مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۹ مهر ۱۳۳۷ نشست ۲۳۳
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری نوزدهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین برنامه‌های عمرانی کشور مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری نوزدهم |
روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران
شامل: کلیه قوانین مصوبه و مقررات - گزارش کمیسیون‌ها - صورت مشروح مذاکرات مجلس - اخبار مجلس - انتصابات - آگهی‌های رسمی و قانونی
شماره
شنبه ماه ۱۳۳۷
سال چهاردهم
شماره مسلسل
دوره نوزدهم مجلس شورای ملی
مذاکرات مجلس شورای ملی
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره ۱۹
جلسه: ۲۳۳
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز سه‌شنبه ۲۹ مهر ماه ۱۳۳۷
فهرست مطالب:
۱- تصویب صورت‌مجلس
۲- تقدیم یک فقره لایحه به وسیله آقای نخست‌وزیر
۳- طرح و تصویب یک فوریت لایحه رسیدگی به دارایی کارمندان دولت
۴- بیانات آقای مهندس خسرو هدایت معاون نخست‌وزیر راجع به عملیات سازمان برنامه.
۵- سؤال آقای مهندس جفرودی راجع به واگذاری عملیات شهرسازی تهران به مؤسسه کوکس و جواب آقای معاون وزارت کشور
۶- شور اول گزارش کمیسیون امور خارجه راجع به موافقت‌نامه فرهنگی بین دولتین ایران و برزیل
۷- تعیین موقع جلسه بعد - ختم جلسه
مجلس یک ساعت و ۲۵ دقیقه پیش از ظهر به ریاست آقای رضا حکمت تشکیل گردید.
۱- تصویب صورت‌مجلس
رئیس- صورت غائبین جلسه پیش قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
غائبین بااجازه- آقایان: شادلو. اسکندری. بزرگ ابراهیمی. بهادری. دکتر سیدامامی. پردلی. قرشی. دکتر آهی. دادگر. دکتر عدل. عبدالحمید بختیار. صادق بوشهری. خلعتبری. صدرزاده. اورنگ. جلیل‌وند. اعظم‌زنگنه. قراگزلو. امیربختیار. رامبد. غضنفری. حشمتی. اردلان. اخوان. امیدسالار. مسعودی. مهندس سلطانی. دکتر فریدون افشار. دکتر امین. موسوی. مهندس هدایت. دولت‌آبادی. مهندس دهستانی. اسفندیاری. عامری. برومند. دکتر شاهکار. مجید ابراهیمی. قبادیان. دکتر نیرومند. خرازی. اریه. سعیدی. سالاربهزادی. امامی خویی. صراف‌زاده. ابتهاج. فولادوند.
غائبین بی‌اجازه- آقایان: دکتر طاهری. دکتر امیر حکمت. افخمی. کورس. دکتر مشیرفاطمی. دکتر اصلان افشار. هدی.
رئیس- در صورت‌مجلس نظری نیست؟ (اظهاری نشد) صورت‌مجلس جلسه قبل تصویب شد.
۲- تقدیم یک فقره لایحه به وسیله آقای نخست‌وزیر
رئیس- آقای نخست‌وزیر بفرمایید.
نخست‌وزیر (دکتر اقبال)- آقایان محترم استحضار دارند که در هفته قبل دولت در اجرای اوامر مطاع بندگان اعلیحضرت همایون شاهنشاهی که همیشه رفاه و آسایش مردم این کشور را می‌خواهند و برای تأمین آن هر روز اوامر مؤکدی به دولت صادر می‌فرمایند دستوری به تمام استانداران، فرمانداران و مأمورین انتظامی داده‌ایم که از عوارضی که برخلاف تمام اصول است و خوشبختانه در تمام کشور این عوارض اخذ نمی‌شود ولی در بعضی جاها این عوارض گرفته می‌شود چون این عوارض بر خلاف تمام اصول و مقررات کشور است بعضی از مالکین از رعایا می‌گیرند به این جهت دولت دستور داد که به‌هیچ‌وجه این عوارض گرفته نشود و به این ترتیب رفع مزاحمت از زارع گردد (مهندس اردبیلی- در آذربایجان گرفته نمی‌شود؟) تذکر دادم که در همه جا گرفته نمی‌شود اگر در محلی نمی‌گیرند که بحثی نداریم اگر می‌گیرند دیگر نباید بگیرند (نمایندگان- بسیار خوب است) پریروز بنده اینجا لایحه‌ای تقدیم کردم و استدعای تصویب آن را نمودم از این جهت که مقاماتی در مملکت ما مشاغلی را عهده‌دار هستند که در معاملات دولتی شرکت می‌کنند بنده وظیفه خودم می‌دانم از استقبالی که نمایندگان محترم از این لایحه دولت کرده‌اند سپاسگزاری کنم و مخصوصاً از ارباب جراید و تمام مردم ایران که در ظرف این ۴۸ ساعته ابراز علاقه کرده‌اند و دولت را تأیید کرده‌اند در اینجا تشکر و سپاسگزاری کنم ولی در بعضی از روزنامه‌ها دیدم که نوشته بودند این قدر دستگاه مملکت ما فاسد شده بود که دولت ناچار شده چنین لایحه‌ای را بدهد، بنده این مطلب را جداً تکذیب می‌کنم (احسنت) برای این که ما همیشه روی اصول کار می‌کنیم و این لوایحی که تقدیم مجلسین می‌کنیم لوایحی است که روی اصول تنظیم شده والا خیال می‌کنم که فساد در تمام دستگاه‌های دولتی خارج هم وجود دارد و نمی‌تواند وجود نداشته باشد برای این که دستگاه‌هایی که ایجاد کرده‌اند مثل وزارت دادگستری، شهربانی، ژاندارمری و سایر مراکز برای همین است که اگر خاطئی هست تعقیب کنند و نگذارند که در اجتماع باعث ناراحتی مردم بشوند ولی دلیل ایجاد این تأسیسات این نیست که تمام افراد یک مملکتی فاسد هستند از این جهت لوایحی که ما تقدیم می‌کنیم و خواهیم کرد یک لوایح اصولی است که به آن معتقد هستیم و روی این اصول لوایح تنظیم شده و بنده این مطالب را که در بعضی از مندرجات روزنامه‌ها دیدم خواستم در جلسه علنی تذکر بدهم که این طور تعبیر نشود و این یک سوءتعبیری است، ما این لوایح را از این نظر نمی‌دهیم که در دستگاه ما فساد به حد کمال رسیده است به‌هیچ‌وجه این طور نیست و بنده به نام دولت این شایعات را تکذیب می‌کنم (احسنت) و چون ما اصولی هستیم لوایحی می‌آوریم و فکر می‌کنیم که این اصول اگر رعایت بشود بهتر خواهد شد این نظر ما است و ما برای اجتماع خودمان این دوا را تجویز کردیم البته آقایان نمایندگان محترم اگر تصویب فرمودند اجرا خواهد شد و اطمینان دارم که این قانون هم در این مجلس هم در مجلس سنا تصویب خواهد شد هیچ تردید ندارم (انشاءالله) دولت در اجرای اوامر شاهنشاه بر طبق اصولی که دارد لوایحی تقدیم کرده و خواهد کرد امروز هم یک لایحه دیگری تقدیم مجلس می‌کنم و استدعا می‌کنم که به فوریت آن هم توجه بفرمایید و آن لایحه‌ای است راجع به کارمندان دولت که باز هم تأکید می‌کنم که اکثریت قریب به اتفاق کارمندان ما مردمان شریف، شرافتمند و جدی هستند ولی در هر دستگاهی ممکن است بد باشد (صحیح است) و اگر هم یکی دو نفر آدم بد در یک دستگاهی بود دلیل آن نیست که آن دستگاه فاسد است و ما برای این که باز اصولی فکر کنیم می‌خواهیم اول آن دستگاهی که امروز این مملکت را می‌گرداند و آن قوه مجریه است آن قوه مجریه از همه جهت پاک و منزه باشد (صحیح است- احسنت) آنهایی که بد هستند طبق مقررات و قوانین طرد بشوند و آن عده‌ای که پاک هستند از هر نوع حملات افترا تهمت مصون باشند و به عقیده دولت شرط اصلی پیشرفت کارها عبارت از این است که کارمندان ما هم پاک باشند و هم این که خیال‌شان از همه جهت راحت باشد که بتوانند وظایفی که به آنها محول شده به خوبی انجام بدهند. در لایحه‌ای که امروز تقدیم مجلس می‌کنم و با اجازه مقام ریاست قرائت خواهد شد چون فوریت دارد راجع به این است که تمام کارمندان دولت بدون استثنا وضعیت مالی خودشان را اعلام بدارند. (صحیح است) همچنین کارمندی که شروع به کار می‌کند معلوم می‌شود داراییش چیست این را اعلام کند و هر سال هم این کار را بکند اگر دولت و آن دستگاهی که معین شده است دید که دکتر اقبال امروز داراییش این بود و سال بعد اضافه شد بپرسد که آقا این را از کجا آورده‌اید اگر مشروع است که حرفی ندارد اگر نامشروع است این شخص نباید در سر کار باشد و روی این اصل و این عمل در این لایحه‌ای که امروز تقدیم مجلس می‌کنم و ما اول از خودمان شروع کرده‌ایم برای این که ما قوه مجریه این مملکت هستیم بایستی از هر نوع تهمتی منزه و پاک باشیم ما می‌خواهیم لوایحی که تقدیم می‌کنیم و مجلسین تصویب می‌کنند و اوامری که شاهنشاه صادر می‌فرمایند بتوانیم بدون هیچ دغدغه خاطر انجام بدهیم (احسنت).
