مذاکرات مجلس شورای ملی ۲ آبان ۱۳۴۷ نشست ۷۹
مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری بیست و دوم | تصمیمهای مجلس | قوانین انقلاب شاه و مردم |
مذاکرات مجلس شورای ملی
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز شنبه ۲ آبان ۱۳۴۷ نشست ۷۹
فهرست مطالب:
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره۲۲
جلسه: ۷۹
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز پنج شنبه ۲ آبان ماه ۱۳۴۷
فهرست مطالب:
۱- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل
۲- قرائت تلگرام جوابیه و اصل تلگرام معروضه به مناسبت سالروز میلاد مسعود علیاحضرت شهبانو
۳- بیانات آقای رئیس به مناسبت بیست و سومین سالگرد تأسیس سازمان ملل متحد
۴- بیانات قبل از دستور آقایان: مروتی- مصطفوی- دکتر دادفر- مهندس قادرپناه- صادقی
۵- تصویب صورت جلسه
۶- بیانات آقای نخستوزیر و معرفی آقای هدایتی به سمت وزیر مشاور و آقای نیکپی به سمت وزیر آبادانی و مسکن و بانو فرخروپارسای به سمت وزیر آموزش و پرورش
۷- معرفی آقای رضا وثیق به معاونت وزارت راه به وسیله آقای وزیر راه
۸- تقدیم یک فقره لایحه به وسیله آقای وزیر دادگستری
۹- تقدیم چند فقره نامه به وسیله آقای صایب
۱۰- تقدیم یک فقره آییننامه به وسیله تیمسار معاون وزارت جنگ
۱۱- تقدیم دو فقره لایحه و یک فقره اصلاح بودجه و پنج فقره دیون بلامحل به وسیله آقای معاون وزارت دارایی
۱۲- قرائت گزارش شور اول کمیسیون دارایی راجع به اصلاح تبصره ۳۳ قانون بودجه سال ۱۳۴۶ کل کشور
۱۳- طرح و تصویب فوریت و اصل گزارش کمیسیون دارایی راجع به اصلاح تبصره ۳۳ قانون بودجه سال ۱۳۴۶ کل کشور (در مورد اوراق قرضه) و ارسال به مجلس سنا
۱۴- طرح گزارش شور اول کمیسیون امور خارجه راجع به موافقتنامه فرهنگی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری عراق
۱۵- طرح گزارش شور اول کمیسیون دادگستری راجع به اصلاح بعضی از مواد قانون تشکیلات شورای داوری
۱۶- قرائت اعضا سه کمیسیون و هیئت رئیسه یازده کمیسیون
۱۷- اعلام وصول و قرائت نامههای مربوط به چهار فقره لایحه قانونی از مجلس سنا
۱۸- اعلام وصول و قرائت یک نامه رسیده از دولت در اجرای قانون نحوه خرید ماشین آلات
۱۹- ختم جلسه
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز پنجشنبه (۲) آبان ماه ۱۳۴۷
مجلس ساعت نه صبح به ریاست آقای عبداﷲ ریاضی تشکیل گردید.
۱- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل
رئیس- اسامی غائبین جلسه قبل قرائت میشود.
(به شرح زیر خوانده شد)
غائبین با اجازه- آقایان:
دکتر رهنوردی- دکتر سعید حکمت- پردلی-
دکتر اسفندیاری- آموزگار- پرویزی- دکتر رضوانی- مهندس بهرامزاده- مهندس عترت- پدرامی- ملکزادهآملی- مهندس پروشانی- دکتر خطیبی- رامبد- دکتر رفیعی- مهرزاد- دکتر وحیدنیا- دکتر یزدانپناه- بانو ابتهاج سمیعی
غائبین مریض- آقایان:
دکتر سعید- سلیمانی کاشانی- بختیار بختیاریها- روستا- فولادوند- معیری- مهندس یارمحمدی- کریم بخش سعیدی.
۲- قرائت تلگرام جوابیه و اصل تلگرام معروضه بهمناسبت سالروز میلاد مسعود علیاحضرت شهبانو
رئیس- این تلگرام از کاخ همایونی به مجلس شورای ملی مخابره شده است.
جناب عبداﷲ ریاضی رئیس مجلس شورای ملی:
تلگرام مبنی بر شادباش بهمناسبت سالروز ولادت ما ملاحظه شد و موجب کمال مسرتخاطر گردید عنایات و توجهات خاصه ما را به عموم اعضای هیئت رئیسه و نمایندگان مجلس شورای ملی ابلاغ نمائید. فرح پهلوی
رئیس- تلگرافی که بهمناسبت میلاد علیاحضرت شهبانو به کاخ پهلوی مخابره شده بود بدین قرار است:
پیشگاه مبارک علیاحضرت فرح پهلوی شهبانوی ایران
با نهایت مسرت و کمال افتخار بهمناسبت روز فرخنده میلاد مسعود آن علیاحضرت تبریکات صمیمانه و تهنیتهای قلبی خود و هیئت رئیسه و نمایندگان مجلس شورای ملی را به پیشگاه مبارک تقدیم داشته و بقای سعادت و سلامت اعلیحضرتهمایون شاهنشاه آریامهر و آن علیاحضرت و والاحضرت همایون ولایتعهد را از خداوند متعال مسئلت دارد امید است شهبانوی گرامی ایران در کنف حمایت الهی همواره در اجرای هدفهای خیرخواهانه خود قرین موفقیت و کامیابی باشند.
جاننثار- عبداﷲ ریاضی رئیس مجلس شورای ملی
۳- بیانات آقای رئیس بهمناسبت بیست و سومین سالگرد تاسیس سازمان ملل متحد
رئیس- خاطر نمایندگان محترم مستحضر است ک در سال ۱۹۴۵ یعنی بیست و سه سال پیش در چنین روزی سازمان ملل متحد موجودیت خود را اعلام داشت. در آن تاریخ هنوز جنگجهانی دوم پایان نیافته بود با اینهمه سازمان ملل متحد برای برقراری نظم بینالمللی و جلوگیری از جنگ و خونریزی و ایجاد حسن تفاهم کوشش خود را با سرعت و قاطعیت آغاز نمود در آن هنگام این سازمان بزرگ جهانی میکوشید که همه ملل جهان را واقف و به این واقعیت و حقیقت آشنا کند که اگر سرنوشت سیاسی خود را تحت شرایطی به یک سازمان بینالمللی واگذار نمایند بهآسانی خواهند توانست از بسیاری جنگها و خونریزیها که در یک سطح وسیع بنیان مدنیت جهانی را واژگون میسازد جلوگیری کنند و بر مشکلات ناشی از سوءتفاهمات فائق آیند و بدینگونه توانست بصورت یک قدرت عظیم جهانی در برابر بیرسمیها و زورگوئیها بایستد و چنانکه دیدیم در بسیاری از موارد هم موفقیتهای درخشان کسب کند رهبرخردمند ملت ایران که همواره از برقراری صلح و دوستی و تفاهم بینالمللی پشتیبانی فرمودند و در همه حال طرفدار کامل ایجاد یک نظم جهانی متکی به موازین مورد قبول اکثریت ملل جهان برای مقابله با تهدید و اعمال قدرتهای نظامی بودهاند از همان روزهای نخست با دوراندیشی سیاست واقعبینانه خود را بر مبنای تایید کامل مقررات منشور ملل متحد و مصوبات این سازمان جهانی استوار ساخته و ملت ایران نیز به پیروی از پیشوای بزرگ خود پیوسته از هدفهای سازمان ملل جانبداری و حمایت کرده و از مجریان صمیمی مصوبات و مقررات این سازمان بوده است (صحیح است) و در سیاست داخلی خود نیز پیوسته کوشش کرده است که با اجرای تحولات انقلابی مرام و هدف واقعی این سازمان را که برقراری مساوات و آرامش و تامین آسایش اکثریت قاطع افراد ملت است پیروزمندتر و درخشانتر نمودار سازد آنچه در نتیجه اجرای اصول انقلاب ملی در کشور ما به وقوع پیوسته و هر روز که میگذرد آثار شکوهمند آن در زندگانی مردم کشور ما بیشتر پدیدار میشود درست منطبق با همان هدفهاست که سازمان ملل میکوشد با هزینههای هنگفت و با مشکلات فراوان در کشورهای عضو بوجود آورد زیرا اجرای این اصول بهترین ضامن هماهنگی اجتماعی در داخل کشور و در نتیجه تامین صلح و آرامش در جهان که اساس منشور ملل متحد بر آن استوار است میباشد.
خوشبختانه اکثریت ملل جهان میکوشند که به این سازمان مفید جهانی ارج و احترام بگذارند و در مقابل بعضی از کشورها که با اعمال خود گاهی آرامش جهان را بر هم میزنند ایستادگی کنند.
در تاریخ بیست و سه ساله سازمان مللمتحد نشانههای زیادی از فداکاری و تلاش مشاهده میشود که اگر هم گاهی با موفقیت توام نمیباشد ولی رویهمرفته از بسیاری جهات به حال جهانیان مفید و موثر بوده و از حق نمیتوان گذشت که در حل پارهای از مسائل سیاسی که توفیق کامل بدست نیاورده باز هم توانسته برای جلوگیری از گسترش جنگ و ناامنی و نابسامانی در بسیاری از کشورها وسیله مناسبی باشد. ملت ایران از صمیم قلب توفیق سازمان مللمتحد و تمام ملل صلحدوست جهان را در برقراری هرچه پیشتر اصول تفاهم بینالمللی خواهان است و سالگرد تاسیس سازمان مللمتحد را با تجلیل و احترام تلقی میکند در پایان سخن بااغتنام فرصت بهمناسبت تصادف امروز با روز تاسیس سازمان مللمتحد با عرض تبریک از طرف خود و نمایندگان محترم مجلس شورای ملی توفیق کامل این سازمان بینالمللی را در اجرای هدفهای مقدسی که در پیش دارد صمیمانه از خداوند مسئلت میکنم.
۴- بیانات قبل از دستور آقایان: مروتی- مصطفوی- دکتر دادفر- مهندس قادرپناه- صادقی
رئیس- نطقهای قبل از دستور را شروع میکنیم آقای مروتی تشریف بیاورید.
مروتی- قبلاً افتخار دارم از طرف فراکسیون پارلمانی حزب مردم بعثت حضرت رسول اکرم را بهعموم مسلمانان جهان تبریک و تهنیت عرض نمایم. همچنین فرا رسیدن روز مسعود و مبارک چهارم آبان روز تولد با سعادت اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر و والاحضرت شاهدخت اشرف پهلوی شاهزاده نیکوکار را که منشا تحولات تاریخی این کشور و نزد عموم ایرانیان بسیار عزیز و گرانمایه است به پیشگاه مبارک شاهنشاه عظیمالشان و خاندان جلیل سلطنت و ملت ایران تبریک عرض مینمایم.
با توجه به اینکه از روز ۲۵ مهر به بعد جلسه تشکیل نگردیده و چون این روز برای نیرویهوائی شاهنشاهی و مردم ایران مبدا حیات و منشا تحول و روز بسیار پر ارج و گرامی است- لذا مطالبی بطور مختصر و فهرستوار بهعرض میرسانم
روز ۲۵ مهر که سالروز نیرویهوائی شاهنشاهی است این روز پرارزش را سازمانهای وسیع نیرویهوائی شاهنشاهی با تمام وجود جشن میگیرند زیرا این روز برای این نیرو پایه، اتکا، اساس پیریزی است نظری به گذشته و حال این نیرو مینمائیم.
اعلیحضرت رضاشاه کبیر، نابغه عظیمالشان ایران همزمان با سروسامان دادن به سایر امور مملکت و ایجاد ارتش نوین با دوراندیشی کامل به اهمیت هواپیمائی در سال ۱۳۰۱ از طرف معظمله فرمانی شرف صدور یافت که در ارکان حزب آنزمان دفتری بنام دفتر هواپیمائی تشکیل شود این دفتر جز یک رئیس و یک نویسنده عضو دیگری نداشت و هواپیمائی هم نداشت ولی وجود این دفتر هسته مرکزی و اصل نیروی هوائی ایران را تشکیل داد.
در سال ۱۳۰۳ فرمان تشکیل هواپیمائی نظامی صادر شد و در همین سال اولین افسر نیروی هوائی شادروان سرلشکر نخجوان که آنزمان سرهنگ دوم بودند برای تحصیل در رشته هواپیمائی عازم اروپا گردیدند.
در همان سال تعداد۱۲ هواپیما از فرانسه و روسیه خریداری شد که فقط دو تای آنها سالم به ایران رسیدند البته علت سالم نرسیدن آنها این بود که دولت فرانسه و روسیه باهم رقابت داشتند و هر کدام میخواستند تعداد زیادتری هواپیما به ایران بفروشند و زودتر تحویل بدهند و از پنج هواپیمای روسی که خریداری شد جز یکی هیچ کدام سالم به ایران نرسید از هواپیماهای فرانسه هم که هفت فروند بود فقط یکی سالم به ایران رسید و آن یکی هم در قزوین به زمین نشست و به علت برف زیاد نتوانست به تهران بیاید.
در سال ۱۳۰۴ اولین هواپیمای خریداری شده ارتش به خلبانی یک افسر ایرانی وارد فرودگاه قلعهمرغی شد و شاهنشاه بهمنظور تشویق و ترغیب امر هواپیمائی، شخصاً در فرودگاه حضور پیدا نموده و خلبان را مورد تفقد قرار دادند نیرویهوائی شاهنشاهی با توجه به کمبود وسائل فنی و هواپیما همگام با ارتش دلیر ایران در کلیه عملیات آذربایجان- کردستان- لرستان- بلوچستان- اصفهان- فارس شرکت کردند در سال ۱۳۱۰ آموزشگاه خلبانی در مهرآباد تاسیس و همزمان با تاسیس آموزشگاه کارخانه هواپیماسازی شهباز دایر گردید. قبل از حادثه شهریور ۱۳۲۰ مقداری هواپیما از امریکا خریداری شد که مصادف با اشغال این کشور بود.
هواپیماهای خریداری شده رامتفقین ضبط نمودند با اینکه رضاشاه کبیر آرزومند بود که آسمان کشور پهنه پرندگان آهنینبال نیرویهوائی کشور گردد ولی این آرزو در آنزمان میسر نشد با سرایت جنگ به ایران نیرویهوائی دچار خسارت فراوانی گردید و از شهریور ۳۲۰ تا ۲۵ دوره رکود و انحطاط را میگذرانید معالوصف در عملیات سپاه غرب و نیروی جنوب و کردستان شرکت کرد. در این موقع سعی میشد که نیروی هوائی هر روز قسمتی از آن منحل یا کوچکتر شود و حتی اقداماتی برای منحل کردن این نیرو انجام میشد که شاهنشاه آریامهر با روشنبینی و مالاندیشی که نسبت به این موضوع داشتند علاوه بر اینکه اجازه انحلال این نیرو را تصویب نفرمودند، بلکه برای تقویت روحیه کارمندان این نیرو شخصاً به فراگرفتن فن خلبانی اشتغال ورزیدند و شاهنشاه ایران مانند بزرگترین فرماندهان نظامی دنیا که در بحرانیترین موقع خود را سرمشق قرار میدهند در این مورد توجه و اقدام فرمودند و با فراگرفتن فن خلبانی به مدت ۴ ماه که موید استعداد بینظیری است در تاریخ ۲۵ مهر نیرویهوائی را با دریافت گواهینامه خلبانی سرافراز نمودند در آذر ماه سال ۱۳۲۵ که فرمان نجات آذربایجان را صادر فرمودند با هواپیمائی که شخصاً خلبانی آرا بر عهده داشتند بدون اندیشه از خطه اولین سایه بالهای نیرویهوائی ایران را بروی فرودگاه افکندند.
