مذاکرات مجلس سنا دوشنبه ۲۱ مهرماه ۲۵۳۴ شاهنشاهی نشست ۷
| نمایندگان مجلس سنا در هفت دوره قانونگذاری | مذاکرات مجلس سنا هفتمین دوره قانونگذاری ۱۷ شهریور ماه ۲۵۳۴ تا ۲۲ بهمن ماه ۲۵۳۷ شاهنشاهی | قانون اساسی مشروطه |
مشروح مذاکرات مجلس سنا،دوره ۷
نشست :۷
دوشنبه ۲۱ مهرماه ۱۳۵۴
فهرست مطالب:
۱- تصویب صورت مجلس ۲- تقدیم عریضه اهالی خوانسار به وسیله آقای جعفری ۳- بیانات قبل از دستور آقایان: جعفری- موسوی - دکتر جهانشاه صالح (با تقدیم سؤال)دکتر مولوی ۴- تقدیم عریضه به وسیله آقای محسن رئیس ۵- انتخاب دو نفر جهت عضویت در هیئت نظارت اندوخته اسکناس و یک نفر جهت عضویت در کمیسیون دادگستری ۶- شور اول لایحه ثبت احوال ۷- ختم جلسه.
مجلس ساعت ۱۰ صبح به ریاست آقای دکتر سید محمد سجادی (نائب رئیس) تشکیل شد.
آقای دکتر شادمان (وزیر مشاور) در جلسه حضور داشتند.
- تصویب صورت‌مجلس
۱- تصویب صورت‌مجلس
نائب رئیس- (رسمیت جلسه اعلام می‌شود) صورت مشروح مذاکرات روز شنبه پنجم مهرماه قبلا طبع و توزیع شده است و ملاحظه فرموده‌اند اگر نظری هست خواهند فرمود نظری نیست؟ (اظهاری نشد) صورت جلسه تصویب می‌شود اسامی غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
غائبین بااجازه آقایان: دکتر بینا- دکتر خانلری- جلالی نایینی
غائبین مسافر آقایان: مهندس فروغی- علامه وحیدی- لاجوردی- مهدوی- تیمسار اسفندیاری
- تقدیم عریضه اهالی خوانسار به وسیله آقای جعفری
۲- تقدیم عریضه اهالی خوانسار به وسیله آقای جعفری
نائب رئیس- آقای جعفری بفرمایید.
جعفری- از سال ۱۳۲۰ اهالی خوانسار تقاضا داشتند که برای تسهیل رفت و آمد بین خوانسار و فریدن در گردنه‌ای به نام گردنه دایی تونلی به طول ۷۰۰ متر احداث شود در اثر اصرار و تقاضای مردم احداث این تونل در اوایل سال ۱۳۵۳ به تصویب سازمان برنامه و بودجه می‌رسد در همان اوایل سال ۵۳ برای تهیه طرح تونل مراتب را به مهندسین مشاور هنر واگذار می‌کنند از آن تاریخ تابحال که ۱۷ ماه می‌گذرد اقدام مثبتی راجع به این کار نشده است و مردم از این جهت دلتنگ و نگران هستند به همین مناسبت مردم خوانسار شرحی به وسیله بنده به مقام ریاست مجلس سنا معروض داشته‌اند که عینا تقدیم داشته و استدعای رسیدگی دارم.
نائب رئیس- به کمیسیون مربوط برای رسیدگی ارجاع می‌شود.
- بیانات قبل از دستور آقایان: جعفری- موسوی- دکتر جهانشاه صالح - دکتر مولوی
۳- بیانات قبل از دستور آقایان: جعفری- موسوی- دکتر جهانشاه صالح - دکتر مولوی
نائب رئیس- نطق قبل از دستور شروع می‌شود آقای جعفری بفرمایید.
جعفری- قبل از شروع مطلب اجازه می‌خواهد سال روز میلاد با سعادت علیا حضرت شهبانوی گرامی ایران را از طرف خود و همکاران عزیز و قاطبه ملت ایران صمیمانه تبریک و تهنیت عرض کند و از خداوند متعال طول عمر شهبانوی نیکوکار ایران را عبیدانه مسألت نماید.
در آغاز سخن خداوند بزرگ را سپاسگزاریم که به ما توفیق عنایت فرمود تا در اولین مجلس رستاخیز ملت ایران در کسوت نمایندگی مجلس سنا خدمتگزار ایران و ایرانی شاهنشاه بیدار دل خود باشیم همگی از قادر یکتا مسألت داریم ما را در انجام وظیفه خطیر ملی وخدمت به مصالح مملکتی مانند گذشته یاری و مدد فرماید.
همکاران گرامی استحضار دارند که هشتمین کنفرانس ارزشیابی انقلاب آموزشی کشور در اوایل شهریور ماه سال جاری در رامسر در پیشگاه مبارک اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر و علیا حضرت شهبانوی ایران تشکیل گردید در این کنفرانس که مسئولان دستگاه‌های آموزشی کشور شرف حضور داشتند با استفاده از فرمایشات و راهنمایی‌های خردمندانه و ارشاد حکیمانه شاهنشاه و علیاحضرت شهبانوی ایران که در اولین چلسه کنفرانس بیان فرمودند برای بهبود بیشتر وضع آموزشی و پیشرفت آن و پیشبرد اصل انقلاب آموزشی که یکی از مهمترین اصول انقلاب شاه و ملت است و جهت رفع اشکالات تعلیم و تربیت جوانان و برطرف کردن اشکالات تعلیم و تربیت جوانان و برطرف کردن مشکلات دستگاه‌های آموزشی به بحث و فحص پرداخته پس از پیدا کردن راه‌حل‌های سازنده اقدام به تهیه قطعنامه‌ای نمودند که در معرض عمومی گذاشته شد.
صاحبنظران و فرهنگیان نظرات مختلف صائبی نسبت به مواد قطعنامه دادند و پس از بررسی این نظریات قطعنامه‌ای که به منزله برنامه‌ریزی جدید در آموزش است واجرای دقیق آن بدون تردید دگرگونی عظیمی در سیستم تعلیماتی کشور به وجود خواهد آورد تصویب گردید و در اختیار مسئولان آموزشی قرار گرفت.
اجرای مواد این قطعنامه که حائز کمال اهمیت است بی‌شک تغییرات بنیادی تازه‌ای در وضع آموزش کشور به وجود خواهد آورد و سیستم تعلیم و تربیت و روش آموزش و پرورش کشور را وارد مرحله تازه‌ای از کار و کوشش و تلاش در راه برنامه‌ریزی و سازندگی خواهد کرد و بالمآل راه را برای ترقی و تعالی هرچه بیشتر مملکت هموارتر و آماده‌تر خواهد ساخت.
همگی اذعان داریم که سرفصل کلیه برنامه‌های اصلاحی مملکت ایجاد روش صحیح تعلیم و تربیت و فراهم کردن امکانات تحصیل برای جوانان و بالنتیجه پرورش استعدادها و قریحه‌های آنان و استفاده از آن در جهت اجرای برنامه‌های آبادانی و اصلاحی کشور می‌باشد و اگر بگوییم تنها راه نیل به کلیه آرمان‌ها و تامین هدف‌های عالیه و بالمال دسترسی به یک زندگانی عالی و همگام و همراه شدن با ممالک مترقی دنیا توجه به تعلیم و تربیت صحیح نوباوگان و جوانان کشور است سخنی به گزاف نگفته‌ایم به همین دلیل است که اصل انقلاب آموزشی یک سیستم صحیح نوین تعلیم و تربیت یکی از اصول انقلاب اصیل ایران قرار داده شده و برای این که این اصل مهم واساسی جامه عمل بپوشد هرساله کنفرانس ارزشیابی انقلاب آموزشی در پیشگاه شاهنشاه تشکیل می‌شود و نتیجهٔ آن به شکل منشور انقلاب آموزشی منتشر می‌گردد و راهنمای مسئولان تعلیماتی کشور واقع می‌شود.
در فرمایشات شاهنشاه آریامهر که هنگام گشایش هفتمین دوره تقنینیه مجلس سنا و بیست و چهارمین دوره مجلس شورای ملی بیان فرمودند به پیشرفت همتی مهمی که در کشور در دوره تقنینیه گذشته به عمل آمده اشاره شده است .
پیشرفت‌های چشمگیری که در مدت چهار سال به دست آمده و از مظاهر بارز اجرای اصول انقلاب اجتماعی ایران است موجب سربلندی و سرافرازی است ملت ایران از این که در ظرف مدتی قلیل تعداد دانش آموزان کمتر از ۵ میلیون نفر به ۷۷۰۰۰۰۰نفر و تعداد دانشجویان دانشگاه‌ها از ۷۵۰۰۰نفر به ۱۴۹۰۰۰نفر ورقم دانش آموزان مدارس فنی و حرفه‌ای ۵۴۰۰۰ نفر به ۱۳۳۰۰۰ نفر و تعداد دانشگا ه‌ها از ۸ دانشگاه به بیش از ۴۳۰۰۰رسیده به خود می‌بالد زیرا همان طوری که شاهنشاه در بیانات خود فرمونده‌اند این امر با سرنوشت جامعه ایران ارتباط حیاتی داردبه همین مناسبت است که قاطبه ملت ایران دربرابر این رهبری‌های خردمندانه سرتعظیم و تکریم فرود می‌آورد و طول عمر و بقای سلطنت رهبر دانا و توانای خود را همواره آرزو می‌کند(صحیح است) شاهنشاه در نطق افتتاحیه فرمودند که از لحاظ کیفیت نیز توجه خواهد شد ورقه پایان تحصیلات واقعا معرف معلومات واطلاعات کسی باشد که این ورقه به او داده می‌شود مسئولان آموزشی کشور برای اجرای این اصل کلی و مهم تعلیم و تربیت باید وسایل کافی برای پرورش استعدادها و قریحه‌های جوانان ایرانی را در اختیار آنها بگذارند و امکانات آن را فراهم کنند تا جوانان مملکت که نیروی عظیم کشور هستند برحسب استعداد خود مهارت و دانش خود را بر مبنای احتیاجات آینده اجتماع به حدی بالا ببرند که در خدمت به جامعه مؤثر باشند باید در جوانان حس مسئولیت و وجدان کار ایجاد کرد و ایمان و علاقه به خدمت به این آب و خاک را در آنها تقویت نمود و آنان را برای قبول مسئولیت آماده و مجهز کرد و در عین حال در تقویت روح ایمان و معتقدات دینی و مذهبی جوانان همت گماشت و تعلیمات علمی را با اصول اخلاقی توأما به آنها آموخت تا فردی مفید به حال اجتماع و خدمتگزار واقعی به ملک و ملت تربیت شوند.
در کنفرانس ارزشیابی انقلاب آموزشی رامسر مطالب مفصلی راجع به مشکلات مؤسسات عالی کشور و دایر نمودن آن در قسمتی از سال تحصیلی گذشته و پایین بودن سطح تحصیلات دانشجویان بیان شده که در خور توجه و امعان‌نظر می‌باشد.
به نظر می‌رسد که برای رفع قسمتی از این مشکلات باید در سیستم وروش تعیین ذوق و قریحه دانش آموز یا دانشجو و راهنمایی او به سمت تحصیلاتی که منطبق با ذوق و میل و استعداد او باشد تجدیدنظر گردد زیرا اگر دانش‌آموز یا دانشجو در رشته‌ای به تحصیل اشتغال ورزد که با استعداد و قریحه و ذوقش منطبق نباشد از فرا گرفتن مواد تحصیلی عاجز می‌ماند و به حکم جوانی به شیطنت می‌پردازد و ناراحتی ایجاد می‌کند.
معلمان و مسئولان شریف آموزش کشور به حکم اصول کلی تعلیم و تربیت نباید تنها نمره امتحانی دانشجو یا دانش آموز را ملاک تشخیص استعداد و ذوق او قرار دهند بلکه باید به طریق علمی و عملی مختلف و آزمایش‌های گوناگون ذوق جوانان را برای گرفتن رشته‌ای از فنون برانگیزانند و به وسایل علمی و عملی ذوق و استعداد آنها را تشخیص داده آنان را به سمت رشته‌ای که منطبق با ذوق و میل استعداد آنها است رهبری وهدایت نمایند و محیط مدرسه را به راستی مکتب کسب فضیلت و کمال گردانند ودر عین حال در تقویت غرور ملی و حس وطن پرستی جوانان بکوشند تا وظیفه مقدس فرهنگی خود را به نحو مطلوب انجام داده باشند.
همگی آرزو داریم مسئولان دستگاه‌های آموزشی کشور در انجام وظیفه خطیری که به عهده دارند و در اجرای نیات بلند و خیرخواهانه و فرهنگ دوستانه شاهنشاه آریامهر توفیق کامل حاصل کنند تا وظیفه فرهنگی و رسالتی بزرگ را که در تربیت جوانان کشور دارند به نحو خوب و بارز انجام داده باشند .متشکرم (احسنت- احسنت).
نایب رئیس- آقای موسوی بفرمایید.
موسوی - اجازه می‌خواهم از پشت تریبون آنچه را که فریضه وجدانی و وظیفه یک فرد خوزستانی ناظر و شاهد وضعیت گذشته و حال می‌داند و به عنوان سناتور بزرگترین منطقه نفت‌خیز کشور شاهنشاهی ایران به عرض سناتورهای محترم و کلیه هم میهنان گرامی و به آگاهی همه جهانیان برسانیم.
