مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۶ مهر (میزان) ۱۳۰۰ نشست ۲۷
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری چهارم | تصمیم‌های مجلس | تصمیم‌های مجلس شورای ملی درباره نفت و گاز |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری چهارم |
مجلس شورای ملی دوره چهارم تقنینیه
مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۶ مهر (میزان) ۱۳۰۰ نشست ۲۷
جلسه ۲۷
صورت مشروح مجلس یوم یکشنبه هفتم صفر سنه ۱۳۴۰ مطابق ۱۶ میزان سنه ۱۳۰۰
مجلس یک ساعت و نیم قبل از غروب در تحت ریاست آقای مؤتمن الملک تشکیل گردید .
صورت مجلس یوم شنبه ششم صفر مطابق ۱۵ میزان را آقای امیر ناصر قرائت نمودند .
رئیس ـ آقای ارباب کیخسرو ( اجازه )
ارباب کیخسرو ـ رای دهندگان نسبت به نیابت ریاست آقای سردار معظم ۶۴ نفر بودند در صورت مجلس ۶۲ نفر نوشته شده است .
رئیس ـ دو رای امتناع بوده است ولی معذالک باید محسوب شود ـ دیگر اعتراضی نیست ؟ ( اظهاری نشد )
صورت مجلس تصویب شد ـ ولی قبل از اینکه داخل دستور شویم بنده چند کلمه راجع به خودم میخواهم به آقایان عرض کنم ـ در موقعیکه هیئت رئیسه را انتخاب مینمودند نسبت به بنده اظهار اعتماد و حسن ظن فرمودند زبان بنده از اظهار تشکر و امتنان قاصر است همین طور که سابقاً هم عرض کردم خدمات بنده چندان قدر و قیمتی ندارد ولی همین قدر میتوانم عرض کنم که سعی و اهتمام خوهم کرد وظایف محوله را بطوری که شایسته این مقام است با رضایت خاط آقایان انجام دهم و تنها اعتمادی که دارم به توجهات مجلس شورای ملی است و امیدوار هستم حسیات خیر خواهانه آقایان هم نسبته به بنده طوری باشد که بتوانم تکالیفی را که به بنده راجع است بطور شایسته انجام دهم و امیدوارم که در این دوره شش ماهه مجلس شورای ملی موفق به پاره اصلاحات بشود که در نتیجه حسنتر آن اصلاحات بنده هم شریک و سهیم بوده باشم ـ آقای سردار معظم ( اجازه نظق )
سردارمعظم ـ بنده در موقعی که اجازه خواستم برای مطلب دیگری بود ولی حالا از اجازه خودم استفاده مینمایم و عرض می کنم از مساعی جمیله حضرت مستطاب عالی که مدتها در این دوره و ادوار دیگر که ریاست مجلس را دارا بودند به حفظ حقوق نمایندگان و حیثیات مجلس را فرمودند تشکر می کنم و بهترین دلیل قدر دانی و تشکر بنده و سایر نمایندگان همان اظهار اعتمادی است که در انتخاب حضرت عالی به عمل میآید ـ دستجات و افراد مجلس همه متفق و واحدالکلمه میشوند و بالاخره تمام توجهات متوجه به حضرت عالی میشود و حضرت مستطاب عالی برای ریاست مجلس شورای ملی نماینده و کاندید تمام جمعیت ها میشوید این نیست مگر بواسطه انجام همان وظایف مشکلی که ریاست مجلس به عهده حضرت عالی وارد میکندو بواسطه حسن کفایت خودتان شدت جلب خاطر نمایندگان محترم را در مرحله اول و در درجه دوم جلب توجه عموم ملت ایران را بنمائید بنده زیاده بر این نمیخواهم عرض کنم موضوع دیگری را که می خواستم عرض کنم و یک رابطه غیر مستقیمی هم با صورت مجلس دارد این است که دیروز اینجا راجع به عریضه گیلانیها مذاکره شد و ارجاع به کمیسیون شد چون بنده یکی از اعضاء کمیسیون بوده و هستم گفتم فردا صبح کمیسیون جلسه خواهد داشت و در خصوص پیشنهاد دولت راجع به پولی که برای دولت خواسته اند تکلیف معین خواهد شد ممکن است بواسطه این حرف بنده عده ای از مهاجرین گیلانی که کمال استیصال و پریشانی را دارند منتظر تصمیم کمیسیون بودجه باشند بنابراین لازم است عرض کنم چون صورت تقسیم وجوه به کمیسیون فرستاده نشده بود کمیسیون بودجه هنوز نتوانسته است در آن باب تصمیمی بگیرد و هر موقعی که آن صورت برسد فوراً کمیسیون تصمیم خود را اتخاذ کرده راپورت آن را به مجلس تقدیم خواهند کرد .
