تفاوت میان نسخه‌های «مذاکرات مجلس شورای ملی ۱ شهریور (سنبله) ۱۳۰۰ نشست ۱۸»
| خط ۱۲: | خط ۱۲: | ||
'''مجلس شورای ملی دوره چهارم تقنینیه''' | '''مجلس شورای ملی دوره چهارم تقنینیه''' | ||
| − | مذاکرات مجلس شورای ملی ۱ شهریور (سنبله) ۱۳۰۰ | + | '''مذاکرات مجلس شورای ملی ۱ شهریور (سنبله) ۱۳۰۰''' |
| − | صورت مشروح مجلس یوم چهارشنبه ۱۹ ذیحجه الحرام سنه ۱۳۳۹ مطابق اول سنبله ۱۳۰۰ | + | '''نشست ۱۸''' |
| + | |||
| + | '''صورت مشروح مجلس یوم چهارشنبه ۱۹ ذیحجه الحرام سنه ۱۳۳۹ مطابق اول سنبله ۱۳۰۰''' | ||
مجلس یک ساعت و نیم فبل از ظهر در تحت ریاست آقای مؤتمن الملک تشکیل یافت ( مجلس عصر یوم یکشنبه شانزدهم را آقای آصف الممالک قرائت نمودند ) | مجلس یک ساعت و نیم فبل از ظهر در تحت ریاست آقای مؤتمن الملک تشکیل یافت ( مجلس عصر یوم یکشنبه شانزدهم را آقای آصف الممالک قرائت نمودند ) | ||
| − | رئیس ـ نسبت به صورت مجلس مخالفی نیست . | + | '''رئیس''' ـ نسبت به صورت مجلس مخالفی نیست . |
| − | سردارمعظم ـ بنده بصورت مجلس ۳ ایراد دارم یکی راجع به بیانات آقای رئیس است در زمینه اظهارات بنده چون ایشان فقط اکتفا نفرمودند ره اینکه بگویند مطلب بقدری واضج است که اگر فلان هم متذکر نمیشد من خودم اقدام میکردم بلکه بقیه هم داشت و آن این بود که آقای رئیس فرمودن این پیش آمدها بواسطه عدم اجرای قوانین در مدت مدیده دوره فترت حاصل شده این مطلب خیلی مهم است و باید نوشته شود مطلب دیگر راجع به اظهار بنده در زمینه بیان آقای حاج آقا است عبارتی که در صورت مجلس نوشته شده اینطور است که مادام که نماینده طرفی نداشته باشد در اظهار عقیده خودش آزاد است بعبارت اخری مفهوم مخالفتش این است که هرگاه طرف پیدا کرد در اظهار عقیده خود آزاد نیست من عرض کردم آقای حاجا آقا اگر فقط می خواهند اظهار عقاید شخصی خود را بکنند بدون اینکه منتظر باشند سایر نمایندگان مشارکت در او بکنند در هر موقع می توانند اظهار کنند منتهی تعیین موقع آن بسته بتصویب مجلس است لیکن اگر میخواهند از نمایندگان دولت طف و مخاطبی پیدا کنند و دیگران در آن عقیده مشارکت کنند آنوقت دو موقع دارد یکی موقعی است که پروگرام هیئت دولت به مجلس می آید و دیگر موقعی است که باید خطابه بحضبور اعلیحضرت همایونی عرض بشود والا بنده مطلقا عرض نکردم که مادام که طرفی نداشته باشد در اظهار عقیده خود آزاد است ایراد دیگر اینکه راجع به آقای حاج آقا هم به عقیده من در صورت مجلس یک قدری مبهم نوشته شده است زیرا به آقای حاج آقا که اجازه داده نشد هیچ مربوط باصل مطلب نبود و تصور نمیکنم مجلس شورای ملی اصولاً آزادی اظهار عقیده را از یک نماینده سلب بکند بلکه مطلب نبود و تصور در خصوص تعیین روز بود آقای حاج آقا مایل بودند امروز که روز چهارشنبه است اظهار عقیده کنند ولی مجلس با اظهار عقیده ایشان موافقت نکرده و گفت روز پنجشنبه یا یکشنبه یا موقع دیگری باید معین بشود این مطلب هم به عقیده من باید قدری واضحتر یوشته شود والا حق یک نماینده را نمی شود سلب کرد و مجلس نمی تواند این سابقه را ایجاد بکند . | + | '''سردارمعظم''' ـ بنده بصورت مجلس ۳ ایراد دارم یکی راجع به بیانات آقای رئیس است در زمینه اظهارات بنده چون ایشان فقط اکتفا نفرمودند ره اینکه بگویند مطلب بقدری واضج است که اگر فلان هم متذکر نمیشد من خودم اقدام میکردم بلکه بقیه هم داشت و آن این بود که آقای رئیس فرمودن این پیش آمدها بواسطه عدم اجرای قوانین در مدت مدیده دوره فترت حاصل شده این مطلب خیلی مهم است و باید نوشته شود مطلب دیگر راجع به اظهار بنده در زمینه بیان آقای حاج آقا است عبارتی که در صورت مجلس نوشته شده اینطور است که مادام که نماینده طرفی نداشته باشد در اظهار عقیده خودش آزاد است بعبارت اخری مفهوم مخالفتش این است که هرگاه طرف پیدا کرد در اظهار عقیده خود آزاد نیست من عرض کردم آقای حاجا آقا اگر فقط می خواهند اظهار عقاید شخصی خود را بکنند بدون اینکه منتظر باشند سایر نمایندگان مشارکت در او بکنند در هر موقع می توانند اظهار کنند منتهی تعیین موقع آن بسته بتصویب مجلس است لیکن اگر میخواهند از نمایندگان دولت طف و مخاطبی پیدا کنند و دیگران در آن عقیده مشارکت کنند آنوقت دو موقع دارد یکی موقعی است که پروگرام هیئت دولت به مجلس می آید و دیگر موقعی است که باید خطابه بحضبور اعلیحضرت همایونی عرض بشود والا بنده مطلقا عرض نکردم که مادام که طرفی نداشته باشد در اظهار عقیده خود آزاد است ایراد دیگر اینکه راجع به آقای حاج آقا هم به عقیده من در صورت مجلس یک قدری مبهم نوشته شده است زیرا به آقای حاج آقا که اجازه داده نشد هیچ مربوط باصل مطلب نبود و تصور نمیکنم مجلس شورای ملی اصولاً آزادی اظهار عقیده را از یک نماینده سلب بکند بلکه مطلب نبود و تصور در خصوص تعیین روز بود آقای حاج آقا مایل بودند امروز که روز چهارشنبه است اظهار عقیده کنند ولی مجلس با اظهار عقیده ایشان موافقت نکرده و گفت روز پنجشنبه یا یکشنبه یا موقع دیگری باید معین بشود این مطلب هم به عقیده من باید قدری واضحتر یوشته شود والا حق یک نماینده را نمی شود سلب کرد و مجلس نمی تواند این سابقه را ایجاد بکند . |
| − | رئیس ـ دو مطلب اول یعنی دو فقره اعتراض اولی شما صحیح است و اصلاح خواهد شد ولی مطلب ثالث گمان میکنم واضح باشد چون نوشته اند که آقای حاج آقا تقاضا کرده بودند در جلسه آینده این مسئله مطرح شود رای گرفته شده و تصویب نشد ( خطاب به آقای آصف الممالک ) دو مرتبه قرائت کنید . | + | '''رئیس''' ـ دو مطلب اول یعنی دو فقره اعتراض اولی شما صحیح است و اصلاح خواهد شد ولی مطلب ثالث گمان میکنم واضح باشد چون نوشته اند که آقای حاج آقا تقاضا کرده بودند در جلسه آینده این مسئله مطرح شود رای گرفته شده و تصویب نشد ( خطاب به آقای آصف الممالک ) دو مرتبه قرائت کنید . |
آقای آصف الممالک ـ مجدداً قسمتی از صورت مجلس را بمضمون ذیل قرائت نمودند ) . | آقای آصف الممالک ـ مجدداً قسمتی از صورت مجلس را بمضمون ذیل قرائت نمودند ) . | ||
