مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۷ مهر ۱۲۸۶ نشست ۱۷۵
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری نخست | تصمیم‌های مجلس | قانون اساسی مشروطه و متمم آن |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری نخست |
مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۷ مهر ۱۲۸۶ نشست ۱۷۵
مذاکرات روز شنبه ۱۱ رمضان ۱۳۲۵ دارالشورای ملی
خلاصه مذاکرات روز پنجشنبه ۹ رمضان را آقا میرزا طاهر قرائت کردند در باب دکتر ولی الله خان مذاکره شد که چرا به مجلس نمی‌آیند جواب داده شد که نا خوش هستند. تشکرنامه از طایفه زردشتیان قرائت شد که مشعر بود بر اظهار امتنان از وکلا عظام و تشکر از قانون اساسی خصوص از ماده راجعه به تساوی حقوق.
رئیس اظهار داشتند که تلگراف زیاد از زردشتیان و ارامنه از اطراف مبنی بر تشکر و امتنان رسیده است که قرائت آنها موجب اطناب و تطویل است.
حاج سید نصرالله- عجب است که ملل خارجه این قانون اساسی را پسندیده و تشکر می‌نمایند ولی بعضی در داخله مملکت خودمان می گویند که چرا بپادشاه این شرافت داده شده که مروج دین اسلام باشد و حال آنکه دین اسلام طوری وسیع است که تمام را ممکنست در ظل حمایت خود نگهداری نماید این گونه اشخاص که ناسپاسی می‌نمایند گمانم اینست معاند دین اسلام باشند روزنامه حبل المتین بر می‌دارد آزادی مذهب می‌نویسد آخر برای چه‌ایم طور در روزنامه باید نوشت.
محقق الدوله- در روزنامه صوراسرافیل چند مطلب درج شده بود و توقیف شد همین روزنامه حبل المتین هم بواسطه یا اعلان لاطاری توقیف و جرم شد حالا چرا باید بنویسد که قوانین اسلام ناقص است تا اسباب انزجار خاطر بشود و حال آنکه دین اسلام هزار و سیصد و بیست و پنجسال است که تمام افتخارات ما بآن است و بواسطه آن ما حقوق خودمان را حفظ کردیم.
حاج سید نصرالله- آخر اسلام چه کرده وچه بدی کرده است تمام ملل خارجه از مجلس اظهار تشکر و امتنان می‌کنند از چهه این نظامنامه اساسی آخر این چه اسلامی است که ناسپاسی کنند.
آقا شیخ یوسف- بنده عقیده‌ام این است که نویسنده آن دیوانه است آدم عاقل این طور نمی‌نویسد
گفته شد که کمیسیون شود و تحقیق نمایند هر طوری که صلاح دیدند عمل شود.
آقا شیخ حسین- چون فرمودید که کمیسیون شود این شخص طوری است که آن وقت که به واسطه آن اعلان روزنامه‌اش توقیف شد فورا چیزی نوشت انتشار داد خوبست روزنامه را بیاورند در مجلس بخوانند تا معلوم شود (روزنامه حبل المتین را آوردند و خواندند.)
آقا میرزا ابوالحسن خان- این ایرادات او صحیح نیست اینکه در باب طبقات ایراد کرده گویا از ترتیب مشروطه مطلع نیست در هر جا که اول مشروطه شده انتخاب از طبقات بوده در سایر جاها که حالیه از روی افراد است بجهت این است که لااقل در صدد نفر نود نفر عالم است ولی حالا در اینجا این طور نیست و اما اینکه گفته است از ملل مختلفه وکیل انتخاب نشده است چرا نشده است از طرف زردشتیها که وکیل اینجا دارند ارامنه و یهود هم خودشان حقوقشان را واگذار کردند بحجج اسلام.
آقا شیخ حسین- الحمدلله این قانون اساسی ما طوری تمام شد که جای گفتگو از برای احدی باقی نماند اینطور که او اینجا نوشته گذشته از اینکه در باب مذهب چیز بد نوشته در امور پلتیکی هم خطا کرده.
