سفر رسمی پنج روزه امیرعباس هویدا نخست وزیر به فرانسه برای گفتگو با پرزیدنت و نخست وزیر فرانسه ۸-۳ خرداد ماه ۲۵۳۵ شاهنشاهی
هویدا صبح امروز تهران را به قصد یک بازدید ۵ روزه از فرانسه و مذاکره با ژیسکاردستن رئیس جمهوری و ژاک شیراک نخست‌وزیر فرانسه ترک کرد. مذاکرات هویدا- شیراک عصر امروز آغاز می‌شود و فردا ناهار، هویدا میهمان رئیس جمهوری فرانسه است. مذاکرات هویدا و شیراک عصر امروز ابتدا بطور خصوصی خواهد بود و بعد مذاکرات با حضور کارشناسان دو طرف ادامه خواهد یافت. مهمترین مسائل مورد بحث اقتصادی و بخصوص در زمینه انرژی اتمی و واگذاری نفت در مقابل مشارکت فرانسویان در طرح‌های صنعتی و کشاورزی ایران می‌باشد. در مورد انرژی اتمی قرار است فرانسه ۲ نیروگاه اتمی ۹۰۰ مگاواتی در اختیار ایران بگذارد. اما ایران خواهان همکاری همه‌جانبه ازجمله انتقال تکنولوژی و بارور کردن مجدد سوخت این نیروگاه است. در این زمینه کنترل آژانس بین‌المللی وین را پذیرا است. در حقیقت این مسئله در پاریس مورد بحث نخست‌وزیران دو کشور قرار خواهد گرفت. هوشنگ انصاری وزیر امور اقتصادی و دارایی ایران هفته پیش در پاریس مذاکرات روشنی در زمینه اقتصادی دو کشور بعمل آورد که به موجب آن در سال جاری حجم معاملات بین دو کشور از ۸/۱ میلیارد دلار به ۲/۲ میلیارد دلار افزایش می‌یابد. ظاهراً ایران آماده است که اگر فرانسه با سرعت اقدام کند، حجم معاملات و همکاری‌ها و مشارکت‌های دو کشور را به مبالغ هنگفتی بالا ببرد. بین ایران و فرانسه سابقه همکاری مثبتی وجود دارد که آغاز آن در ایام بحران اقتصادی و رشد شدید تورم جهانی بوده است. ایران در آن روزها به کمک فرانسه شتافت و انتظار دارد که فرانسه با همان شتاب در برآورد نیازهای صنعتی و کشاورزی و حمل و نقل در کنار ایران قرار گیرد. برای فرانسه نیز در این همکاری سود مالی بسیار وجود دارد که صرف نظر کردن از آن مقدور نیست. به همین جهت انتظار می‌رود مذاکرات هویدا و شیراک به نتایج چشم‌گیری برسد. نخست‌وزیر را صبح امروز در فرودگاه مهرآباد عده‌ای از وزراء و مقامات مملکتی بدرقه کردند. در این سفر آقایان صفی اصفیاء وزیر مشاور و نایب نخست‌وزیر در امور عمرانی و اقتصادی و اکبر اعتماد معاون نخست‌وزیر و رئیس سازمان انرژی اتمی و پرویز راجی سفیر شاهنشاه آریامهر و مشاور سیاسی نخست‌وزیر و یک هیئت مطبوعاتی آقای هویدا را همراهی می‌کنند.
تجلیل «شیراک» از پیشرفت‌های ایران
ژاک شیراک نخست‌وزیر فرانسه طی مقاله‌ای در مجله «اوریزون فرانکو-ایرانین» از پیشرفت‌های ایران به رهبری خردمندانه شاهنشاه آریامهر با اعجاب و تحسین یاد کرده و بیلان همکاری‌های ایران و فرانسه را در زمینه‌های گوناگون بسیار رضایت‌بخش و مثبت خواند. پریروز در پاریس مجله اوریزون فرانکو – ایرانین شماره مخصوص با چاپ تمثال شاهنشاه آریامهر روی جلد خود به مناسبت آغاز پنجاهمین سال شاهنشاهی شکوهمند پهلوی انتشار داد. در این شماره مجله مزبور مقاله مبسوط و جامعی به قلم امیر عباس هویدا نخست‌وزیر با نام «سال پهلوی» نیز به چاپ رسیده است. شماره مخصوص مجله «اوریزون فرانکو- ایرانین» حاوی مقالات جامع و مستندی از نویسندگان فرانسوی در شرح خدمات اعلیحضرت رضا شاه کبیر در پی‌ریزی ایران نو و بزرگداشت اثرات پربار اصول ۱۷ گانه انقلاب شاه و ملت در آسایش و بهزیستی ملت ایران است. انتشار شماره مخصوص «اوریزون فرانکو- ایرانین» درباره ایران نموداری از تجلیل فرانسه از خاندان پهلوی است. ژاک شیراک نخست‌وزیر فرانسه گفت: ایران برای فرانسه اهمیت خاص دارد
