مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۱ خرداد ۱۳۰۹ نشست ۱۲۷

مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری هفتم

تصمیم‌های مجلس مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری هفتم

قوانین بنیان ایران نوین

نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری هفتم

مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۱ خرداد ۱۳۰۹ نشست ۱۲۷

مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۱ خرداد ۱۳۰۹ نشست ۱۲۷

صورت مجلس سه شنبه ۶ خرداد ماه را آقای موید احمدی (منشی) قرائت نمودند.

رئیس- آقای آقا سید یعقوب

آقا سید یعقوب- قبل از دستور

رئیس- آقای فیروزآبادی

فیروزآبادی- قبل از دستور

رئیس- در صورت مجلس نظری نیست؟

نمایندگان-خیر

رئیس-صورت مجلس تصویب شد.

[ ۲- معرفی معاون وزارت اقتصاد ملی و تقاضای طرح لایحه استخدام مسیو واهرنکامف]

وزیر امور خارجه و کفیل وزارت اقتصاد ملی (آقای فروغی ) … ضمناً اجازه میخواهم از نمایندگان محترم که آقای بیات را به معاونت وزارت اقتصاد ملی معرفی بکنم (صحیح است ) و همچنین تقاضا میکنم اگر موافقت میفرمائید چنانکه چند روز پیش از این عرض کردم لایحه استخدام متخصص رنگ رزی را امروز جزو دستور قرار دهند خیلی متشکر می شوم

جمعی از نمایندگان – دستور

[ ۳- تصویب سه فقره مرخصی]

رئیس – چند فقره تقاضای مرخصی از کمیسیون عرایض رسیده است قرائت میشود:

خبر مرخصی آقای بیات

آقای بیات نماینده محترم بواسطه مسافرت تقاضای ۱۲ روز مرخصی از ۱۴ اردی بهشت نموده و پنجاه تومان از مقرری مدت مزبور را برای تعمیر مقبره خیام تخصیص داده اند کمیسیون با تقاضای ایشان موافق اینک خبر آنرا تقدیم میدارد.

رئیس – آقای زوار

زوار – موافقم

رئیس – آقای ملک مدنی

ملک مدنی - موافقم

رئیس - آقای وثوق

وثوق – موافقم

رئیس – مخالفی نیست؟

فیروزآبادی – بنده مخالفم

رئیس – بفرمایید

فیروزآبادی – بنده چون یک مقداری را تخصیص به یک امر خیری داده اند موافقت میکنم و از مخالفت با آن صرف نظر میکنم و امیدوارم دیگران هم همین رویه را تأسی کنند

رئیس – موافقین با مرخصی آقای بیات قیام فرمایند

(اغلب قیام نمودند)

رئیس – تصویب شد خبر دیگر قرائت میشود:

خبر مرخصی آقای حسنعلی میرزا دولتشاهی

آقای حسنعلی میرزا دولتشاهی نماینده محترم نظر به تقاضای اهالی گلپایگان و لزوم مسافرت برای رسیدگی بامور محلی تقاضای بیست روز مرخصی از تاریخ حرکت نموده اند کمیسیون با تقاضای ایشان موافق اینک خبر آنرا تقدیم میدارد

رئیس – آقای زوار

زوار – موافقم

رئیس – آقای ملک مدنی

ملک مدنی – موافقم

رئیس – بالاخره آقای فیروزآبادی

فیروزآبادی – بنده مرقومة دیدم که اهالی گلپایگان تقاضا کرده بودند که ایشان تشریف ببرند بجهت اصلاحات آنجا و یکقدری هم اظهار تشکر کرده بودند از اینکه برایشان کار کرده بودند اگر ایشان تشریف ببرند آنجا و یک رضایتی یا یک تلگرافی از اهالی آنجا نیاید که ایشان اقداماتی کرده اند مخالفم ولی امیدوارم که تلگراف رضایتی از اقدامات ایشان برسد.

رئیس – آقای زوار

زوار – درست توجه نفرمودند آقا مخالفت غریبی فرمودند بنده همیشه نظریات آقا را قابل تقدیر و تقدیس قرار میدادم در این جور مخالفت ها ولی این دفعه بی لطفی فرمودند اهالی محل تقاضا کرده اند که بروند و بامور محلی رسیدگی کنند و در این موقع چطور میتواند یکنفر نماینده محلی برود و از جیبش خرج کند و در آنجا بامورات محلی رسیدگی کند مطابق ماده صد و بیست نظامنامه کمیسیون عرایض تشخیص داده است که عذر

موجه است و این خبر تقدیم شده است .