این اقدامات شاهانه نیروئی تازه به کالبد نیرویهوائی ایران دمید و این نیرو با الهام از اندیشههای بلند شاهنشاه هر روز گام تازهای در راه پیشرفت خود برداشت و بحق میتوان اعتراف نمود و بخود بالید که نیرویهوائی شاهنشاهی ایران دارای کادری بسیار ورزیده و ارزنده و مجهز است و اما حاصل ابراز مساعی و تقویت نیرویهوائی منحصراً به عملیات نظامی نیست و نیروی هوائی شاهنشاهی دارای این افتخار است که علاوه بر حفظ استقلال میهن و آمادگی برای دفاع در مقابل هر تجاوز، همواره در کلیه موارد همگامی و همکاری با کلیه ادارات وزارتخانه را در مواقع اضطراری داشته است.
این نیرو همانطور که برای دشمن و متجاوز تحفه جز مرگ و نیستی و راکت و بمب ندارد، در مواقع پیشآمد و حتی زمانی که زندگی راحتی در گرو طبیب یا داروئی است یا در زلزله و سایر آفات این نیرو بیدریغ به یاری میشتابد و در زمان صلح خدمات پرارزشی برای هممیهنان انجام میدهد همکاران ارجمندی که شاهد عملیات خارقالعاده زنان و مردان نیرویهوائی بودند قطعاً به حسن تدبیر و فعالیت و پشتکار فرماندهی لایق چون ارتشبد خاتمی را ستودهاند آنروز نامبرده در بین مردم نبود زیرا شخصاً در عملیات هوائی شرکت داشتند، نیروی پرتوان هوائی شاهنشاهی با فرماندهی لایق و پرتجربه و کاردان و دلسوز و علاقمند توانسته است این نیرو را از هر حیث کامل و در سطح بسیار بالا نگهداری نماید.
ایران پس از امریکا و انگلستان سومین کشوری است که دارای جت عظیم فانتوم میباشد.
و فروش این هواپیما به ایران خود موید وضع ثبات سیاسی و سیاست صلحجویانه ایران میباشد، با وضع متلاطم دنیا همزمان با نطق اوتانت که میگوید دولتها به تعهدات خود پایبند نبوده و پایه صلح را متزلزل مینماید تنها راه خوب و سالم زیستن قوی بودن است. حتی اگر برای تقویت بنیه دفاعی خود ناچار شویم در سایر امور صرفهجوئی نماییم، نیروهای مدافع ما باید آنچنان باشد که در هر موقعیت بتواند هر متجاوز را به جایش بنشاند و هر آواز شومی را در گلو خفه نماید به قول معروف اگر طالب صلحی آماده جنگ باش در خاتمه عرایضم از طرف فراکسیون پارلمانی حزب مردم و خود پیشرفت و موفقیت درجهداران و کارمندان و افسران و فرمانده لایق نیرویهوائی شاهنشاهی را در تحت توجهات خاصه شاهنشاه آریامهر از خداوند مسئلت دارم (احسنت).
رئیس- آقای مصطفوی تشریف بیاورید.
مصطفوی- بااجازه مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی و خانمها و آقایان نمایندگان محترم. اکنون که اولینبار است که در دوره اجلاسیه جدید از تریبون مقدس مجلس شورای ملی استفاده میکنم خدای را شکر میکنم که به ما سعادت داد که بار دیگر گرد هم جمع شویم و در راه اجرای نیات مقدس شاهنشاه آریامهر که سعادت و رفاهیت ملت ایرات است قدم برداریم و همگامی کنیم، بهخصوص تصادف این جلسه را باروزهای اول ماه آبان به فال نیک میگیریم و از فرصت استفاده میکنیم و میلاد باسعادت اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر ر به تمام نمایندگان مجلس شورای ملی و به تمام ملت ایران تبریک عرض مینمایم مخصوصاً این تبریک را باید به طبقات زحمتکش
و رنجبر و کشاورز ایران که زنجیرهای استعماری که به پای آنها بود بدست مبارک اعلیحضرت شاهنشاه شکسته شد تبریک عرض کنم (احسنت) در چنین روزی در کشور ما مردی پا به عرصه وجود گذاشت که علاوه بر شخصیتهای اخلاقی و فردی موجد و موثر تحول و نهضت عظیم دنیائی در مملکت ما شد (صحیح است) بنده بدون تعارف باید عرض کنم، نمایندگان با تاریخ سروکار دارند و میدانند در ایران تاجداران بزرگی بودهاند اما متاسفانه این تاجداران بزرگ یک نظامات و شرایعی ایجاد نکردند که بعدها ملت ایران با استفاده از آن نظامات و شرایع زندگی بهتری داشته باشند، اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر رهبر انقلاب بزرگ ایران بودند که نظامات نوینی ایجاد کردند و نظامات پوسیده را پاره کردند و زنجیرهای محکمی که به پای زحمتکشان ملت ایران بود پاره کردند و به هر حال تحول بزرگی ایجاد کردند که ما امیدوار هستیم در اثر این تحول سالیان دراز ملت ایران در آسایش باشد (احسنت) همچنین امروز که اولین بار است که در دوره اجلاسیه جدید صحبت میکنم باید مطالبی درباره دو مسئله اساسی که در هفته گذشته پیش آمد عرض کنم، در دنیائی که ما هر روز با خواندن روزنامهها و شنیدن اخبار رادیوها اعصابمان ناراحت میشود از ناراحتیها و جنگها و بیترتیبیها و بینظمیهائی که در چنین دنیائی هست خوشبختانه هر روز ابواب جدیدی بر روی ملت ایران باز میشود و این شانس و این سعادت همه مربوط به رهبری شخصیت عالیقدر یعنی اعلیحضرت همایون شاهنشاه است (صحیح است) یکی از طبقات محرومی که واقعاً در میان اجتماع گمشده بودند بافندگان و کارگران قالی بودند، بنده صلاحیت دارم بهعنوان نماینده شهری که یکی از مراکز مهم قالیبافی ایران است، وضع ناهنجار کارگران قالیباف را تشریح کنم (صحیح است) باید عرض کنم که بدترین و سخیفترین زندگی قرون وسطائی را کارگران قالیباف داشتند، بنده هیچوقت فراموش نمیکنم وقتی که در کرمان بودم و در بخشهای کرمان به کارها رسیدگی میکردم درباره انواع بیماریهای آنجا از رئیس بهداری سوال کردم، اظهارش این بود که زنان اینجا در اولین زایمان اکثراً نابود میشوند، بنده تعجب کردم که این چه نوع بیماری است شاید آقای دکتر بیت منصور بهتر بدانند که متخصص امراض زنان هستند، معلوم شد بهعلت کار کردن از سن ۵، ۶ سالگی در زیرزمینهای نمناکی که سال به سال رنگ آفتاب بخود نمیبیند و با وضع مخصوصی که اینها مشغول بافندگی قالی هستند استخوانهای بدن اینها نمو کافی نمیکند بطوریکه زایمان برای آنها بطور طبیعی میسر نیست و چون بدبختانه در چنین مناطقی وسایل جراحی و سزارین برای آنها فراهم نیست در نتیجه در اولین زایمان از بین میروند.
دکتر صدر- چرا تا بحال به این موضوع اشاره نفرمودید.
مصطفوی- خیلی از مسائل هست که وقتی شاهنشاه رهبرانقلاب به آن اشاره میکنند ما باید تشکر کنیم.
دکتر صدر- دردها را فقط رهبر انقلاب نباید بگویند.
فروتن- از دو ماه پیش در روزنامه حزب ایران نوین این مطلب مورد بحث است.
پزشکپور- شما از پنج سال پیش میتوانستید در این مورد بحث کنید نه از دو ماه پیش.
مصطفوی- البته بنده باید با مجلس صحبت کنم و با فرد نباید بحث کنم ولی آقای پزشکپور تمام گرفتاریهای ۲۰۰- ۳۰۰ ساله را در ظرف یک سال و دو سال و سه سال نمیشود برطرف کرد، (احسنت) اگر ملاحظه میفرمائید که ما با وجود این تحولات در راه اصلاحات افتادهایم و بسرعت پیش میرویم این در نتیجه رهبری صحیح شاهنشاه عالیقدر است والا اصلاحات زمان لازم دارد.
پزشکپور- ولی این مطلب سلب مسئولیت از شما و اکثریت نمیکند.
مصطفوی- بنده خجالت میکشم عرض کنم که در مناطق عمده قالیبافی کارگران قالیباف را قبلاً سلف میخریدند، این را بنده باید ترجمه کنم که چگونه سلف میخریدند! و این را اگر جناب آقای پزشکپور به صحبتهای بنده و خلاصه مذاکرات مراجعه بفرمایند ملاحظه میفرمایند، این مطلب را یکبار در مجلس ۲۱ بنده عرض کردم که وقتی یک زنی حامله بود در کرمان فلان سرمایهدار قبلاً بچه او را سلف میخرید، که این بچه از شش سالگی اگر پسر بود روزی اینقدر و اگر دختر بود اینقدر به او مزد میدهیم که قالی ببافد آنهائی که این گرفتاری را داشتند و آن کارگرانی که با چنین مصیبتی زندگی میکردند آنها قدر توجهات خاص شاهنشاه
آریامهر را میفهمند، زیرا عرض کردم در دنیائی که پر از جنجال و گرفتاری است و همه جا گرفتار هستند با توجه به ثبات و آرامشی که در کشور ما هست رهبر عالیقدر ما یکمرتبه دست میگذارند در یک نقطه حساسی که حیات میلیونها فرد ضعیف و زحمتکش را نجات بدهند.
دکتر صدر- چشم شما به وزارت کار روشن.
پزشکپور- و در همان یزد و اصفهان همین استثمارگران را به عضویت انجمن شهر انتخاب میکنید.
مصطفوی- بنده نماینده نائین هستم و بهخلاف فرمایش آقای پزشکپور خوشبختانه ما در نائین سرمایهدار را انتخاب نکردیم و کارگر قالیباف نائین به عضویت انجمن شهر انتخاب شد.
پزشکپور- یزد را بفرمائید.
مصطفوی- بنده نائینی هستم و وکیل نائین هستم
(صدری کیوان- شما وکیل تمام ایران هستید)
متاسفانه در خود نائین ما هم یکی دو نفر سرمایهدارانی هستند که اینها قالیبافی میکنند و همان استثمار و سختگیریها را نسبت به کارگران قالیباف انجام میدهند، باید با نهایت تاسف عرض کنم که این آقایان با بندوبستهای خصوصی که دارند مالیات حقه دولت را هم درست نمیدهند یعنی متاسفانه صنعت قالی طوری است که دستگاههای قالی در دهات و روستاها پخش است و یکقدری مشکل است و یکقدری دقت لازم دارد که مامور مالیه بتواند بفهمد که یک سرمایهدار چند دستگاه قالی دارد و در سال چقدر درآمد دارد تا مالیات او را به تناسب درآمدش بگیرد، به هر صورت بااجازه آقایان من بنام نمایندگان چندین هزارنفر کارگر قالیباف از توجه خاصی که شاهنشاه آریامهر نسبت به این طبقه ضعیف فرمودند تشکر میکنم و بسیار خوشوقت هستم که در روزنامهها خواندم که دولت پاسدار انقلاب طرحی تهیه کرده که این طرح بعد از اجرا شاید ۸۰% یا ۹۰% سود قالی برای کارگر خواهد بود، طرح به این ترتیب است که از طرف دولت قراردادی با بافنده بسته میشود که به موجب آن قرارداد دستمزد معمول کارگر داده میشود و بعد از آنکه محصول بدست آمد صدی هشتاد از سود حاصله برای کارگران و صدی بیست برای صاحب سرمایه خواهد بود و این یک طرح بزرگ انقلابی است که امیدوارم با اجرای آن کارگران قالیباف مخصوصاً تکبافان نجات پیدا کنند (انشاءاﷲ) از دولت و بعضی از آقایان معاونین وزارتخانه اینجا تشریف دارند جناب آقای دکتر صدر هم تشریف داشتند که نمیدانم کجا تشریف بردند بنده تقاضا دارم که این طرح و هرگونه طرح اصلاحی که برای بهبود وضع کارگران قالیباف دارند اول در نائین شروع کنند زیرا اولاً قالی نائینی شاهکار صنعت قالیبافی ایران است (کلانتری- مال تبریز هم همینطور) بله مال تبریز هم همینطور است، اگر بخواهیم بشماریم کاشان هم هست و جاهای دیگری هم هست ولی امروز بهترین فرش را در نائین میبافند مسئلهای که باعث میشود بنده این استدعا را بکنم که این طرح را اولین بار در نائین اجرا کنند اینست که در این منطقه ۱۵ سال است خشکسالی است و تمام مردم بهعلت این خشکسالی از آنجا متواری شده و بیکار هستند، من مکرر از وزیر محترم اقتصاد خواهش کردم که این طرحهای جدید اقتصادی را و این کارخانهها را یکی دوتای آنها را در نائین اجرا کنند تا مردم از بیکاری نجات پیدا کنند، ایشان معتقد بودند چون ایجاد هرگونه صنعت محتاج آب است و در آنجا آب پیدا نمیشود، از انجام این کار معذورند، حالا بنده مجبورم که استدعا کنم لااقل طرح نوینی که برای بهبود وضع تکبافان و کارگران قالی اجرا میشود اول بار آنرا در نائین اجرا کنند که مردم آنجا از این حیث مرفه باشند.
رئیس- آقای مصطفوی وقت جنابعالی تمام شد.