حاج سید نصرالله- اینطور که این مرد نوشته و می‌خواهد صرفه جویی از برای دولت و ملت بکند معنی اش اینست که سی کرور خلق بیایند دین اسلام را وداع بگویند من نمی دانم چه می‌خواهد بکند شاید با یک دولتی بستگی داشته باشد پول گرفته باشد ما باید تکلیف خودمان را بدانیم.
رئیس- بهتر این است که به وزارت علوم نوشته شود.
وکیل التجار- یکنفر آدم که اینقدر حس ندارد بفهمد که ما هر چه می‌خواهیم برای حفظ مملکت است دیگر لازم نیست به اسلام جنابعالی این طور بگویید البته باید همین شخص را مجازات داد و تبعید کرد.
آقا سید حسین- باید جلب به عدلیه شود و استنطاق شده مجازات معین شود.
رئیس- امشب اطلاع می‌دهم بوزیر علوم که توقیف کرده و رجوع بعدلیه نماید این جواب انجمن زنجان توضیحاتی است که از بابت اقدامات جهان شاه خان در زنجان و طارم خواسته بودیم آمده است
قرائت شد قریب به این مضمون:
- بتوسط آقا شیخ ابراهیم و مقبل لشکر امورات یوما فیوما رو بخرابی است طوری از تعدیات جهان شاه خان بستوه آمده‌اند که از ایام گذشته او یاد می‌نمایند الحق طوری این مرد این دفعه که از طهران برگشت اظهار شرارت کرده و می‌نماید که اگر از طرف مجلس جلوگیری نشود فساد عظیمی خواهد شد دهات اسعدالدوله را چاپیده و خراب کرده.
رئیس- این تحقیقاتی بود که از انجمن شده است ـیک کاغذی هم خود جهان شاه خان در برائت ذمه خود نوشته قرائت شد قریب به این مضمون:
- همیشه در تکالیف خدمت گزاری خود ساعی بوده‌ام و هرگز خلافی نکردم و در هر خدمتی که رجوع شده کوتاهی ننموده در این اواخر یک دسته ایل که راجع به اسعدالدوله بوده دهات او را چاپیده و قریب صد هزار تومان بابل ضرر وارد آورده‌اند و ۱۲ نفر مقتول شده‌اند حالا که بنده آمده‌ام می‌خواهند این خسارت را بگردن بنده وارد است که اذهان وکلای ملت مسبوق باشد که نگذارند اینقدر ظلم بشود.
آقا سید حسین- اینطور که خود او نوشته است که ۱۲ نفر کشته شده و صد هزار تومان خسارت بایل وارد آمده و به دولت هم اظهار شده است خوب است تحقیق شود ببینیم آیا چنین اظهاری بدولت شده است و این ماموریت از طرف دولت باو داده شده است یا نه والا آنچه انجمن نوشته است صحیح است و باید شئونات او سلب شده و بعد بطهران احضار شود.
آقا شیخ ابراهیم- هر یک از وکلا نسبت بجهاتی که از آنجا وکالت دارند مسبوق تر هستند باید آنها اظهارات خود را بگویند این جهان شاه خان که اینطور می‌گوید همه او را می‌شناسند از علاءالدوله. از نظام السلطنه و غیره بپرسند جناب رئیس بصیرت دارند بخدا قسم است من از ترس اینکه به برادرهای من صدمه نزنند همه حرفی را نمی‌گویم بحق خدا این شخص بدتر از شمر است.
وکیل الرعایا- هر کس یک خدمتی از او نشان داد خواهیم گفت که این مشاغل جدیده در ازای آن خدمتها است بنده رفتم فکر کردم سالی چند خروار روغن برای اتابک می‌داد دیدم این پول خونبهای مردم بیچاره بود.
آقا سید حسن- بنده می‌گویم که جهانشاه خان خیلی آدم خوبی است بعلت اینکه کاشان خیلی اغتشاش است بنده رفتم بوزیر داخله گفتم گفتند من اطلاع ندارم وقتی که وزرا اینطور بی اطلاع از کار باشند هر کس بدتر از این نکند بد کرده است.
