنده خیلی جای امیدواری است توضیحی است که جناب آقای وزیر دارائی در کمیسیون بودجه نسبت به ارقام متشکله رقم افزایش درآمد دادند و خوشبختانه بیان فرمودند که قسمت عمده این رقم افزایش درآمد مالیات مستقیم است آقایان مالیات مستقیمیکه در مملکت ما هر کس که زوری داشت عادت به پرداختش نداشت این اولین ثمرهای است از جهاد و کوشش مأمورین وزارت دارائی در اجرای قانون مالیات بر درآمد جدید که انشاءالله اگر نواقصی هم داشته باشد در طول عمل پیشنهاد خواهند کرد و اصلاح خواهد شد و به نظر من جا دارد که از این مأمورین فعال همه گونه تقدیر و تحسین بشود رقم دوم اساسی متشکله افزایش درآمد، درآمد گمرکی است بنده معمولاً از درآمد گمرکی زیاد خوشم نمیآید چون درآمد گمرک معرف واردات است و من دلم میخواهد که روزگاری پیش بیاید که ما در جنبههای صنعتی آن قدر پیشرفته باشیم که شاید رقم واردات ما به یک مبلغ بسیار ناچیزی برسد البته یقین دارم در جواب من توضیح خواهند داد که این واردات قسمت اعظمش واردات سرمایهای است واردات زیربنائی است که در جهت صنعتی شدن مملکت ناگزیر هستیم چنین وارداتی را داشته باشیم بنده نسبت به این مورد کمال تشکر را از عمل دولت دارم ولی آرزو میکنم که سختگیری و عمل مأمورین و اولیای فعلی گمرک ایران موجب آن باشد همانطوری که اعلان کردند در رأس مدت ما دیگر جنس لوکس غیرضروری در بازار ایران نبینیم (صحیح است) آقایان این اجناس لوکس که به طور قطع و یقین به صورت قاچاق وارد مملکت میشود صرفنظر از ضرر و زیانی که به خزانه مملکت میزند یکی از عوامل توسعه فساد است (صحیح است) نمیشود گفت که به بین چیزی را و نخر و بخصوص با این حس تقلیدی که متأسفانه در جامعه ما وجود دارد هر پدری بچهاش را دوست دارد یک اسباب بازی فرنگی وقتی دست بچه یک آدم متمولی بود بچه آدم فقیر هم از پدرش این اسباب بازی را میخواهد یک بار دو بار ده بار تحمل میکند ولی بالاخره همین مسائل است که موجبات یک انحرافات اخلاقی را فراهم میکند و من اگر چنانچه رئیس گمرک فعلی ما توفیق پیدا بکند همانطور که وعده کرده است در رأس بازار ایران را از جنس لوکس خارجی که غیرمجاز است و وارد مملکت شده است پاک کند فکر میکنم جا دارد مورد کمال تقدیر و تحسین قرار بگیرد ملاحظه فرمودید در آنچه که جای تعریف و تمجید بود ما اقلیت هم صدا با شما نمایندگان اکثریت از بیان حقیقت کوتاهی نداریم اما موارد دیگری هم در این متمم بودجه هست مسألهای که اکثر آقایان نمایندگان محترم در طول یک سال گذشته که بنده افتخار همکاری داشتم چه موقع طرح بودجه چه نطقهای پیش از دستور به آن اشاره کردهاند مشکلات و گرفتاریهائی که از نظر آموزش و پرورش این امکان را دادیم که هر اندازه اگر اعتباراتی تعهداتی دیونی بابت سال گذشته دارند که در این جا منظور نشده باشد صورت بیاورند خوشبختانه در آخر کار متوجه شدیم که پرداخت این ۲۷۰ میلیون ریال یا ۲۷ میلیون تومان کلیه تعهدات سال ۴۶ وزارت آموزش و پرورش را میپوشاند و به این ترتیب میشود گفت در مقابل تقاضاهای ما بابت نبودن آموزگار نبودن دبیر ندادن بخاری نفرستادن اعتبار نفت برای نقاط سردسیری عذر و بهانهای در کار به علت عدم وجود اعتبارات مالی وجود ندارد این ۲۷ میلیون هم که داده میشود به ریز ارقامش که بنده نگاه کردم مربوط است به باز پرداخت دیون و تعهداتی که وزارت آموزش و پرورش به صندوق بازنشستگی بابت مالیات حقوق و به بیمه کارمندان دولت دارد در مورد بدهی بیمه کارمندان دولت یک تذکری دارم گاهی اوقات یک کار بی نظم، بینظمیهای مکرری به دنبال دارد وزارت آموزش و پرورش حق بیمه کارمندان را نمیدهد بنده اطلاع دارم که بیمه کارمندان هم پول دوای بنگاه دارائی را نمیدهد و فردا هم بنگاه داروئی کشور بابت خرید دارو بی پول میماند ملاحظه بفرمائید یک بی نظمیکوچک چه تالی فاسدهایی دارد و چقدر خوب میشود با جلوگیری از این کار از مفاسد بعدی جلوگیری کرد در مورد آموزش و پرورش همکار محترم من جناب آقای دکتر عاملی بیاناتی فرمودند مورد تصدیق همه هست بنده هم باید اضافه کنم متأسفانه با همه ارزش و اهمیتی که کار این وزارتخانه در پیشرفت انقلاب اجتماعی ایران دارد بازده کار این وزارتخانه متناسب با اصل انقلاب نیست دیشب در روزنامه اطلاعات همکاران محترم حتماً یک صفحه رپوتاژ توضیحات وزارت آموزش و پرورش را مثل من قرائت کردند بنده از اعداد و ارقامی که در این گزارش ذکر شده بود مطالبی را یادداشت کردم توضیح داده بودند که تا انقلاب مشروطیت ایران کلا در این مملکت ۳۶ مدرسه بوده است که اکثر ملی یا با مخارج مردم اداره میشده است به صورت غیردولتی از آن تاریخ تا امروز ما ۲۰۰۰۰ واحد آموزشی به صورت دبستان و دبیرستان داریم ۱۱۰۰۰۰ معلم در مدارس دولتی کار میکنند تعداد دانشآموزان ما به مرز ۴ میلیون رسیده است این عین مطالبی است که جناب آقای بطحائی در روزنامه منعکس شده بود بنده نمیدانم حسابم خوب است یا نه ۴ میلیون را به ۱۱۰۰۰۰ قسمت کردم دیدم در قبال هر ۳۶ و یا ۳۷ شاگرد ما یک معلم داریم این با منظرهای که از کلاسهای ۷۰، ۸۰ نفری میبینیم با کلاسهای نصفه روزه تطبیق ندارد و بخصوص که در این وسط مدارس ملی را به حساب نیاوردیم بنده چون مختصری به کار فرهنگ روی علاقهای که دارم آشنا هستم جواب مقدر را میدانم خواهند گفت که کسر ساعت معلم داریم کسر ساعت معلم به این معنی که قطعاً میدانند معلمینی هستند که در هفته ۱۸ ساعت کار میکنند و شاگرد در هفته اگر صبح و عصر به مدرسه برود روزی ۵ تا ۶ ساعت در هفته ۳۰ ساعت است شاید پنجشنبهها بعدازظهر را تعطیل میکنند بنابراین میشود بین ۲۸ ساعت تا ۱۸ ساعت ۱۰ ساعت هر معلم کسر معلم است من فکر میکنم آن طوری که ملت ایران در قبال خدمتی که به او شده در قبال محبت و عنایتی که به او شده حقشناسی دارد لازمه کار عصر انقلاب این است که ما به خاطر نجات مملکت به خاطر حفظ آبرو و حیثیت و بخصوص به خاطر پیش بردن این فکر که در دنیا پرچمدار مبارزه با بیسوادی هستیم از ۱۸ ساعت کار در هفته یک کمیعدول کنیم کمک بخواهیم و کار بیشتری انجام بدهیم (ماهیار ـ ۲۲ ساعت است) ۲۲ ساعت باشد اگر جواب مقدر من این باشد که کسر ساعت داریم اگر کسر ساعت نباشد هر ۳۶ فرزند ایرانی یک معلم دارد و این یک رقم نسبه قابل توجهی است با این احوال بنده فکر میکنم وزارت آموزش و پرورش ما اگر امکانات بیشتری لازم داشته باشد چه در این بودجه وجه در بودجههای دیگر ارقامیهست که واجب تر از این امر نیست ما از آن