مذاکرات مجلس شورای ملی ۸ تیر ۱۳۳۴ نشست ۱۳۶
مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری هجدهم | تصمیمهای مجلس | قوانین برنامههای عمرانی کشور مصوب مجلس شورای ملی |
روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران
شامل: کلیه قوانین مصوبه و مقررات - گزارش کمیسیونها - صورت مشروح مذاکرات مجلس - اخبار مجلس - انتصابات - آگهیهای رسمی و قانونی
شماره
شنبه ماه ۱۳۳۴
سال یازدهم
شماره مسلسل
دوره هجدهم مجلس شورای ملی
مذاکرات مجلس شورای ملی
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره ۱۸
جلسه: ۱۳۶
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز پنجشنبه ۸ تیر ماه ۱۳۳۴
فهرست مطالب:
۱- طرح صورتمجلس
۲- بیانات آقای کریمی دایر بر تأثر از فوت مرحوم قبادیان نماینده سابق
۳- تصویب صورتمجلس
۴- تقدیم دو فقره سؤال به وسیله آقایان بوربور و شوشتری
۵- بیانات آقای معاون نخستوزیر راجع به جریان اجازه ورد کامیونها مستعمل و توضیحات آقای قنات آبادی
۶- تقدیم سه فقره سؤال به وسیله آقایان نراقی و صدقی
۷- سؤال آقای عمیدی نوری راجع به حمایت گندم و جواب آقای کفیل وزارت دارایی
۸- سؤال آقای درخشش راجع به حقوق فرهنگیان و جواب آقایان وزیر فرهنگ و کفیل وزارت دارایی
۹- سؤال آقای دکتر جزایری راجع به اوضاع فرهنگ و جواب آقای وزیر فرهنگ
۱۰- جواب آقای وزیر بهداری به سؤال آقای خلعتبری در مورد عدهای از اطبای مرکز و شهرستانها
۱۱- شور دوم و تصویب گزارش کمیسیون نظام راجع به تعدیل وضعیت بانک سپه
۱۲- شور دوم کمیسیون امور استخدام راجع به احتساب مدت نمایندگان آقایان نمایندگان سنا جزء سنین خدمت
۱۳- تعیین موقع دستور جلسه بعد- ختم جلسه
مجلس دو ساعت و یک ربع قبل از ظهر به ریاست آقای اردلان (نائب رئیس) تشکیل گردید.
۱- طرح صورتمجلس.
نائب رئیس- صورت غائبین جلسه قبل قرائت میشود.
(به شرح زیر خوانده شد)
غائبین با اجازه آقایان: دکتر عمید قوامی- حائریزاده- یار افشار- عبدالرحمن فرامرزی- پناهی- حمیدیه- مهندس شاهرخشاهی- اورنگ- دکتر شاهکار- امامیخویی- دکتر سعید حکمت- سهرابیان- تربتی- شوشتری- مکرم- دکتر پیر نیا- هدی
غائبین بیاجازه آقایان: دهقان- علدالحمید بختیار- تفضلی- پیراسته- اریه.
دیرآمدگان و زودرفتگان با اجازه اقایان: بزرگ نیا ۳۰ دقیقه، محمود افشار سی دقیقه، مهندس جفرودی سی دقیقه، دولتشاهی- سی دقیقه، قنات آبادی سی دقیقه، اکبر سی دقیقه، احمد صفایی سی دقیقه، دکتر بینا سی دقیقه، خزیمه علم سی دقیقه، محمودی چهل و پنج دقیقه، دکتر افشار چهل و پنج دقیقه، پور سرتیب یک ساعت، لاری یک ساعت، ثقةالاسلامی یک ساعت، خاکباز یک ساعت و پانزده دقیقه، امیر تیمور کلالی یک ساعت سی دقیقه، مهدوی دو ساعت
نائب رئیس- نسبت به صورتمجلس جلسه قبل آقایان نظری دارند؟ (اظهاری نشد) وقتی عده تکمیل شد تصویب صورتمجلس اعلام میشود
۲- بیانات آقای کریمی دایر بابر از تأثر از فوت مرحوم قبادیان نماینده سابق
نائب رئیس- آقای کریمی
کریمی- چون جناب آقای قبادیان کلهر که از رؤسای عشایر غرب هستند و چند دوره با آقایان سابقه همکاری داشتند در سانحه اتومبیل در فرانسه فوت کردهاند لذا بنده فوت ایشان را به دوستان و کسانشان تسلیت عرض میکنم و از خدا برای آن مرحوم طلب مغفرت مینمایم (صحیح است)
۳- تصویب صورتمجلس
نائب رئیس- در صورتمجلس اعتراضی نبود؟ (صحیح است) صورتمجلس تصویب میشود
۴- تقدیم دو فقره سؤال به ویسله آقایان بوربور و شوشتری
نائب رئیس- وارد دستور میشویم سؤالات مطرح است آقای شوشتری فرمایشی دارید
شوشتری- سؤالی است از وزارت دارایی راجع به نرخ غله که تقدیم میکنم و استدعا میکنم امر بفرمایید که زودتر برای جواب حاضر بشوند
نائب رئیس- ابلاغ میشود، آقای بور بور
بوربور- سؤالی است از وزارت دارایی راجع به دارایی ملایر که تقدیم میکنم استدعا میکنم مقرر بفرمایید قبل از تعطیلات جواب بدهند
نائب رئیس- آقای قنات آبادی
قناتآبادی- در صورتمجلس بعضی اغلاط عبارتی هست اصلاح میکنم تقدیم میکنم
۵- بیانات آقای معاون نخستوزیر راجع به جریان اجازه ورد کامیونها مستعمل و توضیحات آقای قنات آبادی
نائب رئیس- بسیار خوب آقای معاون نخستوزیر
معاون نخستوزیر (ذوالفقاری)- جناب آقای شمس قناتآبادی نماینده محترم در جلسه گذشته ضمن فرمایشات خودشان اشارهای به ورد کامیونهای کهنه فرمودند بنده هم بلافاصله پرونده امر را خواستم رسیدگی شد معلوم شد که سابقه اجازه ورود این کامیونها در زمان حکومت جناب آقای دکتر مصدق و بعد هم در زمان حکومت گذشته بود که تصویبنامهای صادر کردهاند و بنده گزارش امر را تهیه کردم که به عرض نمایندگان محترم میرسانم (احسنت) در ۱۹/۵/۳۲ در کابینه آقای دکتر مصدق به موجب تصویبنامهای مقرر گردید ورود کامیون و وسائط نقلیه باربری مستعمل آزاد گردد مجدداً در تاریخ ۱۶/۸/۳۲ کابینه سابق در تعقیب اصلاح تصویبنامه فوق تصویبنامهای صادر و مقرر گردید تا مدت یک سال ورود کامیون و وسائط نقلیه باربری به کشور با رعایت مقرارات تصویبنامه بالا آزاد شود عدهای از بازرگانان و شرکتهای بازرگانی به موجب تصویبنامههای مزبور به سفارش کامیون مستعمل اقدام نمودند (نراقی- اسم آن عده را بفرمایید) چشم قربان لیکن قسمتی از کامیونها بعد از موقع مقرار در تصویبنامه وارد گردید (میر اشرافی- یک قدری یواشتر بفرمایید) و در نتیجه ترخیص آنها از گمرک مواجه با اشکال و باعث شکایت بازرگانان ذینفع شد برای رسیدگی به شکایات آنان موضوع از طرف دولت سابق به کمیسون ارجاع گردید کمیسیون به نام عدهای که مدارک آنها کافی بود اجازه صدور پروانه ورود داد و برای رسیدگی به شکایت سایرین که مدارک کافی نداشتند موضوع به سه نفر از مشاورین نخستوزیر احاله گردید و آقایان نام برده هم نظر دادند اجازه ورود این نوع وسائط نقلیه به علت وضع ارزی کشور درموقع تصویبنامه اولیه بوده و دیگر اجازه ورود وسائط نقلیه مستعمل مقتضی نیست و فقط کامیونهایی که در موقع تصویبنامه اولیه به خارج سفارش داده شده و اسناد و مدارک مسلم است با توجه به وضع حمل و نقل و بعد مسافت باید تصویبنامه صادر گردد و اگر بدون رعایت مراتب بالا سفارش شده نباید تجویز کرد تا این که در تاریخ ۱۹/۲/۳۴ تصویبنامهای به مضمون زیر از هیئت دولت گذشت: استدعا میکنم توجه بفرمایید به تصویبنامهای که در دولت فعلی گذشته با چه شرایطی این را تخریص کردند که در حدود ۱۵ و ۱۶ که بیشتر نبود و هنوز هم از گمرک خارج نشده است وزارت اقتصاد ملی میتواند برای ورود ماشینآلات مستعمل مورد نیاز کارخانهجات و همچنین وسائط نقلیه مستعمل مشروط بر این که ماشینآلات و وسائط مزبور طبق گواهینامه یکی از مؤسسات بینالمللی نظارت بیش از ۲۵ درصد کار نکرده و بهای آن نیز از ۵۰ درصد به بهای ماشینآلات و وسائط نقلیه نو تجاوز ننماید و قبل از ترخیص کالا از گمرک واردکننده تعهد نماید که ماشینآلات مزبور به مصرف رفع نیازمندی کارخانه مربوطه و همچنین وسائط نقلیه را منحصراً برای استفاده مؤسسه خود به تصویب رسانیده و از فروش آن به غیر تا یک سال خوداری نماید اداره گمرک از واردکننده تعهد بگیرد که چنانچه برخلاف مفاد این تصویبنامه رفتار نمود مشمول مجازاتهای مذکور در قانون کنترل ارز بشود و این تعهدنامهها به وزارت اقتصاد ملی و کمیسیون ارز فرستاده میشود.
بنده در خاتمه استدعا میکنم از آقایان نمایندگان محترم که این قبیل سئولات را قبلاً به بنده مراجعه بفرمایند و بنده عین پرونده را در اختیار آقایان میگذارم و خیال میکنم این بهتر باشد که وقت مجلس هم با اینگونه صحبتها تضییع نشود (احسنت).
قناتآبادی- بنده عرضی دارم.
نائب رئیس- حالا این موضوع مطرح نیست قبل از دستور جنابعالی صحبتی فرمودید ایشان هم جوابی دادند ممکن است سؤالی بفرمایید که بیشتر جواب بدهند.
قناتآبادی- طبق ماده ۷۸ عریضی دارم.
نائب رئیس- سوءتفاهمینسبت به بیانات جنابعالی شده است؟ بفرمایید.