متجاوز از نیم قرن شرکت‌های نفتی گرانبهاترین ثروت ملی ما را به یغما می‌بردند و ملت ایران به روی گنج خود در فقر و تنگدستی به سر می‌برد و دیگران سرمایه ملی او را تاراج می‌کردند و با اعمال سیاست‌های استعماری مانع پیشرفت و ترقی ایران عزیز می‌شدند تا آن که به همت والای شاهنشاه عظیم‌الشأن اعلیحضرت همایون محمد رضا پهلوی آریامهر شاهنشاه ایران دست اجنبی از ذخائر ملی ما کوتاه شد و در پرتو انقلاب شاه وملت و با رهبری‌های مدام رهبر اندیشمند و خردمند ایران و با پیروی از سیاست مستقل ملی کشور ما در اندک مدتی سریعاً مراحل پیشرفت در جمیع شئون و قدرت رسیده است که موجب اعجاب و تحسین جهانیان شده است وایران در سایه درایت و تدبیر شاهانه مکان و مقامی بس ارجمند را در بین کشورهای جهان به دست آورده و از احترام بسیار شایسته‌ای برخوردار شده است - پس سزاوار است که به پاس خدمات بزرگی که شهریار تاجدار ما با تلاش شبانه روزی به کشور و ملت ایران فرموده‌اند و از برکت اندیشه تابناک و رهبری توانای خود در مدتی کوتاه ما را به این پایه از ترقی و پیشرفت رسانیده‌اند سپاس بیکران خود را به پیشگاه با فر و جاهش تقدیم کنیم و دوام عمر و بقاءسلطنت پرافتخار شهریار دور اندیش خود را از درگاه خداوند یکتا مسئلت نماییم باشد که در سایه رهبری‌های خردمندانه‌اش همانگونه که خواست و اراده شاهنشاه بزرگ ما است بیش از پیش کشور ما در راه ترقی وتعالی گام بردارد وبه زودی به تمدن بزرگ رسیده و در زمره پنج کشور عمده جهان درآییم این است که وظیفه خود می‌داند در این مکان مقدس در پیشگاه با عظمت شاهنشاه بزرگ خود سر تعظیم فرود آورم.
کوشش و تلاش و مبارزات پی‌گیر و ثمربخش رهبر بزرگ ملت ایران در راه احقاق حق ایران از منابع نفتی خود در طی سال‌های گذشته در تابستان سال ۱۳۵۲منجر به اعمال حاکمیت و عاملیت مطلق ایران بر صنایع و منابع خود گردید و آرزوی دیرینه ملت ایران با سر انگشت تدبیر شاهنشاه آریامهر برآورده شد و با ارشاد و راهنمایی‌های معظم‌له (از طریق اوپک)کشورهای صادرکننده نفت موفق به احقاق حقوق و استیفای منابع از دست رفته خود شدند و پس از آن باز با رهبری‌های خردمندانه شاهنشاه بزرگ نظام جدید قیمت گذاری نفت از طرف شرکت‌های نفتی که این امر را وسیله اعمال سیاست‌های ناروا و تحمیل بر کشورهای صاحب نفت قرار داده بودند و ثروت ملی کشورهای صادر کننده نفت را به یغما بردند نقطه پایان گذاشت و برای همیشه تعیین قیمت نفت را از دست شرکت‌های نفتی خارج و در اختیار صاحبان حقیقی نفت قرار داد و صفحه‌ای جدید در تاریخ صنعت و تجارت نفت جهان گشوده شده و حاکمیت ملی کشورها را بر منابع طبیعی خود تثبیت کرد.
این اقدامات سبب گردید که رهبری شاهنشاه خردمند ما مورد تحسین و ستایش جهانیان قرار گیرد.
با افزایش قیمت نفت که به همت و اراده توانای شاهنشاه آریامهر صورت گرفت و درآمد ایران و سایر کشورهای صادرکننده نفت از این ممر چندین برابر افزایش یافت و ایران موفق گردید برنامه‌های عمرانی و طرح‌های صنعتی و کشاورزی و اجتماعی و فرهنگی خود را با سرعت بیشتری به مرحله انجام و اجرا درآورد.
همانگونه که رهبر اندیشمند ملت ایران کراراً فرموده‌اند غرض از افزایش قیمت ، انتقام جویی و تحمیل بر کشورهای صنعتی و مصرف کننده نبوده بلکه منظور از این کار تعیین قیمت عادلانه برای این ماده گرانبها و بی‌نظیر و بدون جانشین بوده به نحوی که از یک سوء متناسب با قیمت تولید از سایرمنابع انرژی و سوخت باشد و از سوی دگیر هماهنگ باشد با افزایش روزافزون قیمت مصنوعات و خدمات فنی مورد نیاز که در نتیجه تورم در جهان صنعتی پدید آمده است و در واقع به منظور حفظ قدرت خرید درآمد نفت کشورهای صادرکننده نفت بوده است.
در حالی که نظر شاهنشاه دادگستر ما اجرای عدالت و جلوگیری از اجحاف کشورهای صنعتی بر کشورهای صادرکننده نفت بوده از توجه به کشورهای جهان سوم و چهارم که احیانا ممکن بود از افزایش قیمت لطمه ببیند غافل نبودند و از راه‌های گوناگون چه اقدام در سطح بین‌المللی و چه کمک‌های مستقیم به این کشورها خودداری نفرمودند، به طوری که ایران بنا به اوامر شاهنشاه اقدام به کمک به کشورهای در حال رشد کرده و می‌کند و قسمتی از درآمد ناخالص خود را در سال گذشته به این امر اختصاص داد و بدون آن که سایر کشورها در این باره اقدامی بکنند. عمل ایران در این باره نظربلند شاهنشاه ایران را در کمک به تمام جامعه بشری برای حفظ ثبات و تضمین پیشرفت تمام کشورهای جهان می‌رساند، که رهبر اندیشمند و خردمند کشور ما به فکر نیازمندی‌های سایر کشورها نیز هستندد و از دلسوزی و مساعدت به آنها دریغ نمی‌فرمایند و این فکر شایسته تقدیس و تجلیل بسیار می‌باشد.
شاهنشاه آریامهر پرچمدار کمک و مساعدت به کشورهای فقیر و در حال رشد جهان هستند و همین اقدامات معظم‌له و اعمال سیاست‌های بشر دوستانه است که جهانیان را وادار ساخته است شاهنشاه ایران را به عنوان یکی از رهبران بزرگ جان امروز مورد احترام و تکریم قرار دهند و سبب شده است که ایران مقام بس ارجمندی را در بین خانواده کشورها به دست آورد.
این اقدامات افتخارآفرین حقیقتا غرورانگیز است و برای هر ایرانی شاهدوست و میهن‌پرست و پاک‌نهاد مایه سرافرازی و سربلندی و مباهات می‌باشد.
مبارزات پی‌گیر و بی‌وقفه شاهنشاه آریامهر در احقاق حقوق ایران و سایر کشورهای صادر کننده نفت ادامه داشته و دارد کمااین که به طوری که خاطر همگی مستحضر است اخیرا به امر و اراده معظم‌له در جلسات وزیران کشورهای اوپک در وین نظر ایران مبنی بر تعدیل قیمت نفت برای جبران قسمتی از کاهش قدرت خرید درآمد نفت کشورهای صادرکننده نفت با وجود مخالفت پاره‌ای از کشورهای عضو این سازمان که حتی از منافع ملی خود غافل بودند و می‌خواستند قیمت را ثابت نگاهدارند و یا نمایندگان بعضی از ممالک عضو اوپک می‌خواستند قیمت را خیلی بالا ببرند نظریه منطقی و عادلانه شاهنشاه آریامهر که براساس عدالت و انصاف بود بالاتفاق مورد تأیید واقع و با پریروزی قطعی همراه بود و اوپک با افزایش ده درصد قیمت نفت از اول اکتبر ۱۹۷۵ برای ۹ ماه آینده موافقت کرد و بالنتیجه میلیاردهای دلار بر درآمد سالیانه ایران و دیگر ممالک و دیگر ممالک صادرکننده نفت اضافه گردید و به این ترتیب مقداری از اثر تورم کشورهای صنعتی که باعث کاهش قدرت خرید درآمد کشورهای صادرکننده نفت شده بود جبران گردید و ملاحظه می‌فرمایید که در اینجا نظر شاهنشاه آریامهر این بود که به کشورهای صنعتی غرب با کمال حسن نیت فرصتی داده شود تا پیشنهادهای عادلانه و منصفانه معظم‌له را مبنی بر مرتبط کردن قیمت نفت با قیمت کالاهای مورد نیاز کشورهای صادرکننده نفت مورد توجه دقیق قرار دهند و از افزایش بی‌رویه قیمت مصنوعات خود جلوگیری نمایند و رابطه‌ای صحیح و منطقی بین قیمت نفت و قیمت سایر کالاهای عمده برقرار بشود .
نظر شاهنشاه مفخم به طوری عادلانه بوده است که بعضی از جراید معتبر اروپا مانند: لوموند و ژورنال دو ژنو تصمیم اوپک را صحیح دانسته و تمجید نموده‌اند.
همان طوری که پیدا است در این افزایش ، جبران تمام کاهش قدرت خرید کشورهای صادرکننده نفت نشده است و این خود دلیل آشکار دیگر بر حسن‌نیت شاهنشاه بزرگ ما است که همواره نرشان برخیز و صلاح تمام جهانیان و بهبود اوضاع اقتصادی در کلیه کشورهای جهان و اجرای حق و عدالت بوده و هست حتی در این باره از فکر کشورهای جهان سوم که اگر به آنان کمک اقتصادی به شکل وام‌های طویل المدت و کم‌بهره بشود در آینده قادر خواهند بود اقتصاد خود را بر پایه‌ای که بتوانند روی پای خود بایستند پی‌ریزی نمایند، غافل نبوده و به علاوه توجه مخصوص به گروه کشورهای جهان چهارم یعنی آن دسته از جهان سوم که متأسفانه فقر و تهیدستی آنان به اندازه‌ای است که باید کمک مالی و اقتصادی سریع بدون بهره و یا حتی بلاعوض به آنها بشود فرموده‌اند زیرا اقتصاد بسیار ضعیف این گروه از کشورهای و تولیدات کشاورزی ناچیزشان ابداً برای تأمین نیازهای عمرانی و اقتصادی آنان کای نیست و چنانکه از پیش گفته شد در کمک به این کشورها پیشقدم بوده و همین اندیشه جهانداری و آینده‌نگری و جهان‌بینی معظم‌له است که باعث جلب احترام و تجلیل جهانیان گردیده است.
شاهنشاه آریامهر در گذشته کراراً توصیه و پیشنهاد فرموده‌اند که کشورهای صادرکننده نفت و کشورهای صنعتی مبالغی از درآمد خود را از طریق صندوق بین‌المللی پول و یا ایجاد صندوق دیگری برای کمک به کشورهای در حال توسعه یعنی جهان سوم و چهارم که بر اثر تورم جهانی و احیاناً افزایش قیمت نفت ممکن است متحمل لطمه و آسیبی شوند اختصاص دهند.
و در کنفرانس سران کشورهای اوپک در الجزایر پیشنهاداتی را در این زمینه رسما عنوان فرموده‌اند و همواره رأساً و مستقیماً بدون هیچگونه چشم داشت و توقع و عاری از مقاصد تبلیغاتی و سیاسی ،کمک خود را به کشورهای در حال رشد ادامه داده و حسن نیت و توجه کامل خود را به بهبود اوضاع اقتصادی تمام جهان به ویژه کشورهای بی‌بضاعت نشان داده‌اند کمااین که ملاحظه فرمودند همین چند روز قبل به امر مبارکشان مبلغ یکصد و پنجاه میلیون دلار با شرایط مناسب به منظور تولید مواد غذایی به کشورهای مسلمان سوریه وام داده شد و همان طوری که پیشنهاد فرموده‌اند این رویه بزرگوارانه و سخاوتمندانه برحسب مورد و مقتضیات ادامه خواهد یافت و به طوری که همه می‌دانند اخیرا به ابتکار شاهنشاه عظیم‌الشأن ما در جلسات وزیران اوپک پیشنهاد ایران مبنی بر اختصاص ده سنت در هر بشکه از درآمد نفت کشورهای صادرکننده برای صندوق مخصوص کمک به کشورهای در حال توسعه و فقیر مطرح گردید که مورد استقبال قرار گرفت و بار دیگر عظمت فکر و اندیشه شاهنشاه برگ و رهبر عالیقدر ملت ایران به ثبوت رسید که نه تنها برای پیشرفت و عظمت کشور ایران تلاش و کوشش شبانه‌روزی مبذول می‌فرمایند بلکه آنی از فکر بهبود وضع جامعه بشری غافل نیستند و همواره درصدد اصلاح حال و اوضاع نابسامان کشورهای تهیدست دیگر جهان نیز می‌باشند و در این راه از بل هیچگونه کمک و مساعدت مالی و اقتصادی و فکری دریغ نمی‌فرمایند و فروغ تابناک اندیشه آریامهری برتمامی جهان پرتوافکن است.
ملاحظه می‌فرمایید که چقدر فرق است بین افکار بلند بشردوستانه شاهنشاه ما با پاره‌ای از رهبران سایر کشورها که آنان گلیم خود را از موج به در می‌خواهند بیاورند و معظم‌له سعی می‌فرمایند که بگیرد غریق را.
در گذشته اگر کشورهای صنعتی کمکی به کشورهای جهان سوم و چهارم کرده‌اند جنبه ظاهری داشته و از راه‌های دیگر مثلا خرید مواد اولیه این کشورهای به قیمت‌های نازل جبران کمک‌های خود را نموده‌اند و بالنتیجه به پیشرفت برنامه‌های عمرانی آنها کمکی نشده و به عبارت دیگر می‌توان گفت این اقدامات غالبا به منظور اعمال سیاست‌های استعماری و حفظ منافع درازمدت خودشان بوده است.