در ضیافتی که دیشب آقای ژاک شیراک به افتخار هویدا داد، طی سخنانی گفت:
- دولت فرانسه برای گسترش و عمق دادن به مناسبات خود با کشور شما اهمیتی ویژه قائل است. من خود در کشور شما شاهد یکی از عمیق‌ترین و جالب‌ترین دگرگونی‌ها در تاریخ معاصر بوده‌ام. ایران که از یک غنای استثنایی در تجربه تاریخی برخوردار است و کشوری است که ریشه‌های آن به بیش از ۲۵ قرن پیش بازمی‌گردد، هم اکنون از یک موقعیت اقتصادی روز بروز مهم‌تر برخوردار است. نخست‌وزیر فرانسه از سفر شاهنشاه و علیاحضرت شهبانو در سال ۱۹۷۴ یاد کرد و نتایج آن را پایه‌های اساسی همکاری میان فرانسه و ایران عنوان نمود و اضافه کرد: دولت فرانسه برای سفر نخست‌وزیر ایران به پاریس اهمیتی ویژه قائل است. سپس از خود هویدا به عنوان یکی از آگاهان به فرهنگ فرانسه و آشنا به زبان فرانسه و مطلع از زندگی اجتماعی فرانسه تجلیل نمود. ژاک شیراک در بخشی دیگر از سخنان خود گفت: امروز کشور شما مقامی بسیار مهم در خانواده ملت‌ها دارد. به راستی هشیاری و قاطعیتی که ایران برای حفظ منافع ملی خود نشان می‌دهد کشور شما را به سوی جدایی از بقیه نمی‌برد برعکس، شما در موقعیت‌های بسیار و با وضوح از اراده ایران برای شرکت در ایجاد جهانی که بیشتر همبستگی دارد و در آن همکاری جای درگیری را گرفته است سخن گفته‌اید. سپس ژاک شیراک به همکاری ملی دو کشور اشاره کرد و گفت: این همکاری چنان متنوع است که از همه نمی‌توان یاد کرد و ایجاد شبکه راه‌آهن زیرزمینی تهران یکی از طرح‌های عمده است که بوسیله دو کشور انجام خواهد شد. وی تأکید کرد که فرانسه مایل است واردات خود را از ایران افزایش دهد. هم اکنون ایران دومین صادر کننده نفت به فرانسه است.
آقای هویدا در پاسخ شیراک ابتدا از سخنان ستایش‌آمیز وی از شاهنشاه ایران تشکر کرد و همچنین از استقبال بی‌سابقه‌ای که در فرانسه از وی بعمل آمد سپاسگزاری نمود و سپس گفت:
- بستگی روزافزون بین همه کشورهای کره مسئله تازه‌ای را آشکار می‌سازد و آن شکاف بزرگی است که بین دو سوم بشریت درگیر با دشورای‌های گوناگون و یک سوم بشریت برخوردار از موقعیت ممتاز بوجود آورده است. در این زمنیه ایجاد یک نظام تازه بین‌المللی بر اساس عدالت و انصاف یک ضرورت فوری است. هویدا سپس به نظرات مشابه شاهنشاه ایران و رئیس جمهوری فرانسه اشاره کرد و آخرین مورد آن را پیشنهاد شاهنشاه در مورد تأسیس صندوق کمک اوپک و پیشنهاد رئیس جمهوری فرانسه برای آفریقا ذکر نمود. نخست‌وزیر در جای دیگر سخنان خود گفت: همه ما به اتفاق درگیر حرکت سریع تاریخ هستیم. نمی‌بایست در این زمان که افق‌های آینده در برابر چشمان‌مان روشن می‌شود، دل‌های‌مان را متوجه گذشته سازیم. به عنوان نیروهای پیشرو می‌بایست چوب زیربغل‌های مسلکی و الگوهای پیش ساخته فکری معاصر را کنار بگذاریم تا بتوانیم در فرایندی نوگرا میان‌بُرهای واقعی بین قاره‌ها و قرن‌ها بزنیم و از این دیدگاه است که همکاری ایران و فرانسه بیانگر دگرگونی‌هایی است که در جهان ما رخ داده و نمونه سرمشق آموزنده‌ای نیز بشمار می‌رود.