۳- طرح و تصویب فوریت لایحه رسیدگی به دارایی کارمندان دولت
رئیس- این لایحه قرائت می‌شود و فوریت آن مطرح خواهد شد.
(به شرح ذیل قرائت شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی به طوری که خاطر نمایندگان محترم آگاه است دستگاه‌های دولت و مؤسسات عهده‌دار خدمات عمومی موقعی می‌توانند در کمال قدرت وظایف قانونی خود را در استقرار اساس حکومت و تأمین رفاه و سعادت جامعه انجام دهد و مورد اعتماد و وثوق مردم قرار گیرد که کلیه کسانی که در آن دستگاه‌ها به نحوی خدمت می‌کنند از یک سو پای‌بند اصل مسلم پاکی و درستی باشند و از سویی دیگر از مظان هر گونه تهمت و افترا مصون و محفوظ بمانند. برای تأمین این دو نظر که مورد توجه خاص شاهنشاه معظم است و همواره در تحقق آن تأکید بلیغ می‌فرمایند باید به طربقی روشن معلوم و معین شود که کارمندان دولت و متصدیان امور عمومی ثروت و مکنتی را که دارند و یا پیدا می‌کنند از چه راه به دست آورده‌اند تا اگر اتفاقاً کسی بر خلاف اصل درستی مالی تحصیل کرد از دستگاه رانده شود و به مجازات قانونی برسد و وجود فردی نادرست موجب بدنامی جمعی درستکار نگردند و در اساس حسن اعتماد جامعه نسبت به دولت سستی و فتور پیدا نشود بنابراین لایحه رسیدگی به دارایی کارمندان دولت و شهرداری‌ها و مؤسسات وابسته به آنها در ده ماده و دو تبصره به قید یک فوریت برای تصویب تقدیم می‌شود.
قانون رسیدگی به دارایی کارمندان دولت اعم از کشوری و لشگری و شهرداری‌ها و مؤسسات وابسته به آنها
ماده ۱) کلیه کارمندان دولت اعم از کشوری و لشگری یا شهرداری‌ها یا دستگاه‌های وابسته به آنها و اعضا انجمن‌های شهر مأمورین به خدمات عمومی و همچنین کلیه کارکنان هر سازمان یا بنگاه یا شرکت یا بانک یا هر مؤسسه دیگر که اکثریت سرمایه یا منافع آن متعلق به دولت یا سایر مؤسسات مذکور است و با نظارت و یا اداره یا مدیریت آن یا یکی از مقامات مزبور می‌باشد و همچنین کلیه اشخاصی که به نحوی از انحا از خزانه دولت یا از مؤسسات مذکور حقوق یا مقرری یا حق‌الزحمه یا پاداش یا امثال آن به طور مستمر (به استثنا حقوق بازنشستگی یا وظیفه یا مستمری قانونی) دریافت می‌دارند مکلف هستند از تاریخ تصویب این قانون تا دو ماه صورت دارایی و درآمد خود و همسر خود و فرزندانی که قانوناً تحت سرپرستی آنها هستند به مراجعی که طبق تصویب‌نامه هیئت وزیران تعیین خواهد گردید تسلیم و رسید دریافت دارند.
ماده ۲) کلیه کارمندانی که جدیداً به خدمت دولت یا یکی از مؤسسلت فوق‌الذکر وارد می‌شوند باید موقع ورود به خدمت صورت دارایی و درآمد خود و همسر و فرزندان تحت سرپرستی خود را تسلیم نمایند.
ماده ۳) صورت دارایی شامل ریز کلیه اموال غیرمنقول و کلیه حقوق متعلق به اموال غیرمنقول و مطالبات و دیون و حقوق انتفاعی و وجوه نقد و اسناد بهادار و سایر اقلام مهم دارایی منقول با ذکر قیمت تقریبی آنها خواهد بود.
تبصره- صورت مزبور در روی اوراقی که از طرف دولت منتشر خواهد گردید و فهرست اموالی که باید صورت داده شود در آن تعیین گردیده نوشته شده و به امضا کارمند خواهد رسید.
ماده ۴) مشمولین این قانون همچنین مکلفند در ماه‌های مهر و آبان هر سال صورت کلیه تغییراتی که در دارایی و درآمد آنان یا همسر و فرزندان تحت سرپرستی آنان پیدا شده به طریق مذکور در ماده (۱) تسلیم و رسید دریافت دارند.
ماده ۵) هر کس عامداً و با علم و اطلاع در تنظیم صورت دارایی خود یا همسر و فرزندان تحت سرپرستی خود حیله و تقلبی نماید یا برخلاف واقع مطلبی درج کند یا قسمتی از دارایی خود یا همسر یا فرزندان تحت سرپرستی خود را کتمان نماید یا بر خلاف واقع بیشتر قلمداد کند از خدمت در مؤسسات مذکور در این قانون منفصل خواهد گردید به علاوه آن قسمت از دارایی که عامداً در صورت قید نگردیده چنانچه متعلق به خود کارمند باشد به نفع خزانه دولت ضبط خواهد شد همچنین هر کس بدون عذر موجه ظرف مدت‌های مذکور در این قانون از تسلیم صورت دارایی امتناع نماید از خدمت در مؤسسات مذکور در این قانون منفصل خواهد شد.
ماده ۶) در مورد آن قسمت از دارایی مشمولین این قانون که بعد از تاریخ تصویب این قانون تحصیل خواهد شد دولت می‌تواند از دارنده آن نحوه تحصیل آن را سؤال نماید در صورتی که دارنده نتواند طرق مشروع تحصیل آن را معین کند اموال مزبور ضبط و دارنده آن از خدمت در مؤسسات مربوطه منفصل خواهد گردید.
تبصره- منظور از انفصال از خدمت درباره کارمندان مشمول این قانون که جزو مأمورین دولت یا شهرداری یا بنگاه‌های مذکور در قانون راجع به محاکمه مأمورین به خدمات عمومی مصوب ۱۶/ ۲/ ۱۳۱۵ نمی‌باشند انفصال ابد از خدمت در بنگاه‌های مذکور و محرومیت از خدمات دولتی (اعم از کشوری و لشگری) و شهرداری است.
