دیدار رسمی والری ژیسکار دستن پرزیدنت فرانسه و بانو از ایران ۱۵-۱۲ مهر ماه ۲۵۳۵ شاهنشاهی
۱۲ مهر ماه ۲۵۳۵ والری ژیسکار دستن و بانو برای یک بازدید رسمی چهار روزه وارد تهران شدند. ژیسکار دستن و بانو با هواپیمای کنکورد وارد تهران شدند. در این سفر، چهار تن از وزیران کابینه فرانسه، وزیر خارجه، وزیر دارایی، وزیر صنایع و تحقیقات و وزیر امور جوانان و ورزش ژیسکار دستن را همراه کردند.> سفر رسمی پرزیدنت فرانسه به تهران در پاسخ به سفر دو سال پیش اعلیحضرتین به فرانسه بود. سفر دستن به تهران و گفتگوهای دو رهبر شاید به دست یافتن فرانسه به سهم بزرگتری از بازار صنعتی ایران با گسترش همکاری‌ها بیانجامد. در فرودگاه آیین رسمی تشریفات نظامی انجام شد و شاهنشاه آریامهر نخست وزیر و رییس مجلس سنا و رییس مجلس شورای ملی، وزیر دربار، رییس ستاد بزرگ ارتشتاران ور ییس سرای نظامی، ژنرال آجودان و رییس کل تشریفات شاهنشاهی، رییس دفتر مخصوص و فرمانده گارد شاهنشاهی را به پرزیدنت فرانسه شناساندند. در پایان آیین پیشباز اعلیحضرتین از میان در رده نزدیک به ۴۵۰ تن نمایندگان زن و مرد استان‌ها با پوشاک رنگارنگ محلی یک سدا به پارسی و فرانسه آرنگ‌هایی برای خوش آمد می‌دادند. اعلیحضرتین و میهمانان با دو کالسکه که اسواران نیزه‌دار از پیشاپیش و پشت سر آن را همراهی می‌کردند از فرودگاه رهسپار میدان شهیاد شدند. در سراسر راه هزاران تن از مردم تهران با تکان دادن پرچم‌های ایران و فرانسه شادی و شور را ابراز داشتند. در میدان شهیاد ساعت ۱۵ و ۴۵ دقیقه غلامرضا نیک پی شهردار پایتخت از سوی مردم تهران به میهمانان خوش آمد گفت و سپس کلید زرین پایتخت و پیشکش‌های مردم تهران را تقدیم کرد. ساعت ۱۶ هنگامی که آریامهر و میهمانان از میدان شهیاد رهسپار کاخ شاهنشاهی گردید هنرمندان سازمان ملی فولکور وابسته به وزارت فرهنگ و هنر دست افشانی‌های زیبای محلی ایران را اجرا کردند. در کاخ گلستان پیشکش‌هایی میان شاهنشاه آٰریامهر و علیاحضرت شهبانو و میهمانان رد و بدل شد.
از سوی شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانو به سرفرازی ورود حضرت والری ژیسکاردستن رئیس جمهوری فرانسه و بانو دستن میهمانی شام رسمی در کاخ نیاوران برگزار شد. شاهنشاه آریامهر بر سر میز شام بیاناتی ایراد فرمودند:[۱]
سخنان اعلیحضرت محمدرضا شاه پهلوی آریامهر شاهنشاه ایران در میهمانی شام به افتخار والری ژیسکار دستن پرزیدنت فرانسه ۱۲ مهر ماه ۲۵۳۵ شاهنشاهی
- حضرت رئیس جمهوری، بانو ژیسکاردستن،
- برای شهبانو و من پذیرایی از آن حضرت و بانو ژیسکاردستن در کشور خودمان مایه کمال خوشوقتی است.
- شما اکنون به عنوان شخصیت اول کشوری به ایران آمده‌اید که ملت ما از دیرباز نسبت به آن علاقه و احترامی خاص و تقریباً استثنایی داشته‌است. هفتصد سال رابطه نزدیک تاریخی و قریب سیصد سال رابطه مستمر سیاسی که در طول آن هرگز دو کشور ما علیرغم تحولات و حوادث گوناگون تاریخ، رویاروی هم قرار نگرفته‌اند، همراه با یک تفاهم و نزدیکی عمیق معنوی باعث شده‌است که پیوند دوستی استواری بین دو ملت برقرار گردد. این پیوند در گذشته بیشتر بر اساس نزدیکی فرهنگی متکی بود، ولی اکنون همکاری‌های وسیع اقتصادی و صنعتی و فنی آن را بسیار مستحکم‌تر کرده‌است.