رئیس – موافقین با مرخصی آقای دولتشاهی قیام فرمایند (اغلب قیام نمودند)

رئیس تصویب شد. خبر مرخصی آقای فتوحی قرائت میشود :

مرخصی آقای فتوحی

آقای فتوحی نماینده محترم برای رسیدگی بامور محلی تقاضای دو ماه مرخصی از تاریخ حرکت نموده اند کمیسیون با تقاضای ایشان موافق و اینک خبر آنرا تقدیم میدارد.

رئیس – آقای فیروزآبادی

فیروزآبادی – عرض بنده این بود که آقای فتوحی دو ماه مرخصی خواسته اند بدون اینکه مبلغی از آنرا تخصیص به امرخیری بدهند هر چند جواب داده خواهد شد که این مرخصی بجهت امورات محلی است انشاءالله همین ترتیب است ولی خوب بود که در همین مجلس یک مقداری از حقوق این مدت را تخصیص به امورات خیریه میدادند که بنده هم موافقت کنم.

رئیس – آقای فرشی

فرشی – تصور میکنم در جلسه قبل هم توضیح دادم که بعضی از آقایان نمایندگان آذربایجان که مرخصی میخواهند برای دادرسی زلزله زدگان میروند و علاوه بر این آقای فتوحی هم صدو پنجاه تومان از حقوق خودشان برای زلزله زدگان داده اند و باز هم غیر از این داده اند و گمان میکنم که آقا در این موقع مخالفتشان را پس بگیرند بهتر است.

فیروزآبادی – وقتی که این کمک ها را کرده باشند بنده مخالفتی ندارم.

رئیس – موافقین با مرخصی آقای فتوحی قیام فرمایند (اغلب قیام نمودند) تصویب شد.

[ ۴- طرح و تصویب لایحة استخدام متخصص شیمی ]

رئیس – خبر کمیسیون بودجه راجع باستخدام مسیو واهر نکامف قرائت میشود:

خبر از کمیسیون بودجه به مجلس شورای ملی

لایحه نمره ۴۶۴۵ دولت راجع باستخدام مسیو امیل واهر نکامف متخصص شمیست با حضور نمایندگان دولت در کمیسیون بودجه مطرح و مورد مطالعه واقع گردیده با توضیحاتی که از طرف نمایندگان دولت اظهار شد کمیسیون با استخدام متخصص مزبور بسمت شیمیست ادارة گمرکات و تربیت شاگردان و معلمی در شعبه رنگرزی مؤسسة قالی بافی موافقت و راپورت خود را برای تصویب مجلس شورای ملی بشرح ذیل تقدیم می دارد.

ماده اول – مجلس شورای ملی بدولت اجازه میدهد مسیو امیل واهر نکامف را بسمت شیمیست اداره گمرکات و برای تربیت شاگردان متخصص و کار کردن در شعبه رنگرزی مؤسسه قالی برای مدت دو سال از تاریخ تصویب این قانون استخدام نماید.

ماده دوم – حداکثر حقوق سالیانه شیمیست مزبور چهار هزار و هشتصد تومان است که از محل بودجه اداره گمرکات پرداخته خواهد شد.

ماده سوم – سایر شرایط استخدام مسیو واهر نکامف عیناً مطابق کنترات سایر مستخدمین بلژیکی گمرکات خواهد بود که بموجب قانون ۲۴ خرداد ۱۳۰۴ معین گردیده است.

رئیس – مذاکره در کلیات است. آقای فیروزآبادی

فیروزآبادی – بنده از این جا تعجب میکنم که سالها است ما در مدارسمان یا اشخاصی که میروند در خارجه در علم شیمی و فیزیک کار میکنند و زحمت میکشند معلوم میشود حالا که ما متخصص نداریم هیچ عالم شیمیست نداریم اگر داشتیم از خارج ما نمیرفتیم متخصص بیاوریم که در سابق شنیدم ماهی دویست تومان بوده است و

این دفعه ماهی چهار صد و کسری تومان شده است اولاً تعجب میکنم که چرا ما نباید متخصص داشته باشیم اگر هم داریم چه شده است که این شخصی را که کمتر از اینها در سابق استخدام کرده بودیم حالا دو مقابل تقریباً شده است در این جا بنده از این نظریات مخالفم و امیدوارم که از داخله خودمان اقلاً از این اشخاصی که میفرستند به اروپا و بودجه تحصیلاتشان از مجلس میگذرد با آن بودجه های هنگفت یک تحصیلاتی کرده باشند که لااقل یک متخصص شیمیست داشته باشیم که حال مجبور نشویم برویم از خارج بیاوریم در صورتیکه این اشخاصی که از خارج آمده اند (بنده هیچوقت بیخود اظهار قدردانی نمیکنم ) غالباً اشخاصی که آمده اند بنفع مملکت ما قدم نزده اند و به نفع خودشان قدم زده اند.