مصطفوی- بنده اجازه دارم پنج دقیقه از وقت آقای پدرامی استفاده کنم و مطالبم الآن تمام میشود، مسئله دیگری که باز در فرمایشات اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر هنگام افتتاح مجلس ایراد شد و مسلماً یک تحول عظیم و بزرگی در زندگی ملت ایران بهعمل خواهدآورد مسئله مالک شدن یک میلیون کشاورز مستاجر است بنده تصور میکنم این صورت فعلی که وجود داشت این به یک صورت ادامه رژیم ارباب و رعیتی بود، البته اصل مطلب تحول بزرگی در زندگی مردم و مخصوصاً کشاورزان ایجاد میکند، باید آقایانی که در کمیسیونها تشریف دارند برای اینکه نیات اعلیحضرت شاهنشاه را بدرستی جامه عمل بپوشانند دقت کنند که رعایت عدالت آنطور که نظر شاهنشاه است بشود، نظر شخص شاهنشاه این است که نسبت به تمام ملت ایران عدالت اجرا شود و بالطبع این عدالت را
در مورد ضعفا بیشتر لازم میدانند بنابراین درمورد خرده مالکین هم بنده تصور میکنم که باید طوری بشود که از مزایائی که مالکین بزرگ استفاده میکردند خرده مالکین هم در موقع فروش املاک استفاده کنند مساله سومی که در پایان عرایضم میخواستم درمورد آن صحبت کنم اقدامات مشعشعانهای است که هر روز ما در روزنامهها میخوانیم که بازرسی شاهنشاهی بهعنوان چشمهای شخص رهبر عالیقدر مملکت مشغول رسیدگی به امور است (پزشکپور- درخشانترین اینها هم پرده برداشتن از فضاحت شرکت واحد اتوبوسرانی است) به هر صورت هر روز میبینیم کسانی را که مامورین بازرسی شاهنشاهی متهم میکنند و معتقدند. که اینها حقیقت انقلاب را درک نکردهاند و کار خلاف میکردهاند وقتی تسلیم مقامات غذائی میشوند متهم بودن و گناهکار بودنشان مسلم میشود و زندانی میشوند این عمل آنها که حقیقتاً دست میگذارند روی متهمین و مجرمین واقعی برای ما باعث تشکر است بنده آنچه که از اصفهان اطلاع دارم چون هنوز این هیات بازرسی به نائین نرفتند ولی در تمام روستاهای اصفهان درب اتاقشان به روی هر مرد و زن باز است و احتیاجات مردم را برآورد میکنند و به درد دل مردم رسیدگی میکنند من امیدوارم که این هیات به نائین برود و به حساب یکی دو نفر سرمایهدار قالیباف که به انواع وسایل از پرداخت مالیات فرار میکنند رسیدگی کنند و آنطور که من تصور میکنم از پرداخت مالیات فرار کردهاند جریان را به وزیر هوشمند دارائی اطلاع بدهند تا به حساب آنان رسیدگی کنند این اقداماتی که شده است همه به ما نوید میدهد که در آینده نزدیک کارگر و کشاورز همه در رفاه خواهند بود و متخلف و مجرم در دستگاه دولتی وجود نخواهد داشت و بسیار خوشوقتم که به مجردی که یک تز انقلابی از طرف شخص شاهنشاه عنوان میشود و دولت مجری انقلاب بلافاصله در اجرایش اقدام میکند. عرض دیگری ندارم (احسنت).
رئیس- آقای دکتر دادفر بفرمائید.
دکتر دادفر- افتخار دارم ماموریت خود را از طرف فراکسیون پارلمانی حزب ایران نوین در بیان تبریکات صمیمانه کلیه نمایندگان محترم مجلس شورای ملی و بخصوص فراکسیون حزب ایران نوین به مناسبت نزدیکی روز پر افتخار ولادت باسعادت شاهنشاه آریامهر به انجام برسانم تقارن امروز و نزدیکی جلسه امروز با روز مسعود چهارم آبان به ما این فرصت را میدهدکه ببینیم چرا ملت ایران روز چهارم آبان را صمیمانه و از ته دل و با ایمان و اعتقاد جشن میگیرد و شادی میکند روز چهار آبان روز ولادت شاهنشاه محبوب ایران محققاً در تاریخ ملت ایران روز بزرگی است زیرا در زمان این شاهنشاه ملت ایران به آرزوهای بزرگ خود رسیده است (صحیح است) ملت ایران در راه سعادت و آزادی و آبادی مملکت قدمهای بزرگی برداشته است و این قدمها هر روز با آهنگ تندتری بسوی جلو برداشته میشود همین دیروز در شرفیابی نمایندگان انجمنهای شهر عضو حزب ایران نوین شاهنشاه فرمایشاتی فرمودند که وقتی این فرمایشات تجزیه و تحلیل شود عظمت فکر و نقشههای اساسی و هدفهای عالی رهبر بزرگ ملت ایرات برای پیریزی بنیان دمکراسی و آزادی اجتماعی مملکت آشکار و هویدا میشود. آنچه که مسلم است مملکت ما بر اثر همکاری و همگامی و هماهنگی همه مردم ایران بهطرف ترقی و تعالی پیش میرود زیربنای کشور ما باسرعت ساخته میشود فرودگاهها، بتدرگاهها، جادهها، راهآهنها، کارخانهها و سایر تحولات صنعتی و اقتصادی هر روز مکملتر تحقق میپذیرد و هر روز اثر جدیدی به حیطه فعلی درمیآید ولی به نظر من مهمتر و شاید یکی از مهمترین این اقدامات پیریزی بنیان فرهنگی و دمکراتیک این ملت است اساساً باید توجه کنیم که مفاد و مفهوم آزادی در دنیای امروز و در قرن بیستم با مفاد و مفهوم و معنی آزادی در قرن ۱۸ و ۱۹ که از طرف فلاسفه آن زمان یعنی در زمان روسو در زمان مونتسکیو و غیرذلک یا انقلاب کبیر فرانسه آزادی به مفاهیمی درک میشد که امروز آن مفاهیم از نظر فلسفی متروک شده در آن زمان نظام طبقاتی و اجتماعات مختلف کشورها رنگ دیگری داشت امروز تحول اقتصادی و توسعه عجیب شهرها و مکانیزه شدن زراعت و ماشینی شدن صنعت و دخالت ماشین در تولیدات بشر اصولاً تزهای دیگری را بوجود آورده از این جهت برای رعایت و توسعه آزادی عامل سومی غیر از انتخابکننده و انتخابشونده در محور رعایت آزادی بوجود آمده و ضرورتش تصدیق شده و آن عامل حزب است خوشبختانه در کشور ما الآن احزاب متعددی فعالیت میکنند و این فلسفه نظام
حزبی کشور که یکی از مبانی اساسی دمکراسی است در مملکت ما پذیرفته شده و بصورت شگفتانگیزی در میان تودههای مردم و قشرهای مملکت ما رخنه کرده و گروه گروه مردم بسوی تحزب رو میآورند یعنی برای اینکه یک فرد مورد نظر باشد به عوض اینکه به افراد و اشخاص جامعه توجه کنند این منطق حکمفرماست که هدفها و آرمانها و ایدهها باید مورد توجه اجتماع قرار بگیرد و اگر غیر از این باشد ما نمیتوانیم در دنیای امروز زندگی مرفهی داشته باشیم و برنامههای مملکت تحقق پیدا نخواهد کرد اساس دمکراسی امروز براین نظام استوار است که ملت چه سیستم چه هدف و چه برنامهای را میپسندد نه اینکه چه فردی و چه شخصی را میپسندد و لذا برای تامین آزادی بیشتر مردم و برای تحقق اصول دمکراسی الآن توجه به اینکه مردم یک شهر، مردم یک قصبه، مردم یک مملکت به چگونه افرادی رای میدهند در هیچ جای دنیا مطرح نیست آنچه که مطرح است عبارت از این است که در یک کشور و در یک شهر در بین افرادی که فعالیت میکنند در بین تزها و هدفهائی که انتخاب میشود و در میان روشهائی که برقرار میشود کدام یک را میپسندند موجب کمال خوشوقتی است که در انتخابات اخیر انجمنهای شهر مردم ایران مردم اکثر شهرهای ایران اصولاً در کادر انتخابات حزبی نمایندگان برگزیده خود را انتخاب کردند. (یکنفر از نمایندگان- انتخابات انجمنهای شهر بامد اخلاقی بود) و این نمایندگان دیروز افتخار شرفیابی حاصل کردند.
رامبد- دخالتهای ناروای دولت برای همیشه در تاریخ ایران ثبت خواهد شد.
پزشکپور- وزارت کار مسئولیت مستقیم دارد (زنگ رئیس).
رئیس- آقایان اجازه بفرمائید صحبتشان را بفرمایند.
دکتر دادفر- بنده نمیخواهم در اینجا مشاجره یا مباحثه دونفری بکنم ولی توجه همکار عزیزم آقای رامبد را به اظهارات دبیر کل محترم حزب مردم جلب میکنم که گفتند انتخابنشدگان مثل شاگردهای تنبلی هستند که درس نخواندند بعد معلم را متهم میکنند شما چیزی ندارید شما افراد ندارید، تشکیلات ندارید، آدم ندارید (صحیح است) شما با چه عواملی میخواهید در انتخابات شرکت کنید (فرهادپور- ما وزارت کار نداریم) جای بسی افتخار است که شاهنشاه بزرگ و محبوب ما (رامبد- برای مامورین متجاوز جای بسی ننگ است) ماموری اگر تجاوز بکند مملکت قانون دارد چرا اعلام جرم نمیکنید؟ چرا تعقیب نمیکنید؟ چرا اینجا داد میکنید؟
(همهمه عدهای از نمایندگان)
رئیس- اجازه بفرمائید حالا نوبت صحبت آقای دادفر است بعد آقایان تشریف بیاورند صحبت کنند.
دکتر دادفر- افتخاری که دیروز شاهنشاه بزرگ مملکت ما در شرفیابی منتخبین انجمنهای شهر عضو حزب ایران نوین به این حزب اعطاء نمودند در تاریخ دمکراسی مملکت ما ثبت خواهد شد احساسات پرشوری که نمایندگان سراسر مردم نسبت به دولت حزبی خود و رهبران حزبی خودشان نشان دادند در تاریخ تحول اجتماعی ایران ثبت خواهد شد (دکتر فریور- ولی عقیده مردم غیر از اینها میباشد) اینها نمایندگان مردم هستند که اینجا نشستهاند و اظهارنظر میکنند من برای همه نمایندگان انجمنهای شهر (مهندس ناصر بهبودی- راجع به حزب میلیون هم همین مطالب را میفرمودید ملت ایران فراموش نمیکند) کسانی که به تهران آمدند، در این سه روز با نهایت نظم و دقت در بزرگترین کنفرانس آموزشی کشور که شاید از نظر اجتماعی در مملکت ما بیسابقه باشد شرکت کردند درود میفرستم (صحیح است) ما توفیق اعضای انجمنهای شهر را که هنوز در کار خود مستقر نشده با یک انضباط ناگسستنی با یک ایمان و هماهنگی بیسابقه در کلیه کنفرانسهای حزبی و آموزشی شرکت کردند میستائیم (صحیح است) ما اعتقاد داریم که مملکت ما راه خود را برگزیده برای عوامفریبی برای تکروی برای خودستایی و خودپرستی و فئودالیسم پوسیده مجالی نمانده ما افتخار میکنیم که نمایندگان برگزیده حزب ما نماینده کارگر است نماینده کشاورز است نماینده مردم است نماینده اصناف واقعی است (صحیح است) و از آقاها و خانهای محلی باک نداریم (احسنت) از آقاها و خانهای محلی در انجمنهای محلی راه ندادند این موجب افتخار حزب ما است (احسنت) آقائی در این مملکت ده سال است تمام شد آقا در این مملکت باید کسی باشد که خدمتگزار مردم باشد (احسنت) و لذا تبریکات صمیمانه خودمان را تقدیم حضور شاهنشاه محبوب خود
میکنیم (احسنت) زیرا اعتماد و اعتقاد داریم پیریزی مبانی دمکراسی ملت سوق دادن مردم بسوی اهداف و ایدهها بجای اینکه بسوی افراد و اشخاصی سوق داده شده باشد تربیت مردم در مکتب احزاب طرحریزی میشود و این همانطور در احزاب قانونی کشور ما هستند اینها یکی از پدیدههای شگرف عصر حاضر ماست اهمیت این مساله از راه و جاده و راهآهن کم نیست این مسئله که مردم مملکت از مسئله کلی کشور خودشان هدف را برگزینند و هماهنگی و همگامی کنند و ایده مشترک داشته باشند و بجای نفاق و شقاق همکاری و همفکری و همکاری کنند خود این تحولی است خود این انقلابی است که از برکات انقلاب ششم بهمن است (صحیح است) ما امیدواریم که بتوانیم زیر سایه بلندپایه شاهنشاه آریامهر همگام با آرزوهای بزرگ این رهبر ناجی وطن ما خالصانه و عاشقانه در راه تربیت و هرچه بیشتر ارشاد و راهنمائی هرچه وسیعتر مردم وطن ما و آشنائی آنها با مصالح ملی مملکت خود بکوشیم و در میدان رقابت و مبارزه حقیقتاً منصف باشیم نه منتقد غیراصولی و افتراگو (احسنت- آفرین)
رئیس- آقای قادرپناه بفرمائید.
قادرپناه- با اجازه مقام ریاست مجلس
غرض از تصدیع خاطر نمایندگان محترم ذکر مجدد اقدامات مدبرانه رهبر خردمند ما اعلیحضرت شاهنشاه آریامهر است اکنون چون درختی شکوفان به بار نشسته و مردم قسمت وسیعی از مملکت یعنی گرگان و دشت از ثمرات نیکوی آن استفادههای شایان برده و خانوادههای آنان در رفاه و آسایش بسر میبرند.
وضع کشت پنبه در سال جاری در گرگان و دشت براثر فعالیتهای مردمی که از اقصی نقاط کشور با تشویق خاص اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر به گرگان و دشت رفته و از برکت تقسیم املاک اختصاصی که تقریباً مجانی و بلاعوض به آنها واگذار شده و صاحب زمین گشتهاند بسیار درخشان بوده است. هر ساله در این ایام در این منطقه مردم با شادی و سرور پنبهچینی را جشن میگیرند و شادی میکنند در سال جاری برای جناب آقای نخستوزیر بهعلت مشغله زیاد مملکتی میسر نگردید در این جشن و سرور شرکت فرمایند به همین علت به وقت مناسب دیگری موکول شد.
وضع تولید محصولات کشاورزی در گرگان بطور کلی از تاریخی که املاک اختصاصی تقسیم گشت به نحو بیسابقهای با گذشته تغییر نمود و بههیچوجه قابل قیاس نیست و همین درخشان بودن کمیت و کیفیت تولید بوده است افکار عالیه رهبر خردمند ما را بر آن داشت که از تجارب تقسیم املاک اختصاصی بهعنوان بنبان اصلاحات ارضی از آن استفاده شود.
وضع کشاورزی بدون شک در چند سال آینده که همه ما انشاءاﷲ ناظر خواهیم بود در تمام کشور چنین وضع شکوفان درخشانی را پیدا خواهد نمود و باز برای نمونه بهاطلاع میرساند که بر اثر تقسیم اراضی تحت قوانین اصلاحات ارضی در مناطق شمالی ایران تمام خانواده کشاورزان در رفاه و آسایش بسر برده دیگر لباس پاره و مندرس دیده نمیشوند و با کوششی که در تقسیم اراضی در تمام مملکت شده است در چند سال آتیه همه کشاورزان مملکت وضع بسیار بسیار خوبی را پیدا خواهند نمود.
بدون ریبوریا باید عرض کنم که وزارت کشاورزی در سال جاری اقدامات مجدانهای برای میارزه، با کرم خاردار پنبه و کرمغوزه انجام داد و با تلگرافی که بنده به وزارت کشاورزی نمودم آقای معصومی معاون وزارتخانه مزبور در حدود چهار هفته بلاانقطاع در ناحیه گرگان و دشت ناظر عملیات سمپاشی هوائی و زمینی بوده و همچنین بازرسیهای هوائی که شخص جناب آقای زاهدی وزیر محترم کشاورزی از منطقه نمودند و اجرای سیاست خاص ایشان در مورد کارمندان سبب گردید ماموران دفع آفات و کشاورزی دقیقهای از کار خود غافل نمانده و اهمال نکرده به یاری کشاورزان بشتابند به عقیده من باید از ماموران فعال و درست تشکر نمود و در ضمن ماموران خاطی را با تذکر متوجه اعمال و رفتار خود نمود، آنها که بهتر کار میکنند باید تشویق نمود تا دلگرمتر شوند و آنها که اهمال و سستی مینمایند و احیاناً برخلاف سیاست دولت قدم برمیدارند و یا با دولت سر عناد دارند باید تنبیه شوند تا سایرین متوجه گردند و راه خطانه پیمایند الحقوالانصاف آنچه درباره آقای زاهدی وزیر محترم کشاورزی و معاون ایشان باستحضار رسید عین حقیقت بود و هیچ نظر خاصی در بین نبوده است! انشاءاﷲ این رویه مرضیه در سالهای بعد ادامه خواهد یافت و کشاورزان فعال گرگان بیش از پیش از وجود جنابان استفاده خواهند نمود.