قناتآبادی- عرض کنم مطلب یک مقدارش همین طوری بود که جناب آقای ناصر ذوالفقاری فرمودند در دولت اسبق تصویبنامهای به مناسبت مضیقه ارزی صادر شده برای ورود کامیونهای مستعمل یک مقدارش را وارد کردند یک مقداری هم مانده بود و برخورده بود به یک اشکالاتی (میراشرافی- چه اشکالاتی بود؟) اجازه بفرمایید اشکال این بود که مأمورین گمرک حق و حساب میخواستند (میراشرافی- گمرک و حق و حساب آقای آبتین که به قول دکتر امینی آدم خوبی است) این اشکلات را داشته مطالبی که بنده عرض کردنم و رویش صحبت کردم و این تصویبنامه اخیر که در دولت جناب آقای علاءالسلطنه صادر شد غیر از موضوع کامیونهای دولت گذشته بود یک عده از تجار یک مقدار زیادی کامیون خریده ببودند که در هیچ یک از کشورهای خاورمیانه قابل هضم نبود یعنی هیچ یک از کشورها اجازه نداده بودند که این ماشین شکستهها وارد مملکتشان بشود چون اینها طبق تحقیقاتی که شده ۸۰ درصدش مستحلک شده و یک پیکره آهن قراضههایی بیشتر نبودند در دولت گذشته میخواستند تصویبنامه صادر کنند که این کامیونها وارد شود البته همه آقایان نظرتان هست که اینجا داد زدند در مجلس و در خارج گفتند یک عدهای رفتهاند ماشینهایی کهنه و فرسوده خریدهاند و چه کردندهاند و این حرفها و برای این ماشینها اجازه ورود صادر نشد روی این جهت که ۸۰ درصدش فرسوده شده بود متأسفانه این تصویبنامه اخیری که صادر شده بود با تمام این قیدها و این شرایط که فلان باشد، فلان باشد معذالک برای خاطر ترخیص همان کامیونها بود که ۸۰ درصدش فاسد بوده است البته جناب آقای ناصر ذوالفقاری که تازه وارد این کار شدهاند صورت امر را به نظر ایشان رسانیدهاند و ظاهر پرونده را هم دیدهاند حق بود که این مطلب را بفرمایند و ایشان هم خواستهاند یک حقیقتی بیان کنند ولی حقیقت برخلاف مطلب ایشان است این تصویبنامه فقط برای ترخیص کامیونهایی بوده که هشتاد درصدش مستهلک است فاسد است و وارد مملکت شده والا غیر
۶- تقدیم سه فقره سؤال به وسیله آقایان نراقی و صدقی
نایب رئیس- آقای نراقی
نراقی- بنده سؤالی در همین زمینه داشتم که چه تعداد کامیون وارد شده است
نایب رئیس- بسیار خوب ابلاغ میشود آقای صدقی
صدقی- سؤالی راجع به سازمان برنامه دارم که تقدیم میکنم و سؤال دیگری هم راجع به مناقصه کارخانهای است که در لندن به مناقصه گذاشتهاند
۷- سؤال آقای عمیدی نوری راجع به حمایت گندم و جواب آقای کفیل وزارت دارایی
نایب رئیس- ابلاغ میشود حالا سؤالات مطرح است آقای عمیدی نوری
عمیدی نوری- سؤال بنده راجع به سیاست دولت در مورد حمایت از گندم بود که مدتی پیش این سؤال را تقدیم کردم و به اطلاع وزارت دارایی و دولت رسیده موضوع گندم که یکی از مهمترین محصولات کشاورزی مملکت فلاحتی ما است خاطر آقای فروزان البته مسبوق است که ما یک موقعی سطح تولید گندممان به قدری بالا بود که صادر میکردیم و خارج میکردیم آلمانیها خریدار بودند و معاملات تهاتری هم داشتیم که آن موقع یادم میآید مرحوم داور وزیر دارایی بودند و خود آقای فروزان در مقالهای که مرقوم فرمودند و منتشر شده شاید در خراسان تشریف داشتند این موضوع را تشریح کردهاند پس ما در وضعی بودیم و گندم ما به قدری سطحش بالا بود علاوه بر این که مصرف داخلی خودمان را تأمین میکردیم صادر هم میکردیم دلیل این که این وضع بود برای این بود که اعلیحضرت فقید یک سیاست حمایتآمیزی نسبت به املاک مزروعی و مخصوصاً بالا رفتن سطح تولید غلات داشتند و شاید آقایان خاطرتان هست که در آن موقع حتی املاک مزروعی معاف از مالیات بود همان رویهای که امروز در کشور ترکیه باقی برقرار است به همین جهت کشور ترکیه توانسته است سطح غلات خودش را به مقداری بالا برده است که با ۵۰ هزار تراکتور در سراسر کشور با اصول مکانیزه مشغول زراعت هستند وقتی بنده در آنجا بودم با یکی از وکلای مجلس ملی کبیر ترکیه بود راجع به اتفاقاً از وکلای اکثریت بود و وکیل دمکرات بود و طرفدار دولت بود گفت که ما سیاست حمایتآمیزمان نسبت به کشاورز و کشاورزی به اندازهای است که با این که ما حزب طرفدار دولت هستیم یکبار دولت لایحهای به مجلس ملی کبیر ترکیه آورد که پنجاه میلیون لیره ترک از غلات و صاحبان املاک مزروعی مالیات گرفته شود با این که تمام لوایح دولت را به سرعت تصویب میکنیم این لایحه دولت خودمان را رد کردیم و استدلال دولت ترکیه هم این بود که چون ما خیلی کمک کردیم به کشاورزان و سطح زراعت رفته است بالا و زارعین مشمول شدهاند چه مانعی دارد که کشاورزان و خورده مالکین کمک کنند در مخارج کشور و پنجاه میلیون لیره ترک مالیات بدهند و آنها با این استدلال لایحه دولت را رد کردند که علت این که کشاورزی ما بالا رفته برای همین سیاست حمایتآمیزی است که مجلس ترک و دولت ترک پیش گرفته سطح تولید را برده است بالا و بنابراین ملازمه دارد که کشاورزان ما مرفه باشند و سطح کشاورزی هم بالا باشد و به این جهت هم لایحه وارد کردیم پس یک کشوری که در حال حاضر پنجاه هزار تراکتور برای زراعتش کار میکند و غارت خودش را صادر میکند و به قیمت گران دولت ترکیه محصول داخلی را میخرد و به خارج ارزان صادر میکند آقایان توجه بفرمایند که این ملت حاضر نشد به املاک مزروعی خودش یعنی کشاورزان تحمیل مالیات بکند خوشبختانه کسی تصدی وزارت دارایی را دارد که وارد در این مسائل است من یک کتابی از جناب آقای فروزان که چند سال پیش مرقوم فرمودهاند مطالبه کردم در آن کتاب که البته قبول خواهند داشت والا بنده میآورم عین عبارت را در اینجا قرائت میکنم خودشان در آنجا مرقوم فرمودهاند که چرا با این مأمورین غلاظ و شدادی که میروند گاوآهن زارع و مالک را میگیرند راه بدهیم به دهات که زراعت را فلج کنند این عبارتی است که جناب آقای فروزان در کتاب خودشان نوشتهاند ما باید این مأمورین غلاظ و شداد مالیاتی را بفرستیم به سراغ سرمایهدارانی که با پول نزول زندگی میکنند (یک نفر از نمایندگان- کی نوشته؟) جناب آقای فروزان و ما خیلی خوشوقتیم که یک چنین افکار خوبی در مأمورین با سابقه دارایی ما وجود دارد ولی بنده خیال میکنم علت این که بعضی از کشورها رجالشان خوب جلو میروند و امور مملکتشان خوب پیشرفت میکند برای این است که آن رجال آنچه را که در زمان بیکاری فکر میکنند موقعی که شاغل خدمت هستند آن را انجام میدهند (صحیح است) این یک اصلی است که بایستی رجال ما این شکل تربیت بشوند (صحیح است) رجال ما شاید این طور تربیت میشوند که موقعی که بیکار هستند از همه کسانی
مطالبی را که گفتهاند (صحیح است) (دکتر عدل- حالا کتاب جدید بنویسند) بنده تأسفم این است که با این وضعی که در دنیا از نظر حمایت کشاورزی است و با توجهی که جناب آقای فروزان در کتابشان رد مورد کشاورزی اشن ممکلت مرقوم فرمودهاند البته ما انتظار داریم سیاستی را که برای تشویق و تأیید کشاورزان ما و حمایت از غله دارند منطبق با عقیده خودشان باشد و این کار را بکنند ولی هنوز این لایحه مطرح نشده است و متأسفانه در لایحهای که تنظیم کردهاند و به وسیله یکی از همکاران ما داده شده بنده دیدم منطق جدیدی نسبت به کشاورزان و املاک مزروعی پیش آمده که البته آن در جای خودش و به موقع خود باید بحث بشود عرض بنده فعلاً راجع به موضوع غله و سیاست حمایت دولت است بنده یک آماری گرفتم دیدم در سال ۱۳۱۴ یعنی ۲۰ سال پیش را میگویم گندم در آن موقع در این مملکت نرخش هر خروای ۱۸ تومان بود یعنی ۱۸۰ ریال امروز گندم قیمتش قبل زا این تصویبنامهای که اخیرا صادر کردهاند و بنده هم نمیدانم این چرا تصویبنامه را این جور منتشر کردند و گفتند که نرخ غله مطابق صورت ضمیمه ولی آن ضمیمه را منتشر نکردند که هنوز مبهم است نزد کشاورزان و کسانی که کشت گندم دارند که این اضافه چیست که تعیین کردهاند چیزی نیست در تصویبنامه اخیر همین قدر جزیی که اشاره شده است راجع به این که ما نرخها را به تفاوت بالا بردهایم ولی هر قدر که بالا رفته باشد بنده خیال نمیکنم بیش از هزار ریال هزار و دویست ریال خروار گندم را دولت قیمت تعیین کرده باشد بنابراین از سال ۱۳۱۴ تا ۱۳۳۴ که بیست سال است که نرخ گنئدم از ۱۸ تومان (یک نفر از نمایندگان- ۲۰ تومان) بله از ۲۰ تومان رسیده است به ۱۰۰ تومان یعنی ۵ برابر شده حالا شما ببینید هزینه زندگی در این کشور در این مدت چقدر شده آنچه را که از آقایان طبق آماری که بانک ملی منتشر کرده راجع به سطح زندگی یعنی میزان بالارفتن زندگی در اینجا قرائت فرمودند ظرف این ۸۰۷ سال اخیر نرخ زندگی هزار شده است (صارمی- جناب آقای عمیدی با قیمت بینالمللی خریداری کنند) خوب آقایان توجه کنند وقتی که میزان زندگی هزار برابر شده یعنی شده هزار گندم نرخش پنج برابر شده آقایان آن وقت شما انتظار دارید که با گندم داخلی خودمان مصرفمان را تأمین کنیم البته خیر و هنوز ملاحظه میفرمایید که ما از آمریکا با کمال تأسف و خجلت گندم وارد میکنیم وای از دولت شوروی و جای تأسف است این مطلب اگر خاطر آقایان باشد در جلسه خصوصی گذشته موقعی که موضوع نان مطرح بود وزیر دارایی وقت آقای دکتر امینی و آقای احمد حسین عدل شرح دادند این مطلب را و حتی در کمیسیون عرایض جناب آقای خلعتبری اگر خاطرتان باشد آنجا بحث شد و مدیرکل غله و نان هم آمدند و جناب آقای فرود توضیح بسیار شفافی دادند فرمودند که در ساوه تمام ممالک گندم کار اصلاً زراعت گندم را گذاشتهاند کنار تمام بار گرفتهاند و انبار را بیاورند تهران بفروشند دلیل هم دارد برای این که آن زارعی که گندم میکاشته یک جا بایستی خرواری صد تومان بفروشد یک جا هم گرفتار قواعد و مقرارات تثبیت غله بشود که حتی در این تصویبنامهای که اخیراً صادر شده یک مقرارات تازهای به کار بردند که بین شهرها حمل و نقل گندم را جلوگیر کردند که اگر خاطر آقایان باشد پارسال یکی از عللی که وضع نان خراب شد و دولت هم تقاضای جلسه خصوصی کرد همین موضوع بود که جلوی حمل گندم را به تهران گرفتهاند و نانواها نمیتوانستند آرد ارزان داشته باشند و از اصلاحاتی که شد این بود که این تصمیم را برگردادند و دو مرتبه مجاز شد و در این تصویبنامه اخیر مجدداً برگشتهاند به وضع سابق و یک اشکالاتی هم در حمل و نقل گندم بوجود آوردهاند بنده به نظرم این است که با وضعی که پیش گرفته شده در مملکت ما زارعین گندم کار حتیالامکان زراعتشان را بر میگردانند به محصولات دیگر و صیفی میکارند و پنبه میکارند چنانچه خوشبختانه سطح پنبه خیلی رفته بالا البته خیلی خوب است ولی ما قبل از همه باید زنده باشیم باید گندم خودمان را خودمان داشته باشیم فکری که برای حمایت از گندم کردهاند چیست؟ تبدیل کردن زراعت گندم به پنیه و صیفی و غیره این سیستم غلطی است بنده سؤالم این بود که وزارت دارایی برای ما تشریح بکنند که چه سیاست حمایتآمیزی را راجع به گندم دارد و چه فکری برای جلوگیری از مشکلات کردهاند از نظر مقرارات اجرایی که ما بتوانیم به ملت خودمان که ملتی است کشاورز و البته نمایندگان محترم که اینجا تشریف دارند و اکثرشان مالک و کشاورز هستند و بهتر از بنده وارد به امور هستند بتوانیم نان خودمان را تأمین کنیم و حال که مملکت ما یک وضع ثابت در اوضاع سیاسی پیش گرفته حالا که ما در مقام تقویت پنبه عمرانی و سیاسی خودمان هستیم کاری نکنیم که برای نان روزخودمان محتاج به ورود گندم از خارج باشیم و به عقیده بنده سیاستی تخریبآمیز از سیاست نیست که یک ملتی خودش کشاوزر است بایستی گندم را تهیه کند این را به یک وضعی از مقرارات بیاندازیم که محتاج این باشد که گندم از شوری یا از آمریکا وارد بکند (صحیح است) و این را بنده میخواهم از اطلاعات جناب آقای فروزان که تبحر دارند در این مسائل استفاده کنم و ببینم چه سیاست و نظری در این خصوص به کار بردهاند یکی از رفقا یک یادداشتی فرستادهاند که سیاست این دولت را در بازار با چه وضعی حکم فرما است تجار صادرکننده یکی بعد از دیگری ورشکست میشوند بفرمایید آیا برای صادرات هم فکری کردهاید یا نه؟ البته این موضوع مورد بحث ما است صاردات اعم از گندم و مواد معدنی و سایر مواد اولیه ما است و منتظرجواب آقای فروزان هستیم (احسنت)
