دیدار رسمی انور سادات پرزیدنت مصر و بانو سادات از ایران ۳۱-۲۵ خرداد ماه ۲۵۳۵ شاهنشاهی
با استقبال گرم اعلیحضرتین، پرزیدنت سادات و بانو سادات وارد تهران شدند
حضرت انور سادات رئیس جمهوری مصر و همسرشان بانو جهان سادات بعد از ظهر امروز در میان استقبال گرم شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانو وارد تهران شدند. شاهنشاه و شهبانو هنگام ورود رئیس جمهوری مصر و بانو سادات در پای پلکان هواپیما از ایشان استقبال بعمل آوردند. در مراسم رسمی فرودگاه نخست وزیر، رؤسای دو مجلس و بانوان‌شان، وزیر دربار شاهنشاهی و بانو، وزیر امور خارجه و بانو، ندیمه علیاحضرت شهبانوی ایران، رئیس ستاد بزرگ ارتشتاران، رئیس سرای نظامی شاهنشاهی و ژنرال آجودان شاهنشاه، رئیس کل تشریفات شاهنشاهی و بانو، رئیس دفتر مخصوص شاهنشاهی، رئیس دفتر مخصوص علیاحضرت شهبانو و فرمانده گارد شاهنشاهی و اعضای سفارت مصر حضور داشتند. در فرودگاه مهرآباد تشریفات رسمی و نظامی استقبال از رئیس جمهوری برپا شد و پس از پایان تشریفات، اعلیحضرتین و میهمانان عالی‌قدرشان به سوی میدان شهیاد عزیمت کردند و در آن‌جا آقای نیک پی شهردار تهران کلید طلایی شهر و هدیه اهالی پایتخت را طی مراسم خاصی به حضرت رئیس جمهوری تقدیم کرد. نخستین دور مذاکرات صبح فردا در کاخ سعدآباد آغاز خواهد شد. مذاکرات بعدی احتمالاً در رامسر صورت می‌گیرد. امشب از جانب اعلیحضرتین به افتخار رئیس جمهوری مصر و بانو، ضیافتی به شام در کاخ نیاوران برپا خواهد شد و در سر میز شام، رهبران دو کشور بیاناتی ایراد خواهند کرد.
ظهر فردا امیرعباس هویدا نخست‌وزیر در کاخی گلستان با پرزیدنت سادات ملاقات خواهد کرد. پرزیدنت سادات در مدت اقامت خود در ایران از سد فرحناز دیدن می‌کنند و در مانور نظامی علی‌آباد قم شرکت می‌نمایند. ایران دوست اعراب- رئیس جمهوری مصر دیروز در یک مصاحبه با روزنامه الاهرام چاپ قاهره پیرامون مسائل جهانی نظرات خود را بیان داشت و با ابراز تأسف گفت: «هنوز بعضی از اعراب دنبال احساسات و کف‌زدن را می‌گیرند در حالیکه قرن بیستم ایجاب می‌کند که روش علمی و عملی بر اینگونه احساسات فائق آید.» وی با تأکید صریح اضافه کرد: «مذاکرات قریب‌الوقوع وی با شاهنشاه ایران که باید مصر و ملت عرب با معظم‌له همکاری گسترده‌ای داشته باشند، بسیار مهم و از چهارچوب مصر پا را فراتر خواهد نهاد و در سطح وسیع‌تری قرار خواهد گرفت زیرا ایران دوستی خود را با مصر نه با گفته تنها و دادن شعارهای توخالی، بلکه در عمل ثابت کرده است و مسلماً با سایر کشورهای عربی نیز چنین است، بویژه اینکه باید این حقیقت را در نظر بگیریم که مصر تقریباً از نظر جغرافیایی دورترین کشور عربی با ایران است.
هنگام ورود پرزیدنت سادات و بانو در مدخل میدان شهیاد به پیروی از یک سنت دیرینه ایرانی، اسپند دود شد و اعلیحضرتین و میهمانان عالی قدر از برابر صف سپاهیان انقلاب، اعضای لژیون خدمتگزاران بشر، اعضای شوراهای داوری، پیشاهنگان و اعضای جمعیت شیر و خورشید سرخ و دیگر نمایندگان طبقات مختلف مردم عبور کردند.
از سوی شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانو ضیافت شامی به افتخار حضرت رئیس جمهوری مصر و بانو سادات در کاخ نیاوران برپا شد. شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانو در جریان میهمانی در کاخ نیاوران، والاحضرت ولیعهد، والاحضرت شاهپور علیرضا و والاحضرت شاهدخت فرحناز و والاحضرت شاهدخت لیلا پهلوی را به حضرت رئیس جمهوری مصر و بانو سادات معرفی کردند.