میزنیم و به آموزش و پرورش میدهیم به شرط اینکه پیکار با بیسوادی در مملکت ما یک کار دائمیو تا قیامت نباشد شما اگر فرزند ۶ ساله لازمالتعلیم را به موقع تعلیم ندهید تا آخر دنیا باید مبارزه با بیسوادی بکنید در سنین بالا بنده میخواهم یک استدعایی بکنم آنچه که ما در روستاها دیدیم نتیجه کار یک جوان دیپلمه سپاه دانش فوقالعاده ارزنده و بی نهایت ثمربخش بوده چه اشکالی دارد وزارت آموزش و پرورش ما به طور کلی بر اساس مقررات و نظامات سپاه دانش اداره شود ما در مملکت یک الگوی بینهایت خوب داریم شما ملاحظه بفرمائید ارتش شاهنشاهی ما نظامیدارد خدمت خارج از مرکز مشخص است خدمت نقاط گرمسیری مشخص است نقاط سردسیری مشخص است هر کس خدمت مشخص که انجام داده به جای جدید منتقل میشود چه اشکالی دارد که وزارت آموزش و پرورش هم بر نظام سپاه دانش اداره بشود اتفاقاً عین این نظر و فکر را در مورد وزارت بهداری دارم متأسفانه آقای وزیر بهداری یا معاون ایشان را نمیبینم از آقایانی که تشریف دارند تقاضا میکنم این تذکر را بفرمایند ما در عصر انقلاب زندگی میکنیم از امکانات موجودمان حداکثر استفاده را باید ببریم و باید کار را منطبق با انقلاب انجام داد و در روزنامه هم مسلک عزیز من جناب آقای رحیم زهتاب فرد که معروف حضور اکثر آقایان محترم هست (مصطفوی ـ بسیار مرد شریفی است) که در دوره قبل افتخار نمایندگی داشته آرتیکلی نوشته شده است چراغها را خاموش نکنید زارعین حسین آباد شرحی نوشتهاند که سپاه دانش داشتیم کلاس داشتیم این سپاه دانش را از ما گرفتند و این کلاس هم تعطیل شد بنده توجه آقای بطحائی را به این نکته جلب میکنم این روزنامه را توجه بکند و ببیند که چرا بایستی کلاس سپاه دانش در روستائی تعطیل بشود در متمم بودجه آخرین رقم مبلغی است که برای رفاه اهالی جنوب شهر تهران اختصاص داده شده است بنده به این که چه جور خرج میکنند و چرا خرج میکنند کاری ندارم چون واقف هستم از نزدیک که چه جور زندگی دارند، زندگی سخت و ناگواری دارند ولی منباب یک اصل به اعضای محترم دولت این تذکر را بدهم که اگر مردم شهرستانها بدانند که دولت در فکر رفاه جنوب شهر تهران است چرا به شهر تهران سرازیر نشوند این مسأله که جمعیت تهران به این سرعت رو به افزایش است بابت یک مقدار کارهای غلطی است که ما انجام میدهیم خودمان مردم را جلب میکنیم جذب میکنیم که به امیدی به تهران بیایند بعد اینجا هزار و یک مسأله و مشکل برای اداره شهر تهران فراهم بشود به نظر من امروز که شهر تهران بعد از ۲۴ سال انجمن شهر دارد تعدادی از افراد خوشنام در این انجمن میشناسم (عباس میرزائی ـ همه خوشنامند) آنهائی که بنده میشناسم عرض میکنم به عقیده آقایان همه خوشنامند شهرداری داریم البته بنده انتظاری غیر از این نداشتم که وقتی مردی فعال شهر مشهد را به خوبی اداره میکرد به تهران که بیاید حداکثر مسئول یک ناحیه میشود و میگوید ناحیه ۵ من دیگر رشوه نمیگیرد گفتن این مطلب یعنی چه تهران چند تا ناحیه دارد؟ آیا گفتن این مطلب مجوزی نیست که ۱و ۲و ۳و ۴و۶و ۷و ۸و ۹و ۱۰ رشوه میگیرند؟ چشم آقای شهردار روشن باشد این حرفها اگر به عنوان تبلیغات شده غلط است به عنوان نشان دادن طرز کار باشد غلط است شما آقایان انجمن مال شماست شهردار مال شماست تعلیمات بدهید یاد بدهید صحیح نیست گفتن این مسأله شهر تهران امروز گرفتار مضیقه گوشت، ماهی، پیاز اتوبوس است شما را به خدا وقتی میشنوید یا میخوانید که آپولوی ۸ دور ماه میگردد بعد من و شما گرفتار گوشت و ماهی و پیاز و اتوبوس هستیم چه فکر میکنید؟ این مجله کارگران شماست میبینید چه تبلیغی برای اتوبوسرانی است روی رکاب عقب اتوبوس هم آدم سوار است ملاحظه کنید (مجله کارگران را نشان دادند) در شهرداری تهران مقرراتی برای وضع استخدامیکارمندان گذشته است نمیدانم از وزارت کشور کسی هست یا نیست آقای ادیب محمدی بودند تشریف بردند در اینجا به وضع افرادی که به صورت روزمزد، بلیطی در کادر اداری به حکم رسمیدر شغل تحصیلداری انجام وظیفه میکنند کوچکترین توجهی نشده یعنی هنوز یک تحصیلدار شهرداری در پروندهاش یک کارگری است که برای تسطیح اراضی جلالیه استخدام شده میگوئید نه بروید پرونده را ببینید این طبقه از مردم ضرورت دارد مورد توجه قرار بگیرند اگر شخصیت دادید به کارمند در مقابلش میتوانید توقع داشته باشید که آن وقت همه مثل کارمندان ناحیه ۵ شهرداری دزدی نکنند و اگر کسی رشوه داد بروید به رشوه دهنده جایزه بدهید در این متمم بودجه مطلبی است برای ترمیم توسعه و ساختمان نمایندگیهای سیاسی دولت شاهنشاهی در خارج به نظر من طرز کار و نوع فعالیت امروز مأمورین وزارت خارجه به هیچ وجه با نوع کار جنب مکانهائی که از سفارت فقط مصونیت سیاسی را میخواستند و در کشورهای خارج خوشگذرانی میکردند تناسب ندارد و امروز جوانهای تحصیلکرده با برنامه صحیح به طور جدی تحت تعلیم در تمام کشورها فعالیتی را که در خور وزارت خارجه یک مملکتی است انجام میدهند و بسیار خوب است که به این وزارتخانه توجه شده وامی پرداخت میشود ولی من معتقد بودم که خیلی بهتر بود ما از مخارجی صرفنظر میکردیم و این وزارتخانه را در اسرع اوقات احتیاجاتش را برآورده میکردیم در خور فعالیت و کاری که انجام میدهد و شهرت و معروفیتی که امروز وطن ما در دنیا پیدا کرده است لوازم و وسایلی در اختیارش میگذاشتیم در این متمم بودجه اشاره به سازمان و اداره مجامع بینالمللی شده است بنده از تشکیل این سازمان بسیار خوشوقتم به دولت تبریک میگویم کنفرانسهائی که در تهران برگزار کردند بسیار آبرومند بود من منباب ارشاد عرض میکنم برای مجامع داخلی هم یک فکری بکنید که این سمینارها سمپوزیومها کنفرانسها، کنگرهها به صورت متفرق با مخارج فوقالعاده و در سالهای مختلف تشکیل نشود دولت برای این کار هم به برنامه و وظیفه مشخصی را تعیین بکند و به عهده داشته باشد در این متمم بودجه برای من که به شخصه ناظر یک وضع رقت بار بودم مطلب امیدبخش به چشم میخورد در ۱۹۵۰ یعنی هیجده سال پیش در دانشگاه پاریس برای محصلین ایران زمینی تخصیص داده شده بود که جایگاه بسازند در ۱۳۳۸ در کابینه جناب آقای دکتر اقبال از محل پذیره نفت اعتبار این ساختمان تأمین شده بود دو سال بعد شاهنشاه مفخم ما در سفری که به فرانسه فرمودند کلنگ اول این ساختمان را زدند کندی کار و تأخیر در این کار را بنده به صورت رضایت و گله از زبان دانشجویان مقیم فرانسه به کرات شنیدم و نهایت خوشوقتم که این مشکل حل شد و