الگو:نوشتار برگزیده
برنامه ویژه رادیو مشروطه در بزرگداشت چهلمین سالگرد درگذشت اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی و اعلیحضرت همایون رضا شاه بزرگ
روز نفت ۹ امرداد ماه - روز ۹ امرداد ماه ۲۵۳۲ شاهنشاهی برابر با ۱۳۵۲ خورشیدی فرمان اجرای قرارداد فروش و خرید نفت به توشیح شاهنشاه آریامهر رسید و بی درنگ از دفتر مخصوص شاهنشاه به دولت ابلاغ گردید. توشیح فرمان قرارداد نوین نفت، لحظه تاریخی در زندگی مردم ملت ایران است. با توشیح این فرمان، قرارداد نفت با کنسرسیوم ملغی شد و برای همیشه باطل شد و خرید و فروش نفت یکسره به شرکت ملی نفت ایران داده شد و نفت ایران سرانجام ملی شد. این آیین تاریخی از تلویزیون ملی ایران پخش شد.
در روز ۲ امرداد ماه ۲۵۳۲ شاهنشاهی مجلس شورای ملی قانون قرارداد نفت با کنسرسیوم که در سال ۱۳۳۳ خورشیدی بسته شده بود را لغو کرد و اجازه اجرای قرارداد فروش و خرید نفت میان دولت شاهنشاهی ایران و شرکت‌های خارجی را تصویب نمود. در روز ۸ امرداد ماه این قانون از مجلس سنا گذشت که این بزرگترین پیروزی در صنعت نفت برای اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر و ملت سرافراز ایران و کشور ایران بود زیرا که با این قانون، برای نخستین بار از ملی شدنِ بهره‌برداری و تولید و فروش نفت در تاریخ نوین ایران می‌توان گفتگو کرد. ایران برای نخستین بار توانست تعیین نماید که چند بشکه در روز، با چه بهایی و به چه شرکت نفتی می‌خواهد بفروشد و باز هم برای نخستین بار صد در صد سود از فروش نفت، از آنِ کشور ایران می‌شود و در کشور می‌ماند و به خزانه ملت واریز می‌شود.
پس از توشیح شدن فرمان از سوی آریامهر شاهنشاه ایران دولت اعلامیه ای به چاپ رساند
اعلامیه دولت - بنا به پیشنهاد کمیته سپاس روز نهم امرداد ماه ۱۳۵۲ که قانون الغای قرارداد فروش و خرید نفت به توشیح مبارک اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر رسیده و مالکیت کامل و اداره حقیقی تمام منابع و تاسیسات نفتی به ایران تعلق گرفته است روز نفت اعلام می‌شود. نخست وزیر - امیر عباس هویدا
پس از نیمروز یک صد هزار تن از مردم تهران در استادیوم ورزشی آریامهر، پیروزی ملت ایران را در حاکمیت نفت جشن گرفتند و آیین سپاس و نیایش به جای آوردند.
از ساعت ۱۴ گروه‌های مردم با پرچم‌های ایران، فرتورهای شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانو و والاحضرت ولیعهد و آرنگ‌های ملی و میهنی در دست، وارد استادیوم ورزشی آریامهر شدند. یک مشعل بزرگ که با گاز ذخایر نفتی ایران می‌سوخت، بالای فرتورهای شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانو و والاحضرت ولیعهد روشن بود. آرنگ‌های نورانی نزدیک جایگاه جلوه‌ای بی همتا به استادیوم بخشیده بود. در ساعت ۱۸ و سی دقیقه انبوه مردم در ورزشگاه آریامهر آن چنان فشرده شد که برای گروهی جای نشستن نبود. از ساعت ۱۸ هنرمندان رادیو تلویزیون چون عارف، گوگوش و آغاسی برای مردم به هنرنمایی پرداختند. در هوای دلپذیر استادیوم هنرمندان وزارت فرهنگ و هنر که از دیگر جاهای کشور به تهران آمده بودند به میان چمن‌های ورزشگاه رفتند و با دست افشانی و پایکوبی خود، شور و هیجانی شگفت انگیز در مردم برانگیختند. در این هنگام مشعل بزرگی را که برای اتحادیه المپیک آسیایی فراهم شده بود و در برابر جایگاه قرار داشت به نشانه فرخندگی روز سپاس از شاهنشاه آریامهر، افروختند.
اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر و علیاحضرت شهبانو فرح پهلوی ساعت ۱۹ و پنجاه و پنج دقیقه وارد استادیوم ورزشی آریامهر شدند. با ورود شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانو غریو شادی مردم برخاست و فریادهای جاوید شاه استادیوم یک صد هزار نفری را به لرزه درآورد و یک پارچه شور و شوق شد، هزاران بادکنک رنگی آسمان استادیوم را رنگارنگ کرد و هزاران ایرانی با نواخته شدن سرود ملی ایران در استادیوم به پاخاستند و سرود شاهنشاهی را خواندند. پس از آنکه اعلیحضرتین نشستند، دانش آموزان بنیاد فرهنگی فرح پهلوی سرود سپاس را خواندند. آنگاه در ساعت ۲۰ و هشت دقیقه سپاهیان انقلاب دختر و پسر نوای « سرود انقلاب » را سر دادند. در ساعت ۲۱ و ده دقیقه مهندس محمد سماوکی رییس کمیته ملی سپاس، نوشتار لوحه سپاس را خواند:
بر لوحه سپاس مردم ایران از شاهنشاه آریامهر چنین نبشته بود:
- سپاس فراوان آفریدگاری را سزا است که سرزمین ایران را با اندوخته‌هایی از کان‌های انباشته از ثروت گرانبها بیافرید. سپاس بی انتها خداوند یکتا را که مردم این مرز و بوم را به پیروی از آیین شاهنشاهی و سنت‌های تاریخی و فرهنگی و دینی خود به زیور کردار نیک و پندار نیک و گفتار نیک بیاراست و پس از گذشت دو هزار و پانصد سال اریکه شاهنشاهی ایران را به وجود شاهنشاهی توانا و خردمند و بیدار دل با اندیشه‌ای تابناک و فر ایزدی و نیروی یزدانی آراسته داشت تا به اراده توانایش بر دشواری‌ها پیروز شود و ایران را در پرتو فروغ جاودان آریامهری در راه رستگاری با پایداری و استواری به سوی تمدن بزرگ گسیل دارد و آنچه خداوند به سرزمین ایران ارزانی فرمود به دست ایرانی بسپارد تا با اندیشه ایرانی و به سود ایرانی از آن بهره برداری شود،
- سپاس بیکران به پیشگاه اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر شاهنشاه ایران که به فرمان همایونیش، ملت ایران توانست از کاوش تا پیدایش و پالایش و پخش و فروش نفت زمام کار را در دست توانای خویش گیرد و در راه سعادت و رفاه نسل حاضر و نسل‌های آینده به کار برد.
پس از خوانده شدن نوشتار لوحه سپاس، رییس کمیته ملی سپاس به همراه ۲۳ تن از نمایندگان استان‌ها و فرمانداری‌های کل یعنی هموندان گروه سپاس، در دو ردیف ۱۱ تَنی به سوی جایگاه به راه افتادند. هر یک از اینان تابلوی سپاس مردم استان یا فرمانداری کل خود را در دست داشتند. کمیته با فریادهای « جاوید شاه » وارد جایگاه شد و لوحه سپاس را به پیشگاه شاهنشاه آریامهر پیشکش کرد. در این هنگام سرود « شاه سایه خدا » خوانده شد و برنامه‌ی باشکوه نیایش انجام شد. پس از نیایش شاهنشاه آریامهر سخنرانی کردند و استادیوم یک پارچه غریو جاوید شاه بود.