سر میز شام شاهنشاه آریامهر سخنانی ایراد فرمودند:
- حضرت رئیس جمهوری، برای شهبانو و من مایه کمال خوشوقتی است که یک بار دیگر مقدم شما و بانو سادات را به کشور خودمان شادباش بگوییم و کشوری که همواره با کمال علاقمندی و صمیمیت آماده پذیرایی شما به عنوان یک دوست عالی‌قدر و به عنوان یکی از شایسته‌ترین رهبران جهان امروز است و از شما نیز انتظار دارد که در این جا واقعاً خود را در خانه خویش احساس کنید. شما برای ما نه تنها نماینده اول کشوری هستید که یکی از قدیمی‌ترین روابط تاریخ جهان در طول هزاران سال ما را به آن پیوند داده است، بلکه در عین حال زمامدار بزرگی هستید که سرنوشت کشور کهنسال و اصیل خویش را در یکی از حساس‌ترین مراحل تاریخ مصر و تاریخ جهان با کمال شایستگی و صلاحیت رهبری می‌کند. مسئولیتی که شما بر عهده دارید مسلماً یکی از سنگین‌ترین مسئولیت‌هایی است که یک زمامدار می‌تواند بار آن را بر دوش گیرد. ولی ما با کمال علاقه شاهد آن هستیم که شما با چه خردمندی و درایت شایان ستایشی این وظیفه خطیر را ایفاء می‌کنید. شما همانطور که لازمه یک زمامدار واقعی است، شهامت را با واقع‌بینی و قاطعیت را با دوراندیشی درآمیخته‌اید و همواره نشان داده‌اید که دفاع از مصالح واقعی کشور خویش را تنها رسالت حقیقتی خود می‌شمارید. خوشبختانه در طی این راه دشوار شما از پشتوانه استوار اعتماد و پشتیبانی بی‌دریغ ملت خویش برخوردارید. من خود در سفر اخیر خویش به مصر از نزدیک شاهد این پیوند عمیق شما و ملت‌تان بودم و با خوشوقتی احساس کردم که شما با اتکاء بدین پشتوانه نیرومند کاملاً خواهید توانست راهی را که با شهامت بسیار در راه تأمین مصالح کشور خویش در پیش گرفته‌اید با قدرت و قاطعیت دنبال کنید. نیازی به تذکر این نکته نیست که تا آن‌جا که به ایران مربوط می‌شود، ما به عنوان یک دوست واقعی و یک دل با اعتقاد راسخ به درستی و سازندگی راهی که شما در پیش دارید، با شما و در کنار شما هستیم. شاهد عملی این نزدیکی، همکاری روزافزونی است که اکنون در زمینه‌های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و شئون مختلف دیگر میان ایران و مصر برقرار است. دو کشور ما امروز از راه قراردادهای مودّت بازرگانی، قضایی، فرهنگی و مطالعاتی موافقت‌نامه‌های هوایی و جهانگردی، مبادلات دانشجویی و غیره با یکدیگر ارتباطی همه‌جانبه دارند که اجرای طرح‌های مشترک عمرانی و آبادانی و صنعتی و مالی این همکاری را در مقیاسی وسیع توسعه داده است. دید و بازدیدهای مقامات رسمی دو کشور که اکنون به صورت یک سنت ثابت در آمده است، نشان‌دهنده گسترش روزافزون این همکاری‌ها است. سال گذشته تقریباً در همین روزها، به دعوت محبت آمیز آن حضرت، ولیعهد ایران طی نخستین سفر رسمی خود در خارج از کشور خویش در بازگشایی ترعه سوئز و منطقه آزاد پُرت سعید شرکت جستند. این دیدار که در همراهی آن حضرت انجام گرفت و ولیعهد خاطرات بسیار خوبی از آن همراه آورده‌اند، طبعاً منعکس کننده بهترین آرزوهای ملت ایران برای پیروزی کامل ملت مصر در استیفای حقوق ملی خود و اجرای موفقیت‌آمیز برنامه‌های وسیع سازندگی و پیشرفت بود. دیدار کنونی آن حضرت از ایران به من فرصت آن می‌دهد که بار دیگر از پذیرایی بسیار گرم شما و دولت وملت مصر چه در سفر شهبانو و من که طی آن دیدار آثار شکوه و عظمت مصر کهن و تلاش سازنده مصر نوین ما را عمیقاً تحت تأثیر قرار داد و چه در سفر ولیعهد ایران سپاسگزاری کنم. حضرت رئیس جمهوری، ما بخوبی آگاهیم که اکنون شما با چه مسائل دشوار و سنگینی روبرو هستید، زیرا شما در مواجهه با این مسائل نه تنها رئیس جمهوری یک کشور بزرگ عربی بشمار می‌آیید، بلکه در عین حال مسائل تمام جهان اسلامی و مسئله صلح جهانی نیز در پیش روی شما است. ولی ما بدین واقعیت نیز آگاهیم که در این مورد شایستگی و درایت شما از هر جهت جوابگوی این دشواری‌ها است. سیاست مدبرانه و واقع‌بینانه شما در مقابله با این مسائل تأیید و پشتیبانی اکثریت قریب به اتفاق کشورهای جهان را در سازمان ملل متحد و در صحنه سیاست جهانی جلب کرده است زیرا راه شما راه حق و صدای شما صدای منطق است. بدیهی است اصولی که شما در مورد بازپس گرفتن سرزمین‌های اشتغال شده عربی و احقاق حقوق حقه ملت فلسطین از آن دفاع می‌کنید، مورد تأیید کامل ما است و ما چه در مجامع بین‌المللی و چه در زمینه عملی پیوسته از این اصول که منطبق با قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد است پشتیبانی کرده‌ایم و خواهیم کرد. در این فرصت مایلم مراتب نگرانی و تأثر عمیق خودم و همه ملت ایران را از بابت حوادث غم‌انگیز و ناگوار کنونی لبنان ابراز دارم و صمیمانه آرزو کنم که هر چه زودتر صلح و آرامش بدین کشور بازگردد. با آرزوی قلبی موفقیت شما و ملت‌تان، تندرستی و شادکامی شخص شما حضرت رئیس جمهوری و بانو سادات، رفاه و پیشرفت روزافزون ملت نجیب برادر و دوست و همکیش مصر، توسعه و تقویت هر چه بیشتر و روابط دوستی و همکاری دو کشور، سعادت و ترقی جهان اسلامی و صلح و تفاهم بین‌المللی را خواستارم.