| − | آقا حاج آقا ـ شرحی دایر بلزوم عقاید سیاسی خود بیان و اظهار داشتند چون موضوعات بودجه و پروگرام هیئت دولت و خطابه معروضه از طرف مجلس محدود و نظریه بنده غیر محدود است علیهذا تقاضا می نمایم از طرف مجلس اجازه داده شود که در مجلس نظریات خود را اظهار بنمایم بالاخره بتقاضای ایشان اخذ رای شد تصویب نگردید . ( در این موقع آقای رئیس قسمتی از صورت مجلس را بآقای آصف الممالک ارائه نموده و ایشان به مضمون ذیل قرائت نمودند ) . | + | '''آقا حاج آقا''' ـ شرحی دایر بلزوم عقاید سیاسی خود بیان و اظهار داشتند چون موضوعات بودجه و پروگرام هیئت دولت و خطابه معروضه از طرف مجلس محدود و نظریه بنده غیر محدود است علیهذا تقاضا می نمایم از طرف مجلس اجازه داده شود که در مجلس نظریات خود را اظهار بنمایم بالاخره بتقاضای ایشان اخذ رای شد تصویب نگردید . ( در این موقع آقای رئیس قسمتی از صورت مجلس را بآقای آصف الممالک ارائه نموده و ایشان به مضمون ذیل قرائت نمودند ) . |
| − | آقای رئیس ـ اظهار نمودند که آقای حاج آقا تقاضا نموده اند بایشان اجازه داده شود پس از رسمیت یافتن مجلس نظریات سیاسی و عقاید خود را راجع به اصلاحات مملکتی اظهار نمایند و من بانیشان خاطرنشان نموده ام که در موقع مذاکره در کلیات پروگرام هیئت وزراء از کلیه امور مملکت میتوان مذاکره نمود معهذا چون مایلند در جلسه آتیه عقاید و نظریه خود را اظهار نمایند و در نظامنامه داخلی هم این مسئله پیش بینی نشده علیهذا باید در این خصوص اخذ رای شود . | + | '''آقای رئیس''' ـ اظهار نمودند که آقای حاج آقا تقاضا نموده اند بایشان اجازه داده شود پس از رسمیت یافتن مجلس نظریات سیاسی و عقاید خود را راجع به اصلاحات مملکتی اظهار نمایند و من بانیشان خاطرنشان نموده ام که در موقع مذاکره در کلیات پروگرام هیئت وزراء از کلیه امور مملکت میتوان مذاکره نمود معهذا چون مایلند در جلسه آتیه عقاید و نظریه خود را اظهار نمایند و در نظامنامه داخلی هم این مسئله پیش بینی نشده علیهذا باید در این خصوص اخذ رای شود . |
| − | رئیس ـ کافی نیست ؟ | + | '''رئیس''' ـ کافی نیست ؟ |
| − | سردارمعظم ـ در صورت مجلس مینویسد ( بالاخره بتقاضای ایشان رای گرفته شد و تقاضای ایشان تصویب نشد ) معلوم نیس این عبارت مربوط به زبان میشود یا باصل مطلب . | + | '''سردارمعظم''' ـ در صورت مجلس مینویسد ( بالاخره بتقاضای ایشان رای گرفته شد و تقاضای ایشان تصویب نشد ) معلوم نیس این عبارت مربوط به زبان میشود یا باصل مطلب . |
| − | رئیس ـ تصحیح میشود . | + | '''رئیس''' ـ تصحیح میشود . |
| − | سردار معظم ـ بعلاوه یک کلمه هم راجع به رسمیت یافتن مجلس بود نوشته شده است وقتی که مچلس رسمیت یافت اظهار عقیده نماینده مجلس از روزی که اعلیحضرت همایونی تشریف آورده اند رسمیت یافته است . | + | '''سردار معظم''' ـ بعلاوه یک کلمه هم راجع به رسمیت یافتن مجلس بود نوشته شده است وقتی که مچلس رسمیت یافت اظهار عقیده نماینده مجلس از روزی که اعلیحضرت همایونی تشریف آورده اند رسمیت یافته است . |
| − | آقاسید یعقوب ـ بنده یک پیشنهاد مختصری راجع باصلاح صورت مجلس عرض کنم آقای حاج آقا فرمودند بعد از تعیین هیئت رئیس ... | + | '''آقاسید یعقوب''' ـ بنده یک پیشنهاد مختصری راجع باصلاح صورت مجلس عرض کنم آقای حاج آقا فرمودند بعد از تعیین هیئت رئیس ... |
| − | رئیس ـ خودمان میدانیم چطور اصلاح کنیم . | + | '''رئیس''' ـ خودمان میدانیم چطور اصلاح کنیم . |
| − | آقاسید یعقوب ـ بنده اگر پیشنهاد کنم نمیشود . | + | '''آقاسید یعقوب''' ـ بنده اگر پیشنهاد کنم نمیشود . |
| − | رئیس ـ خیر دستور امروز اولاً قسم یاد نمودن بعد خواندن دو فقره راپورت شعبات بعد از آن تعیین یک نفر ( در این موقع آقای رئیس برای ادای مراسم تحلیف در محل نطق حاظر بمضمون ذیل قسم یاد نموده و قسم نامه را امضاء نمودند ) من که در ذیل امضاء می نماین خداوند را بشهادت می طلبم و بقرآن مجید قسم یاد میکنم مادام که حقوق مجلس و مجلسیان مطابق قانون اساسی محفوظ و مجری است تکالیفی را که بمن رجوع شده است مهما امکن باکمال راستی و درستی وجد وجهد انجام بدهم و نسبت باعلیحضرت شاهنشاه متبوع عادل مفخم خود صدیق و راستگو باشم و باساس سلطنت و حقوق ملت خیانت ننمایم و هیچ منظوری نداشته باشم جزء فوائد و مصالح دولت و ملت ایران ( در این موقع آقایان مفصله الاسامی ذیل یکیک در محل نطق حضر و قسم نامه فوق الذکر را قرائت و امضاء نمودند . ) | + | '''رئیس''' ـ خیر دستور امروز اولاً قسم یاد نمودن بعد خواندن دو فقره راپورت شعبات بعد از آن تعیین یک نفر ( در این موقع آقای رئیس برای ادای مراسم تحلیف در محل نطق حاظر بمضمون ذیل قسم یاد نموده و قسم نامه را امضاء نمودند ) من که در ذیل امضاء می نماین خداوند را بشهادت می طلبم و بقرآن مجید قسم یاد میکنم مادام که حقوق مجلس و مجلسیان مطابق قانون اساسی محفوظ و مجری است تکالیفی را که بمن رجوع شده است مهما امکن باکمال راستی و درستی وجد وجهد انجام بدهم و نسبت باعلیحضرت شاهنشاه متبوع عادل مفخم خود صدیق و راستگو باشم و باساس سلطنت و حقوق ملت خیانت ننمایم و هیچ منظوری نداشته باشم جزء فوائد و مصالح دولت و ملت ایران ( در این موقع آقایان مفصله الاسامی ذیل یکیک در محل نطق حضر و قسم نامه فوق الذکر را قرائت و امضاء نمودند . ) |
آقای مدرس ـ آقای ابراهیم ـ آقای امیراعلم ـ آقای آصف الممالک ـ آقای ملک الشعراء ـ آقای امیرناصر ـ آقای سهام السلطان ـ آقای ارباب کیخسرو ـ آقای آقا شیخ محمد جواد ـ آقا مؤتمن السلطنه ـ آقای حاج میرزا اسدالله خان ـ آقای محمدهاشم میرزا ـ آقای دکتر لقمان ـ آقای رفعت الدوله ـ آقای مستشارالسلطنه ـ آقای سلطان العلماء ـ آقای امین الشریعه ـ آقای رئیس التجار ـ آقای میرزاهشم اشتیانی ( آقای آقا میرزا هشم آشتیانی در موقع قرائت قسم نامه چند کلمه ( اضافه نمودند . ) | آقای مدرس ـ آقای ابراهیم ـ آقای امیراعلم ـ آقای آصف الممالک ـ آقای ملک الشعراء ـ آقای امیرناصر ـ آقای سهام السلطان ـ آقای ارباب کیخسرو ـ آقای آقا شیخ محمد جواد ـ آقا مؤتمن السلطنه ـ آقای حاج میرزا اسدالله خان ـ آقای محمدهاشم میرزا ـ آقای دکتر لقمان ـ آقای رفعت الدوله ـ آقای مستشارالسلطنه ـ آقای سلطان العلماء ـ آقای امین الشریعه ـ آقای رئیس التجار ـ آقای میرزاهشم اشتیانی ( آقای آقا میرزا هشم آشتیانی در موقع قرائت قسم نامه چند کلمه ( اضافه نمودند . ) | ||