نکته قابل توجه وجود هواپیمای سمپاش برای مزارع پنبه و گندم گرگان و دشت است که بینهایت مورد لزوم میباشند و وزارت کشاورزی از هماکنون باید به فکر تهیه اینگونه هواپیما باشد تا در موقع ضروری ناچار نشویم از دیگران کمک بطلبیم و در فاصله درخواست و تحویل خدای نکرده کشاورزان دچار زیان گردند و به قرار اطلاع فکر تهیه هواپیمای سمپاش در وزارت کشاورزی هست و باید به نحو اکمل و اتم اقدام شود در مورد آموزش کشاورزی در منطقه گرگان و دشت همانطور که قبلاً باستحضار جناب آقای نخستوزیر رساندم گرگان احتیاج به یک مرکز آموزش کشاورزی دارد که ۵۰ هکتار زمین در کرد کوی بههمین منظور اختصاص داده شده و مردم حاضر به همهگونه همکاری هستند و هیئتی هم از طرف وزارت کشاورزی مامور گردید که موضوع را مورد مطالعه قرار دهد، توجه خاص جناب آقای زاهدی وزیر کشاورزی را به موضوع جلب نموده امیدوار است اقدامات مجدانه انجام گیرد که انشاءاﷲ این مرکز هرچه زودتر دائر گردد. قول میدهم که اهالی از هرگونه کمکی که از دستشان ساخته باشد کوتاهی ننمایند باید از این خواست اهالی حداکثر استفاده را بنمایند.
قسمت دیگر عرایض بنده مربوط به هنرستان گرگان است که با اتکاء فرمایشات شاهنشاه آریامهر و اشارات متعدد و صریح معظمله و قرائت قسمتی از فرمایشات ایشان از وزارت آموزش و پرورش تقاضا شد که این هنرستان هرچه زودتر تاسیس شود خوشبختانه وزارتخانه مزبور اقدامات مقدماتی را انجام داد و تا آنجا که اطلاع دارم علیآباد را در گرگان از هر حیث مستعد این کار تشخیص دادهاند و ساختمان و زمین آنهم موجود است و قول دادهاند که انشاءاﷲ امسال دائر نمایند.
بنده بهعنوان یک عمل انجام شده از خانم فرحرو پارسای وزیر محترم آموزش و پرورش و آقای موفقیان معاون فنی وزارتخانه مزبور تشکر میکنم و انشاءاﷲ در همین ماه در خدمت ایشان برای افتتاح به علیآباد گرگان خواهم رفت و بنده در اینباره دیگر صحبتی نخواهم نمود، مردم با بیصبری منتظر اقدامات سریع هستند از نمایندگان محترم که با صبر و بردباری به عرایضم توجه فرمودند تشکر میکنم و ضمناً اگر از وقت بنده چیزی باقی است به آقای صادقی میدهم (احسنت).
رئیس- آقای صادقی بفرمائید.
صادقی – با اجازه مقام ریاست موقعیت را مقتنم شمرده چون روز شنبه مصادف با روز تولد باسعادت شاهنشاه آریامهر است بنده از طرف مردم گرمسار ورامین و ایوانکی حوزه انتخابیه خود میلاد باسعادت شاهنشاه آریامهر را به عموم هموطنان و به پیشگاه شاهنشاه آریامهر تبریک و تهنیت عرض نموده ضمناً موفقیت حزب ایران نوین را که در انتخابات انجمن شهر پیروزی حاصل کرد و افتخار شرفیابی نصیب یک یک اعضای انجمن گردید به عموم هموطنان تبریک میگویم و به موازات جهش و تحرک خاصی که در کلیه شئون اجتماعی ما پدید آمده و ورزش گامی فراتر نهاده و در حقیقت موفقیت و پیروزیهائی نصیب ما کرده است که از هر جهت درخور تحسین است. پیروزیهای پی در پی قهرمانان ما در المپیک ۱۹۶۸ باعث افتخار و غرور و تحسین هر ایرانی شریف و شاهدوستی میباشد و بدنبال این پیروزیها قهرمانان وزنهبردار ما (البته من سریع صحبت میکنم زیرا دو سه دقیقه بیشتر فرصت ندارم) بدنبال این پیروزیها و موفقیتهای قهرمانان ما در المپیک ۱۹۶۸ که وزنهبرداران ما با یک تیم چهارنفری توانستند یک مدال طلا و یک نقره و یک برنز امتیاز مقام ششم را بدست آورند این درخور تحسین است و قهرمانان کشتی ما باز هم درخشیدن گرفته و موحدها و نصیری و جلایرها جمعاً دو تیم ما دو مدال طلا و یک مدال نقره و دو مدال برنز بدست آوردند و این اخبار رادیوها و تلویزیونها را تحتالشعاع خود قرار داد این میسر نبود مگر در عرض این نه ماه سروسامان دادن به این تیمها و آماده کردن قهرمانان برای کسب پیروزی و در کنار این پیروزیها و درخشش فعالیت و پشتکار مسئولین و گردانندگان فعلی ورزش نباید از دیده دور داشت و بهعکس فرمایشات همکار عزیز جناب آقای مروتی که همه این فعالیتها را نادیده انگاشته من از طرف مردم گرمسار و کلیه قهرمانان و ورزشکاران از مسئولین فعلی ورزش تحت مدیریت صحیح سرلشکر خسروانی (دکتر صدر- به خسروانی چه ربطی دارد) رئیس تربیت بدنی که عمری را در راه اشاعه و گسترش ورزش صرف کرده و کلیه تاسیسات فرهنگی ورزشی باشگاه تاج که با توجه به عنایات خاصه شاهنشاه بوجود آورده واگذار به دولت و ملت نموده متشکر و سپاسگزار هستم. با یک مقایسه این
موضوع روشنتر خواهد شد مثلاً در المپیک ۱۹۶۴ با اعزام ۹۰ نفر قهرمان به عرصه جهانی برای شرکت در بازیهای المپیک فقط دو مدال برنز بدست آوردیم به همین ترتیب در المپیکهای قبل یعنی بعد از نامجو و علمخواه دیگر امتیازی کسب ننمودیم مجدداً دوران طلائی ما درخشیدن گرفت من مطمئن هستم با توجه به ماموریتی که شاهنشاه آریامهر به سرلشکر خسروانی و دیگر مجریان برای پیاده کردن برنامههای انقلابی ورزش محول کردهاند و با توجه به مدیریت مشارالیه و گسترش ورزش در روستاها و شهرستانها و با انجام برنامههائی که در دست تهیه و اجرا است که مختصراً بهعرض میرسد دوران درخشانتری با اعزام قهرمانان زیادتر در پیش خواهیم داشت و ورزشکاران ما با دست پرتری و دهها مدال طلا بسوی وطن بازگشت خواهند نمود غرض از عرض برنامههای ورزشی آنچه که من اطلاع دارم با اجرای برنامههای زیر:
۱- تمرکز امور ورزشی در سراسر کشور.
۲- تقویم ورزش فدراسیونها.
۳- تماسهای متعدد ورزشی.
۴- تشکیل انستیتوهای ورزشی به منظور تکمیل کادر مربیهای ورزشی.
۵- گسترش و توسعه ورزش در روستاها و شهرها بنا به امر شاهنشاه آریامهر خواهد توانست پیروزیهای بیشتری نصیب ما خواهد نمود.
چون سخن از تشکر به میان است لازم میدانم از وزیر محترم راه و معاون محترمشان که در امر آسفالت تهران- گرمسار و سرکار خانم فرخ روپارسای که در نظم و تکمیل برنامههای آموزشی نهایت دقت را مبذول داشته و اولین سالی است که اول مهر معلم در سر کلاس بوده و همچنین از آقای استاندار که هر روز و هر آن و هر دقیقه در گوشهای از روستاهای مرکزی گامهای موثری برای ایجاد زندگی بهتر برای روستاها و عمران و آبادی برمیدارد و از جانب آقای وزیر اصلاحات ارضی که با پیادهکردن برنامه واحد زراعی در سطح روستای گرمسار فعالیت ارزندهای کردهاند متشکرم بیش از این مصدع نمیشوم موفقیت یک یک دوستان را در راه خدمت به شاهنشاه آریامهر از خداوند متعال مسئلت دارم. (احسنت).
۵- تصویب صورتجلسه
رئیس- راجع به صورتجلسه دفعه گذشته نظری نیست؟ (اظهاری نشد) صورتجلسه قبل تصویب میشود.
۶- بیانات آقای نخستوزیر و معرفی آقای هدایتی به سمت وزیر مشاور و آقای نیکپی به سمت وزیر آبادانی و مسکن و بانو فرخ روپارسای به سمت وزیر آموزش و پرورش
رئیس- وارد دستور میشویم جناب آقای نخستوزیر فرمایشی دارید بفرمائید.
نخستوزیر- جناب آقای رئیس- از اینکه امسال با اعتقاد و ایمان به همکاری بسیار نزدیک با مجلس شورای ملی همانطوری که در سالهای قبل این همکاری بین دولت و مجلس شورای ملی موجود بود و با الهام از نظریات خانمها و آقایان از هر نظری که میفرمایند دولت آماده همکاری میباشد (احسنت) امیدوارم که در سال جدید در این دوره اجلاسیه جدید این همکاری مانند سالهای گذشته موجود باشد و بدیهی است دولت همیشه آماده شنیدن فرمایشات مختلف آقایان هست و همانطوری که همیشه بنده اینجا عرض کردهام در برابر انتقاد صحیح دولت آماده گفت و شنود میباشد و اگر انتقاد هم صحیح نباشد و روی احساسات باشد ما همیشه آماده گوش دادن هستیم (احسنت) امیدوارم که این همکاری بسیار نزدیک بین قوه مقننه و دولت که به ما امکان داد در سالهای گذشته با یک رشد سریع اقتصادی پیش برویم اینجا بنده از تمام نمایندگان از هر حزبی که باشند تشکر میکنم توانستیم با چنین رشد سریع اقتصادی پیش برویم که در سال گذشته با رشد اقتصادی بیش از ۱۱ درصد توانستیم قیمتها را در یک سطح معقول نگاهداریم و امیدوار هستیم که این دولت با همکاری قوه مقننه بتواند به این رشد اقتصادی که واقعاً برای پیشرفت کشور ما مورد احتیاج میباشد ادامه بدهد (انشاءاﷲ) و امیدوارم که صمیمیتی که بین دولت و قوه مقننه موجود بوده و موجود هست به نحو احسن ادامه پیدا کند از این فرصت استفاده میکنم و آقای هدایتی را به سمت وزیر مشاور معرفی میکنم (مبارک است) و آقای نیکپی را به سمت وزیر آبادانی و مسکن (مبارک است) و بانو فرخ روپارسای را به سمت وزیر آموزش و پرورش (مبارک است) و من امیدوارم و اطمینان دارم که وزرای خوب ما بتوانند با الهام از نظریات مختلف قوه مقننه
به کارهایشان ادامه بدهند تا بتوانیم در این سال مانند سالهای گذشته در موقع بودجه که امیدوارم امسال خیلی زودتر تقدیم شود که اقلاً چنین انتقادی که بخصوص از طرف بعضی از دوستان میشد لایحه بودجه را در زمانی تقدیم کنیم که سابقه در تاریخ قانونگذاری ایران نداشته باشد در آن موقع دولت وظیفه دارد گزارشی که ترازنامه کار دولت باشد در حضورتان عرض کند تا اینکه با الهام از نظریاتتان بودجه به تصویب برسد و آن گزارش برنامه دولت برای سال ۱۳۴۷ خواهد بود و بدیهی است اگر نظریاتی داشته باشید برای سال ۱۳۴۹ منظور خواهد شد با عرض تشکر (احسنت).
۷- معرفی آقای رضا وثیق به معاونت وزارت راه بوسیله آقای وزیر راه
رئیس- آقای وزیر راه بفرمائید.
شالچیان (وزیر راه)- با اجازه مقام محترم ریاست چون جناب آقای دکتر گنجی معاون پارلمانی وزارت راه به دانشگاه منتقل شدهاند و سمت معاونت دانشگاه را احراز کردهاند آقای رضا وثیق را بهعنوان معاون پارلمانی معرفی میکنم (مبارک است)
۸- تقدیم یک فقره لایحه بوسیله آقای وزیر دادگستری
رئیس- آقای وزیر دادگستری بفرمائید.
صدر (وزیر دادگستری)- همانطور که نمایندگان محترم و همه میدانیم انقلاب شاه و ملت براساس و پایه عدالت اجتماعی برقرار بود و هست و این عدالت اجتماعی باید حقاً شامل همه افراد ملت باشد (صحیح است) یک دسته از مردم ایران که متاسفانه امکان دفاع از حقوق خودشان را ندارند مورد استثمار بودند و مشمول عنایت شاهنشاه و عدالت اجتماعی که اساس انقلاب بزرگ ایران است میشوند و بدین جهت با توجهات شاهنشاه و توجهات دولت مقرراتی وضع شده است که این افراد یعنی کودکانی که نیروی انسانی و ذخیره آتیه مملکت هستند بتوانند باقدرت بیشتر در آتیه به مملکت خدمت بکنند و در شرایط بسیار مناسبی در این مملکت زندگی بکنند منظور کودکان فرشباف هستند (مصطفوی- مهمترین قانون است) البته هرچه اثر کار آنها گرانبها باشد هیچ کالائی در دنیا گرانبهاتر از نیروی انسانی و ارزش انسانی نیست (صحیح است) از این جهت برای جلوگیری از این بیعدالتی لایحه قانون در یک ماده (ماده واحده) تنظیم شده که تقدیم مقام ریاست میشود (احسنت).
رئیس- لایحه به کمیسیونهای مربوط ارجاع میشود.
۹- تقدیم چند فقره نامه بوسیله آقای صائب
رئیس- آقای صائب.
صائب- چند فقره نامه رسیده را برای رسیدگی تقدیم مقام ریاست میکنم.
۱۰- تقدیم یک فقره آئیننامه بوسیله تیمسار معاون وزارت جنگ
رئیس- تیمسار سپهبد کاتوزیان بفرمائید.
سپهبد کاتوزیان (معاون وزارت جنگ)- بااجازه مقام ریاست آئیننامه حق فنی درجهداران موزیک تقدیم میشود که برای تصویب به کمیسیونها ارجاع شود.
رئیس- به کمیسیونهای مربوط ارجاع میشود.
۱۱- تقدیم دو فقره لایحه و یک فقره اصلاح بودجه و پنج فقره دیون بلامحل بوسیله آقای معاون وزارت دارائی
رئیس- آقای قوام صدری بفرمائید.
