مذاکرات مجلس شورای ملی ۹ امرداد (اسد) ۱۳۰۱ نشست ۱۲۱
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری چهارم | تصمیم‌های مجلس | تصمیم‌های مجلس شورای ملی درباره نفت و گاز |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری چهارم |
مجلس شورای ملی دوره چهارم تقنینیه
مذاکرات مجلس شورای ملی ۹ امرداد (اسد) ۱۳۰۱ نشست ۱۲۱
Page 1 missing
مختلف به جهت آنها فرستاده شده آیا بین آنها تقسیم شده یا خیر و به این جهت به کمیسیون اختیار داده شده که در این خصوص رسیدگی و تحقیق نماید وگر نه خود کمیسیون مستقیماً دخالت در این کار نخواهد کرد و اگر هم نظری داشته باشد به توسط هیئت دولت اجرا خواهد نمود
رئیس ـ آقای جاج شیخ اسدالله مخالفند یا موافق؟
حاج شیخ اسدالله ـ بنده موافقم.
رئیس ـ آقای کازرونی چطور
آقا میرزا علی کازرونی ـ بنده هم موافقم
رئیس ـ آقای آقا سید یعقوب
آقای سید یعقوب ـ بنده مخالفم
رئیس ـ بفرمائید
آقا سید یعقوب ـ جوابی که آقای مخبر در مقابل اظهارات آقای حائری زاده دارند بنده را قانع نکرد آقای مخبر را متذکر می شوم که دخالت مجلس در این موضوع جزو هن چیز دیگری را مجلس نخواهد داشت چه معنی دارد که مجلس داخل در اجرائیات بشود اگر هم می خواهیم بگوئیم مجلس در این خصوص نظارت در اعمال دولت خواهد داشت این هم صحیح نیست زیرا تمام اعمال دولت در تحت نظر مجلس است مجلس نباید برای هر یک از اعمال دولت کمیسیون جداگانه تشکیل دهد که ببیند فلان مسئله و فلان مسئله دولت چن کرده کلیه عملیات دولت باید به مجلس بیاید و مجلس باید ناظر کلیه اعمال دولت باشد بنده کاملاً مخالفم که برای هر امری که دولت باید اجرا کند کمیسیون جداگانه تشکیل یابد تمام ما وکلاء باید نظارت داشته باشیم که مثلاً آن وجوهی که بی جهت یک مشت فقیر بیچاره ارومیه گرفته شده در کدام تجارت خانه گذارده شده و یا خرج کدام ملک شده است این قبیل مسائل تکلیف تمام ما وکلاء است نه تکلیف کمیسیون هاص آن وقت هم که ما رأی دادیم که این کمیسیون تشکیل شود به این قسم رأی دادیم که دولت به جهت این عده بدبخت اهالی ارومیه که در این جا هستند تکلیفی معین کند و کمیسیون فقط برای این تشکیل یافت که رسیدگی نماید به بیند این وجوه اعانه در چه راه خرج شده مأمور رساندن به اهالی ارومیه کی بوده و آیا این وجوه به آن بیچاره ها رسید یا خیر؟ یان بود عرایض بنده
مخبرـ اظهارات آقای آقا سید یعقوب مقدمه اش بامؤخره اش خیلی متفاوت بود می فرمایند من معتقدم یک جمعی که بی خانمان و بی سامان شده و به قربت‌آمده اند راحت بشوند ولی از آن طرف عقیده شان این است که ما راحت نیستیم و دست روی دست بگذاریم و تماشا کنیم ولی عقیده مجلس این است که رسیدگی و تحقیق نمایند و این اعانه که به جهت اهالی بدبخت ارومیه جمع آوری شده آیا به آنها رسیده یا تلف شده است و به همین جهت تشکیل کمیسیون نه نفری را به جهت رسیدگی تصویب کرد و کمیسیون هم رسیدگی نمود و معلوم معلوم شد که این پول تمام به اهالی تقسیم شده و یک مقدار آن حیف و میل شده است و اختیاری که کمیسیون می خواهد به او داده شود این است که پس از این که تحقیق و کشف نمود که این وجه نزد اشخاص است. به دولت اطلاع داده و دولت هم بدون فوت وقت آن وجه را وصول و ایصال دارد
رئیس آقای تدین (اجازه)
تدین ـ بنده موافقم ولی یک صلاح عبارتی را لازم می دانم
رئیس ـ آقای آقا سید فاضل موافقید؟
آقا سید فاضل ـ بلی
رئیس ـ آقا میرزا سید حسن کاشانی
آقا میرزا سید حسن ـ عقیده بنده این است که مختصری در عبارت اصلاح لازم است
رئیس ـ بعد اصلاح منشود آقای محقق العلماء موافقید
محقق العلماء بلی موافقم
رئیس ـ آقای دست غیب چطور؟
حاج سید محمد باقر دست غیب ـ بنده هم موافقم.