| − | رئیس ـ چون در اصل ۱۱ قانون اساسی می نویسد که آقایان نمایندگان باید بترتیب ذیل قسم یاد نمایند و عین این قسم نامه را آنجا نوشته برای اینکه موافق با قانون اساسی رفتار شده باشد از نمایندگان خواهش میکنم که چیزی اضافه | + | '''رئیس''' ـ چون در اصل ۱۱ قانون اساسی می نویسد که آقایان نمایندگان باید بترتیب ذیل قسم یاد نمایند و عین این قسم نامه را آنجا نوشته برای اینکه موافق با قانون اساسی رفتار شده باشد از نمایندگان خواهش میکنم که چیزی اضافه |
نفرمایند . | نفرمایند . | ||
| خط ۵۶: | خط ۵۸: | ||
آقای بیان الملک ـ آقای عمادالسلطنه ـ نماینده خراسان ـ آقای غضنفرخان ـ آقای منتصرالملک ـ آقای سلیمان میرزا ـ آقای سردار معظم کردستانی ـ آقای رکن الملک ـ آقای صدر الاسلام ـ آقای حمید الممالک ـ آقای بیان الدوله . | آقای بیان الملک ـ آقای عمادالسلطنه ـ نماینده خراسان ـ آقای غضنفرخان ـ آقای منتصرالملک ـ آقای سلیمان میرزا ـ آقای سردار معظم کردستانی ـ آقای رکن الملک ـ آقای صدر الاسلام ـ آقای حمید الممالک ـ آقای بیان الدوله . | ||
| − | رئیس ـ چون مطالب دیگری در دستور نیست . اگر آقایان موافق باشند بقیه آقایانی که قسم یاد ننموده اند بماند برای فردا ( گفته شد صحیح است ) اعتبارنامه های آقایان فتح الدوله و قوام الدوله و حاچ میرزا علی محمد دو لت آبادی جزء دستور است راپورت راجع آقای فتح الدوله طبع و توزیع شده باید رای بگیریم مخالفی نیست . | + | '''رئیس''' ـ چون مطالب دیگری در دستور نیست . اگر آقایان موافق باشند بقیه آقایانی که قسم یاد ننموده اند بماند برای فردا ( گفته شد صحیح است ) اعتبارنامه های آقایان فتح الدوله و قوام الدوله و حاچ میرزا علی محمد دو لت آبادی جزء دستور است راپورت راجع آقای فتح الدوله طبع و توزیع شده باید رای بگیریم مخالفی نیست . |
| − | مدرس ـ آن روز که راپورت قرائت شد بنده مخالفت خود را اظهار نموده عرض کردم این انتخاب که در حدود اصفهان شده از روی اختیار نبوده بلکه اقداماتی بود که از ناحیه حکومت آن محل شده است و تقاضا کردم که آقایان نمایندگان در این خصوص نظریانی فرمایند در دوسیه هم بعضی قرائن موجود است حاکی از اینکه مردم نمی توانسته اند شکایت بکنند لهذا اگر شکایت هم رسیده است باسم کمپانی کرده اند و البته آقایان حالا بر طبق عقیده خودشان رای خواهند داد لیکن چون من آن انتخابات را اجباری لذا رای نخواهم داد . | + | '''مدرس''' ـ آن روز که راپورت قرائت شد بنده مخالفت خود را اظهار نموده عرض کردم این انتخاب که در حدود اصفهان شده از روی اختیار نبوده بلکه اقداماتی بود که از ناحیه حکومت آن محل شده است و تقاضا کردم که آقایان نمایندگان در این خصوص نظریانی فرمایند در دوسیه هم بعضی قرائن موجود است حاکی از اینکه مردم نمی توانسته اند شکایت بکنند لهذا اگر شکایت هم رسیده است باسم کمپانی کرده اند و البته آقایان حالا بر طبق عقیده خودشان رای خواهند داد لیکن چون من آن انتخابات را اجباری لذا رای نخواهم داد . |
| − | جلیل الملک ـ آقایان نمایندگان البته تصدیق میفرمائید که مدرک شعبه و مدرک تصدیق و تکذیب اعتبارنامه یک نماینده دوسیه و صورت مجلس آن خوب است در شعبه بدوسیه و اعتبارنامه آقای فتح الدوله نماینده نجف آباد رسیدگی شده ما کاملاً موافق جریانات قانونی بوده و شکایاتی هم تلگرافاً یا کتباً نرسیده است اولاً میخواستم این مسئله را عرض کنم که بعضی از آقایان نمایندگان بتلگراف باسیم کمپانی خیلی اهمیت میدهند بر عکس بند اهمیت او را کمتر میدانم زیرا که از تلگراف فارسی امضاء باید خوانا و شناسا باشد لکن باسم کمپانی هر امضائی که باشد تلگراف خانه قبول میکند و مخابره مینماید پس بنابراین اهمیت او کمتر از تلگرافات معمولی است و از این گذشته تلگرافات باید مدارک صحیح و مثبت داشته باشد که بتوان آنها را دلیل بر بطلان انتخابات دانست یک تلگرافات شکایتی راجع به آقای فتح الدوله رسیده است که یک قسمت آن شکایات راجع به عدم معروفیت ایشان بود که شعبه آنرا تصدیق نکرد زیرا آقای فتح الدوله دو سال مامور اصفهان و در آنجا مدعی اعموم استیناف بوده و اجدادشان در آنجا حکومت داشته اند پس نمی توان گفت که معروفیت محل ندارند شکایت دیگر این بود که حکومت مردم را مجبور کرده است که درین خصوص هم وزارت داخله از حکومت توضیح خواسته است حکومت محل در جواب تلگراف نموده است که من وجدان خودم را نمیخواهم روی کسی که با او سابقه ندارم و ایشان را فقط در اصفهان دیده ام بگذارم و سابقه بنده با فتح الدوله این بوده است که ایشان را فقط در اصفهان شناخته ام و از این گذشته نماینده های اصفهان یک نفر نیستند چند نفر بوده اند نمیشود گفت نسبت به یک نفر از طرف حکومت تهدید شده است و نسبت بسایرین نبوده و انتخابات آنها بدون دسایس خاتمه یافته بعلاوه جهت نداشته است که حکومت مردم را از برای انتخاب کردن ایشان تهدید کند از آن گذشته دلیل محکم تر این است که بر فرض اینکه حکومت مردم را تهدید کرده است پس چرا در این مدت یک ماه که قرار بوده است شکایات بمجلس برسد و ما هم یک ماه صبر کردیم که شاید شکایتی برسد چرا شکایت نرسید باین جهت کاملاً شعبه صحت انتخاب آقای فتح الدوله را از حوزه نجف آباد تصدیق میکند . | + | '''جلیل الملک''' ـ آقایان نمایندگان البته تصدیق میفرمائید که مدرک شعبه و مدرک تصدیق و تکذیب اعتبارنامه یک نماینده دوسیه و صورت مجلس آن خوب است در شعبه بدوسیه و اعتبارنامه آقای فتح الدوله نماینده نجف آباد رسیدگی شده ما کاملاً موافق جریانات قانونی بوده و شکایاتی هم تلگرافاً یا کتباً نرسیده است اولاً میخواستم این مسئله را عرض کنم که بعضی از آقایان نمایندگان بتلگراف باسیم کمپانی خیلی اهمیت میدهند بر عکس بند اهمیت او را کمتر میدانم زیرا که از تلگراف فارسی امضاء باید خوانا و شناسا باشد لکن باسم کمپانی هر امضائی که باشد تلگراف خانه قبول میکند و مخابره مینماید پس بنابراین اهمیت او کمتر از تلگرافات معمولی