فرمان شاهنشاه آریامهر در بنیاد کمیسیون شاهنشاهی برای نظارت به برنامههای توسعه اقتصادی و اجتماعی کشور ۱۶ آبان ماه ۲۵۳۵ شاهنشاهی
حزب رستاخیز ملی ایران | درگاه اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی شاهنشاه آریامهر | برنامه عمرانی پنجم/سال ۲۵۳۵ شاهنشاهی |
فرمان شاهنشاه آریامهر در بنیاد کمیسیون شاهنشاهی برای نظارت به برنامههای توسعه اقتصادی و اجتماعی کشور ۸ آبان ماه ۲۵۳۵ شاهنشاهی
- جناب امیرعباس هویدا، نخست وزیر،
- همانطوری که در جلسه بررسی رهنمودهای برنامه ششم عمرانی کشور مؤکداً دستور دادیم، کشور ما امروز در مرحلهای از رشد و توسعه اقتصادی و اجتماعی گام برمیدارد که تمام کوشش دولت و حزب و عموم افراد ملت ایران باید معطوف به این امر باشد که از هر گونه ضایعات و اتلاف نیروی انسانی و تولیدات کشاورزی و صنعتی و تأخیرها و نارساییهایی که موجب ضایعات میگردد، با برنامهریزی دقیق و حساب شده و نظارت و بازرسیهای دائمی جلوگیری به عمل آورند و برای تأمین این منظور از وزارتخانهها و سازمانهای ذیربط مسئولیت خواسته شود.
- لذا به موجب این دستخط، مقرر میداریم که
یک کمیسیون شاهنشاهی در دفتر مخصوص ما برای نظارت در انجام امور زیر تشکیل شود:
- ۱ – تهیه و اجرای طرحهایی به منظور جلوگیری از هرگونه ضایعات محصولات کشاورزی ناشی از آفات و طرز بستهبندی، حمل و نقل و توزیع، از طرف وزارتخانهها و سازمانهای مسئول.
- ۲ – تنظیم و اجرای طرحهای لازم برای جلوگیری از ایجاد ضایعات در صنایع کشور از لحاظ مواد اولیه و عدم استفاده از حداکثر ظرفیت کارخانهها و ماشینآلات، چه در بخش دولتی و چه در بخش خصوصی، از طرف وزارتخانهها و سازمانهای مربوط.
- ۳ – تهیه و اجرای طرحهای مورد نیاز به منظور جلوگیری از توقف غیر معقول کشتیها در بنادر و اجرای برنامههای فوقالعاده با انجام کار شبانهروزی برای بر طرف کردن تنگناهای بنادر و حمل محمولات به مراکز توزیع داخل کشور.
- ۴ – اجرای قطعنامه کنفرانس ارزشیابی انقلاب آموزشی، توسط وزارتخانههای مسئول.
- ۵ – تعیین علل ناتمام ماندن بعضی طرحها در برنامههای عمرانی گذشته و فعلی و انجام اقداماتی به منظور پیشبینی رفع نقایص طرحها در برنامه عمرانی ششم، توسط وزارتخانهها و سازمانهای مربوط.
- ۶ – تنظیم برنامههای لازم به منظور رفع نارساییهای تعاونیهای روستایی و همچنین تعاونیهای مصرف، توسط وزارتخانهها و سازمانهای مربوط.
- ۷ – تهیه طرحهایی به منظور برطرف کردن نقایص بیمههای درمانی و بیمههای گوناگون اجتماعی، توسط وزارتخانهها و سازمانهای مسئول.
- ۸ – تعیین علل کمبود برق و خاموشی متناوب در سطح کشور و تهیه و تنظیم برنامه لازم برای رفع این تنگنا، توسط وزارتخانه مسئول.
- ۹ – رسیدگی به مواردی که در صورت لزوم به این کمیسیون محول خواهدشد. البته این وظایف غیر از دستوراتی است که به منظور صرفهجویی در وزارتخانهها و سازمانهای اداری و محدود کردن تشکیلات آنها به تناسب احتیاج و تهیه چکلیست برای انجام بازرسیهای غیر مترقبه و عادی به دولت صادر شدهاست.
- اعضای کمیسیون شاهنشاهی به طریق زیر تعیین میشوند:
- ۱ – از وزارتخانهها و سازمانهایی که مسئول اجرای این دستورات هستند، هر یک دو نماینده تامالاختیار تعیین و از طرف دولت به دفتر مخصوص شاهنشاهی معرفی میشوند.