رئیس ـ آقای حائری زاده
(اجازه)
حائری زاده ـ بنده فرمایشات آریالای مخبر را مطلع نشدم می فرمایند به کمیسیون اختیار داده می شود در این که وجوه اعانه به اهالی ارومیه رسیده یا نرسیده تحقیق نمایند این یک مسئله ایست غیر از آنچه در راپورت نوشته شده در لایحه اختیار وصول و ایصال وجوه اعانه کمیسیون داده شده است و اگر عبارت را اصلاح کنند طوری که معنای فرمایشات ایشان را داشته باشد بنده کاملاً موافقم ولی از این عبارت آن معنائی که ایشان اظهار کردند مفهوم می شود
مخبر ـ آقای حائری زاده برخلاف عقیده دیرین خودشان که طرفداری از فقرا است نمی دانم چرا امروز مخالفت می نماید عرض کردم کمیسیون نمی خواهد بطور مستقیم خودش مأمور وصول وجوه اعانه بشود البته بدیهی است این مسئله از وظائف دولت است.
کمیسیون مصمم است جدیتی نمود زودتر این وجوه وصول و به اهالی ارومیه داده شود.
رئیس ـ آقایان شیخ الاسملام و تدوین پیشنهاد کرده اند به وسیله دولت نوشته شود.
تدین ـ اجازه میفرمایند؟
رئیس ـ بفرمائید.
تدین ـ آن جمله (به طریق مقتضی) باید حذف شود و در عوض آن بوسیله دولت نوشته شود
رئیس ـ مجدداً قرائت می شود و رأی می گیریم
(آقای منتصرالملک به شرح ذیل
(قرائت نمودند)
(به کمیسیون ارومیه اختیار داده می شود در وصول وجوه اعانه ارومیه دولت اقدامات لازم به عمل آورده وصول نماید)
رئیس ـ رأی می گیریم آقایانی که این ترتیب را تصویب می کنند قیام فرمایند
(آقایان نمایندگان قریب به اتفاق قیام نمودند)
رئیس ـ تصویب شد مسئله شهریه ها مطرح است
حاج میرزا علی محمد دولت آبادی ـ اجازه هائی که قبلاً خواسته شده بود محفوظ است یا خیر؟
رئیس ـ بلی محفوظ است آقای گروسی.
(اجازه)
این را هم باید عرض کنم که پیشنهاد های زیادی شده و مادام که این پیشنهادها قرائت نشده و تکلیف آنها معین نشود گمان نمی کنم کمیسیون بودجه بتواند پیشنهاد صحیحی کند بنابراین باید زودتر به مذاکرات در کلیات خاتمه داده شود تا پیشنهادات قرائت شود.