است و از این گذشته تلگرافات باید مدارک صحیح و مثبت داشته باشد که بتوان آنها را دلیل بر بطلان انتخابات دانست یک تلگرافات شکایتی راجع به آقای فتح الدوله رسیده است که یک قسمت آن شکایات راجع به عدم معروفیت ایشان بود که شعبه آنرا تصدیق نکرد زیرا آقای فتح الدوله دو سال مامور اصفهان و در آنجا مدعی اعموم استیناف بوده و اجدادشان در آنجا حکومت داشته اند پس نمی توان گفت که معروفیت محل ندارند شکایت دیگر این بود که حکومت مردم را مجبور کرده است که درین خصوص هم وزارت داخله از حکومت توضیح خواسته است حکومت محل در جواب تلگراف نموده است که من وجدان خودم را نمیخواهم روی کسی که با او سابقه ندارم و ایشان را فقط در اصفهان دیده ام بگذارم و سابقه بنده با فتح الدوله این بوده است که ایشان را فقط در اصفهان شناخته ام و از این گذشته نماینده های اصفهان یک نفر نیستند چند نفر بوده اند نمیشود گفت نسبت به یک نفر از طرف حکومت تهدید شده است و نسبت بسایرین نبوده و انتخابات آنها بدون دسایس خاتمه یافته بعلاوه جهت نداشته است که حکومت مردم را از برای انتخاب کردن ایشان تهدید کند از آن گذشته دلیل محکم تر این است که بر فرض اینکه حکومت مردم را تهدید کرده است پس چرا در این مدت یک ماه که قرار بوده است شکایات بمجلس برسد و ما هم یک ماه صبر کردیم که شاید شکایتی برسد چرا شکایت نرسید باین جهت کاملاً شعبه صحت انتخاب آقای فتح الدوله را از حوزه نجف آباد تصدیق میکند . |
| − | رئیس ـ آقای مدرس ـ ( اجازه نطق ) | + | '''رئیس''' ـ آقای مدرس ـ ( اجازه نطق ) |
| − | مدرس ـ اینکه فرمودند اصفهان باز نماینده داشته و نسبت بسایر وکلای اصفهان چرا تهدید نشده و نسبت بایشان تهدید شده جهت این است که بنده عرض میکنم . | + | '''مدرس''' ـ اینکه فرمودند اصفهان باز نماینده داشته و نسبت بسایر وکلای اصفهان چرا تهدید نشده و نسبت بایشان تهدید شده جهت این است که بنده عرض میکنم . |
وکلای شهر اصفهان سه نفرند آقای عمادالسلطنه آقای شیخ الاسلام ـ آقای حاج امین التجار و حکومت اصفهان نمیتوان در شه ر مردم را اجبار و تهدید بکند کما اینکه هر کس رجوع بدوسیه میکند می بیند در شهر کاندیدهای مختلف و آراء زیاد در انتخابات آنجا هست و اما نسبت بتوابع اصفهان که یکی نجف آقاد فریدن ـ کرون ـ و چهار محال میباشد کاملاً در تحت اختیار قوانین آنجا است و البته آنها قادر هستند که هر چه میل آنها است بشود لهذا انتخابات اصفهان همه در تحت اختیار مردم بوده است لهذا این اشکال منحصر باینجا است . | وکلای شهر اصفهان سه نفرند آقای عمادالسلطنه آقای شیخ الاسلام ـ آقای حاج امین التجار و حکومت اصفهان نمیتوان در شه ر مردم را اجبار و تهدید بکند کما اینکه هر کس رجوع بدوسیه میکند می بیند در شهر کاندیدهای مختلف و آراء زیاد در انتخابات آنجا هست و اما نسبت بتوابع اصفهان که یکی نجف آقاد فریدن ـ کرون ـ و چهار محال میباشد کاملاً در تحت اختیار قوانین آنجا است و البته آنها قادر هستند که هر چه میل آنها است بشود لهذا انتخابات اصفهان همه در تحت اختیار مردم بوده است لهذا این اشکال منحصر باینجا است . | ||
| − | رئیس ـ دیگر مخالفی نیست ( اظهاری نشد ) رای میگیریم آقایانی که نمایندگی آقای فتح الدوله راتصویب میکنند قیام نمایند ( غالب نمایندگان قیام نمودند ) | + | '''رئیس''' ـ دیگر مخالفی نیست ( اظهاری نشد ) رای میگیریم آقایانی که نمایندگی آقای فتح الدوله راتصویب میکنند قیام نمایند ( غالب نمایندگان قیام نمودند ) |
| − | رئیس ـ تصویب شد آقای حاج شیخ اسدالله ( احضار برای قرائت راپورت ) آقای حاج شیخ اسدالله راپورت شعبه ششم را راجع بنمایندگی آقای قوام الدوله از محمره بمضمون ذیل قرائت نمودند | + | '''رئیس''' ـ تصویب شد آقای حاج شیخ اسدالله ( احضار برای قرائت راپورت ) آقای حاج شیخ اسدالله راپورت شعبه ششم را راجع بنمایندگی آقای قوام الدوله از محمره بمضمون ذیل قرائت نمودند |
شعبه ۶ رسیدگی بدوسیه انتخابات حوزه محمره و توابع و نمایندگی آقای شکرالله خان قوام الدوله نموده مطابق صورت مجلس و دوسیه انتخابات جریان انتخابات در مجمره مطابق قانون بوده و شکایتی هم در دوسیه دیده نشده و چیزی که در دوسیه محل توجه شعبه واقع شد وامر بود یکی آنکه فلاحیه و جواهی که جزء حوزه محمره است از دوسیه و صورت مجلس فهمیده نمیشد که شرکت در انتخابات نموده اند با شرکت نداشته اند برای کشف قضیه شعبه آقای احتشام الدوله را که رئیس انجمن محمره بوده خواسته و از توضیحاتی که در شعبه دادند و مطابق او شرحی به شعبه نوشته اند معلوم میشود فلاحیه و جواهی را نیز شرکت در انتخابات داده اند و دیگر اینکه انجمن نظار مراعات ماده ۴۵ از قانون انتخابات را نمود شعبه این غفلت را که انجمن نظار نموده باعث بطلان انتخابات ندایسته زیرا که در صورتیکه قانونی بمجلس شکایت کنند و در مدت قانونی شکایتی به شعبه نرسیده لذا شعبه انتخابات حوزه محمره را صحیح دانسته و نمایندگی آقای قوام الدوله را تصدیق مینماید . | شعبه ۶ رسیدگی بدوسیه انتخابات حوزه محمره و توابع و نمایندگی آقای شکرالله خان قوام الدوله نموده مطابق صورت مجلس و دوسیه انتخابات جریان انتخابات در مجمره مطابق قانون بوده و شکایتی هم در دوسیه دیده نشده و چیزی که در دوسیه محل توجه شعبه واقع شد وامر بود یکی آنکه فلاحیه و جواهی که جزء حوزه محمره است از دوسیه و صورت مجلس فهمیده نمیشد که شرکت در انتخابات نموده اند با شرکت نداشته اند برای کشف قضیه شعبه آقای احتشام الدوله را که رئیس انجمن محمره بوده خواسته و از توضیحاتی که در شعبه دادند و مطابق او شرحی به شعبه نوشته اند معلوم میشود فلاحیه و جواهی را نیز شرکت در انتخابات داده اند و دیگر اینکه انجمن نظار مراعات ماده ۴۵ از قانون انتخابات را نمود شعبه این غفلت را که انجمن نظار نموده باعث بطلان انتخابات ندایسته زیرا که در صورتیکه قانونی بمجلس شکایت کنند و در مدت قانونی شکایتی به شعبه نرسیده لذا شعبه انتخابات حوزه محمره را صحیح دانسته و نمایندگی آقای قوام الدوله را تصدیق مینماید . | ||
| − | رئیس ـ نسبت باین راپورت مخالفی نیست ( اظهاری نشد ) | + | '''رئیس''' ـ نسبت باین راپورت مخالفی نیست ( اظهاری نشد ) |
