مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۴ خرداد ۱۲۸۷ نشست ۲۸۴
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری نخست | تصمیم‌های مجلس | قانون اساسی مشروطه و متمم آن |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری نخست |
مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۴ خرداد ۱۲۸۷ نشست ۲۸۴
مذاکرات یکشنبه هفتم شهر جمادی الاولی ۱۳۲۶ دارالشورای ملی
بر حسب ترتیب مقرره مجلس خصوصی دو ساعت ربع کم منعقد و در سه ربع بغروب مانده برای معرفی کابینه وزرای جدید علنی شد.
رئیس- جناب آقای مشیرالسلطنه بسمت وزیر داخله کی و رئیس الوزرائی انتخاب شده‌اند با کابینه خودشان به مجلس تشریف آورده‌اند که معرفی شوند.
رئیس الوزراء – جناب مستوفی الممالک وزیر جنگ هستند و جناب علاءالسلطنه وزیر امور خارجه و جناب صنیع الدوله وزیر مالیه، و جناب مشیرالدوله وزیر علوم، و جناب مؤتمن الممالک وزیر تجارت.
حاجی محمد اسمعیل آقا – وزیر عدلیه معین نشده است.
رئیس الوزراء- جناب محتشم السلطنه معین شده‌اند چون حاضر نیستند معاون ایشان مشغول کار هستند.
رئیس- این لایحه مسلک وزراء است که پیشنهادکرده‌اند محض استحضار آقایان وکلا قرائت می‌شود.
رئیس- این مسلک وزراء مطابق است با مسلک مجلس مقدس و امیدواریم که زودتر بکارها اقدام نموده و اسباب خوشبختی و سعادت این مملکت را فراهم آورند.
(همه تبریک گفتند).
آقا سیدحسن تقی زاده – گویا یک ماده از این مسلک مطابق با مسلک مجلس نیست وآن این است که میگویند تنها قوه مجریه نمی‌تواند کار بکند باید مجلس همراهی نماید و حال آنکه ما متوقع بودیم که وزراء نوشته باشند که ما مشغول بکار خود خواهیم بود بطوریکه ابداً مجلس در اجرائیات دخالت نکند ودر کابینه سابق هر تلگرافی که از ولایات بمجلس می‌رسد واز طرف مجلس نزد وزارت داخله فرستاده می‌شد باز ایشان در پاکت گذاشته عودت می‌دادند که تکلیف چیست وچه باید کرد و همچنین وزیر مالیه اغلب جزئیات را رجوع بمجلس می‌نمودند و حال آنکه لازم برای مجلس نبودواین ترتیب فقط بعضی ملاحظات شخصی است که معمول می‌دارند پس باید وزراء کاری بکنند که بار اجرائیات را از دوش مجلس بردارند و خودشان مسئول اجرائیات باشند اگرچه مقاصد خود را بروی کاغذ نمی‌آورند ولی آثار آن بروز می‌کند کهدرکار خود تسامح ورزیده‌اند و انشاءالله این کابینه این مسلک راتغییر خواهد داد.
رئیس- البته وزراء حتی الامکان نباید در اجرائیات مسامحه بنمایند و امیدواریم که بهیچوجه درکار خود کوتاهی نکنند.
حسنعلی‌خان – بنده عرض می‌کنم که مطلب خارج از دو قسم نیست یا باعث اختلال مملکت را نفهمیده‌ایم یا فهمیده‌ایم و نگفته‌ایم اگر فهمیده‌ایم و نگفته‌ایم ملت همه نوع حق اعتراض بر ما دارندو اگر نفهمیده‌ایم باز همین طور در تمام ممالک دنیا عقلا کاریکه برای نجات خود کردند این بود که آمدند یک هیئت مقننه تشکیل دادندو یک هیئت مجریه واسم او را دولت گذاشتند ما هم همین کار را کردیم آنها قانون اساسی نوشتند و از روی آن عمل کردند ما هم نوشتیم و داریم لکن چیزی که هست این است که بنده چون وکیل یک ملت هستم بتکلیف وجدان خودم در این مجلس علنی بآواز بلند می‌گویم که نه ما بآن قانون عمل کردیم و نه وزراء و وزراء هم یا معنی آن قانونرا نفهمیدند یا فهمیدند مسامحه کردند وقتیکه بمجلس آمدند از ترسی که از ما داشتند درست بتکلیف خود عمل نکردندو هیچوقت در مجلس ایستادگی در یک مطلبی نکردند که اگر این مطلب این طور بشود مملکت در خطر است ماهم بهمان ترس وزراء قناعت کرده و بقانون عمل نکردیم یعنی هر یک از وکلاء خواست وزراء را اینجا کشید و بنای مباحثه را با او گذاشت و در جزئیات با او اعتراض کرد فقط تکلیف قوه مقننه این نیست که قانون وضع کند و بروی کاغذ چیزی بنویسند با قلم و کاغذ تنها کار صورت نمی‌گیرد اگر بخواهید کار پیشرفت نماید و مملکت ترقی کند باید که هر دو طرف قانون اساسی را در نظر داشته و ماده بماده بموقع اجرا گذاشته و نقطه از آنرا فروگذار ننمایند.
وکیل الرعایا – چیزی که بنده تصور می‌کنم مایه سعادت و ترقی مملکت است مالیه مملکت می‌باشد و چیزی که هرکس میداند ده کرور مالیه را بهشتاد کرور میرساند ممیزی علمی است و در این پرگرام وزراء ابداً اسمی از ممیزی برده نشده وحال آنکه جناب ناصرالملک هم یک اندازه شروع باین کار نموده بودند بعقیده بنده باید ممیزی را هم در اینموقع رعایت نمود.
بحرالعلوم – اولا تبریک می‌گویم جناب رئیس الوزراء را که در این موقع نازک قبول خدمت کردند و البته بر حسب مسلکی که پیشنهاد کرده‌اند در سعادت و ترقی مملکت مجاهدت خواهند نمود و اینکه در لایحه نوشته شده که وکلاء محترم با هیئت وزراء همراهی داشته باشند مقصود این نیست که مجلس در اجرائیات با ایشان هرماه شده وداخل در جزئیات شود بلکه مقصود این است که مجلس بامقاصد حسنه وزراء همراهی و مساعدت نماید.
(در این موقع مجلس مجدداً سری شد.)