ماده ۷) رسیدگی به صورت‌های مزبور و تشخیص تخلفات کارمندان از مقررات این قانون در قسمت کشوری به عهده اداره کل بازرسی کشور و در قسمت نیروهای مسلح به عهده اداره بازرسی ارتش خواهد بود اداره کل بازرسی کشور و اداره بازرسی ارتش به هر نحو که مقتضی بدانند رسیدگی‌های مقدماتی را انجام داده در صورتی که تخلف از مقررات این قانون را ثابت تشخیص دادند رسیدگی امر به مراجع صالح کیفری ارجاع خواهند نمود. رسیدگی و محاکمه بر حسب مورد طبق مقررات مربوطه کیفری به عمل خواهد آمد.
ماده ۸) کسانی که طبق این قانون از طرف دادستان در دادگاه جنحه یا دادرسی ارتش تحت تعقیب واقع شوند از خدمت معلق یا بدون کار می‌شوند و در صورتی که بر حسب حکم قطعی برائت حاصل نمودند ایام تعلیق یا بدون کاری جزو خدمت آنان محسوب و مقرری مدتی که به علت تعلیق به آنان پرداخته نشده دریافت خواهند کرد.
ماده ۹) آئین‌نامه‌های لازم جهت اجرای این قانون را وزارت دادگستری و وزارت جنگ تنظیم و پس از تصویب هیئت وزیران به موقع اجرا خواهند گذاشت.
ماده ۱۰) وزارت دادگستری و وزارت جنگ مأمور اجرای این قانون هستند.
نخست‌وزیر وزیر دادگستری وزیر جنگ
رئیس- فوریت مطرح است در لایحه نوشته شده است و قانون باید به لایحه اصلاح شود فوریت لایحه مطرح است.
بعضی از نمایندگان- موافقیم.
رئیس- مخالفی نیست؟ آقای رامبد بفرمایید.
رامبد- بنده ضمن تبریک به دولت جناب آقای دکتر اقبال در مورد اصلاحاتی که احتمالاً لازم است و از حالا پیش‌بینی می‌فرمایند از این گونه قوانین به عمل می‌آید و توجه فرموده‌اند خیلی به اختصار دو نکته را به همکاران محترم خواستم عرض کنم و یادآوری کنم در مورد قوانین بیش از هر مطلبی باید موقع اجرا و نتیجه اجرا را در نظر گرفت و آنچه که به خصوص در مورد قوانین باید از آن احتراز کرد جنبه تبلیغاتی قوانین است. خوب به خاطر دارم استادان فن با حسن نیت کامل نشسته و لوایح مالیاتی تنظیم کردند به مجلس آوردند و هر یک از آقایان که حسن نیت‌شان بیشتر بود استقبال بیشتری کردند این قوانین تصویب شد و به وزارت دارایی و دولت ابلاغ گردید در مرحله اجرا دیدند که صد در صد از قانون قبلی ناقص‌تر است مجبور شدند لوایح دیگری را تقدیم مجلس کنند عرض نمی‌کنم که وقت مجلس و دولت همه تضییع شود ولی حداقل عرض می‌کنم که در این مدت می‌توانستند به کارهای دیگری برسند و وقت صرف کنند قوانین به این خوبی و با دولتی که به این علاقه و حسن نیت آماده انجام آن است بهتر است که برای یک مرتبه با مطالعه کامل تصویب بشود بررسی بشود و بعد تصویب گردد که دولت هم در اجرای آنها به اشکالاتی برنخورد به این جهت است که اگر آقایان همکاران محترم موافق باشند بنده فکر می‌کنم هیچ عجله‌ای برای این نیست که فردا صورت دارایی کارمندان آن هم از صالح یا خدای
نکرده ناصالح تنظیم شده باشد البته آنها که ناصالح هستند خیلی علاقه‌مند هستند که این صورت را فوراً بدهند برای این که گذشته‌هاشان لااقل با دادن این صورت پاک شده باشد (نخست‌وزیر- گذشته‌ها پاک نمی‌شود) (فضائلی- گذشته را هم باید بدهند) (یکی از نمایندگان- گذشته‌ها گذشته) خوب انشاءالله با این ترتیبی که من می‌بینم جناب آقای دکتر اقبال راجع به آن هم فکری خواهند کرد ولی برای حالا عرایضی عرض می‌کنم شاید صلاح باشد با دقت کامل اگر چیزهایی دولت به نظرش نرسیده خود آقایان که این قدر استقبال کردند در این لوایح مطالبی که به نظرشان برسد اظهار نظر بکنند و این لایحه مثل یک لایحه عادی ولیکن کامل به دست دولت برسد بهتر است، از این جهت بنده فکر کردم فوریتش خیلی مورد ندارد.
رئیس- آقای نخست‌وزیر بفرمایید.
نخست‌وزیر- عرض کنم جناب آقای رامبد نماینده محترم مجلس دو سه نکته را اینجا تذکر فرمودند که بنده لازم است جواب بدهم اولاً قبل از این که بنده این جواب را بدهم خواستم عرض کنم در بعضی از روزنامه‌ها دیدم نوشته‌اند اگر اجرا شود. اجرا شود یعنی چه؟ بنده نمی‌دانم که چرا نسبت به این لایحه این طور جنبه یأس و نومیدی و نفی کار در نظر می‌گیرند اگر اجرا بشود یعنی چه؟ دولت، ما که مسئول کارهای سابق نیستیم دولتی است لایحه‌ای آورده‌اند اینجا تا موقعی که بنده اینجا هستم و به موجب امر اعلیحضرت همایونی در رأس امور هستم آقایان اطمینان داشته باشند که هر چه تصویب بفرمایند اجرا خواهد شد و بنده نشان داده‌ام که در امور مملکتی نه دوستی می‌شناسم نه قوم و خویش و نه هیچ کس را برای این که اول بایستی مملکتی باشد تا بنده و آقایان اینجا بنشینیم (صحیح است) این را اول آقایان باید تشخیص بدهند و آقایانی که در بیرون هستند بدانند که باید اول مملکتی باشد تا بتوانیم اینجا بنشینیم و این لوایحی که دولت می‌دهد اصلاحی است نه فصلی که نظر خاصی هست لوایحی است اصولی بنده تکرار می‌کنم نه فصلی است و نه نظر خاصی هست لوایحی است اصولی و از این قبیل لوایح هم خواهیم داد با اجازه آقایان یک پرانتز هم اینجا باید باز کنم در یکی از روزنامه‌ها دیدم بعضی از رفقای هم‌مسلکی بنده که در این مجلس تشریف دارند اظهار کرده بودند که خوب بود دولت این لوایح را در فراکسیون حزب می‌آورد و ما هم بحث می‌کردیم البته شاید از یک جهتی این نظر درست است ولی این لوایح که ما می‌آوریم مافوق لوایح حزبی است و لوایح اصولی است برای مملکت (پروفسور اعلم- به همین دلیل ما هم رأی می‌دهیم) یک تصمیماتی گرفته می‌شود که آن تصمیمات مافوق حزب است (صحیح است) این جوابی بود که خواستم به بعضی از همکاران محترم و هم‌مسلکان عزیزم عرض کنم که این کار مافوق اصول حزبی است چون ما اول مملکت را می‌خواهیم بعد حزب را (صحیح است) (پروفسور اعلم- حزب هم مملکت را می‌خواهد) بلی البته چون این را یکی از اشخاص گفته است که خیلی علاقه به حزب دارد ما همه علاقه‌مند به حزب هستیم، عرض کنم این نکته بود که خواستم عرض کنم که ما بر خلاف اصول کلی رفتاری نکردیم، اما راجع به بحثی که آقای رامبد فرمودند یکی این بود لوایحی که می‌آوریم خیلی دقت بشود خیال می‌کنم جایی که باید در لوایح دقت بشود بحث بشود اینجا است مجلس شورای ملی است که باید در لوایح بحث و شور شود.
رئیس- صحیح است.