برای ثبوت این مطلب که نظر شاهنشاه جهانی و بی‌طرفانه و به منظور نجات بشریت از فقر و تنگدستی و آشفتگی می‌باشد ذکر این نکته لازم است که حتی در مورد بعضی از کشورهای صنعتی و ثروتمند اروپایی که اوقاتی هم رفتار خوبی با ایران نداشته‌اند در موقعی که موقعی که مواجه با بحران‌های شدید مالی بوده و محتملا ممکن بود دچار اختلال در نظم اقتصادی و اجتماعی داخلی شوند کمکی به صورت وام با بهره کامل کامل بانکی فرموده‌اند.
اینجا است که مقام و عظمت شاهنشاه آریامهر نه تنها به عنوان رهبر بزرگ ملت ایران بلکه به عنوان بزرگترین رهبر روشن فکر و دوراندیش جهان آشکار می‌شود.
پس جا دارد که در این ساحت مقدس از زحمات و کوشش‌ها و مبارزات ثمر بخش شبانه روزی معظم‌له در راه رفاه و آسایش و سعادت ملت ایران و تمام جهانیان ستایش و تجلیل شود و سپاس بی پایان ملت ایران عموما و مردم شاه دوست و وطن‌پرست خوزستان و لرستان و کهکیلویه و بویراحمد خصوصا به خاطر رهبری‌های خردمندانه و افکار بلند و اندیشه‌های بزرگ به پیشگاه مبارکش تقدیم گردد و به شکرانه این مواهب و عنایات ملوکانه در این عصر رستاخیز وظیفه هر ایرانی شاه دوست و میهن پرست است که گوش به فرمان شهریار کامکار ایران زمین باشد وهمه ملت ایران یکدل ویک زبان در اجرای اوامر معظم‌له و پیشروی به سوی تمدن بزرگ در سایه رهبری ودرایت شاهنشاه بزرگ کوشا باشیم متشکرم (احسنت - احسنت).
نایب رئیس- آقای دکتر صالح بفرمایید.
دکتر جهانشاه صالح - مقام محترم ریاست و همکاران محترم اولا بنده از آقای موسوی تشکر می‌کنم که اجازه فرمودند که چند دقیقه وقت اضافی‌شان را به من مرحمت کنند.
نایب رئیس - ایشان وقت اضافی نداشتند و از وقت آقای جلیلوند هم استفاده کردند.
دکتر صالح- به هرحال اگر یکی دو دقیقه عرایضم بیشتر طول کشید ازمقام ریاست معذرت می‌خواهم سعی می‌کنم که مختصر صحبت کنم .قبل از شروع کلام خواستم هم صدا با ناطق محترم قبلی سالروز مبارک تولد علیاحضرت شهبانوی محبوب را که در رکاب معظم‌له در رامسر کنگره پزشکی تشکیل شد عرض کنم و چند کلمه‌ای راجع به این کنگره به سمع سناتورهای محترم برسانم به طوری که اطلاع دارید حسب‌الامر مطاع اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر ۲۴ سال تمام است که کنگره پزشکی رامسر با انتخاب موضوع‌های جالب تشکیل می‌شود .
جناب آقای مهندس شریف امامی نایب‌التولیه بنیاد پهلوی از نقطه‌نظر مالی و معنوی همه گونه مساعدت و همکاری و راهنمایی را فرمودند و همه پزشکان از ایشان متشکرند هر سال قریب ده نفر از متخصصین خارجی را به خرج بنیاد پهلوی دعوت می‌فرمایند و اینها به تهران می‌آیند و با همکاری دانشمندان ایرانی و دربارهٔ موضوع‌های مختلف که جالب است صحبت و همکاری می‌کنند و در پایان هم یک قطعنامه‌ای صادر می‌شود که توسط دفتر مخصوص علیاحضرت شهبانو به مقامات مربوط ابلاغ می‌شود امسال موضوعی که مطرح شد موضوع محیط زیست بود که به نظر من از مهمترین و از جالبترین موضوع‌ها است و تقریبا می‌توان گفت در حقیقت مطلبی است که تمام دنیا متوجه آن است پیش از این که عرایضم را راجع به کنگره عرض کنم خواستم از پیام اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر که به مناسبت روز محیط زیست صادر فرمودند با اجازه آقای رئیس چند کلمه‌ای قرائت کنم.
اعلیحضرت فرمودند ما زندگی خالی از معنویت و زیبایی‌های طبیعی را نمی‌پسندیم و ملت خویش را که از باستانی‌ترین ایام یگانه بوده وتفکر و خلاقیت هنری را برپایه این یگانگی بنا نهاده است به زندگی در مراکز زشت و آلوده و ناسالم رهنمون نخواهیم کرد زیرا اعتقاد داریم که محیط زیست طبیعی زمینه وسرمایه حیاتی محیط زیست انسانی است و کمال و رفاه واقعی جامعه بی وجود محیط زیست سالم ناممکن است این مختصری بود از فرمایشات اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر که در حقیقت همان طوری که معظم‌له فرمودند مسئله مهمی است ما نخستین ملتی هستیم که از زمان قدیم به محیط زیست توجه داشتیم زیرا حضرت زرتشت دربارهٔ محیط زیست در کتاب اوستا فرموده است آب و هوا و زمین محیط خود را آلوده نسازید همین طور پیغمبر صلی اله علیه و آله و سلم در تمام فرمایشاتشان همیشه راجع به نظافت توصیه فرموده‌اند به طوری که در خبر است النظافه من الایمان با این مختصر خواستم عرض کنم که در کنگره پزشکی رامسر امسال مطالبی مطرح شد که از همه مهم‌تر موضوع انفجار جمعیت بود.
یعنی عواملی که باعث آلودگی محیط زیست می‌شود از همه مهم تر یکی انفجار جمعیت است ودیگری عدم کنترل کافی در پیشرفت صنعت به طوری که صنعت در عین حال که پیشرفت می‌کند وحشت‌آور نباشد تا آنجا که محیط زیست را آلوده کند یعنی سرمایه‌دارانی که در این کار شرکت می‌کنند در عین حال که باید صنعت را توسعه دهند سعی کنند که زیان‌های این پیشرفت را نیز در نظر داشته باشند سوم این که استفاده بی‌محابا از زمین و خاک نکنیم تصور ننماییم که این زمین و خاک فقط متعلق به ما است و هر کاری که بخواهیم در آن خواهیم کرد زیرا این مسأله‌ای نیست که جنبه محلی داشته باشد .چهارم این که مردم را به اهمیت محیط زیست آشنا و آگاه کنیم زیرا اغلب واقعا مطلع نیستند که انفجار جمعیت و این مسائلی را که عرض کردم چه ضررها زیان‌هایی دربردارد.
خوشبختانه در این کنگره نمایشگاه بسیار مفصلی از طرف وزارت بهداری و سازمان محیط زیست ترتیب داده شده بود در این نمایشگاه اتومبیلی بود که با گاز کار می‌کرد این اتومبیل را علیاحضرت شهبانو ملاحظه فرمودند و دستوراتی در مورد استفاده از آن صادر فرمودند.
بنده خیلی خوشوقتم که شنیدم در شیراز از این اتومبیل استفاده عملی کردند و الان مشغول هستند که اتومبیل‌های شیراز را به تدریج به اتومبیل گاز سوز بدل کنند.
که اهمیت این موضوع بسیار زیاد است زیرا ۶۰٪ آلودگی هوا مربوط به احتراق موتورهای درون سوزی است که تولید زیان‌های غیر قابل جبرانی می‌کند از قبیل مسمومیت‌های منواکسید کربن ازت و سایر ذرات معلقی که صحبتش مفصل است و مجال نیست با مطالعاتی که شده است اتوبوس یا اتومبیل‌های گاز سوز به علت کاربرد سوخت تمیز و مخصوصا احتراق یکنواخت کمتر مواد آلوده تولید می‌کنند و مقدار منو اکسید کربن و هیدروکربن‌های نسوخته به علت کم بودن نسبت سوخت به هوا در موتور گازی از موتور دیزلی بسیار کمتر است این نکته را برای این تذکر دادم که شنیدم شهردار تهران مایل است با بودجه‌ای که شاید دولت در اختیارش بگذارد هزار دستگاه اتوبوس نو تهیه کنند اگر واقعا می‌خواهند هزار دستگاه اتوبوس نو بخرند با این مطالعاتی که در کنگره پزشکی رامسر با حضور متخصصین جهانی انجام گرفته است آقای دکتر شادمان جنابعالی نماینده دولت هستید به آقای شهردار تذکر بفرمایید که اگر بنا است اتوبوس جدید خریداری شود این بار دیگر اتومبیل دیزلی را نخرند در مملکتی که این همه گاز به خارج صادر می‌شود و در مملکتی که ما خود می‌توانیم از گاز مایع استفاده کنیم چرا اتومبیل گازی نخریم این امر به علیاحضرت شهبانو نیز ثابت شد و یقین دارم اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر هم راجع به مطالعه این مطلب دستوراتی صادر فرموده‌اند تا انشاءالله دولت دیگر اتومبیل گازوییلی نخرد مطلب دوم را که خواستم عرض کنم موضوع تقارن و تضادی بود که ما در کنگره رامسر دیدیم تقارن از نقطه‌نظر این که علیاحضرت شهبانو در موقعی که تشریف آوردند و راجع به محیط زیست پیام فرستادند و تضاد این که در همان موقع در مرداب بندر پهلوی به قول جراید دو میلیون و نیم ماهی به مناسبت آلودگی از طرف یک کارخانه و فاضلاب‌های منازل از بین رفتند و جای تأسف است که از قول شخصی گفته شده بود این ماهی‌هایی که مردند کوچک بودند و اشکالی ندارد مثل این است که بگوییم زلزله آمده است و اشخاصی که مردند همه بچه بودند و بزرگترها تلف نشدند انشاءالله که این حرف گفته نشده باشد به هرحال این تقارن و تضاد بنده را به این فکر انداخت که چند کلمه‌ای صحبت کنم و از دولت تقاضا کنم همان طور که در آن روز به خصوص نمایندگان محیط زیست فورا به مرداب پهلوی رفتند و گزارش‌هایی تهیه کردند و از قراری که شنیدم مسئول را تحت تعقیب قرار دادند جدا موضوع را تعقیب کنند من با اجازه مقام ریاست سوالی تقدیم خواهم کرد که دولت برای تنبیه و آگاهی مردم و سایر مدیران کارخانه‌ها که این کارها را تکرار نکنند مجلس سنا را راجع به اقداماتی که کرده‌اند روشن کنند در خاتمه عرایضم چون آقای رئیس فرمودند وقت نداریم من مطلب را کوتاه می‌کنم و عرض می‌کنم این کره زمینی که ما تصور می‌کنیم می‌شود همه کار در آن به دلخواه انجام بگیرد با این که خیال می‌کنیم یک جو لایتناهی داریم باید بگوییم این طور نیست فقط۵-۶کیلومتر از این جو که لایتناهی به نظر می‌رسد بیوسفر نام دارد و در حقیقت مهد حیات و زندگی است و قدرت جذب آلودگی زیاد را ندارد شاید بعضی از آلودگی‌ها تا ده کیلومتر که تروپ اسفر نامیده می‌شود بتواند جذب کند ولی از آن گذشته دیگر قادر نیست .درحقیقت زمین ما شبیه به یک سیبی است که ما فقط از پوست آن استفاده می‌کنیم .یعنی یک قشرگازی اطراف ما را احاطه کرده و ما را از تشعشعات رادیو اکتیو خورشید و سایر سیارات حفاظت می‌کند و موجب شده است که در این کره آب و خاک و هوا هم داشته باشیم .هم بیوسفرو هم هیدروسفر داشته باشیم تا ده کیلومتر به فضای بالا و یازده کیلومتر به اعماق دریاها دسترسی پیدا کنیم مانند عمیق‌ترین نقطه اقیانوس پاسیفیک که یازده کیلومتر عمق دارد بنابراین ما که پاسداران این کره منحصر به فرد هستیم کره‌ای که پس از پیاده شدن بشر در ماه مسلم شد هیچ سیاره‌ای به قشنگی با رنگ لاجوردی و آبی زمین ما نیست حتی مارس و ونوس که روزی مورد نظر بود ومعلوم شد که کسی در آنجاها زندگی نمی‌کند به طور خلاصه ما هم قادریم که موهبت الهی را نگاه داریمو هم قادریم که به کلی به دست خود انتحار کنیم و آن را از بین ببریم پس چه بهتر که عاقلانه رفتار کنیم.
با حزم و احتیاط صنعت را پیش ببریم و این ودیعه الهی را که خداوند به ما اعطا کرده است صحیح و سالم به نسل آینده تحویل بدهیم. اینک سؤال بنده که تقدیم مقام ریاست می‌کنم :
نایب رئیس- سؤال آقای دکتر صالح قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
تقاضا دارد دستور فرمایند نماینده دولت در مجلس سنا حضور به هم رسانند و برای تنبه و آگاهی مردم و اطلاع نمایندگان از اقداماتی که به طور کلی برای جلوگیری از عملیات کارخانه‌ها و مؤسسات و منازلی که فاضلاب‌ها را بدون تصفیه قبلی به رودخانه‌ها و دریاچه‌ها سرازیر می‌نمایند مستحضر فرمایند.
دکتر جهانشاه صالح.
نایب رئیس- به دولت برای ادای پاسخ ابلاغ خواهد شد.
نایب رئیس- آقای جلیلوند بفرمایید.
جلیلوند- چون ده دقیقه وقت برای بنده کافی نیست لذا بنده صحبت نمی‌کنم و عرایضم را می‌گذارم برای جلسه بعد.