سخنان پرزیدنت سادات. در پاسخ فرمایشات شاهنشاه آریامهر، حضرت رئیس جمهوری مصر انور سادات بیاناتی ایراد کردند و گفتند:
- اعلیحضرت شاهنشاه آریامهر گرامی،
- علیاحضرت شهبانو،
- اجازه فرمایید از جانب خود و همراهانم از میهمان‌نوازی و استقبال گرم و برادرانه‌ای که از طرف شما و ملت برادر ایران از ما بعمل آمده است تشکر کنیم. ما این میهمان‌نوازی و پذیرایی گرم را استقبال و میهمان‌نوازی از همه ملت مصر می‌شماریم. مایلم در این فرصت سپاسگزاری قلبی خویش را از بابت سخنان محبت‌آمیز و راستینی که نسبت به من و ملت ما ایراد فرمودید، تقدیم دارم. پرزیدنت سادات پس از اشاره به روابط تاریخی دو کشور گفتند: البته سهم بسیار بزرگ اندیشمندان ایرانی در گسترش اندیشه اسلامی و علوم دینی در تحکیم این پیوستگی تأثیر فراوان داشته است که در رأس آن‌ها می‌باید از بخارایی و اصفهانی و ابن سینا و رازی و سیبویه نام برد. اینان دانشمندانی بزرگوارند که ملت مصر برای آنان حد اعلای احترام را قائل است و خویش را از نظر دانش و معرفت مرهون ایشان می‌شمارد. دانشمندان ما در شناساندن این بزرگواران به جهان خارج از راه معرفی شرح زندگی و آثارشان کوشیده اند. پرزیدنت سادات با اشاره به روابط دو کشور افزودند: دو ملت ما بخوبی احساس کرده‌اند که این همکاری سازنده هم برای خود آن‌ها و هم برای سایر ملت‌های این منطقه تا چه حد سودمند است و مسلماً در آینده‌ای نزدیک آثار گسترده‌تر این همکاری را باز هم بیشتر احساس خواهند کرد. باید از روی کمال انصاف تذکر دهم که این جهش ثمربخش روابط دو کشور مرهون آن اعلیحضرت است زیرا شما با دوراندیشی و آینده‌نگری خاص خویش ایجاد روابط نزدیک و پیوند استوار دو ملت را امری ضروری و دور از تردید و ابهام تشخیص داده‌اید. شاهنشاه و دوست گرامی، مردم مصر در این روزهای فرخنده که ملت ایران پنجاهمین سال شاهنشاهی خاندان جلیل پهلوی را جشن می‌گیرد صمیمانه شریک شادی شما هستند. به مناسبت این جشن ما نیز همراه شما احساس غرور می‌کنیم زیرا این بزرگداشت پیروزی‌هایی را که به همت والای پدر بزرگوارتان انجام گرفته است در نظر ما مجسم می‌سازد و نمایانگر شکوفایی اقتصادی و اجتماعی کشور شما است. پرزیدنت سادات پس از بر شمردن پیشرفت‌ها و موفقیت های ایران تحت رهبری شاهنشاه گفتند: شاید بزرگ ترین موفقیت شما این باشد که توانسته‌اید کشورتان را از استقلال واقعی برخوردار سازید. استقلالی که به آزادی اراده و توانایی در اداره سیاست کشور دور از هر گونه مداخله بیگانگان متکی است و تمام اشکال گوناگون پیروی از دیگران و قبول استیلاجویی آنان را مردود می‌شمارد. تجربه‌های تلخی که ما در طول تاریخ خود تحصیل کرده‌ایم به ما آموخته است که آزادی عقیده و استقلال سیاست یک ملت را با هیچ چیز برابر نمی‌توان گذاشت. پرزیدنت سادات افزودند: اعلیحضرتا، ملت‌های عربی پشتیبانی شما را در مبارزه مشروع خویش در راه استقرار صلحی عادلانه و استوار در منطقه خاورمیانه در تاریخ خود به نام شما ثبت کرده‌اند. شما ادامه اشغال سرزمین‌های عربی را امری مردود دانستید و برادران فلسطینی خویش را در برخورداری از حقوق سیاسی یاری دادید. حقوقی که ملت فلسطین به عنوان یک ملت اصیل و ریشه‌دار که بدون کمترین تردیدی دارای موجودیت مدنی و سیاسی است، کاملاً حق دارد از آن برخوردار باشد. مایلم در این فرصت یادآوری کنم که ایران به 8 قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد در سی امین اجلاسیه این سازمان رأی موافق داد و این هشت قطعنامه همگی مؤید حفظ و صیانت حقوق مردم فلسطین و موقعیت جهانی آن‌ها است. همچنین سیاست دوراندیشانه آن اعلیحضرت در مسئله قدس «بیت‌المقدس» و موجودیت آن برای همه ملت‌های اسلامی سیاستی اصولی است که با خواست‌ها و پیوندهای متقابل آن منطبق است، ادامه دارد. یکی دیگر از مظاهر توجه مشترک ما به امنیت منطقه و صیانت مسیر ملت‌های آن در ادامه راه سیاسی خود، پیشنهاد شما در اعلام ایجاد منطقه عاری از سلاح‌های هسته‌ای در خاورمیانه است. همچنین عنایات و توجهات آن اعلیحضرت در امر بهبود و پیشرفت زندگی کلیه ملت‌های عرب امری روشن است که نمونه‌ای از آن سیاست حکیمانه شما در مورد حوادث ناگواری است که لبنان برادر با آن درگیر است. شاید شما با من در این باره اتفاق نظر داشته باشید که تراژدی لبنان درس‌های عبرت‌انگیزی دربر دارد زیرا بخوبی ثابت می‌کند که سرنوشت ملت‌ها را نمی‌توان با ماجراجویی و توطئه تعیین کرد. پرزیدنت سادات در پایان سخنان خود گفتند: دوستان، اجازه دهید که از همه شما دعوت کنم به نشان درود به اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانوی ایران و درود به همه افراد ملت برادر ایران و با آرزوی روابط برادرانه و جاودانه دو ملت ایران و مصر به پا خیزند.
۲۶ خرداد ماه ۲۵۳۵ پیش از نیمروز نخستین دور مذاکرات شاهنشاه و سادات در کاخ سعدآباد انجام شد. روابط دو جانبه ایران و مصر- بحران لبنان- مسائل خاورمیانه در این مذاکرات مورد بررسی و تبادل نظر قرار گرفت. رئیس جمهوری مصر در پایان این مذاکرات به کاخ گلستان اقامتگاه اختصاصی خود بازگشت و مقارن ظهر امیرعباس هویدا نخست‌وزیر و عباسعلی خلعتبری وزیر امور خارجه در کاخ گلستان با پرزیدنت سادات ملاقات و مذاکره کردند و سپس ناهار را به اتفاق رئیس جمهوری مصر صرف کردند.