حاج شیخ محمد حسن گروسی ـ مخالفت بنده با راپرت کمیسیون به این لحاظ است که کمیسیون وجوهی را که دولت از جهات عدیده و نظریات مختلف لازم دانسته و به پاره اشخاص شهریه داده در نظر نگرفته است شخص قانون گذار باید اول اصلی از اصول را که به مقتضای مملکت داری است اتخاذ کند بعد از آن یک رشته را وصل به آن مطلب بکند و بگوید فلان شهریه داخل آن اصل است و باید تصویب شود یا لااقل آن اصل نیست و باید رد شود و چون چند ماه گذشته و از طرف کمیسیون چنین امری انجام نیافته به این لحاظ بنده با راپرت کمیسیون مخالفم و از طرف دیگر بعضی اظهاراتی که در جلسه پیش شده و بعضی آقایان نظرشان این بود که فقراء و بعضی اشخاص دیگر را باید ملاحظه کرد ولی به عکس شهریه و مستمری بعضی دیگر را باید قطع نمود بنده عرض می کنم باید مقدم بر هر چیز احتیاج مملکت داری را در نظر گرفت نه احتیاج اشخاص را این وجوه خیریه نیست که به فقراء داده شده وجوهی است که برای مملکت داری داده می شود منتهی گاهی از اوقات مطابقه می کند با دادن آن وجوه به فقراء البته از نقطه نظر حفظ نفوس و مملکت داری دولت باید با اشخاص فقیر و مستحق مساعدت و کمک کند و دولت هم همین کار را کرده است گاهی می شود شخص فقیر هم مستحق نیست ولی از نقطه نظر مملکت داری دولت مجبور است برای او حقوق معین کند مثلاً یکنفر خائن است ولی احتیاج مملکت داری ایجاب می کند که به واسطه دادن حقوق به او آن شخص را خادم نمایند البته شخصی که زمام امور مملکت در دستش می باشد در یک موقع از نقطه نظر مملکت داری مجبور می شود برای اشخاص غنی هم شهریه یا مستمری معین کند بنده خیلی علاقمندم نسبت به افراد محترم پریشان روزگار که از هر جهت راضی هستند اطفالشان از گرسنگی بمیرند و نروند درب خانه ها سؤال کنند حقوقی معین شود البته حفظ آنها حفظ نفوس است حفظ نفوس هم در واقع حفظ مملکت است ولی مخالفند بنده با راپرت کمیسیون از این نقطه نظر است که کمیسیون اصل صحیحی اتخاذ نکرده است که رشتۀ پیوند به اصلی کند تا قانونیت پیدا نماید کثره و گزاف کار را هم نمی شود قانون نامید که مثلاً یک مرتبه بگویند از کلیه شهریه و مستمری ها کسر شود در اینجا به امضاء کمیسیون حق می دهم که تا کنون موفق نشده اند اصل صحیحی به جهت این کار اتخاذ کنند البته همه آقایان هم تصدیق می کنند که مسئله شهریه ها و اتخاذ اصل صحیحی به جهت این ها کار خیلی مشکلی است.
خیلی دقت نظر لازم دارد که همه جهات در نظر بگیرند و ببینند آنچه با مقتضیات مملکت داری موافقت دارد تصویب و هر کدام موافقت ندارد رد نمایند و البته این ترتیب هم وقت طولانی لازم دارد و چون از ابتداء اهم کمیسیون داخل در افراد و اشخاص شده اند یک مدتی وقت کمیسیون بیهوده تلف شده و چون بیراهه رفته اند زحماتشان بی نتیجه ماند اگر مدار مایحتاج مملکت داری و مقتضیات مملکت داری را در نظر بگیرند خواهند دید همان دولتی که در زمان فترت این شهریه ها را برقرار کرده اند چه با صحیحو بجا بوده است.
رئیس ـ آقای سیدید الملک موافقند؟
سدیدالملک ـ خیر بنده مخالفم
رئیس ـ آقای محقق العلماء موافقند یا مخالف
Page 3 missing