| − | رئیس ـ رای میگیریم بنمایندگی آقای قوام الدوله آقایانیکه نمایندگی ایشان را تصدیق میکنند قیام نمایند . | + | '''رئیس''' ـ رای میگیریم بنمایندگی آقای قوام الدوله آقایانیکه نمایندگی ایشان را تصدیق میکنند قیام نمایند . |
( جمع کثیری از نمایندگان قیام نمودند ) | ( جمع کثیری از نمایندگان قیام نمودند ) | ||
| − | رئیس ـ تصویب شد آقای سید محمد تدین ( احضار برای قرائت راپورت ) آقای آقاسید محمد تدین راپورت شعبه ۲ را راجع بنمایندگی آقای آقا میرز علی محمد دولت آبادی از خرم آباد بمضمون ذیل قرائت نمودند ) | + | '''رئیس''' ـ تصویب شد آقای سید محمد تدین ( احضار برای قرائت راپورت ) آقای آقاسید محمد تدین راپورت شعبه ۲ را راجع بنمایندگی آقای آقا میرز علی محمد دولت آبادی از خرم آباد بمضمون ذیل قرائت نمودند ) |
| − | |||
| − | |||
| − | مهم آنجا در اخذ تعرفه شرکت نموده و انجمن با رعایت مواد قانون شروع بتوزیع تعرفه نموده و موازی ۳۸۵۰ ورقه تعرفه توزیع گردید و از این تعداد موازی ۳۷۲۰ ورقه تعرفه ب اوراق ری برگشه و آقای حاج میرزا علی محمد دولب آبادی باکثریت ۱۴۵۰ رای از کل آراء مزبوره بوکالت دارالشورای ملی انتخاب شده اند و پس از اتمام قرائت آراء مدت یک هفته انجمن مرکزی برای وصول شکایات منتظر بوده و شکایتی یرسیده لذا اعتبارنامه باسم آقای حاج میرزاعلی محمد ولت آبادی صادر و خاتمه انتخابات را اعلان نموده است شعبه دوم پس از تصدیق مشکلات معروضه انجمن را در عملیات خود محق دانسته و انتخابات آنجا را موافق قانون میداند و چون تا به حال هم شکایتی نرسیده لذا صحت انتخاب آقای حاج میرزا علی محمد دولت آبادی را تصدیق مینماید .. | + | شعبه دوم ـ بدوسیه انتخابات خرم آباد و لرستان بدقت رسیدگی نموده و برای استحضار مجلس شورای ملی عرض مینماید که انجمن نظار مرکزی انتخابات در خرم آباد در شعبان ۳۸ رسماً تشکیل گردید و مدتی در خصوص تشکیل انجمنهای جزء در نقاط دیگر مذاکره و تبادل آراء نموده و در نتیجه بواسطه اغتشاش لرستان و تهاجم الوار و طغیان آنها از تشکیل انجمنهای جزء صرفنظر کرده است ولی برای اینکه حتی الامکان اهالی را مطلع و آنها به شرکت در انتخابات دعوت نماید در تمام نقاط ممکنه اعلان انتخابات را منتشر ساخته و حتی برای والی پشت کوه بوسیله حکومت خرم آباد مقداری اعلان فرستاده و تقاضای انتشار آنها را در پشت کوه نموده و اهالی آنجا را بشرکت در انتخابات و اخذ تعرفه از حوزه مرکزی خرم آباد دعوت نموده است و مطابق تصدیق کتبی انجمن مرکزی جوابی از والی پشت کوه راجع به وصول مراسلات انجمن و حکومت خرم آباد و اعلانات مرسله و اطلاع طوائف پبشت کوه از انتخابات بانجمن مرکزی نرسیده و انجمن عین آن را برای ایالت بروجرد و لرستان محض اطلاع فرستاده است که در دوسیه ضبط است خلاصه انجمن مرکزی با وجود مشکلات عدیده موفق شده که اغلب ایلات مهم آنجا در اخذ تعرفه شرکت نموده و انجمن با رعایت مواد قانون شروع بتوزیع تعرفه نموده و موازی ۳۸۵۰ ورقه تعرفه توزیع گردید و از این تعداد موازی ۳۷۲۰ ورقه تعرفه ب اوراق ری برگشه و آقای حاج میرزا علی محمد دولب آبادی باکثریت ۱۴۵۰ رای از کل آراء مزبوره بوکالت دارالشورای ملی انتخاب شده اند و پس از اتمام قرائت آراء مدت یک هفته انجمن مرکزی برای وصول شکایات منتظر بوده و شکایتی یرسیده لذا اعتبارنامه باسم آقای حاج میرزاعلی محمد ولت آبادی صادر و خاتمه انتخابات را اعلان نموده است شعبه دوم پس از تصدیق مشکلات معروضه انجمن را در عملیات خود محق دانسته و انتخابات آنجا را موافق قانون میداند و چون تا به حال هم شکایتی نرسیده لذا صحت انتخاب آقای حاج میرزا علی محمد دولت آبادی را تصدیق مینماید .. |
| − | رئیس ـ نسبت باین راپورت مخالفی نیست ( گفته شد خیر ) | + | '''رئیس''' ـ نسبت باین راپورت مخالفی نیست ( گفته شد خیر ) |
| − | رئیس ـ رای میگریم و بوکالت آقای حاج میرزا علی محمد دولت آبادی آقایانیکه تصویب می نمایند قیام فرمایند ( عده زیادی قیام نمودند ) | + | '''رئیس''' ـ رای میگریم و بوکالت آقای حاج میرزا علی محمد دولت آبادی آقایانیکه تصویب می نمایند قیام فرمایند ( عده زیادی قیام نمودند ) |
| − | رئیس ـ تصویب شد چون نزدیک ظهر است اگر مخالفی نباشد انتخاب یک نفر مباشر بماند از برای جلسه فردا. | + | '''رئیس''' ـ تصویب شد چون نزدیک ظهر است اگر مخالفی نباشد انتخاب یک نفر مباشر بماند از برای جلسه فردا. |
| − | آقای آقاسید فاضل ـ اگر تصوب میفرمائید که شروع بشود برای دادن. | + | '''آقای آقاسید فاضل''' ـ اگر تصوب میفرمائید که شروع بشود برای دادن. |
| − | رئیس ـ بسته بتصویب مجلس است و منوط بتصویب بنده نیست ضرر ندارد و چون جزء دستور امروز است و موافق دستوور عمل می کنیم در این موقع شروع باخذ آراء شده آقایان وقارالملک جلیل الملک سلطان العلماء مهره های تفتیشیه و اوراق آراء را تعداد نموده نتیجه اینطور حاصل شده مهره تفتیشیه ۶۲ ورقه رای ۶۳ | + | '''رئیس''' ـ بسته بتصویب مجلس است و منوط بتصویب بنده نیست ضرر ندارد و چون جزء دستور امروز است و موافق دستوور عمل می کنیم در این موقع شروع باخذ آراء شده آقایان وقارالملک جلیل الملک سلطان العلماء مهره های تفتیشیه و اوراق آراء را تعداد نموده نتیجه اینطور حاصل شده مهره تفتیشیه ۶۲ ورقه رای ۶۳ |
| − | رئیس ـ شصت و دو حساب میشود و یک رای باید از آن آراء کسر شود . ( آقایان مستخرجین یک عدد پاکت رای برداشته و شروع باستخراج بقیه نموده بترتیب ذیل نتیجه حاصل گردید ) | + | '''رئیس''' ـ شصت و دو حساب میشود و یک رای باید از آن آراء کسر شود . ( آقایان مستخرجین یک عدد پاکت رای برداشته و شروع باستخراج بقیه نموده بترتیب ذیل نتیجه حاصل گردید ) |
آقای حاج میرز اسدالله خان ۲۵ رای ـ آقای رفعت الدوله ۳۱ رای ـ آقای نظام الدوله ۱ رای ـ آقای منتصرالملک یک رای ورقه سفید علامت امتناع چهار | آقای حاج میرز اسدالله خان ۲۵ رای ـ آقای رفعت الدوله ۳۱ رای ـ آقای نظام الدوله ۱ رای ـ آقای منتصرالملک یک رای ورقه سفید علامت امتناع چهار | ||