نائب رئیس- آقای کفیل وزارت دارایی بفرمایید
کفیل وزارت دارایی (فروزان)- سؤال جناب آقای عمیدی نوری نماینده محترم که به وزارت دارایی رسیده سه سوال خیلی ساده بود ولی حالا که سؤال را اینجا طرح فرمودن وارد یک سلسله مطالبی شدند که در سؤال ایشان تصریع نشده بود حالا البته آن قسمتهایی که اینجا عنوان فرمودند یادادشت کردهام تا حدودی که حافظهام یاری کند جواب عرض میکنم اما سؤالی که ایشان فرمودند بنده دادم در وزات دارایی جواب هم تهیه کردند این را مقدمه میخوانم جناب آقای عمیدی نوری نماینده محترم در خصوص مقدار گندمی که در سال گذشته از خارج کشور وارد شده و به چه مبلغ قیمت آن برای کشور تمام شده همچنین آیا تناسب عادلانهای بین قیمت گندم با سایر محصولات کشاورزی در حال حاضر وجود دارد و دولت چه فکری برای حمایت از کشتکاران گندم نموده تا به جای واردات گندم بتوانیم صادرات هم پیدا کنیم سؤالی نمودهاند اولاً راجع به مقدار و قمیت گندم عرض میکنم مقدار سی هزار تن گندم از آمریکا و ده هزار تن از شوروی وارد کرده است که قیمت متوسط آن از خرید و کرایه و سایر مصارف هر تنی ۷۶۷۰ ریال برای دولت تمام شد (موسوی- چقدر؟) ۷۶۷ تومان هر تن، اینکه سؤال نمودهاند تناسب عادلانهای بین قیمت گندم با سایر محصولات کشاورزی در حال حاضر وجود دارد پاسخ این سؤال به متقضی سال فرق میکند در سال ۱۳۳۲ چون محصول خیلی خوب بود مالکین اشتیاق زیادی به فروش غله داشتند (حشمتی- مجبور بودند) بالعکس در سال ۱۳۳۳ چون محصول گندم مخصوصاً دیم خوب نبود دو تفاوت قیمت زیاد بود آن دو که سال قبل جنس خریده شده نتوانستیم بخریم ولی محصول غله را مخصوصاً محصول آبی را اگر منحصراً بسنجیم باید گفت قیمت آن نسبت به سایر محصولات دیگر تناسب ندارد معهذا برای زارع خوب صرف میکنند (صارمی- اینطور نیست) که کمال رقبت را به فروش به دولت دارند (عدهای از نمایندگان- با همه همه اینطور نیست) (زنگ رئیس) (موسوی- شما زارعین را مجبور به فروش میکنید والا قیمتی که میخرید برای آنها صرف نمیکند) (درخشش- الحمدالله ما گندم نداریم که بدانیم که راست میگویند یا دورغ) به طوری که آقایان استحضار دارند چند سال است که تثبیت غله به آن معنی و مفهومی که در سابق بود، یعنی قبل از ۱۳۲۰ بود و وجود ندارد دولت از نظر تأمین غله بعضی شهرها اجازه داد غلهای ذخیره میکنند و این غلهای که برای روزهای مبادا و برای کمک به نان شهر تهران و بعضی شهرهای دیگر ذخیره میکنند به طور آزاد بخرد به نرخی که دولت تصویب میکند به این نرخ وازرت داریی به طور آزاد به خرید یعنی میگوید من ترازوی خودم را گذاشتهام و به این نرخ میتوانم بخرم و بیش از این مقدرت ندارم هر کس طالب است بیاید به فروشد (کریمی- برخلاف حقیقت میگویید پس این صدی ۱۵ از مردم میگیرید چیست؟)
نائب رئیس- شما که سؤال نکره داید حقی ندارید صحبت بکنید
ارباب- بعدا طبق ماده ۸۷ صحبت کنید
نائب رئیس- ماده ۸۷ ندارد آقای فروزان بفرمایید
کفیل وزارت دارایی- این عملی است که چندین سال است دولت در امر خرید غله دارد و ادامه میدهد یعنی بالنتیجه دولت هم فرق نمیکند مثل اعلاف مثل نانوا مثل مصرفکنندگان دیگر غله میخرند و مبلغی هم گرانتر میدهند و بعد در سیلوها متمرکز میکنند و برای روز مبادا این ذخیره را حفظ میکنند (دکتر بینا- من عقیده دارم که دولت باید سیاست گندم داشته باشد بنده تمام مطالب را که عرض کردم آن وقت آقایان جواب بفرمایند پس بنابران آنچه که دولت عمل میکند یک عملی است که آقایان چندین سال است از جریانش با خبر هستند و ما قانونی که غله را مکلف باشیم بخریم و مالک هم مکلف باشد نداریم چنین قانونی نداریم ما از او میخریم و بیش از این فعلاً مقدور دولت نیست برای این که با همین عمل هم در حدود شاید سی میلیون تومان خسارت غله را داریم میدهیم البته اگر نرخ غله را بالا ببریم (یک نفر از نمایندگان- این برای تهران است) برای تهران نیست قیمت زایدی برای تهران و قسمتی از آن هم برای سایر شهرستانها است بنابراین اگر بخواهیم آزاد بگذاریم و در همه جا نرخ نان بالا برود هیچ اشکالی نیست دولت میتواند به هر نرخی بخرد اما اگر ما آزاد بگذاریم نرخمان را نخواهید دید که هزینه زندگانی به این درجهای که بالا رفته چندین برابر دیگر بالا خواهد رفت چون میدانیم زندگانی صدی نود و پنج اهالی این مملکت قائم به زمان است، التفات فرمودید؟ سه چهارم این مملکت را شما حساب کنید،
اینها دهنشین هستند، شهر نشنین نیستند (موسوی- چرا استدلال معکوس میفرمایید؟ شما که به آنها نان نمیدهید) اگر بنا شد ما نرخ غله را آزاد بگذاریم یا بالاتر ببریم همان رعیت
هم دچار مضیقه میشوند بالاخره او هم باید حوایج دیگری را تهیه کند و حققوایج او به همین نسبت بالا میرود در سال گذشته بنده خودم در آذربایجان بودم مأموریتی داشتم ۵ ماه آنجا بودم یکی از مأموریتهای بنده همین غله بود و با جمعیتهای مالکین و کشاورزان تماس گرفتم شکایتشان این بود که وزارت دارایی پول نداشت غله سال ۳۲ را چون سال خیلی خوبی بود خریدش را ادامه بدهد و به جای چهل و چند هزار تن ۷۰ هزر تن بگیرد و چند هزار تن بگیرد (حشمتی- مجبور بودند) مجبود نبودند اشتیاق زیادی هم به فروش غله داشتند. (نائب رئیس- جناب عالی جواب سؤال کننده را بدهید تک تک جواب ندهید) ولی سال گذشته که سال ۳۲ بود با این که دولت به تفاوت از بیست درصد تا ۴۰ درصد به عنوان جایزه برای همین آذربایجان اضافه نرخ قائل شد یک کیلو هم نتوانست بخرد چرا؟ برای این که بدیدم آذربایجان لطمه و وقتی تحقیق کردم شاید یک هفتم غله آذربایجان آبی است بقیه دیم است وقتی دیدم خوب عمل نکرد این طور عکسالعمل میدهد بنابراین ما آمدیم این نرخی را که سال گذشته بابل بردیم همان را در سال جاری پایه قرار دادیم نه تنها برای آذربایجان برای همه شهرهایی که در سال گذشته یک جایزهایی به عنوان نرخ قائل شده بودند چون دیدم برگشتش صحیح نیست و از طرفی هم نظر آقایان محترم نمایندگان این بود که نرخ غله تا یک حدودی بالا برود، ما گفتیم همان نرخ جایزهای که برای سال گذشه قائل شدید همان نرخ باشد و آن جزو نرخ شد و آن نرخ را ما اعلام کردیم مطالب گزارشی که از بعضی از استانها به ما رسیده است امیدواری میرود که به این نرخ شاید ۲۰۰ هزار تن غله بتوانیم بخریم (یکی از نمایندگان- اشتباه است یک کیلو هم نمیتوانید به خرید) (دکتر عدل- الان در آذربایجان ۵۵۰ تومان است شما ۳۶۰ تومان نرخ تعیین کردهاید) همان طوری که آقای فرمودند قاعده محصول بر این است که هر چه از حاصل گذشته دور میشویم چون موجودیها مصرف میشود بالاخره نرخ هم بالا میرود البته همین که اولین محصول یک محلی به دست آمد فوری قیمت سقوط میکند این است که در جاهای سرد سیر دو ماه یا سه ما دیگر وقت است که غله به دست بیاید (عمیدی نوری- این طور نیست) مثلاً در قوچان و همدان و زنجان و آذربایجان شاید فکر خرید غله را در آبان بکنیم نه حالا، الان هنوز غلهای نیست (عمیدی نوری- گندم آبان چیست؟ در آبان گندم تمام شده شما نمیتوانید اصلاً گندمکاری چیست! در آبان شما نمیتوانید گندم به خرید آبان برنج دست میآید) بنابراین اگر در فلان محل نرخ غله بلند است این ملاک نیست آنجه به دست میآید الان تنها جایی که دولت شروع کرده به خرید، جاهای گرمسیر است، نقاط گرمسیر دولت غله دارد ولی غله جاهای سرد سی به دست نیامده بنابراین ببه طوری که ملاحظه میفرمایید ما نرخ را نسبت به یک سال و دو سال بیش در حدود صدی بیست تا صدی چهل در سال جاری بالا بردهایم و این امیدواری میآید به این که ما هم غله بهتر بخریم و اگر گشایشی در کار بودجه دولت پیدا بشود باز هم رد نرخ مساعدت شود و تجدیدنظر شود ما به قدر گیلیممان باید پایمان را دراز کنیم متأسفانه دست ما به قدری دراز نیست که بتوانیم نرخ غله را بالا ببریم مضافاً به این که عرض کردم منعکس میشود به سطح سایر قیمتها و موجب بالا رفتن سایر قسمتها میشود و سایر طبقات ضعیف مخصوصاً مثل کارگر مثل طبقات سوم و چهارم قدرت تحمل این گرانی که از این غله منعکس میشود نخواهند داشت (کاشانی- صحیح است) یکی دیگر جناب آقای عمیدی نوری فرمودند نرخ غله پایین است یعنی پنج برابر شده است نسبت به چند سال قبل و حال آنکه قیمت سایر محصولات ۸ برابر و ده برابر شده به این مناسبت کشت غله روز به روز نکث پیدا میکند و جای خودش را به محصولات دیگر میدهد البته آقایان مسبوق هستند که آن چند سال قبلی را که از نظر ایشان است ما پنبه نداشتیم کشت توتون نداشتیم در این کشور قند و شکر تمامی وارد میشد آن اراض که الان رفته زیر پنبه و قند و شکر مربوط به همان گندم آبی است که عرض کردم والا در مورد دیم صفر است زمین دیم را به چغندر نمیشود داد بنابراین نکثی در غله پیدا شده نکث در غله آبی است و آن وقت در مقابل از لحاظ مملکت و زارع فرقی پیدا شده اگر زارع غله زیادتری تهیه میکرد و ما صادر میکردیم و ارز وارد مملکت میکردیم حالا پنبه صادر میکنیم حالا تقریباً در حدود ۸۰ هزار تن ۷۰ هزار تن قند و شکر محصول داخله است در نتیجه چغندرکاری فرقی نمیکند همین زمینهایی است که برای غله بود و حالا برای چغندر است هم زارع متمتع میشود و هم مملکت از لحاظ صادرات و ارز مطلبی دیگر نمیماند بنده نسبت به سؤالاتی که جناب آقای عمیدی نوری کردهاند و همچنین علاوه بر سؤالاتی که توضیح دادند و تذکراتی هم که دادهاند آنچه که لازم بود به عرض رساندم اگر چیزی باز از قلم افتاده ممکن است بفرمایید که عرض کنم ولی مطلبی را بیجواب نگذاشتهام.