۲۶ خرداد ماه ۲۵۳۵
پیش از نیمروز ۲۶ خرداد ماه پرزیدنت سادات تاج گلی نثار آرامگاه اعلیحضرت رضاشاه کبیر کردند و سپس برای دیدار شاهنشاه آریامهر به کاخ سعدآباد رفتند. خانم جهان سادات نیز امروز به دیدار علیاحضرت شهبانو به کاخ سعدآباد رفتند. سپس علیاحضرت شهبانو و خانم سادات از کتابخانه کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان دیدن کردند. خانم سادات امروز بعد از ظهر از بیمارستان توان بخشی شفا یحیائیان و مرکز انتقال خون دیدن می‌کنند.
عکس در صفحه ۴- پیش از نیمروز علیاحضرت شهبانو به اتفاق میهمان عالی‌قدرشان بانو جهان سادات همسر رئیس جمهوری مصر از کتابخانه کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در نیاوران دیدن کردند. خانم لیلی امیرارجمند مدیر عامل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در کتابخانه کانون پیرامون فعالیت‌های کانون توضیحاتی به خانم سادات می‌دهد.
۲۷ خرداد ماه ۲۵۳۵ مانور ارتش شاهنشاهی در حضور شاهنشاه و پرزیدنت سادات
پیش از نیمروز در پیشگاه شاهنشاه آریامهر و میهمان عالی‌قدرشان پرزیدنت انور سادات یک مانور نظامی در علی‌آباد قم برگزار شد. آقای امیرعباس هویدا نخست‌وزیر و آقای عباسعلی خلعتبری وزیر امورخارجه دیروز در کاخ گلستان- اقامتگاه پرزیدنت سادات- ملاقاتی با رئیس جمهوری مصر بعمل آوردند و با ایشان گفتگو و تبادل نظر کردند. ملاقات اندکی پس از بازگشت پرزیدنت سادات از کاخ نیاوران و مذاکرات او با شاهنشاه آریامهر انجام شد. نخست‌وزیر و وزیر خارجه سپس ناهار را با پرزیدنت سادات و بانو صرف کردند. اظهارات نخست وزیر- آقای هویدا به هنگام ورود به کاخ گلستان به انبوهی از روزنامه‌نگاران مصری که ایشان را احاطه کرده بودند اظهار داشتند که روابط ایران و مصر تحت رهبری‌های خردمندانه شاهنشاه و پرزیدنت انور سادات در عالی‌ترین سطح ممکن قرار دارد. آقای هویدا به خبرنگاران مصری که مرتب از ایشان درباره روابط دو کشور سئوال می‌کردند اظهار داشتند که دو کشور اکنون در زمینه‌های مختلف سیاسی، اقتصادی و فرهنگی با یکدیگر همکاری دارند. بازدیدهای بانو سادات- دیروز علیاحضرت شهبانو به اتفاق بانو جهان سادات همسر حضرت رئیس جمهوری عربی مصر از کتابخانه کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در پارک نیاوران دیدن فرمودند. بانو جهان سادات همسر حضرت انور سادات رئیس جمهوری عربی مصر دیروز همچنین به سازمان ملی انتقال خون رفتند و بانک خون مرکز انتقال خون و همچنین آزمایشگاه‌های مختلف این سازمان را مورد بازدید قرار دادند. سپس بانو سادات از نمایشگاه نقاشی کودکان هنرمند به نحوی که فوائد اهداء خون را نقاشی کرده بودند را مورد بازدید قرار دادند و جوایز این کودکان هنرمند را به آنان دادند. بعد از ظهر نیز بانو جهان سادات به مدت یک ساعت از بیمارستان توانبخشی شفا یحیائیان بازدید کردند و ضمن عیادت از معلولان و همچنین سربازان معلول مصری که در این بیمارستان بستری و تحت درمان هستند از آنان دلجویی کردند. برنامه تالار رودکی- دیشب در پیشگاه اعلیحضرتین و حضرت انور سادات و بانو جهان سادات ارکستر سنفونیک تهران و سازمان ملی فلکلور ایران چند برنامه هنری در تالار رودکی اجرا کردند. در آغاز قسمت ارکستر سنفونیک تهران به رهبری فرهاد مشکوه قطعاتی از موتسارت و روال اجرا کرد و در دومین قسمت رقص و آواز شامل رقص‌های قدیمی بوشهر و موسیقی و آواز ترکمنی و رقص‌های کردی به اجرا درآمد. در پایان برنامه اعلیحضرتین و میهمانان عالی قدر هنرمندان را مورد مرحمت قرار دادند. هیئت‌های سیاسی- رؤسای هیئت‌های سیاسی مقیم دربار شاهنشاهی عصر دیروز در کاخ گلستان محل اقامت حضرت انور سادات رئیس جمهوری عربی مصر و بانو حضور یافتند و بوسیله آقای خسرو اکمل معاون تشریفات کل شاهنشاهی به پرزیدنت سادات و بانو معرفی شدند.
۲۹ خرداد ماه ۲۵۳۵
عکس در صفحه ۱- در حضور شاهنشاه آریامهر و محمد انورالسادات- مانور نظامی ایران مانور صحرایی مشترک بهرام پیش از ظهر روز پنجشنبه در پیشگاه شاهنشاه آریامهر بزرگ ارتشتاران و پرزیدنت محمد انور سادات رئیس جمهوری مصر، در یک مانور نظامی در علی‌آباد، قم قسمتی از قدرت رزمی ارتش شاهنشاهی ایران به معرض نمایش گذاشته شد. در این مانور که مانور صحرایی مشترک بهرام نام دارد، والاحضرت همایون ولایتعهد و والاحضرت شاهپور غلامرضا پهلوی نیز حضور داشند و یگان‌های نیروهای زمینی و هوایی ارتش شاهنشاهی متشکل از عناصر زرهی پیاده، هوابرد، نیروهای ویژه هوابرد، هوانیروز و هواپیماهای حمل و نقل شکاری و بمب افکن و جنگ‌افزارهای پدافند هوایی شرکت داشتند. در این مانور تحرک قدرت ارتش زمینی و هوایی و کاربرد مدرن‌ترین جنگ‌افزارهای ارتش شاهنشاهی ایران با استفاده از کلیه سلاح‌ها، همکاری رشته‌های مختلف نیروهای زمینی و هوایی به معرض نمایش گذاشته شد. در پایان مانور رضایت خاطر خطیر شاهانه از نحوه انجام مانور شرفصدور یافت.
