سخنان ژنرال یحیی خان پرزیدنت پاکستان در پاسخ به بیانات شاهنشاه آریامهر در میهمانی رسمی کاخ نیاوران ۸ آبان ماه ۱۳۴۸
سخنان ژنرال یحیی خان پرزیدنت پاکستان در پاسخ به بیانات شاهنشاه آریامهر در میهمانی رسمی کاخ نیاوران ۸ آبان ماه ۱۳۴۸
اعلیحضرتا
علیاحضرتا
عالی جنابان، بانوان و آقایان
از بیانات بسیار مهرآمیز آن اعلیحضرت نسبت به خود و کشورم بی نهایت سپاسگزارم. در زبان پارسی ضرب المثلی است که می‌گوید سخن کز دل خیزد لاکن بر دل نشیند. به عقیده من هیچ مناسبتی بهتر از فرصت امروز یافت نمی‌شد که برادری با کلام گرم و شیرین خود برادر دیگر را مورد لطف قرار دهد و این ضرب المثل ضمن آن عنوان بشود.
پیشباز مهرآمیز اعلیحضرت شاهنشاه، دولت و ملت ایران فوق العاده صمیمانه و گرم بود و حکایت از طینت سخاوتمندانه شما می‌کند. من پیشتر در فرصت‌های متعدد به ایران سفر کرده و از پذیرایی و مهمان نوازی دیرینه ایرانیان برخوردار شده‌ام، لیکن مهر سرشاری که در سفر کنونی نسبت به ما ابراز می‌شود، فوق العاده است و خاطره این دیدار هرگز از ذهن من دور نخواهد شد.
اعلیحضرتا،
من به نمایندگی از سوی مردم کشورم تاکید می‌کنم که عشق و علاقه ملت پاکستان نسبت به آن اعلیحضرت و برادران ایرانی خود حد و اندازه ندارد. علاقه عمیق آن شاهنشاه نسبت به پیشرفت پاکستان و رفاه و آسایش مردم آن که از بدو بنیاد پاکستان ابراز شده است، خاطره خوشی در مردم کشور ما بوجود آورده است. همکاری و احساس تفاهم ایران نسبت به پاکستان در لحظات سخت ما در سال ۱۹۶۵ با خطوط زرین در تاریخ پاکستان ثبت شده است. علاقه و پیوستگی قلبی شاهنشاه نسبت به رفاه مردم پاکستان در روزهای بحرانی اوایل سال جاری نیز بار دیگر به بهترین وجه متجلی شد و اثرات ژرفی در قلب‌های مردم پاکستان نسبت به رهبر خردمند ملت برادر خود، ایران به جا گذاشت.
همبستگی نزدیک میان دو ملت که در تاریخ مناسبات ملل بی نظیر است پیشینه باستانی دارد. این همبستگی در دوران تسلط بیگانگان بر شبه قاره ما موقتا دچار وقفه شد، ولی رشته‌های آن هرگز قطع نگردید. پیش از این دوره به شهادت دلایل و قراین موجود راهی که دو ملت طی می‌کردند از هم جدا نبوده است و این همبستگی به دنبال استقلال پاکستان در سال ۱۹۴۷ دوباره احیا و برقرار شده و اطمینان دارم که هیج عاملی نمی‌تواند آن را قطع کند.
در دوران حکومت طولانی اسلام بر شبه قاره هند و پاکستان زبان و تمدن ایران آثار جاودانی بر موسیقی، هنر و تمدن ملی ما باقی گذاشته است. پارسی بر هر دو زبان‌های ملی پاکستان اثر کرد و اردو که یکی از زبان‌های ملی ما است از هر حیث شبیه پارسی است. شعرا، فلاسفه و نقاشان ایرانی در گسترش تمدن و طرز فکر مردم ما چنان اثر الهام بخشی باقی گذاشته‌اند که در تاریخ دو ملت همسایه هرگز سابقه نداشته است. نام شعرای ایرانی در همه خانواده‌های پاکستانی معروفیت خاص و عام دارد.
قاید اعظم پاکستان شادروان محمدعلی جناح وقتی تاکید کرده بود که دو کشور ایران و پاکستان باید به حکم ضرورت به شکل یک واحد دنیای اسلام در آیند شاید یک واقعیت تاریخی را بیان داشته است. ما توصیه قاید اعظم را به دل گرفته‌ایم و بر اساس آن پیش می‌رویم و کوشیده‌ایم نیرومندترین و محکم‌ترین مناسبات ممکنه را در همه امور سیاسی، اقتصادی و فرهنگی با ایران برقرار سازیم. استقرار دوستی نزدیک با ایران همواره عامل مهم سیاست خارجی پاکستان بوده است. تهران برای ما شهری است آشنا ولی اکنون چهره تازه‌ای به خود گرفته است و این موضوع در سرتاسر ایران نیز صدق می‌کند.