قوام صدری (معاون وزارت دارائی)- با اجازه مقام محترم ریاست لایحهای است راجع به فروش اراضی دولتی که زاید بر احتیاجات وزارتخانهها است با اینکه این اختیار برای دولت در قوانین گذشته بوده است چون به موجب قانون خالصجات به وضعی که قبل از آن اختیار انتقال و فروش اراضی را داشت دیگر موجود نیست و احتیاج بر این است که مقداری از این اراضی که زاید بر احتیاج است به فروش برسد لایحهای تهیه شده است که تقدیم مقام ریاست میشود برای ارجاع به کمیسیونها و تصویب آن قراردادی است براساس قرارداد همکاری بین دولت ایران و دولت فرانسه که بموجب قانون نحوه خرید ماشینآلات برای اجرای طرحهای عمرانی منعقد گردیده برای تصویب کمیسیونهای دارائی تقدیم میشود بطوری که خاطر مبارک نمایندگان مستحضر است برای استفاده از اعتبار هزینههای پیشبینی نشده که در بودجه هست تصویب کمیسیون بودجه ضروری است و برای خرید چهار دستگاه اتوبوس برای سازمان بازرسی شاهنشاهی احتیاج به استفاده
از این اعتبار شده است که پیشنهاد آنرا تقدیم میدارم و استدعا دارم که به کمیسیون بودجه ارجاع شود.
صورتی است از دیون بلامحل سال ۱۳۴۷ اداره کل ثبت اسناد وزارت دادگستری، وزارت جنگ، ژاندارمری کل کشور و شهربانی کل کشور که برای رسیدگی و تصویب کمیسیون بودجه تقدیم میشود.
رئیس- به کمیسیونهای مربوط ارجاع میشود.
۱۳- قرائت گزارش شور اول کمیسیون دارائی راجع به اصلاح تبصره ۳۳ قانون بودجه سال ۱۳۴۶ کل کشور
رئیس- گزارش شور اول لایحه راجع به اصلاح تبصره ۳۳ قانون بودجه سال ۱۳۴۶ کل کشور (در مورد اوراق قرضه) مطرح است قرائت میشود.
(به شرح زیر خوانده شد)
گزارش شور اول کمیسیون دارائی به مجلس شورای ملی
کمیسیون دارائی در جلسه ۳۰ مهرماه ۱۳۴۷ با حضور نمایندگان دولت لایحه شماره ۳۲۶۸۶- ۲۴ /۷ /۱۳۴۷ راجع به اصلاح تبصره ۳۳ قانون بودجه سال ۱۳۴۶ کل کشور (در مورد اوراق قرضه) را که به شماره ۴۹۶ چاپ گردیده است مورد رسیدگی قرار داد و عیناً تصویب نمود:
ماده واحده:
الف- تبصره ۳۳ قانون بودجه سال ۱۳۴۶ کل کشور به شرح زیر اصلاح میشود:
«تبصره ۳۳- به وزارت دارائی اجازه داده میشود به منظور تامین اعتبار لازم برای تقویت بنیه دفاعی و اجرای برنامههای عمرانی کشور تا مبلغ بیست میلیارد ریال اوراق قرضه در داخل یا خارج کشور طبق شرایط زیر منتشر نماید».
ب- به بندهای ۱ تا ۱۸ تبصره مزبور متن زیر به عنوان بند ۱۹ اضافه میشود:
۱۹- اوراق قرضه عمرانی قابل انتشار در خارج از کشور را میتوان به قیمتی کمتر از قیمت اسمی منتشر نمود- حداکثر میزان این تخفیف و سایر شرایط انتشار اوراق قرضه عمرانی قابل انتشار در خارج از کشور از قبیل نحوه انتشار- حداقل بهای فروش اولیه- محل چاپ- ترتیب نظارت- میزان کارمزد یا متن قراردادهای مربوط به پیشنهاد هیئت نظارت بر اوراق قرضه با تصویب هیئت وزیران قابل اجرا خواهد بود.
رئیس کمیسیون دارائی- کریم اهری
۱۴- طرح و تصویب فوریت و اصل گزارش کمیسیون دارائی راجع به اصلاح تبصره ۳۳ قانون بودجه سال ۱۳۴۶ کل کشور (در مورد اوراق قرضه) و ارسال به مجلس سنا
رئیس- برای این لایحه از طرف عدهای از همکاران تقاضای فوریت شده است پیشنهاد رسیده قرائت میشود.
(به شرح زیر خوانده شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی
محترماً امضاکنندگان زیر پیشنهاد مینمائیم که لایحه اصلاح تبصره ۳۳ قانون بودجه سال ۱۳۴۶ کل کشور (در مورد اوراق قرضه) با قید یک فوریت مطرح شود.
خواجهنوری- مهندس معینی- دکتر الموتی- مهندس اسدی- سمیع- کریم اهری- دکتر پرتواعظم- مهندس صائبی- غنی- مافی- مجید موسوی- دکتر نجیمی- دکتر ضیائی- بریمانی- دکتر میرعلاء- صدری کیوان- قادرپناه- کلالی- ثامنی.
رئیس- فوریت لایحه مطرح است نظری نیست؟
(اظهاری نشد) به فوریت لایحه رای میگیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش میکنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. کلیات لایحه مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ورود در شور ماده واحده رای میگیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش میکنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده واحده مطرح است نظری نیست؟
اهری (رئیس کمیسیون دارائی)- اصلاحی هست اجازه بفرمائید عرض کنم.
رئیس- آقای اهری بفرمائید.
اهری- عرض میکنم در بند ۱۹ در سطر دوم جمله باید به این صورت اصلاح شود بجای جمله (... میتوان به قیمتی کمتر از قیمت اسمی منتشر نمود) باید نوشته شود «میتوان به قیمتی کمتر از قیمت اسمی به فروش رساند» در این مورد تقاضا دارم که اصلاح بشود.
رئیس- آقای دکتر عاملی فرمایشی دارید؟
دکتر عاملی- خواستم عرض کنم در مورد لایحه توضیحی بفرمائید.
اهری- آقایان اگر به متن ماده واحده توجه داشته باشند در سال گذشته این مطلب را ضمن تبصره ۳۳ بودجه سال ۴۶ تصویب فرمودند و دولت به موقع اجرا گذاشت برای تقویت بنیه دفاعی کشور ده میلیارد ریال اوراق قرضه ملی منتشر کنند بنده افتخار دارم که این موفقیت را که تحت رهبری شاهنشاه آریامهر نصیب دولت شده اینجا بهعرض مجلس شورای ملی برسانم که ثبات کلی مملکت اعم از سیاسی و اقتصادی و اجتماعی کشور ما به مرحلهای رسیده که اوراق قرضه ملی ما در خارج خریدار پیدا کرده و بعد از تصویب این ماده واحده این اوراق قرضه ملی در بورسهای خارج برای فروش عرضه خواهد شد با توضیحات مفصلی که آقای مدیر کل بانک مرکزی در جلسه کمیسیون دارائی دادند حقیقتاً موفقیت بسیار بسیار ذیقیمت و امیدوارکنندهای است که ما به مرحلهای برسیم که این اوراق قرضه ملی به قیمت اسمی واقعی در خارج از کشور به فروش برسد بنابراین تغییری که داده شده در ماده مصوبه سال ۴۶ این است که به دولت اجازه داده میشود که در خارج نیز این اوراق قرضه ملی را منتشر و بفروش برساند دولت و بانک مرکزی با مجاهدتهای زیاد توانستهاند در درجه اول در کشور آلمان با بانکهای بزرگ آلمان که طالب هستند مذاکره و بازار فروش برای اوراق قرضه ملی ما پیدا کنند در بورسهای آلمان از تاریخ تصویب قانون این اوراق قرضه ملی منتشر خواهد شد و یک اعتباری که فوقالعاده اصیل است برای تقویت بنیه دفاعی و طرحهای عمرانی کشور تحصیل خواهد شد (کمالوند- راجع به تخفیف هم توضیح بدهید) علت اینکه کمتر از قیمت اسمی در اینجا قید شده البته اولین دفعهای است که اوراق قرضه ملی ما وارد بورسهای خارج از کشور میشود و خریداران برای اینکه با میل و رغبت بتوانند داوطلب باشند آنها را بخرند اینجا اختیار داده شده که اگر با توجه به مقتضیات و وضع اقتصادی بازارهای دنیا بتوانند کمتر از قیمت اسمی به فروش برسانند مثلاً در مقابل صد، اگر قیمت قرضه ملی صد تومان است با توجه به اینکه نقداً دولت پول اوراق قرضه را از بانکهای خارج میگیرد بتواند برای جلب اطمینان خریدار که در مرحله اول اوراق قرضه ملی ما را خریداری میکند تخفیفی بدهد که خریدار در وهله اول دو تومان گیرش بیاید یعنی به ۹۸ تومان بفروش برساند این برای اولین مرتبه برای وارد شدن به بورسهای خارج و تشویق خریداران است (یکنفر از نمایندگان- تا چند درصد) حداکثر بیشتر از دو یا سه درصد نخواهد بود.
رئیس- آقای یگانگی بفرمائید.
دکتر اسفندیار یگانگی- بنده فقط خواستم که به استحضار نمایندگان برسانم که طرز توزیع سهام قرضههای دولتی به چه نحوی در خارج انجام میگیرد و بطور کلی وقتی اسهام قرضهای در خارج بخواهد بفروش برود سندیکاهائی تشکیل میشود از بانکها و این بانکها جمعاً یا گاهی اگر مبلغ اسهام کمتر باشد منفرداً تمام اسهام قرضه را یکجا از دولتی که فروشنده اسهام است خریداری میکنند به یک نرخی کمتر یکدرصد یا دودرصد یا سه و چهار درصد و گاهی پنج درصد و آنها خودشان مامور میشوند که این اسهام را در بورسها توزیع کنند و در این بورسها اوراق و اسهام قرضه به خریداران عرضه میشود یک اشتباه را نباید آقایان بکنند و آن این است گاهی همین اسهام قرضه از روی نرخی که روی سهام نوشته گرانتر و بالاتر خریداری میشود علتش این است که وقتی نرخ نزول نرخ سود یا بهره در این کشورها پائین میآید نرخ همین سهام بالا میرود و بنده خیلی خوشوقت هستم که برای اولین دفعه در کشور ما بهاندازهای رشد اقتصادی بهقول جناب آقای نخستوزیر بالا رفته است بهاندازهای امنیت پیدا شده است که در اینجا ما لایحهای آوردهایم که سهام قرضه را در خارج از کشور بفروشیم بنده فقط یک نکته را خواستم تقاضا کنم البته بطور پیشنهاد تقدیم میکنم و آن این است که حدود میزان قیمت را معین بکنند که از یک حدودی تجاوز نکند و بطور کلی به نظر بنده باید اینجا تصریح بشود که بیش از پنج درصد تنزل داده نشود (خواجهنوری- آنقدر نیست) میدانم ولی اگر اجازه داده شود یکجا بتوانند بفروشند بنده حتی یکدرصد عرض کردم ممکن است باشد و حتی ممکن است اضافه از ماخذ قیمتی که در خود سهام قید شده بتوانند در بورسها بفروشند بنابراین باید یک حدودی قائل بشوند برای استحضار آقایان نمایندگان محترم عرض میکنم سهام قرضهای هست در کشورهائی که در بورسهای امریکا به جریان معاملات گذاشته شده و اینها متجاوز از پنجاه درصد کمتر از قیمت اصلی است و این دلیل این است که این کشورها وضع اقتصادی و اجتماعی خوبی ندارند و نرخ ارز فوقالعاده
پائین آمده و نمیشود این را بدون حدود معین کرد که دولت آزاد باشد به هر نرخی که بخواهد کمتر تعیین بکند و بفروشد دولت میبایستی در اول یک مقداری از این سهام قرضه را در داخل کشور برآورد کند که چقدر بتواند بفروشد آنچه در خارج میتواند بفروشد به سندیکاهای بانکی این مراکز مالی یکجا بفروشد ولی حدود تنزل یک یا دو و یا حداکثر بیشتر از پنج درصد نباید تجاوز بکند بنده پیشنهادی تقدیم کردم به این عنوان که حدود این تنزل بیشتر از پنج درصد نباشد.
رئیس- نظر دیگری در ماده واحده نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهاد آقای یگانگی قرائت میشود.
(به شرح زیر خوانده شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی
محترماً پیشنهاد مینماید در ماده اول بعد از میتوان به قیمتی به شرح زیر اصلاح شود که «کمتر از ۵ درصد قیمت اصلی نباشد».
با تقدیم احترامات- دکتر اسفندیار یگانگی
رئیس- آقای خواجهنوری بفرمائید.
خواجهنوری- جناب آقای دکتر یگانگی با تبحری که به امور اقتصادی دارند توضیحات مخصوصی بهعرض مجلس رساندند راجع به نحوه انتشار اوراق قرضه در کشورهای خارج در بورسهای دنیا همانطوری که ایشان گوشزد کردند علیالاصول اوراق قرضه را همیشه وقتی یک کشوری یک دولتی میخواهد در یک بازار منحصر در یک مملکت یا در دنیا منتشر بکند اغلب اوقات یک اتحادیههای بانکی چه در سطح یک مملکت و چه در سطح دنیایی تشکیل میشود که در وهله اول به اصطلاح خودشان بقچه بسته را از آن دولت دربست میخرند و بعد خودشان به تدریج این اوراق را در بورسها میگذارند و بفروش میرسانند و اشخاصی که سرمایههای کوچک دارند با خرید این اوراق میتوانند به اصطلاح سودی از سرمایه خودشان ببرند از این طریق دعوت میشوند که اوراق قرضه یک کشوری را بخرند البته لازمه این عمل همان است که یک کشوری دارای اعتبار بینالمللی باشد تا یک یک افراد پساندازکننده یک مملکت یا پساندازکنندگان دنیا آماده باشند به یک کشوری به این صورت وام بدهند یااینکه یک برگهای را بخرند و در مقابل یک وجهی بپردازند و تنها کشورهائی از این مزیت استفاده میکنند که واقعا دارای ثبات سیاسی صد در صد باشند وگرنه این امر برای هر کشوری و هر مملکتی مقدور نیست و همین عملی که ما توانستیم نظر بانکهای بینالمللی را جلب کنیم با ما از لحاظ جمعآوری این سرمایهها همکاری کنند که نشانه ثبات و مرتب بودن وضع سیاسی و اقتصادی کشور ما است و اما در مقابل این عمل بانکی که این بانکها انجام میدهند یک کارمزد یا حقالعملی دریافت میدارند که این کارمزد بنا به وضعیت بانکها و شرایطی که منعقد میشود فرق میکند مثلاً طول مدت پرداخت اوراق قرضه سود این قرضه و حتی قیمت اسمی این اوراق و مقدار وامی که دریافت میشود تمام در تعیین این کارمزد مدخلیت دارد بنابراین ما نمیتوانیم قبلاً بهموجب قانونی یک چنین سطحی را تعیین بکنیم و چه بسا ممکن است که اگر مطابق پیشنهاد آقای دکتر یگانگی این حداکثر پنج درصد را تعیین بکنیم بعداً بانکهائی که طرف معامله با دولت میشوند استناد به این محور قانونی با دولت بکنند و اصرار داشته باشند که این پنج درصد کارمزد را بگیرند بطوری که در کمیسیون دارائی قید شده و همینطور که آقای رئیس کمیسیون دارائی هم گفتند کارمزد از ۲ الی ۳ درصد تجاوز نمیکند و من تصور میکنم که خود جناب آقای وزیر دارائی هم بتوانند چنین اطمینانی بدهند که در صورت مذاکرات یا خود قانون چنین قیدی بشود شاید بتوانند که این ۲ یا ۳ درصد را هم با پیشامدهای بینالمللی کمتر بکنند ولی اگر ما این پیشنهاد را بکنیم همین مورد استناد بانکهای طرف معامله دولت قرار میگیرد و بهضرر دولت خواهد بود از حسن نظر جناب آقای دکتر یگانگی تشکر میکنم که این تذکر را دادند بنده توانستم توضیحات بیشتری حضور مجلس شورای ملی عرض کنم.