۲۹ خرداد ماه
سادات: ایران به قدرت متکی است
به افتخار شاهنشاه و شهبانو ضیافت شامی از طرف پرزیدنت محمد انور سادات و بانو در کاخ گلستان ترتیب یافت. در سر میز شام، حضرت رئیس جمهوری عربی مصر بیاناتی به زبان فارسی به این شرح ایراد کردند: برادرم اعلیحضرت و دوست گرامی شاهنشاه آریامهر، علیاحضرت شهبانو. اکنون این فرصت تاریخی برای ما حاصل شده است که بار دیگر با شما و ملت برادر ایران دیدار کنیم و مذاکرات ثمربخشی را که سال گذشته در قاهره داشتیم ادامه دهیم. برای من مایه کمال مسرت است که بگویم گفتگوهای دیروز ما و مذاکراتی که از بدو دیدارمان از ایران انجام داده‌ایم در استحکام و تشیید پیوندهای دوستی واقعی و همکاری برادرانه دو ملت ما بسیار مؤثر بوده است. این مذاکرات واقعیتی را که ما پیوندهای دوستی مصر و ایران را بر آن بنیاد نهاده‌ایم، بیش از پیش به ثبوت رسانید و تأیید کرد این واقعیت وحدت مصالح و منافع و وحدت هدف‌ها و آرمان‌های دو ملت مصر و ایران و ضرورت پایداری هر دو کشور در ادامه راهی است که پیوندهای متقابل ما را در همه زمینه‌ها و سطوح استحکام می‌بخشد. این امری طبیعی است که ما در نظرات و برداشت‌های خودمان در مذاکراتی که صورت گرفت اتفاق نظر داشته باشیم. ما این وحدت عقیده را چه در مسائل بین‌المللی و چه در مسائل مربوط به خاورمیانه که از نظر استراتژی دارای اهمیت فوق‌العاده است، داشتیم، همچنانکه هر یک از ما با علاقه قلبی و واقعی در راه خدمت به صلح جهانی و تحکیم همکاری بین‌المللی بر اساس احتراز از هرگونه استثمار و خودخواهی کوشا هستیم. مایلم در این فرصت مخصوصاً تأیید روزافزون آن اعلیحضرت را از خواست‌های مشروع ملت‌های عرب مبنی بر عقب‌نشینی اسرائیل از تمام سرزمین‌های اشغال شده عربی و تحقق حقوق ملی ملت برادر فلسطین یادآوری کنم. انگیزه‌های متعددی مرا بر آن می‌دارد که اعتقاد داشته باشم ایران بزودی در راه نزدیکی با این ملت مبارز و تأیید انقلاب فلسطین که بر پایه مفاهیم و معانی عمیق انسانی پی‌ریزی شده است گام‌های تازه‌ای برخواهد داشت و شما اعلیحضرتا... بخوبی می‌دانید که پشتیبانی از ملت فلسطین ایمان توده‌های فلسطینی را به همکاری و تأیید ملت‌های دوست تحکیم می‌بخشد و امکان نیل به صلحی عادلانه و پایدار را که متکی به حق باشد و از تجاوز و توسعه طلبی بپرهیزد بیشتر می‌کند. خوشوقتم که مراتب سپاسگزاری خالصانه خود را از علاقه وافر آن اعلیحضرت به حفظ استوارترین روابط با دولت‌ها و ملت‌های عربی به شما شاهنشاه آریامهر تقدیم دارم و از آمادگی برادرانه و دوستانه و آکنده از حسن تفاهم شما برای بررسی همه مسائل مربوط به جهان عرب یکبار دیگر اظهار امتنان کنم. همچنین مایلم یادآور پیروزی‌های درخشان و فوق‌العاده‌ای باشم که شما در کوتاه مدتی برای میهن عزیز خود تأمین فرموده‌اید. این موفقیت‌های خیره کننده نویدبخش آینده‌ای باز هم درخشان‌تر و گواه زنده‌ای بر نگرش واقع‌بینانه و روشن شما به تاریخ است. برادر بسیار عزیزم، تمام جهانیان بخوبی می‌دانند خه شما برای کشور ایران که تمدن درخشان و عظیمی دارد رفاه و پیشرفت مهیا می‌سازید. امروز به من فرصت داده شد تا این دست‌آورد بزرگ را که شما در راه سازندگی نیروهای مسلح شاهنشاهی بعمل آوردید عیناً ببینم. البته این نیروهای مسلج و نیرومند با شایستگی و قدرت به مثابه سپری است که از حقوق و منافع ملی حمایت می‌کند. شما با بینش آگاهانه خود مطلع هستید که برای احقاق حق در این جهان پرشور باید بر قدرت متکی بود و من افتخار دارم که در این مناسبت به نام خود و به نام ملت مصر و نیروهای مسلح مصر به آن اعلیحضرت و نیروهای مسلح شاهنشاهی درود بفرستم. دوستان، اجازه دهید از همه شما دعوت کنم به نشان درود به اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانوی ایران که ملت مصر نسبت به هر دو مودّت و علاقه‌ای ویژه و خالصانه دارند و به نشان درود به همه افراد ملت برادر ایران و دوستی و برادری دو ملت مصر و ایران به پا خیزید.