| − | رئیس ـ عده رای دهندگان ۵۸ نفر است و آقای رفعت الدوله باکثریت ۳۱ رای انتخاب شده اند دستور جلسه فردا اولاُ بقیه آقایان که قسم یاد نکرده اند قسم یاد میکنند ثانیاً قرائت راپورتهای راجع باعتبارنامه های شیخ الاسلام ـ آقای امین التجار آقای آقا سید محمد باقر دست غیب ـ آقای وکیل الملک ـ آقای سردار جنگ | + | '''رئیس''' ـ عده رای دهندگان ۵۸ نفر است و آقای رفعت الدوله باکثریت ۳۱ رای انتخاب شده اند دستور جلسه فردا اولاُ بقیه آقایان که قسم یاد نکرده اند قسم یاد میکنند ثانیاً قرائت راپورتهای راجع باعتبارنامه های شیخ الاسلام ـ آقای امین التجار آقای آقا سید محمد باقر دست غیب ـ آقای وکیل الملک ـ آقای سردار جنگ |
| − | جلیل الملک ـ راجع بآقای دست غیب قرار شده است فردا در محل تحقیقات بعمل آید . | + | '''جلیل الملک''' ـ راجع بآقای دست غیب قرار شده است فردا در محل تحقیقات بعمل آید . |
| − | رئیس ـ میدانم که باید تحتقیقا بشود چرا تاکنون نشده | + | '''رئیس''' ـ میدانم که باید تحتقیقا بشود چرا تاکنون نشده |
| − | جلیل الملک ـ شعبه تصور نموده بود باید از طرف هیئت رئیسه بآنها اعلام شود غافل از اینکه در مجلس رای گرفته شده و بموجب رای مجلس باید اقدام نمایند . | + | '''جلیل الملک''' ـ شعبه تصور نموده بود باید از طرف هیئت رئیسه بآنها اعلام شود غافل از اینکه در مجلس رای گرفته شده و بموجب رای مجلس باید اقدام نمایند . |
| − | رئیس ـ پس چهار فقره راپورت خواهد بود آقای شیخ الاسلال ـ وکیل الملک نماینده کردستان و سردار جنگ ـ و امین التجار | + | '''رئیس''' ـ پس چهار فقره راپورت خواهد بود آقای شیخ الاسلال ـ وکیل الملک نماینده کردستان و سردار جنگ ـ و امین التجار |
( مجلس نیم ساعت بعد از ظهر ختم شد ) | ( مجلس نیم ساعت بعد از ظهر ختم شد ) | ||
نسخهٔ ۷ ژوئیهٔ ۲۰۱۳، ساعت ۱۶:۱۴
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری چهارم | تصمیم‌های مجلس | تصمیم‌های مجلس شورای ملی درباره نفت و گاز |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری چهارم |
مجلس شورای ملی دوره چهارم تقنینیه
مذاکرات مجلس شورای ملی ۱ شهریور (سنبله) ۱۳۰۰
نشست ۱۸
صورت مشروح مجلس یوم چهارشنبه ۱۹ ذیحجه الحرام سنه ۱۳۳۹ مطابق اول سنبله ۱۳۰۰
مجلس یک ساعت و نیم فبل از ظهر در تحت ریاست آقای مؤتمن الملک تشکیل یافت ( مجلس عصر یوم یکشنبه شانزدهم را آقای آصف الممالک قرائت نمودند )
رئیس ـ نسبت به صورت مجلس مخالفی نیست .
سردارمعظم ـ بنده بصورت مجلس ۳ ایراد دارم یکی راجع به بیانات آقای رئیس است در زمینه اظهارات بنده چون ایشان فقط اکتفا نفرمودند ره اینکه بگویند مطلب بقدری واضج است که اگر فلان هم متذکر نمیشد من خودم اقدام میکردم بلکه بقیه هم داشت و آن این بود که آقای رئیس فرمودن این پیش آمدها بواسطه عدم اجرای قوانین در مدت مدیده دوره فترت حاصل شده این مطلب خیلی مهم است و باید نوشته شود مطلب دیگر راجع به اظهار بنده در زمینه بیان آقای حاج آقا است عبارتی که در صورت مجلس نوشته شده اینطور است که مادام که نماینده طرفی نداشته باشد در اظهار عقیده خودش آزاد است بعبارت اخری مفهوم مخالفتش این است که هرگاه طرف پیدا کرد در اظهار عقیده خود آزاد نیست من عرض کردم آقای حاجا آقا اگر فقط می خواهند اظهار عقاید شخصی خود را بکنند بدون اینکه منتظر باشند سایر نمایندگان مشارکت در او بکنند در هر موقع می توانند اظهار کنند منتهی تعیین موقع آن بسته بتصویب مجلس است لیکن اگر میخواهند از نمایندگان دولت طف و مخاطبی پیدا کنند و دیگران در آن عقیده مشارکت کنند آنوقت دو موقع دارد یکی موقعی است که پروگرام هیئت دولت به مجلس می آید و دیگر موقعی است که باید خطابه بحضبور اعلیحضرت همایونی عرض بشود والا بنده مطلقا عرض نکردم که مادام که طرفی نداشته باشد در اظهار عقیده خود آزاد است ایراد دیگر اینکه راجع به آقای حاج آقا هم به عقیده من در صورت مجلس یک قدری مبهم نوشته شده است زیرا به آقای حاج آقا که اجازه داده نشد هیچ مربوط باصل مطلب نبود و تصور نمیکنم مجلس شورای ملی اصولاً آزادی اظهار عقیده را از یک نماینده سلب بکند بلکه مطلب نبود و تصور در خصوص تعیین روز بود آقای حاج آقا مایل بودند امروز که روز چهارشنبه است اظهار عقیده کنند ولی مجلس با اظهار عقیده ایشان موافقت نکرده و گفت روز پنجشنبه یا یکشنبه یا موقع دیگری باید معین بشود این مطلب هم به عقیده من باید قدری واضحتر یوشته شود والا حق یک نماینده را نمی شود سلب کرد و مجلس نمی تواند این سابقه را ایجاد بکند .
رئیس ـ دو مطلب اول یعنی دو فقره اعتراض اولی شما صحیح است و اصلاح خواهد شد ولی مطلب ثالث گمان میکنم واضح باشد چون نوشته اند که آقای حاج آقا تقاضا کرده بودند در جلسه آینده این مسئله مطرح شود رای گرفته شده و تصویب نشد ( خطاب به آقای آصف الممالک ) دو مرتبه قرائت کنید .
آقای آصف الممالک ـ مجدداً قسمتی از صورت مجلس را بمضمون ذیل قرائت نمودند ) .
آقا حاج آقا ـ شرحی دایر بلزوم عقاید سیاسی خود بیان و اظهار داشتند چون موضوعات بودجه و پروگرام هیئت دولت و خطابه معروضه از طرف مجلس محدود و نظریه بنده غیر محدود است علیهذا تقاضا می نمایم از طرف مجلس اجازه داده شود که در مجلس نظریات خود را اظهار بنمایم بالاخره بتقاضای ایشان اخذ رای شد تصویب نگردید . ( در این موقع آقای رئیس قسمتی از صورت مجلس را بآقای آصف الممالک ارائه نموده و ایشان به مضمون ذیل قرائت نمودند ) .
آقای رئیس ـ اظهار نمودند که آقای حاج آقا تقاضا نموده اند بایشان اجازه داده شود پس از رسمیت یافتن مجلس نظریات سیاسی و عقاید خود را راجع به اصلاحات مملکتی اظهار نمایند و من بانیشان خاطرنشان نموده ام که در موقع مذاکره در کلیات پروگرام هیئت وزراء از کلیه امور مملکت میتوان مذاکره نمود معهذا چون مایلند در جلسه آتیه عقاید و نظریه خود را اظهار نمایند و در نظامنامه داخلی هم این مسئله پیش بینی نشده علیهذا باید در این خصوص اخذ رای شود .
رئیس ـ کافی نیست ؟
سردارمعظم ـ در صورت مجلس مینویسد ( بالاخره بتقاضای ایشان رای گرفته شد و تقاضای ایشان تصویب نشد ) معلوم نیس این عبارت مربوط به زبان میشود یا باصل مطلب .