آقا میرزا ابوالحسن خان- در شیراز حاجی سید عبدالحسین لاری بادو هزار سوار حرکت کرده و اغتشاش می‌کند و جمعی دیگر میگویند که چرا پسر قوام را حبس کردند و چرا او را روانه نمی‌دارند از همه جا آواز اغتشاش بلند است هر چه میگوییم در اینجا فایده ندارد.
گفته شد که رای بدهند این کابینه عزل شود
آقا سید حسن تقی زاده- چطور می‌توانید رای بدهید چیزی را که قانونی شده رای در این خصوص این است که استعفای این کابینه را بخواهید زیرا که قرار است هروقت نصف اهل مجلس اطمینانش از این کابینه سلب شد آنوقت آن هیئت متعزل است و حال آنکه اکثر بلکه تمام اهل مجلس اطمینانشان از این کابینه سلب شده منتهی بعضی بزبان می‌گفتند بعضی نمی‌گفتند حالا همه میگویند.
بحرالعلوم کرمانی- در کرمان چقدر کشته شده‌اند مسئول اینها کیست.
رئیس- باید تفکیک شود که اول عمل جهانشاه خان را تمام کنیم یا اول عمل کابینه را.
آقا میرزا ابوالحسن خان- صحیح است اول حرف جهانشاه خان در میان بود وکلای آنجا هم حق دارند که دادخواهی نمایند بعد بکابینه و کار کرمان و سایر جاها بپردازند اتصالا از همه جا شکایت می‌رسد شما که رئیس مجلس هستید مسبوقید ما این تظلمات را یکی رجوع کنیم؟
وکیل الرعایا- وزیر عدلیه در کمال خوبی است ولی ربطی بمقصود ما ندارد آنچه راجع به مقصود ما است وزیر داخله است حکومت همدان می‌گوید جند ماه است که صد تومان خرج کردم تلگراف بدولت نمی‌رسد بنده می‌گویم که از وزیر داخله اطمینان نداریم باید عزل او را خواست.
آقا سید حسین- ما کار بوزیر نداریم باید کابینه تغییر کند.
رئیس- بلی روز اول هم مجلس حاضر نبود برای پذیرفتن ولی تادبا قبول شدند.
وکیل التجار- در عدم اطمینان بوزیر داخله و مالیه محل اختلاف نیست همه اتفاق دارند چون قانون اساسی نوشته شده همینکه وزرا بشنوند کافی است دیگر محتاج برای نیست.
وکیل الرعایا- ما وقت نداریم یکروز ایران یک سال است باید رای گرفته شود.
آقا میرزا ابوالحسن خان- وقتی که در مجلس صحبت می‌شود بقول آقای تقی زاده این صدا بهمه عالم می‌پیچد پس این هیئت بمحض شنیدن باید استعفا بدهند.
آقا سید حسن تقی زاده- در این مسئله حالا رای گرفته می‌شود عمل ختم می‌شود ولی یک مسئله عرض می‌کنم اگر چه قانون نیست اما از قانون بیشتر فایده دارد باید آقایان وکلا اذهان خود را متوجه بدارند پیش از مشروطیت عیب کار این بود که وزرای جاهل مصدر کار بودند کسی هم نبود ایراد بگیرد ولی حالا تمام مردم ایراد می‌گیرند در سایر ممالک وزارت شریط دارد و اشخاص جامع الشرایط هستند که پادشاه از میان آن اشخاص بیست نفر را انتخاب می‌کند و در میان آن بیست نفر وزرا انتخاب می‌شوند اما اینجا آن شرایط نیست از روی انصاف باید اشخاصی انتخاب شوند که عالم باشنده بنده نمی‌گویم وزیر داخله بد آدمی است ولی می‌گویم در این مدت چه نتیجه حاصل شد اگر به یک پهنه دوزی واگذار می‌شد می‌توانست اداره کند.