هویدا عصر دیروز پس از ورود به پاریس که با گرمی از جانب ژاک شیراک و مقامات عالی دولتی فرانسه مورد استقبال قرار گرفت، بلافاصله مذاکرات خود را با نخست‌وزیر فرانسه در هتل ماتینیون محل اقامت وی آغاز کرد. این مذاکرات یک ساعت و نیم بطول انجامید و در پایان آن هویدا در جمعیت خبرنگاران که از ساعت‌ها پیش منتظر پایان مذاکرات بودند قرار گفت و به سئوالات آن‌ها پاسخ داد. هویدا در مورد مذاکرات خود با شیراک گفت: ما درباره مسائل بین‌المللی و روابط دوجانبه ایران و فرانسه به بحث و تبادل نظر پرداخته‌ایم. نظرات دو کشور درباره مسائل متعدد بین‌المللی مشابه است. در مذاکرات امروز توسعه همکاری‌های دو کشور و مبادلات بازرگانی ایران و فرانسه که حجم آن دو برابر شده است نیز مورد تبادل نظر قرار گرفت و فردا هم مذاکرات و تبادل نظر خود را در این زمینه دنبال خواهیم کرد. درباره نیروگاه‌های اتمی ایران سئوال شد، نخست‌وزیر گفت: درباره همکاری اتمی قراردادی با فرانسه داریم و در چهارچوب این قرارداد سفارش نیروگاه اتمی به فرانسه داده‌ایم و درباره هواپیمای کنکورد هویدا گفت: ایران درباره کنکورد با گروه انگلیسی درحال گفتگو است و در هر صورت سفارش ایران هنوز به قوت خود باقی است ولی موضع استهلاک و اینکه از لحاظ اقتصادی به صرف است یا خیر، بایستی بررسی شود. هویدا در پاسخ یکی از خبرنگاران که درباره پیشنهاد رئیس جمهوری فرانسه مبنی بر اعزام نیروهای این کشور به لبنان برای حفظ صلح سئوال کرده بود گفتند: من این موضع را تازه در روزنامه‌ها خوانده‌ام. خبرنگار مذکور مجدداً پرسید که نظر شما اصولاً در این مورد چیست. آقای نخست‌وزیر اظهار داشت: من فکر می‌کنم که همه باید خواهان استقرار صلح در آن کشور باشند. یک لبنانی مستقل به نفع لبنانی‌ها و به نفع منطقه است و امیدوارم لبنانی‌ها بتوانند مشکلات داخلی خود را حل کنند. از نخست‌وزیر سئوال شد که آیا فرانسه می‌تواند نقش تازه‌ای در این راه ایفا کند و ایشان در پاسخ گفتند: امیدوارم همه کشورها در این زمنیه نقش سازنده داشته باشند و کمک کنند که این کشور بتواند روی پای خود بایستد. یکی دیگر از خبرنگاران گفت که بین ایران و فرانسه قراردادهای بسیار مهمی وجود داشته که به مرحله اجرا نرسیده است. نخست‌وزیر پاسخ داد: من نمی‌دانم منظور شما چه قراردادهایی است ولی من هم اکنون به شما گفتم که مبادلات تجاری ما دو برابر شده است. به هنگام سفر آقای ژاک شیراک به تهران توافق‌هایی بعمل آمد و قراردادهایی امضاء شد که تقریباً کلیه آن‌ها عملی شده یا در حال اجرا است. یکی از خبرنگاران پرسید، ایران به علت گرفتاری‌های مالی بعضی از طرح‌های عمرانی خود را کنار گذاشته است. نخست‌وزیر پاسخ داد: در حقیقت کسر بودجه مختصری وجود دارد ولی در کشوری مانند ایران که درحال پیشرفت سریع است چنین کسر بودجه‌ای نمی‌تواند مشکلی بوجود بیاورد اما در هر صورت طی سال مالی با کسب درآمدهای بیشتر یا اخذ وام و صرفه‌جویی در هزینه طرح‌ها کسر بودجه مذکور تأمین می‌شود. آقای نخست‌وزیر در پاسخ یکی دیگر از خبرنگاران که در مورد افزایش قیمت نفت سئوال کرده بود تأکید کرد که این تصمیم مربوط به اوپک است و وزیران کشورهای اوپک بزودی در بالی تشکیل جلسه می‌دهد و تصمیمات لازم را اتخاذ خواهند کرد ولی در هر صورت نباید فراموش کرد که بین تورم کشورهای صنعتی و افزایش قیمت کالاهای صادراتی آن‌ها و قیمت نفت باید رابطه‌ای وجود داشته باشد. از نخست‌وزیر مجدداً سئوال شد که فکر می‌کنید افزایش قیمت نفت در چه حدودی خواهد بود و ایشان گفتند این بسته به تصمیم اوپک است. در مورد محل نصب نیروگاه‌های اتمی که موضوع سئوال یکی از خبرنگاران بود نخست‌وزیر گفت: برای بعضی از نیروگاه‌هایی که از خارج خریداری می‌کنیم محل نصب مشخص شده است تهیه جا کار آسانی نیست و در این زمنیه مشغول مطالعه هستیم. سئوال شد که آیا محصل نصب یکی از آن‌ها در کنار کارون است؟ نخست‌وزیر گفت بله این محل بررسی شده است. در پاسخ یکی دیگر از خبرنگاران که مجدداً درباره عدم پیشرفت طرح‌های مشترک ایران و فرانسه سئوال کرده بود پاسخ داد، همانطور که قبلاً اشاره کردم همه قراردادهایی که امضاء کرده‌ایم عملی شده است. یکی از خبرنگاران به نخست‌وزیر گفت که در مطبوعات فرانسه نوشته شده است که این قراردادها عملی نشده است. نخست‌وزیر جواب داد: در پاره‌ای مطبوعات چنین چیزی نوشته شده است ولی صحیح نیست. وقتی آقای نخست‌وزیر یکایک طرح‌های مشترک ایران و فرانسه را که عملی شده‌اند یا در حال اجرا هستند نام می‌بردند یکی از خبرنگاران گفت پس تعدادش کم نیست.