سخنرانی اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر در استادیوم آریامهر آیین جشن ملی سپاس برای ملی کردن نفت ۹ امرداد ماه ۱۳۵۲
- سپاس متقابل من به شما ملت ایران که با مهر و محبت و پشتیبانی بی دریغ خود هر موقعیتی که به دست آمده است با یکپارچگی خود در به دست آوردن هدف‌های ملی تلاش کرده‌اید.
- اگر قدمی به عقب برگردیم شاید خیلی از حاضرین یادشان نباشد، روزی را که من برای حفظ این آب و خاک سوگند وفاداری یاد نمودم، در آن روز از یک طرف پایتخت کشور ما به وسیله نیروهای بیگانه اشغال می‌شد و از طرف دیگر در حالیکه من فاصله بین منزل تا مجلس شورای ملی را طی می‌کردم، می‌شود گفت که اتومبیل و موکب من بر دوش شما ملت ایران حمل می‌شد. این امر هم به من قدرت می‌داد و هم یک فرمان ملی بود که در برابر حوادث و مشکلات هیچوقت به زانو در نیایم. دوره جنگ را با هر خون دلی که بود من و شما با مقاومت منفی طی کردیم. هر اشغال بیگانه عوارضی دارد و در کشور ما نیز ایجاد ستون پنجم‌های رنگارنگ مشکلاتی بوجود آورد که یکی از آن ستون پنجم‌ها خطه زرخیز و تاریخی آذرآبادگان را مدت کوتاهی از ما جدا کرد، ولی روزی که من تصمیم گرفتم در این راه مبارزه کنم و پیروزی یا مرگ با افتخار را انتخاب نمایم بخوبی می‌دانستم که فرد فرد شما ملت ایران در این راه حاضر به هر گونه فداکاری هستید، کما آنکه قوای مسلح ایران بیش از مختصر زد و خوردی نکرد و این ملت ایران بود که خائنان را سرنگون ساخت.
- بعد از آن مبارزه، مبارزه دیگری پیش آمد که عبارت از مبارزه ملت ما برای پس گرفتن حقوق و ثروت ملی مان یعنی نفت بود. در سال ۱۳۲۹ قانونی برای ملی کردن این ثروت عظیم گذشت که به دلائلی که اکنون موقع ذکر آن نیست حقیقتاً عملی نشد. تحریکات از همه طرف ادامه داشت تا اینکه پادشاه شما تصمیم گرفت برای اینکه پرده‌ها به عقب برود و قیافه حقیقی هر کس روشن بشود در غیاب او ملت ایران قضاوت خودش را بکند، و شما مردم ایران در ۲۸ امرداد قضاوت خود را با آن قیام تاریخی کردید و نه فقط خواستار مراجعت پادشاه قانونی و موروثی خود شدید، بلکه علاوه بر آن یک رسالت تاریخی نیز به من دادید که منجر به انقلاب ششم بهمن گردید.
- انقلاب ششم بهمن همانطوری که امروز آن را می‌نامیم (انقلاب شاه و ملت) بود، برای اینکه از سرچشمه محبت و تفاهم بین من و شما برخاسته است. این انقلاب توانست یکپارچگی ملت ایران را به صورت عمل درآورد، به طوری که امروز هر فرد ملت ایران به طریقی در سرنوشت و در موفقیت این کشور سهیم و شریک است. این قدرتی بود که به من آن اراده و توانایی را بخشید که امروز توانستم قانون جدید فروش ثروت ملی ایران یعنی نفت را به مشتریان خارجی به بهترین وجهی به مورد اجرا بگذارم.
- قدرت من فقط ناشی از قدرت شما است، قدرت شما ناشی از یکپارچگی ملت ایران است که امروزه در دنیا مورد احترام قرار گرفته است. می‌دانید که تا آخرین لحظه حیات، از آنچه که تابحال بوده‌ام تغییر نخواهم کرد و اگر تاکنون با حمایت شما به این جا رسیده‌ایم مسلماً از این پس نیز به مرزهای تمدن بزرگ خواهیم رسید. پس از سپاس متقابلی که در آغاز سخنم از شما نمودم اکنون نیز نیایش متقابل من به درگاه خداوند این است که شما ملت ایران را سلامت و سرفراز نگهدارد.