رئیس- آقای وزیر دارائی بفرمائید.
جمشید آموزگار (وزیر دارائی)- عرایض بنده بسیار مختصر خواهد بود جناب آقای خواجهنوری توضیحات کافی دادند و فرمایشات جناب آقای دکتر یگانگی هم بسیار صحیح است ولی عیب عمده همان خواهد بود که گفته شد چون این بار اول است که ما به بازارهای پول دنیا میرویم و اگر در قانون چنین مطلبی ذکر بشود ممکن است برای بارهای دوم و سوم قید بشود که مجلسین و دولت ایران قبول کردهاند
پنج درصد از قیمت اسمی کمتر بفروش برود ولی بنده میتوانم به آقایان اطمینان بدهم که در صورتمجلس هم قید بشود و با مذاکراتی هم که شده قیمت یک سهم صد واحدی ۹۷ یا ۹۸ حالا ما مذاکره میکنیم که ۹۸ بفروش برود یعنی در حدود ۲ تا ۳ درصد بیشتر نخواهد بود ولی بهتر است که در قانون ذکر پنج درصد نشود و همانطور که عرض کردم مشکلاتی برای ما هم در این وام و هم وامهای بعدی پیش خواهد آمد و به جناب دکتر یگانگی هم اطمینان میدهم که بیشتر از این نخواهد بود و در حدود ۲ تا ۳ درصد خواهدبود این است که بنده استدعا میکنم اگر با این توضیحاتی که بنده دادم قانع شدند پیشنهادشان را پس بگبرند.
رئیس- آقای دکتر یگانگی قانع شدید؟
دکتر یگانگی- علت تقدیم این پیشنهاد این بود که تسهیلاتی پیش بیاید حالا با توضیحاتی که جناب آقای وزیر دارائی دادند بنده پیشنهادم را پس میگیرم و خیلی متشکرم.
رئیس- پیشنهادشان را پس گرفتند پیشنهاد بعدی قرائت میشود.
(به شرح زیر خوانده شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی
محترماً پیشنهاد مینماید که قسمت آخر ماده واحده توضیح ذیل اصلاح شود:
«... یا متن قراردادهای مربوط از طرف هیئت نظارت بر اوراق قرضه تهیه و به پیشنهاد وزارت دارائی و تصویب هیئت وزیران قابل اجرا خواهد بود». دکتر عدل طباطبائی
رئیس- آقای دکتر عدل طباطبائی بفرمائید.
دکتر عدل طباطبائی- همانطور که نمایندگان محترم مستحضر هستند در تبصره ۳۳ قانون بودجه سال ۱۳۴۶ در مورد قرضه داخلی مقرر شده است که آئیننامه اجرائی و مقررات اجرائی آن تبصره را هیئت نظارت بر قرضه تهیه و وزارت دارائی تصویب کند در این ماده اوراق قرضه مربوط میشود به اوراق قرضهای که در خارج از کشور منتشر میشود تصویب هیئت وزیران را هم مقرر داشته ولی این عمل نباید نافی تصویب وزارت دارائی برای مملکت بشود وزارت دارائی که واسطه بین هیئت دولت و قوه مجریه و دستگاههای پولی و مالی هست بنابراین بنده پیشنهاد کردم که مقررات اجرائی مربوط به این اوراق قرضه از طرف هیئت نظارت بر اوراق قرضه تهیه بشود ولی اختیار و ابتکار پیشنهاد بدست وزارت دارائی باشد نه اینکه ابتکار پیشنهاد بدست یک ارکانی باشد خارج از وزارت دارائی یک ارکان خاصی که مقرر شده است برای مسائل خاصی و مستقیماً ببرند به هیئت دولت این است که پیشنهاد بنده از نظر یک ترتیب صحیح برای ارتباط دستگاههای مسئول با یکدیگر است.
رئیس- نسبت به پیشنهاد آقای دکتر عدل طباطبائی مخالفی نیست؟ (اظهاری نشد) به پیشنهاد آقای دکتر عدل طباطبائی رای میگیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش میکنم که قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد پیشنهاد بعدی قرائت میشود.
(به شرح زیر خوانده شد)
ریاست معظم مجلس شورای ملی
پیشنهاد مینماید بجای کلمه هیئت وزیران جمله با تصویب کمیسیون دارائی مجلسین نوشته شود.
با تقدیم احترام- ناصر بهبودی
رئیس- آقای مهندس بهبودی بفرمائید.
دکتر ناصر بهبودی- عرض کنم که چون در تبصره قید شده که اوراق قرضهها مبلغ بیست میلیارد ریال افزایش پیدا کند و ضمناً خواستهاند اجازه بگیرند که این اوراق قرضه را در خارج از مملکت هم بفروش برسانند ابتدا خواستم بهعرض مجلس شورای ملی برسانم هر مقدار اوراق قرضه که برای تصویب بنیه دفاعی مملکت منتشر بشود محققاً در خود مملکت فروخته خواهد شد و مردم میهنپرست و شاهدوست ایران همه اوراق قرضه را خریداری خواهند کرد این توهم پیش نیاید که چون افزایش اوراق قرضه را پیشنهاد کردهاند تواماً خواستهاند در خارج هم بفروشند و خدای نکرده سوءتفاهمی بشود که ممکن است اوراق قرضه در مملکت به فروش نرود جناب آقای دکتر یگانگی همکار محترم ما پیشنهاد فرمودند که میزان تخفیفی که از مبلغ اسمی دولت خواهد داد در لایحه قید بشود که با توضیحاتی که جناب آقای وزیر دارائی فرمودند و چون بیم این میرفت که مجلس تصویب نکند ایشان پیشنهاد خودشان
را مسترد فرمودند و تصور نمیکنم صحیح باشد که همه اختیاراتی که در مورد اوراق قرضه قید شده مجلس از آن مطلع نباشد این بود که تقاضا کردم که اگر مجلس موافقت بفرمایند لااقل با تصویب کمیسیون دارائی مجلسین باشد که کمیسیون دارائی مجلسین منتخبی از نمایندگان محترم هستند که در این مسائل و سایر مسائل دیگر نظارت داشته باشند.
رئیس- نسبت به پیشنهاد آقای مهندس بهبودی نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به پیشنهاد آقای مهندس بهبودی رای میگیریم خانمها و آقایان که موافقند خواهش میکنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد نظر دیگری نیست؟ آقای دکتر عدل طباطبائی بفرمائید.
دکتر عدل طباطبائی- میخواستم عرض کنم که در آخر ماده واحده ذکر شده است میزان کارمزد یا متن قراردادها صحیح نیست باید نوشته شود میزان کارمزد و متن قراردادهای...
رئیس- صحیح است اصلاح میشود. نظر دیگری نیست؟ آقای دکتر یگانگی بفرمائید.
دکتر یگانگی- تذکری است که خواستم عرض کنم حالا که قرار است این اسناد قرضه را در خارج منتشر کنند بنده تصور میکنم الزامآور باشد که دولت ایران...
رئیس- آقای دکتر یگانگی حالا دیگر وقتش گذشته است پیشنهاد دیگری نیست؟ (اظهاری نشد) در کلیات آخر لایحه نظری نیست؟ (اظهاری نشد) نسبت به این لایحه با اصلاحاتی که به عمل آمده با ورقه اخذ رای میشود.
(اسامی نمایندگان به ترتیب زیر وسیله منشی، «آقای مهندس صائبی» اعلام و در محل نطق اخذ رای به عمل آمد).
آقایان: محدثزاده- دکتر میرعلاء- بانو جهانبانی- دکتر ضیائی- مرندی- دکتر زعفرانلو- دکتر صاحبقلم- دکتر کلالی- اخلاقی- دکتر عدل- مهندس ارفع- دکتر درودی- دکتر الموتی- رضوی- دکتر عدل طباطبائی- دکتر پرتواعظم- ریگی- مهندس بهبودی- مریدی- دکتر وفا- خواجهنوری- سعیدی- فهیمی- ابوذر- مهندس برومند- دکتر نجیمی- مسعودی- بیات- دکتر عظیمی- عجم- جوانشیر- یوسفی- پرفسور مخبر فرهمند- دکتر دادفر- دکتر بهبهانی-دکتر رشتی- کورس- حی- دکتر سبزواری- دکتر رفعت- دکتر عترت- دکتر خزائلی- معزی- محسنیمهر- جوادی- بانو تربیت- دانشمند- مهندس کیا- مهندس کیاکجوری- فروتن- دکتر محققی- صادق سمیعی- مهندس قادرپناه- عباس میرزائی- جهانشاهی- سعیدوزیری- مروتی- دکتر اعتمادی- موید امینی- بوشهری- امام مردوخ- فولادوند- مهندسسهمالدینی- ارسنجانی – روستا- دکتر کیان- آموزگار- بختیاریپور- مهندس پرویز بهبودی- دکتر مهدوی- مهندس اخوان- پزشکی- سرتیپپور- صادقی- بدر صالحیان- کاسمی- دکتر قهرمان- پوربابائی- شاهنده- مهندس اسدی سمیع- شهرستانی- دکتر حبیباللهی- مانی- مهندس فیروز عدل- دکترکفائی- صائب- موسوی صالحی- ضیاءاحمدی- مهندس زرآور- مهندس ریاحی- مهندس یارمحمدی- تیمسار وحدانیان- دکتر ستوده- انشاء- ملکزادهآملی- شکیبا- مهندس معتمدی- ثامنی مهاجرانی- حقشناس- ملک افضلی- دکتر برومند- عامری- خانلر قراچورلو- سلیمانی- مهرزاد- اولیاء- پاینده- فرهادپور- دکتر بیت منصور- دکتر اسدی- اسدی- دکتر ملکی- کلانتری- هرمزی- دکتر رفیعی- تیمسار نکوزاد- کمالوند- بانو بزرگنیا- بانو زاهدی- بانو دکتر دولتشاهی- دیهیم- اصولی- مافی- فخر طباطبائی- تیمسار همایونی- دکتر صالحی- مبارکی- پورساطع- صائبی- مهندس ابراهیمی- بانوسعیدی- جاماسبی- دکتر مدنی- ساگینیان- کلانتری- دکتر اسفندیاری- شاخوئی- مهندس عطائی- ادیب سمیعی- دکتر خیراندیش- دکتر صفائی- مهندس صدقیانیزاده- دکتر معظمی- خسروی- دکتر گاگیک- رامبد- ظفر- موقر- مدرسی- دکتر حکیم شوشتری- موسوی ماکوئی- مهندس پروشانی- دکتر فریور- دکتر صدر- پزشکپور- دکتر عاملی تهرانی- دکتر طالع- ماهیار- پرویزی- تیمسار حکیمیان- صدری کیوان- مهندس ریاضی- مهندس معینی- مهندس صائبی- دکتر امامیخوئی- دکتر شریعت- دکتر امین- دکتر وحیدنیا- زرگرزاده- شیخالاسلامی- ایلخانیپور.
(آراء ماخوذه شماره شد نتیجه به قرار زیر اعلام گردید)
آراء موافق ۱۷۴ رای
رئیس- لایحه با ۱۷۴ رای موافق تصویب شد برای تصویب به مجلس سنا فرستاده میشود.
موافقین- آقایان: ابراهیم مدرسی- دکتر فربود-
دکتر صدر- ظفر- جلالینوری- پرویزی- شیخالاسلامی- ایلخانیپور- دکتر امامیخوئی- مسعودی- اهری- دیهیم- مهرزاد- ابوذر- یوسفی- دکتر صاحبقلم- جهانشاهی- دکتر اعتمادی- آموزگار- فخر طباطبائی- بدر صالحیان- پدرامی- موسوی ماکوئی- مهندس پروشانی- دکتر اسدی- دکتر وحیدنیا- سعیدی- دکتر مدنی- بوشهری- مهندس بهبودی- پاینده- دکتر امین- تهرانی- محمد اسدی- بانو تربیت- عباس میرزائی- دکتر حبیباللهی- جوانشیر- مهندس ریاحی- روستا- حی- سعید وزیری- دکتر رشتی- دکتر برومند- بیات- فروتن- مهندس کیاکجوری- دکتر میرعلاء- دکتر عظیمی- دکتر بهبهانی- مهندس برومند- عامری- مریدی- دکتر مهندس بهبودی- دکتر عدل طباطبائی- مهندس کیا- عجم- مافی- صالحی- ساگینیان- رضوی- دکتر خزائلی- انشاء- ملکافضلی- دکتر عاملی تهرانی- دکتر کفائی- سلیمانی- دکتر ملکی- ادیبسمیعی- فولادوند- دکتر الموتی- ضیاءاحمدی- مهندس زرآور- مانی- جاماسبی- مبارکی- خانلر- قراچورلو- مهاجرانی- شکیبا- دکتر دادفر- صدقیانیزاده- خسروی- سرتیپپور- صادقی- دکترکیان- پوربابائی- دکترغنی- مهندس عترت- دکتر درودی- صائب- شهرستانی- دکتر قهرمان- پورساطع- ثامنی- مهندس یارمحمدی- مهندس معتمدی- ملکزاده آملی- کاسمی- دکتر سبزواری- مهندس اسدی- سمیع- مهندس عدل- ارسنجانی- مهندس قادرپناه- مهندس اخوان- کلانتری- بختیاریپور- دکتر محققی- کلانتر هرمزی- معزی- بانو جهانبانی- پزشکی- بهنیا- حقشناس- بانو بزرگنیا- کمالوند- صادق سمیعی- مروتی- مهندس بریمانی- شاخوئی- موقر- دکتر وفا- فهیمی- دکتر نجیمی- ریگی- مرندی- موسوی- دکتر معظمی- اخلاقی- محمدولی قراچورلو- دکتر پرتواعظم- صدری کیوان- پزشکپور- ماهیار- اولیاء- دکتر بیت منصور- فرهادپور- دکترستوده- دکتر مهدوی- مهندس سهمالدینی- اصولی- بانو دکتر دولتشاهی- تیمسار همایونی- تیمسار حکیمیان- صائبی- دکتر صالحی- دکتر گاگیک- تیمسار وحدانیان- دکتر حکیم- شوشتری- دکتر فریور- دکتر صفائی- تیمسار نکوزاد- دکتر زعفرانلو- محدثزاده- پروفسور مخبر فرهمند- شاهنده- شیخبهائی- دکتر اسفندیاری- رامبد- خواجهنوری- دکتر کلالی- دکتر ضیائی- دانشمند- کورس- جوادی- موید امینی- دکتر عدل- مهندس ریاضی- زرگرزاده- مهندس صائبی- دکتر طالع- دکتر رفیعی-دکتر رفعت- قاضیزاده- بانو زاهدی- محسنیمهر- بانو سعیدی-مهندس معینی- دکتر یگانگی- مهندس ارفع- مهندس عطائی- دکتر شریعت- امام مردوخ.