وزیر امور خارجه (آقای فروغی) راست است که ما مدتی است جوانهای خودمان را میفرستیم بخارجه و تحصیل میکنند اما این مدتی را که میفرمایند سالها است میگذرد سه سال چهار سال است و یکنفر متخصص تربیت شدنش بسه سال و چهار سال نمیشود (فیروزآبادی – دارالفنون آقا) دارالفنون یک مبحث دیگری است بنده ممکن است تاریخ دارالفنون را اینجا عرض کنم برایتان تا به بینید چی است و بعلاوه یک عده متخصص خودمان داریم. اتفاقاً در شیمی کمتر جوانهای ایرانی رفته اند و خودشان را داخل این خط کرده اند طبیب رفته است طب خوانده اند حقوق خوانده اند حالا این اوقات مهندسین میروند تحصیل میکنند اما شیمی خیلی کم رفته اند این یکی و ثانیاً این را عرض کنم به آقا که هر قدر متخصص از خود ما این اوقات تحصیل میکنند در اروپا برگردند باز هم از حوائج ما کم نخواهد شد و ما همیشه تا یک مدتی محتاج خواهیم بود باینکه متخصص از خارجه هم بیاوریم بعلاوه اینهائی که اینجا داریم البته در کار هستند و خواهند بود و باز محتاج هستیم و دیگر اینکه این شخصی که فرمودند این شخصی است که همة آقایان، آقایانی که در این مسائل وارد بوده اند اطلاع دارند که یک کسی است که چند سال است در اینجا بوده است و داخل خدمت بوده است و خدمت هم کرده است و از روی علم و تجربه که ما باحوال این داریم محتاج میدانیم هنوز خودمان را باینکه یک مدت دیگری هم در اینجا باشد و در دو قسمت خدمت بکند هم در ادارة گمرک خدمت میکند و سابقاً هم میکرده مدی و حالا هم میخواهیم کنترات او را تجدید کنیم که در مؤسسه قالی که در آنجا ما میخواهیم نسبت برنگ قالی یک مطالعاتی بکنیم و یک اقدامی بکنیم خدمت بکنند چنانکه سابقاً عرض کردم نقشة رنگ قالی یکی از مسائل مهم ترقی و ترویج قالی است یک اقدامی کرده باشیم که بوجود این آدم برای آن محتاج هستیم البته این را تصدیق میفرمایند که دولت ایران همیشه اینطور بوده ولی امروز بخصوص یک دولتی نیست که بیجهت بخواهد یک اشخاصی را از خارجه استخدام کند و یک پول مفتی به او بدهد امروز آن جور نیست و به وجود این متخصص محتاج هستیم. امیدوارم با این عرایضی که کردم تصدیق بفرمایند که بوجود این آدم محتاجیم و زودتر تصویب بفرمایند.

رئیس – آقای کازرونی مخالفید؟

کازرونی – بلی

رئیس – بفرمائید.

کازرونی – بنده اصولا با استخدام هر متخصص موافقم مخصوصاً با استخدام این آدم هم مخالفتی ندارم چیزی که باعث شد که بنده اسباب تصدیع آقایان را فراهم کنم یکی دو مطلب است. در اینجا قید می کند که استخدام این آدم را ما برای دو امر لازم داریم یکی بجهت گمرک و دیگری بجهت مؤسسه رنگ قالی (احتشام زاده- و مدرسه) بنده فکر که میکنم می بینم این آدم البته بنابراین باید در مرکز باشد لیکن گمرک شیمیستی که لازم دارد بایستی در نقاطی باشد که در