نائب رئیس- آقای عمیدی نوری
عمیدی نوری- بنده اولاً تشکر میکنم که جناب آقای فروزان که فقط از کلیه مطلبشان آنچه را که به بنده اثبات کردند و گمان میکنم که همه نمایندگان محترم هم اثبات کردهاند تصدیق به این که ما نکث پیدا کرده و غیر از جوابی که حاکی بر این باشد که چه سیاست حمایتآمیزی برای جبران اعترافشان که مسئول مالی و زراعتی ایران هستند به کار میبرند نداند و بنده شهادت میطلبم از عموم همکاران محترم که توجه فرمودند و غیر از این دیده نشد و بنده معتقدم در یک کشور دمکراسی اگر وزیر اعتراف کند بر قصور خودش و دلیلی بر جبران آن نداشته باشد، از دو حال خارج نیست یا اگر خیلی شرافتمند است شخصاً استعفا میدهد و میرود و یا باید او را بر کنار کرد برای این که نمیتواند وظیفه خودش را انجام بدهد و قصورش را رفع بکند ایشان میفرمایند که به جای گندم چغندر به کارند چه اشکالی دارد، این همان مثالی بود که بنده پارسال رفتم شهسوار آنجا مردم جمع شدند به بنده گفتند وزیر کشاورزی آمده اینجا برای معاینه آفت به ایشان گفتم برنجمان خراب است گفتند گندم به کارید آقا مگر میشود در شهسوار به جای برنج گندم کاشت، آقا مگر به جای این که گندم در کشور خودمان به کاریم میتوانیم چغندر به کاریم و صادر کنیم؟ این چه حرفی است؟ بنده استفاده کردم از توضیحات ایشان که واقعاً صحیح فرمودند سؤالی که کردم راجع به این بود که پارسال چقدر پول از خزانه مملکت برای خرید گندم دادند ایشان بسیار توضیح صحیح دادند گندمی که وارد کشور ما شد تنی جمعاً ۷۶۷۰ ریال قیمت داشت (بوربور- تحویل بندر)، ما حساب کردیم برای چهل هزار تن سی میلیون تومان یعنی ۳۰۰ میلیون تومان ملت ایران از خزانهاش برای گندم داده یعنی این قدر ضرر کرده بنده میپرسم از دولت یعنی از آقای فروزان که سیاست مالی و اقتصادی ایران در دستشان است و یک تزی عمل میکنند و رویش هم ایستادگی میکنند، به بنده بفرمایند که اگر این ۳۰۰ میلیون ریال در جیب کشاورزان بدبخت ما میرفت بهتر بود یا میرفت در آمریکا و شوروی؟ (دکتر بینا- دولت سیاست گندم ندارد) با کمال تأسف سیاستی که در کشور ما اجرا میشود حاکی بر این است که بنده اعلام میکنم امسال هم به همین بدبختی دچار خواهیم شد (صحیح است) دلیلش هم این است که مرزهای ما باز است برای نرخ نمیشود به یک ملتی به زور گفت گندم تو که یک نرخ معینی در بازار بینالمللی دارد من به زور میبرم میزنم توی سرت ثلث آن قیمت به تو میدهم، نمیشود با یک ملتی اینطور رفتار کرد، جناب آقای فروزان هم خیلی ساده میفرمایند که ما هم مثل سایرین میخریم مثل اعلاف مثل بقال میخریم، خیلی ما خوشوقت میشدیم که اگر دولت و وزارت دارایی عملش در معاملات با اشخاص واقعاً مثل یک اعلاف باشد، ولی شما یک تصویبنامهای صادر میکنید مواد جزایی قائل هستید جلوی شهرها را میبنید برای صدور گندم آیا هیچ اعلافی چنین عملی میکند؟ این صحیح نسیست از طرف یک وزیر دارایی گفته شود، خوب چون دولت است، حاکم است، حق حاکمیت دارد و برای حفظ مملکت باید از حقوق حاکمیت استفاده بکند، اما نباید دولت بگوید من هم یک اعلاف میخرم، اینطور نیست شما به زور از مردم میخرید چون به زور از مردم به ثمن بخس میخرید، گندم ایران به عراق میرود به کویت میرود، جناب آقای ذالفقاری جنابعالی که معاون نخستوزیر هستید خودتان کشاورز هستنتید خوب خوب وارد هستید، شما هم مسئولیت مشترک دارید (یکی از نمایندگان- ایشان وارد هستند) بنده تقاضا میکنم جناب عالی به عرض جناب آقای علاء و وزرای محترم دولت برسانیم که والاه این سیاستی که فعلاً برای تضعیف کشاورز و برای از بین بردن محصول داخلی ما به کار میرود جز این که ما را به طرف کمونیستی ببرد نتیجهای نخواهد داشت (صحیح است) بنده یک حسابی کردم راجع به گندم یک کشاورز ایرانی همه آقایان اطلاع دارند حداکثر گندمی که ممکن است به دست بیاورد بیش از دو تن نیست، یعنی شش خروار همان کشاورزی که قیافهاش را میبینید خودش را زیر آفتاب سوخته، لباسش ژنده که اگر ارزان به سرش بریزی در تمام سوراخهای لباسش فرو میرود و نمیریزد به زمین خانه و زندگیاش همان است که جا ندارد به زندگی کند این کشاورز بدبخت مگه دوتن در سال محصولش است بینیم که در زندگی چه دخل و خرجی دارند ما حساب کردهایم هر خروار گندم چون خودتان ممکن است مطالعه کرده باشید برای کشاورز بدبخت بیش از شصت الی ۷۰ تومان خرج میشود مابهالتفاوتش تا صد تومان که شما میخرید سی تومان بیشتر نیست شما برای شش خوار گندم شش سی تومان ۱۸۰ تومان میدهید آیا در یک مملکتی که این همه فریاد میزنند باید سطح زندگی را بالا برد برای کشاورز فقط این اندازه عایدات است باید قائل باشیم میفرمایید دیم میکارند آقایان وارد هستید دیمکاری یکی از بدبختیهای ملت ایران است چرا دیم میکارید برای این که دولت ما کاری برای تهیه آب نمیکند و موضوع آبیاری در این مملکت هنوز به مرحله اساسی خودش نرسیده این رعیت بدبخت میرود به امید خدا دانه را در کوهستان میباشد به امید این که بارانی بیاید اگر باران نیاید بنده میپرسم که وزارت دارایی جبران تخمی که از بین رفته میکند؟ میگوید آقا دیمکاری از دیمش استفاده میکنند محصول دیم در کوهستان است و نقاط ییلاقی محصول اراضی دیم چهار شخم ۵ شخم بیشتر نمیدهد باید سعی کنیم همان زراعت با اصول جدید با اصول مکانیزه با کود شیمیایی تخمی۷۰ تخم محصول به زارع بدهد باید دولت یک سیاست حمایتآمیزی برای اینها داشته
باشد بنابراین بنده تصور میکنم توضیحات جناب آقای فروزان بنده را قانع نکرد که هیچ، به شهادت آقایان هیچکس قانع نکرد.
درخشش- از منافع مالک هم بفرمایید که همهاش از منافع کشاورز صحبت میفرمایید.
نائب رئیس- آقای درخشش خواهش میکنم بین صحبت دیگران صحبت نکنید.
عمیدی نوری- جناب آقای درخشش ما آنچه میگوییم همان مطالبی است که در کشورهای دیگر شده اگر مطالعه بکنید ملاحظه میفرمایید که در آمریکا چه جور به رعیت کمک میدهد میبینیم که غله را میخرد هر قدر که میتوانست صادر میکند و میفروشد و هرچه مازاد پیدا کرد و نتوانست بفروشد یا میسوازند یا میریزد در دریا این است یک عمل حکومتی که در دنیا حکومت میکند والا حکومت ما از همان زارع چه جور میخورد امسال میبینید ایشان فرمودند که مال نقاط سرد سیر در آبان ماه به دست میآید این خیلی جای تعجب است دولت مینشیند از چهارتا بقال میپرسد امروز گندم چقدر است، میگویند فلان قدر ۱۵۰ تومان آزاد است بعد فکر میکند میبیند چه قدر زور دارد ۱۵۰ تومان بخرد چه جوری بخرد؟ میگوید من ۸۰ تومان میخریم در صورتی که در آمریکا اگر نرخ آزاد ۱۵۰ تومان باشد دولت ۲۰۰ تومان میخرد و آن ۲۰۰ تومان را صادر میکرد و مازادش را میریخت به دریا بنده در جلسه گذشته عرض کردم کرم را در آمریکا از معدنچی خودش میخرد تنی ۱۱۵ دلار ولی وقتی از ترکیه خودش تنی ۱۱۵ دلار ولی از ترکیه میخرد ۳۵ دلار برای چه برای این که میخواهد کشاورز و معدنچی خودش قوی باشد و این سیستمیکه عرض کردم در آمریکا و انگلستان و در تمانم کشورهایی که علاقه دارند زارع و کشاورز را ترقی بدهند به آنها کمک میکنند این سیستم را اجرا میکنند (راجع به سرک انبار را هم بفرمایید) آقای فروزان فرمودند من امیدوارم با این ترتیب ۲۰۰ هزار تن امسال صادر شود، این فرمایشات ایشان را پارسال در هیئت دولت گفت ما امسال ۱۰۰ هزار تن گندم صادر میکنیم دولت سابق روی همین اشتباه یک تصویبنامهای صادر کرد و ۱۰۰ هزار تن گندم صادر کند فوری قیمت گندم رفت بالا بنده متأسفم که بر روی یک حسابهای غلطی بدون توجه به مسئولیت مملکت خودمان را با این سیستمیکه داریم به سوی بدبختی سوق میدهیم و هیچ فکری هم برایش نمیکنیم (احسنت).
نائب رئیس- آقای کفیل وزارت دارایی.