الحمدالله امروز ما هم در ردیف سایر ملل در دانشگاه پاریس برای دانشجویان محلی داریم در این زمینه بحث مفصل است ضرورت دارد که به تفصیل صحبت بشود بنده از اطاله کلام صرفنظر میکنم از اولیای محترم وزارت علوم و تعلیمات عالیه تقاضا داریم اعزام محصل و طرز تحصیل و پرورش جوانهای ایرانی در دانشگاههای خارجی را تحت ضابطهای قرار بدهند که ما بتوانیم نتیجه مطلوب بگیریم این کار بی سابقهای نیست من نمیدانم چرا سر مشق به آن قشنگی که هست توجه نمیکنیم چرا عمل نمیکنیم ما قبل از شهریور ۲۰ مگر محصل به خارج نمیفرستادیم مگر تحصیل نکردند مگر به صورت بهترین دانشجویان به این مملکت برنگشتند مگر پایه و اساس دانشگاه امروز مملکت ما بدست این افراد که امروز در سنین کهولت هستند گذاشته نشد؟ اگر راه درست برویم هیچ وقت نتیجه غلط نخواهیم گرفت از توجهی که به ترمیم حقوق بازنشستگان شده است همکاران محترم به طور تفصیل صحبت فرمودند بنده فقط این را میخواهم اضافه کنم که عنایات شاهانه و حسن نیت این وزیر دارائی موجب شد که به طبقهای که محروم بودند حد اعلای کمک ممکنه بشود و این کمک انجام شده است مژده دیگری که باید عرض کنم در همین کمیسیون پیشنهادی تقدیم کردیم خدمت جناب آقای وزیر دارائی وعده فرمودند که برای ترتیب پرداخت طلب کارمندان دولت بابت اشتباه محاسبه هم در بودجه سال ۴۸ راه حلی منظور بفرمایند که به طور اقساط و سنواتی ترتیبی باشد که این طلب پرداخت بشود مسئله دیگری که باید اشاره بکنم در کمیسیون تبصرهای پیشنهاد شد که دولت برای تعقیب دعاویش در محاکم قضائی از کارمندان خودش استفاده بکند بنده در آن کمیسیون مطالبی عرض کردم در مخالفت با این پیشنهاد حالا هم عرض میکنم تبصره که مطرح شد قطعاً همکاران محترم که در این راه تخصص بیشتری دارند به تفصیل صحبت خواهند کرد فقط بنده باید عرض کنم که این رویه جز به محکومیت دولت در محاکم یا رفتن و پرداختن حکمیتهای سنگین به طوری که همه اطلاع دارید به جای دیگری منتهی نخواهد شد برای دعوای در دادگستری باید از وکیل دادگستری استفاده کرد با شرایطی که در قانون جداگانه در فاصله خیلی کوتاه وقتی که خود آقایان تصویب فرمودند در ارقام این متمم بودجه مطالب خاصی به چشم بنده خورد ما همه مسلمانیم به شعائر اسلامی احترام میگذاریم شاید اکثر آقایان توفیق این که به زیارت اماکن مقدسه رفته باشند نصیبشان شده است اگر کسی هم نصیبش نشده است من دعا میکنم که انشاءالله این فضل عظمی نصیبش بشود ولی تا به حال که میگفتند اوقاف مملکت بد اداره میشود همه این مخارج از اوقاف داده میشد حالا ما از بودجه مملکتی خرج تعمیر بقاع متبرکه میکنیم و به خود اداره اوقاف هم یک میلیون تومان پول میدهیم بنده این مبلغ را نفهمیدم چیست و برای چیست (مصطفوی نائینی ـ کدام رقم را میفرمائید) یک میلیون تومان به هزینه خاصی در اداره اوقاف اضافه شده است (پزشکپور این را هم به صورت بازرگانی در میآورند) در همین متمم بودجه رقمیبه چشم خورد که به کارخانه شیر پاستوریزه تهران یک میلیون تومان داده بشود البته بعد از تحقیق معلوم شد که این مبلغ برای دادن شیر مجانی به کودکان بی بضاعت جنوب شهر است که به فرمایش و امریه شهربانوی محبوب ما این کار انجام