نخست‌وزیر- مجلس برای همین تشکیل شده است اینجا هم نوشته شده است مشاورهم فی‌الامر آقایان در لوایح دقت بفرمایید مطالب را تنقیح بفرمایید اشکال را رفع کنید آنچه که به نظرتان می‌آید بفرمایید به هر حال آنچه که از اینجا می‌آید بیرون ما اجرا می‌کنیم والا اگر مجلسی نبود ما خودمان تصویب می‌کردیم قانونی هست، مجلسی هست آقایان تنقیح بفرمایید پس اگر یک گله‌ای هست از خود آقایان بفرمایید بنده یک لایحه‌ای آورده‌ام اگر خوب و کامل بیرون نرفته گله از خودتان بفرمایید و بعد هم این عیبی نیست که قوانین برای اصلاح به مجلس بیاید همیشه دستگاه مقننه‌ای هست که اگر قانونی آوردیم و تصویب کرد و بعد دیدیم در اجرایش اشکال هست دولت بیاید و قانون را اصلاح کند خیال می‌کنم که این یکی از اصول اساسی و مهم قوه مقننه است اگر این طور نبود باید تمام قوانینی که در اول مشروطیت تصویب شده بود تا حالا اجرا شود پس چرا همه را عرض می‌کنم برای این است که مطابق مصلحت روز و مصلحت مردم قوانین را باید تنقیح کرد از این جهت ایرادی نیست، بر عکس به عقیده بنده آن دستگاهی که خودش خودش را تنقید کند و خودش خودش را تشخیص بدهد که اشتباه کرده آن دستگاه دستگاهی است آگاه. ما در حین عمل دیدیم که اشتباه کرده‌ایم هیچ خجالت هم نکشیدیم آوردیم گفتیم که این را اصلاح بفرمایید، هیچ ایرادی ندارد. اگر یک اشتباهی بود و اصرار می‌کردیم و پافشاری می‌کردیم این اشتباه بود و هیچ وقت نباید در امور بی‌خود و بی‌جهت یک تعصبی داشت و در امور مملکتی تعصب به خرج داد و پافشاری کرد. اگر اشتباه کردیم باید بیاییم بگوییم بنده از آن اشخاصی هستم که اگر اشتباه کردم آن قدر در خودم قدرت می‌بینم که بیایم بگویم اشتباه کرده‌ام (احسنت) اگر اشتباه من به ضرر مملکت بود تنبیهم بکنید و اگر می‌شود اغماض کرد اغماض بفرمایید این عیبی ندارد و البته آقایان نمایندگان دقت خواهند فرمودند و تنقیح خواهند فرمود وقتی به تصویب مجلس شورای ملی رسید بعد که تصویب مجلس سنا رسید و به توشیح اعلیحضرت همایونی رسید دولت اجرا خواهد کرد و اطاعت می‌کنیم، بعضی از آقایان فرمودند که گذشته‌ها مالیده نخیر نمالیده (احسنت) عرض کنم که الان همین الساعه که بنده اینجا هستم این قانون که تصویب نشده، مگر منع قانونی دارد که اگر شخصی دزدی کرده باشد تعقیب شود مگر منع قانونی دارد منع قانونی که ندارد، کی گفته است که ما نمی‌توانیم این کار را بکنیم؟ این است که همیشه برای دولت و برای دستگاه قضاییش این اجازه هست که هر کسی برخلاف مقررات رفتار کرده تعقیب کند، منتهی این لایحه‌ای که آوردیم این یک اصول تازه‌ای است یعنی گفته‌اند کارمندی که امروز سر کار هست و یا از امروز استخدام می‌شود بگوید که من چه دارم والا آن کسی که دزدی کرده الان هم می‌شود او را تعقیب کرده و هر کسی را که آقایان اطلاع دارند خواهش می‌کنم اعلام جرم بفرمایید به دادستان یا بیاورید پیش بنده ببینید چقدر زود به جریان خواهد افتاد. این یک اصول تازه‌ای است که گفته‌ایم هر کارمندی که وارد خدمت می‌شود خودش سند بدهد که داراییش چیست، چند سال دیگر هم بدهد و اگر تفاوت زیاد بود رسیدگی می‌کنند این طور نیست که اشخاصی را بخواهند تبرئه کنند هیچ چنین چیزی نیست و مفهوم این لایحه به‌هیچ‌وجه چنین چیزی نیست، مفهوم این لایحه این است که از این تاریخ هر کارمند دولتی موظف است که صورت دارایی خودش را اعلام بدارد. سابقاً این جزو وظایف کارمندان نبود ما تقاضا کردیم مجلسین موافقت بفرمایند و اجازه بدهند که این وظیفه را از کارمندان بخواهیم والا آن کسی که دزدی کرد و اختلاس کرد اعلام جرم بکند، مدارکی دارید تسلیم عدلیه بکنید البته تعقیب خواهد شد (احسنت)
رئیس- آقای نورالدین امامی موافقید؟
امامی- بله.
رسیس- بفرمایید.
نورالدین امامی- جناب آقای دکتر اقبال فرمودند من مسئول گذشته نیستم، آقا مسئول گذشته و آینده هستید. گذشته اگر کسی مجرم بود آقا باید مجازات کنید و اگر خدمت کرده باید پاداش بدهید (صحیح است) من مسئول نیستم یعنی چه؟ آقا را نخست‌وزیر کرده‌اند در رأس قوه مجریه نشسته‌اید، مسئول گذشته و آینده جنابعالی هستید (صحیح است) فرمودید مافوق، من معنای مافوق را ندانستم، فرمودید اگر با فراکسیون حزبی مشورت نکردید برای این است که این قانون مافوق حزب بود، ما فوق یعنی چه؟ فراکسیون حزب عمل غلطی انجام می‌داد؟ مگر فراکسیون حزب بر خلاف مصالح کشور اقدام می‌کرد. سر که نه در راه (دکتر بینا- یعنی این قانون مورد نظر همه اجزاب است) آقا توجه کن به آقا عرضی ندارم. سر که نه در راه عزیزان بود بار گرانی است کشیدن به دوش (زنگ رئیس) ما برای جانبازی و فداکاری آمده‌ایم مافوق یعنی چه؟ ماتحت یعنی چه؟ (خنده نمایندگان) معنی ندارد اگر فراکسیونی هست، حزبی هست حقیقتی هست بیایید بنشینید دشمنان را بگویید دوستان را بلند کنید (زنگ رئیس).
رئیس- در مورد فوریت صحبت کنید.
امامی- اما راجع به این قانون بنده صد در صد موافقم برای گذشته هم موافقم برای آینده هم موافقم بالاخره یک روزی از مستخدم و غیرمستخدم دزدها را باید گرفت. یک روزی توی این کشور باید حق به حق‌دار برسد. یک روزی به حساب‌ها باید برسند. کسی باید باشد؟ اما دکتر اقبال بدان پوست خربزه هم در کار هست، مردی بیا به میدان گذشته و آینده رسیدگی کن تا تکلیف کشور معلوم شود تکلیف گذشته‌ها معلوم شود. تکلیف کنترات‌چی‌ها معلوم شود. تکلیف میلیونرها معلوم شود، از کجا آمده به کجا رفته، مال کی به کجا رفته حق حکمیت‌ها چه شده؟ شرکت‌ها چه شده، حق‌الوکاله‌ها چه شده.
رئیس- اینها که مربوط به فوریت نیست.
امامی- علت را عرض می‌کنم وزرا چه شده‌اند، امرا چه کرده‌اند باید یک روز موقع رسیدگی باشد و آن روز امروز است. مردید بیایید به میدان این گوی و این میدان.
رئیس- رأی گرفته می‌شود به فوریت آقایانی که موافقند قیام کنند (اکثر برخاستند) تصویب شد به کمیسون دادگستری فرستاده می‌شود.
۴- بیانات آقای مهندس خسرو هدایت معاون نخست‌وزیر راجع به عملیات سازمان برنامه
رئیس- آقای مهندس هدایت.