کفیل وزارت دارایی- بنده برای رفع سوءتفاهم ناچار خیلی به اختصار عرض میکنم (اعظم زنگنه) فعلاً که مجلس جلسه مشاجره شده) اینجا صحبت از این نبود که نرخ غله را باید بالا برد بنده هم موافقم و تا حدودی که قدرت مالی داشته باشیم (دکتر جزایری- همین فرمایشات آقایان قیمت گندم و نان را بالا خواهد برد اما در عین حال طبقات را طبقات سه و چهار و طبقات کارگر را هم که باید نان بخورند باید در نظر گرفت بالطبیعه وقتی قیمت غله را بردید بالا آنها نان گران میخورند و قیمت زندگی بالا میرود شاید توجهی نمیشود و حال آنکه (دکتر جزایری- شما آمار نداری، کی میگوید محصول گندم کم شده، محصول زیاد شده است) و حال آنکه دولت که مسئولیت را به عهده دارد نگزیر است یک تعادل و توازنی بین قیمت غله و سایر مورد احتیاج برقرار کند چنانچه خودش تصدی میکند چه آنچه بر هزینه زندگی نظارت دارد اگر از هم در رفت و گرانی زندگانی از این هم بیشتر شد و شدت پیدا کرد خود آقایان اینجا اعتراضات شدید میکنند و اما مطلب جدید که عرض کردم که ما اگر بخواهیم برنامه تثبیت غله را اجرا کنیم آن همان عملی است که تا بیست سال میکردیم یعنی از مالک از آقایان مالکین با قیمت معینی تعهد بگریم و در موقع خودش هم آن تعهد را عمل کنیم و ذخیره کنیم ما این کار را کردیم و مورد اعتراض خود آقایان واقع شد و گفتند این موضوع تعهد و مراجعه به مالکین و تحت نظر گرفتن خرمنها جز مزاحمت زارع نتیجه دیگری ندارد و آن ایراداتی را گرفتند و بالاخره موضوع تثبیت غله به معنای واقعی از بین رفت حالا عرض میکنم که آزاد میخرد دولت در آزاد خریدن غیر از این نمیتواند عمل کند عرض کردم اگر در خرید آزاد قیمت را بالا ببریم که یک گرانی سرسامآوری در این مملکت پیدا میشود که خود آقایان دولت را مورد اعتراض قرار خواهید داد اما موضوع دیگر بنده اول نگفتم که غله نکارند جناب آقای عمیدی نوری اینجا اشتباه استنباط کردند من کی چنین حرفی زدم؟ گفتم که زمین آبی این مملکت یک مقدار محدودی است که در هر ملکی و در هر دهی زمینی به زراعت آبی تخصیص دادهاند این زراعت آبی را در بسیاری جاها که صرفه بر ایشان بیشتر بوده است به جای این که گندم به کارند تبدیل کردند به پنبه و چغندر (میراشرفی- پنبه که در سرد سیر به عمل نمیآید پنبه مال گرمسیر است) (دکتر جزایری- معذالک محصول گندم زیادتر شده است) و یا چون میبینید بازار گلهداری رایج است اختصاص میدهند به مرتع یعنی زمین که زارع میکرده خودم دیدم به مرتع تخصیص داده است که بتواند گوسفندداری بکند، بنابراین زراع از لحاظ نفع خودش کاری میکند و نفع خودش را میسنجد (همه همه نمایندگان) (زنگ رئیس) (قناتآبادی- بیخود به خودتان زحمت ندهید یک دفعه بدهید پشت رادیو بخوانند) اما یک نکته دیگر من عرض کردم که ۲۰۰ هزار تن صادر میکنم گفتم مطابق اطلاعاتی که از شهرستانها مأمورین ما به ما دادهاند تا ۲۰۰ هزار تن امید خرید غله داریم صحبت صدور نیست دیگر هم عرضی ندارم
۸- سؤال آقای درخشش راجع به حقوق فرهنگیان و جواب آقایان وزیر فرهنگ و کفیل وزارت دارایی
نائب رئیس- آقای درخشش
درخشش- سؤال بنده راجع به ترمیم حقوق فرهنگیان است که گویا مورد توجه بعضی از آقایان نباشد (چند نفر از نمایندگان- همه توجه دارند) معمولاً در این مملکت از هر چه بیشتر صحبت شود به آن چیز توجه نمیشود توجه بفرمایید که دولتها و مجلسها عموماً مذاکراتی که میکنند درباره رفاه حال ملت است در حالی که ملت از این صحبتها به هیچوجه بر خوردار نیست و همیشه سمت عقب است یک دستهای از این مردم فرهنگیها هستند در این مملکت باز مد شده صحبت فرهنگ و فرهنگی وقتی در میان میآیند به لحاظ این که اشخاص بگویند ما به علم و دانش و معرفت علاقمندیم اظهار علاقه میکند ولی در عمل به هیچوجه متوجه به اوضاع فرهنگ و فرهنگیان نیستد همیشه ما گوش میکنیم بنده خودم را عرض میکنم فقط چهار قدم به جلو چشمم را میبینم توجه به اوضاع آینده مملکت نداریم آنچه که صحبت میکنیم مسئله روز است و به هیچوجه توجه نداریم که آینده مملکت در دست افرادی قرار خواهد گرفت که این افراد بایستی با تعلیم صحیح و تربیت صحیح پرورش پیدا کنند و مملکت را تحویل بدهیم یکی از قوانینی که در این مجلس گذشت و اولین لایحهای بود که مجلس تقدیم شد لایحه ترمیم حقوق فرهنگیان بود آقایان محترم اگر بنده عرض میکنم بعضی از آقایان توجه به این موضوع ندارند موقعی که مسئله ترمیم حقوق فرهنگیان در این مجلس مطرح شد شما بودید که وقتی دولت لایحهاش را با دو فوریت تقدیم کرد شما فرمودی بایستی با سه فوریت این لایحه تصویب شود پس چطور شد که به یک سال از تصویب این قانون میگذرد و ابلاغها در دست فرهنگیان است از تمام شهرستانها التماس میکنند استدعا میکنند ولی به اجرای آن توجه ندارند (صحیح است) اگر عرض میکنم توجه ندارید برای این است (یکی از نمایندگان- مسئول دولتها هستند مجلس باید قانون بگذارند) بنده سؤالی از آقای وزیر دارایی و آقای وزیر فرهنگ راجع به این موضوع کردم سؤالم از وزیر دارایی به لحاظ این است که برای تأمین اعتبار این موضوع چه نظر دارند و چرا عمل نکردند میخواهم تقاضا بکنم از آقای وزیر دارایی سؤال بنده فرمالیه نیست که تشریف بیاورید اینجا که اعتبار نداریم، برای فردا میدهیم، پس فردا میدهیم بنده عرض میکنم که معلمین به هیچوجه حاضر نبودند یک برگ امتحانی را تصحیح کنند میخواستند دست از کار بکشند به خدای احد و واحد من و یک عده دیگر به خاطر صلاح مملکت و به خاطر این که تشنجی ایجاد نشود تقاضا و تمنا کردیم که اوراق را تصحیح کنید و این موضوع را دولت و مجلس حل خواهد کرد و این را عرض کنم چنانچه تا شهریور تکلیف آنها را معین نکنید در شهریور ماه یک نفر معلم در سراسر مملکت در سر کلاس حاضر نخواهد شد (یک نفر از نمایندگان- معلمین ما فداکارتر از این هستند که دست از کار بکشند) وقتی که یک جمعیتی و جماعتی در این مملکت محرومیت دارند اینها توجه نمیکنید اجبار حاصل میکنند از در دیگر داخل شوند شما که مستخدم منزلتان یعنی آن کسی که در منزلتان نظافت میکند حقوق بیشتر میدهید تا به مربی بچههایتان برای یک مستخدم در نظر بگیرید یک خانواده چقدر خرج میکند حقوقش خوراکش، پوشاکش چقدر میشود، برای یک فرد معلم شما در نظر دارید ۲۵۰ تومان بدهید آن وقت میخواهید روح ایمان، روح علاقه در بچههای شما پرورش دهد در صورتی که خودش با شکم گرسنه ایمان و عقیده به این دستگاه و دستگاهها ندارد به هر حال بنده سؤالی از آقای وزیر دارایی کردم و از دولت تقاضا میکنم همین طوری که آقایان نمایندگان هم نسبت به این موضوع توجه دارند امروز تکلیف این موضع را در حضور این نمایندگان تأمین کنند (احسنت) که چه خیال دارند و اگر میگویند اعتبار نداریم بیاید این لایحه را لغو کنید به این ترتیب حاضر نیستند فرهنگیان یا این که وجوه این لایحه را ترمیم کنید، وجه این را در نظر بگیرید و بدهید به فرهنگیان از آقای وزیر فرهنگ بنده سؤال کردم که به چه دلیل اسنادی به دست تمام فرهنگیان راجع به این موضوع دادهاند که در این اسناد حتی قید نشده پس از تأمین اعتبار بنده احیاناً اگر یک سندی از یک فرد عادی داشته باشم از یک بقال سر گذر داشته باشم پس از یک ماه پولم را ندادند اعتراض میکنم این استناد به منزله سند دولت است دولت به یک عدهای از افراد این مملکت سند داده است که شما از این ساعت حقوقتان این قدر اضافه میشود
معلمین هم به موجب این اسناد که حتی درش قید نشده پس از تأمین اعتبار، حق خودشان را طلبیدند در روزنامهها و جراید خواندیم که حقوق آقایان افسرها بالا رفته است بنده هم بسیار از این موضوع خوشوقت شدهام قبل از این که این موضوع هم در مجلس مطرح شود خودم در پش این تریبون کفتم که تکلیفی برای این عده از مردم که اکثریتشان محروم هستند باید معیین بشود اما تصمیم دوباره افسرها گویا دو سه ماه پیش گرفته شده از اول فرودین داده شده برای معلمین که این معلمین فساد تربیت میکنند و تمام قوای انتظامی زیردست این معلمین تربیت میکند یک سال و خوردهای ابلاغ بهشان دادهاند قانون از مجلس گذرانیدهاند ولی به هیچوجه توجهی به این عده نشده است (بوشهری- اضافه بهشان ندادهاند یک مقداری از حقوشان را هم بریدهاند) بله، در بععضی از شهرستانها از حقوقشان کم کردهاند به هر حال از جناب آقای وزیر دارایی و جناب آقای وزیر فرهنگ تقاضایم این است که امروز در حضور نمایندگان محترم برای این موضوع بایستی نتیجه را بفرمایند که قضیه روشن بشود در خاتمه عرایضم عرض میکنم برای پرداخت ترمیم حقوق فرهنگیان با ۲۰۰ هزار تومان میشود شروع کرد چون مادهای را آقایان تصویب کردهاند که ابتدا به کمک آموزگارها بدهند بعد به آموزگارها بعد به دبیرها بعد به انتشاراتیها بعد به ستادها و اول به شهرستانها بدهند بعد به تهران بنا برای برای شروع این کار هر دقیقه و هر ثانیه دولت از لحاظ وضع مالی مجهز است و اگر احیاناً چنین کاری تا به حال نکرده روی عدم توجه به طبقه فرهنگ و فرهنگیان میباشد.
نائب رئیس- آقای وزیر فرهنگ.
وزیر فرهنگ (دکتر مهران)- در این که معلمین مورد احترام و تکریم هستند همه آقایان هستند هیچ محل شبه نیست (صحیح است) و در این که باید وضع مادی آنها طوری باشد که آسایش خیال داشته باشند و بتوانند این وظیفه مقدس را به بهترین وجه انجام بدهند هیچ جای شبه نیست تذکری که آقای درخشش فرمودند بسیار تذکر صحیح است البته باید دولت در صدد انجام و اجرای آن باشد قانونی است به تصویب رسیده است مورد احترام است (یک نفر از نمایندگان- قانون اگر اجرا نشود جرم است) باید محلش تأمین بشود و به موقع اجرا گذاشته بشود در چندی قبل در نتیجه تماسی که آقایان معلمین با ما گرفتند مذاکراتی با دولت به عمل آمد با وزیر دارایی وقت بعداً هم با آقای فروزان صحبت شد که اعتباری برای کا تأمین بشود و به خصوص در خود قانون همان طوری که فرمودید پیشبینی شده چون اعتباراتی که برای اجرای این قانون است متجاوز از سی میلیون تومان در سال است که سی میلیون تومان در سال تأمینش با وضع فعلی بودجه که مقداری کسری دارد کار مشکلی است همان طوری که تذکر فرمودند چون قانون اجازه دادهاند که به تدریج به موقع اجرا گذاشته شود برای این که آن قانون عملی بشود باید البته یک اعتباراتی ولو کم هم بشود ولو مختصر هم باشد تأمین کرد و به این آقایان داد ولی تأمین اعتبار البته آقایان توجه دارید کار مشکلی است با بودجهای که الان مبلغی کسری دارند بودجه در اختیار خود آقایان است در کمیسیون مطالعه بفرمایید ملاحظه بفرمایید واقعاً اگر مخارجی باشد که آنها را بشود به تأخیر انداخت و اینگونه حقوق را تأمین کرد چه بهتر هم دولت با کمال حسننیت استقبال خواهد کرد این است که بنده عرض میکنم که از هر جهت اطمینان داشته باشید که ما کمال حسننیت را داریم برای این که این قانون به موقع اجرا درآید یک نکتهای را آقای درخشش فرمودند که بنده لازم دانسته این را عرض کنم فرمودند که معلمین شاید میخواستند یا بعدها بخواهند برای تأمین حقوشان کارشان را متوقف بکنند بنده یقین دارم و اطمینان دارم که مقام معلمی شریفتر و بالاتر از این است که برای تأمین حقوق مادی بخواهد امور فرهنگی و تعلیم و تربیتی کشور را مختل کند (درخشش- به حرف یلا به عمل؟) آن طوری که بنده اطلاع دارم البته قاطبه فرهنگیان ما علاقه و ایمان به کشور دارند (درخشش- ایمان این دستگاه ندارد ایمان یه کشور دارند) خدمت را به مملکت میکنند نه به دستگاه سالیان دراز است که مصائبی را متحمل شدهاند و بیزحمت زندگی کردهاند و این خدمت مقدس را انجام دادهاند بر ماست و تکلیف ما است که کوشش کنیم وسایل آسایش آنها را فراهم کنیم امیدوارم که با کمک آقایان هر اندازه که ممکن باشد و هر چه زودتر بتوانیم این نیت را اجرا بکنیم (احسنت).
نائب رئیس- آقای درخشش.
درخشش- آقای وزیر دارایی هم جواب بفرمایند بعد بنده به توضیح عرض میکنم بنده از دو وزیر سوال کردهام.
نائب رئیس- آقای کفیل وزارت دارایی بفرمایید.