نایب رئیس- بسیار خوب بیانات آقای جلیلوند در جلسه بعد انجام خواهد گرفت.
نایب رئیس- آقای دکتر مولوی بفرمایید.
دکتر مولوی - جناب آقای رئیس ، سناتورهای محترم فردا مصادف است با زاد روز فرخنده علیاحضرت شهبانو فرح پهلوی.
ملت ایران باید شکرگزار باشد که خداوند شهبانوی مهربان و رئوف و نوعدوست به ملت عطا فرموده است که همواره در فکر پیشرفت و تعالی فرهنگ ایران و رفاه حال نوباوگان به خصوص طبقه محروم این مملکت می‌باشد.
من این روز مسعود را به حضور مبارکشان و عموم خاندان جلیل پهلوی تبریک عرض و از درگاه خداوند متعال توفیق بیشتر در پیشرفت مقاصد خیرخواهانه شهبانوی عزیز را در امور اجتماعی و رفاهی این مرز و بوم مسألت می‌نمایم.
افتخار بزرگ آذربایجان در این است که شهبانو در یکی از خانواده‌هاای اصیل آذربایجانی چشم به جهان گشوده‌اند همان طوری که می‌دانیم تمام ملت ایران همواره از اقدامات و توجهات شهبانوی گرامی خود برخوردارند ولی آذربایجان باید سهم بیشتری از این مواهب داشته باشد مسافرت اخیر والاحضرت ولایتعهد به تبریز چشم عموم تبریزی‌ها را روشن نمود اهالی آذربایجان توقع دارند بیشتر از اینها و در هر موقع مقتضی شهبانوی گرامی و ولایتعهد عزیز از خطه آذربایجان بازدید فرمایند این مسافرت‌ها باعث پیشرفت و خیر و برکت و رفاه مردم آذربایجان خواهد شد.
بی‌مناسبت نمی‌دانم که جهت استحضار سناتورهای محترم عرض نمایم:
روز پنجشنبه ۱۷ مهر ماه بنا به دعوت تیمسار آزموده استاندار محترم آذربایجان به تبریز رفته بودم این جلسه با حضور عموم سناتورها و نمایندگان مجلس شورای ملی از آذربایجان شرقی و دانشگاهیان و مدیران کل و انجمن‌های دموکراتیک و طبقات مختلف اهالی تبریز تشکیل یافته بود محل کنفرانس در سالن شهرداری تبریز (سالن جلیلی حاجی ارفع‌الملک مرحوم) باجلال و شکوه تمام تشکیل یافته بود که به این مناسبت باجلال و شکوه تمام تشکیل یافته بود که به این مناسبت باید از تیمسار آزموده متشکر بود و موضوع جلسه بحث و رسیدگی به برنامه عمرانی آذربایجان شرقی بود این جلسه دو روز ادامه داشت.
اینک امریه شاهنشاه که به این مناسبت به وسیله دفتر مخصوص شرفصدور یافته بود به این شرح است:
(از نظر اهمیتی که برای اجرای طرح‌های عمرانی در آذربایجان شرقی قائل هستیم دولت به تمام سازمان‌های مسؤل ابلاغ نمایند که نهایت جدیت را در اجرای طرح‌های عمرانی استان به عمل آورند و شورای امنیت ملی طبق وظیفه‌ای که دارد در اجرای طرح‌های عمرانی استان به عمل آورند وشورای امنیت ملی طبق وظیفه‌ای که دارد در اجرای این طرح‌ها نظارت و پیگیری نماید)
حاضرین در جلسه با سپاس از عنایات شاهانه نسبت به استان آذربایجان شرقی بعد از بحث مفصل در مورد نیازها و احتیاجات استان تصمیماتی به شرح زیر اتخاذ نمودند:
- ۱- راه‌های روستایی در درجه اول اولویت قرار گرفت
- ۲- برای ماشین‌آلات خریداری شده از محل اعتبارات ماده واحده (به پیشنهاد انجمن‌ها) تأمین اعتبار برای نگهداری آنها بنمایند.
- ۳- وزارت نیروز جهت تأمین آب مشروب شهرها اقدام عاجل نماید.
- ۴- روستاها از شبکه سرتاسری برق استفاده نمایند.
- ۵- به شهرداری‌های استان از طرف دولت کمک مؤثری بشود.
- ۶- توسعه تخت‌خواب‌ها و بیمارستان‌ها در سطح استان ۱۸۹۱
- ۷- توسعه و ایجاد مداری و تأسیسات ورزشی
- ۸- خیابان کمربندی
- ۹- به منظور ایجاد کارهای عمرانی اعتباری از بودجه مخصوص اختصاص یابد
- ۱۰- تعداد هتل‌ها در تبریز و شهرهای دیگر کم است با تشویق بخش خصوصی به ساختمان هتل‌های درجات مختلف اقدام شود.
- ۱۱- برای بهبود محصول زیر کشت گزارش جامعی از طرف استاندار تقدیم دولت شده است که انشاءالله مورد توجه قرار گیرد.
- ۱۲- برای جلوگیری از تمرکز غیرمعقول تجارت در تهران بازرگانان را به اقامت در شهرهای استان‌ها تشویق نمایند. مثلا تخفیف مالیاتی بر قسمتی از کالاهای صادراتی را مخصوص شهرستان‌ها بنمایند.
این جلسات در ساعت ۵/۶ بعدازظهر خاتمه یافت و روز جمعه در حضور جناب استاندار از محل پارک بزرگ تبریز و بناهای عظیم گمرک تبریز بازدید به عمل آمد و امیدوافر دارم که تحت توجهات شخص اول مملکت شاهنشاه آریامهر قیافه شهرها و قصبات و دهات آذربایجان تغییرات کلی یافته و ازهرگونه مزایای عمرانی برخوردار گردد.
- تقدیم عریضه توسط آقای محسن رئیس
۴- تقدیم عریضه توسط آقای محسن رئیس
نایب رئیس- عریضه‌ای رسیده است که تقدیم می‌شود.
- انتخاب دو نفر جهت عضویت در هیئت نظاری اندوخته اسکناس و یک نفر جهت عضویت در کمیسیون دادگستری
۵- انتخاب دو نفر جهت عضویت در هیئت نظاری اندوخته اسکناس و یک نفر جهت عضویت در کمیسیون دادگستری
نایب رئیس- دستور امروز ما انتخاب دو نفر برای عضویت در هیئت نظارت اندوخته اسکناس و یک نفر جهت عضویت در کمیسیون دادگستری به عمل می‌آید.
البته انتخاب عضو در کمیسیون‌ها اول هر دوره اجلاسیه برحسب تمایل خود سناتورها صورت می‌گیرد و هر کس را که تشخیص می‌دهند که عضویتشان مؤثر است نام او را خواهند نوشت و آقای دکتر یزدان پناه که صلاحیتشان مورد تأیید همه است درخواست دارند که برای کمیسیون دادگستری انتخاب شوند ( سناتورها- صحیح است).
آقای یارافشار و آقای مسعودی تشریف ببرید و سه نفر را برای نظارت انتخاب کنید.
( در این هنگام آقایان یارافشار و مسعودی منشیان در محل نطق حاضر شدند و به قید قرعه آقایان جلیلوند ،مولوی،دکتر ضیایی برای نظارت در اخذ آراء انتخاب شدند و سناتورها به شرح زیر رأی دادند).
رأی دهندگان آقایان: دکتر سید محمپ سجادی- خزیمه علم - دکتر آشتیانی- اشرف احمدی- پرفسور جمشیداعلم- جعفری- سپهبد ورهرام - دکتر اسفندیاری- حسن اکبر- بهادری - دکتر خانلری- دکتر بینا- سپهبد پالیزبان- پرویزی- جلالی نایینی- جلیلوند - تجدد- ذوالفقاری- سرلشگر جهانبانی- بانو جهانبانی- جلیلی- دکتر حجازی- دشتی- دها- سرلشگر دیلمی- دریابد رسایی-رضایی- محسن رئیس- دکتر مصباح زاده -سرلشگر مطبوعی - سید جلال‌الدین شادمان- مسعودی- یارافشار- نیکپور- موسوی- مهندس صادق-دکتر صالح- دکتر صدیق- تیمسار صفاری- مهندس گنجی- علامه وحیدی- کوروس- فاضل سرجویی- دکتر مرشد- دکتر مژدهی- بانو دکتر مصاحب- دکترمولوی- مهدوی- نصیری- میرمطهری- دکتر نواب- دکتر یزدان پناه.
(شمارش آراء به عمل آمد و نتیجه به شرح زیر اعلام شد)
نایب رئیس- آقایان ذوافقاری و دها برای نظارت در هیئت اندوخته اسکنس انتخاب شدند والبته دیگران هم آرایی داشتند و همچنین آقای دکتر یزدان پناه برای عضویت در کمیسیون دادگستری انتخاب گردیدند.
(مبارک است).
نایب رئیس- آقای دها بفرمایید.
دها- بنده اصالتاً از طرف خود و وکالتاً از طرف جناب آقای ذوالفقاری از آقایانی که به ما رأی دادند و ندادند تشکر می‌کنم. (احسنت - احسنت).
- شور اول لایحه ثبت احوال
۶- شور اول لایحه ثبت احوال
نایب رئیس- لایحه ثبت احوال برای شور اول مطرح است. گزارش کمیسیون شماره ده (کشور) قرائت می‌شود.
گزارش از کمیسیون شماره ۱۰ (کشور) به مجلس سنا لایحه شماره ۵۸۲۴۲ مورخ ۲۸/۱۱/۱۳۵۳ دولت راجع به ثبت احوال تقدیمی به مجلس سنا در جلسه ۱۵/۱۲/۱۳۵۳ کمیسیون کشور با حضور آقایان عالیمرد و هنرمندی معاونان پارلمانی وزارتخانه‌های کشور و دادگستری و رزم‌آرا رئیس سازمان ثبت احوال مورد رسیدگی قرار گرفت و با اصلاحاتی به تصویب رسید و جهت اظهارنظر به کمیسیون‌های شماره یک (خارجه) و شماره ۳ (دادگستری و استخدام) ارسال گردید و کمیسیون‌های مزبور با اصلاحاتی لایحه را تصویب و اعاده نمودند که مورد تأیید کمیسیون کشور قرار گرفت.
اینک گزارش آن برای شور اول تقدیم مجلس محترم سنا می‌گردد.
مخبر کمیسیون شماره ۱۰ (کشور)- علی صادق.
قانون ثبت احوال
- فصل اول کلیات
- ماده ۱- ثبت ولادت و صدور برگ ولادت و شناسنامه و ثبت مرگ و صدور گواهی مرگ و تعویض شناسنامه‌های موجود در دست مردم و ثبت ازدواج و طلاق و نقل تحولات و همچنین گواهی ولادت برای اتباع خارجه و تنظیم دفاتر ثبت کل وقایع و نام خانوادگی و جمع آوری و تهیه آمار انسانی سراسر کشور و انتشار آن و سایر وظابف مقرر در این قانون به عهده سازمان ثبت احوال کشور خواهد بود.
نایب رئیس- چون بعضی از مواد لایحه ثبت احوال مربوط به اتباع خارجی است لذا قبلا از جناب آقای وزیر امور خارجه تقاضا شده بود که هنگام طرح لایحه در مجلس حضور داشته باشند. از وزارت امور خارجه نامهای رسیده است که عینا قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت می‌شود).
جناب آًقای جعفر شریف امامی رئیس مجلس سنا
عطف به مرقومه شماره ۵۱۹۹ مورخ ۱۸/۷/۵۴ در خصوص دعوت جناب آقای وزیر امور خارجه به مناسبت طرح لایحه ثبت احوال در جلسه روز دوشنبه ۲۱ مهر ماه ۱۳۵۴ مجلس سنا به استحضار می‌رساند که جناب آقای عباسعلی خلعتبری وزیر امور خارجه در خارج از ایران به سر می‌برند و معاون جدید پارلمانی این وزارت نیز هنوز به مجلس محترم سنا معرفی نشده است که بتواند در این جلسه حضور به هم رساند .مراتب به این وسیله به استحضار عالی می‌رسد.
با تقدیم احترام - از طرف وزیر امور خارجه.
نایب رئیس- کلیات لایحه مطرح است آقای دکتر صدیق بفرمایید.
دکتر صدیق- به طوری که ملاحظه فرموده‌اند این لایحه در بهمن سال گذشته تقدیم مجلس سنا شده است و گزارش آن در اردیبهشت ۵۴ یعنی پنج ماه پیش به مجلس داده شده در دوره ششم مجلس سنا و حال دوره هفتم است و از قرار معلوم دولت تقاضا کرده است که این لایحه که در کمیسیون مجلس قبلی پیشنهد شده است در این مجلس مطرح بشود.
این است که من به طور کلی چند تا تذکر دارم نسبت به بعضی از مواد که عرض می‌کنم و پیشنهادات خودم را هم تقدیم می‌کنم.
همان طوری که ملاحظه می‌فرمایید در ماده اول در چند سطر وظایف سازمان پشت سر هم نوشته شده و در آخر آنها نوشته شده است: (و سایر وظایف مقرر در این قانون به عهده سازمان ثبت احوال کشور خواهد بود.)