آنجا قالی بافته و ساخته میشود و یا خارج میشود یا بایستی در بنادر باشد و سرحدات یا بایستی در نقاطیکه قالی بافته میشود که در آنجا تشخیص بدهد که نقشه اش چیست و رنگش ثابت است یا نیست لیکن یک نفر شیمیست بودنش در مرکز برای چیست یعنی همه وقت و هر روزه بتواند از مرکز بنقاط لازمه برود و تشخیص بدهد که آیا این رنگ رنگ ثابت است یا نیست البته این غیرعملی است یا این که قالیها را از مرکز عمل یعنی از سرحدات یا مراکزی که قالی بافته میشود بطهران باید بیاورند و از نظر آقا بگذرانند و این تفتیش کند که آیا ثابت است یا ثابت نیست این هم که غیرعملی است البته آقایان خوب مسبوقند که قضیه تشخیص رنگ ثابت از غیرثابت در گمرکات فوق العاده اسباب زحمت تجّار و صادر کننده و ارباب صنعت قالی شده است بطوریکه تجار متفق الرأی میگفتند ما حاضریم برای تمام قالی صادره از ایران صدی دوازده تأدیه کنیم اما دچار این مشکلاتی که در گمرک تحت تشخیص رنگ ثابت از غیر ثابت ایجاد میشود نشده باشیم و راستی یک مشکلاتی برای آنها ایجاد میشد که قوه تحملش را نداشتند اولا یک تبعیضاتی میشد در صورتی که یک مال که از یک کارخانه با یک طرح بعمل آمده و حواله دو مؤسسه تجارتی فرستاده میشد یکیش باسم اینکه رنگش ثابت است بدون تعرض رد میشد و یکیش که در دست تاجر دیگر بود باسم اینکه این رنگ ثابت نیست و رنگ خراب مخلوط دارد صدی دوازده از او طلب میکردند این تاجر بدبخت چه کار کند اصل قالی مال یک صاحب بود مال یک کارخانه بود چون دست دو نفر بود دو معامله با او میکردند به گمرک شکایت میشد میگفتند نخش را بفرست اینجا تا این نخ را بدهیم به شیمیست و به بینیم و تجزیه کنیم که جوهر دارد یا نه این هم که غیرعملی بود بالاخره در هر صورت بنده عرض میکنم این آدم برای این موضوع گمان نمیکنم وجودش مفید باشد. و اما در خصوص مؤسسه رنگ رزی برای قالی بنده تصور میکنم قالی ما نفاستش و امتیازش بر سایر قالیها از حیث رنگ از این جهت است که رنگ علفی باشد رنگ طبیعی باشد که خود ایرانی تهیه کند اما با رنگهای غیرطبیعی که این شخص متخصص درش تخصص دارد و تعلیم میدهد برای قالی چندان مفید نیست و بنده این عرض را که میکنم از روی هوا و از خود درآر نیست قالی در صورتی رنگش خوب است چنانکه عرض کردم که رنگ علفی باشد و بنده تصور میکنم چنانکه الان خدمت حضرت اشرف وزیر محترم اقتصاد ملی عرض کردم که هنوز یک متخصصینی در رنگرزی در ایران در نقاط مختلفه وجود دارند مخصوصاً بنده خودم متصدی و مباشر بودم سالی هزارها طاقه چهلواری و سایر پارچه رنگرزی ثابت مختلف علفی میشد برای قدک و چیزهای دیگر که از ایران خارج میشد و آنها هنوز هم یا خودشان زنده هستند یا نوه هاشان هستند که رنگهای فوق العاده ثابت فوق العاده خوب میتوانند تهیه کنند که این رنگها برای قالی مفید است برای رنگهای غیر شیمی در آذربایجان و سایر نقاط اشخاصی هستند که میتوانند رنگ طبیعی تهیه کنند و چنانکه وعده دادند و در نظر دارند البته از آنها هم استفاده خواهند کرد روی این دو نظر و این دو مقصودی که در نظر گرفته اند این آدم را بنده فکر میکنم که برای هیچکدام اینها محل احتیاج نیست و چندان لزومی ندارد اما اصولا یکنفر شیمیست بیاوریم و مردم را یعنی شاگردان را تربیت بکند بطرز رنگرزی جدید بنده موافقم اما در این دو قسمت بنده لازم بود این توضیحات را بدهم.