کفیل وزارت دارایی- چون نفس بنده را آقای عمیدی نوری گرفته بودند (کاشانی- آب خوردن بیاورید) با آب خوردن هم درست نمیشود جناب آقای وزیر فرهنگ که تشریف آوردند از ایشان تمنا کردم که در سهم من هم توضیحاتی بدهند بلکه جناب آقای درخشش بنده را عفو بفرمایند (میراشرفی- شما سهمتان را بدهید به آقای امینی) به طور کلی همان طوری که جناب آقای وزیر فرهنگ فرمودند و خود جناب آقای درخشش هم اطلاع دارند در همان قانون تبصرهای دارد که موکول به تظمین اعتبار است منتهی چیزی هست در سال گذشته یکی از آن قوانین که گذشت این بود که گفتند ۲۵۰ تومان حقوق معلم کمتر نباید باشد این ۲۵۰ تومان جناب آقای درخشش آن باید گفت با تذکر و استقامت جناب عالی بالاخره در اواخر سال گذشته عملی شد ولی عرض کردم عملی شدن این کار هم با ۲۵ تومان برای دولت تمام شد ولی این یکی که به اصلاح مربوط به اشل فرهنگیان است همانطوری که فرمودند حداقل سی میلیون تومان بودجه میخواهد (درخشش- شروع بفرمایید با ۲۰۰ هزار تومان) حالا عرض میکنم حداقل این سی میلیون تومان برای ما تمام میشود تازه آن را هم لایحهاش را بیاورید به مجلس همینطور که دولت اختیار ندارد پس باید بودجهاش را تظمین کنیم و لایحهاش را بیاوریم (درخشش- لایحه احتیاج ندارد) حالا عرض میکنم خواهید دید اگر وزارت فرهنگ نتواند در حدود بودجه خودش جا بدهد که مسلماً هم نمیتواند بنابراین بایستی لایحهاش را بیاوریم مجلس (ارباب- چنین اعتباری وزارت فرهنگ ندارد) اما کاری به این ندارم این که میفرمایید با ۲۰۰ هزار تومان شروع کنیم بنده از حضرتعالی استدعا میکنم چند دقیقه تشریف بیاورید یا همین جا خدمتتان برسیم ببینیم به چه فرمولی میشود این کار را کرد جناب آقای وزیر فرهنگ هم باشند جنابعالی هم باشید (درخشش- قرارش را همین جا میگذاریم) تا حدود ۵۰۰ هزار تومان هم حاضریم ولی عرض کردم اگر بنا بشود این مبلغ بکشد به سی میلیون تومان تصدیق میفرمایید بودجه فعلی ما طاقت تحمل یک همچو رقمی را الان ندارد بایستی صبر کنیم؟ مدارا کنیم، تا محلش تأمین بشود
نائب رئیس- آقای درخشش
درخشش- همان طوری که پیشبینی میشود تشریف آوردند با انشاءالله، الحمدالله بارکالله مرحبا قضیه را حل کردند بنابراین این بنده هم از فردا یک تلگرافی به تمام معلمین شهرستانها میفرستم و عرض میکنم عجالتاً برای خوراکتان یک مقداری از بارکالله انشاءالله ماشاءالله میل بفرمایید تا بعد این موضوع تأمین بشود همانطوری که عرض کردم جناب آقای وزیر دارایی جناب آقای وزیر فرهنگ این مذاکرات بارها انجام شده در محافل خصوصی هم شده عدهای از آقایان هم در باشگاه مهرگان تشریف آورند با حضور جنابعالی آقای دکتر امینی هم تشریف آوردند آنجا وعده دادند که ما ۲۰۰ هزار تومان، ۳۰۰ هزار تومان این کار را شروع میکنیم بنده عرض میکنم دستگاه فعلی دولت ۳۰۰ هزار تومان موجود نیست که یک عده کمک آموزگار بندرعباس بدهید؟ نیست؟ این را جواب به بنده نمیدهید؟ در صورتی که برای قوای انتظامی که بنده هم خوشوقتم و برای افسرها پول داشتم سرو صدا هم بلند نشد در مجلس هم مذاکره نشد قضیه تأمین شدن صندوق تعاونشان هم درست شد و میتوانند اجناس را هم بدون گمرک وارد مملکت بکنند اگر شما میگویید باید با فساد مبارزه کرد این تبعیضاتی که قائل میشوید فساد تولید میکند این عدم اعتماد نسبت به یک طبقه فرهنگی که بچههای شما را میخواهند تربیت کنند این جوابهای سربالا باعث میشود که یک عده منحرف شوند و آن وقتی که منحرف میشوند شما به نام خائن آنها را میگیرید زندانی میکنید همه کار میکنید حق هم با شماست معلم نباید منحرف شود نباید به مملکتش خیانت کند اما به شرط این که هیئت حاکمه و طبقه مملکت هم توجه به این طبقه داشته باشند نمیشود طبقه حاکمه مملکت با انشاءالله یک عده معلم را که حداقل تحصیلاتشان دیپلم است گول بزنند
نائب رئیس- آقای درخشش به معنی انشاءالله توجه داشته باشید انشاءالله اگر نباشد کاری نمیشود کرد
درخشش- به هر حال را جع به خدمت فرهنگیها آقای دکتر مهران صحبت کردند چون آقای دکتر مهران ۸ سال از این مملکت دور بودند و در اورپا زندگی میکردند (دکتر مشیر فاطمی- چهار سال) چهار سال، و در این چهار سال بنده در ایران بودهام و بین فرهنگبان بودهام و مبارزات این طبقه را بر علیه مردم وطنفروش و بر علیه افراد خائن مملکت از نزدیک مشاهده کردهام تصدیق میکنم که این طبقه از بهترین طبقات این مملکت اگر نباشد در ردیف بهترین طبقات مملکت هستند و تمام اغتشاشاتی که در این مملکت بوده است تصدیق میفرمایید که در مدارس این مملکت بوده است و همین فرهنگیها با جدیت و با همت نتوانسهاند تمام اغتشاشات را از بین ببرند و خدمت بکنند کسی در باره خدمتگذار فرهنگیان شکی ندارد اینها علاقهمند به مملکت هستند اما از افردای که کلاه میخواهند سر آنها بگذارند از افردای که آنها را گول میزنند شدیداً متنفرند و نسبت به آنها اظهار تنفر میکنند (صدقی- شش صد هزار تومان برای مطالعه دو کارخانه سیمان دادهاند) بنابراین بنده بعداً با جناب آقای فروزان و آقای دکتر مهران قرار میگذارم فردا یا پس فردا بنیشینم همانطور که فرمودند این موضوع را حل میکنم راه حلش هم این است که یک مبلغ جزیی در حدود ۲۰۰، ۳۰۰
هزار تومان پول عجالتاً در اختیار فرهنگیان بگذارند البته بایستی تمام بدهند اگر ما به حکم قانع باشیم که حرفی نیست عجالتاً به کمک آموزگارهای شهرستانها داده شود و بعد تاریخ بعد از این که بودجه تصویب شد به همه داده شود (کاشانی) این عملی نیست به همه باید بدهند کار اشل نکنید) منباب مثال در ختم عرایضم عرض میکنم اگر دستور پرداخت داده شود بعضی از شهرستانها خودشان بودجهشان را دادند آقای ارباب منباب مثال عرض میکنم که بندرعباس ترمیم حقوق فرهنگیان را دادهاند (ارباب- ندادهاند) بنده عرض میکنم دادهاند ترمیم حقوق فرهنگیان را دادهاند تلگرافی هم زدهاند رونوشتی هم برای بنده آمد چون در آنجا از محل صرفهجویی ما پول داشتیم ترمیم حقوق فرهنگیان را دادیم عمده این است که دولت در این باره تصمیم بگیرد که پرداخت کند.
کاشانی- بفرمایید اغنیا مالیاتشان را بدهند که دولت بتواند این قوانین را اجر بکند.
۹- سؤال آقای دکتر جزایری راجع به اوضاع فرهنگ و جواب آقای وزیر فرهنگ.
نائب رئیس- آقای دکتر جزایری.
دکتر جزایری- عرض کنم آقایان همکاران عزیز میدانند که وضع فرهنگ بنده چند سؤال از حکومت گذشته کردم یکی، دو، سه سوال مطرح شد بنده تصور میکنم چون آقایان نمایندگان مستقیماً با فرهنگ ارتباط دارند خودشان مسلماً آن اوضاعی را که بنده دیدهام خودشان هم عملاً دیدهاند و به اوضاع وارد هستند به دلیل این که همه رفقا در عرایض بنده شریک بودند بنده آن سؤالات را کردم و خلاصه آن سؤالات این بود که مدت یک سال وضع فرهنگ به بدترین صورتی درآمد بود اوضاع امتحانات متفرقه اوضاع امتحانات برای فرستادن به خارجه، انتخاب معلم و امسال اینها به یک صورت بدی درآمده بود که غالب آقایان نمایندگان محترم عزیز در موقع خود بحث میفرمودند و تذکر میدانند بنده غرضم از فرمودند و تذکر میدانند، بنده غرضم از این سؤالات این بود که جناب آقای دکتر مهران و دولت متوجه این مطلب باشند که این اوضاع دو مرتبه تکرار نشود هیچ جلوگیری هم بشود و مانند هر ملتی که درش خبط و خیانت و اشتباه میشود مرتکبین در مورد محاکمه و سیدگی مجازات قانونی قرار میگیرند در مملکت ما هم این کار بشود اصولاً از دولت فعلی بنده یک عملی دیدم کهای کاش از اول این سؤال را مطرح نمیکرده بودم برای این که دیدم سؤالی که مطرح نکرده بودند مسئولی خرابی در این دستگاه بوده همانطوری که آقایان همیشه تذکر میدهند و به دولت حمله میکند اعتراض میکنند که آقا اگر شما میخواهید خائنین را مجازات کنید اول؟ آفتابه دزد را تعقیب و مجازات کنید آن فلان رئیس را تعقیب کنید بنده دیدم آن رئیسی که مسئول این کار بوده پس از آنکه این مضوع مطرح شد یک کاری حساسی هم بهش دادهاند یعنی عملاً گفتهاند همه حرفهای تو و هر کسی که اعتراض کند شر بوده است وقتی چنین عملی میشود حق هم نیست بنده راجع به فرهنگ عرضی بکنم و حالا هم عرض میکنم دیگر من راجع به بقیه توضیح نخواهم داد چون بنده میترسم که پس فردا به یارو ابلاغ ریاست وزرایی هم بدهند بنابراین دیگر عرضی ندارم اما موضوعی که موجب شد بنده بیایم در پشت این تریبون در حضور آقای دکتر مهران و در حضور سایر رفقا مطلبی را که مربوط به این کار است عرض کنم انتشار اوراقی است که به دربتار فرستادهاند برای وزرا فرستادهاند برای وکلا فرستادهاند یک آقای به نام علی لواسانی اعلام جرم کرده است بر علیه بنده آقایان رفقا چون بنده حسابم پاک است هیچ باکی ندارم (میراشرفی- همه حسابشان روشن است هیچکس باک ندارد هر کس هر چه دارد بیاید پشت تریبون بگوید.) خدا عمر بدهد شما را انشاءالله همه این طور هستید ما هم منکر نشدیم انتظار داریم که این جور صحبت کنند (ارباب- این موضوعات شخصی است در پشت تریبون مطرح نفرمایید) (میراشرفی- همه حسابشان روشن است) موضوع شخصی نیست اعلام جرمی کردهاند علتش هم این بوده است که در موقع تصدی بنده در وزارت فرهنگ او و عدهای از رفقایش نمره فروشی میکردند در یک دبیرستان بلی (در حضور آقای دکتر مهران میگویم) این شخص آدمی بود که تمام شاگردهای رفوزه را در آن دبیرستان جمع میکرد و به آنها کارنامه قبولی میداد پرونده زیادی هم این موضوع دارد و چون این شخص با دستگاه انتظامی و آگاهی ارتباط داشته با بعضی از متنقذین و روزنامهنگاران ارتباط داشته عدل آدم خوبی بوده است) کسی جرائت نمیکرد که این شخص را تنبیه کند من به آقای پرفسور فاطمی مدیرکل فنی وزارت فرهنگ نیز گفتم آقا گزارش این کار را بیاورید در شورای عالی فرهنگ تا در آنجا مطرح شود من امتیاز دبیرستان ملی پرتو فاطمی مدیرکل فنی وزارت فرهنگ نیز گفتنم آقا گزارش این کار را بیاورد در شورای ملی فرهنگ تا در آنجا مطرح شود ما امتیاز دبیرستان ملی پرتو دوشیزگان را لغو کردم و این دبیرستان از از شراکای این آدم است و بعد این شخص در روزنامه یک چیزی نوشته و خجالت کشیده که بقیه اش را بنویسد که از جمله به بنده یک مقداری از اوقاف را به نام خودم به تثبیت رسانیدهام در یک معاملهای برای وزارت فرهنگ کردهام سوءاستفاده نمودهام. همه آقایان میدانیم که بنده برای ۵ دستگاه تراکتور از سازمان برنامه پول گرفتم که برای مدارس حرفهای تراکتور تهیه کنم من چه کاره بودم که در آن موقع تراکتور برای خودم بخرم و بعد یادم است که در آن موقع گفتند این آقای دکتر جزایری که سازمان برنامه ۵ دستگاه تراکتور برایش تشخیص داده علتش این بود که دولت ارز داده بود برای ماشینآلات و خودش قیمتش را تثبیت کرده بود یعنی آن کسی که ارزش را گرفته که تراکتور را با ۷ هزار تومان ۸ هزار تومان تفاوت قیمت بفروشد.