بنده معتقدم خود این اشخاص پریشان میل دارند به اشخاصی که بدرستی و راستی خدمت برای مملکت نمودند حقوق داده شود تا مستخدمین دیگر تشویق شوند ولی بنده می بینم بیک عده اشخاصی شهریه داده می شود یک وقت موقعیت مملکت اقتضا می کرد به آنها شهریه بدهند ولی حال آن موقعیت از بین رفته مثلاً از جمله عماد، لکتاب است اولاً بنده با تبعید او مخالفم و سند محکومیت او در کجای این مملکت دیده شده که تبعیدش کرده اند و حال آنکه مطابق قانون هیچکس را نمی شود تبعید نمود مگر به مجوز قانونی حال اگر بنده بخواهم داخل این قضیه شوم خیلی طول خواهد کشید این هست که مختصراً عرض می کنم حال که تبعید شده (و در هر صورت بنده سبب آن را نمیدانم و سند محکومیتش را هم ندیده ام موقعیت مملکت ایجاب می کرد به او شهریه داده شود برای اینکه آزاد نبود از دست رنج خودش یعنی خطش تأمین معاش نماید به علاوه با این شهریه هائی است که در دوره فترت تصویب شده و ما نباید آنرا قبول نمائیم برای این که باید به دولت فهماند که اگر بعد از ده سال هم مجلس مفتوح شده عملیات آنها را در دوره فترت صحیح نمی داند و رد می کند ولی در هر حال عقیده بنده این است شهریه اشخاصی که حقوقشان کم هست و از شدت گرسنگی نمی توانند زندگانی نمایند و پنج تومان و ده تومان است هر چه زودتر تصویب شود تا به آنها داده شود و نسبت به بقیه شهریه ها همان عقیده را دارم که عرض کردم
آقای حاج شیخ محمد حسن گروسی ـ آقا چون اعتراض شخصی فرمودند اجازه فرمائید توضیح عرض کنم
رئیس ـ بفرمائید
حاج شیخ محمد حسن گروسی معلوم شد معترض محترم درست توجه نفرموده اند که بنده چه عرض کرده ام بنده عرض کردم وجهی که از اهالی مملکت گرفته می شود برای رفع احتیاجات مملکت است و مایحتاج مملکت نظر به فقر و حیات و غیره نیست این وجوه خیریه نیست که ملاحظه کنم کی فقیر است و کی غنی آن وقت به فقراء بدهیم و به اغنیاء ندهیم بسا هست که نظر به مقتضیات مملکتی باید خائنین را هم مطیع و منقاد کرد و این کار گاهی به مجازات می شود گاهی به انعام و جایزه و فقیر هم ممنون و متشکر است که خللی در انتظامات مملکتی پیدا نشود و راضی است برود یک بز خود را بفروشد و راحت باشد این اظهارات اظهارات شخصی است و اگر چه جسارت است ولی می خواهم عرض کنم که آقایان وکلاء هم نمی دانند مایحتاج مملکت چیست آن دولتی که شاغل این عمل است می داند و این نقص برای آقایان وکلاء نیست پس دولت اگر در چهار فقره به خطا رفته باشد و در ده فقره اش راه سواب را پیمود بنابراین هم می شود به فقیر داد هم به غنی بخادم هم می شود داد به خائن هم می شود داد پس آنچه دائر مدار مملکت داری و احتیاج مملکت است همین است
رئیس ـ قدری از حدود توضیح خارج شدید
حاج شیخ محمد حسن گروسی عذر می خواهم
رئیس ـ آقایان مذاکرات را کافی می دانند؟
(جمعی گفتند کافی است و بعضی گفتند کافی نیست)
رئیس ـ رأی می گیریم به کفایت مذاکرات آقایانی که مذاکرات را در کلیات کافی می دانند قیام بفرمایند
(اغلب نمایندگان قیام نمودند)
رئیس ـ اکثریت است چند فقره پیشنهاد رسیده است قرائت می شود بعد از مذاکره باید در قابل توجه بودن آنها رأی بگیریم
پیشنهاد اول قرائت می شود
(آقای منتصرالملک به مضمون ذیل قرائت نمودند)
مقام منبع ریاست محترم مجلس شورای ملی
نظر به اینکه هر چه زودتر باید یک تصمیم عملی عادلانه بدون هیچ نوع نظریه خصوصی موافق یا مخالفی اتخاذ شود و نظر به اینکه مطرح نمودن یکاء یکان صاحبان شهریه در مجلس سبب طول مذاکرات و اتلاف وقت است ما امضاء کنندگان مواد ذیل را به مجلس شورای ملی پیشنهاد می نمائیم
ماده اول ـ شهریه هائی که به موجب رأی مخصوص مجلس شورای ملی بر قرار شده است کمافی السابق برقرار و از قرار تومانی یک تومان باید پرداخت شود
ماده دوم ـ کلیه شهریه ها و مخارج تحصیلی که از محل مستمریات برقرار شده است باید مطابق ماده دوم قانون ۱۶ جوزای ۱۳۰۱ هزارو سیصدو یک معمول شود