رئیس ـ صحیح است چون این امر خیلی فوریت دارد موقعی که این راپورت از کمیسیون بودجه رسید شرحی بوزارت مالیه نوشته شد یک نفر حامل آن ورقه خواهد بود که آن صورت را وزارت مالیه گرفه بیاورد و برای فردا انشاءالله حاضر میشود آقای حاج شیخ اسدالله اجازه خواسته اید راجع به چه مطلب است .
حاج شیخ اسدالله ـ راجع به تشکر است
رئیس ـ گمان مکنم کافی باشد چون فرمایشات آقای سردار معظم بنده را خجل کرد و از فرمایشات جناب عالی خجل خواهم شد .
حاج شیخ اسدالله ـ بنده هم همین قدر میخواستم عرض کنم و از طرف خود و تمام نمایندگان تشکر کنم این حق گذاری که حضرت آقای رئیس فرمودند و این مقام را تقبل فرمودند و تشکر میکنم از خدماتیکه در ادوار گذشته و این دوره متقبل شده اند و یگانه امیدواری بنده و تمام نمایندگان بوجود حضرت عالی است که به منزله یک مربی هستید از برای ما ها امیدار هستم با توجهات آقای رئیس این مجلس یک مجلسی بشود که ما در تمام دنیا مفتخر باشیم ( گفته شد صحیح است )
رئیس ـ دستور امروز اولاً معرفی آقایان وزراء که می یباید تا نیم ساعت دیکر تشریف بیاورند ولی چون نمی توانیم معطل بشویم داخل در سایر مطالب دستور میشویم ـ در ثانی انتخاب بقیه هیئت رئیسه ولی قبل از وقت اگر اجازه میفرمائید مطلب دیگری مطرح بشود چون اعتبارنامه های آقایان صدرائی و معتمدالسلطنه و آقای سید محمد باقر دست غیب رجوع شده بود به شعبات که در ثانی تحقیقاتی بنمایند و آن شعبات موافق قانون نحل شده اند حالا باید بمحل دیگر مراجعه بشود بشعبات جدید که نمیشود مراجعه بشوند اگر آقایان تصویب می فرمایند خود شعبات یک کمیسیونی تعیین بفرمایند از شعبه یک نفر یا دو نفر که باین سه فقط اعتبارنامه رسیدگی و تحقیقات لازمه بنمایند نتیجه را به عرض مجلس برسانند آقای سردار معظم خراسانی ( اجازه )
سردار معظم ـ بنده تصور میکنم که این اعتبارنامه ها رجوع میشود بیک شعبی که خود آن شعب ثابت هستند منتهی اعضایش تغییر میکنند اما راجع به کمیسیون که فرمودید چون هر کمیسیونی منعقد بشود اعضای تازه را دارا میشود که محتاج به تجدید نظر و مطالعه خواهد بود اگر تصویب می فرمائید خوب است که عتبارنامه ها در همان شعبات اولیه ( یک دو سه چهار ) هر شعبه بوده باقی بماند و اعضای آن که تازه تعیین شده اند ممکن است در اعتبارنامه ها تجدید نظر بنمایند و راپورت خودشان را به مجلس بدهند آن وقت آن دقتی را هم که حضرت عالی در این امر در نظر دارید حاصل خواهد شد به نظر من این طور سهل تر است .