نائب رئیس- آقای دکتر جزایری استدعا میکنم در اطراف سؤال بفرمایید
دکتر جزایری- اجازه بفرمایید عرایض ینده مربوط به همین سؤال است که تحریم شدهاند و این انتشارات را میدهند در ان موقع به بنده گفتند چون با آقای خرازی رفیق هستی برو بگو تخفیف بدهند من به آقای خرازی گفتم که در این فروش منفعت نگیرند ایشان هم قبول کردند که منفعت نگیرند تازه سازمان برنامه هم این تراکتورها را خریده، در هر حال این آقا را در دادگستری تعقیب جزایی کردهام قرار مجرمیتش هم صادر شده و به دیوان جنایی فرستاده شده در این نامه نوشته پرونده امر در دیوان جنایی فرستاده شده (صحیح است) من شکایت از او کردم در چهار سال پیش قرار مجرمیت علی لواسانی مدیر روزنامه اعتدال ایران روی اتهامات غیر وارد و اشاعه اکاذیب صادر شد و به دیوان جنایی رفت بنده این چند روزه که از خرابی دستگاه فرهنگ صحبت میکنم همان دزدهای سابق هستند و در دوره وزارت آقای جعفری آبروی جعفری را هم بردند و حالا تحریک کردهاند که این نامه را بنویسند قرار مجریمت این آدم، علی لواسانی از دیوان جنایی صادر شده است و آقای ارسلان خلعتبری هم وکیل بنده است و من هم شکایت از او کردم بنابراین اعلیحضرت همایونی که برای ایشان هم این کاغذ را فرستادند و هئت دولت و هر کسی که فرستادهاند بدانند و قرار مجرمیت این شخص صادر شده و بنده هم در هیچ تجارتخانهای شرکت ندارم (بعضی از نمایندگان- این کار که جرم نیست) و اگر شرکتی داشته باشم همهاش را دادهام به علی لواسانی و هر کسی که نشان دهد حالا چرا این کاغذ منتشر شده است برای این که من صحبت از این دزدیها کردم میان دزدهایی که نمره فروشی میکردند مأمور بفرستید تحقیق کنید به والله از همسایههای این دبیرستان ملی به من خبر دادند که دختر آبستن از این مدرسه بیرون آمده است و کسی جرأت نمیکرد امتیاز آن را لغو کند و من امتیاز این مدرسه را لغو کردم و حالا چون صحبت از رئیس آنجا شده این کاغذ را فرستادهاند به دربار بنابراین هر کس اعلام جرمی بر علیه من دارد به تمام مملکت اعلام میکنم بگوید برای این که من خودم را محک درستی میدانم (چند نفر از نمایندگان- شما مرد شریفی هستید)
نائب رئیس- آقای وزیر فرهنگ بفرمایید
وزیر فرهنگ (دکتر مهران)- بنده را دعوت کرده بودند برای جواب سؤالی که جناب آقای دکتر جزایری راجع به دبیرستانهای شبانه داشتند چون سؤال راجع به این موضوع بود و اتفاقاً مجال طرح این موضوع را نفرمودند و یک کلیاتی راجع به اصلاحات فرهنگ گوشزد فرمودند به عقیده بنده فرهنگ جای مقدسی است، جای پاکی است باید مورد احترام باشد که اشخاصی که خدمت میکنند پاک دامن باشند (میراشرفی- به شرط این که تودهایها را که بیرون کردهاند دوباره نیاورید) نه خواهم آورد به آقایان اطمینان میدهم از همان روزی که بنده آمدم با آنکه قریب ۱۵۰ نفر از اینها تبرئه شدند و برگشتهاند بنده مقتضی ندانستم که در ایستگاه آموزش و پرورش کار بکنند (احسنت) این را هم به آقا عرض میکنم تذکری که فرمودید صحیح است بنده هم توجه دارم امیدوارم که با کمک آقایان آن اصلاحاتی که مورد نظر است بشود و الیته کاری است که تدریجاً باید بشود، دستگاهی است که باید روز به روز تعالی و ترقی پیدا کند و به تدریج پیدا خواهد شد و به آقایان اطمینان میدهم تا آن دقیقهای که توفیق برای بنده باشد این خدمت را انجام میدهم و زمانی که توفیق نداشته باشم کنار خواهم رفت (بعضی از نمایندگان- انشاءالله همیشه هستید)
۱۰- جواب آقای وزیر بهداری به سؤال آقای خلعتبری در مورد عدهای از اطبای مرکز و شهرستانها
نائب رئیس- آقای ارسلان خلعتبری سؤالی از وزارت بهداری کردهاید بفرمایید
خلعتبری- آقای وزیر بهداری جواب سؤال بنده را بفرمایند اگر لازم شد بعد بنده عرایضی میکنم
نائب رئیس- آقای وزیر بهداری بفرمایید توضیحاتتان را بدهید
وزیر بهداری (دکتر جهانشاه صالح)- عرض کنم جناب و آقای خلعتبری رفیق هم دورهای زمان کودکی بنده در مدرسه آمریکایی سؤالتی فرمودند که بنده حالا جواب سؤالات ایشان را عرض
میکنم میکنم چون ایشان بعد از بنده صحبت میکنند این است که اول متن سؤال ایشان را میخوانم که آقایان مطلع باشم.
اول عده و اسامی جراحها و اطباء و قابلههایی که در بیمارستانهای ایران و شهرهای جزو حومه تهران کار میکنند چیست.
دوم عده و اسامی آقایان اطبایی که در دستگاههای اداری وزارت بهداری و دستگاههای تابعه کار میکنند چیست.
سوم آیا مشاغل مزبور را اعضای اداری غیرطبیب نمیتوانند تصدی کنند و و آیا احتیاج به خدمت تمام آن دستگاه اداری هست؟
چهارم چرا وزارت بهداری اقدام به عزم این آقایان و خانمها به ولایات نمیکنند با آنکه معلوم است وجود عدهای از آنها در شهر تهران و شهرهای حومه تهران زاید است.
پنجم اگر موانعی در کار است که وزارت بهداری نمیخواهد وظایف خود را انجام دهد اقتضاء دارد به اطلاع مجلس شورای ملی برساند.
سؤالات آقای ارسلان خلعتبری تمام مستدل و روی حسنظن و به جا است بنابراین تربیتی که ایشان سؤال کردهاند اجازه بفرمایید جوابب عرض کنم اولاً راجع به این که چرا اطبا خانمها و قبلهها به ولایات نمیروند خواستم این را عرض کنم این موضوع مبتلا به وزارت بهداری از سالهای متمادی بوده است در زمان اعلیحضرت رضا شاه کبیر در سال ۱۳۱۸ دولت تصمیم گرفت که اتباء پس از دو سال خدمت در ولایات استخدام بشوند بنابراین ملاحظه میفرمایید از سال ۱۳۱۸ به این طرف در مملکت ما به این کار بوده و وزارت بهداری وقتی که این قانون گذشت دیدیم وجود این که اعلیحضرت فقید متوجه این مطلب بودند و دولت هم لایحه آورد باز هم پزشک برای شهرستانها پیدا نشد آمدند مذاکره کردند ببینند که علت چیست اطباء در استخدام وزارت بهداری نمیآیند و همه در تهران طبابت میکنند برای این کار قانونی در سال ۱۳۲۸ گذرانیدهاند که نه فقط دو سال در خارج باید طبابت کنند بلکه وزارت فرهنگ حق ندارد جواز طبابت در تهران به اطبا بدهد مدام که از ولایات تصدیق و گواهی مبنی بر این که آنها درآنجا خدمت کردهاند ارائه ندهند (احسنت) این قانون هم گذشت پس بنابراین آنچه که قانون لازم بوده پشت سر هم از مجلس گذشت اما یک مطلب مورد توجه قرار نگرفت و آن این بود که واقعاً چرا مجلس احتیاج دارد این قدر قانون برای اطبا تصویب کند دلیلش خیال نمیکنم برای آقای ارسلان خلعتبری و سایر آقایان نمایندگان محترم همه به وزارت بهداری مراجعه میفرمایند روشن نباشد الان حقوق طبیب از هر طبقه فنی کمتر است الان شما میبینید در سازمان بیمه اجتماعی در شرکت تعاون و در سازمان شاهنشاهی خدمات اجتماعی بدون هیچ زحمتی طبیب به هر مقداری که لازم است و به هر نقطهای که میگویند میروند برای این که بدون چون و چرا حقوق کافی مسکن خانه وسایل کار به طبیب میدهند و طبیب هم با کمال میل این خدمت اجتماعی خودش را برای این قبیل مؤسساتی که حقوق کافی به آنها میدهند انجام میدهند خود آقایان شاهدید در دهات کوچک این مملکت شعبات سازمان شاهنشاهی که دایر شده است چون پول خوب میدهند چون حقوق ماهی دو هزار تومان میدهند (ارباب- چون یخچال و برق میدهند) بلی چون برق و یخچال میدهند پول میدهند مسکن میدهند تمام اطباء میروند اما با ماهی صد و هفتاد و هشت تومان و چهار قران و سه عباسی چطور میتوانیم طبیب بفرستیم به بندرعباس (صحیح است) این حقوق اطباء وزارت بهداری است ملاحظه فرمودید؟
چون بر حرفهای با شدت دسترس
کجا دست حاجت بری پیش کس
طبیبی است که درس خوانده است زحمت کشیده است آن وقت میگوید که بنده با ۳۴ ر ۱۷۸ تومان به بندرعباس نمیروم بنده یخچال میخواهم بچهام را میخواهم بفرستم به مدرسه وضع دبیرستان درست نیست برای راهی که برای عیاب و ذهاب درست کردهاید شوسه نیست نمیتوانم به سر مریض بروم تازه من آن وقتی رفتم آنجا وسایل کار ندارم پس من سی سال تحصیل کردهام برای چه؟ آقایان نمایندگان محترم دلیل این که طبیب به ولایات نمیرود یا دخترهای شما برای قابلگی حاضر نمیشوند برای ولایات بروند این است اما سؤال جناب آقای ارسلانخان راجع به احصائیه، احصائیهای در دست بنده است در وزارت بهداری با دقت تهیه شده است بنده همیشه سعی میکنم جواب مشخص و مستدل همانطور که جنابعالی سؤال فرمودید باشد تعداد پزشکان وزارت بهداری ۵۹۷ نفر است پزشک مجاز ۱۲۶ نفر که خدماتشان خیلی مورد توجه وزارت بهداری روی هم رفته ده هزار و چهل و یک نفر ماما در تمام کشور در وزارت بهداری مستخدم هستند ۲۲۶ نفر تعداد پزشکان دیپلمهای که از ۱۳۲۰ به بعد در استخدام وزارت بهداری آمدهاند ۴۳۳ نفر یعنی از سال ۳۲۰ به این طرف درست در حدود سالی ۲۵۰ دیپلمه و در حدود ۲ هزار دیپلمه بیرون آمدهاند بیش از ۴۰۰ نفر حاضر شدهاند در وزارت بهداری استخدام و خدمت کنند این آماری است که خواسته بودید و حضورتان عرض کردم اما راجع به این که از این عده پزشکان چقدر در مرکز هستند عرض کنم در وزارت بهداری در تهران با آسایشگاه شاهآباد و بوعلی و ۸ بیمارستان که دارای ۲۵۱۲ تخت خواب است جمعاً ۱۰۳ پزشک و ۲۵ نفر ماما مشغول خدمت هستند این آمار وزارت بهادری در خود مرکز اما در دستگاه اداری وزارت بهداری که در حمک ستاد فرماندهای بهداری کشور میباشد ۸ نفر پزشک است رئیس اداره یک نفر کار میکند، فنی شش نفر با سمت بازرس اشتغال به کار دارند علاوه بر این در سازمان همکاری بهداشت که جزو وزارت بهداری است ۱۶ نفر مشغول کار هستند این در مرز است و نمیتوان خدمت آنها را ادرای منظور داشت زیرا همانطور که یک نفر طبیب در بیمارستان انجام وظیفه مینمایند این عده طبیب هم در سازمان بهداشت کارش جلوگیری از اشاعه بیماری است اما در حومه شهر تهران کلیه پزشکانی که در تهران و تمام اطراف تهران از قبیل درمانگاههای مختلف در جی در یافتآباد در قلهک در فیروزآباد در بیمارستانهای اطراف در پشت دروازهغار و فشافویه در کهریزک و در وارمین، فیروزکوه، در شهناز کرج و درمانگاهها و غیره هستند کلیه پزشکان تعدادشان ۲۸۳ نفر هست که اگر آن ۱۳۰ نفر را کم کنیم ۱۸۰ نفر هستند در اطراف تهران مشغول هستند بنابراین جناب آقای خلعتبری سؤالی از وزارت بهداری فرمودند به این نتیجه منتهی شد و اگر خاطر آقایان باشد که در زمانی که قانون ترمیم معلمین فرهنگ در مجلس مطرح شده بود بنده در پشت این تریبون آمدم و عرض کردم البته باید حقوق فرهنگیان اضافه بشود وقتی که حقوق فرهنگی حقوق قاضی استاد دانشگاه تمام اینها بالا رفت باید به اطبا هم توجهی بشود و باید عرض کنم که تقصیر بنده است که عضو دولت هستم و حثقوق پزشکان را بالا نبردم اما من هم تقصیر ندارم برای این که فرض بفرمایید بنده هم یک لایحهای میآوردم و آقایان نمایندگان محترم به قید سه فوریت تصویب میفرمودید امروز دچار آقای درخشش میشدیم که بفرمایند چرا پول آن را نمیدهید و چه فایدهای داشت یک حکمی بدهیم دست این آقایان و بیشتر ناراحتشان بکنیم به فرهنگیان حکمی دادید و حالا میگویید محل نداریم و ما هم احکامی به اطبا بدون محل میدادیم و این کار خوب نبود بنابراین مجلس شورای ملی و مجلس سنا و دولت همینطور با همآهنگ برای خدمت به مملکت کار میکنیم باید با در نظر گرفتن مقتضیات و وضع کشور طوری رفتار کنیم که مردم هم ناراضی نباشند و در خاتمه توجه داشته باشید که اگر اطباء کمتر به خارج میروند با این احصائیهای به دلیل این است که وسایل کار ندارند انشاءالله اگر گشایش فراهم شد و امیدواریم ما هم بتوانیم این خدمت اجتماعی خودمان را بهتر انجام بدهیم و بیشتر از این مورد توجه آقایان واقع بشویم (احسنت) این اسامیرا هم حضور جناب رئیس تقدیم میکنم چنانچه آقایان مایل باشید با اسم و شغل و محل خدمت و تمام اینها در آن مندرج است.