- در این مورد باید با خوشوقتی متذکر شوم که خود شما، حضرت رئیس جمهوری، چه در سال‌هایی که مستقیماً در رأس امور اقتصادی کشور خود بودید و چه اکنون که شخصیت اول این ملت بزرگ هستید، بهترین مظهر این همکاری‌های ثمربخش بوده‌اید و هستید، زیرا تقریباً همه موافقتنامه‌ها و قراردادهای همکاری‌های صنعتی و اقتصادی و علمی و فنی دو کشور ما در آن قسمت که به فرانسه مربوط است، مستقیماً توسط خود شما و یا با نظارت و سرپرستی دقیق و همه جانبه شما پایه‌ریزی شده‌است.
- خوشوقتم بگویم که این همکاری‌های همه‌جانبه نه تنها از نظر کمیت و کیفیت در تاریخ روابط دو کشور ما بی‌سابقه است، بلکه در نوع خود در دنیای امروز نیز کمتر نظیر دارد، زیرا این روابط اکنون اشتراک مساعی بسیار وسیعی را تقریباً در همه رشته‌های مختلف شامل می‌گردد که همکاری‌های صنعتی، کشاورزی، اقتصادی و مالی، انرژی هسته‌ای، گاز، پتروشیمی، امور ساختمانی، امور علمی و فنی، تنها نمونه‌هایی از آن است. در زمینه فرهنگی طبعاً در ادامه سنت دیرینه این روابط همکاری بسیار گسترده‌ای میان دو کشور برقرار است که وجود بیش از ۳۰۰۰ دانشجوی ایرانی در فرانسه و مراکزی از قبیل دانشگاه فنی و علمی ابوعلی سینا در همدان و مدرسه رازی در تهران، شاهد آن به شمار می‌روند.
- به موازات این همکاری‌های دو جانبه، تفاهم و نزدیکی بسیاری در دیدگاه‌های بین‌المللی ما وجود دارد که اساس آن پیروی هر دو کشور از سیاست مستقل ملی است. این سیاست ایجاب می‌کند که ما در عین آنکه کاملاً پشتیبان و مشوق تفاهم و همکاری سازنده جهانی هستیم، در تقویت نیروی دفاعی خود بکوشیم، زیرا خوب متوجه این واقعیت هستیم که ضعف نظامی گناهی نابخشودنی است.
- کشور فرانسه اکنون با پیروی از سیاست مستقل ملی خود از اعتبار و احترام خاصی در جامعه جهانی برخوردار است و مایه خوشوقتی ما است که تحت رهبری مدبرانه آن حضرت، این اعتبار جهانی به صورتی واقع‌بینانه و در جهت کوشش در رفع مشکلات بین‌المللی به کار می‌رود.
- برگزاری کنفرانس جهانی شمال و جنوب در پاریس که به دعوت شما صورت گرفت، یکی از نمونه‌های این کوشش است. ما صمیمانه امیدواریم که این کنفرانس با آنکه مواجه با اشکالات زیادی است، تحت توجهات شما کار خود را به طور رضایت‌بخش‌تری ادامه دهد و سرانجام بتواند رسالت واقعی خویش را در کمک به تعدیل نظم اقتصادی و اجتماعی غیر عادلانه کنونی جهان و استقرار نظم صحیحی در جای آن ایفا کند.
- همچنین ما و شما خواستار تحقق همکاری بین‌المللی برای از میان بردن مشکلات اقتصادی و پولی و تورمی در جهان هستیم. بدیهی است در تمام این موارد ایران وظیفه و مسئولیت خود را به صورتی کاملاً مثبت انجام خواهدداد.
- ما یقین داریم که شما، حضرت رئیس جمهوری، با واقع‌بینی و تحرک و فعالیتی که همواره وجه مشخص شما بوده‌است و در مقام رهبری کشور بزرگی که به رسالت معنوی و اخلاقی خود در جامعه جهانی واقف است، راه خود را همچنان با شهامت و قاطعیت ادامه خواهیدداد و کشور و ملت بزرگ فرانسه در عین کوشش‌های همه جانبه مادی و اقتصادی، مسئولیت ایفای نقش معنوی خویش را در جهان از یاد نخواهدبرد.
- من برای شما در حسن انجام وظیفه خطیری که در این راه به عهده دارید صمیمانه آرزوی موفقیت می‌کنم و با این آرزو، تندرستی و شادکامی شما حضرت رئیس جمهوری فرانسه و همسرتان، رفاه و ترقی روزافزون ملت بزرگ فرانسه، توسعه و تقویت هر چه بیشتر روابط دو کشور، و صلح و تفاهم و دوستی بین‌المللی را خواستارم.