شده است (دکتر اسفندیاری ـ کار بسیار به جائی است) (صحیح است) من توصیه میکنم که برای کودکان بی بضاعت اکثر شهرستانها چنین برنامهای را ادامه بدهند (صحیح است) و از فرصت استفاده میکنم حال که معاون وزارت تولیدات کشاورزی در اینجا تشریففرما هستند توجهشان را به حمایت و تقویت از صنعت شیر و فرآوردههای دامیجلب میکنم چون آنچه که گوشت مملکت ما را تأمین میکند نسل ذکور تولید شده از جلوگیری کرد دامداری است به طور کلی بایستی از کشتار جنس ماده جلوگیری کرد در این جا تساوی حقوق نیست (خنده نمایندگان) به طور کلی باید از کشتار جنس ماده در دامها جلوگیری بشود فرآوردههای دامیحمایت بشود تا مملکت ما بتواند از نظر گوشت بی نیاز باشد و اینقدر از کشورهای خارجی گوشت وارد نکند (دکتر مهذب ـ نرها چه گناهی کردهاند؟!) نرها را میکشند شما میخورید مسئله دیگری که همکار محترم جناب دکتر عاملی اشاره فرمودند و بنده هم تکرارش را لازم میدانم شاهکار سازمان تعاونی کشور است وای از آن روز که سرکه انگبین صفرا بیفزاید و روغن بادام خشکی بکند در همه جای دنیا این اصل مسلم است که شرکتهای تعاونی تولید و مصرف که ما هم برای اینکه از قافله عقب نمانیم با یک ابتکار تازهای این تعاونی توزیع را هم به آن اضافه کردیم لابد حالا ۴ ستون از روزنامههای شب هم به پول آقایان در دفاع از تعاونی توزیع مطلب خواهند نوشت که ما هم میخوانیم و به معلوماتمان اضافه میشود باید بر این اصلهای تعاونی تولید یعنی تولید کنندگان طوری مورد حمایت قرار گیرند و از یکدیگر حمایت بکنند و سازمانی بوجود بیاورند که احتیاجات آنها به اقل قیمت فراهم بشود تا ناگزیر نباشند که محصولشان را پیش فروش بکنند و به نصف قیمت بفروشند محتاج و اسیر بار فروش و دلال نشوند که از آنها مساعدهای بگیرند و جنس را به قیمت ارزان بفروشند این یک مقدار کارهائی است که در تعاونی تولید باید بشود در تعاونی مصرف بایستی مخارج ثابت آنقدر به حداقل برسد که فاصله قیمت بین آنچه که تولیدکننده میفروشند و آنچه که مصرف کننده میخرد به حداقل برسد ولی وقتی تعاونی توزیع درست میکنیم جناب آقای وزیر دارائی باید حضور شما عرض کنم بدون قانون چنان انحصاری بوجود آوردهاند که تریاک قاچاق توی مملکت آسانتر از پرتقال مازندران به تهران حمل میشود چرا کردند؟ چه کسی کرد؟ منفعتش به جیب که رفت؟ آقایان نمایندگان استان مازندران اگر خلاف عرض میکنم بفرمائید (محمد اسدیـ از آقای دکتر یزادن پناه توضیح بخواهید میگویند) این مسئله پرتقال است مسئله گوشت بدتر از مسئله آرد ماشینی بدتر از این و چه و چه و چه ....
اجازه نفرمائید این غارتگری ادامه پیدا کند باز هم مطلب امید بخشی در این متمم بودجه هست که بنده دلم میخواست جناب آقای دکتر خطیبی تشریف داشتند و به عرض بنده عنایت میفرمودند....
- تعیین موقع جلسه بعد ـ ختم جلسه
۷- تعیین موقع جلسه بعد ـ ختم جلسه
رئیس ـ آقای فرهادپور از بیانات جنابعالی خیلی مانده است؟
فرهادپور ـ ۱۰ ـ ۱۵ صفحه دیگر مانده است.
رئیس ـ چون ۴ ساعت وقت این جلسه تمام شده است با اجازه خانمها و آقایان جلسه را ختم میکنیم ساعت پنج و نیم بعد از ظهر امروز جلسه فوقالعاده خواهیم داشت.
رئیس مجلس شورای ملی ـ عبدالله ریاضی.