مخبر کمیسیون بودجه (آقای یاسائی) – فرمایشاتی که آقای کازرونی فرمودند در قسمت اول راجع به عملیاتی بود که این متخصص در ادارة گمرک خواهد کرد نظریاتتان اصولا صحیح است باین جهت با طرز بیانی که خودتان کردید و فکری که خودتان کردید ما اگر بخواهیم مأمورینی بیاوریم برای گمرک یکعده زیادی متخصص لازم است برای هر گمرکی یکنفر لازم است و محلهای گمرکات را باید در نظر گرفت و یک متخصص آورد برای تشخیص

رنگ یا بآن فکر دیگر شما اصلا دولت صرف نظر کند از این ممیزیها و این نظارت ها البته تصدیق میفرمائید با شکایتهائی که میشود با راپرتهائی که از مأمورین خارجه میرسد وضعیت قالی ما از حیث رواج رو بنکس است راجع بوضعیت کنونی بالاخره دولت ناچار است که یک عملیات و یک اقداماتی بکند که یک بهبودی در وضعیت ایجاد قالی احداث شود چه از حیث رنگ و چه از حیث نقشه چه از حیث کار و یکی از طرقش این است که یک نفری باشد که اولاً رنگهائی که وارد ایران میشود و بمصرف قالی میرسد اینها را تشخیص بدهد که این رنگها ثابت یا نیست تصدیق میفرمائید که اگر این متخصص را ما بخواهیم مأمور کنیم فرضاً به گمرکات اطراف کرمانشاه که فقط رنگهائی که آنجا وارد میشود رسیدگی بکند تصدیق میکنید که عملی نیست برای این که از سایر جاها باز میماند پس بهتر این است که در مرکز باشد و آن چیزهائی که مورد نظر میشود و مورد اختلاف میشود و مأمورین گمرک باید به بینند اگر اختلاف حاصل کردند آن را بطهران میفرستند و او تشخیص میدهد و این راه دیگری ندارد مگر اینکه شما سی چهل نفر متخصص شیمیست بیاورید و در تمام گمرکات یک نفر بگذارید که از نقطه نظر مراجعه مردم سهلتر باشد (افسر- صد و شصت نفر میخواهد) حالا بلی آن نقاط کوچک را هم بخواهیم حساب کنیم صد و شصت نفر میشود. اما در قسمت مدرسه که فرمودید که یک مدرسه عالی کاملی برای رنگ رزی دولت تأسیس کرده و این هم از اشخاص و یکی از معلمین عالیمقام باشد که برای این مدرسه استخدام شود نظر این نیست عجالتاً برای نمونه و برای اینکه یک عده شاگردان یک چیزهای مقدماتی اولا یاد بگیرند در اینجا در تحت تعلیماتی قرار گرفته اند و البته شاگردانی که از این مدارس بیرون میایند متخصص شیمی و رنگ شناسی و تمیز رنگ نخواهند شد آنطور که شما در نظر دارید با اعتباری که برای حقوق این منظور است با این که دو شغل را رجوع میکنند باین آدم و دو گونه انجام وظیفه از این شخص می خواهند رویهمرفته اگر حساب کنید بیش از این از این شخص نمیتوان توقع داشت حالا اگر شما نظرتان این است که یک تعلیمات خیلی خیلی مفصلی در یک مدرسة‌ مختصری بشود و آن تشکیلاتش فراهم شود عجالتاً شاید دولت صلاح ندانسته و موجباتش شاید بیشتر فراهم شود و این آدم سابق هم بوده است و چیزی نیست که تازه استخدام کرده باشیم و از نقطه نظر طرز کار آنطوریکه نمایندگان دولت میگفتند خیلی قابل توجه است و شاید جاهای دیگر هم میخواستند این آدم را ممکن است او را ببرند و دولت مغتنم شمرده از نقطه نظر اینکه بوده است هم در قسمت گمرک هم در قسمت شعبة آن مدرسه و یک کارهائی کرده است حالا هم دولت موافق است با حقوقی که بنظر بنده خیلی مناسب است او را استخدام کنیم و خوب است شما هم موافقت کنید و نظریات خودتان را بگذارید برای آتیه

جمعی از نمایندگان – مذاکرات کافی است.

رئیس – فراموش کرده بودم که کمیسیون خارجه هم ملیّت متخصص شیمیست را تصدیق کرده است راپرت او را قرائت نکردند آقایانیکه موافق با ورود در شور مواد هستند قیام بفرمایند

(اکثر برخاستند)

رئیس – تصویب شد. مادة اول قرائت میشود:

مادة اول – مجلس شورای ملی بدولت اجازه میدهد مسیو امیل واهر نکامف را به سمت شیمیست ادارة گمرکات و برای تربیت شاگردان متخصص و کار کردن در شعبة رنگرزی مؤسسة قالی برای مدت دو سال از تاریخ تصویب این قانون استخدام نماید.