- ۲ – حزب رستاخیز ملت ایران برای شرکت در این کمیسیون، دو نفر کشاورز، دو کارگر، دو نماینده از طرف دارندگان کارت بیمههای درمانی، دو نماینده از اعضای تعاونیهای روستایی، دو نفر از طرف اعضای تعاونیهای مصرف تعیین و به دفتر مخصوص شاهنشاهی معرفی خواهدکرد.
- ۳ – دو نفر نماینده از اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران.
- ۴ – دو نفر نماینده از وسایل ارتباط جمعی.
- ۵ – رئیس دفتر مخصوص شاهنشاهی با رئیس بازرسی شاهنشاهی و رئیس بازرسی ویژه نظامی ترتیبی خواهندداد که به تعداد لازم بازرسانی برای انجام مأموریتهای بازرسی و نظارت در اجرای طرحها در اختیار کمیسیون شاهنشاهی قرار داده شود.
- دولت از تاریخ ابلاغ این دستخط، حداکثر مدت دو ماه به وزارتخانهها و سازمانهای ذیربط فرصت خواهدداد که طرحهای زمانبندی شده مربوط به وظایف خود را تهیه کنند و از طریق نخست وزیر برای طرح در کمیسیون به دفتر مخصوص شاهنشاهی ارسال دارند. تاریخ شروع و پایان هر طرح باید قید شود.
- کمیسیون شاهنشاهی نیز بلافاصله جلسات خود را در دفتر مخصوص شاهنشاهی تشکیل خواهدداد و برنامه کار خود را به منظور ایجاد کمیتههای نظارت و بازرسی تدوین خواهدکرد و اجرای طرحها را در زمان مقرر، زیر نظر خواهدگرفت و به طور مرتب گزارش پیشرفت کار را از طریق دفتر مخصوص به نظر ما خواهدرسانید.
-
اوامر ۹ مادهای شاهنشاه آریامهر و رهنمودهای معظمله فصل نوینی در تاریخ انقلاب ایران گشوده است. این اوامر مکمل اصول انقلاب ایران است که به عمر ندانم کاریها، اسراف و تبذیرها، ولخرجیها، حیف و میلها، بیبرنامهگیها و ریخت و پاشها پایان میدهد. نگرشی به ۹ موردی که شاهنشاه آریامهر کمیسیون شاهنشاهی ویژهای مأمور بررسی و اقدام در مورد آنها کردهاند، نشاندهنده رسا بودن آنها است و به روایتی تا ۲۵ درصد فرآورده های کشاورزی کشور، به سبب نبود یک سیستم «مارکتینگ»، و بستهبندی برای ترابری و پخش نباشد، به هدر میرود و این برای کشوری که برای مواد غذایی وابسته به تولیدات دیگران است، نمیتواند پذیرفتنی باشد، چرا که رشد اقتصادی و رشد مصرف، اگر یک برنامهریزی دقیق برای افزایش تولید و جلوگیری از پسمان ها نداشته باشد، وابستگی ملت را به بازارهای خارجی بیشتر میکند. اهمیت پسمان های صنایع نیز کمتر از تباه شده های کشاورزی نیست. ما در فازی از جنبش صنعتی هستم که نمیتوانیم شاهد عدم کارایی لازم در صنایع باشیم. نمیتوانیم به صرف فقدان نیروی انسانی، مدیریت صنعتی و این قبیل بهانهها، عدم بهرهگیری کامل از صنایع را منطقی تلقی کنیم. همچنین تحمل کردن وضع بحرانی بنادر که صرفنظر از همه زیانهای حاصل اثر مستقیم بر بخشهای صنعتی و ساختمانی میگذارد غیر ممکن است. این امر ترمزی برای پیشرفت سریع و برنامهریزی شده اقتصاد محسوب میشود. در کنار مسئله بنادر، مشکل حمل و نقل و فقدان جادههای مناسب مطرح است. بی تردید ما نتوانستهایم هماهنگ با رشد سرسامآور کالا و مسافر جادههای جدید بسازیم و جادههای فعلی را مرمت کنیم و توسعه دهیم. این مشکلات نیز به نوبه خود جزئی است از نارساییهای ما در اجرای پارهای از طرحهای برنامه عمرانی گذشته. آموزش و بهداشت نیز دو امر حساس اجتماعی است که