۱۵- طرح گزارش شور اول کمیسیون امور خارجه راجع به موافقتنامه فرهنگی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری عراق
رئیس- گزارش شور اول کمیسیون امور خارجه راجع به موافقتنامه فرهنگی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری عراق مطرح است قرائت میشود.
(به شرح زیر خوانده شد)
گزارش شور اول از کمیسیون امور خارجه به مجلس شورای ملی
کمیسیون امور خارجه در جلسه ۲۳ مهرماه ۱۳۴۷ با حضور نمایندگان دولت لایحه شماره ۶۵۵۴ - ۱۸ /۴ /۱۳۴۷ مربوط به موافقتنامه فرهنگی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری عراق را که به شماره۴۷۹ چاپ شده است پس از طرح به شرح زیر به تصویب رسانید.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم میدارد.
ماده واحده- موافقتنامه فرهنگی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری عراق که مشتمل بر یک مقدمه و شانزده ماده میباشد و در تاریخ چهارم تیرماه ۱۳۴۷ برابر ۲۵ ژوئن ۱۹۶۸ در تهران به امضای نمایندگان مختار دولتین رسیده است تصویب و به دولت اجازه میدهد اسناد تصویب آنرا مبادله نمایند.
مخبر کمیسیون امور خارجه- مهرزاد
گزارش شور اول از کمیسیون فرهنگ و هنر به مجلس شورای ملی
کمیسیون فرهنگ و هنر در جلسه ۲۴ مهرماه ۱۳۴۷ با حضور نمایندگان دولت لایحه شماره ۶۵۵۴- ۱۸ /۴ /۴۷ مربوط به موافقتنامه فرهنگی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری عراق را که به شماره ۴۷۹ چاپ شده است
مطرح و گزارش کمیسیون امور خارجه را عیناً تایید و تصویب کرد. اینک گزارش آنرا به مجلس شورای ملی تقدیم میدارد.
مخبر کمیسیون فرهنگ و هنر- مجید محسنیمهر
گزارش شور اول از کمیسیون علوم و آموزش عالی به مجلس شورای ملی
کمیسیون علوم و آموزش عالی در جلسه ۲۵ مهرماه ۱۳۴۷ با حضور آقای کازرونی معاون وزارت علوم و آموزش عالی لایحه شماره ۶۵۵۴- ۱۸ /۴ /۴۷ مربوط به موافقتنامه فرهنگی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری عراق را که به شماره ۴۷۹ چاپ شده است مطرح و گزارش کمیسیون امور خارجع را عیناً تایید و تصویب کرد.
اینک گزارش آنرا به مجلس شورای ملی تقدیم میدارد.
مخبر کمیسیون علوم و آموزش عالی- دکتر قهرمان
رئیس- کلیات لایحه مطرح است آقای دکتر ضیائی بفرمائید.
دکتر ضیائی (رئیس کمیسیون امور خارجه)- موقعیت مستحکم بینالمللی کشور عزیز ما باعث خوشوقتی همه است و احترامی که در میان ملل جهان روز به روز بیشتر نائل میشویم باعث شکرگزاری است مخصوصاً شکرگزاری به درگاه کسی که با رهبری خردمندانه خود این موقعیت سیاسی را به ما داده است (صحیح است) این موافقتنامه از جهاتی برای ما مهم است چون که علایق دینی، اقتصادی و سیاسی که ما با کشور عراق داریم مدت زیادی است و مخصوصاً روابط فرهنگی ما با این دولت همیشه مورد نظر دولت میباشد و اطلاع دارید که ایرانیان در کشور عراق زیاد میباشند و تصویب این موافقتنامه موفقیت بسیار بزرگی است که ما نائل شدیم ما با همه ملل مخصوصاً با کشورهای همجوار همیشه روابط صمیمی و دوستی داریم و دست دوستی به همه دراز میکنیم به شرط اینکه همیشه احترام ما محفوظ باشد و به شرط احترام متقابل نکتهای که میخواستم عرض کنم این است که این موافقتنامه وقتی در کمیسیون خارجه مطرح شد چند اصلاح عبارتی در آن لازم داشت با حضور نماینده دولت این تغییرات مطرح شد ولی از آنجائی که این تغییرات فقط عبارتی بود و به اصل لایحه کاری نداشت اگر این اصلاحات عبارتی انجام میشد ممکن بود در تصویب این موافقتنامه و تبادل اسناد رسمی وقفهای ایجادکند و در نتیجه به طول بیانجامد و یا یک توجیهات غیرصحیحی حاصل بشود لایحه به همانطور که بود مطرح و تصویب شد و در ضمن به نماینده دولت توصیه شد که در موقع عقد قراردادها قبل از امضای رسمی کمیسیونهای مجلسین را در جریان بگذارند و به استحضار برسانند که اینطور پیشآمدها نشود و وقفه در کار ایجاد نشود (احسنت).
رئیس- نظر دیگری در کلیات لایحه نیست؟ (اظهاری نشد) به ورود در شور ماده واحده رای میگیریم خواهش میکنم خانمها و آقایانی که موافقند قیام کنند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده واحده مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی هم نرسیده لایحه برای شور دوم به کمیسیونهای مربوط ارجاع میشود.
۱۶- طرح گزارش شور اول کمیسیون دادگستری راجع به اصلاح بعضی از مواد قانون تشکیلات شورای داوری
رئیس- گزارش شور اول اصلاح بعضی از مواد قانون تشکیلات شورای داوری مطرح است قرائت میشود.
(به شرح زیر خوانده شد)
گزارش شور اول از کمیسیون دادگستری به مجلس شورای ملی
کمیسیون دادگستری در جلسه ۳۰ مهرماه ۱۳۴۷ با حضور آقای پرتو معاون وزارت دادگستری لایحه شماره ۵۳۶۲- ۲۳ /۴ /۴۷ دولت راجع به اصلاح بعضی از مواد قانون تشکیلات شورای داوری را که به شماره ۴۷۶ چاپ شده است برای شور اول مطرح کرد و پس از مختصر اصلاحی به شرح زیر به تصویب رسانید.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم میدارد.
لایحه اصلاح بعضی از مواد قانون تشکیل شورای داوری
ماده واحده- بعضی از مواد قانون شورای داوری مصوب ۹ تیرماه ۱۳۴۵ به شرح زیر اصلاح میشود:
الف- به ماده ۳ قانون تشکیل شورای داوری تبصره زیر اضافه میشود:
تبصره- وزارت دادگستری میتواند با توجه به حجم کار شوراهای داوری قبل از پایان دوره برای بقیه مدت نسبت به تشکیل شورای داوری جدید و تعیین حوزه صلاحیت آن اقدام نماید ولی رسیدگی به پروندههائی که قبلاً به شورای
داوری واصل شده کماکان به عهده همان شورا محول خواهد بود.
ب- تبصره زیر به ماده ۸ اضافه میشود:
وزارت دادگستری میتواند در نقاطی که اکثریت ساکنان حوزه آن را کارمندان سازمانها یا شرکتهای وابسته به دولت و سازمانهائی که با سرمایه دولت تشکیل شده و بصورت بازرگانی اداره میشوند تشکیل میدهد شرکت کارمندان مزبور را در انتخابات و تقاضای آنان را برای عضویت شورای داوری بلامانع اعلام کند.
ج- ماده ۱۱ به شرح زیر اصلاح میشود:
ماده۱۱- رئیس دادگاه شهرستان هر محل در حسن جریان کار شوراهای داوری شخصاً یا بوسیله مشاوران شوراهای داوری نظارت خواهد نمود، و در صورت مشاهده بینظمی یا تقصیر در انجام وظایف مراتب را به وزارت دادگستری گزارش خواهد داد و وزارت دادگستری میتواند عضو یا اعضاء متخلف را از سمت خود برکنار سازد.
جانشین هر یک از اعضا شورای داوری که از کار برکنار یا فوت شده یا استعفا دهد از میان سایر حائزین اکثریت براساس تعداد آراء انتخاب و پس از شرکت عضو یا اعضاء جدید انتخاب رئیس و اعضاء اصلی نیز طبق ماده ۲ تجدید خواهد شد.
در صورتی که تعداد نفرات بعدی کافی برای جانشین اعضاء مذکور نبوده و حداقل شش ماه به خاتمه دوره ۳ سال مانده باشد انتخابات ظرف مدت یک ماه به منظور انتخاب اعضاء لازم برای بقیه مدت به عمل خواهد آمد در صورتی که به علل فوق از نظر کمبود اعضاء شورای داوری نتواند به پروندههای موجود رسیدگی نماید و تجدید انتخابات نیز به علت آنکه کمتر از شش ماه به پایان دوره مانده ممکن نباشد رسیدگی به پروندهها طبق نظر دفتر مرکزی شوراهای داوری به شورای داوری دیگر همان شهر محول خواهد شد و اگر شورای دیگری در محل نباشد کلیه پروندهها به مراجع صالح قضائی برای رسیدگی ارسال خواهد گردید.
در شهرهای مقر دادگاه بخش وظایف رئیس دادگاه شهرستان را از نظر این قانون رئیس دادگاه بخش و وظایف دادستان را دادرس علیالبدل و در صورت غیبت او مدیر دفتر دادگاه انجام خواهد داد، در نقاطی که شهربانی نباشد وظیفه رئیس کلانتری را فرمانده ژاندارمری محل انجام میدهد.
د- ماده ۱۲ به شرح زیر اصلاح میشود.
ماده ۱۲- شورای داوری به کلیه امور مذکور در مواد ۱۴ و ۱۵ این قانون در صورتی رسیدگی مینماید که:
۱- خوانده دعوی در حوزه شورای داوری ساکن بوده یا اشتغال به کاری داشته باشد.
۲- جرم در حوزه شورای داوری واقع شده باشد.
۳- در موضوع خسارت وارده بغیر منقول و یا مطالبه حق کسب و پیشه دعوی در شورای داوری محل وقوع مال غیرمنقول اقامه میشود هر چند خواهان یا خوانده مقیم حوزههای دیگر باشند.
ه- ماده ۱۴ به شرح زیر اصلاح میشود.
ماده ۱۴- صلاحیت شورای داوری به شرح زیر اصلاح میشود:
۱- شکایت از کسبه و پیشهوران در مورد کالا یا خدمت موضوع معامله در صورتی که موضوع اختلاف بیش از بیست هزار ریال نباشد.
۲- خسارت وارده بوسیله نقلیه در تصادفات رانندگی و همچنین خسارات وارده به اموال غیر منقول درصورتی که میزان خسارت مورد ادعا بیش از بیست هزار ریال نباشد.
۳- سایر اختلافات مالی در صورتی که بیش از بیست هزار ریال نباشد به استثنای اختلافاتی که موضوع آن مال غیر منقول باشد.
۴- اختلافات مربوط بحق کسب و پیشه در صورتی که میزان آن از پنجاه هزار ریال تجاوز ننماید.
۵- اختلافات مربوط به کدورتهای خانوادگی، یا زناشوئی در صورتی که اختلاف زن و شوهر در اصل نکاح یا طلاق نبوده و درخواست آنها صدور گواهی عدم امکان سازش برای اجرای صیغه طلاق هم نباشد.
۶- دعاوی مربوط به هزینه نگهداری طفل تا هر مبلغ و ملاقات طفل مشروط بر اینکه مستقلاً طرح شود، چنانچه دعاوی مذکور در این شق ارتباط با دعاوی طرح شده در مراجع قضائی دادگستری داشته باشد مراجع مذکور به کلیه دعاوی تواماً رسیدگی خواهند کرد.
۷- رسیدگی به دعوی اعسار در مورد محکوم به و تقسیط
آن درصورتی که شورای داوری به اصل دعوی رسیدگی کرده باشد.
۸- رسیدگی به دعوی ضرر و زیان ناشی از جرم در مورد جرائمی که در صلاحیت شورای داوری بوده و از پنجاه هزار ریال تجاوز ننماید. اقامه دعوی در این مورد در شورای داوری محل وقوع جرم به عمل خواهد آمد.
تبصره ۱- در رسیدگی به اختلافات مالی و همچنین مطالبه حق کسب و پیشه موضوع شق ۳ و ۴ این ماده درصورت تراضی کتبی طرفین رعایت حدنصاب نخواهد شد.
تبصره ۲- دبیرخانه شوراهای داوری هم میتواند با دریافت هزینه قانونی موضوع ماده ۶۹۱ آئین دادرسی مدنی به ماخذ دادگاه بخش مطابقت رونوشت اسناد را با اصل سند (موضوع ماده ۷۴ آئین دادرسی مدنی) گواهی نماید.
وجوه حاصل از این محل به حساب درآمد عمومی کشور منظور خواهد شد.
و- ماده ۱۵ به شرح زیر اصلاح میشود.
ماده ۱۵- در امور کیفری شورای داوری به کلیه جرایم خلافی و جنحههائی که مجازات آن بیش از دو ماه حبس تادیبی یا بیست هزار ریال جزای نقدی یا هر دو مجازات نباشد رسیدگی میکند در شهرهائی که قانون اختیار افسران شهربانی در وصول جرایم رانندگی مصوب سال ۱۳۳۹ اجراء میشود رسیدگی به تخلف از مقررات راهنمائی و رانندگی در صلاحیت شورای داوری نیست.
تبصره ۱- در نقاطی که وزارت دادگستری مصلحت بداند، شورای داوری به جرائم مذکور در قانون مجازات گرانفروشان مصوب سال ۱۳۲۲ رسیدگی خواهد کرد.
در مورد مذکور چنانچه شورای داوری مجازاتی بیش از دو ماه حبس تادیبی تعیین نماید و یا به تعطیل محل کسب حکم صادر کند تصمیم مزبور ظرف ۱۰ روز قابل شکایت پژوهشی در دادگاه شهرستان خواهد بود و حکم دادگاه شهرستان در این خصوص قطعی و قابل اجرا است.
تبصره ۲- چنانچه متهم علاوه بر جرائمی که در صلاحیت شورای داوری است به ارتکاب جرائم دیگری نیز متهم باشد به کلیه جرائم وی در مراجع صالح دادگستری رسیدگی خواهد شد.
ز- ماده ۱۸ به شرح زیر اصلاح میشود.
ماده۱۸- در صورتی که مشاور تصمیم شورای داوری را از جهت صلاحیت و مقررات مذکور در این قانون صحیح تشخیص دهد تصمیم مزبور قطعی است.
مشاور دستور اجرای تصمیم شوری را ظرف پنج روز به متصدی دفتر دادگاه محل یا هر یک از اعضای دبیرخانه شورای داوری خواهد داد.
عملیات اجرائی در امور مدنی تابع تشریفات اجرای احکام نخواهد بود. وزارت دادگستری ظرف سه ماه از تاریخ تصویب این قانون آئیننامه طرز اجرای احکام مزبور را تنظیم و تصویب خواهد کرد.
در امور کیفری مامورین انتظامی مجری احکام شوراها خواهند بود و در مورد اجرای احکام مدنی نیز به تقاضای مامور اجراء کمکهای لازم به عمل خواهند آورد و در سایر موارد دستور شوری را به موقع اجراء خواهند گذاشت.