مهندس خسرو هدایت- بنده می‌خواستم به استحضار آقایان نمایندگان محترم برسانم که در این مهر ماه سه سال است که از دوره دوم عملیات برنامه ۷ ساله می‌گذرد و می‌خواستم
به طور بسیار مشخص شمه‌ای از عملیاتی که انجام شده به استحضار آقایان برسانم این را ابتدا عرض کنم که در دوره اول ۷ ساله در تمام مدت ۷ سال مبلغی که برای تمام عملیات برنامه به مصرف رسیده هشت میلیارد ریال بود. در این سه سال اول که امروز پایان یافته، مبلغی که در این سه سال به مصرف رسیده از سی میلیارد ریال متجاوز است البته علت اینکه در دوره اول مبلغی که به مصرف رسید فقط هشت میلیارد بود علت اصلیش نبودن درآمد بود و تصادف آن دوره با ی کدوره بحرانی بود که تمام عملیات اساسی کشور متوقف شد و هیچ عملی که به نفع مردم و مملکت باشد صورت نگرفت و یک خشت روی خشت گذارده نشد، آنچه که آقایان نمایندگان محترم برای دوره دوم هفت ساله اجازه فرمودند ۸۴ میلیارد ریال است پس از افزایش صدی بیست درصد که قانون اجازه داده است و بایستی از تصویب کمیسیون بگذرد این سی میلیارد ریال و کسری را که ما در عرض این سه سال اول خرج کردیم تمامش را سازمان برنامه خرج نکرده است آنچه را که سازمان برنامه شخصاً و مبتکراً به خرج رسانده چهارده میلیارد ریال است بنابراین مبلغی بیش از نصف از درآمد سازمان برنامه به دست وزارتخانه‌ها به خرج رسیده مثلاً مبلغی را که وزارت راه از درآمدهای ما رأساً خرج کرده شش میلیارد و پانصد و هفتاد و نه میلیون ریال است و این غیر از اداره کل هواپیمایی کشوری است که به تنهایی شش‌صد و پنجاه میلیون ریال برای اداره کل هواپیمایی کشوری پرداخت شده یا این که مثلاً وزارت بهداری دو میلیارد گرفته است همین وزارت فرهنگ و سایر مؤسساتی که ما به آنها کمک کرده‌ایم، البته با پرداخت این مبلغ به وزارتخانه‌ها به دست وزارتخانه‌ها یک کارهایی انجام پذیرفته که آقایان محترم استحضار دارند مثلاً در مورد وزارت راه‌آهن تهران تبریز و تهران مشهد پایان یافته و یا این که راه همدان به ساوه ساخته شده و راه اصفهان به ساوه در دست اقدام است و بسی کارهای دیگر با وزارت بهداری مبارزه مؤثر با مالاریا کرده و سایر کارها و همچنین وزارت کشاورزی مبارزه با دفع آفات نباتی کرده مثلاً همین مبارزه‌ای که با ملخ شد کمکی که ما در این مورد کردیم ده فروند هواپیما بود صد تن سم بود و بیست میلیون کمک نقدی اینها البته عملیاتی است که به دست وزارتخانه‌ها انجام یافته ولی از بودجه‌های سازمان برنامه استفاده شده این چهارده میلیاردی که ما خرج کرده‌ایم رئوس مطالبش به استحضار آقایان رسیده مثلاً در امر صنایع کارخانه سیمان درود و کارخانه سیمان لوسان برای ساختمان اولی به ظرفیت ۶۰۰ تن و دومی سیصد تن رو به اتمام است و در آخر امسال کارخانه لوشان و در اول سال آینده از کارخانه درود شروع به بهره‌برداری می‌شود یا عملیاتی که در دشت مغان شده و رو به اتمام است و تا سی هزار هکتار تا چند ماه دیگر بهره‌برداری خواهد شد و الان در حدود شش هزار هکتار زیر کشت است عملیات بندرسازی در خرمشهر و بوشهر پیشرفت کرده است در سد سفیدرود و سد کرج حتی شب‌ها با نورافکن کار می‌کنند سد کرج در آخر ۳۹ و سد سفیدرود در جریان سال چهل پایان خواهد یافت (مهندس اردبیلی- در آذربایجان چه کرده‌اید؟) در آذربایجان سد زرینه‌رود در جریان است و امیدواریم شروع شود عرض کنم با توجه به وسعت کشور اگر آقایان دقت بفرمایند در عین حال که الان مثلاً در مغان مشغول کار هستیم دو هزار کیلومتر کانال ما داریم می‌سازیم در بلوچستان و سیستان عملیات تولیدی و عمرانی شروع شده که یکیش مثلاً تهیه آب آشامیدنی برای پانصد قریه است، این این عملیاتی که صورت گرفته به صورت یک گزارش مفصلی تحت تدوین و طبع است خدمت آقایان تقدیم خواهد شد که جزئیات کارهای انجام یافته و کارهایی که در دست انجام است به عرض خواهد رسید مثلاً در مورد راه‌سازی از خرمشهر به پهلوی الان مشغول کارند همچنین از همدان به خسروی و از راه آمل به آبعلی و انواع این راه‌هایی است که مستقیماً سازمان برنامه می‌سازد بنده از موقع استفاده می‌کنم و اشاره می‌کنم که مطالبی که در اینجا به عرض آقایان محترم رسیده مکرر اشاره شده و شایع شده که به جان مولم ۱۳۰ میلیون تومان داده‌اند یکی از آقایان نمایندگان محترم سال پیش اینجا سؤال کردند که این پول‌هایی که داده شده چه شده؟ بنده در اینجا و مجلس سنا که سؤال شده بود به عرض آقایان رسانیدم که جمع پولی که به جان مولم داده شده بود ۱۳۹ میلیون بود و این پول‌ها به چه مصرفی رسیده به عرض آقایان رسید که ۴۰ میلیون ماشین‌آلات خریداری شده و ۶ میلیون خرج تأسیسات شده و چه مقدار راه نقشه‌برداری شده و چه مقدار به مقاطعه‌کار داده شده و آنچه که حق‌الزحمه به جان مولم داده شده بود که در حقیقت حق‌الزحمه را برداشت و برد فقط ۱۷ میلیون ریال است بنده این را قبلاً هم عرض کردم و تصور می‌رفت که عرایض بنده مورد تأیید بود آنچه که به صورت حق‌الزحمه به جیب جان مولم رفته ۱۷ میلیون ریال بود (پروفسور اعلم- به تومان بگویید چه مبلغ است) یک میلیون و هفت‌صد هزار تومان است این ۱۳۰ میلیونی که گرفته خرج شده و توی این مملکت هست ۴۰ میلیون فقط ماشین‌آلات است که الان ۴۰ درصد به قیمتش علاوه شده آزمایشگاهی ساخته‌اند که الان کار می‌کند از خارج و داخل آنجا می‌آیند مواد و مصالح ساختمانی‌شان را می‌دهند تجزیه می‌کنیم تمام نقشه‌هایی که جان مولم داده بود الان مورد استفاده راه‌سازی است و یک قسمت هم پول‌هایی بود که به مقاطعه‌کارانی که برای جان مولم کار کرده بودند داده شده بود بنده این مطالب را در اینجا گفتم در مجلس سنا گفتم ولی باز جناب آقای خلعتبری آمدند و گفتند که ۱۳۰ میلیون پول به جان مولم داده شد یا این که آن ساختمانی را که ما کردیم گفت پنجاه میلیون تومان ما خرج ساختمان کردیم در حالی که این ساختمان و هنرستان رنگرزی که پهلویش ساختیم فقط ۱۰ میلیون تومان می‌شود فرمودند ۵۰ میلیون تومان ما اگر ۴۰ هزار تومانی که ماهیانه کرایه محل تا به حال داده‌ایم حساب کنیم می‌شود ۲۰۰ میلیون تومان ما ۱۰ میلیون تومان خرج ساختمان کردیم در بهترین شرایط از حیث ساختمان و آسانسور و غیره بنده عقیده دارم که همین طور که این افتخار برای ما هست که به صورت نماینده ملت یا دولت پشت این تریبون بیاییم شأن ما در این خواهد بود که آنچه را در اینجا بیان می‌کنیم حقیقت باشد یعنی ملت ایران متوقع است که با این صدایی که از پشت این تریبون می‌شنود حقیقت باشد آقایان استحضار دارند که وضع فعلی ما چون در دنیا ثبات دارد دشمنانی دارد و به وسیله این دشمنان در خارج یک میکروفن‌هایی هست که یک چیزهایی غلط و غیرحقیقی را به زبان خارجی پخش می‌کند بنده معتقد هستم نباید شرایطی پیش بیاید که آن میکروفن‌ها از اخبار غیرواقع آنچه که ما خودمان می‌گوییم استفاده کنند (احسنت) ما نمی‌بایستی خرج ساختمانی که ۱۰ میلیون تومان شده بگوییم ۵۰ میلیون چون آنها مترصدند این را می‌گیرند و دومرتبه به سر خودمان می‌کوبند و بر علیه ما تبلیغات می‌کنند (صحیح است) بنده متأسفم که در جلسات ماهانه‌ای که در جلسات خصوصی تشکیل می‌شود و آقای ابتهاج می‌آیند و گزارش کارها را می‌دهند هیچ وقت آقای ارسلان خلعتبری شرکت نکردند آن توضیحات آنجا هم داده شده روز شنبه آینده هم چنین جلسه‌ای هست بنده استدعا می‌کنم آقایان توجه بفرمایند وقت‌شان را صرف بفرمایند و در آنجا نکات و کارهایی که انجام شده بشنوند یک نکته دیگری را که بایستی عرض کنم جناب آقای خلعتبری می‌فرمایند دولت باید مدیر عامل سازمان برنامه را انتخاب کند، هیچ وقت غیر از این نبوده است مدیر عامل سازمان برنامه بر حسب تصویب‌نامه هیئت وزیران انتخاب می‌شود برای مدت سه سال بنده نمی‌دانم مقصود ایشان چه بوده آیا مدیرعامل سازمان برنامه را کس دیگری انتخاب کرده است؟ مدیرعامل سازمان برنامه منتخب دولت است و تصویب‌نامه‌اش هم برای برای مدت سه سال صادر شده و از این سه سال یک سال و نیمش هم گذشته این عرایضی که به اختصار به عرض رساندم برای این بود که تا حدی که وقت مجلس اجازه می‌داد یک توضیحاتی را به استحضار خاطر مبارک آقایان رسانده باشم و در ضمن استدعا می‌کنم که برای داشتن اطلاعات دقیق‌تر اگر در جلسه خصوصی شنبه شرکت بفرمایند این منظور به عمل می‌آید (احسنت).