ماده سوم ـ شهریه هائی که از محل مستمریات بر قرار و اصل آن مستمری در مجلس قوی ئیل ۱۳۲۵ یا در هیئت مدیره مقطوع شده باشد مقطوع خواهد بود
ماده چهارم ـ شهریه هائی که به عنوان حقوق تقاعد در باره مستخدمین با وراث مستخدمین دولتی برقرار شده است تابع و مشمول مقررات مواد قانون تقاعد و وظائف خواهد بود که بعد به تصویب خواهد رسید
ماده پنجم ـ سایر شهریه ها در صورتی که از اقسام مواد ۱ ـ ۲ ـ ۳ ـ ۴ این قانون نباشد از یک تومان الی پنجاه تومان اول آن تمام و از پنجاه تومان به بعد از قرار تومانی ۵ قران برقرار و پرداخت خواهد شد
ماده ششم ـ میزان شهریه به هیچ عنوان نباید از پانصد تومان تجاوز نماید
ماده هفتم ـ وزیر مالیه مأمور اجرای مواد فوق خواهد بود
سلیمان میرزا ـ‌مساوات ـ ابراهیم زنجانی ـ سردار مفخم ـ مستشار السلطنه ـ عبدالله معتمد السلطنه
رئیس ـ پیشنهاد دوم
(به تفصیل ذیل قرائت شد)
مقام منبع ریاست مجلس مقدس شورای ملی دامت شو کته این بنده پیشنهاد می کنم
۱ـ شهریه هائی که از بابت حقوقات مصوبه مجلس شورای ملی سنه قوی ئیل ۱۳۲۵ برقرار شده کماکان تومانی یک تومان پرداخته شود
۲ـ به موجب تصویب نامه هیئت وزراء برقرار شده تومانی شش قران پرداخته شود نظام الدوله
رئیس ـ پیشنهاد سوم
(به شرح ذیل خوانده شد)
حائری زاده پیشنهاد می کند شهریه کسانی که در کابینه وثوق الدوله برقرار شده قطع شود بلکه اگر علاقه شخصی داشته باشند در مقابل وجوه دریافت شده ضبط شود و بعد داخل مذاکره دیگران شویم میرزا علی کازرونی رئیس پیشنهادات دیگر
(به شرح آتی قرائت شد)
مقام محترم ریاست
بنده پیشنهاد می کنم عموم شهریه ها و مستمری ها سه قسمت بشود علماء و روحانیون را عموماً مطابق ثبت دولت بدهند دوم فقراء یعنی اشخاصی که نمی توانند گذران خودش را اداره نمایند آنها را هم بدهند سوم اشخاصی که احتیاج ندارند عموماً قطع نمایند ثبوت فقیر و غنی با کمیسیون مجلس و نماینده دولت خواهد بود (دست غیب)
بنده پیشنهاد می نمایم نظر به اینکه مسئله شهریه ها باید به اتفاق نظر عموم آقایان نمایندگان محترم باشد و شاید مذاکراتی در مجلس شود که منافی حیثیت مجلس خواهد بود لذا کمیسیونی مرکب از دوازده نفر از کلیه طبقات نمایندگان در تحت ریاست شخص حضرت رئیس با حضور حضرت آقای رئیس الوزراء و آقای وزیر مالیه تشکیل و راه حلی حاضر نمایند که در جلسه آتیه رأی قطعی در مجلس اتخاذ شود. عمادالسلطنه طباطبائی
بنده پیشنهاد می نمایم کلیه مستمریاتی که شهریه شده است مبلغ آن از شهزیه هائی که بدون مجوز قانونی برقرار شده است تجزیه شود و برای هر یک جدا رأی گرفته شود محمد هاشم میرزا
نظر به اینکه مسئله شهریه ها حل شود و در مجلس هم خیلی وقت ضایع نگردد بنده پیشنهاد می کنم که از هر فراکسیونی یک نفر نماینده انتخاب شود که در کمیسیون بودجه حاضر شوند راجع به این مسئله تبادل افکار نموده قرار قاطعی بدهند و نتیجه او به مجلس آید که هر طور آن کمیسیون رأی داده همانطور بگذرد. ناظم دفتر
رئیس ـ این ها پیشنهاد هائی بود که در سابق طبع و توزیع شده بود ولی چند فقره پیشنهاد تازه رسیده که هنوز طبع و توزیع نشده بود قرائت می شود
(آقای منتصرالملک پیشنهادات مزبوره را به مضمون ذیل قرائت نمودند
مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی دامت شو کته
راجع به پرداخت شهریه ها ما امضاء کنندگان مواد ذیل را پیشنهاد می کنم
۱ـ کلیه شهریه ها از یک تومان الی ۵۰ تومان اول آن تمام و از ۵۰ تومان به بعد از قرار تومانی ۵ قران برقرار و پرداخت خواهد شد
۲ـ میزان تأدیه شهریه از ۵۰۰ تومان تجاوز نخواهد کرد