رئیس ـ تصحیح میشود .
سردار معظم ـ بعلاوه یک کلمه هم راجع به رسمیت یافتن مجلس بود نوشته شده است وقتی که مچلس رسمیت یافت اظهار عقیده نماینده مجلس از روزی که اعلیحضرت همایونی تشریف آورده اند رسمیت یافته است .
آقاسید یعقوب ـ بنده یک پیشنهاد مختصری راجع باصلاح صورت مجلس عرض کنم آقای حاج آقا فرمودند بعد از تعیین هیئت رئیس ...
رئیس ـ خودمان میدانیم چطور اصلاح کنیم .
آقاسید یعقوب ـ بنده اگر پیشنهاد کنم نمیشود .
رئیس ـ خیر دستور امروز اولاً قسم یاد نمودن بعد خواندن دو فقره راپورت شعبات بعد از آن تعیین یک نفر ( در این موقع آقای رئیس برای ادای مراسم تحلیف در محل نطق حاظر بمضمون ذیل قسم یاد نموده و قسم نامه را امضاء نمودند ) من که در ذیل امضاء می نماین خداوند را بشهادت می طلبم و بقرآن مجید قسم یاد میکنم مادام که حقوق مجلس و مجلسیان مطابق قانون اساسی محفوظ و مجری است تکالیفی را که بمن رجوع شده است مهما امکن باکمال راستی و درستی وجد وجهد انجام بدهم و نسبت باعلیحضرت شاهنشاه متبوع عادل مفخم خود صدیق و راستگو باشم و باساس سلطنت و حقوق ملت خیانت ننمایم و هیچ منظوری نداشته باشم جزء فوائد و مصالح دولت و ملت ایران ( در این موقع آقایان مفصله الاسامی ذیل یکیک در محل نطق حضر و قسم نامه فوق الذکر را قرائت و امضاء نمودند . )
آقای مدرس ـ آقای ابراهیم ـ آقای امیراعلم ـ آقای آصف الممالک ـ آقای ملک الشعراء ـ آقای امیرناصر ـ آقای سهام السلطان ـ آقای ارباب کیخسرو ـ آقای آقا شیخ محمد جواد ـ آقا مؤتمن السلطنه ـ آقای حاج میرزا اسدالله خان ـ آقای محمدهاشم میرزا ـ آقای دکتر لقمان ـ آقای رفعت الدوله ـ آقای مستشارالسلطنه ـ آقای سلطان العلماء ـ آقای امین الشریعه ـ آقای رئیس التجار ـ آقای میرزاهشم اشتیانی ( آقای آقا میرزا هشم آشتیانی در موقع قرائت قسم نامه چند کلمه ( اضافه نمودند . )
رئیس ـ چون در اصل ۱۱ قانون اساسی می نویسد که آقایان نمایندگان باید بترتیب ذیل قسم یاد نمایند و عین این قسم نامه را آنجا نوشته برای اینکه موافق با قانون اساسی رفتار شده باشد از نمایندگان خواهش میکنم که چیزی اضافه
نفرمایند .
( آقایان ذیل قسم یاد نمودند )
آقای بیان الملک ـ آقای عمادالسلطنه ـ نماینده خراسان ـ آقای غضنفرخان ـ آقای منتصرالملک ـ آقای سلیمان میرزا ـ آقای سردار معظم کردستانی ـ آقای رکن الملک ـ آقای صدر الاسلام ـ آقای حمید الممالک ـ آقای بیان الدوله .
رئیس ـ چون مطالب دیگری در دستور نیست . اگر آقایان موافق باشند بقیه آقایانی که قسم یاد ننموده اند بماند برای فردا ( گفته شد صحیح است ) اعتبارنامه های آقایان فتح الدوله و قوام الدوله و حاچ میرزا علی محمد دو لت آبادی جزء دستور است راپورت راجع آقای فتح الدوله طبع و توزیع شده باید رای بگیریم مخالفی نیست .
مدرس ـ آن روز که راپورت قرائت شد بنده مخالفت خود را اظهار نموده عرض کردم این انتخاب که در حدود اصفهان شده از روی اختیار نبوده بلکه اقداماتی بود که از ناحیه حکومت آن محل شده است و تقاضا کردم که آقایان نمایندگان در این خصوص نظریانی فرمایند در دوسیه هم بعضی قرائن موجود است حاکی از اینکه مردم نمی توانسته اند شکایت بکنند لهذا اگر شکایت هم رسیده است باسم کمپانی کرده اند و البته آقایان حالا بر طبق عقیده خودشان رای خواهند داد لیکن چون من آن انتخابات را اجباری لذا رای نخواهم داد .
جلیل الملک ـ آقایان نمایندگان البته تصدیق میفرمائید که مدرک شعبه و مدرک تصدیق و تکذیب اعتبارنامه یک نماینده دوسیه و صورت مجلس آن خوب است در شعبه بدوسیه و اعتبارنامه آقای فتح الدوله نماینده نجف آباد رسیدگی شده ما کاملاً موافق جریانات قانونی بوده و شکایاتی هم تلگرافاً یا کتباً نرسیده است اولاً میخواستم این مسئله را عرض کنم که بعضی از آقایان نمایندگان بتلگراف باسیم کمپانی خیلی اهمیت میدهند بر عکس بند اهمیت او را کمتر میدانم زیرا که از تلگراف فارسی امضاء باید خوانا و شناسا باشد لکن باسم کمپانی هر امضائی که باشد تلگراف خانه قبول میکند و مخابره مینماید پس بنابراین اهمیت او کمتر از تلگرافات معمولی است و از این گذشته تلگرافات باید مدارک صحیح و مثبت داشته باشد که بتوان آنها را دلیل بر بطلان انتخابات دانست یک تلگرافات شکایتی راجع به آقای فتح الدوله رسیده است که یک قسمت آن شکایات راجع به عدم معروفیت ایشان بود که شعبه آنرا تصدیق نکرد زیرا آقای فتح الدوله دو سال مامور اصفهان و در آنجا مدعی اعموم استیناف بوده و اجدادشان در آنجا حکومت داشته اند پس نمی توان گفت که معروفیت محل ندارند شکایت دیگر این بود که حکومت مردم را مجبور کرده است که درین خصوص هم وزارت داخله از حکومت توضیح خواسته است حکومت محل در جواب تلگراف نموده است که من وجدان خودم را نمیخواهم روی کسی که با او سابقه ندارم و ایشان را فقط در اصفهان دیده ام بگذارم و سابقه بنده با فتح الدوله این بوده است که ایشان را فقط در اصفهان شناخته ام و از این گذشته نماینده های اصفهان یک نفر نیستند چند نفر بوده اند نمیشود گفت نسبت به یک نفر از طرف حکومت تهدید شده است و نسبت بسایرین نبوده و انتخابات آنها بدون دسایس خاتمه یافته بعلاوه جهت نداشته است که حکومت مردم را از برای انتخاب کردن ایشان تهدید کند از آن گذشته دلیل محکم تر این است که بر فرض اینکه حکومت مردم را تهدید کرده است پس چرا در این مدت یک ماه که قرار بوده است شکایات بمجلس برسد و ما هم یک ماه صبر کردیم که شاید شکایتی برسد چرا شکایت نرسید باین جهت کاملاً شعبه صحت انتخاب آقای فتح الدوله را از حوزه نجف آباد تصدیق میکند .
رئیس ـ آقای مدرس ـ ( اجازه نطق )
مدرس ـ اینکه فرمودند اصفهان باز نماینده داشته و نسبت بسایر وکلای اصفهان چرا تهدید نشده و نسبت بایشان تهدید شده جهت این است که بنده عرض میکنم .
وکلای شهر اصفهان سه نفرند آقای عمادالسلطنه آقای شیخ الاسلام ـ آقای حاج امین التجار و حکومت اصفهان نمیتوان در شه ر مردم را اجبار و تهدید بکند کما اینکه هر کس رجوع بدوسیه میکند می بیند در شهر کاندیدهای مختلف و آراء زیاد در انتخابات آنجا هست و اما نسبت بتوابع اصفهان که یکی نجف آقاد فریدن ـ کرون ـ و چهار محال میباشد کاملاً در تحت اختیار قوانین آنجا است و البته آنها قادر هستند که هر چه میل آنها است بشود لهذا انتخابات اصفهان همه در تحت اختیار مردم بوده است لهذا این اشکال منحصر باینجا است .