والری ژیسکاردستن رئیس جمهوری فرانسه در پاسخ به بیانات همایونی نخست از پیشباز باشکوهی سپاسگزاری کرد و گفت:[۲]
پاسخ والری ژیسکاردستن پرزیدنت فرانسه به بیانات اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر در میهمانی شام کاخ سعدآباد ۱۲ مهر ۲۵۳۵ شاهنشاهی
- اعلیحضرتا
- برای من جای بسی خوشوقتی است که شما، یعنی به شخصی که ما قاعدتاً از این بابت مرهون وی می‌دانیم و به علیاحضرت شهبانو مراتب حق‌شناسی شخص خود و فرانسه را ابراز دارم. گاه اتفاق می‌افتد که میان دو ملت مانند دو نفر علایقی سری و دوستی قابل دوامی پدید آید درمورد فرانسه و ایران این علایق از این جهت طبیعی‌تر و عمیق‌ترند که مربوط به منافع یا جاه‌طلبی نبوده و در ماهیت تمدن و تاریخی قرار دارد. تاریخ قرون وسطای ما از تأثیر نفوذهایی که از فلات‌های دوردست شما سرچشمه می‌گرفت برخوردار بود و بعدها در عصر شاه عباس کبیر و لویی چهاردهم مسافران ما که در جستجوی جهان بودند تنها به خاطر جاذبه کشور شما مدت مدیدی در ایران اطراق می‌کردند و حکایات آن‌ها بزودی در خود فرانسه به میزان وسیعی میان مردم اشاعه یافت. از زمان مونتسکیو تا کوبی نون تا عصر حاضر، ایران همواره الهام‌بخش ادبیات بوده است. احساسات ما را غنی ساخته و دید ما از جهان را وسیع‌تر کرده است و ما امروز مشاهده می‌کنیم که باستان‌شناسان ما با شدت و حدّتی هر چه تمامتر برای گذشته دور شما که در راه کشف گنجینه‌هایش کمک می‌کنند با باستان‌شناسان شما رقابت می‌ورزند.
- اعلیحضرتا
- اگر من در این لحظه این خاطره را عنوان می‌کنم بدین منظور است که در راه درازی که ایران در جهت رستاخیز پیموده است بهتر ارزیابی کنم و کشوری که افتخار بازدید آن امروز نصیب من شده است نه تنها حاکمیت کامل خود را به دست آورده است بلکه یکی از کشورهایی است که پیشرفت آن جهان را تحت تأثیر قرار داده و در شگفتی فرو برده است. در واقع تنها مسئله رشد تولید در میان نیست، بلکه مسئله بهبود رفاه و شایستگی مردان و زنان این کشور مطرح است. آن اعلیحضرت که در واقع روح این کار وسیع جمعی بشمار می‌روند از آغاز کار ضمن بسیج در راه این انقلاب متهوّرانه و مسالمت‌آمیز یعنی (انقلاب سفید) و سپاه سه‌گانه بهداشت، ترویج و آبادانی و دانش همواره مراقب تأکید جنبه همه‌جانبه آن بوده‌اند، اکنون نتایج در جلوی چشمان ما است. ایران بر مقدراتی که انتظار داشت فائق آمده است. از استقلالی به تمام معنی برخوردار است. نظریات آن به میزان وسیعی در جامعه بین‌المللی پیرامون مسائل بزرگ جهانی مسموع است. هم اکنون برای تسلط بر مدرن‌ترین روشهای فنی که علیه آینده بشمار می‌روند آماده می‌شود.
میزان مبادلات دو کشور در درازای ۱۹۷۵ متجاوز از ۸ میلیارد فرانک بوده است و باید قاعدتاً طی سال جاری به ۱۰ میلیارد فرانک نزدیک شود. و آنچه که بیشتر رضایتبخش می‌باشد در این نکته نهفته است که این افزایش از لحاظ کیفی نیز به میزان محسوسی بهبود یافته است. ولی برای کشور فرانسه دگرگونی که هم اکنون در این جا در شرف تکوین است دارای وسعی است که به میزان به میزان وسیعی از چارچوب دوجانبه تجاوز می‌کند و موفقیت آن در یک منطقه‌ای که برای صلح جهان دارای اهمیتی استراتژیک است عامل ثبات و تعادل بشمار می‌رود و این دگرگونی به ایران امکان می‌دهد که نفوذ آرام‌بخشی اعمال کند و به آن اجازه می‌دهد که نه تنها با سخاوتمندی قابل ستایشی در توسعه کشورهای نیازمند شرکت جوید، بلکه همچنین در گفت و شنود لازمی که ما در انتظار توصیف نظام جدید بین‌المللی آن می‌باشیم، سهم بسزایی داشته باشد.