۳ـ مستمریاتی که شهریه شده مشمول دو ماده فوق است مگر اینکه صاحبان آنها ارجاع به مستمریات را تقاضا نمایند
۴ـ‌شهریه هائی که به موجب رأی مخصوص مجلس برقرار شده مشمول مواد فوق نخواهد بود
۵ـ نسبت باقلام مقطوعه در کمیسیون بودجه تجدید نظر بعمل آمده هر چه تصویب شد مشمول مواد فوق خواهد بود
۶ـ راجع به شهریه هائی که به اسم ورثه است اجرای مواد فوق نسبت سهمی که به هر یک نفر از وراث می رسد محسوب خواهد شد
۷ـ مدت اعتبار این تصویب تا آخر برج هوت هذه السنه ایت ئیل خواهد بود
۸ـ وزیر مالیه مأمور اجرای مواد فوق خواهد بود
منتصرالملک ـ امضاء کنندگان ۲۰ نفرند
مواد ذیل را به عرش مجلس شورای ملی می رساند
ماده اول ـ شهریه های مصوبه مجلس شورای ملی و حقوقی که بر طبق قانون وظایف مقرر شده است موافق معمول سنوات گذشته پرداخته شود
ماده دوم ـ کلیه شهریه های مقرره دوره فترت ملغی است
ماده سوم ـ شهریه های پیشنهادی دولت بغیر از آنچه مشمول ماده اول است تا ۵۰ تومان تمام پرداخت شود
ماده چهارم‌ـ کلیۀ شهریه هائی که از ۵۰ تومان به بالا است پس از وضع ۵۰ تومان اول از مازاد آن تومانی چهار قران کسر و بقیه پرداخت شود
Page 5 missing
رئیس- آقای معتمد السلطنه بزو کمسیون هستند.
معتمدالسلطنه- خیر جزو کمیسیون نیستم.
رئیس- آقای محمد هاشم میرزا ( اجازه )
محمد هاشم میرزا- در این پیشنهاد که کمیسیون کرده دو سه ماده بود که حالا نیست.
رئیس- فعلاً پیشنهاد کازرونی و آقا شیخ محمد حسین سعادت مطرح است آقای تدین ( اجازه )
تدین- بنده در پیشنهاد اصلی عرضی دارم
رئیس- آقای نظام الدولة هم جزو کمیسیون نیستند.
آقای حاج شیخ اسدالله ( اجازه )
حاج شیخ اسدالله- بنده نمی خواهم مفصلاً داخل در مذاکرات بشوم همینقدر به آقای کازرونی عرض می کنم قانون اساسی به مجلس نسبت به وجوهی که از ملت به عنوان مالیات گرفته می شود حق داده است که نظریاتی داشته باشد و تصویب یا رد کند این یکی از خصائص مجلس شورای ملی است و این که می فرمایند برای هر مسئله مراجعه به افکار و آراء عمومی کند در قانون اساسی چنین چیزی نیست زیرا اگر بنا شود در هر چیزی مراجعه به افکار عامه بشود دیگر مجلس لازم نبود ( خطاب به آقای کازرونی ) اگر رجوع به افکار عمومی شود شاید یک چیزهائی از افکار بروز کند که مثلاً بنده و جنابعالی نباید یک دینار بگیریم بنابراین بنده تصور می کنم لازم نباشد زیاده بر این در این پیشنهاد گفتگو شود و تقاضا می کنم رأی گرفته شود.
آقا میرزاعلی کازرونی- یک تهمتی به بنده زده اند اجازه بفرمایند برای رفع تهمت توضیح بدهم.
رئیس- تهمتی به سر کار زدند؟
آقای میرزاعلی کازرونی- بلی در ملاء عام
رئیس بفرمائید به شرط اینکه فقط برای رفع تهمت باشد.
آقای میرزاعلی کازرونی- آقای حاج شیخ اسدالله می فرمایند بنده گفتم در هر مسئله مراجعه به افکار عمومی شود بنده هم چون حرفی نزدم عرض کردم در این قضیه به خصوص شرعاً اخلاقاً سیاستة ما نباید بدهیم اگر نمی پذیرد مراجعه به افکار عمومی نماید.
رئیس- رأی می گیریم به قابل توجه بودن پیشنهاد آقای کارزونی و آقای سعادت آقایانی که این پیشنهاد را قابل توجه می دانند قیام بفرمایند.
( دو سه نفر قیام نمودند )
رئیس- قابل توجه نشد ماده اول پیشنهاد کمیسیون بودجه قرائت می شود به شرح آتی قرائت شد.
ماده اول- شهریه های مصوبه مجلس شورای ملی مستمریات مصوبه مجلس که تبدیل به شهریه شده و همچنین مستمریات مصوبه مجلس که از روی قانون وظایف در حق ورثه برقرار شده و تبدیل به شهریه شده باشد پرداخته می شود.