ما در پاکستان با علاقه و تحسین فراوان ناظر پیشرفت‌های سریع ایران در چند سال اخیر بوده‌ایم که تحت رهبری خردمندانه آن اعلیحضرت صورت گرفته است. برنامه آن شاهنشاه مبنی بر تقسیم اراضی و املاک سلطنتی و اصلاحات ارضی دامنه داری که با ابتکار رهبر ایران به مرحله اجرا درآمده به روستاییان این کشور احترا، شخصیت و سعادتمندی فوق العاده اعطا کرده است. تشکیل سپاه دانش و سپاه بهداشت یکی دیگر از موفقیت‌های برجسته انقلاب شاه و ملت ایران است که نمونه بدیع فداکاری و همبستگی شاهنشاه ایران به ملت خود به شمار می‌رود و حکایت از سیاست عاقلانه‌ای می‌کند که آن اعلیحضرت ملت خویش را بر اساس آن هدایت و رهبری می‌فرمایند. کوشش‌های ممتاز آن اعلیحضرت اکنون اشتهار جهانی پیدا کرده و مورد تایید همه مقامات و محافل بین المللی است و در پاکستان ما به ویژه بی نهایت خوشوقت و مسرور هستیم که اقدامات شاهنشاه در زمینه پیشرفت اقتصاد ایران با موفقیت و پیروزی روبرو شده است. این موفقیت شایان توجه به صورت ۱۲ درصد رشد تولیدات ملی، توسعه سریع کشاورزی و گسترش دامنه دار صنایع پتروشیمی و صنایع دیگر ایران تجلی کرده است و اکنون می‌توان به حق ادعا کرد که ایران به دوران جهش به سوی ترقی و تعالی رسیده است و شاهنشاه و ملت برادر ما ایران می‌توانند نسبت به این همه موفقیت و پیروزی مباهات کنند.
ما در پاکستان پیوسته از علاقه وافر شاهنشاه نسبت به دگرگونی‌ها و حوادث پاکستان عمیقا سپاسگزاری کرده‌ایم. پس از تغییر حکومت در پاکستان، ما سرگرم تنظیم و تدوین سیاست‌هایی بوده‌ایم که نه تنها پیشرفت و توسعه اقتصادی سریعی را تضمین می‌کند، بلکه یک عدالت کامل اجتماعی به ملت پاکستان نوید می‌دهد. قوانین جدید کار در پاکستان نیز حداقل دستمزد، امنیت اجتماعی بهتر و حقوق بیشتری را برای اتحادیه‌های اصناف و کارگران تضمین می‌کند. هدف سیاست جدید فرهنگی پاکستان که اینک در شرف تکمیل است، تامین فرهنگ برای همه و ریشه کن کردن بی سوادی در پاکستان در مدت کوتاه است و ضمن آن به تعلیمات فنی تکیه فراوان شده است. در سایر زمینه‌های فعالیت‌های ملی اقدامات قابل توجهی به وسیله حکومت جدید پاکستان به عمل آمده تا در اسرع وقت پیشرفت‌های تکنولوژیک برجسته‌ای نصیب ملت پاکستان شود. نسل فعلی صبر و شکیبایی فراوان ندارد و مایل است در مدت حیات خود از نتایج زحمات خویش بهره ببرد و امیدواریم با اقداماتی که انجام می‌یابد زندگی مرفهی نصیب مردم ما بشود.
با توجه به هدف‌های مشترکی که در پیشرفت اقتصادی و اجتماعی دو ملت دنبال می‌شود، ایران و پاکستان با کشور برادر خود ترکیه پیمان همکاری منطقه‌ای را بسته‌اند. [۳] در اینجا از این فرصت مناسب استفاده کرده تاکید می‌کنم که پاکستان اهمیت فراوانی برای پیمان همکاری منطقه‌ای قایل است و دولت من از هیچ گونه کوششی در راه تحقق یافتن هدف‌های شرافتمندانه فروگذار نخواهد کرد. اندیشه همکاری منطقه‌ای به تدریج در سرتاسر جهان تقویت می‌یابد و اشتراک مساعی سه کشور ایران، ترکیه و پاکستان که دارای همبستگی‌های اخلاقی و تاریخی و معنوی فراوان هستند در یک سازمان همکاری منطقه‌ای بی شک یک اقدام معقول و منطقی بوده که در نتیجه آن همکاری‌های نزدیک تری در زمینه‌های گوناگون میان سه ملت بوجود آمده است. نباید فراموش کرد که فقط پنج سال از عمر پیمان همکاری‌های منطقه‌ای می‌گذرد و در این مدت این پیمان بدون تردید موفقیت‌های جالبی حاصل کرده ولی برای رسیدن به هدف‌های نهایی هنوز راه درازی را باید طی کنیم.