در صورتی که طرز لایحه‌نویسی و یا قانون‌نویسی به طور کلی این است که در ابتدا می‌نویسند وظایف فلان اداره از این قبیل است: .و یکی یکی آن را توضیح می‌دهند تا برای کارمندان و برای مردم خیلی واضح و روشن باشد و برای عموم صریح باشد و بنده به همین منظور به شکل دیگری نوشته‌ام که تقدیم مقام ریاست می‌کنم ولی چون مطالب دیگری راجع به مواد دیگر دارم حالا که به اینجا شرفیاب شدم با اجازه مقام ریاست آنها را هم عرض می‌کنم در ماده دوم از شورایعالی ثبت احوال از یک رئیس و چهارنفر از اعضاء خودشان تشکیل می‌شود. یعنی یک کمیسیون اداری بنده برای این که این کمیسیون یک شورایعالی بشود، پیشنهاد کردم که یک نفر از دانشگاه و یک نفر هم از وزارت دادگستری به جای چهار نفر معین بشوند که واقعا شورا باشد و بشود به آن شورایعالی گفت و در ماده دیگر یعنی ماده پنجم مطلبی که نوشته شده است این است که : سازمان ثبت احوال می‌تواند از یک عده از ادارات استفاده نماید. این یک چیزی نیست که در قانون نوشته بشود زیرا هرکس می‌تواند از یک جایی استفاده نماید اگر مقصود این است که آنها موظف باشند که همکاری نکنند البته باید به شکل قانونی نوشته بشود و بنده آن را هم جداگانه به شکل قانونی نوشته‌ام.
فقط چند مطلب کوچک دیگری است که در موقعی که ماده‌اش قرائت شد تذکر خواهم داد حالا دیگر عرضی ندارم.
نایب رئیس- آقای جعفری بفرمایید.
جعفری- به طوری که ملاحظه می‌فرمایید در ماده یک وظایف سازمان ثبت احوال کشور معین شده است و جزء این وظایف صدور برگ ولادت است در ماده ۳۵ گفته شده است بعد از این که طفل به سن ۱۸ سال رسید باید مراجعه کند و شناسنامه بگیرد پس معلوم می‌شود وقتی طفل به دنیا آمد برای برگ ولادت و بعد از ۱۸ سال برایش شناسنامه صادر می‌کنند. من نمی‌دانم انگیزه و منطق وزارت کشور و دولت از این که دوباره کاری می‌کنند و دو دفعه برای یک فرد به این صورت برگ ولایت و شناسنامه صادر می‌کنند چیست؟ آیا برای این است که ارباب رجوع به جای یک دفعه دو دفعه به ادارات ثبت احوال مراجعه کنند؟ به نظر من اگر یک مرتبه مراجعه کنند بهتر خواهد بود.
این مطلب را عرض کردم و استدعا می‌کنم در کمیسیون کشور به آن توجه بفرمایند که در همان بدو تولد به همین صورتی که الان عمل می‌شود برگ شناسنامه صادر شود تا این که دوباره کاری نشود.
نایب رئیس- نظرتان را به صورت پیشنهاد بدهید تا در کمیسیون رسیدگی شود.
جعفری- خواستم توضیحی در این باره بدهند .
نایب رئیس- در شور اول لزومی ندارد که توضیحی راجع به پیشنهادات داده شود و اگر پیشنهادی دارید باید بدهید و اگر توضیحی هم لازم باشد کمیسیون از شما دعوت می‌کند در آنجا هر توضیحی داشتید می‌دهید . اگر جواب قانع‌کننده به شما دادند که قانع خواهید شد و اگر پیشنهاد شما مورد قبول واقع شد در متن لایحه اصلاح به عمل خواهد آمد .
دو پیشنهاد راجع به ماده یک از آقای دکتر یزدان‌پناه و آقای دکتر صدیق رسیده است که قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ریاست محترم مجلس سنا
پیشنهاد می‌نماید در سطر دوم یک کلمه «صدور» قبل از «گواهی» اضافه شود.
دکتر یزدان‌پناه
مقام محترم ریاست مجلس سنا
نسبت به لایحه ثبت احوال پیشنهاد می‌کند.
- ۱- ماده اول به طریق زیر اصلاح شود:
- وظایف سازمان ثبت احوال کشور به قرار ذیل است:
- الف- ثبت ولادت و صدور برگ ولادت و شناسنامه
- ب- ثبت مرگ و صدور گواهی مرگ
- ج- تعویض شناسنامه‌های موجود در دست مردم
- د- ثبت ازدواج و طلاق و نقل تحولات
- ه- گواهی ولادت برای اتباع خارجه
- و- تنظیم دفاتر ثبت کل وقایع و نام خانوادگی
- ز- جمع‌آوری و تهیه آمار انسانی سراسر کشور و انتشار آن
- ح- وظایف مقرر دیگری که در این قانون به عهده سازمان گذشته شده است.
- ۲- در ماده دوم در تشکیل شورایعالی ثبت به جای چهار نفر از کارمندان مطلع ثبت دو نفر قید شود و به جای دو نفر دیگر یک تن از استادان دانشکده حقوق به انتخاب دانشگاه تهران و یک تن از قضات به انتخاب وزیر دادگستری.
نایب رئیس- پیشنهادات برای رسیدگی به کمیسیون ارجاع می‌شود. نسبت به ماده اول دیگر نظری نیست؟
(اظهاری نشد) ماده ۲ قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۲- برای مطالعه و پیشنهاد روش‌های فنی و اظهارنظر به اصلاح یا تغییر فرم‌ها و نمونه‌های سجلی و آماری و نحوه جمع‌آوری و انتشار آمار حیاتی و بررسی و پیشنهاد لازم و تهیه دستورالعمل‌ها و روش‌های فنی و طرز جمع‌آوری اوراق باطله و تنظیم و نگهداری و حفاظت اسناد و مدارک سجلی در مرکز سازمان ثبت احوال کشور شورایی به نام شورایعالی ثبت احوال عبارت خواهد بود از رئیس سازمان ثبت احوال کشور یا قائم‌مقام او و چهار نفر از کارمندان مطلع ثبت احوال به انتخاب رئیس سازمان مزبرو و نماینده مرکز آمار ایران و رأی اکثریت لازم‌الاجرا خواهد بود.
تبصره- در مورد نحوه جمع‌آوری و انتشار آمار انسانی و تهیه نمونه‌های مربوط سازمان ثبت احوال کشور و پس از جلب‌نظر دانشگاه تهران و مرکز آمار ایران موضوع را در شورای عالی ثبت احوال مطرح خواهد نمود.
نایب رئیس- ماده ۲ مطرح است پیشنهادی از طرف آقای دکتر یزدان‌پناه رسیده است که قرائت می‌شود
(به شرح زیر قرائت شد)
ریاست محترم مجلس سنا
در مورد لایحه ثبت احوال پیشنهاد می‌نماید قسمت اول ماده ۲ به شرح زیر اصلاح شود
ماده ۲- برای مطالعه و پیشنهاد روش‌های فنی و اظهارنظر دربارهٔ اصلاح یا تغییر فرم‌ها و نمونه‌های سجلی و آماری و نحوه جمع‌آوری و انتشار آمار حیاتی و تهیه دستورالعمل‌ها و روش‌های فنی برای جمع‌آوری اوراق باطله..الی آخر .
دکتر یزدان‌پناه
نایب رئیس- پیشنهاد به کمیسیون ارجاع خواهد شد نسبت به ماده دیگر نظری نیست؟
(اظهاری نشد) ماده ۳ قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۳- در مقر هر اداره ثبت احوال هیأتی به نام
هیئت اختلاف مرکب از رئیس اداره ثبت احوال و مسئول بایگانی یا قائم‌مقام آنان و یکی از کارمندان مطلع اداره مزبور به انتخاب رئیس اداره ثبت احوال استان تشکیل می‌شود وظایف حل اختلاف به قرار زیر است
۱-تصحیح هرنوع اشتباه در تحریر مندرجات اسناد ولادت و مرگ بعد از امضاء سند وقبل از تسلیم برگ یا گواهی ولادت یا مرگ و تکمیل سند از نظر مشخصاتی که نامعلوم بوده است مندرج در ماده ۲۹ این قانون
۲-رفع اشتباهات ناشی از تحریر ضمن نقل مندرجات اسناد و اعلامیه‌ها و مدارک به دفاتر ثبت کل وقایع و سایر دفاتر
۳-ابطال سند و شناسنامه‌هایی که بیگانگان مورد استفاده قرار داده‌اند و طبق ماده ۴۱ اعلام می‌شود
۴- ابطال اسناد مکرر و یا موهوم و تصحیح اشتباه درثبت جنس و تغییر نامهای ممنوع
ترتیب تقاضا و گردش کار دفاتر هیئت‌ها و نحوه رسیدگی و ابلاغ تصمیمات در آیین‌نامه اجرایی این قانون تعیین خواهد شد
تبصره - تصحیح هرنوع اشتباه و تحریر در مندرجات اسناد ولادت و مرگ اگر قبل از امضاء باشد با توضیح مراتب درحاشیه سند به عمل می‌آید و امضاء کنندگان سند ذیل توضیح را امضاء خواهند نمود
نایب رئیس- ماده سوم مطرح است پیشنهادی از طرف آقای دکتر یزدان پناه رسیده است که قرائت می‌شود.
به شرح زیر قرائت شد
ریاست محترم مجلس سنا
در مورد لایحه ثبت احوال پیشنهاد می‌نماید در بند سه ماده ۳ ماده ۴۱به ۴۹ اصلاح شود دکتر یزدان پناه
نایب رئیس- برای رسیدگی به کمیسیون ارجاع می‌شود نسبت به ماده سوم نظری نیست؟
(اظهاری نشد)
ماده چهارم قرائت می‌شود
به شرح زیر قرائت شد
ماده ۴- رسیدگی به شکایات اشخاص ذینفع از تصمیمات هیئت حل اختلاف و همچنین رسیدگی
به سایر دعاوی راجه به اسناد ثبت احوال با دادگاه شهرستان یا دادگاه بخش مستقل محل اقامت خواهان به عمل می‌آید و رأی دادگاه فقط پژوهش پذیر است
مهلت شکایت از تصمیم هیات حل اختلاف ده روز از تاریخ ابلاغ است
تبصره- هرگاه سند ثبت احوال در ایران تنظیم و ذینفع مقیم خارج از کشور باشد رسیدگی با دادگاه محل صدور سند و اگر محل تنظیم سند و اقامت خواهان هر دو در خارج از کشور باشد با دادگاه شهرستان تهران خواهد بود
نایب رئیس- ماده ۴ مطرح است نظری نیست ؟ (اظهاری نشد)ماده ۵ قرائت می‌شود
به شرح زیر قرائت شد
ماده ۵ - سازمان ثبت احوال کشور در اجرای وظایفی که برعهده دارد می‌تواند از همکاری‌های مأموران دولت و بیمارستان‌ها و گورستان‌ها کدخدایان سپاهیان انقلاب اعضاء انجمن‌های ده و خانه‌های انصاف و شرکت‌های تعاونی استفاده نماید.
نایب رئیس- ماده ۵ مطرح است پیشنهاداتی از طرف آقایان دکتر صدیق و موسوی و دکتر مرشد رسیده است که قرائت می‌شود
به شرح زیر قرائت می‌شود
ماده ۵ بدین نحو اصلاح می‌شود مأموران دولت و بیمارستان‌ها و گورستان‌ها و کدخدایان و سپاهیان انقلاب و اعضای انجمن‌های ده و خانه‌های انصاف و شرکت‌های تعاونی با سازمان ثبت احوال کشور در اجرای وظایفی که برعهده سازمان است همکاری خواهند کرد در ماده ۸ و ۴۱به جای کلمه مادام کلمه تا زمانی نوشته می‌شود در ماده ۱۰در اخر بند ج اضافه شود این دفاتر باید در جای مطمئن و محفوظ نگاهداری شود .
در ماده ۳۶ دربند ۳ پس از کلمه سال قید شود خورشیدی.
عیسی صدیق.
ماده ۵ به شرح زیر اصلاح می‌شود
اگر سازمان ثبت احوال کشور برای اجرای وظایفی که به عهده دارد بخواهد مأموران دولت بیمارستان‌ها گورستان‌ها کدخدایان سپاهیان انقلاب اعضای انجمن‌های ده خانه‌های انصاف و شرکت‌های تعاونی با مأمورین ثبت احوال همکاری خواهند نمود.
موسوی.
ریاست معظم مجلس سنا
محترما پیشنهاد می‌نماید
در آخر ماده ۵ قانون ثبت احوال جمله و مأمورین و مسئولین فوق‌الذکر موظف به همکاری می‌باشند با تقدیم احترام دکتر مرشد.