رئیس- آقای معتمدالسلطنه
( اجازه )
معتمدالسلطنه- بنده در قسمت مستمریات عرضی داشتم و در این پیشنهاد معلوم می شود آن قسمت را برداشته اند.
رئیس- آقای محمد هاشم میرزا ( اجازه )
محمدهاشم میرزا- بنده سابقاً پیشنهاد کرده بودم در باب مستمریات و شهریه ها جداگانه رأی گرفته شود نمی دانم این پیشنهاد بنده چه شده اگر قابل توجه بشود جزء پیشنهادات است و مقدمتاً باید او خواننده شود اگر قبول شد شهریه و مستمریات تفکیک شود و اگر مثل پیشنهاد آقای کازرونی رد شد آن وقت به طور کلی رأی گرفته شود.
مخبر- مقصود کدام مستمریات است.
محمد هاشم میرزا- مطلق مستمریات
مخبر- مستمریات مطلق موضوع بحث نیست موضوع بحث شهریه ها است و در شهریه ها هم قسمتی است که سابقاً مستمری بوده بعد شهریه شده است.
رئیس- اگر پیشنهادی دارید بفرستید رأی بگیریم.
محمد هاشم میرزا- دو روز است پیشنهاد را فرستاده ام طبع هم شده است.
رئیس- در موقعش رأی می گیریم آقای تدین ( اجازه )
تدین- بنده با این ماده مخالف هستم مخالف بنده از چند حیث است اول راجع به مستمریاتی است که تبدیل به شهریه شده و به آقایان تذکر می دهم کتابچه مستمریاتی که در قوی تیل ۲۵ مجلس اول تصویب کرده است و شاید تمام آقایان دیده باشند و الان هم نزد بنده موجود است مجموع مستمریات در این کتابچه نقدش عبارت از ۱۷۶۷۲۵۰ تومان و سه قران و نهصد دینار است غله اش عبارت است از ۶۵۳۶۳ خرداد و ۶۴ من شلتوک عبارت است از ۹ خروار و ۹۰ من و ۶ سیرگاه عبارت است از ۴۲۸۱۴ خروار و ۵۳ من ۳۱ سیر یونجه عبارت است از ۱۰۰ خروار و ۶۸ من یکچارک قصیل عبارت است از ۱۳۹۴ خرداد و ۵۰ من ...
آقای سید فاضل- مقطوعاتی است نه تصویبی
تدین- حالا می رسیم تقریباً دو کرور و کسری به خرج ولایات است و یک کرور به خرج مرکز در مقابل هر قلمی هم که عنوان کرده است یک برقراری هم معین کرده یعنی مقداری کمتر از صدارت اولی تصویر کرده است علی ای حال مجموع مقطوعات عبارت از این مبلغ و مقداری که نقداً و جنساً به عرض رساندیم بوده است و زائد بر این نبوده بعد از آن نسبت به چیزهائی که تصویب شده است یک تغییراتی در ادوار گذشته حاصل شده است. به این معنی که به واسطه عللی که یکی از آنها عسرت مالیه بوده آن قسمت را که مجلس تصویب کرده است به عنوان مستمری به مردم بدهند به سه قسم به مردم داده شود بعضی ها تومان تومان بعضی ها تومانی پنچقران و بعضیها تومانی دو ریال یک کتابچه است که بنده دیده ام خطی بود و در کمیسیون بودجه هم هست در آنجا معادل سیصد و پنج هزار تومان مالیات است که از بابت مستمریات قید شده که شامل دو قسمت است یعنی آن مستمریاتی است که تومانی تومان می گیرند و آنها که تومانی پنج قران می گیرند حالا این تبعیضی که شده است صلاح بوده است یا نبوده است بماند بعد یک عده از این اشخاص مطابق این کتابچه که همه آقایان دیده اند در ادوار فترت آمده اند و مستمریات خود را تبدیل به شهریه کرده اند آنها هم دو قسم است یک عده اشخاصی هستند که مستمریات سالیانه خودشان را به طور شهریه برقرار کرده اند عده دیگری هم هستند که در هر ماه یک دوازدهم مستمری خود را به علاوه مقداری هم از اصل مالیات ضمیمه کرده و به طور شهریه در حق خود برقرار کرده اند بنده نمی دانم علت این تبعیض چه بوده است.