رئیس – آقای اعتبار

اعتبار – بنده موقعی که این لایحه در کمیسیون مطرح بود یک اطلاعاتی داشتم آنجا بعرض آقایان رساندم متأسفانه آقا تشریف نداشتند که لازم شد اینجا عرض کنم برای آنکه قضیه تجدید نشود یک پیش بینی هائی بشود. مسیو واهر نکامف همینطور که آقایان فرمودید یک آدم مطلعی است و بهتر از این شخص هم کسی را نداریم و صحیح است ولی بطوریکه بنده اطلاع دارم بطوریکه بنده تماس پیدا کرده بودم راجع باین قضیه سابقاً که ایشان همین وظیفه را داشتند در مدرسه رنگرزی موظف بودند که آنجا تدریس بکنند تعلیم بدهند بطوریکه شاید و باید این وظیفه را انجام نمیدادند و غالباً در ساعات دروس حاضر نمیشدند و باین جهت مدرسة رنگرزی که ابتدا با یک میل و رغبتی یک جمعی بآنجا مراجعه میکردند و یک شاگردانی پیدا کرد برای غیبتهای متواتری که مسیو واهر نکامف کرد از حضور در سر درس شاگردها متفرق شدند و رفتند پی کارشان چونکه ایشان دو کار دارند هم در ادارة گمرک موظف بود در آنجا یک استخدام اداری داشت و از آن طرف هم در مدرسه موظف بود و غالباً ترجیح میداد که اوقات کارش را و ساعات درسش را در قسمت کارهای گمرک تمام کرده باشد و غالباً شاگردها میرفتند برای ساعاتی که مقرر و معین بود برای فراگرفتن تعلیم و مسیو واهر نکامف نبود و مراجعت میکردند و بالاخره ایشان تلفن میکردند و بعد از چندین مرتبه میگفتند من یک گرفتاریهای اداری دارم که امروز نمیتوانم بیایم و بالاخره باشد أجلسه دیگر نتیجه این شد که مدرسة رنگرزی با اینکه بطوریکه عرض کردم با آن رغبت تامی که در ابتدای تشکیل و تأسیس این مدرسه برای مردم بود در نتیجه اهمال یواش یواش از بین رفت عده شاگرد که از روز اول یک عدة زیادی بود اخیراً رسیده بود به پنج شش نفر و آن پنج شش نفر هم حاضر نمیشدند بالاخره دولت مجبور شد آن مدرسه را منحل کند بالاخره آقای بیات که سابقه در این قضیه دارند بهتر از جریان مسبوقند و بنده این قضایا را در کمیسیون بودجه عرض کردم و لازم میدانم که در این قسمت واقعاً وزارت اقتصاد ملی یک تصمیماتی بگیرد که این جریان دو مرتبه تجدید نشود یعنی آن ساعاتی که برای درس ایشان معین میشود آن ساعات را مکلفاً ایشان حاضر شوند و اگر حاضر نشد بهمان نسبت از مقرری روزانه اش کسر کنند بنده در این باب یک پیشنهادی تهیه کرده بودم ولی خوب است که این منظور در نظامنامه هائی که نوشته خواهد شد و بکنترات ایشان ضمیمه میشود در آنجا قید شود و حالا بطور تذکر عرض کردم که این سابقه در آنجا بوده و این را رعایت بفرمایند که تجدید نشود.

معاون وزارت اقتصاد ملی – (آقای بیات) البته همانطوری که نماینده محترم در اینجا فرمودند یک نواقصی این مدرسه رنگرزی داشته که ما نمیتوانیم انکار کنیم (بعضی از نمایندگان – بلندتر) عرض کردم مدرسه رنگرزی در سابق یک نواقصی داشت که البته در آتیه امیدواریم آن نواقص را نداشته باشد ولی بایستی قدردانی بکنیم از مسیو واهر نکامف که یک شاگردان خوبی با همین نواقص تربیت کرده است بنده معرفی میکنم شاگردانی که در عراق هستند پیش کمپانیهای خارجه که دویست تومان حقوق میگیرند و پیش مؤسسات خارجه در رنگرزی کار میکنند البته ممکن است یک نواقص جزئی هم در کار باشد ولی این دلیل نمیشود که ما بگوئیم این آدم خدمت نکرده یا بد کار کرده البته هم قدردانی میکنیم و هم سعی میکنیم در آتیه اگر یک نواقصی باشد رفع شود و برای معلمی اینجا دو سه نفر از شاگردان خیلی خوب مدرسه سابق رنگرزی را که تربیت کرده بودند و مدتی هم در کارخانجات مختلفه اروپائی کار کرده اند آنها را در نظر گرفته اند که هم بتواند مسیو واهر نکامف بکارهای گمرکی خودش برسد و هم باین قسمت