سخنان شاهنشاه
در پاسخ حضرت رئیس جمهوری عربی مصر شاهنشاه آریامهر بیاناتی به این شرح ایراد فرمودند. حضرت رئیس جمهوری و برادر گرامی و بانو سادات. از بیانات محبت‌آمیز شما بسیار متشکرم. این بیانات بار دیگر منعکس کننده اتفاق نظر و دید مشترک ما در مورد مسائل ملی و منطقه‌ای و جهانی و در عین حال تأیید مجددی بر همکاری و اشتراک مساعی همه‌جانبه ایران و مصر بود. شک نیست که سفر کنونی آن حضرت به ایران و مذاکراتی که در این دو روزه بین ما انجام گرفته است، در تقویت و تحکیم باز هم بیشتر این حسن تفاهم و همکاری متقابل از هر جهت مؤثر خواهد بود. ما این مذاکرات را با همان روح صداقت و صمیمیت و با صراحت کاملی که همواره از ممیزات ملاقات‌ها و تبادل نظرهای ما بوده است انجام دادیم، زیرا زبان هر یک از ما برای دیگری زبانی آشنا است. این آشنایی پیش از هر چیز نتیجه منطقی وحدت اصولی است که ما هر دو عمیقاً بدان‌ها اعتقاد داریم. ما صمیمانه خواستار صلح و تفاهم جهانی و تحکیم همکاری بین‌المللی هستیم ولی درعین حال معتقدیم که صلح و همکاری واقعی بین کشورها و ملت‌ها مستلزم احترام کامل آن‌ها به حقوق و حاکمیت ملی یکدیگر و احتراز از هرگونه استثمار و استیلاجویی و خودخواهی و دخالت در امور داخلی دیگران است. دنیایی که ما خواستار آن هستیم دنیایی است که از همه این عوامل که زائیده دشمنی‌ها و زورآزمایی‌ها و ویران‌گری‌ها هستند در امان باشد و در آن هر ملتی بتواند تمام کوشش خویش را صرف سازندگی و اعتلای سطح مادی و معنوی زندگی خویش کند. این واقعیت بخصوص درمورد اکثریت عظیم کشورهای جهان امروز که اصطلاحاً تعلق به دنیای سوم دارند، صادق است. حقوق ملت فلسطین- بر اساس این آرمان‌های تغییرناپذیر و در هین حال از نظر تعلق به جهان بزرگ اسلامی، کشور ما در مورد مسئله فلسطین از آغاز مدافع خواست‌های مشروع ملل عرب در مورد لزوم تخلیه کلیه اراضی اشغال شده عربی از طرف اسرائیل و احقاق حقوق حقه ملت فلسطین بوده و هست و شاید تذکر این نکته بی‌مورد نباشد که پس از جنگ ژوئن ۱۹۶۷، ایران اولین کشوری بود که نظر خود را در مورد لزوم تخلیه سرزمین‌های اشغال شده عرب اعلام داشت. اکنون نیز ما کماکان اعتقاد داریم که اجرای مواد قطعنامه‌های متعدد سازمان ملل متحد در این دو مورد تنها راه استقرار صلح واقعی و پایدار در این منطقه از جهان است. شما حضرت رئیس جمهوری با علاقمندی خاصی که نشانه نزدیکی روحی شما و ملت‌تان با کشور ماست، به کوشش‌هایی که در ایران امروز در زمینه پیشرفت و سازندگی انجام می‌گیرد اشاره فرمودند. ولی من مایلم ضمن اظهار امتنان یادآوری کنم که هم اکنون ما در کشور برادر مصر نیز با خوشوقتی فراوانی شاهد تلاش‌ها و موفقیت‌های فوق‌العاده دولت و ملت شما تحت رهبری خردمندانه و قاطع آن حضرت در همه زمینه‌ها هستیم و اگر توجه کنیم که اجرای این برنامه‌ها در چه شرایط استثنایی و دشوار سیاسی و نظامی انجام می‌گیرد، طبعاً بر احساس تحسین و احترام ما افزوده می‌شود. بدیهی است ما صمیمانه در این راه خواستار توفیق هر چه بیشتر شما و ملت‌تان در همه این زمینه هستیم. خوش‌باوری- کلمات محبت‌آمیزی نسبت به قوای مسلح شاهنشاهی ایران اظهار داشتید که البته برای ما کلمات بسیار دلپذیر است. در دو جنگ اول بین‌المللی و دوم بین‌المللی، ایران، یا از روی خوش‌باوری و یا نداشتن قوای کافی دفاعی مورد تجاوز قرار گرفت. این اتفاق فقط برای ما پیش نیامده است که یک دولت ضعیف بدون دفاع حقوق آن محترم شمرده نمی‌شود. متأسفانه در همه نقاط جهان می‌بینیم هر مملکتی که قادر یا مایل به دفاع از خود نباشد مورد دست برد و تجاوز قرار می‌گیرد. خود شما در کشور مصر تا موقعی که آمادگی کامل نظامی که بهترین وجهی در اکتبر ۱۹۷۳ با فداکاری‌های خود شما به عنوان یک فرمانده قوا و تمام افراد ارتش مصر انجام دادید از آن روزبه بعد منافع مصرف اسم مصر و قدرت مصر مورد احترام همه واقع شد. ما نیز غیر از در راه صلح و حق و حقیقت نیروهای خود را بکار نخواهیم برد ولی این نیروها برای دفاع میهن و احترام میهن خودشان آمادگی دارند و می‌دانم که این نیز در مورد نیروهای مسلح مصر صادق است. از همه حضار دعوت می‌کنم که برای درود به رهبر خردمند ملت دوست و برادر مصر و بانو سادات و با آرزوی ترقی و پیشرفت روزافزون کشور و ملت مصر و تحکیم هر چه بیشتر روابط ایران و مصر به پا خیزند. در میهمانی رئیس جمهوری مصر خاندان سلطنتی، نخست‌وزیر، رؤسای مجلسین و عده‌ای از وزراء و مقامات مملکتی شرکت داشتند. بازدید از موزه- علیاحضرت شهبانو به اتفاق بانو جهان سادات همسر حضرت رئیس جمهوری عربی مصر روز پنجشنبه به موزه نگارستان تشریف‌فرما شدند و از قسمت‌های مختلف این موزه بازدید فرمودند. علیاحضرت شهبانو و بانو سادات سپس از موزه جواهرات سلطنتی در بانک مرکزی نیز دیدن کردند. پیش از ظهر روز پنجشنبه نیز علیاحضرت شهبانو و بانو سادات همسر رئیس جمهوری مصر از مرکز آموزش سپاه دانش زنان در تهران دیدن کردند. علیاحضرت شهبانو و بانو سادات به هنگام تشریف‌فرمایی به این مرکز مورد استقبال آقای احمد هوشنگ شریف وزیر آموزش و پرورش و بانو و مدیر کل خدمات اجتماعی زنان قرار گرفتند. علیاحضرت شهبانو و بانو سادات سپس از فعالیت‌های آموزشی سپاهیان در کلاس‌های درس، خوابگاه‌های سپاهیان، کتابخانه مرکز آموزش و فعالیت‌های کمیته ملی مبارزه با بیسوادی دیدن کردند. بازدید از آثار تاریخی اصفهان- حضرت انور سادات رئیس جمهوری عربی مصر و بانو جهان سادات همسرشان و همراهان دیروز از آثار تاریخی اصفهان دیدن کردند و میدان نقش جهان، کاخ چهلستون مورد بازدید میهمانان عالی‌قدر شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانو قرار گرفت. آقای هویدا نخست‌وزیر، آقای عباسعلی خلعتبری وزیر خارجه، سفیر شاهنشاه آریامهر در مصر، آقای رستم امیر بختیار قائم مقام رئیس کل تشریفات شاهنشاهی و آقای ذوالفقاری معاون کل تشریفات شاهنشاهی در این سفر همراه حضرت رئیس جمهوری مصر و بانو بودند.