هنگام سخنرانی شاهنشاه آریامهر، علیاحضرت شهبانو ایستاده بودند و مردم پیوسته کف می‌زدند. پس از پایان سخنرانی شاهنشاه آریامهر، آتش بازی آغاز شد و هزاران ستاره فروزان و رنگارنگ آسمان استادیوم آریامهر را در نور فرو برد. در پایان، دانش آموزان مجتمع فرهنگی فرح پهلوی سرود انقلاب را بار دیگر خواندند و نمایندگان استان‌ها و فرمانداری‌های کل با پوشاک محلی و زیبایشان در دایره‌هایی جدا از هم به دست افشانی و پایکوبی و شادمانی پرداختند.
قرارداد با کنسرسیوم نفت برای ۲۵ سال بسته شده بود با پروانه اینکه در پایان بیست و پنج سال تا سه بار و هربار برای ۵ سال تمدید شود. در درازای سال‌هایی که کنسرسیوم در ایران به بهره‌برداری نفت ایران می‌پرداخت، شرکت ملی نفت ایران فهرستی از شکایت‌ها علیه کنسرسیوم را فراهم آورد:
- ۱- کنسرسیوم تکنولوژی مناسب برای سالم‌سازی چاه‌های نفت بکار نبرده است (انژکسیون گاز به چاه‌ها) . کنسرسیوم استفاده از تکنولوژی را رد کرده است زیرا که سبب هزینه برای کنسرسیوم می‌شود که با توجه به درازای قرارداد، سود کنسرسیوم بسیار کم می‌شود.
- ۲-گازی که در هنگام بهره‌برداری نفت آزاد می‌شود بیشتر آن می‌سوزد و به هدر می‌رود. شرکت بهره‌برداری و تولید کنسرسیوم به جای اینکه این گاز را انباشته کند و بصورت مایع درآورد و یا آن گاز را دوباره به چاه برگرداند برای سالم‌سازی آن و نه آن را در اختیار شرکت ملی نفت ایران می‌گذارد که شرکت ملی آن گاز را پالایش کند و به فروش برساند.
- ۳- کنسرسیوم افزایش تولید در ایران را رد کرده است و می‌گوید که باید به دیگر مشتری‌هایش مانند عربستان سعودی نیز بیاندیشد.
- ۴- چند امارات در خلیج فارس با گفتگوهایی که کرده‌اند شرایط بهتری از پنجاه / پنجاه بدست آورده‌اند.
کنگره پرشکوه بزرگ ملی در بزرگداشت دهمین سالگرد انقلاب شاه و ملت و آغاز دومین دهه انقلاب شاه و ملت با بودن بیش از پنج هزار تن از گروه‌های گوناگون مردم ایران در تهران در روز ۱ بهمن ماه ۱۳۵۱ در سالن محمدرضا شاه پهلوی گشایش یافت. شاهنشاه آریامهر محمدرضا شاه پهلوی در سوم بهمن ماه ۱۳۵۱ سخنرانی رسایی ایراد کردند که در آن به کار کنسرسیوم در ایران ایراد گرفتند که خلاف منافع ایران است.
در پایان سخنرانی شاهنشاه آریامهر فرموند: این است که برای شما افرادی که در این کنگره شرکت کرده‌اید و برای ۳۱ میلیون ایرانی و بطور کلی جامعه و تاریخ ایران تا موقعی که خدا بخواهد آنچه را که در قدرت من است عرضه خواهم داشت. بزرگترین پاداش من پیشرفت شما است، سلامت، تندرستی، نیک بختی، سعادت و زندگی بهتری را برای همه خواستارم.