بعضی از نمایندگان – کافی است

ملک مدنی - مخالفم

رئیس – بفرمائید

ملک مدنی – عرض کنم بنده در اصل این لایحه عرضی ندارم یک قسمت از نظریات بنده را آقای اعتبار گفتند که در کمیسیون بودجه سابق که بنده هم عضویت داشتم این مذاکرات شد ولی یک نظریاتی داشتم ک چون آقای وزیر اقتصاد تشریف دارند می خواستم بعرضشان برسانم ما انتظار داشتیم که در اینموقع که یک لایحه برای کنترات یک شخص متخصص برای رنگرزی قالی بمجلس از طرف حضرتعالی تقدیم میشود یک لایحه جامع و مقیدی باشد که همان لایحه نباشد که سابق تهیه شده زیرا مسئله رنگرزی یک قضیه ایست که تأثیر عمده در قسمت فرش بافی دارد و محاسنش هم بعقیده بنده پیش همه روشن است و یکی از قدمهائی که بعقیده بنده باید وزارت اقتصاد ملی بردارد که عملی باشد و از جنبه حرف تجاوز کند این است که توجه بکند این مسئله فرشهای جوهری اساساً مبدل شود به فرشهای رنگ ثابت و این هم پیشرفت نمیکندمگر اینکه دولت در یک نقاطی که مرکز قالی بافی است مثل خراسان، کرمان یا عراق و ملایر و آن قسمت غرب دولت خودش یک تأسیساتی داشته باشد یعنی یک شاگردانی که از همین مدرسه که آقای بیات اظهار کردند بیرون می آیند با مخارج دولت بروند و آن جا عملاً بآن صباغهای محلی این تعلیمات علمی و عملی را نشان داده باشند در این موضوع مخصوصاً از روزی که تأسیس وزارت اقتصاد شده است چند فقره مراسلات به بنده رسیده بود که در این مسئله که متوجه شده است و البته این اقدامات و مذاکرات هم برای این است که صادرات مملکت ما که یک قسمت مهمش فرش است یک سر و صورت صحیحی پیدا کرده باشد و سر و صورت صحیح پیدا کردنش هم منوط باین است که فرشی که ذرعی سه تومان و چهار تومان ازش استفاده میشود یک وقت و یک کار را میبرد و فرشی هم که ذرعی بیست تومان و سی تومان ازش استفاده میشود همان وقت و همان کار است این در نتیجه عملی است که در مسئله رنگ و بافت میشود. الان اگر دقت بفرمائید همین اظهاری که آقای معاون فرمودند شاگردانی که از مدرسه رنگرزی مرکز بیرون می آیند و رفته اند در کمپانی های خارج مستخدم شده اند و کمپانیهای خارج از آنها استفاده میکنند مخصوصاً در قسمت عراق که خودشان اطلاع دارند در ملایر هم کمپانی های خارج هست زیرا هر فرشی که خوب است آنها خودشان دستور میدهند و مراقبت می کنند که فرش خوب در بیاید و استفاده را خودشان می کنند و آنچه فرش بد جوهری است مال سایر طبقات تجار است که اینها قوة اداره ندارند قوة استفاده ندارند نم توانند استفاده کنند ما باید تصدیق کنیم که تجار مملکت ما نمی توانند اینطور مؤسسات را خودشان بیایند و یک شرکتی تشکیل بدهند و یک استفاده کرده باشند این از وظایف دولتی است که امروزه حاضر شده است اقتصاد مملکت را یک سر و صورتی بدهد یکی از کارهای مهمش همین موضوع است و الا این مدرسه همان مدرسه ایست که سابقاً هم تشکیل شده بود و خود حضرت عالی هم اگر بخاطر داشته باشید مکرر اینجا مذاکره شد بنده مقصودم این است که مدرسه اگر می خواهید تأسیس کنید یک مدرسه اساسی تأسیس کنید که ولایات هم ازش استفاده کرده باشند و الا این شخص اگر بخواهد هم در قسمت گمرکی کار کند و هم نظر در قسمت مدرسه داشته باشد مگر این شخص در زور چند ساعت وقت دارد که بتواند هم بمدرسه برس و تدریس کند و هم بقسمت های گمرکی بنده معتقدم که یک لایحه بیاورند دو نفر دیگر هم متخصص کنترات کنند بیاورند و این قدم برجسته را در اولین مرتبه که وزارت اقتصاد تأسیس شده است بردارند و ضمناً بولایات هم استفاده بدهند برای اینکه نتیجه ندارد که شما بیائید در این مدرسه شاگرد بیاورید تحصیل بکند بعد برود مستخدم کمپانی های خارج بشود این ابداً مفید بحال مملکت و اقتصاد ما نیست و ذرة هم در فرش