۳۰ خرداد ماه ۲۵۳۵
گفتگوی شهبانو با نماینده «الاهرام»
علیاحضرت شهبانو در گفتگویی با بانو انجی رشدی نماینده روزنامه الاهرام فعالیت‌ها و کوشش‌های بانو جهان سادات همسر حضرت رئیس جمهوری عربی مصر را در زمینه‌های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی ستودند و ایشان را سمبل زنان مصر خواندند. علیاحضرت شهبانو در این مصاحبه پیشرفت‌های زنان ایران را در امور مختلف تشریح کردند و در مورد فعالیت‌های‌شان در سازمان‌های مختلف مملکتی بیاناتی ایراد فرمودند. متن مصاحبه بانو انجی رشدی با علیاحضرت شهبانو همراه با تمثال معظم‌لها در روزنامه الاهرام چاپ شده است.
۳۰ خرداد ماه گفت و شنودی در پیشگاه علیاحضرت شهبانو و بانو سادات
زنان برجسته ایرانی در جلسه گفت و شنودی که در پیشگاه علیاحضرت شهبانو و بانو سادات همسر رئیس جمهوری عربی مصر در تالار پذیرایی کاخ نخست‌وزیری تشکیل شد، شرکت کردند. در این جلسه سرکار علیه بانو فریده دیبا نیز شرکت داشتند. در آغاز جلسه خانم مهناز افخمی وزیر مشاور و دبیر کل سازمان زنان با اشاره به خدمات بانو سادات در امر سوادآموزی، آموزش و حرفه‌ای زنان و پیشرفت قوانین مربوط به امور زنان در جمهوری عربی مصر گفت: علیاحضرت شهبانو و بانو سادات زنان نمونه ایران و جمهوری عربی مصر هستند. این دو بانوی بزرگ به روابط انسانی در محیط خانواده اعتقاد داشته و با فعالیت‌های اجتماعی زیادی که در زندگی دارند سمبل و سرمشق خوبی برای زنان ایران و جمهوری عربی مصر هستند. پس از سخنان وزیر مشاور دبیر کل سازمان زنان ایران، بانو سادات همسر رئیس جمهوری عربی مصر طی سخنانی گفتند: علیاحضرتا، خانم‌ها، میهمان‌نوازی سرشار از محبت شما دیدار مرا سرشار از هیجان ساخته و من طی این سفر به گنجینه عظیم میهمان‌نوازی که در قلب مردم ایران وجود دارد پی بردم. از این که وقت گران‌بها و دانش وسیع خود را در اختیار من گذارده و برایم روح ایران نو ونیز ارزش‌های سنتی این سرزمین را نمایان ساختید سپاسگزاری می‌کنم. تجربیات گران‌بهای شما در پیشرفت اجتماعی کشورتان نمایانگر دید وسیع شما نسبت به آینده است. اعلیحضرتین شاهنشاه و شهبانوی ایران با درک عمیق مسئولیتی که بر عهده دارند منتهای کوشش خود را در تأیید ارزش‌های عدالت و آزادی در جامعه ایران مبذول داشته‌اند. بهره برداری از منابع طبیعی کشورتان و کوشش‌های مداومی که در راه صنعتی کردن کشور خود مبذول داشته‌اید، ثمره خود را آشکار ساخته و اطمینان دارم آن روز بزودی فرا خواهد رسید که کیفیت زندگی در ایران حیرت جهانیان را برانگیزد. بیانات شهبانو- پس از سخنان بانو سادات علیاحضرت شهبانو بیاناتی به این شرح ایراد داشتند: آنچه که برای دو کشور ایران و مصر حائز اهمیت فراوان است عدم پیروی کورکورانه از روش‌های زندگی در غرب است. مردم بیشتر کشورهای آسیایی، آفریقای و یا آمریکای جنوبی بر این عقیده‌اند که هرگاه تمامی روش‌های زندگی غرب را تقلید نکنند مردمی عقب‌مانده هستند و هرگاه از روش‌های غرب پیروی کنند مردمی پیشرفته خواهند شد. این عقیده گمراه کننده است، زیرا در بسیاری از موارد روش‌های آن‌ها با روش‌های زندگی ما متفاوت است. ما باید روش‌هایی که برای زندگی مردم کشور ما مناسب است انتخاب کنیم و برای مشکلاتی که در زندگی اجتماعی خود داریم خود راه حل آن‌ها را بیابیم. هرگاه دست به تقلید از روش زندگی غرب بزنیم، در آن صورت پیرو زندگی غرب خواهیم بود نه بدعت‌گذار روش زندگی جامعه خود. ما در کشور خود و نیز شما در کشورتان هیچگاه نمی‌خواهید از اقداماتی که کشورهای غربی بعمل آورده‌اند پیروی کنید و همانند کشورهای غربی به عنوان مثال پس از گذشت بیست سال از صنعتی شدن کشورمان تازه متوجه شدیم که در یکی از روش‌های خود دچار اشتباه شده‌ایم. مثال زنده در این مورد نحوه تربیت و آموزش و پرورش کودکان در غرب است که پس از سال‌ها اکنون می‌گویند دچار اشتباه شده‌اند و نمی‌بایست آن روش‌ها در تربیت کودکان خود بکار برند. همینطور نیز قبلاً اعتقاد داشتند که نوزاد را نباید مادر شیر دهد ولی اکنون پی به اشتباه خود برده‌اند