نائب رئیس- آقای خلعتبری بفرمایید
خلعتبری- بنده غرضم از این سؤالات برای کمکی بود که به اظهارات آقای وزیر بهداری شاید مجلس شورای ملی و آقایان نمایندگان توجهی به وضع بهداری و اعتبار بهداری ولایات بفرمایند و البته آقایان نمایندگان نهایت اشتیاق را دارند و فقط یک تذکر مختصری میخواستم خدمتتان عرض کنم و آن این است در همین بودجهای که هست در بعضی موارد دیده میشود که صرفهجویی نمیشود بعضی مخارج بیهوده میشود این را من برای تذکر عرض میکنم شهسوار یک سال است که قابله و جراح ندارد بنده هم تصدیق میکنم که حقوق کافی ندارند که به این اشخاص بدهند ولی در مقابل با یک جیب برای رئیس بهداری آنجا خریدهاند به مبلغ ۲۰ هزار تومان بنده معتقد بودم بهتر است از آن ۲۰ هزار تومان اضافه حقوق به یک جراح و قابله میدادند تا رئیس بهداری در توی جیب نشسته این طرف و آن طرف برود میخواستم عرض کنم چون اینها در دهات نمیروند و جیب برای کارهای شخصی است این صرفهجوییها را اگر بفرمایند به نظر بنده شاید بهتر باشد میخواستم این تذکر را بدهم که اگر جناب آقای وزیر بهداری این فکر را بکنند که برای ده استان کشور هر استانی سه، چهار طبیب متخصص در جراحی یا در امراض دیگر و مامایی از خارج استخدام کنند بیاورند خیلی به جا است که مردم هر استان از نداشتن طبیب و جراح ناراحت نباشند و ناچار نشوند به تهران بیایند و در بهداریها تحت معالجه قرار بگیرند من حسابش را کردهام شاید در سال تقریباً سه میلیون تومان این اعتبار لازم داشته باشد شما با سه میلیون تومان میتوانید سلامتی ۲۰ میلیون مردم را فراهم کنید بعد از جنگ غفلت شد ما از آلمان میتوانستیم با مبلغ ارزان طبیب استخدام کنیم و به ایران بیاوریم حالا هم گمان میکنم اطبا با وجدانی در ممالک دیگر دنیا هم باشند و شما اگر این فکر را قبول بفرمایید و اعتباری برایش تصویب کنید بنده خیال میکنم آقایان نمایندگان محترم هم این مطلب را قبول کنند که شما سی تا طبیب خوب برای مملکت استخدام کنید
احمد فرامرزی- اعتبار را باید
تأمین کرد نه تصویب.
نائب رئیس- آقای وزیر بهداری بفرمایید.
وزیر بهداری- بنده یک عرض دیگری میکنم و خواستم از جناب آقای ارسلان خلعتبری که همیشه تذکرات مفید میدهند استدعا کنم و عرض کنم به آقا وجداناً قول میدهنم که اگر همان حقوقی را که به طبیب خارجی میدهند به اتباع ایرانی بدهید بنده جنابعالی در حضور آقای دکتر آهی و در حضور آقایان عرض میکنم که فردا صبح سی نفر طبیب جراح میفرستم شهرستان شما چرا حقوق را به خارجی میدهید اعلیحضرت همایونی تشریف بردند به آمریکا یک عده از جراحان ایرانی را دیند که در بیمارستانهای آمریکایی مشغول جراحی هستند یک عده از اتباع را دیدند که در کلمبیا و بعضی از انیورستههای دیگر درس میدهند روزنامهها دیدند به ایشان دیدند شما بروید آمریکا در ایران خدمت کنید عرض کردند که اگر ما بخواهی در ایران کار بکنیم آخر وسایل کار میخواهیم به همین جهت اعلیحضرت به بنده فرمودند که همکاری بکنید که این طبقه پزشکی که میروند به خارجه تحصیل میکنند و برمیگردند تشویق بشوند غرض این است که ایرانهای متخصص را که به خارج رفتند و تحصیل کردند پدر و مادرشان زحمت کشیدند آنها را فرستادهاند خارجه حقوق کافی بدهید وسایل کار بدهید اگر نرفتند به شهرستان بنده از وزارت دارایی استعفا میدهم و بنده مقصرم: احسنت.
۱۱- شور دوم و تصویب گزارش کمیسیون نظام راجع به تعدیل وضعیت بانک سپه.
نائب رئیس- شور دوم لایحه بانک سپه مطرح است و هیچ یک از آقایان به نام مخالف اسم نوشتهاند بنابراین اعلام رأی میشود قرائت میشود آقایان توجه بفرمایند
(به شرح زیر قرائت شد)
گزارش از کمیسیون نظام به مجلس شورای.
کمیسیون نظام برای شور دوم لایحه شماره ۱۲۳۰۷ دولت راجع به تبدیل وضع بانک سپه به صورت شرکت سهامی را با حضور معاون بانک سپه به صورت شرکت سهامی را با حضور معاون وزارت جنگ و نمایندگان بانک سپه مطرح نمود پس از مذاکرات ماده واحده شور اول را با اصلاحی به شرح ذیل تصویب و اینک گزارش آن را تقدیم میدارد.
ماده واحده- سرمایه بانک تعاونی سپه که از سال ۱۳۰۴ با کسور بازنشستگی افسران تشکیل یافته و از سال ۱۳۳۳ به صورت شرکت سهامی به نام بانک سپه برای مدت نامحدود به مبلغ سیصد و هفتاد میلیون (۳۷۰۰۰۰۰۰۰) ریال تمام پرداخت شده به ثبت رسیده است متعلق به کادر سابت ارتش به نمایندگی وزارت جنگ میباشد بانک مزبور قائممقام بانک تعاونی سپه سابق در حصول مبادلات و پرداخت دیون بوده و کماکان وصول و نگهداری وجه بازنشستگی افسران و درجهداران و افراد ارتش و ژاندارمری و پرداخت حقوق موظفین قسمتهای بالا را برعهده خواهد داشت و طبق اصول بانکداری کلیه عملیات بانک در داخله و خارجه را میتواند انجام دهد.
مخبر کمیسیون نظام نادعلی کریمی
گزارش از کمیسیون دارایی به مجلس شورای ملی.
لایحه شماره ۱۲۳۰۷ دولت راجع به تبدیل وضع بانک سپه به شرکت سهامی با حضور نماینده وزارت دارایی در کمیسیون دارایی برای شور دوم مطرح پس از مذاکراتی با گزارش ماره دو کمیسیون نظام موافقت شده اینک گزارش آن را تقدیم میدارد مخبر کمیسیون دارایی مشایخی.
نائب رئیس- اعلام رأی شده و منتظر ورود پنج نفر از آقایان هستیم عده ۸۰ نفر است.
شمس قنات آبادی- اکثریت نمیآید که به لوایح دولت رأی بدهند (لحظهای بعد اکثریت حاصل شد)
نائب رئیس- رأی میگیریم به لایحه بانک سپه به طوری که قرائت شد آقایانی که موافقند قیام بفرمانید اکثر برخاستند تصویب شد.
۱۲- شور دوم کمیسیون امور استخدام راجع به احتساب مدت نمایندگان آقایان نمایندگان سنا جزء سنین خدمت.
نائب رئیس- لایحه دیگریی هست راجع به قول خدمات دولتی آقایان سناتورها است قرائت میشود کسی هم در ورقه اسم ننوشته باید رأی بگیریم.
چند نفر از نماینده- باید در این لایحه صحبت کرد مخالفیم.
صدرزاده- در بیان جناب آقای رئیس اشتباه شد مقام ریاست خوب بود تذکر میدادند که مقصود این است که ایام نمایندگی آقایان سناتورها جزء خدمات دولتی آن محسوب میشود (صحیح است) گزارش کمیسیون به شرح زیر قرائت شد
گزارش از کمیسیون امور استخدام به مجلس شورای ملی
کمیسیون امور استخدام برای شور دوم لایحه شماره ۲۷۸۴ ارسالی از مجلس سنا را مطرح نموده و گزارش شور اول خود را تأیید و اینک ماده واحده ذیل را برای تصویب تقدیم میدارد.
ماده واحده- نمایندگان مجلس سنا که سابقه خدمات دولتی (اعم از قضایی یا کشوری) دارند از حیث این که مدت نمایندگی آنها جزو خدمت محسوب گردد مشمول ماده ۶۳ قانون استخدام کشوری خواهند بود.
تبصره- مستخدمین کشوری و قضایی و لشگری که نماینده مجلس شورای ملی یا سنا شده یا میشوند در صورتی که کمتر از سی سال سابقه خدمت داشته باشند کثری آن مدت تا سی سال نمایندگی در مجلس شورای ملی و سنا محسوب و به تناسب مدت مذکور برای حقوق تقاعدشان افزوده خواهد شد مشروط به این که حسور بازنشستگی مربوط به این مدت را بپردازد مخبر کمیسیون استخدام- نراقی.
نائب رئیس- نسبت به این لایحه کسی موافق و مخالف است اسمنویسی نکرده و اجازه نخواسته است.
صفایی- بنده عرضی دارم.
نائب رئیس- بفرمایید. آقایان متوجه باشید که در شور دوم پیشنهاد نمیشود داد.
عبدالصاحب صفایی- برای آقایان محترم سوءتفاهم شد زیرا تصور فرمودند به این که (مهندس جفرودی- شما موافقید؟) بلی بنده موافقم (شوشتری- احسنت).
نائب رئیس- اگر موافقید که صحبتی ندارد اجازه بدهید اگر مخالفی است صحبت کند (گفته شد مخالفی نیست) بنابراین رأی میگیریم به این لایحه آقایانی که با این لایحه موافقند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد.
۱۳- تعیین موقع دستور جلسه بعد- ختم جلسه.
نائب رئیس- جلسه را ختم میکنم جلسه آینده روز یکشنیه خواهد بود
(مجلس ۱۵ دقیقه پیش از ظهر ختم شد)
نائب رئیس مجلس شورای ملی- اردلان