برای فرانسه این گفت و شنود اقدامی عادی بشمار نمی‌رود و حتی نباید عذر موجهی برای عدم تحرک باشد و مسایلی که این گفت و شنود امکان تجزیه و تحلیل آن را فراهم آورده است اعم از مسئله مقروض شدن یا قدرت خرید کشورهای در حال رشد و یا تورم و نتایج همه جانبه آن بر روی اقتصاد و وضع ملت مسایلی است واقعی و بخودی خود حل و فصل نخواهند شد و حل و فصل آن‌ها مستلزم آن است که هر یک از کشورها درباره منافع و مواضع دیگر کشورها درکی دقیقی داشته باشند و مستلزم آن است که همه کشورها ت درباره همبستگی که خواه ناخواه آن‌ها را در مواقع خوب و بد به یکدیگر پیوند می‌دهد و همچنین مستلزم اراده مصمم مبنی برداشتن دیدی عالی پیرامون منافع جمع می‌باشد دارای خودآگاهی روشن‌بینانه‌ای باشند. در واقع برداشت‌های بین‌المللی ما آنچنان مشابه است که ما نمی‌توانیم با یکدیگر برای بکار بردن آن‌ها نفع یکسانی نداشته باشیم. سرزمینی که مرا می‌پذیرد سرزمینی است که جلال‌الدین مولوی گفته است: آنچه که مطرح است جستجوی انسان است نه ثروت. اعلیحضرتا شخص شما نوشته‌اید که نبرد واقعی عالم بشریت کنونی همانا رشد انسان‌ها به منظور حذف تبعیضات و بی‌عدالتی‌ها در زمنیه ملی و همچنین زمینه بین‌المللی است. در جهانی که به نقطه تقاطع راه‌هایی رسیده است که همواره سئوالاتی برای آن مطرح می‌باشد و بی‌صبری و حوصله نشان می‌دهد و غالباً نگران است. ایران برای فرانسه طرف امید و اعتمادی در آینده است.
- اعلیحضرتا،
- در پایان سلامتی و تندرستی آن اعلیحضرت و علیاحضرت شهبانوی ایران و والاحضرت ولیعهد را از خداوند متعال خواستارم و برای سلطنت شما و خوشبختی ملت ایران و آینده دوستی و همکاری فرانسه و ایران آرزوی موفقیت دارم.
۱۴ مهر ماه ۲۵۳۵ دومین دور گفتگوهای رسمی شاهنشاه آریامهر و ژیسکاردستن در کاخ سعدآباد انجام شد. پس از این گفتگوها دیدگاه‌های شاهنشاه و ژیسکار دستن با بودن هیات‌های ایرانی و فرانسوی دنبال گردید. روز پسین ۱۵ مهر ماه پیش از نیمروز سومین دور گفتگوهای رهبران ایران و فرانسه با بودن چند تن از همراهان ژیسکاردستن و تنی چند از وزیران و پایوران کشور در کاخ سعدآباد برگزار شد. بانو ژیسکاردستن بامداد از موزه نگارستان بازدید کرد. سپس ایوار ژیسکار دستن پرزیدنت فرانسه و بانو در آیین پسواز رسمی از تهران به سوی پاریس پرواز کردند. نخست وزیر و رییس مجلس سنا و رییس مجلس شورای ملی و تنی چند از بلندپایگان کشور در باشندگان در این آیین بودند.
ژیسکار دستن گزارشی از سفر خود به ایران به هیات وزیران فرانسه داد و گفت که وی در این سفر توانسته است قراردادهایی بیش از ۴۰ میلیارد فرانک را دستینه کند. این قراردادها دربرگیرنده ساختمان هشت کارخانه برق اتمی است. روابط فرانسه و ایران پیشرفت زیادی کرده است و به پایدار ساختن پیوندهای فرهنگی و فنی و نیز کمک به گسترش پروژه های صنعتی ایران انجامیده است. هم چنین وی در درازای این سفر چهار روزه درباره مسایل جهانی چون جنگ داخلی لبنان و گفتمان میان کشورهای فقیر و غنی با شاهنشاه ایران گفتگو کرده است