رئیس ـ چون در نظامنامه چیزی نیست که در این خصوص هادی هیئت رئیسه باشد و هیئت رئیسه هم نمیتواند این اعتبارنامه سابق به شعبه پنجم رجوع شده باشد حالا که آن شعبه منحل شده و شعبه دیگری تعیین شده فرستادن اعتبارنامه بهمان شعبه هیچ سابقه ندارد و تعیین این مطلب راجع به رای مجلس اگر هم میخواهند مجدداً همان شعبات سابقه برای رسیدگی به همین امور تشکیل شده و تحقیقات بکنند و نتیجه تحقیقات خود را به مجلس راپورت دهند همانطور رفتار می شود آقا سید یعقوب ( اجازه )
آقا سید یعقوب ـ بنده میخواستم عرض کنم شعباتیکه سابق بوده اند حقشان ساقط شده است و ۳ ماه بیشتر حق نداشتند اگر دو مرتبه بخواهند در کارها نظر کنند باید بتصویب مجلس باشد
رئیس – چون این امر جدید است و اذهان آقایان مسبوق نیست اگر تصویب می فرمائید بماند برای جلسه دیگر ( بعضی گفتند صحیح است ) دوسیه راجع به آقای حاج شیخ اسدالله که خواسته شده بود حاضر است و تکلیف آن را هم بعد باید معین بفرمائید ـ حالا شروع میشود به انتخاب یک نفر نایب رئیس دیگر چون یک نایب رئیس تعیین شده است نایب رئیس دیگر هم باید امروز تعیین بشود .
( اوراق آراء توزیع شد )
رئیس ـ آقایانیکه آراء خود را نوشته اند تشریف بیاورند ( اخذ آراء بعمل آید )
( آقایان سلیمان میرزا ـ احتشام الدوله ـ وقارالملک مهره های تفتیشیه و اوراق آراء را تعداد نموده اند به قرار ذیل نتیجه حاسل شد ) مهره های تفتیشیه ۶۶ اوراق آراء ۶۵ رئیس ـ یک رای معلق به آقای نظام الدوله
Page 2 missing
از معلمین و متخصصیین فنی متعصر ایت و به همین نظر بوده است که در ازمنه مختلفه دولتهای وقت باستخدام متخصصین اروپائی و آمریکائی اقدام نموده اند بدیهی است در این موقع نیز مجلس شورای ملی اهمیت موضوع را در نظر گرفته پیشنهادهای آتیه دولت را بطوری که شایسته اهمیت موضوع است تلقی خواهند نمود و اما راجع به تهیه سرمایه های خارجی تصور میکنم آقایان نمایندگان محترم با دولت هم عقیده باشند که برای اصلاحات فوق الدکر یعنی برای بکار انداختن منابع ثرو و سایر اصلاحات نافعه ناگزیر از توسل به منابع ثروت خارجی هستیم و دولت در این باب مشغول مطالعاتی است که در موقع خود لوایح آن را به مجلس شورای ملی تقدیم خواهد نمود بدیهی است همچنانکه برای مملکت مالیه مرتب و قشون منظم لازم است توسفه و تکمیل معرف نیز در اعلاء درجه لزوم است اگر چه از چندی باین طرف عوائد جدیده را دولت برا توسعه معرف تخصیص داده لیکن در این موضوع مهم تنها بتشخیصات سابقه نمیتوان قناعت نمود بلکه باید سعی کرد معارف در تمام نقاط مملکت به هر اندازهممکن شود عمومیت پیدا کرده تمام اهالی از سعادت علم و دانش برخوردار شوند برای این مقصود حکومت حاضره در نظر دارد مبلغ معتنابهی به مصرف توسعه معرف تخصیص داده شود و علاوه بر ایجاد مدارس جدیده همه ساله یک عده از شاگردان فارغ التحصیل مدارس برای تکمیل تحصیلات در کلیه شعب علمی و فنی بخارجه اعزام نماید به علاوه چون در شهر طهران و سیر شهرهای ایران عوائد جدیدی باسم مالیاتهای بلای اخذ میشود لازم است که بلدیه هر شهر نیز در مخرج معارف محلی شرکت نماید از مسائل مهمه دیگر که توجه آقایان را بآن جلب میکنم اصلاح امور قضائی است که در این مدت تجزیه و عمل ثابت نموده است که قوانینی فعلاً در جریان است کامل نیست امیدوارم آقایان نمایندگان تصدیق فرمایند که در قوانین قضائی تجدید نظری شده طرح ساده تری اتخاذ شود که به سرعت جریان محاکمات افزوده اعتماد عمه را نسبت بمراجع قضائی تکمیل نماید تقریباً لوایح قانونی اصلاحات مزبور را تهیه و به مجلس شورای ملی تقدیم خواهد نمود از جمله مسائل مهمه که تاکنون کاملاً مورد توجه نبوده است موضوع صحیه عمومی است بدیهی است مملکتی که با مساحت زیاد و جمعیت کم و وضعیت اقلیمی و بالاخره با احتیاج دسد یا زیاد نفوس غالباً در معرض امراض و بواسطه فقدان وسائل صحی زیاده از حد تناسب دچار اتلاف نفوس است فوق العاده محتاج حفظ الصحه عمومی است و البته هر حکومتی که مشغول سر پرستی افراد است نمی تواند از حفظ جان و سلامت نفوس صرف نظر نماید در این موضوع البته تحمیل جدید بر بودجه مملکت نمی توان نمود لیکن نظر باینکه نتایج خیریه آن مسائل حال عموم است باید اهالی مملکت در فراهم نمودن شامل آن شرکت نمایند از این نقطه نظر لازم است اولاً در شهرها قسمت مهمی از عوارض بلدی برای مصرف حفظ الصحه عمومی تخصیص یابد و در نقاطی هم که بلدیه ندارد کسور اضافی که حتی الامکان بر مالیات دهندگان غیر محسوس باشد وضع و مأخوذ گردد تا مطابق اصول و دستورهای علمی موجبات اجراء این مقصود در تمام مملکت تدریجاً فراهم گردد .
همچنین آقایان محترم از نواقص قوانین بدیه مسبوق و لزوم اصلاح آن را البته احساس فرموده اند دولت در نظر دارد با تجاربی که از بدو تأسیس بلدیه حاصل نموده قوانین را که برای تأسیس بلدیه ها یا حوائج شهرها مناسب میتواند باسرع اوقات تهیه و به مجلس شورای ملی تقدیم نماید یا اینکه در پروگرام باید رؤس مسائل مندرج و حتی الامکان از جزئیات اجتناب شود معذالک اهمیت موضوع اینجانب را دعوت می نماید که در باب لزوم وضع قانون استخدام خاطر آقایان نمایندگان محترم را متوجه نماید زیرا بدون وضع قوانینی که بموجب ان شرایط ورود به خدمت و ارتقاء رتبه یا تنزل مقام و انفصال معین و محدود باشد و ر مامورین دولت ایجاد بیم و امید نماید اصلاح ادارت غیر مقدور و با بقاء وضع امروزه استخدام که اساس آن مبنی بر توسل یا اتکاء به نفوذها و حمایت های خصوصی است امیدوار بودن باصلاحات ادارات امر ممتنع به نظر می آید این است که در اولین ازمنه امکان قانون استخدام را تهیه و پیشنهاد مجلس محترم شورای ملی خواهیم نمود و نیز آقایان نماندگان محترم را متوجه می نماید که چون برای تهیه لوایح قانونی و اصلاحات اداری شرکت و معاونت هیئتی از اشخاص محبوب و صلاحیت دار لازم خواهد بود بنابر این لایحه ایجاد شورای دولتی را که لزوم آن کاملاً محسوس است به مجلس شورای ملی پیشنهاد خواهیم نمود که که هر چه زودتر از تصویب مجل گذشته در تهیه لوایح قانونی بقوه اجرائیه کمک و معاضدت نمایند .