حاج سید عبدالحسین شهشهانی- در ممالک دیگر مکاتیب عالیه برای این کار هست ولی در ممالک ما نیست پس خوبست یک مجلس سیاسی تشکیل بدهیم تااشخاصی که قابلیت دارند در آنجا جمع شده از روی امتحان هر یک را انتخاب نمایند آنروز جناب مشیرالدوله گفتند که کارخانه آدم سازی لازم است.
رئیس- هرکس اطمینان به این هیئت دارد ورق سفید بدهد و هر کس ندارد ورق آبی بدهد.
اسد الله میرزا- چون رئیس الوزراء می‌تواند وزرا ار انتخاب نماید پس اشخاصی که دراین هیئت هستند و بدرد نمی‌خورند ممکن است دوباره رئیس الوزرا آنها را انتخاب نماید پس خوبست هفت رای گرفته شود تا اشخاصی که بدرد نمی‌خورند معلوم شود.
- (گفته شد مجلس کار باشخاص ندارد هر وقت دید که هر کدام کافی نیست عزل او را می‌خواهد رای گرفته شد)
- ورقه آبی (۸۴)
احسن الدوله- یک سال است که چنین رای کاملی در پارلمان داده نشده است اعتقاد بنده این است اگر خود وزرا هم حضور داشتند در انفصال این کابینه سبقت می‌جستند.
آقا شیخ یوسف- در حقیقت امروز مصداق شعر خواجه را دیدیم. (من جرب المجرب حلت به الندامه) آنوقت که این کابینه انتخاب می‌شد آقای تقی زاده گفتند که قل از انتخاب یک فکری از برای کابینه بکنید حالاهم بنده عرض می‌کنم که یک فکری از برای کابینه جدید بکنید که از اسباب تعطیل نشود.
آقا میرزا ابوالحسن خان- آنچه تکلیف ما است باید رفتار کنیم هر وقت نتوانستند استعفا بدهند ما نباید اشخاص را معلوم کنیم تکلیف مجلس نیست.
رئیس- درباب جهان شاه خان آخر رای چه شد.
آقا میرزا فضلعلی آقا- در باب وزرا اگر مجلس از اول رای نداشته باشد نمی‌تواند اظهار کند که مملکت از دست رفت باید اشخاص صحیح انتخاب کرد.
رئیس- حالا این مطلب به خاکپای همایونی عرض خواهد شد آنوقت لابد خواهند فرمود که اطمینان مجلس بچه اشخاص است.
وکیل التجار- مجلس خسته نمی‌شود از اینکه هیئت بیایند و استعفا بدهند بای یک هیئتی باشند که کار بکنند.
آقا سید حسین- در قانون اساسی نوشته شده است که صاحبان منصب نظامی را نمی‌شود بدون قانون معزول کرد چند روز قبل یک نفر که رئیس ژاندارم بوده است معزول کرده‌اند و تقدیمی گرفته‌اند یکی دیگر را بجای او گذارده‌اند نباید معلوم کرد که برای چیست؟
رئیس- با وزیر جنگ است ربطی به مجلس ندارد.
(لگرافی از رشت از وزیر اکرم رسیده بود قرائت شد قریب به این مضمون:
- میرزا ابوالقاسم روزنامه نویس در خصوص تذکره بقونسول روس هتاکی کرده قونسول هم امر کرد تذکره ندهند و امر شد روزنامه او توقیف باشد بعد جمعی راجع کرده در تلگرافخانه ریختند که مخابره کنند چند روز است خبر عزل بنده رسیده است ولی بچه قانون بنده را عزل کرده‌اند هنوز حرکت خلاف قانونی از من صادر نشده در صورتی که کسی از من شکایت نکرده و دلیلی بر خیانت من نیست چرا مرا عزل کرده‌اند اگر اینطور است که بعدها هیچ اطمینان نیست.
محقق الدوله- در این خصوص پیش هم صحبت شد جواب کافی داده نشد.
بحرالعلوم- وزیر داخله جواب داده است و حکومت هم رفته است با رفتن حکومت دیگر چه فایده دارد.