بافی ما بهبودی پیدا نمی شود. چه دلیل دارد فرش خراسان که سابق ذرعی پنج تومان شش تومان بود حالا ذرعی بیست تومان سی تومان فروش میرود؟ برای این است که یک نفر بخصوص در آن جا کارخانه دارد رنگرزی علمی تهیه کرده و استفاده میبرد ولی در قسمت های دیگر که سالهای سال است فرش بافی دارد هیچ ترقی نکرده اند و بهمان حال باقی مانده اند. برای اینجا است که دولت توجهی نکرده است این بود که بنده می خواستم مخصوصاً این عقاید و نظریاتم را بعرض تان برسانم و البته با آن حسن اعتمادی که بشخص آقای وزیر اقتصاد ملی هست تمام این آمال و آرزوهای ما البته بنوبه خودش انجام میشود (اورنگ – صحیح است) و اینها از نقطه نظر تذکر بود که من عرض کردم. (صحیح است)

مخبر – فرمایشات آقای ملک مدنی تماما از نقطه نظر خودش صحیح است ولی ایشان دیگر مثل آقای فیروزآبادی نباید اینقدر کم حوصله و کم صبر باشند باید مجال بدهند که وزارت اقتصاد ملی همان جور که در سایر قسمتهای مربوط به اقتصادیات یک مطالعات خوبی کرده است و عنقریب شروع بعمل خواهد کرد همین جور هم در قسمت قالی مطالعاتی بکند و آنچه مقتضی است چه از نقطه نظر مدرسه و چه از نظر سایر کارهای مربوط بآن اقدام خواهد کرد این فرمایشات کاملا صحیح است و دولت هم موافق است و ما هم موافقیم اقداماتی که فرمودید باید بشود حالا شما با یک نفر متخصص موافقت کنید اگر لازم دانستند باز هم می آورند.

رئیس – پیشنهاد آقای آقا سید یعقوب قرائت میشود:

پیشنهاد میکنم در ماده اول عوض عبارت متخصص و کارگران در شعبه نوشته شود شاگردان و کارگران در شعبه.

رئیس – بفرمائید

آقا سید یعقوب – به آقای مخبر هم عرض کردم عبارت قانون که از مجلس میگذرد باید عبارت خوبی باشد شاگرد بعد متخصص میشود متخصص فعلا معنی ندارد این بود که بنده اصلاح عبارتی را پیشنهاد کردم نوشته شود شاگردان و کارگران در شعبه رنگرزی.

مخبر – بنده قبول میکنم اصلاح عبارتی است

رئیس – نظر دولت هم موافق است؟

کفیل وزارت اقتصاد ملی – بلی

رئیس – رای میگیریم بماده اول با این اصلاح. آقایان موافقین قیام فرمایند (اکثر قیام نمودند)

رئیس – تصویب شد ماده دوم قرائت میشود:

ماده دوم – حداکثر حقوق سالیانه شیمیست مزبور چهار هزار و هشتصد تومان است که از محل بودجه اداره گمرکات پرداخته خواهد شد

رئیس – آقای آقا سید یعقوب

آقا سید یعقوب – آقای وزیر اقتصاد ملی فرمودند معلوم است دولت امروز مخصوصاً با این مساعدت هائی که شده است بنده هم البته عقیده دارم امروز یک وزیر جدی مثل آقای ذکاء الملک که باید فوق العاده متوجه باین امور باش و مخصوصا وزیر اقتصاد هم هست یقیناً پول مفت نخواهد داد بنده میدانم که دولت نمیدهد ولی اینها مفت میخورند یعنی کار نمی کنند پول میگیرند اینکه نمیشود و همینطوری که آقای اعتبار صحبت کردند بعرض شما میرسانم اگر رجوع بکنند بصورت مجلس دورة پنجم و ششم که راپرت آمد راجع بهمین متخصص با اینکه ما عقیده داریم و احتیاج داریم و با اینکه ما لازم داریم یک تجارت بیشتری که ما داریم قالی است و در اینجا فوق العاده دولت و کارکنان دولت باید مواظبت بکنند و کار بکنند همینجوری که ما باید کار کنیم و دوایرمان زحمت می کشند و اولیای

Page 10 – 21 missing