نایب رئیس- برای رسیدگی به کمیسیون ارجاع خواهد شد نسبت به ماده پنجم دیگر نظری نیست؟(اظهاری نشد)ماده ششم قرائت می‌شود
به شرح زیر قرائت شد
ماده۶- نماینده یا مأمور ثبت احوال کسی است که از طرف سازمان ثبت احوال کشور و یا ادارات تابعه برای ثبت وقایع یا دریافت اعلامات منصوب شده است
تبصره ۱- اعلام‌کننده کسی است که مکلف به اعلام واقعه می‌باشد و می‌تواند به شخص دیگری رسما وکالت دهد تا از طرف او واقعه را اعلام نماید
تبصره ۲- گواه از لحاظ این قانون کسی است که صحت اظهارات اعلام‌کننده را گواهی می‌کند
نایب رئیس- ماده ۶ مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد)ماده ۷ قرائت می‌شود
به شرح زیر قرائت شد
ماده ۷ -سن گواه و اعلام‌کننده نباید کمتر از ۱۸ سال تمام باشد پدر و مادری که قبل از رسیدن به سن ۱۸ سال تمام ازدواج کرده‌اند می‌توانند ولادت یا مرگ فرزند خود را اعلام نمایند
نایب رئیس- ماده ۷ مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد)ماده ۸ قرائت می‌شود
به شرح زیر قرائت شد
ماده ۸ اسناد ولادت و مرگ و شناسنامه و برگ ولادت و گواهی ولادت و اعلامیه‌ها و اطلاعیه‌ها و دفاتر ثبت کل وقایع و نام خانوادگی از اسناد رسمی است و مادام که به موجب تصمیم هیات حل اختلاف یا رای دادگاه برحسب مورد تصحیح یا باطل نشده به قوت خود باقی می‌باشد
نایب رئیس- ماده ۸ مطرح است نظری نیست؟ (رظهاری نشد )ماده ۹ قرائت می‌شود
به شرح زیر قرائت شد
ماده ۹ - رونوشت یا فتوکپی شناسنامه یا برگ ولادت یا گواهی ولادت مراجعین به ادارات و مؤسسات دولتی و شهرداری و بخش خصوصی که برای انجام مراجعات آنان ضرورت دارد مستقیما توسط آن مراجع تهیه خواهد شد
نایب رئیس- ماده ۹ مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد)ماده ۱۰قرائت می‌شود
به شرح زیر قرائت شد
الف - سند ثبت ولایت
ب- سند ثبت مرگ
ج- دفتر ثبت کل وقایع که در آن ولادت ازدواج طلاق رجوع و بذل مدت و مرگ زوج و زوجه ولادت و مرگ فرزندان مرگ صاحب سند از روی مندرجات اسناد ولادت و مرگ و اعلامیه‌ها و مدارک ثبت می‌گردد
تبصره ۱-صفحات دفتر ثبت کل وقایع باید شماره‌گذاری شود و با تعیین تعداد کل صفحات نخ کشی و سرب و منگنه شده به امضاء دادستان شهرستان یا نماینده او برسد
تبصره ۲-دفتر ثبت کل وقایع پس از انقضاء مدت صد و بیست سال از جریان خارج و به بایگانی راکد منتقل می‌شود
تبصره ۳- هرگاه اسناد یا دفاتر از بین برود در صورت وجود سابقه از روی سوابق و در صورت نبودن سابقه با دعوت صاحبان اسناد به وسیله آگهی طبق مدارک موجود در دست آنان دفاتر یا اسناد معدوم تجدید می‌گردد
نایب رئیس- ماده ۱۰ مطرح است دو پیشنهاد از طرف آقایان جعفری و فاضل سرجویی رسیده است که قرائت می‌شود
به شرح زیر قرائت شد
مقام محترم مجلس سنا
بدینوسیله پیشنهاد می‌شود تبصره ۲ ماده ۱۰ لایحه ثبت احوال به ترتیب ذیل اصلاح گردد
تبصره ۳ - دفتر ثبت کل وقایع پس از انقضاءمدت صد وبیست سال از آخرین ثبت وقایع از جریان خارج و به بایگانی منتقل می‌شود.
با تقدیم احترام - جعفری.
ریاست مجلس محترم سنا
پیشنهاد می‌شود در ماده ۱۰کلمه رجوع بعد از کلمه طلاق اضافه شود.
فاضل سرجویی.
نایب رئیس- پیشنهادها به کمیسیون ارجاع می‌شود
نسبت به ماده ۱۰ دیگر نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۱۱ قرائت می‌شود
به شرح زیر قرائت شد
ماده ۱۱ سند ولادت یا مرگ پس از ثبت باید به امضاء اعلام کننده و گواهان و مأمور یا نماینده ثبت احوال برسد و مهر شود در صورت وجود گواهی ماما یا پزشک نیازی به گواهان نخواهد بود . پس از تکمیل و امضا اسناد مزبور تصحیح یا تغییر مندرجات آن منحصرا به موجب مقررات این قانون خواهد بود.
نایب رئیس- ماده ۱۱ مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۱۲ قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
فصل سوم- ثبت ولادت
ماده ۱۲ - ولادت هر طفل در ایران اعم از این که پدر و مادر طفل ایرانی یا خارجی باشند باید به نماینده یا مأمور ثبت احوال اعلام نماید و ولادت اطفال ایرانیان مقیم خارج از کشور به مأمور کنسولی ایران در محل اقامت و اگر نباشد به نزدیکترین مأموران کنسولی و یا به سازمان ثبت احوال کشور اعلام شود.
نایب رئیس- ماده ۱۲ مطرح است پیشنهادی از طرف آقای دکتر یزدان‌پناه رسیده است که قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ریاست محترم مجلس سنا
در مورد لایحه ثبت احوال پیشنهاد می‌نماید در ماده ۱۲ سطر دوم کلمه «نماید» به «شود» اصلاح گردد.
یزدان‌پناه.
نایب رئیس- به کمیسیون ارجاع می‌شود نسبت به ماده ۱۲ دیگر نظری نیست؟(اظهاری نشد) ماده ۱۳ قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۱۳- ولادت واقع در ایران به وسیله نماینده یا مأمور ثبت احوال و ولادت واقع در خارج از کشور به وسیله مأمورین کنسولی ایران در سند مخصوص ولادت به ثبت می‌رسد و در سند ولادت باید اطلاعات زیر قید شود.
۱- محل ساعت ، روز،ماه،سال ولادت و تاریخ ثبت
۲- نام و نام خانوادگی طفل و جنس او
۳- نام و نام خانوادگی و شغل و شماره شناسایی یا شماره پروانه اقامت و محل صدرو شناسنامه یا پروانه اقامت و محل اقامت پدر و مادر
۴- نام و نام خانوادگی و شغل و محل اقامت و شماره شناسایی و محل صدوروشناسنامه اعلام کننده در صورتی که غیر از پدر و مادر طفل باشند.
۵- نام و نام خانوادگی و شغل و شماره شناسایی و محل صدور شناسنامه و محل اقامت گواهان
۶- نام و نام خانوادگی و امضاء نماینده یا مأمور و مهر ثبت احوال
۷- شماره و سری برگ مخصوص ثبت ولادت
۸- محل توضیحات
تبصره - پس از ثبت ولادت اگر طفل ایرانی باشد برگ ولادت صادر و تسلیم می‌گردد و اعلامیه برای ثبت واقعه در دفتر ثبت کل وقایع صفحه مخصوص پدر و مادر به اداره ثبت احوال محل صدور شناسنامه آنان فرستاده می‌شود و در صورتی که طفل خارجی باشد گواهی ولادت صادر و تسلیم می‌گردد.
نایب رئیس- ماده ۱۳ مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۱۴ قرائت می‌شود
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۱۴- برای هر فرد شماره شناسایی که مخصوص به او خواهد بود تعیین می‌گردد و شماره شناسایی هر شخص در کلیه مدارک مربوط به ثبت احوال او باید قید گردد.
نایب رئیس- ماده ۱۴ مطرح است نظری نیست؟
(اظهاری نشد) ماده ۱۵ قرائت می‌شود
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۱۵- ثبت ولادت باید مستند به تصدیق پزشک یا مامای رسمی یا مؤسسه که طفل در آنجا متولد گردیده است باید باشد در غیر این صورت واقعه به تصدیق ۲ نفر گواه ثبت می‌شود.
تبصره- مهلت اعلام ولادت پانزده روز از تاریخ ولادت طفل است روز ولادت و تعطیل رسمی بعد از آخرین روز مهلت به حساب نمی‌آید و در صورتی که ولادت در اثناء سفر زمینی یا هوایی یا دریایی رخ دهد مهلت اعلام آن از تاریخ رسیدن به مقصد محسوب می‌شود
نایب رئیس- ماده ۱۵ مطرح است نظری نیست؟
(اظهاری نشد) ماده ۱۶ قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۱۶- اعلام و امضاء سند ثبت ولادت به ترتیب به عهده اشخاص زیر خواهد بود:
۱- پدر
۲- مادر در صورت غیبت پدر و در اولین موقعی که قادر به انجام این وظیفه باشد.
۳- مادر یا جد پدری که از طرف دادگاه به سمت ولایت انتخاب شده باشد
۴- وصی یا قیم یا امین
۵- اشخاصی که قانوناً عهده‌دار نگهداری طفل می‌باشند.
۶- متصدی یا نماینده مؤسسه که طفل به آنجا سپرده شده است
۷- صاحب واقعه از ۱۸ سال تمام به بالا
تبصره- در صورتی که ازدواج پدر و مادر طفل به ثبت نرسیده باشد اعلام ولادت و امضاء اسناد متفقا به عهده پدر و مادر خواهد بود و هرگاه اتفاق پدر و مادر در اعلام ولادت میسر نباشد سند طفل با اعلام یکی از ابوین که مراجعه می‌کند با قید نام کوچک طرف غائب تنظیم خواهد شد اگر مادر اعلام‌کننده باشد نام خانوادگی مادر به طفل داده می‌شود.
نایب رئیس- ماده ۱۶ مطرح است آقای دکتر صدیق بفرمایید
دکتر صدیق- این بندی که قرائت شد با ماده ۷ که در صفحه سوم است تناقض دارد زیرا آنجا نوشته شده است پدر و مادری که قبل از سن ۱۸ سال ازدواج کرده‌اند.
نایب رئیس- این دو ماده با یکدیگر تناقض ندارد در ماده ۱۶ نوشته شده است :« صاحب واقعه از ۱۸ سال تمام به بالا» و مراد از صاحب واقعه ممکن است پدر و مادر نباشد مثلا مستأجری باشد که در یک آپارتمان سکونت دارد و برایش پیشآمدی رخ داده باشد(دکتر صدیق- پس موضوع را روشن کنند ) در کمیسیون بررسی خواهد شد نسبت به این ماده پیشنهادی از آقای جعفری رسیده است که قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
مقام محترم ریاست مجلس سنا
به این وسیله پیشنهاد می‌شود بند ۷ ماده ۱۶ لایحه ثبت احوال به شرح زیر اصلاح گردد:
۷- صاحب واقعه مشروط به این که سن او از ۱۸ سال تمام به بالا باشد.
جعفری.
نایب رئیس- برای رسیدگی به کمیسیون ارجاع می‌شود نسبت به ماده ۱۶ دیگر نظری نیست؟
(اظهاری نشد) ماده ۱۷ قرائت می‌شود
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۱۷- هرگاه ابوین طفل معلوم نباشند سند با نام خانوادگی آزاد و نامهای فرضی در محل اسامی ابوین تنظیم می‌گردد. تصحیح اسامی فرضی یا تکمیل مشخصات مشخصات ناقص به موجب اقرارنامه موضوع ماده ۱۲۷۳ قانون مدنی یا حکم دادگاه یا مدرک حصر وراثت به عمل خواهد آمد و نام خانوادگی طبق احکام مربوط به نام خانوادگی اصلاح خواهد شد. موضوع فرضی بودن اسامی پدر و مادر در شناسنامه منعکس نخواهد شد.
نایب رئیس- ماده ۱۷ مطرح است نظری نیست؟
(اظهاری نشد) ماده ۱۸ قرائت می‌شود
( به شرح زیر قرائت شد )
ماده ۱۸- نماینده یا مأمور ثبت احوال ولادت طفل فاقد ولی را ثبت و مراتب را برای اقدام قانونی به دادستان اطلاع خواهد داد.
تبصره- در صورتی که طفل در مکانی متولد شود که خروج از آن ممنوع یا محتاج به اجازه مخصوص باشد نظیر ندامتگاه ، کانون اصلاح و تربیت و غیره، متصدیان این سازمان‌ها مکلف به اطلاع واقعه و ایجاد تسهیلات لازم برای انجام وظائف صاحب واقعه می‌باشند.
نایب رئیس- ماده ۱۸ مطرح است نظری نیست؟(اظهاری نشد) ماده ۱۹ قرائت می‌شود:
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۱۹- ماما یا پزشکی که در حین ولادت حضور و در زایمان دخالت داشته مکلف به صدور گواهی و ارسال یک نسخه آن به ثبت احوال محل در مهلت اعلام می‌باشد.
نایب رئیس- ماده ۱۹ مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۲۰ قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۲۰- انتخاب نام با اعلام کننده است برای نامگذاری یک نام ساده یا مرکبی که عرفا یک نام محسوب می‌شود انتخاب خواهد شد عناوین و القاب و نامهای زننده و مستهجن یا نامتناسب با جنس ممنوع است.
نایب رئیس- ماده ۲۰ مطرح است نظری نیست؟
(اظهاری نشد) ماده ۲۱ قرائت می‌شود
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۲۱- هرگاه از وضع حمل بیش از یک طفل متولد شود برای هریک سند ولادت جداگانه به ترتیب تولد و با ذکر ساعت ولادت تنظیم خواهد شد.
نایب رئیس- ماده ۲۱ مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۲۲ قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
فصل چهارم- ثبت مرگ
ماده ۲۲- مرگ هر کس اعم از ایرانی یا خارجی و همچنین ولادت طفلی که به دنیا آمده یا بلافاصله پس از ولادت مرده باید به مأمور یا نماینده ثبت احوال اعلام شود.
مرگ ایرانیان در خارج از کشور به مأموران کنسولی محل اقامت یا به نزدیکترین مأموران کنسولی ایران یا به سازمان ثبت احوال کشور اعلام می‌شود.
مرگ ایرانیان و خارجیان ساکن کشور را مأموران و یا نمایندگان ثبت احوال و مرگ ایرانیان در خارج از کشور را برحسب محل اعلام مأموران کنسولی ایران یا مأموران و یا نمایندگان ثبت احوال ثبت می‌کنند.
مرگ باید در سند ثبت مرگ و همچنین در دفتر ثبت کل وقایع در صفحات مربوط به در گذشته و پدر و مادر او و شناسنامه متوفی ثبت و امضاء و مهر گردد.
مرگ خارجیان پس از ثبت به شهربانی محل اعلام می‌شود و یک نسخه گواهی به سازمان ثبت احوال کشور فرستاده خواهد شد که به وزارت امور خارجه ارسال گردد.