راجع بسیاست خارجی دولت بدیهی است روابط ایران با دول متحابه همواره در کمال وداد و حسن مناسبات است و حکومت حاضره نیز تزیید و تشیید مناسبات حسنه را با کلیه دول همجوار و غیر همجوار یکی از تکالیف مسلمه خود میشمارد .
بنابر مقدمات فوق پروگرام حکومت حاضره بمواد ذیل تجزیه میشود
۱- حفظ مناسبات حسنه با دول متحابه .
۲- تکمیل انتظمامات قشون و قوای تأمنینه و جلب صاحب منصبان معلم از دول غیر همجوار
۳- اصلاحات اقتصادی بوسیله دائر نمودن منابع ثروت مملکت و ایجاد و تکمیل وسائل ارتباطیه .
۴- حذف تقلیل مخارج و تکثیر عایدات و تعادل جمع و خرج و وصول بقایا و مطالبات دولت و اصلاح ادارات مالیه در مرکز و ولایات و جلب متخصصین از دول غیر همجوار و تعدیل مالیاتها
۵- توسعه و تکمیل معارف و حفظ الصحه عمومی
۶- اصلاح قوانین قضائی
۷- تجدید نظر در قانون بلدیه
۸- تهیه قانون استخدام
۹- تأسیس شورای دولتی
امیدوارم مسائل فوق الذکر کاملاً مورد توجه آقایان نمایندگان محترم گردیده با حسن اراده و علاقه مندی کاملی که در پیشرفت منافع حقیقی مملکت دارند مساعی دولت را در تحصیل موفقیت تأیید فرمایند .
رئیس ـ امروز بحث در پروگرام نمیشود چون باید طبع و توزیع شود میماند برای جلسه ۳ شنبه آقای حاج شیخ اسدالله فرمایشی داشتید .
حاج شیخ اسدالله ـ عرضی ندارم
رئیس ـ شروع میشود بانتخاب چهار منشی ( اوراق آراء توزیع شد )
رئیس ـ آقایانیکه آرائشان حاضر است تشریف بیاورند
مهره هار تفتیشیه و اوراق آراء تعداد شده هر یک ۶۴ عدد بود
در این وقت آقای طباطبائی حاضر و پاکت رای خود را تسلیم نمودند
رئیس ـ چه خبر است
سلیمان میرزا ـ آقای طباطبائی تازه تشریف آورده اند و رای میدهند
رئیس ـ نمی شود
( آراء مأخوذه قرائت و نتیجه به قرار ذیل حاصل شد )
آقای بیان الدوله ۲۶ رای ـ آقای سهام السلطان ۲۸ رای ـ آقای میرزا ابراهیم خان ۳۲ رای ـ آقای تدین ۲۵ رای ـ آقای آصف الممالک ۲۶ رای ـ آقای امیرناصر ۲۶ ـ آقای رکن الملک ۲۲ رای ـ آقای عماد السلطنه اصفهانی ۱۵ را ـ آقای شیخ الاسلام ملایری ۵ رای ـ آقای میرزا ابراهیم قمی ۵ رای ـ آقای آقا میرزا طاهر تنکابنی ۳ رای ـ آقای ملک الشعراء ۲ رای ـ آقای مستشار السلطنه ۲ رای ـ آقای حاج میرزا اسدالله خان ۲ رای ـ آقای فهیم الملک یک را ـ آقای عمادالسلطنه خراسانی ۲ رای ـ آقای عمادالسلطنه مطلق یک رای ـ آقای طباطبائی یک رای ـ آقای عمیدالممالک یکه رای ـ آقای غضنفر خان یک رای ـ اقای وقار الملک ۱ رای ـ آقای بیان الملک یک رای ـ ورقه امتناع ۵ رای
رئیس ـ باید تجدید انتخاب شود ـ اکثریت تمام حاصل نشد
- ـ آقای میرزا ابراهیم خان ۳۲ رای دارند
- ـ آقای سهام السلطان ۲۸ رای
- ـ آقایان آصف الممالک و بیان الدوله