سخت ما را به خود مشغول کرده است. در مقاطع مختلف آموزشی کمبودهای فراوان داریم . در دورههای ابتدایی، راهنمایی و دبیرستان کمبود کادر آموزشی، مشکل چاپ و توزیع کتب درسی و از همه مهمتر ساختمان مدرسه مشکلات غیر قابل انکار و آزاردهندهای است. در آموزش عالی، کمبودها و نارساییها را هیچکس انکار نمیتواند بکند. بیمه درمانی نیز خیلیها را ناراضی کرده است. تعاونیهای روستایی در طلوع آفتاب انقلاب ایران که نقشی سازنده داشتند و با تحرکی شگفتانگیز نیازهای روستاییان را از لحاظ اعتبار، بذر، کود، ماشینآلات کشاورزی و نیازهای زندگی روزمره برطرف میکردند، اینک عمده واحدهایی فاقد تحرک و سازندگی هستند. و بالاخره تولید ناکافی نیروی برق که در چند سال اخیر مشکلات و گرفتاریها و زیانهای مادی به اقتصاد کشور زده، امری است که پرداختن سریع به آن جنبه حیاتی دارد. اینها مشکلاتی است مرتبط با مسائل زیربنایی جامعه ما. اگر تاکنون بهانه رشد سریع و برهم خوردن محاسبات قبلی بواسطه این رشد، دلیل ظاهراً پذیرفتنی بود، اینکه که وضع امروز و دورنمای آینده کاملاً روشن است نمیتوان ادامه کمبودها و نابسامانیها را با هیچ منطقی توجیه کرد. اینک فصل جدیدی در انقلاب ایران گشوده شده است. هیچ مسئولی را تحت هیچ بهانهای نمیتوان به خاطر «کم کاری» و بهانهتراشی برای ناکامیهایش بخشود. دورهای آغاز شده که باید سره را از ناسره جدا کرد. عنصر انقلابی را باید نگاه داشت و عنصر صحنهآرا و رقمپرداز و صورتآرا را از صحنه پرجنبش سازندگی ملی دور نگاه داشت. در پایان دو ماهه مهلت شاهنشاه آریامهر بیشک خواهیم دانست علل نارساییها از چیست که این خود عامل مثبتی برای حل مشکل خواهد بود و از آن مهمتر اینکه، دستگاهها چه طرحی ارائه میدهند و چگونه و در چه مدت آن را از بین خواهند برد.
ماده چهارم دستخط همایونی کا ناظر به اجرای قطعنامه کنفرانس ارزشیابی انقلاب آموزشی است، لزوم برنامهای تهیه شده و نظریات و نویدهای طراحان را در این زمنیه مؤکد میفرمایند و با مهلت تعیین شده برای اجرای این طرحها میتوان اجرای قطعی هر یک از مواد گزارشهای شرفعرضی در نهمین کنفرانس ارزشیابی انقلاب آموزشی رامسر امید بست. در نهمین کنفرانس ارزشیابی انقلاب آموزشی هنگام عرض گزارش اقدامات انجام گرفته در سال قبل به پارهای از نارساییها و عدم موفقیتهای اجرایی اشاره شد و از همین رو شاهنشاه آریامهر به منظور سامان پذیرفتن کلیه مواد طرحها و پیشنهادها دستور فرمودند که خواستها و برنامهها تنظیم یا از طرف کمیتهها به صورت گزارشی تهیه شود تا در مدت سال به مرحله کامل اجرایی در آید. گزارش مدون کمیتههای پنجگانه وابسته به کنفرانس ارزشیابی انقلاب آموزشی رامسر برای تقدیم به پیشگاه اعلیحضرتین و کسب نظر همایونی به دفتر مخصوص شاهنشاهی ارسال گردید تا به شورای شاهنشاهی آموزشی ارائه گردد.
ایجاد کمیسیون شاهنشاهی در دفتر مخصوص برای نظارت بر اجرای فرمان جدید ملوکانه در آینده نزدیک به نکات قید شده در گزارشها که در حقیقت خطوط اصلی طرحهای اجرایی آموزش بشمار میآید، دربرگیرنده نکات زیر است که بر اساس تاکید شاهنشاه آریامهر باید در مدت دو ماه جزییات اجرایی و نحوه تحقق آن مشخص و آماده شود.