موجب خوشوقتی است که اکنون پی‌های همکاری‌های وسیع تر در زمینه افزایش بازرگانی تولیدات صنعتی و رفت و آمد آزاد مردم کشورهای هم پیمان به ممالک یکدیگر ریخته شده است و شکی ندارم که به مرور پیمان همکاری‌های منطقه‌ای خواهد توانست به تمایلات مردم سه کشور در پیشرفت به سوی یک آینده درخشان ندای مثبت بدهد.
و اما در مورد منسبات خارجی خود خوشحالم اعلام کنم که ایران و پاکستان در اجرای سیاست خارجی خود همواره احترام عمیقی نسبت به منشور ملل متحد قایل هستند و آن را منشا و هادی سیاست خارجی خود قرار داده‌اند. هر دو کشور معتقد به همزیستی مسالمت آمیز ملت‌های دارای مرام و مسلک‌های مختلف هستند و ایمان دارند که اختلافات و مشکلات را می‌توان از راه کوشش‌های مسالمت آمیز و با رعایت کامل حق حاکمیت ملت‌ها حل و فصل کرد. پاکستان در مناسبات خود با کشورهای بزرگ امریکا، شوروی و چین سیاست رعایت جوانب مختلف را پیشه خود ساخته است و در عین حال دوستی خود را با همه آنها حفظ می‌کند. ما می‌کوشیم در اختلاف میان کشورها از جانبداری یک کشور بر ضد کشور دیگری خودداری کنیم و به عقیده ما، این گونه سیاست با اوضاع و موقع جغرافیایی پاکستان تناسب و توافق کامل دارد. تنها نقطه تاریک در مناسبات پاکستان با جهان خارج وضع روابط ما با کشور همسایه ما هند است. متاسفم از اینکه در مورد از میان برداشتن دو اختلاف اساسی هند و پاکستان یعنی تعیین سرنوشت مناطق جامو و کشمیر و تقسیم مساوی آب‌های رودخانه گنگ، هیچ گونه پیشرفتی حاصل نشده است. ولی در هر حال ما به کوشش خود در راه از میان برداشتن مسالمت آمیز این اختلافات ادامه خواهیم داد و امیدواریم حکومت هند به اهمیت و سودمندی داشتن یک همسایه دوست مانند پاکستان پی ببرد.
اوضاع خاورمیانه مواردی برای خوشبینی ما در برندارد و حدود حوادث مسلحانه‌ای که در این منطقه روی می‌دهد، هر روز رو به افزایش است و کوشش‌های سازمان ملل متحد و کشورهای بزرگ تاکنون با سماجت اسراییل روبرو بوده است. ضبط و اشغال سرزمین‌های دیگران با قدرت نظامی با زور، با منشور ملل متحد و اصولی که این جامعه بین المللی تعقیب می‌کند، مغایرت دارد. تجاوز و توهین به مسجد اقصی ناراحتی فراوان در سرتاسر جامعه اسلام بوجود آورده است و کنفرانس سران و نمایندگان کشورهای اسلامی در رباط برای گقتگو پیرامون این مسله و مسایل دیگر اقدام به جا و مناسبی بود. باید بگویم که نقش بارز شاهنشاه ایران در کنفرانس رباط و کوشش‌های برجسته آن اعلیحضرت کمک فراوانی به پایان موفقیت آمیز این کنفرانس و نتایج نیکوی آن کرده است. این کنفرانس در گونه خود در تاریخ بی سابقه بود و نشانه علاقه فراوان کشورهای اسلامی به آشنایی بیشتر با یکدیگر و همکاری نزدیکتر بود و این هدفی است که آن اعلیحضرت همواره قلبا آن را تعقیب کرده‌اند. کنفرانس رباط قدم جدید و مهمی برای نزدیک کردن مسلمانان جهان به یکدیگر بود و امیدوارم کشورهای مسلمان با ادامه تشکیل این قبیل کنفرانس‌ها مسایل و اختلافات خود را با گفتگوهای دوستانه فیصله دهند.
شاهنشاها، علیاحضرتا، بانوان و آقایان
اجازه بدهید در پایان سخن، تندرستی و خوشبختی اعلیحضرت شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانوی ایران و هم چنین رفاه و سعادتمندی ملت برادر خود ایران را آرزو کنم.