۵- سؤال آقای مهندس جفرودی راجع به واگذاری عملیات شهرسازی تهران به شرکت کوکس و جواب آقای معاون وزارت کشور
رئیس- سؤال آقای مهندس جفرودی مطرح است آقای مهندس جفرودی.
مهندس جفرودی- چند ماه پیش سؤالی به این شرح تقدیم مقام معظم ریاست مجلس کردم که می‌خوانم خواهشمندم مقرر فرمایید جناب آقای وزیر کشور در مجلس شورای ملی حضور به هم رسانیده و به سؤالات زیر پاسخ دهند به قرار اطلاع شهرداری طهران در نظر دارد کلیه نقشه‌های مربوط به شهر شمیران و حومه و نظارت در اجرای آنها را به مؤسسه کوکس که یک مؤسسه خارجی است واگذار نماید.
۱- در صورت صحت موضوع فایده وجود اداره کل ساختمان شهرداری با مقدار زیاد مهندسین قدیمی آن چیست؟
۲- آیا وزارت کشور و شهرداری طهران مهندسین ایرانی اداره کل ساختمان خود را برای تهیه نقشه‌ها و مخصوصاً نظارت در احرای آنها ناصالح می‌داند که می‌خواهد انجام این امور را به مؤسسه خارجی واگذار نماید.
۳- آیا وزارت کشور و شهرداری طهران اطلاع دارند که مؤسسه خارجی کوکس در انجام مأموریتی که از طرف سازمان برنامه عهده دارد تا به حال مرتکب خبط‌ها و تخلفاتی شده است و عملیاتی کرده است که از لحاظ فنی و مالی قابل ایراد و تعقیب است.
۴- آیا در ایران از مؤسسات مهندسین ایرانی دستگاه ذی‌صلاحیتی وجود ندارد که بتواند نظر شهرداری طهران را در تهیه نقشه‌ها و مخصوصاً در اجرای آنها تأمین نماید.
۵- چه ضرورتی دارد که حتی شهرداری تهران نیز امور مربوط به شهر تهران را به مؤسسات بیگانه واگذار نماید بنده در هر یک از این سؤالات منتظر پاسخ جناب آقای معاون وزارت کشور می‌شوم و بعد مطالبی را به عرض خواهم رسانید.
رئیس- آقای معاون وزارت کشور.
معاون وزارت کشور (فرهودی)- سلسله سؤالات نماینده محترم یک روحی دارد و یک مسائلی است که انگیزه ایشان این مطالب است که آیا از مهندسین ایرانی و مؤسسات مهندسین ایرانی در کادر شهرداری تهران استفاده می‌شود یا نمی‌شود عرض کنم روش کلی شهرداری تهران و وزارت کشور این است که از مهندسین ایرانی و اگر مهندسین ایرانی مؤسسات صحیحی دایر کرده باشند از آن مؤسسات در کارهای فنی استفاده کنند این اصل اساسی است والا هم این مطالبی که عرض می‌کنم ممکن است همکاران مطبوعاتی به طور آگهی تلقی کنند و در تمام مملکت اعلام کنند که هر کس مهندس است و اطلاعاتی در امور فنی دارد تجربه‌ای دارد و می‌تواند به شهرداری تهران خدمت بکند و حاضر است در شهرداری تهران پیشنهادش را بدهد به اینجانب رسیدگی خواهد شد (احسنت) اما آنچه راجع به سطوح مطالب بود یکی مربوط به اصل واگذاری تهیه کلیه نقشه‌های مربوط به شهر تهران به مؤسسه مشاور کوکس در این قسمت باید عرض کنم چنین اصلی نبوده است که تهیه نقشه‌های اساسی شهر تهران و اطراف تهران به مؤسسه مهندسی مشاور کوکس داده شده باشد فقط مطابق قانونی که از مجلس گذشته سازمان برنامه برای عمران و آبادی شهرها و شهرداری‌ها همکاری‌های زیادی می‌کند و مطابق اصولی که در سازمان برنامه هست و به جای خود آن اصول پذیرفته شده‌اند عبارت است از این که مهندسین مشاوری در این کارها مطالعه می‌کنند نظارت می‌کنند و چون شهر تهران یکی از شهرهای مملکت است مشمول این قانون کلی هست و آن این است که در کارهایی که پروژه مشترک با سازمان برنامه هست، مهندسین متخصص سازمان برنامه مطالعه می‌کنند نظارت می‌کنند فقط مسئله تجدید اسفالت‌کاری شهر تهران خاطر آقایان مستحضر است که چندین بار در اینجا مطرح فرمودند که فلان خیابان وقتی امسال اسفالت شد سال دیگر خراب است چرا این طور شد؟ این بود که وقتی که نقشه تکمیل اسفالت شهر تهران و تجدید اسفالت‌های گذشته به میان آمد این طور به نظر رسید که خوب حالا که مهندسین کوکس از نظر فنی با سازمان برنامه همکاری می‌کنند و در کارهای فنی که نظارت و مشاوره می‌دهند در این قسمت هم چون آن شکایات پیش می‌آید که چرا امسال اسفالت می‌کنید و سال دیگر خراب می‌شود در این مطلب هم مهندسین مشاور کوکس نظارت کنند (فضائلی- بدون گرفتن دستمزد؟) (مهندس جفرودی - از مقاطعه‌کار می‌گیرد مسلماً) (فضائلی - آقای فرهودی تبرعاً کار می‌کنند؟) نخیر برای تبرع فعلاً بنده و جنابعالی کار می‌کنیم آن قسمتی که از طرف سازمان برنامه مأمور است البته حق‌الزحمه آن را سازمان برنامه می‌دهد و آن قسمتی را هم که شهرداری رأساً تقاضا کرده البته دستمزدش را خود شهرداری خواهد داد اما شاید این که فرمودند که نظر هست که تهیه نقشه‌های مربوط به شهر تهران به مؤسسه کوکس واگذار شود این اشتباه از آنجا ناشی شده باشد که یک مهندس آلمانی در شهرداری هست او را سازمان برنامه استخدام کرده و حقوقش را هم سازمان برنامه می‌دهد و تهیه غالب نقشه‌ها به او رجوع می‌شود البته آن نقشه‌ها هم قطعی نیست یک شورای عالی فنی در شهرداری هست که مهندسین عالی‌مقام ایرانی در آن هستند که نقشه‌هایی که او تهیه می‌کند به شورای عالی که در شهرداری تهران هست می‌رود و در آن شورا رسیدگی کنند اگر صحیح تشخیص دادند عمل می‌شود وگرنه که هیچ درباره این که آیا در این امور از مهندسین شهرداری که اداره کل فنی شهرداری را تشکیل می‌دهند استفاده می‌کنیم یا نمی‌کنیم و اگر نمی‌کنیم چرا استفاده نمی‌کنیم عرض می‌کنم متأسفانه دستگاه کادر فنی و اداره فنی شهرداری تهران متناسب با احتیاجات وسیعی که الان در تهران است نیست شهر تهران در اثر توجهات اعلیحضرت شاهنشاهی و به حکم ذوق و ترقی‌خواهی مردم آقایان ملاحظه می‌فرمایند که در یک راه ترقی اساسی روزبروز پیش می‌رود و در تمام شهرداری تهران ما بیش از ۱۳ مهندس دیپلمه ایرانی نداریم و آنها نمی‌توانند