- کاربرد اصل مشارکت در آموزش و پروش
- اجرای تغذیه رایگان و حذف آن گروه از دانشآموزانی که سهمیه خود را مورد استفاده قرار نمیدهند
- اجرای اصل تمام وقت استادان و برخورداری از مزایا و حقوق به میزان درس و ساعات کار و خدمت دانشگاهی
- تجدید نظر در نظام حقوق و مزایای هیأت علمی پس از عدم برگزاری جلسات هیأت امناء
- لزوم توجه به سرمایهگذاری در امر آموزش و فرهنگ همراه با توجه بیشتر به حرمت و حیثیت حرفهای و شغلی دبیران، استادان، مربیان و آموزگاران
- اجرای اصل عدم تمرکز در امور اجرایی آموزش با تأکید بر تقویت مدیریت فنی و قدرت اجرایی و مشارکت مردم و خلاقیت مسئولان
- لزوم گنجانیدن مواد فنی و حرفهای در برنامه مدارس به نحوی که فارغالتحصیلان دبیرستانی در صورت راه نیافتن به دانشگاهها قادر به استفاده از آموزشهای حرفهای بشوند.
- لزوم تعیین مرجعی برای ارزشیابی دوره راهنمایی تحصیلی و تعلیمات حرفهای و حتی با مشارکت معلمان و دانشآموزان
- دانشگاهها باید بخصوص در مناطقی که فاقد تأسیسات فرهنگی کافی هستند به عنوان مراکز فرهنگی و هنری در خدمت مردم قرار بگیرند.
- جستجوی راهحلهای ملی و منطقهای مناسب جامعه برای حل مسائل و مشکلات به جای تقلید از الگوهای وارداتی
برق و خاموشیهای متناوب
در مورد هشتمین ماده دستخط همایونی که مربوط به تعیین علل کمبود برق و خاموشیهای متناوب در سطح کشور و تهیه و تنظیم برنامه لازم برای رفع این تنگنا میباشد گفته شده است: رشد سریع مصرف برق در کشور طی سالهای اخیر به حدی بوده است که سرمایهگذاریهای گسترده و تهیه و تأمین نیروگاههای مولد نیروی برق نتوانسته است پاسخگوی آن باشد و البته همانطور که منظور اوامر شاهنشاه بوده، این نمیتواند دلیلی باشد که خاموشیهای متناوب وجود داشته باشد. رشد واقعی مصرف برق طی چند سال اخیر سالانه بطور متوسط رقمی در حدود ۲۰ تا ۲۵ درصد بوده است. از سوی دیگر مشکل اساسی صنعت برق را افزایش مصرف زیاد برقی در ساعات «پیک» (ساعات پرمصرف اول شب) تشکیل میدهد. به عبارت دیگر در سه ساعت اول شب مصرف برق به دو برابر مصرف روز میرسد. کارشناسان میگویند هرگاه بخواهیم احتیاجات برق کشور را در ساعات اول شب پاسخگو باشیم ناچاریم میلیاردها تومان سرمایهگذاری کنیم. دستخط شاهنشاه آریامهر کنون وظیفه تازهای را برای وزارت نیرو تعیین میکند تا به دقت احتیاجات برق را در حال حاضر و در آینده مورد بررسی قرار دهد. رشد صنعتی کشور و بالا رفتن سطح زندگی مردم که خود سبب میشود مصارف برق خانگی افزایش یابد، نیازهای کشاورزی و همچنین دیگر احتیاجات باید به دقت پیشبینی شود و بر اساس آنها برنامههای تأمین و تولید نیروی برق تنظیم گردد.
۱۹ آبان ماه ۲۵۳۵ نشستی به ریاست آقای امیر عباس هویدا نخست وزیر برای پیاده کردن اوامر شاهنشاه آریامهر در کاخ نخست وزیر با بودن گروهی از وزیران و مسئولان سازمانهای دولتی برگزار شد. در این نشست، راهحلهای عملی در باره اجرای فرمان همایونی از سوی وزارتخانهها و سازمانهای دولتی مشخص بررسی شد و نسبت به اجرای آنها، تصمیم های نیازین گرفته شد و برای اجرای هر یک از بخش های فرمان ملوکانه کمیتهای در دستگاههای مسئول در سطح عالی تشکیل خواهد شد که هر هفته گزارش کار را به آقای نخستوزیر خواهد داد. نخستوزیر خود پیشرفت این برنامهها را نظارت خواهد کرد.