درصورتی که مشاور تشخیص دهد که در رسیدگی مقررات این قانون رعایت نشده پرونده را برای رسیدگی به مرجع صلاحیتدار دادگستری ارسال خواهد داشت.
تصمیمات شورای داوری در مورد دعاوی مالی که خواسته آن بیش از بیست هزار ریال باشد در دادگاه شهرستانی که شورای داوری در حوزه آن واقع است فقط قابل پژوهش خواهد بود و احکام پژوهشی دادگاه شهرستان و تصمیمات شوری در مورد دعاوی مدنی که براساس سازش طرفین دعوی اتخاذ میشود قطعی و قابل اجرا است.
مخبر کمیسیون دادگستری- دکتر وفا
رئیس- کلیات لایحه مطرح است نظری نیست؟ آقای فخر طباطبائی بفرمائید.
فخر طباطبائی- عرض کنم یکی از شقوق این لایحه بطوریکه قرائت فرمودند این بود که دعاوی راجع به کدورت خانوادگی در صورتیکه مربوط به اصل طلاق و گواهی عدم سازش نباشد بنده برای روشن شدن بیشتر مطلب خواستم جناب آقای پرتو معاون محترم وزارت دادگستری توضیح بدهند که با این استثنا آیا دعاوی ترک انفاق یا حضانت در
صلاحیت شورای داوری هست یا نیست اگر هست روشن باشد که بعداً این شوراها در صلاحیتشان دچار تردید نشوند و اگر نیست به صراحه استثناء باشد که باز دچار اشکال نشوند چون این عبارت کلی بود بنده خواستم این توضیح را به عرض نمایندگان محترم برسانم شاید توضیحات جناب آقای پرتو مطلب را بیشتر روشن بکند.
رئیس- آقای پرتو بفرمائید.
پرتو (معاون وزارت دادگستری)- بااجازه مقام ریاست سوالی که جناب آقای فخر طباطبائی نماینده محترم فرمودند مربوط است به بند ۶ لایحه اصلاحی که اینجا صراحت دارد آنچه که مربوط است به شورای دعاوی مربوط به هزینه و نگهداری طفل است و ترک انفاق ارتباطی به کار این شورای داوری ندارد (بانو دولتشاهی- چرا نداشته باشد؟) برای اینکه این مطلب خیلی فنی و حقوقی است و مصلحت نیست در اختیار کسانی بگذاریم که تازه شروع به این کار کردهاند و اکثراً اطلاعات قضائی زیادی ندارند ولی نگاهداری و هزینه طفل اگر راساً و مستقلاً عنوان شود در صلاحیت شورای داوری است و همچنین اختلافات زناشوئی اگر در اصل نکاح اختلافی بین زن و شوهر بوده و مرد مدعی بود که تو زن من هستی و زن مدعی بود که تو من را طلاق دادهای و دیگر زن تو نیستم و باالعکس این در صلاحیت محکمه شرع است که رسیدگی میکنند بنابراین این را مجزا کردیم و همینطور قانون حمایت خانواده چون بعد از شورای داوری گذشت در آنجا نمیتوانستیم بدواً اشارهای به گواهی عدم سازش بکنیم برای اینکه این اصطلاح حقوقی هنوز علم نشده بود در قانون حمایت خانواده که اصطلاح گواهی عدم سازش آمد و متاخر بر تصویب قانون شورای داوری بود ناگزیر شدیم در اصلاحی این تذکر را بدهیم که اگر زنی یا مردی خواست تقاضای عدم سازش بکند به دادگاه مراجعه بکند نه شورای داوری اختلافاتی که مربوط به کار زناشوئی هست فرض بفرمائید بدرفتاریها خرج ندادنها گلههائی که زن از مرد دارد راجع به رفتار نامناسبی که وجود دارد به شورای داوری میآید برای رسیدگی و لاغیر.
رئیس- نظر دیگری در کلیات لایحه نیست؟ (اظهاری نشد) به ورود در شور ماده واحده رای میگیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش میکنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. در ماده واحده نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهاد رسیده قرائت میشود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی
با توجه به اینکه اختیارات شورای داوری در حال حاضر بیش از صلاحیت چند سال پیش دادگاه بخش میباشد بنابراین اعطاء چنین اختیاراتی ایجاب میکند که برای انتخاب شدن اعضاء آن لااقل مدرک تحصیلی دیپلم یا معادل آن در نظر گرفته شود به عبارت دیگر تا آن حد مواد داشته باشد که معنی عبارت (خدمت موضوع معامله را در بند یک از ماده ۱۴ قانون مزبور درک نماید) لذا نظر به مراتب مسطوره پیشنهاد مینماید که تبصره ذیل را به ماده مزبور پیشنهاد مینماید شرط احراز عضویت شورای داوری علاوه از جهات سابق دارا بودن مدرک تحصیلی لااقل دیپلم و یا معادل آن باشد.
با تقدیم احترام- محمد اصولی
رئیس- لایحه و پیشنهاد برای شور دوم به کمیسیونهای مربوط ارجاع میشود.
۱۷- قرائت اعضاء سه کمیسیون و هیئت رئیسه یازده کمیسیون
رئیس- اسامی اعضاء سه کمیسیون قرائت میشود
(به شرح زیر خوانده شد)
کمیسیون عرایض
شعبه اول: آقایان سرتیپپور- مهندس پروشانی
شعبه دوم آقای ساگینیان
شعبه پنجم: آقایان ادیب سمیعی- معیری
شعبه ششم: آقای دکتر طالع
کمیسیون محاسبات
شعبه اول: آقای عبدالمجید موسوی- اصولی
شعبه دوم: آقای مصطفوی
شعبه سوم: آقای مانی
شعبه ششم: آقایان بختیار بختاریها- بهادری
کمیسیون امور استخدام
از شعبه دوم آقای دکتر غلامرضا عدل
رئیس- اسامی هیئت رئیسه کمیسیونها برای اطلاع مجلس قرائت میشود
(به شرح زیر خوانده شد)
کمیسیون کشور
آقای دکتر دادفر رئیس
آقایان: شکیبا مهندس زرآور نواب رئیس
آقای کلانتر هرمزی مخبر
آقایان: بهادری- فهیمی منشی
کمیسیون راه
آقای پزشکی رئیس
آقایان: مهندس اردلان- ملکافضل نواب رئیس
آقای مهندس فروهر مخبر
آقایان: محدثزاده- زرگرزاده منشی
کمیسیون تولیدات کشاورزی و مواد مصرفی
آقای کاظم مسعودی رئیس
آقایان: بختیاریپور- دکتر مدنی نواب رئیس
آقای سید علی صائب مخبر
آقایان: فیاض فاضلی- عباس میرزائی منشی
کمیسیون امور استخدام و سازمانهای اداری
آقای عبدالمجید موسوی رئیس
آقای دکتر درودی نایب رئیس
آقای دیهیم مخبر
آقایان: جوادی- عامری منشی
کمیسیون دادگستری
آقای شیخالاسلامی رئیس
آقایان: امامی رضوی- مهاجرانی نواب رئیس
آقای دکتر وفا مخبر
آقایان: اخلاقی- بهنیا منشی
کمیسیون آموزش و پرورش
آقای دکتر شفیع امین رئیس
آقایان: شهرستانی- معزی نواب رئیس
آقای موسوی ماکوئی مخبر
آقایان: ماهیار- صادقی منشی
کمیسیون بودجه
آقای مرتضوی رئیس
آقایان: دانشمند- مهندس ریاحی نواب رئیس
آقای دکتر خیراندیش مخبر
آقایان: مهندس معتمدی- مریدی منشی
کمیسیون آبادانی و مسکن
آقای دکتر کیان رئیس
آقایان: ثامنی- عجم نواب رئیس
آقای مهندس عطائی مخبر
آقایان: دکتر برومند- انشاء منشی
هیئت رئیسه کمیسیون امور خارجه
آقای دکتر ضیائی رئیس
خانم دکتر دولتشاهی- آقای دکتر فربود نواب رئیس
آقای مهرزاد مخبر
آقای سلیمانی کاشانی منشی
کمیسیون آب و برق
آقای مهندس جلالی نوری رئیس
آقایان: توسلی- دکتر زعفرانلو نواب رئیس
آقای مهندس قادرپناه مخبر
آقایان: نیاکان- شاخوئی منشیها
هیئت رئیسه کمیسیون منابع طبیعی
آقای مهندس اخوان رئیس
آقایان: دکتر رفعت- خانلر قراچورلو نواب رئیس
آقای ضیاءاحمدی مخبر
آقایان: انشاء- شیخ بهائی منشی
کمیسیون کشاورزی
آقای- مهندس برومند رئیس
آقایان: دکتر نجیمی- مهندس عترت نواب رئیس
آقای مهندس ریاحی مخبر
آقایان: مهندس سهمالدینی- دکتر حبیبالهی منشی
کمیسیون اقتصاد
آقای دکتر عدل طباطبائی رئیس
آقایان: کورس- ریگی نواب رئیس
آقای دکتر رضوانی مخبر
آقایان: دکتر ملکی- صدقیانیزاده منشی
کمیسیون اصلاحات ارضی
آقای دکتر سبزواری رئیس
آقای مهندس یارمحمدی نایب رئیس
آقای مهندس اسدی سمیع مخبر
آقایان: دکتر حبیبالهی- مریدی منشی
کمیسیون علوم و آموزش عالی
آقای دکتر عظیمی رئیس
آقایان: دکتر گاگیک هواکیمیان- دکتر میرعلاء نواب رئیس
آقای دکتر قهرمان مخبر
آقای دکتر اصولی- خانم بزرگنیا منشی
۱۸- اعلام وصول و قرائتنامههای مربوط به چهار فقره لایحه قانونی از مجلس سنا
رئیس- لوایحی از مجلس سنا رسیده است برای اطلاع مجلس قرائت میشود.
(به شرح زیر خوانده شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی
پاسخ مراسله شماره ۱۰۰۴۱- ۲۵ /۴ /۴۷ در خصوص لایحه تشکیل هیئت امناء دانشکده کشاورزی رضائیه اشعار میدارد:
در اجرای مفاد ماده ۹ قانون تشکیل هیئت امناء دانشگاه تهران و به استناد ماده ۲ قانون تاسیس وزارت علوم و آموزش عالی لایحه تشکیل هیئت امناء دانشکده کشاورزی رضائیه در جلسه روز بیستم مهرماه ۱۳۴۷ با اصلاحاتی به تصویب کمیسیون شماره۷ (علوم و آموزش عالی) مجلس سنا رسید اینک لایحه مزبور جهت تصویب مجدد کمیسیون علوم و آموزش عالی مجلس محترمه به ضمیمه ایفاد میگردد.
رئیس مجلس سنا- جعفر شریف امامی
رئیس- اصلاحات مجلس سنا به کمیسیونهای مربوط ارجاع میشود.
ریاست محترم مجلس شورای ملی
پاسخ مراسله شماره ۱۰۰۳۱ مورخ ۲۵ /۴ /۴۷ در خصوص لایحه تشکیل هیات امناء مدرسه عالی بازرگان اشعار میدارد:
در اجرای مفاد ماده ۹ قانون تشکیل هیات امناء دانشگاه تهران و به استناد ماده ۲ قانون تاسیس وزارت علوم و آموزش عالی بازرگانی در جلسه روز شنبه بیستم مهرماه ۱۳۴۷ با اصلاحاتی به تصویب کمیسیون شماره ۷ (علوم و آموزش عالی) به مجلس سنا رسید. اینک لایحه مزبور جهت تصویب مجدد کمیسیون علوم و آموزش عالی آن مجلس محترم به ضمیمه ایفاد میگردد. رئیس مجلس سنا- جعفر شریف امامی
رئیس- اصلاحات مجلس سنا به کمیسیونهای مربوط ارجاع میشود.
ریاست محترم مجلس شورای ملی
گزارش کمیسیون شماره ۱ (خارجه) درخصوص لایحه موافقتنامه همکاری فنی و علمی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری فرانسه که ضمن مرقومه شماره ۷۰۷۷/ ۱۶۳ ل- ق- ۱۹ /۳ /۱۳۴۷ از آن مجلس محترم به مجلس سنا ارسال شده بود در جلسه روز چهارشنبه ۲۴ مهرماه ۱۳۴۷ مطرح و مورد شور واقع و به تصویب مجلس سنا رسید اینک لایحه قانون مزبور که اصلاح شده به پیوست ارسال میشود.
رئیس مجلس سنا- جعفر شریف امامی
رئیس- اصلاحات مجلس سنا به کمیسیونهای مربوط ارجاع میشود.
ریاست محترم مجلس شورای ملی
گزارش کمیسیون شماره ۴ (دارائی) درخصوص طرح راجع به بیمه اجباری مسئولیت مدنی دارندگان وسائل نقلیه موتوری زمینی در مقابل شخص ثالث که ضمن مراسله شماره ۴۸۲۱ /۲۸ لق- ۲۰ /۱۱ /۱۳۴۶ از آن مجلس محترم به مجلس سنا ارسال شده بود در جلسه روز چهارشنبه ۲۴ مهرماه ۱۳۴۷ مطرح و مورد شور واقع و به تصویب رسید. اینک طرح قانون مزبور که اصلاح شده به پیوست اعاده میشود.
رئیس مجلس سنا- جعفر شریف امامی
رئیس- اصلاحات مجلس سنا به کمیسیونهای مربوط ارجاع میشود.
۱۹- اعلام وصول و قرائت یک نامه رسیده از دولت در اجرای قانون نحوه خرید ماشینآلات
رئیس- نامهای از دولت رسیده است برای اطلاع مجلس قرائت میشود.
(به شرح زیر خوانده شد)
ساحت مقدس مجلس شورای ملی
با رعایت ماده واحده «قانون نحوه خرید ماشینآلات و سایر لوازم برای اجرای طرحهای مصوب برنامههای عمرانی کشور» مصوب ۲۴ خرداد ماه ۱۳۴۵ موافقتنامه اعتباری به منظور تامین ۸۰ % هزینههای ارزی خرید هشت قلم لوازم شبکه دشت قزوین که جمع کل هزینه ارزی آن بالغ بر ۳۱۲ /۲۰۹ دلار امریکائی است با شرکت فرانسوی سدیور در تاریخ ۱۳ مهر ۱۳۴۷ منعقد گردیده است. اعتبار مذکور در شش قسط متساوی و متوالی شش ماهه بصورت سفته بازپرداخت میگردد و به مانده اقساط بازپرداخت نشده بهرهای از قرار شش درصد در سال تعلق خواهد گرفت و سررسید اولین قسط شش ماه بعد از تاریخ حمل میباشد.
این گزارش در اجرای تبصره (۲) ماده واحده فوقالذکر تقدیم میگردد.
امیرعباس هویدا
۲۰- ختم جلسه
رئیس- چون فعلاً مطلب دیگری در دستور نداریم با اجازه خانمها و آقایان جلسه آن روز را ختم میکنیم تاریخ و دستورجلسه آینده بعداً به اطلاع همکاران محترم خواهد رسید.
(ساعت یازده و بیست دقیقه صبح جلسه ختم شد)
رئیس مجلس شورای ملی- عبدالله ریاضی