تمام این کارهای وسیع را برسند نقشه تهیه کنند و نظارت کنند ما به مهندسین آزموده و باتجربه احتیاج زیاد داریم و همان طور که در اول عرایضم عرض کردم بسیار خوشوقت می‌شوم که جناب آقای مهندس جفرودی یا سایر آقایان محترم هر مهندسی که بتواند خدمتی در این قسمت بکند یا خودش لااقل داعیه این کار را داشته باشد معرفی بکنند ما با کمال میل از وجودش استفاده خواهیم کرد در مورد خبط و تخلفاتی که فرمودند مؤسسه کوکس در کار همین سازمان برنامه کرده است متأسفانه بنده تا به حال نشنیده‌ام و اطلاعی ندارم و گویا نمی‌بایستی اطلاعی داشته باشم از نظر این که مربوط به شهرداری و وزارت کشور نیست راجع به کار اسفالت که عرض کردم که ما نظارت مهندسین کوکس را خواسته‌ایم یک قسمت کار اسفالت‌کاری هم ما داریم که راجع به لکه‌گیری و تجدید و تکمیل اسفالت‌ها است این قسمت‌ها را به عهده خود اداره فنی شهرداری گذاشتیم برای این که تشکیلات آن بیشتر از این استطاعت و قدرت نداشت البته اگر مهندسین بیایند و ما اداره فنی شهرداری را تکمیل کنیم و با استخدام مهندسین جدید ایرانی این دستگاه تکمیل بشود ممکن است بعد از این نظارت در سایر قسمت‌ها هم به آنها واگذار بشود به طور خلاصه یک مطلب کلی را اینجا عرض می‌کنم که در این امور شهرسازی علاوه بر اطلاعاتی که آقایان دارند تجربه شهرسازی هم لازم است علم تنها کافی نیست تجربه شهرسازی را معمولاً این مؤسسات معروف در دنیا دارند نکته دیگری که می‌خواستم عرض کنم امروز دنیا طوری‌ست که در امور فنی تمام ملل فقیر و غنی با هم همکاری دارند هر وقت یک دسته فنی یک دستگاه فنی در یک جایی پیدا بشود که در یک موضوعی صلاحیتش کامل باشد حتی مترقی‌ترین ممالک با مجهزترین دستگاهی که دارند وقتی دیدند که مایه این کار را ندارند از او استمداد می‌کنند در مسائل فنی و علمی همیشه همکاری میان ملل دنیا بوده است و از لحاظ توسعه امور و فنون لازم است که این هم کاری همیشه باشد.
رئیس- آقای مهندس جفرودی.
مهندس جفرودی- بنده از جانب آقای فرهودی متشکر هستم که توضیحاتی در اطراف پنج سؤال بنده دادند منتهی این جواب‌ها شبیه است به جواب‌هایی که متأسفانه اغلب آقایان وزرا و معاونین آنها عادت دارند و در جواب سؤالات نمایندگان مجلس می‌دهند این جواب هم در همان حدود بود. فرمودند دستگاهی که دارند قادر نیست حتی این اسفالتی را که در این شهر تهران شده و بنده خیال می‌کنم که اهل فن و غیراهل فن به سهولت می‌توانند در کیفیتش قضاوت بفرمایند حتی این اسفالت را هم صالح نبوده است که نظارت کند (فرهودی- کافی نبوده) صالح نبوده برای این که سال‌ها است که اسفالت شهر تهران و زیرسازیش قبل از آمدن این بیگانگان به ایران به دست همین آقایان مهندسین انجام می‌شد و اولین دفعه‌ای که این نظارت و این کار را قبول کردند به دست یک مؤسسه بیگانه به این صورت درآمد و ملاحظه فرمودید عدم صلاحیت مهندسین ایرانی را ضمن بیانات‌شان برای این کار آسان و پیش پا افتاده اینجا تأیید فرمودند ضمناً که این دستگاه قادر نیست که کارها را از نظر فنی انجام بدهد ولی یک مهندس از یک طرف می‌فرمایند یک عده مهندسین که در یک اداره فنی جمع هستند و عده‌شان هم زیاد است و بعضی از آنها از سال‌های ۱۳۱۶ و ۱۳۱۷ در این دستگاه کار می‌کنند و غالب آنها مهندسین فارغ‌التحصیل ایران و خارج هستند اینها که مهندسین ایرانی هستند و یک دستگاهی هستند که به امور شهر واردند اینها نمی‌توانند اما یک نفر مهندس و نفرمودند مال کوکس است یک نفر مهندس آورده‌اند یک نفر آلمانی آن هم از مؤسسه کوکس این یک دانه تمام کارها را می‌کند. بنده صریحاً عرض می‌کنم نه این شهردار و نه شهردار سابق و نه این دستگاه به‌هیچ‌وجه من‌الوجوه نظر شورای عالی شهر را رعایت نمی‌کنند برای این که اعضایش ایرانی هستند بنده این را اینجا صریحاً تصریح می‌کنم. بنا براین از یک طرف یک دستگاه ایرانی صالح نیست ولی یک نفر آلمانی صالح است این که یواشکی فرمودند چون این مؤسسه کوکس مهندس مشاور سازمان برنامه است و ما از وجودش استفاده می‌کنیم یعنی که گناهی نداریم، سازمان برنامه گناه دارد. بسیار خوب بنده این دستگاه مشاور خارجی را به آقایان معرفی می‌کنم حالا که لوایح مجلس می‌آید که قدرت فعاله این مملکت بیکار بماند به این علت که یک سمت اجتماعی را قانون به او اجازه داده است احراز نماید از این به بعد باید دستش از کارهای عمرانی مملکت کوتاه بماند راه قاعده خیلی بیشتر برای وازده‌های بیکار باز خواهد شد بنده الان پرونده خبط‌های یکی از دستگاه‌های خارجی را اینجا در اختیار آقایان می‌گذارم تا ببینید تا چه حد زیان‌های هنگفتی به دست این مهندسین مشاور خارجی سازمان برنامه به مملکت ما می‌خورد حالا که می‌خواهند دست ما را کوتاه کنند عرض می‌کنم این یک مناقصه است برای زندان شهر تهران ۱۶ میلیون تومان مبلغ کار است کوکس برای اینکه بتواند با مقاطعه‌کار سازش بکند مقاطعه‌کارهایی که یک نفر از آنها نه استاد دانشگاه هستند نه کارمند دولت و نه وکیل مجلس بتواند سازش بکند، مبلغ ۱۶ میلیون را به ۳۸۰ هزار تومان مناقصه می‌گذارد حالا چه جور؟ این را دیگر فوتش را ما می‌دانیم. ملاحظه بفرمایید از ۱۵۰ قلم قیمت که به موجب ۱۵۰ قلم کار به ۱۶ میلیون تومان تمام خواهد شد ۵ قلم را به مناقصه می‌گذارند در حدود ۴۰۰ هزار تومان بقیه را کنار می‌گذارند می‌گویند مقاطعه‌کار قیمت بدهد ولی این قیمت‌ها ملاک عمل نیست، اگر کارفرما مایل بود که علاوه بر ۴۰۰ هزار تومان کارهای دیگر را به او ارجاع بکنند یعنی آن ۱۵ میلیون و شش‌صد هزار تومان را بعداً به آن قیمت‌ها مراجعه خواهد کرد، آنها ملاک عمل است ولی برنده آن ۴۰۰ هزار تومان است، خوب معلوم است که چنین مقاطعه‌کاری چهارصد تا را صورت می‌دهد صد تا برنده می‌شود در این جریان چقدر ضرر می‌کند؟ سیصد تا و چقدر برنده می‌شود ۱۵ میلیون و شش‌صد هزار تومان، پس آن ۴۰۰ هزار تومان ملاک نیست رمز این کار اینجا است من هیچ وقت نمی‌خواستم از تریبون مجلس استفاده بکنم برای این کار، من هم مقاطعه‌کار هستم من افتخارم این است که سد