آقا سید مهدی- در چند ماه قبل در باب رشوه در مجلس مذاکره شد و بجایی نرسید امروز طوری رشوه کار‌ها را خراب کرده است که ترتیب ندارد یک فکری برای این کار بکنید به بینیم این شخص را بچه جهت عزل کرده‌اند یک شخصی می‌خواهد درانزلی دخل بکند ای شخص نمی‌گذارد ده هزار تومان می‌دهد این شخص را عزل می‌کنند.
آقا میرزا ابوالحسن خان- آنروز وزیر داخله گفت بواسطه نا امنی و بی نظمی آنجا او را عزل کردیم.
وکیل الرعایا- وزیر داخله گفت اگر مرا مسئول میدانید می‌گویم او باید عزل شود.
آقا سید مهدی- باید رشوه موقوف شود تا دیگر پول نگیرند یکی را عزل و یکی را نصب کنند.
آقا میرزا بوالحسن خان- خوب بود آن روز بگوئید تمام کنید.
آقا سید حسین- پس از مسئله جهانشاه خان نگذرید تمام کنید.
رئیس- علی التحقیق باید ایلات جدید از جهانشاه خان گرفته شود و احضار شود یک مسئله دیگر هم هست و آن این است از آقایات عظام و شاهزادگان و امرا و غیره که بالنسبه مشهور به تمول هستند در دو مجلس یکی در دربار و یکی در اینجا فی الجمله کاری کرده‌ایم فعلا تا پریشب سیصد و کسری جمع شده ارباب حقوق هم از توشقان ئیل و یونت ئیل و غیره طلبکار هستند اگر بخواهیم تمام را بدهیم نمی‌رسد تکلیف چیست؟
آقا سید حسین- اول باید تعیین کرد حقوق عقب مانده چقدر است و موجودی چقدر است بعد معلوم می‌شود.
مستشارالدوله- از چندین سال طلب ارباب حقوق باقی است ولی اغلب مال یونت ئیل است که سه کرور تقریبا می‌شود کمیسیون مالیه می‌خواست ترتیب بدهد ولی آن اسناد خرجی که بود آنرا دیوان خرج نکرده است حتی بعضی از اسناد را میگویند سه دفعه است می‌گیرند از این جهه گفته شد که بخزانه زمان امین الملک هم رسیدگی شود و بعد از آن از بابت حقوق یونت ئیل تومانی پنجهزار داده شود و حقوق سایر سنوات باشد و بیک کرور و چیزی امروز می‌توان این حقوق را داد.
رئیس- اگر می‌خواستیم داخل آن حقوق‌های سابق بشویم اولا پول می‌خواست ثانیا طول می‌کشید این بود که کمیسیون مالیه قرار گذاشت که تومانی پنج هزار از بابت یونت ئیل داده شود و گویا یک کرور حالا کفایت می‌کند و مال امساله هم تمام و کمال بعد از اتمام دستورالعمل داده خواهد شد مال سرباز هم از بابت یونت ئیل تمام و کمال داده می‌شود.
مستشارالدوله- از بابت قشون از جیره و مواجب و ملبوس طلب دارند و یکی هم از بابت صاحب منصبان قشونی اما در باب جیره و مواجب تماما باید به اینها پرداخته شود و از بابت ملبوس فعلا باشد.
آقا میرزا ابوالحسن خان- به صرافها تومانی شش هزار داده شد حالا ببینیم علی السویه باید داده شود یا به این ها هم تومان پنج هزار داده شود.
آقا سید حسن تقی زاده- آیا گرفتن این پول و خرج کردن او تصویب نمیخواهد و قانونی نیست همان گرفتن از خارجه و قرض کردن باید بتصویب مجلس باشد.
حاج سید نصرالله- پس کمیسیون مالیه رای خود را بگوید.