چه سبب شده است که یک عده چندین هزار تومان مستمری های خود را تبدیل به شهریه کرده اند و اکثر افراد مستمری بر همان طور مثل سابق حواله می گیرند در هر صورت این تبعیض عادلانه نیست اگر هم نباید مستمریات تبدیل به شهریه شود اینها هم که تبدیل به شهریه شده است باید برگردد و هر ترتیبی را که دولت برای سایر مستمری ها اتخاذ می کند نسبت به این اشخاص هم ملحوظ شود آنچه بنده ملاحظه می کنم این است که اشخاصی که مستمری خودشان را تبدیل به شهریه کرده اند به واسطه یک اقتدارات و یک نفوذهای شخصی بوده و الا اگر چنانچه برای مصلحت مملکت و بر این حفظ مصالح وقت بود هیچ داعی نداشت یک قسمتی از این مستمری بیایند مستمری خود را تبدیل به شهریه کند و بقیه نکنند بنده من باب مثال عرض می کنم و نمی خواهم به شخصیات وارد شوم یک نفر دوازده هزار تومان مستمری داشته است تبدیل به شهریه کرده است به ماهی هزار تومان هم می گیرد آن وقت هزار تومان هم از اصل مالیات در حق خود شهریه برقرار کرده و دو هزار تومان دریافت می کند اما یک قسمتی از اشخاص که به هر جهتی بوده است مجلس اول دربارة آنها مستمری تصویب نموده باید تومانی دو ریال بگیرند و معلوم نیست آن را به چه شکل خواهند گرفت؟ و شاید حواله مالیه است و بعد باید مجبور بشوند تومانی سی شاهی به طرق و غیره بفروشند بنده با این تبعیض مخالفم زیرا این تبعیض عادلانه نیست بلکه رعایت حال متمولین حال متمولین و متنفذین شده است بنابراین بنده عقیده دارم که این مستمریاتی که تبدیل به شهریه شده است برگردد به حالت اولیه و هر اصلی را که دولت نسبت به عموم اتخاذ می کند شامل حال آنها بشود و الا این تبعیض ظالمانه است که یک عده که تقریباً مستمریشان ده دوازده هزار تومان می شود بیایند مستمری خود را تبدیل به شهریه کنند و باقی دیگر معلوم نباشد تکلیفشان چیست. این یک قسمت مخالفت بنده اما نسبت به شهریه ها هم بنده مخالفم و علت مخالفت بنده این است که مکرر در همین مجلس صحبت شده است که باید یک کاری کرد دوره فترت ایجاد نشود و ایجاد یک ضمانتهای کافی برای حفظ اصول مشروطیت کرد وقتی در اوایل مجلس یک پیشنهادی هم شده بود اینجا هم خیلی محل بحث واقع شد که مجلس به عملیات ادوار فترت رسیدگی کند و بالاخره ارجاع یک کمیسیون شد و تصور نمی کنم در این دوره کمیسیون یک رأی قاطعی تقدیم مجلس کند بنده معتقدم علی الاصول کارهائیکه در دوره فترت شده است آنچه موافق قانون است صحیح است و آنچه مخالف قانون است به کلی لغو و غلط است بنابراین از جمله کارهائیکه در دوره فترت شده است که بر خلاف قانون می باشد همین مسئله تبدیل مستمری به شهریه و ایجاد شهریه ها است بنا بر این برای اینکه هم دولتهای آتیه بدانند که اگر یک فترتی ایجاد بشود آن کارهای غیر قانونی آنها در یک مجلس ولو بعد از ده سال هم تشکیل بشود رد خواهد شد و همچنین برای اینکه آن مردمانی که به وسایل مختلفه دولت وقت را در تحت فشار و تهدید می آورند آنها هم بفهمند روزی که مجلس شورای ملی تشکیل شد یک قلم نه دور آنها کشیده می شود دیگر این اقدام را بکند باید تمام این عملیات ملغی شود اما تصور نشود بنده مخالف هستم به اینکه یک عده شهریه می برند نه من مخالف نیستم بلکه فقط مخالف هستم با خلاف قانون هائی که شده و امروز آن خلاف قانونها را نباید تصویب کنند اما موافقم که ورثه مستخدمین دولت فقرا به هر عنوان که باشد از بیت المال مسلمین ارتزاق کند ولی تفاوت بین عقیده بنده و دیگران
Page 7 missing