گلپایگان را ساخته‌ام که امروز از آن بهره‌برداری می‌کنند تصفیه‌خانه آب تهران را ساخته‌ام که امروز از آن بهره‌برداری می‌کنند و این یک شاهکار صنعتی ایران است من هستم که در این مملکت راه‌ها و پل‌ها ساخته‌ام و چون آمده‌ام احراز یک سمت اجتماعی کرده‌ام دستم باید کوتاه باشد من حرفی ندارم، بنده فدای این مملکت هستم هیچ وقت نخواستم از تریبون مجلس استفاده بکنم ولی وقتی این پرونده به دستم رسید فوری تلفن کردم به رفیقم مهندس اصفیا که یک چنین خیانتی دارد می‌شود من وکیل هستم می‌توانستم در این مورد دخالت کنم می‌توانستم اعمال نفوذ بکنم، نکردم وجدان و شرافتم اجازه نداد و چون وکیل هستم خیلی هم در کارم احتیاط می‌کنم تلفن کردم و خبر دادم مناقصه را به هم زدند شما بیاورید غیر از دو پرونده‌ای که کوکس دارد در این مملکت تمام پرونده‌هایش را یک کمیسیونی آقای نخست‌وزیر مأمور بکنید رسیدگی بکند. بنده تمام موارد خیانت و دزدی این مؤسسه را نشان می‌دهم سیل بیگانگان را به روی مملکت باز می‌کنند می‌آیند اینجا ثروت مملکت را می‌برند در آنجا خرج می‌کنند. ما باید وکیل باشیم و فقیر، به علت این که در مملکت‌مان از حقوق اجتماعی می‌خواهیم استفاده بکنیم، ما باید به صورت پست‌ترین افراد دنیا زندگی کنیم برای این که مهندس هستیم من اگر می‌خواستم اعمال نفوذ بکنم می‌توانستم در این کار و بسیاری از جاها بکنم و کارها می‌کردم، آقای نخست‌وزیر شما در دانشگاه رئیس من بودید شما نخست‌وزیر مملکت هستید. پرونده‌های امثال من پیش شما است من شما را به شرف و وجدان‌تان قسم می‌دهم که بیایید پشت تریبون تظاهر نمی‌کنم عوام‌فریبی هم نمی‌کنم. بیایید پشت این تریبون و هر جا که من و یا شرکت من یا همکاران من واقعاً اعمال نفوذ کردیم و کاری را گرفتیم بگویید من اگر در مملکت کاری انجام می‌دهم افتخار می‌کنم برای این که من فکر می‌کنم به پول مالیات پیرزن‌های این مملکت به خارج رفتم باید حتماً از طریق حرفه‌ام به این مملکت خدمت کنم، علاقه‌ام در این است، شما بفرمایید اینجا بگویید. اینجا برای حفظ حیثیت من نمی‌خواهد، مرا در دفترتان بخواهید بگویید تو این اعمال نفوذها را می‌کنی من قول شرف می‌دهم که از وکالت استعفا بدهم، وجود من در این دستگاه‌ها برای جلوگیری از همان خلاف‌ها است کوکس فقط دو تا پرونده دارد که در آنها دزدی و خلاف نکرده تمام پرونده‌هایش آلوده است و میلیون‌ها تومان به دست کوکس به این مملکت ضرر خورده است بنده می‌خواهم بگویم در این مملکت به این کارها رسیدگی کنید و جلویش را بگیرید. چرا ایرانی‌ها را محروم می‌کنید؟ پول نفت مال ما است ما حق داریم از درآمد این نفت استفاده کنیم. استفاده سر شار، اما شما می‌خواهید بدهید به خارجی‌ها (احسنت).
۶- شور اول گزارش کمیسیون امور خارجه راجع به موافقت‌نامه فرهنگی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری برزیل
رئیس- موافقت‌نامه فرهنگی بین ایران و برزیل مطرح است شور اول است لایحه قرائت می‌شود.
(به شرح زیر خوانده شد)
گزارش از کمیسیون خارجه به مجلس شورای ملی
کمیسیون امور خارجه در جلسه ۲۲ تیر ماده ۱۳۳۷ لایحه شماره ۳۸۹۳ ۴۸۷۹۴ ارسالی از مجلس سنا راجع به موافقت‌نامه فرهنگی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری برزیل مشتمل بر یک مقدمه و یازده ماده را با حضور آقای وزیر امور خارجه مورد رسیدگی قرار داده ماده واحده مصوب مجلس سنا را عیناً تصویب نموده اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
ماده واحده- موافقت‌نامه فرهنگی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری برزیل مشتمل بر یک مقدمه و یازده ماده که در تاریخ اول آذر ۱۳۳۶ مطابق با بیست و دوم نوامبر ۱۹۵۷ در ریودوژانیرو به امضا رسیده تصویب می‌شود.
بجای مخبر کمیسیون امور خارجه- خزینه‌علم
گزارش از کمیسیون فرهنگ به مجلس شورای ملی
کمیسیون فرهنگ در جلسه ۱۶ مهر ماه ۱۳۳۷ لایحه ارسالی از مجلس سنا راجع به موافقت‌نامه فرهنگی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری برزیل را با حضور آقای معاون وزارت فرهنگ مطرح و خبر کمیسیون امور خارجه را تأیید و تصویب نمود اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون فرهنگ- مهندس جفرودی
رئیس- کلیات مطرح است در برگ موافق و مخالف کسی اجازه صحبت نخواسته بنابراین رأی می‌گیریم به ورود در ماده واحده آقایان موافقین قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد در ماده واحده کسی نظری ندارد؟ (اظهاری نشد) چون پیشنهاداتی هم نرسیده بنابراین گزارش برای شور دوم به کمیسون ارسال می‌شود.
۷- تعیین موقع جلسه بعد- ختم جلسه
رئیس- موضوعی که می‌خواستم به آقایان تذکر بدهم موضوع کمیسیون‌های مجلس است که کارها در کمیسیون‌ها مانده و برای مجلس خبرهای زیادی در دستور نداریم من بخش‌نامه‌ای هم به کمیسیون‌ها فرستادم تمنا می‌کنم کمیسیون‌ها را تشکیل بدهید کارهایی که در آنجا مانده است گزارش آنها را به مجلس بدهید جلسه را ختم می‌کنیم جلسه آینده روز پنجشنبه خواهد بود.
(مجلس ربع ساعت قبل از ظهر ختم گردید)
رئیس مجلس شورای ملی- رضا حکمت