و ثابت شده است که نوزاد باید از شیر مادر تغذیه نماید. به همین جهت نیابد گفت هر چه درروش زندگی غرب وجود دارد صحیح است. بعضی اوقات خارجیان که به ایران می‌آیند می‌گویند ما فلان قانون را در مورد آزادی زنان داریم و شما ندارید. این اشتباه است. ما واقعاً باید هر اقدامی که مناسب و صحیح برای پیشرفت جامعه خود می‌دانیم بکار بریم واین امری بسیار مهم بشمار می‌رود. و همانطور که وزیر مشاور اظهار داشت باید به همان میزان که در میان اعضای یک خانواده هماهنگی وجود دارد در جوامع خود به ایجاد هماهنگی همت گماریم. ما خواهان نبرد میان زن و مرد نیستیم، بلکه هدف ما ایجاد هماهنگی در میان افراد جامعه همانند وجود هماهنگی در میان اعضای یک خانواده است. گاهی اوقات هنگامی که زنان به دور هم جمع می‌شوند فراموش می‌کنند که همبسته جامعه‌ای هستند که در آن مردها، برادران و شوهران‌شان نیز وجود دارند. ما باید با همکاری یکدیگر منتهای کوشش خود را بعمل آوریم تا به هماهنگی کامل در جوامع خود نائل آییم. علیاحضرت شهبانو و بانو سادات پیش از تشریف‌فرمایی به جلسه گفت و شنود از نمایشگاه کتاب و انتشارات سازمان زنان دیدن فرمودند.
پایان سفر انور سادات ۳۱ خرداد ماه
شاهنشاه: خروج خارجی‌ها از لبنان با کمک کمیته ایران – مصر و سازمان فلسطین صورت گرفت
شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانو پیش از نیمروز پرزیدنت سادات رئیس جمهوری مصر و همسرشان را در پایان سفر شش روزه به کشورمان بدرقه کردند. اعلیحضرت در پایان سفر دو روزه شمال به اتفاق رئیس جمهوری مصر و همسرشان به تهران بازگشتند. رئیس جمهوری عربی مصر و همسرشان که روز سه شنبه ۲۵ خرداد ماه به دعوت شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانو به کشورمان آمده بودند، با آئین پسواز رسمی نیم ساعت پیش از ظهر تهران را ترک کردند. در فرودگاه مهرآباد مقامات مملکتی و نمایندگان سیاسی مقیم دربار شاهنشاهی در آئین بدرقه پرزیدنت سادات و همسرشان حضور داشتند.
شاهنشاه آریامهر پس از عزیمت پرزیدنت سادات و همسرشان در گفتگویی با خبرنگاران پیرامون توسعه همکاری‌های دو کشور ایران و مصر سخن گفتند و در پاسخ این پرسش که گزارش خاصی از کمیته مشترک سفرای ایران و مصر در لبنان و نماینده سازمان آزادی‌بخش فلسطین به حضورشان تقدیم شده است فرمودند: یکی از اقدامات مؤثر این کمیته کمک به خروج خارجی‌ها و عبور کشتی حامل آن‌ها از آب‌های لبنان بوده است. شاهنشاه مجدداً تأکید کردند که حقوق فلسطینی‌ها باید محفوظ بماند و اظهار امیدواری کردند که فلسطینی‌ها هر چه زودتر سرزمین خود را بازیابند.
اعلامیه مشترک ایران و مصر
امروز در پایان سفر پرزیدنت سادات به ایران اعلامیه مشترکی در تهران و قاهره انتشار یافت. در اعلامیه مشترک گفته شده است: اعلیحضرت شاهنشاه ایران موفقیت‌های بزرگ برادر خود حضرت انور سادات را در رهبری پیشرفت‌های مهم اوضاع داخلی کشور و همچنین در ارشاد ملت برادر مصر در جهت ثبات سیاسی و توسعه امور اقتصادی و استقرار صلح در منطقه خاورمیانه مورد تمجید فراوان قرار دادند و موفقیت‌های بزرگ معظم‌له را در امور داخلی و روابط بین‌المللی مصر ستودند و از اینکه تحت رهبری‌های پرزیدنت سادات و مساعی معظم‌له و در نتیجه موفقیت‌های جنگ اکتبر ۱۹۷۳ مصر بر قسمتی از سرزمین‌های اشغال شده خود دست یافت و کانال سوئز نیز که دارای اهمیت حیاتی برای اقتصاد کشور مصر و حائز اهمیت برای اقتصاد بین‌المللی می‌باشد مجدداً افتتاح شد، اظهار خرسندی نمودند. رهبران دو کشور از تحولات وسیعی که در همکاری‌های همه‌جانبه سیاسی، اقتصادی و فرهنگی بین دو کشور بوجود آمده است ابراز خرسندی فراوان نمودند و علاقمندی وافر خود را به ادامه پیشرفت و بسط این مناسبات که منتهی به اجرای طرح‌های مشترک صنعتی و اقتصادی گردیده و دورنمای آینده درخشانی را برای هر دو کشور مجسم می‌سازد ابراز کردند. رهبران دو کشور از تأسیس سرمایه‌گذاری ایران و مصر و ایجاد شرکت مشترک پیمانکاری و شرکت مشترک مهندسین مشاور و شرکت کشتیرانی ایران و مصر ابراز خرسندی نمودند.