تبصره- گواهی مرگ به هر شخصی که درخواست کند تسلیم می‌گردد.
نایب رئیس- ماده ۲۲ مطرح است نظری نیست؟
(اظهاری نشد) ماده ۲۳ قرائت می‌شود.
( به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۲۳- در سند ثبت مرگ باید اطلاعات زیر قید گردد.
۱- محل ، روز، ماه و سال مرگ و تاریخ ثبت
۲- نام و نام خانوادگی و جنس و تاریخ تولدو شغل و شماره شناسایی یا پروانه اقامت و تاریخ و محل صدور شناسنامه یا پروانه اقامت در گذشته
۳- علت مرگ در صورتی که مشخص باشد
۴- نام و نام خانوادگی و شماره شناسایی و محل صدور شناسنامه و محل صدور شناسنامه پدر و مادر در گذشته
۵- نام و نام خانوادگی و شماره شناسایی و محل صدور شناسنامه و محل اقامت و سمت اعلام کننده
۶- نام و نام خانوادگی و شماره شناسایی و محل صدور شناسنامه و محل اقامت و شغل گواهان.
۷- نام و نام خانوادگی و امضا نماینده یا مأمور ثبت احوال و اثر مهر
۸- شماره و سری برگ مخصوص ثبت مرگ
۹- محل توضیحات
نایب رئیس- ماده ۲۳ مطرح است نظری نیست؟
(اظهاری نشد)
ماده ۲۴ قرائت می‌شود
( به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۲۴- واقعه مرگ باید طبق تصدیق پزشک و در صورت نبودن پزشک با حضور دو نفر گواه ثبت گردد.
در مورد طفلی که مرده به دنیا آمده یا بلافاصله پس از تولد بمیرد در صورت وجود پزشک در محل تصدیق پزشک ضروری است پزشکی که وقوع مرگ به او اطلاع داده می‌شود مکلف به معاینه جسد و صدور تصدیق و ارسال یک نسخه آن به اداره ثبت احوال محل در مهلت اعلام می‌باشد.
نایب رئیس- ماده ۲۴ مطرح است پیشنهادی از طرف آقای دکتر مرشدی رسیده است که قرائت می‌شود.
( به شرح زیر قرائت شد)
ریاست معظم مجلس سنا
محترما پیشنهاد می‌نماید :
در آخر ماده ۲۴ قانون ثبت احوال جمله زیر اضافه گردد:
« و در صورتی که پزشک نتواند علت مرگ را تشخیص دهد و به مرکز صلاحیت‌دار مراجعه نماید»
با تقدیم احترام- دکتر مرشد
نایب رئیس- برای رسیدگی به کمیسیون ارجاع می‌شود نسبت به ماده ۲۴ دیگر نظری نیست؟
(اظهاری نشد) ماده ۲۵ قرائت می‌شود.
( به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۲۵- مهلت مرگ ده روز از تاریخ وقوع یا وقوف بر آن است روز مرگ و تعطیل رسمی بعد از آخرین روز مهلت به حساب نمی‌آید و در صورتی که مرگ در اثناء سفر رخ دهد مهلت اعلام آن از تاریخ رسیدن به مقصد احتساب خواهد شد.
تبصره- ترتیب ثبت وقایع ولادت و مرگی که پس از انقضاء مهلت مقرر اعلام شود در آئین‌نامه اجرایی این قانون تعیین خواهد شد.
نایب رئیس- ماده ۲۵ مطرح است نظری نیست ؟
(اظهاری نشد) ماده ۲۶ قرائت می‌شود
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۲۶- اعلام مرگ و امضا سند ثبت مرگ به ترتیب به عهده یکی از اشخاص زیر است:
۱- نزدیکترین خویشاوند متوفی که در موقع مرگ حاضر بوده است.
۲- متصدی یا صاحب مکانی که مرگ در آن رخ داده است یا نماینده او
۳- هر شخصی که در موقع مرگ حاضر بوده است
۴- مأمورین انتظامی یا کدخدا
تبصره- متصدیان گورستان یا دفن مکلف به اطلاع مرگ به ثبت احوال هستند.
نایب رئیس- ماده ۲۶ مطرح است نظری نیست؟
(اظهاری نشد) ماده ۲۷ قرائت می‌شود
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۲۷- در صورتی که مرگ یا ولادت طی نامه رسمی از طرف مأمورین انتظامی یا قضایی و یا سایر مقامات اعلام شود شماره و تاریخ اعلامنامه در سند درج و به منزل امضاء سند خواهد بود
نایب رئیس- ماده ۲۷ مطرح است نظری نیست؟
(اظهاری نشد) ماده ۲۸ قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۲۸- موارد زیر اعلام مرگ به عهده مقامات زیر است:
۱- در صورتی که مرگ در اثر بروز سوانح از قبیل زلزله- سیل - طوفان و آتش سوزی واقع شود مقامات انتظامی یا گروه‌های امدادی حاضر در محل مکلفند واقعه مرگ را ضمن ارسال صورت حاوی نام و نام خانوادگی و حتی‌المقدور شماره شناسایی و محل صدور شناسنامه و سن متوفی اعلام نمایند.
۲- مرگ نظامیانی که در زمان صلح در سربازخانه و یا در ضمن مانورهای نظامی یا در زمان جنک واقع می‌شود وسیله فرمانده قسمت با تعیین نام و نام خانوادگی و شماره شناسایی و محل صدور شناسنامه اعلام می‌گردد.
نایب رئیس- ماده ۲۸ مطرح است نظری نیست؟
(اظهاری نشد) ماده ۲۹ قرائت می‌شود
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۲۹- در موردی که مشخصات متوفی معلوم نشود یا به بعضی از اطلاعاتی که باید در سند قید شود دسترسی نباشد در سند ثبت مرگ به جای مشخصات عبارت(نامعلوم) نوشته می‌شود تکمیل مشخصات نامعلوم با هیئت حل اختلاف خواهد بود .
نایب رئیس- ماده ۲۹ مطرح است نظری نیست؟
(اظهاری نشد) ماده ۳۰ قرائت می‌شود.
( به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۳۰- مدرک ثبت فوت فرضی غائب مفقودالاثر حکم قطعی دادگاه است مدیران دفاتر دادگاه‌هایی که حکم قطعی فوت فرضی غائب مفقودالاثر از آن دادگاه صادر شده مکلفند یک نسخه از رأی صادره را طی نامه رسمی به ثبت احوال محل ارسال دارند.
نایب رئیس- ماده ۳۰ مطرح است نظری نیست؟
(اظهاری نشد) ماده ۳۱ قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
فصل پنجم - ثبت ازدواج و طلاق
ماده ۳۱- دارندگان دفاتر رسمی ازدواج و طلاق مکلفند وقایع ازدواج و طلاق را که در دفاتر مربوط ثبت می‌کنند در شناسنامه زوجین نیز درج و امضاء و مهر نمایند و حداکثر هر پانزده روز یک بار وقایع ازدواج و طلاقی را که در دفاتر به ثبت می‌رسد روی نمونه‌های مربوط تهیه و به ثبت احوال محل تحویل و رسید دریافت دارند.
ازدواج و طلاق ایرانیان در خارج از کشور باید به وسیله کنسولگری‌های مربوط در دفاتری که از طرف ثبت احوال تهیه می‌شود ثبت و حداکثر هر یک ماه یک بار وقایع ازدواج و طلاقی را که در دفاتر به ثبت می‌رسد روی نمونه‌های مخصوص تهیه و از طریق وزارت امور خارجه به سازمان ثبت احوال کشور فرستاده شود
نایب رئیس- ماده ۳۱ مطرح است پیشنهادی از طرف آقای فاضل سرجویی رسیده است که قرائت می‌شود
(به شرح زیر قرائت شد)
ریاست محترم مجلس سنا
پیشنهاد می‌شود کلمه رجوع پس از کلمه طلاق در ماده ۳۱ قید شود.
فاضل سرجویی
نایب رئیس- برای رسیدگی به کمیسیون ارجاع می‌شود نسبت به ماده ۳۱ دیگر نظری نیست؟(اظهاری نشد) ماده ۳۲ قرائت می‌شود
( به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۳۲- طلاق، رجوع و بذل مدت که در دفتر رسمی طلاق به ثبت نرسیده باشد با ارائه اقرارنامه رسمی در اسناد ثبت احوال طرفین ثبت خواهد شد.
ازدواج‌هایی که در دفاتر رسمی ازدواج به ثبت رسیده باشد در صورت وجود شرایط زیر در اسناد سجلی زوجین ثبت خواهد شد.
۱-ارائه اقرارنامه رسمی مبنی بر وجود رابطه زوجیت بیت متقاضیان ثبت واقعه ازدواج
۲-در موقع تنظیم اقرارنامه سن زوج از بیست سال تمام و سن زوجه از هیجده کمتر نباشد
۳-گواهی ادارات ثبت احوال محل صدور شناسنامه‌های زوجین با این که در تاریخ اعلام واقعه طرفین در قید ازدواج دیگری نمی‌باشند
تبصره - نمایندگان ثبت احوال مکلفند پس از ثبت واقعه رونوشت اقرارنامه را به دادسرای محل ارسال نمایند
نایب رئیس- نسبت به ماده ۳۲ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده سی و سوم قرائت می‌شود
به شرح زیر قرائت شد
ماده ۳۳- کلیه وقایع ازدواج . طلاق یا مرگ زوج یا زوجه و رجوع و بذل مدت و فسخ نکاح باید در دفاتر ثبت کل وقایع ثبت شود ولی در شناسنامه به شرح زیر انعکاس خواهد یافت
در شناسنامه مرد یا زن آخرین نکاح و طلاق یا بذل مدت در صورت تعداد زوجات آن عده ازدواج که به قوت خود باقی است در شناسنامه مرد منعکس خواهد شد ازدواج و طلاق غیر مدخوله در شناسنامه درج نخواهد شد
نایب رئیس- ماده ۳۳ مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۳۴ قرائت می‌شود.
به شرح زیر قرائت شد
ماده ۳۴- افشاء اطلاعات مذکور در دفاتر ثبت کل وقایع و اسناد سجلی جز برای صاحب سند و مقامات قضایی و دولتی ذیصلاح ممنوع است
نایب رئیس- ماده ۴۳ مطرح است نظری نیست ؟ (اظهاری نشد)ماده ۳۵ قرائت می‌شود
به شرح زیر قرائت شد
فصل ششم - صدور شناسنامه
ماده ۳۵- برای افراد ایرانی ظرف سه ماه پس از رسیدن به سن ۱۸ سال تمام شناسنامه صادر خواهد شد افراد مذکور مکلفند با تسلیم عین یا المثنی برگ ولادت و عکس همان سال از ثبت احوال محل اقامت خود در خواست صدور شناسنامه نمایند
نایب رئیس- ماده ۳۵ مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد)ماده ۳۶ قرائت می‌شود
به شرح زیر قرائت می‌شود
ماده ۳۶ - شناسنامه از روی دفاتر ثبت کل وقایع صادر و باید دارای اطلاعات زیر و عکس و اثر انگشت صاحب آن باشد
۱-شماره شناسایی و محل و تاریخ ثبت صدور شناسنامه
۲- نام و نام خانوادگی و جنس دارنده آن
۳-محل و تاریخ تولد با قید روز و ماه و سال
۴-نام و شماره شناشایی و محل صدور شناسنامه پدر و مادر
۵-موعد تجدید شناسنامه و در صورت امکان گروه خون
۶-نام و نام خانوادگی و امضاء مأمور صدور و مهر اداره شماره و سری شناسنامه
۷-محل اقامت و محل مخصوص ثبت ازدواج و طلاق یا مرگ زوج و زوجه و ولادت و مرگ فرزندان و مرگ صاحب شناسنامه
۸-محل توضیحات
۹-قید شماره و محل تولد صدور شناسنامه سابق
تبصره ۱-شناسنامه اولیه باید در چهل سالگی تمام با عکس همان سال صاحب آن تجدید شود و در نقاطی که وسایل عکاسی نیست ثبت احوال باید فراهم کند
تبصره ۲- المثنی برگ ولادت شناسنامه یا گواهی ولادت و تجدید شناسنامه مطابق مقررات آئین‌نامه این قانون درخواست و صادر خواهد شد
تبصره ۳- هرکس اقامتگاه قانونی خود را تغییر دهد مکلف است مراتب را به ثبت احوال محل اطلاع دهد
نایب رئیس- ماده ۳۶ مطرح است نظری نیست؟(اظهاری نشد )ماده ۳۷ قرائت می‌شود
به شرح زیر قرائت شد
ماده ۳۷- سازمان ثبت احوال کشور مکلف است به مجرد وصول اعلام ترک تابعیت و یا اخراج از تابعیت اشخاص از طرف وزارت امور خارجه ترک تابعیت و یا اخراج تابعیت را در دفاتر و اسناد مربوط منعکس و شناسنامه را معدوم نماید
نایب رئیس - ماده ۳۷ مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۳۸ قرائت می‌شود
به شرح زیر قرائت شد
فصل هفتم - صدور کارت شناسایی
ماده ۳۸ - در نقاطی که دولت مقتضی بداند واعلام کند ایرانیان مقیم آن نقاط که سن آنها بیش از ۱۵ سال تمام باشد باید دارای کارت شناسایی بوده و همیشه آن را همراه داشته باشند کارت شناسایی حاوی کلیه مشخصات از هویت و اثر انگشت و گروه خون و عکس و نشانی محل سکونت خواهد بود .