پیرامون مسائل مطروحه در کنفرانس ارزشیابی انقلاب آموزشی و موارد اجرایی برنامهای تعیین شده در این زمینه و همچنین رسیدگی به علت ناتمام ماندن پارهای از طرحها امروز دکتر عبدالحسین معینی وزیر علوم و آموزش عالی چنین گفت: تا کنون تعداد قابل ملاحظهای از مصوبات کنفرانس ارزشیابی انقلاب آموزشی در ۴ کمیته ویژه وزارت علوم مورد بررسی قرار گرفته است که از جمله کمیته برنامههای ملی و میهنی در امر آموزش و کمیته دانشجویان خارج از کشور و کمیته بالا بردن کیفیت کار دانشگاهها است. وزیر علوم و آموزش عالی همچنین افزود، دیگر موارد قطعنامه که انجام آن مربوط به دستگاههای دولتی میشود به آنان ارجاع شده است که از آن میان باید تعداد وزارت آموزش و پرورش را در زمینه شناخت استعداد کودکان و نوجوانان نام برد که طرحهایی در این زمینه برای مدت ۶ ماه باید تهیه و به شورای شاهنشاهی آموزشی ارئه شود.
منوچهر گنجی وزیر آموزش و پرورش در اجرای مفاد قطعنامه کنفرانس ارزشیابی انقلاب آموزشی گفت، اجرای اوامر همایونی در صدر برنامههای وزارت آموزش و پرورش قرار داد و نهایت کوشش برای تحقق آن به کار گرفته خواهد شد. وزیر آموزش و پرورش آنگاه خاطرنشان ساخت: از جمله مفاد قطعنامه کنفرانس رامسر بهبود کیفیت آموزش با موازات افزایش کمیت آن است که در این زمینه مطالعات همه جانبهای آغاز شده است و برای یافتن راهحلهای سریع و مناسب از کلیه همکاران، خاصه آنان که سالها عمر خود را در آموزش و پروش گذاردهاند، دعوت شده تا در این مورد به مجریان برنامهها یاری کنند.
ایرج آرین پور معاون امور توزیع وزارت بازرگانی در اجرای فرمان شاهنشاه آریامهر گفت: برای جلوگیری از ضایعات تولیدات کشاورزی برنامههای زمانبندی شده از جمله جهات مختلف برای نگهداری این محصولات تهیه شده است که با هماهنگی کامل به موقع اجرا گذاشته خواهد شد. وی افزود: در حقیقت جلوگیری از ضایعات یک کوشش همگانی و ملی است که میزان عرضه را بالا خواهد برد و مطمئناً با تدارک امکانات پیشرفته نگهداری و ذخیرهسازی و بستهبندی و همچنین برقراری یک شبکه سالم مطمئن توزیع به هدفهایی که مقرر فرمودهاند در اسرع وقت نایل خواهیم آمد.
دکتر آزمون وزیر کار و امور اجتماعی گفت: در اجرای فرمان شاهنشاه آریامهر، وزارت کار و امور اجتماعی با تهیه طرح جامع برای کاهش ضایعات در صنایع اقدام میکند. ضمناً با افزایش آموزشهای تخصصی و حرفهای و بالا آوردن سطح مهارت و تربیت معینی، با مسئله کم کاری مقابله خواهد کرد تا کارگران نیروی خود را به نحو احسن در اختیار تولید قرار دهند. ضمناً وزارت کار به منظور صرفهجویی و جلوگیری از هرگونه اسراف در اعتبارات خویش طرح لازم را تهیه و در اختیار نخست وزیر قرار خواهد داد.
ابراهیم فرحبخشیان وزیر راه و ترابری دستور داد برای رفع مشکل تراکم کالا در بنادر جنوب کشور و اجرای طرح ضربتی تخلیه و بارگیری کالا و از بین بردن انتظار نوبت کشتیها، کمیته ویژهای مرکب از معاونان و مسئولان سازمانهای وابسته به وزارت راه و ترابری در این وزارتخانه تشکیل شود. وی در مورد تشکیل این کمیته و تصمیمات گرفته شده برای رفع مشکلات تخلیه و بارگیری کالا در بنادر جنوب کشور در گفتگویی با اطلاعات گفت: برای جلوگیری از توقف و انتظار نوبت کشتیها در بنادر کشور، عملیات تخلیه و بارگیری کالا در بنادر بازرگانی و بویژه در بنادر کشور، عملیات تخلیه و بارگیری کالا در بنادر بازرگانی و بویژه در بنادر جنوب کشور شبانه روزی خواهد شد.