- - و امیرناصر هر کدام ۲۶ رای آقا تدین ۳۵ رای
- ـ آقای رکن الملک ۲۲ رای آقای عمادالسلطنه اصفهانی ۱۵ رای
سردار معظم ـ ممکن است یک مرتبه دیگر قرائت شود
( مجدداً به ترتیب فوق قرائت شد )
رئیس – چند دقیقه تنفس داده میشود بعد شروع به تجدید انتخاب آقایان منشی ا خواهد شد ( در این وقت آقایان نمایندگان برای تنفس از مجلس خارج )
( ضس از بیست دقیقه مجدداً جلسه تشکیل گردید )
رئیس ـ شروع میشود بانتخاب ۴ نفر آقایان منشیان اخذ آراء به عمل آمده و پس از استخراج بطوریکه ذیلاً مندرج است نتیجه حاصل شد )
( عده آراء و مهره های تفتیشیه هر یک ۶۵ )
- - آقای سهام سلطان ۳۲ رای
- - آقای میرزا ابراهیم خان ۳۱ رای
- - آقایان بیان الدوله و تدین هر یک ۲۹ رای
- ـ آقای آصف الممالک ۲۶ رای
- ـ آقای رکن الملک ۲۴ رای
- ـ آقای امیر ناصر ۲۳ رای
- ـ آقای شیخ الاسلام ملایری ۳ رای
- ـ شیخ الاسلام مطق ۳ رای عمادالسلطنه مطلق ۳ رای
- ـ آقای عمادالسلطنه خراسانی ۲ رای
- ـ آقای غضنفرخان ۳ رای
- ـ آقای فهیم الملک ۲ رای
- ـ آقای مستشار السلطنه ۲ رای
- ـ آقایان عمیدالممالک امین التجار ـ آقاسید کاظم یزدی ـ سردار مفخم ـ آقای میرزا هاشم آشتیانی ـ آقای میرزا ابراهیم قمی ـ سلطنان العلماء ملک الشعراء ـ منتصر الملک هر یک یک رای ورقه سفید علامت امتناع ۴
رئیس ـ باز اکثریت تام حاصل نشده است باید تجدید انتخاب شود
ثالثاً اخذ و استخراج آراء به عمل آمده به قرار ذیل نتیجه حاصل شد
( مهره های تفتیشیه و اوراق آراء هر یک ۶۳ )
( آقای سهام السلطان ۳۵ رای ـ آقایان بیان الدوله و میرزا ابراهیم خان هر یک ۳۲ رای ـ آقای تدین ۲۸ رای ـ آقای آصف الممالک ۲۵ رای ـ آقای امیرناصر ۲۴ رای ـ آقای رکن الملک ۲۲ رای ـ آقای عمادالسلطنه اصفهانی ۱۹ رای ـ آقایان شیخ الاسلام ملایری و غضنفرخان هر یک ۲ رای ـ آقای منتسرالملک ۳ رای ـ آقایان رفعت الدوله ـ مستشارلسلطنه ـ عمادلسلطنه خراسانی شریعتمدار ـ اقای شیخ ابراهیم زنجانی نصیر السلطنه هر یک ۱ رای ـ آقایان ملک الشعراء و آقا میرزا ابراهیم قمی هر یک ۲ رای ورقه سفید علامت امتناع ۴ )
رئیس ـ آقای سهام السلطان باکثریت تام ۳۵ را ـ و آقایان بیان الدوله و میرزا ابراهیم خان باکثریت ۳۲ رای و آقای تدین باکثریت نسبی ۲۸ رای انتخاب شدند .
بقیه انتخابات اگر آقایان موافق باشند بماند برای روز ۳ شنبه ۳ ساعت به غروب ـ دستور جلسه اولاً تعیین تکلیف اعتبارنامه های آقایان صدرائی و معتمد السلطنه و آقا سید محمد باقر دست غیب ثانیاً تعیین تکلیف دوسیه آقای حاج شیخ اسدالله ثالثاً انتخاب مباشرین رابعاً بحث در پروگرام هیئت وزراء آقایان موافق هستید ( گفته شد بلی )
( مجلس یک ساعت و نیم از شب گذشته ختم شد )