بیانات اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر در پاسخ به سخنان رییس انجمن شهر پاریس ۴ تیر ماه ۱۳۵۳
| سفر اعلیحضرتین به فرانسه ۳ تا ۸ تیر ماه ۱۳۵۳ | اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر بزرگ ارتشتاران | تصمیم‌های مجلس |
بیانات اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر در پاسخ به سخنان رییس انجمن شهر پاریس ۴ تیر ماه ۱۳۵۳
آقای رئیس انجمن شهر پاریس
از استقبال گرمی که از من و شهبانو به عمل آوردید صمیمانه تشکر می‌کنم. همچنین از اهالی شهر پاریس به خاطر ابراز احساسات دوستانه آن‌ها سپاسگزارم.
لازم به تذکر نیست که تا چه حد از اینکه در پاریس قلب فرانسه، و در هتل دوویل قلب پاریس هستم خوشحالم. خوشحالی من تنها از این بابت نیست که پاریس پایتخت کشور بزرگ دوست و یکی از زیباترین و با ارزش‌ترین شهرهای جهان و وارث تاریخی کهن و قهرمانی است، بلکه به این علت نیز هست که فرهنگ ایران زمین همواره مقامی ممتاز در این شهر داشته است.
در واقع تمام جنبه‌های فرهنگ ما که شما با فصاحت تمام بدان اشاره کردید از دیرباز مورد توجه دانشمندان، ادیبان و هنرمندان فرانسوی قرار گرفته است. زیباترین مجموعه‌های آثار باستانی ایران را در موزه لوور پاریس می‌توان یافت. کتابخانه ملی پاریس مجموعه‌ای از غنی‌ترین و با ارزش‌ترین آثار خطی زبان فارسی را دارا است، و دانشگاه پاریس یکی از فعال‌ترین مراکز بین‌المللی آموزش زبان و فرهنگ فارسی است. اشاره شما به تاریخ چندین هزار ساله کشور من، مرا بر آن داشت تا یادآوری کنم که درام نویسان بزرگی چون کرنی، رترو، راسین از وقایع تاریخی ایران در تراژدی‌های خود به صورتی عالی استفاده کرده‌اند و این آثار همگی برای اولین بار در شهر پاریس به نمایش گذاشته شده است.
صورت اسامی این آثار طولانی است و من در این جا به ذکر چند نمایشنامه نظیر رودوگون شاهزاده خانم اشکانی، خسرو، استر، مهرداد، و مخصوصاً «سورنا سردار اشکانی»، آخرین تراژدی پی یر کرنی که برای اولین بار در ۲۵ ژوئن ۱۶۷۴ یعنی درست سیصد سال پیش در چنین روزی اجرا شد اشاره می‌کنم. کرنی در این نمایشنامه شکست سپاهیان رومی کراسوس را به دست ایرانیان تصویر می‌کند. این شکست خاطره زوبین پارت را جاویدان ساخته است.
ما باز هم در ادبیات فرانسه نشانه‌های توجه به ایران را بازمی‌یابیم، مثلاً با انتشار اثر پررافائی دومنس، اولین اثری که در قرن شانزدهم درباره ایران نوشته شد، این توجه مخصوصاً با تأسیس اولین مرکز آموزش زبان فارسی در زمان لویی چهاردهم افزایش یافت.
طی سه قرن اخیر اکثر آثار مهم ادبی ایران به زبان فرانسه برگردانده شده است. بین این آثار می‌توانم از اشعار حافظ که هم اکنون بیت زیبایی از آن را خواندید و از اشعار سعدی که الهام بخش شاعره پاریسی مارسلین دبردوالمورد در سرودن قطعه گل‌های سرخ سعدی بوده است نام ببرم.
از فرصت استفاده می‌کنم و یاد دو دانشمند و ادیبی را که در شناساندن فرهنگ ایرانی به اروپا نقش اساسی داشته‌اند گرامی می‌دارم. منظورم آنکتیل دوپرون، و ژول مهل است که اولی دو قرن پیش اوستا کتاب مقدس ایران باستان را به جهان غرب شناساند و بدین ترتیب بانی نهضت اوستا شناسی، که اکنون در اکثر کشورهای غربی گسترش یافته است، و دومی با صرف چهل سال از زندگی خود کتاب شاهنامه را ترجمه کرد و بزرگترین حماسه ایران را به غرب شناساند.
همچنین بررسی‌هایی را که در زمینه هنر چندین هزار ساله ایران در پاریس به عمل آمده است نادیده نمی‌گیرم. زیباترین جلوه‌های هنر ایران در نمایشگاه ۱۹۶۱ پاریس به نمایش درآمد و من افتخار داشتم که این نمایشگاه را در معیت مرد بزرگ فرانسه و دوست فرهنگ ایران زمین، ژنرال دوگل افتتاح کنم.
در این جا فرصت را مغتنم می‌شمارم و اعلام می‌کنم که ما ایرانیان احترام خاصی برای پایتخت بزرگ و زیبای شما قائلیم.
با تشکر مجدد از پذیرایی گرم شما، برای شما و همکارانتان موفقیت در پیشبرد وظائف خطیرتان در راه خدمت هر چه بیشتر و حفظ منافع شهری که نه تنها پایتخت فرانسه، بلکه مهد هنر و معنویت است، آرزو می‌کنم.