رئیس ـ دیگر مخالفی نیست ( اظهاری نشد ) رای میگیریم آقایانی که نمایندگی آقای فتح الدوله راتصویب میکنند قیام نمایند ( غالب نمایندگان قیام نمودند )
رئیس ـ تصویب شد آقای حاج شیخ اسدالله ( احضار برای قرائت راپورت ) آقای حاج شیخ اسدالله راپورت شعبه ششم را راجع بنمایندگی آقای قوام الدوله از محمره بمضمون ذیل قرائت نمودند
شعبه ۶ رسیدگی بدوسیه انتخابات حوزه محمره و توابع و نمایندگی آقای شکرالله خان قوام الدوله نموده مطابق صورت مجلس و دوسیه انتخابات جریان انتخابات در مجمره مطابق قانون بوده و شکایتی هم در دوسیه دیده نشده و چیزی که در دوسیه محل توجه شعبه واقع شد وامر بود یکی آنکه فلاحیه و جواهی که جزء حوزه محمره است از دوسیه و صورت مجلس فهمیده نمیشد که شرکت در انتخابات نموده اند با شرکت نداشته اند برای کشف قضیه شعبه آقای احتشام الدوله را که رئیس انجمن محمره بوده خواسته و از توضیحاتی که در شعبه دادند و مطابق او شرحی به شعبه نوشته اند معلوم میشود فلاحیه و جواهی را نیز شرکت در انتخابات داده اند و دیگر اینکه انجمن نظار مراعات ماده ۴۵ از قانون انتخابات را نمود شعبه این غفلت را که انجمن نظار نموده باعث بطلان انتخابات ندایسته زیرا که در صورتیکه قانونی بمجلس شکایت کنند و در مدت قانونی شکایتی به شعبه نرسیده لذا شعبه انتخابات حوزه محمره را صحیح دانسته و نمایندگی آقای قوام الدوله را تصدیق مینماید .
رئیس ـ نسبت باین راپورت مخالفی نیست ( اظهاری نشد )
رئیس ـ رای میگیریم بنمایندگی آقای قوام الدوله آقایانیکه نمایندگی ایشان را تصدیق میکنند قیام نمایند .
( جمع کثیری از نمایندگان قیام نمودند )
رئیس ـ تصویب شد آقای سید محمد تدین ( احضار برای قرائت راپورت ) آقای آقاسید محمد تدین راپورت شعبه ۲ را راجع بنمایندگی آقای آقا میرز علی محمد دولت آبادی از خرم آباد بمضمون ذیل قرائت نمودند )
شعبه دوم ـ بدوسیه انتخابات خرم آباد و لرستان بدقت رسیدگی نموده و برای استحضار مجلس شورای ملی عرض مینماید که انجمن نظار مرکزی انتخابات در خرم آباد در شعبان ۳۸ رسماً تشکیل گردید و مدتی در خصوص تشکیل انجمنهای جزء در نقاط دیگر مذاکره و تبادل آراء نموده و در نتیجه بواسطه اغتشاش لرستان و تهاجم الوار و طغیان آنها از تشکیل انجمنهای جزء صرفنظر کرده است ولی برای اینکه حتی الامکان اهالی را مطلع و آنها به شرکت در انتخابات دعوت نماید در تمام نقاط ممکنه اعلان انتخابات را منتشر ساخته و حتی برای والی پشت کوه بوسیله حکومت خرم آباد مقداری اعلان فرستاده و تقاضای انتشار آنها را در پشت کوه نموده و اهالی آنجا را بشرکت در انتخابات و اخذ تعرفه از حوزه مرکزی خرم آباد دعوت نموده است و مطابق تصدیق کتبی انجمن مرکزی جوابی از والی پشت کوه راجع به وصول مراسلات انجمن و حکومت خرم آباد و اعلانات مرسله و اطلاع طوائف پبشت کوه از انتخابات بانجمن مرکزی نرسیده و انجمن عین آن را برای ایالت بروجرد و لرستان محض اطلاع فرستاده است که در دوسیه ضبط است خلاصه انجمن مرکزی با وجود مشکلات عدیده موفق شده که اغلب ایلات مهم آنجا در اخذ تعرفه شرکت نموده و انجمن با رعایت مواد قانون شروع بتوزیع تعرفه نموده و موازی ۳۸۵۰ ورقه تعرفه توزیع گردید و از این تعداد موازی ۳۷۲۰ ورقه تعرفه ب اوراق ری برگشه و آقای حاج میرزا علی محمد دولب آبادی باکثریت ۱۴۵۰ رای از کل آراء مزبوره بوکالت دارالشورای ملی انتخاب شده اند و پس از اتمام قرائت آراء مدت یک هفته انجمن مرکزی برای وصول شکایات منتظر بوده و شکایتی یرسیده لذا اعتبارنامه باسم آقای حاج میرزاعلی محمد ولت آبادی صادر و خاتمه انتخابات را اعلان نموده است شعبه دوم پس از تصدیق مشکلات معروضه انجمن را در عملیات خود محق دانسته و انتخابات آنجا را موافق قانون میداند و چون تا به حال هم شکایتی نرسیده لذا صحت انتخاب آقای حاج میرزا علی محمد دولت آبادی را تصدیق مینماید ..
رئیس ـ نسبت باین راپورت مخالفی نیست ( گفته شد خیر )
رئیس ـ رای میگریم و بوکالت آقای حاج میرزا علی محمد دولت آبادی آقایانیکه تصویب می نمایند قیام فرمایند ( عده زیادی قیام نمودند )
رئیس ـ تصویب شد چون نزدیک ظهر است اگر مخالفی نباشد انتخاب یک نفر مباشر بماند از برای جلسه فردا.
آقای آقاسید فاضل ـ اگر تصوب میفرمائید که شروع بشود برای دادن.
رئیس ـ بسته بتصویب مجلس است و منوط بتصویب بنده نیست ضرر ندارد و چون جزء دستور امروز است و موافق دستوور عمل می کنیم در این موقع شروع باخذ آراء شده آقایان وقارالملک جلیل الملک سلطان العلماء مهره های تفتیشیه و اوراق آراء را تعداد نموده نتیجه اینطور حاصل شده مهره تفتیشیه ۶۲ ورقه رای ۶۳
رئیس ـ شصت و دو حساب میشود و یک رای باید از آن آراء کسر شود . ( آقایان مستخرجین یک عدد پاکت رای برداشته و شروع باستخراج بقیه نموده بترتیب ذیل نتیجه حاصل گردید )
آقای حاج میرز اسدالله خان ۲۵ رای ـ آقای رفعت الدوله ۳۱ رای ـ آقای نظام الدوله ۱ رای ـ آقای منتصرالملک یک رای ورقه سفید علامت امتناع چهار
رئیس ـ عده رای دهندگان ۵۸ نفر است و آقای رفعت الدوله باکثریت ۳۱ رای انتخاب شده اند دستور جلسه فردا اولاُ بقیه آقایان که قسم یاد نکرده اند قسم یاد میکنند ثانیاً قرائت راپورتهای راجع باعتبارنامه های شیخ الاسلام ـ آقای امین التجار آقای آقا سید محمد باقر دست غیب ـ آقای وکیل الملک ـ آقای سردار جنگ
جلیل الملک ـ راجع بآقای دست غیب قرار شده است فردا در محل تحقیقات بعمل آید .
رئیس ـ میدانم که باید تحتقیقا بشود چرا تاکنون نشده
جلیل الملک ـ شعبه تصور نموده بود باید از طرف هیئت رئیسه بآنها اعلام شود غافل از اینکه در مجلس رای گرفته شده و بموجب رای مجلس باید اقدام نمایند .
رئیس ـ پس چهار فقره راپورت خواهد بود آقای شیخ الاسلال ـ وکیل الملک نماینده کردستان و سردار جنگ ـ و امین التجار
( مجلس نیم ساعت بعد از ظهر ختم شد )