ترتیب صدرو کارت شناسایی و اعلام ثبت تغییرات محل سکونت دارنده آن و اشخاصی که باید برای صغار و مجانین کارت شناسایی اخذ نمایند و نیز مجازات نگرفتن یا همراه نداشتن و یا اعلام نکردن تغییرات محل سکونت در آئین‌نامه اجرایی این ماده خواهد شد.
نایب رئیس- ماده ۳۸ مطرح است پیشنهادی از طرف آقای دکتر مرشد رسیده است که قرائت می‌شود
(به شرح زیر قرائت شد)
ریاست محترم مجلس سنا
محترماً پیشنهاد می‌نماید:
در ماده ۳۸ قانون ثبت احوال مجازات مذکور در سطر ماقبل آخر جای آئین‌نامه در متن قانون پیش‌بینی شود.
با تقدیم احترام- دکتر مرشد
نایب رئیس- برای رسیدگی به کمیسیون ارجاع می‌شود نسبت به ماده ۳۸ دیگر نظری نیست؟
(اظهاری نشد) ماده ۳۹ قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۳۹- تغییر نام خانوادگی با تصویب سازمان ثبت احوال کشور خواهد بود.
تبصره - موارد تغییر نام خانوادگی مطابق آئین‌نامه اجرایی این قانون می‌باشد
نایب رئیس- ماده ۳۹ مطرح است نظری نیست؟
(اظهاری نشد) ماده ۴۰ قرائت می‌شود
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۴۰- حق تقدم نام خانوادگی با رعایت تاریخ تقدم صدور اسناد مختص اشخاصی است که به نام آنان در دفاتر به ثبت می‌رسد و دیگری با رعایت تقسیمات کشوری حق اختیار آن را در آن اداره ندارد مگر با اجازه دارنده حق تقدم و پس از فوت به ورثه قانونی انتقال می‌یابد هریک از وراث می‌تواند شخص غاصبی که نام خانوادگی او را اختیار کرده مورد اعتراض قرار داده و تغییر نام خانوادگی او را بخواهد ولی وراث بالاتفاق می‌توانند به دیگری اجازه دهند که نام خانوادگی آنان را اختیار نماید.
تبصره- نام خانوادگی فرزند همان نام خانوادگی پدر خواهد بود اگرچه شناسنامه فرزند در قلمرو اداره ثبت احوال دیگری صادر گردد.، فرزندان کبیر می‌توانند برای خود نام خانوادگی دیگری انتخاب نمایند.
نایب رئیس- ماده ۴۰ مطرح است پیشنهادی از طرف آقای یارافشار رسیده است که قرائت می‌شود.
( به شرح زیر قرائت شد)
مقام محترم ریاست مجلس سنا
در ماده ۴۰- پیشنهاد می‌شود اشخاصی که در شهرستان‌ها اسامی مشابه را برای نام خانوادگی انتخاب می‌نمایند اسم شهر خود را هم در آخر نام خانوادگی اضافه نمایند.
یارافشار
نایب رئیس- برای رسیدگی به کمیسیون ارجاع می‌شود نسبت به ماده ۴۰ دیگر نظری نیست؟ (اظهاری نشد)
ماده ۴۱ قرائت می‌شود
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۴۱- زوجه می‌تواند با موافقت همسر خود مادام که در قید زوجیت می‌باشد از نام خانوادگی همسر خود بدون رعایت حق تقدم استفاده کند و در صورت طلاق ادامه استفاده از نام خانوادگی موکول به اجازه همسر خواهد بود.
نایب رئیس- ماده ۴۱ مطرح است نظری نیست؟
(اظهاری نشد) ماده ۴۲ قرائت می‌شود
(به شرح زیر قرائت شد)
فصل نهم- تعویض شناسنامه‌های موجود و نقل آن به دفاتر ثبت کل وقایع
ماده ۴۲- سازمان ثبت احوال کشور مکلف است شناسنامه‌های موجود در دست مردم را به تدریج تعویض نماید و کلیه افراد نیز مکلفند در مهلت‌های معین که سازمان ثبت احوال کشور طی آگهی و وسایل ارتباط جمعی و به ترتیب گروه سنی تعیین خواهد نمود به مأمورین ثبت احوال محل اقامت خود برای اعلام هویت و وقایع حیاتی خود و ارائه مدارک و دریافت شناسنامه نمونه جدید مراجعه نمایند مرگ‌های ثبت نشده زوج و زوجه و فرزندان نیز ضمن این مراجعه باید اعلام شود
نایب رئیس- ماده ۴۲ مطرح است نظری نیست ؟
(اظهاری نشد) ماده ۴۳ قرائت می‌شود
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده۴۳- اشخاصی که در مهلت‌های معین در آگهی منتشره مأمورین ثبت احوال را از داشتن شناسنامه مکرر یا استفاده از شناسنامه غیر یا دریافت شناسنامه موهوم یا با داشتن تابعیت خارجی از شناسنامه ایرانی ستفاده نموده مطلع نمایند از تعقیب و مجازات معاف خواهند بود والا پس از انقضاء مهلت‌های معینه جرایم مزبور مستمر شناخته شده و مشمول مجازات مصرح در مواد ۴۶ و ۴۷ این قانون خواهند بود
هویت دارندگان شناسنامه مکرر به انتخاب صاحبان و یا نمایندگان قانونی آنان تثبیت و هویت اشخاصی که از شناسنامه غیر استفاده نموده‌اند و همچنین مدارک ازدواج و طلاق و شناسنامه فرزندان مطابق شناسنامه قانونی که صادر می‌شود خواهد بود.
تبصره- تعویض شناسنامه همسر و فرزندان ضمن گروه سنی همسری که در مهلت مقرر مراجعه می‌کند به عمل خواهد آمد و همچنین در موقع ثبت ولادت طفل شناسنامه پدر و مادر و افراد خانوار تعویض خواهد شد اگرچه مهلت مراجعه معین و آگهی نشده باشد.
نایب رئیس- ماده ۴۳ مطرح است نظری نیست؟
(اظهاری نشد) ماده ۴۴ قرائت می‌شود
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۴۴- مأمورین ثبت احوال صحت اعلامات را تسجیل و ولادت را در دفتر کل وقایع حیاتی ثبت و طبق آن با ذکر شماره و محل صدور شناسنامه قدیم نسبت به صدور شناسنامه یا مرگ ولادت با قید شماره شناسایی جدید مبادرت خواهند نمود و اطلاعیه به اداره ثبت احوال محل صدور شناسنامه سابق ارسال خواهند داشت تا در اسناد سابق مراتب منعکس و اسناد سابق از دسترس خارج و به بایگانی راکد منتقل گردد.
تبصره- هرگاه تابعیت مورد تردید واقع گردد و مدارکی برای احراز تابعیت تسلیم نگردد پس از احراز تابعیت توسط مأمورین انتظامی اقدام می‌شود.
نایب رئیس- ماده ۴۴ مطرح است، نظری نیست؟
(اظهاری نشد) ماده ۴۵ قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۴۵- سازمان ثبت احوال کشور پایان مهلت تعویض شناسنامه هرگروه سنی را طی آگهی و وسایل ارتباط جمعی به اطلاع عموم خواهد رسانید و پس از انتشار آگهی مزبور از دسترس خارج و به بایگانی راکد منتقل خواهد شد ادارات دولتی و شهرداری و کلیه مراجع رسمی و دفاتر اسناد رسمی و ازدواج و طلاق و بانک‌ها و عموم مؤسسات و بخش‌های خصوصی پس از انتشار آگهی پایان مهلت هر گروه سنی منحصرا شناسنامه‌های جدید را ملاک هویت قانونی آن گروه قرار خواهند داد.
تبصره - افرادی که در مهلت‌های مقرر گروه سنی مراجعه نکنند پس از اعلام تخلف به دادگاه به تعویض شناسنامه آنان مبادرت خواهد شد.
نایب رئیس- ماده ۴۵ مطرح است نظری نیست؟
(اظهاری نشد) ماده ۴۶ قرائت می‌شود
( به شرح زیر قرائت شد)
فصل دهم - تهیه مقدمات اجرای قانون
ماده ۴۶- وزارت کشور مکلف است در مدت یک سال از تاریخ تصویب این قانون مقدمات اجرای آن را از حیث تهیه وسایل کار و تجهیزات و تأمین کارکنان لازم و آموزش آنان فراهم نماید.
دولت اعتبار لازم برای اجرای این قانون را تأمین خواهد نمود.
نایب رئیس- ماده ۴۶ مطرح است نظری نیست؟
(اظهاری نشد) ماده ۴۷ قرائت می‌شود
(به شرح زیر قرائت شد)
فصل یازدهم - مقررات کیفری
ماده ۴۷- اشخاصی که از وظایف مذکور در مواد ۱۶- ۱۹- ۲۴- ۲۶- ۳۵ و تبصره ماده ۲۶و تبصره یک و سه ماده ۳۶ و ماده ۴۲ خودداری کنند یا با در دست داشتن شناسنامه اقدام به اخذالمثنی نمایند مورد تعقیب قرار گرفته و علاوه بر الزام به انجام تکالیف مقرر به پرداخت دویست تا پنج هزار ریال جزای نقدی محکوم خواهند شد.
تبصره- مأمورین و مقاماتی که به موجب این قانون وظایفی برعهده دارند و هرگاه در اجرای آن تأخیر یا تعلل نمایند در دادگاه‌های اداری یا انتظامی مربوط تحت تعقیب قرار خواهند گرفت.
نایب رئیس- ماده ۴۷ مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد)
ماده ۴۸ قرائت می‌شود
( به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۴۸- اشخاص زیر به حبس جنحه‌ای از شصت و یک روز تا شش ماه محکوم خواهند شد:
الف- اشخاصی که در اعلام ولادت یا مرگ یا هویت برخلاف واقع اظهاری نمایند
ب- اشخاصی که عالما عامدا پس از رسیدن به سن ۱۸ سال تمام به بالا از شناسنامه مکرر استفاده و یا به دریافت شناسنامه مکرر برای خود یا یا مولی علیه یا به دریافت شناسنامه موهوم مبادرت کنند و یا از شناسنامه دیگری خواه صاحب آن زنده یا مرده باشد به نام هویت خود استفاده نمایند
ج- ماما یا پزشکی که در مورد ولادت یا مرگ گواهی خلاف واقع صادر کند
د- اشخاصی که در مورد ولادت و مرگ و شهادت دروغ بدهند که شهادت آنان منجر به تنظیم سند ولادت و یا مرگ گردد.
نایب رئیس- ماده ۴۸ مطرح است نظری نیست؟
(اظهاری نشد)
ماده ۴۹ قرائت می‌شود
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۴۹ - افراد بیگانه که بدون احراز تابعیت به منظور ایرانی قلمداد کردن خود موجب تنظیم اسناد سجلی یا دریافت شناسنامه شوند به حبس جنحه‌ای از سه ماه تا یک سال محکوم خواهند شد.
نایب رئیس- ماده ۴۹ مطرح است نظری نیست
(اظهاری نشد)
ماده ۵۰ قرائت می‌شود
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۵۰ -هرکس عالما عامدا پدر طفل را به غیر از پدر واقعی قلمداد کند مشمول مجازات مقرر در ماده ۱۹۵ قانون مجازات عمومی می‌باشد به استثناء موردی که ابوین طفل معلوم نباشد.
نایب رئیس- ماده ۵۰ مطرح است نظری نیست؟
(اظهاری نشد) ماده ۵۱ قرائت می‌شود
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۵۱- مأمورینی که عالما عامدا در جرایم مذکور در مواد ۴۸- ۴۹ - ۵۰ این قانون و ماده ۱۹۵ قانون مجازات عمومی معاونت نمایند یا گواهی‌های خلاف را ملاک اجرای وظایف قانونی قرار دهند مجازان مرتکب اصلی محکوم خواهند شد.
نایب رئیس- ماده ۵۱ مطرح است نظری نیست؟
(اظهاری نشد)
ماده ۵۲ قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت می‌شود)
ماده ۵۲- آیین‌نامه‌های اجرایی این قانون و نمونه‌های اوراق و اسناد مربوط وسیله وزارت کشور و وزارت دادگستری تهیه و به تصویب هیئت وزیران خواهد رسید
نایب رئیس- ماده ۵۲ مطرح است نظری نیست؟
(اظهاری نشد)
ماده ۵۳ قرائت می‌شود
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۵۳- از تاریخ اجرای این قانون و پایان مهلت‌های معین قوانین مصوب ۱۴/۳/۱۳۰۴ و مرداد ۱۳۰۷ و آذر ۱۳۱۰ و اول بهمن ۱۳۱۲ و دوم اردیبهشت ۱۳۱۹ لغو و هر قانونی که در مقام اجرا معارض این قانون باشد بلااثر است.
نایب رئیس- ماده ۵۳ مطرح است نظری نیست؟
(اظهاری نشد)
ماده ۵۴ قرائت می‌شود
( به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۵۴- وزارت کشور ، وزارت خارجه ، وزارت دادگستری مأمور اجرای این قانون هستند
نایب رئیس- ماده ۵۴ مطرح است نظری نیست؟
(اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ورود در شور دوم لایحه سناتورهایی که موافقند قیام فرمایند( اکثر برخاستند)
تصویب شد لایحه برای شور دوم به کمیسیون شماره ۱۰ ارجاع می‌شود که نظر کمیسیون‌های شماره ۱ و ۳ نیز گرفته شود.
- ختم جلسه
۷- ختم جلسه
نایب رئیس- در دستور دیگر مطلبی نداریم جلسه را ختم می‌کنیم جلسه آینده و دستور آن بعدا به استحضار خواهد رسید
جلسه ختم می‌شود
جلسه ساعت ۵/۱۲ صبح ختم شد
نایب رئیس مجلس سنا- دکتر سید محمد سجادی