مستشارالدوله- یک حرفی از بابت حقوق یونت ئیل پیش آمد لابد باید پول فرض شده داده شود حال این اشخاص میگویند ما فهرست و قبوض تمبر شده داریم از قرار تومان پنج هزار همان قبوض را گرفته بدهند. حال در حقیقت سه مسئله است که مجلس باید تصویب نماید
- اولا- این که باید حقوق ارباب حقوق از بابت پونت ئیل داده شود یا خیر؟
- ثانیا- این استقراض باید از اشخاص داخله بشود یا خیر؟
- ثالثا- آیا به بینیم این اشخاص که می‌خواهند قبوض تمبر شده صحیح از بابت پول بدهند قبول بشود یا خیر؟
وکیل الرعایا- یکی در باب ارباب حقوق که باید داده شود اما یکی در باب چراغ خانه که قبض صادر شده بیست و هشت هزار تومان آیا باید موجب این قبض داده شود؟
رئیس- خیر حقوقو اشخاص است.
مستشارالدوله- در حقوق اشخاص هم آنقلم‌های بزرگ گفته شد حالا بماند.
آقا سید حسن تقی زاده- اینهم گفته شد که از حقوق امساله باید داده شود دیگر اینکه گفته شد باید از حرفه و صنعت اشخاص تفتیش شود که چگونه شخصی است آن قبض‌ها هم که از ارباب حقوق گرفته می‌شود در صورتی است که آنها معین و معلوم شود که لزوم و اعتبار دارد نه هر قبضی
صنیع الدوله- از بابت حقوق قشون در این چند ماه زیاده از آن داده شد ولی معلوم نیست چه شد چون دیدیم که پول نبود این کار را کردیم حالا هم باید یک کاری کرد که هر چه به آنها داده شده معلوم باشد و باقی را آن اشخاصی که می‌توانند در نزد دولت بطور قرض بگذارند بجهه این چاره غیر از این نیست.
رئیس- صحیح است ولی باید ترتیبی که داده شده گویا بهفتصد و سی هزار تومان تمام بشود آنهم سیصد هزار و کسری حاضر است.
آقا میرزا ابوالحسن خان- اول اینکه استقراض داخلی صحیح است و غیر از این چاره نیست دیگر این که این پول یکی تحویل بشود سیم رای گرفته شود برای خرج.
رئیس- این ترتیب قرار داده شده این پول در نزد حاجی امین الضرب جمع شده و فهرست گرفته شده ضبط کمیسیون مالیه بشود دو نفر از مستوفی‌ها خواسته شده به این قبوضات رسیدگی نمایند پس از تعیین صحت به مهر انجمن مالیه رسیده آنوقت حواله شود بجناب حاجی امین الضرب.
وکیل الرعایا- در استقراض از روس کرورها خوردند عقیده بنده این است که باید بحساب خزانه هم رسیدگی شود بنده نشان دارم که در یک ذرع مربع اشرفی ها را دفن کردند.
آقا سید حسین- سه رای گرفته شود اول در باب استقراض و ثانیا در باب این که از چه سالی داده شود ثالثا تومانی چند داده شود.
ثقه السلطنه- خوب است تمام ارباب حقوق را مایوس نفرمائید به آنهایی که قبل از سنه یونت ئیل مانده یک چیزی داده شود.
حاج سید نصرالله- دولت با هفتاد کرور قرض و شش کرور کسر محل نمی‌تواند تمام حقوق چندین ساله را بدهد این که در باب یونت ئیل گفته شد داده شود برای فرجه در کار مردم است اگر پول باشد تمام را می‌دهند.
مستشارالدوله- از برای کمیسیون مالیه فرصت نشد که به تمام حسابها رسیدگی نماید این شد که گفته شد مال یونت ئیل داده شود بعدها که بحساب رسیدگی شد باقی حقوق سنوات دیگر را هم می‌دهند.
آقا میرزا ابوالحسن خان- دولت ندارد مجلس هم نمی‌تواند بدهد تا پول نباشد نمی‌شود هر وقت پول پیدا شد می‌دهند.
مستشارالدوله- این گاه در باب استقراض گفتند فعلا این استقراض برگشت می‌کند به بانک ملی قرار داد همان قرارداد با بانک خواهد بود.
نظام العلما- حالا که می‌خواهید رای بگیرید بگذارید برای مجلس دیگر تا دقت شود.
حاج سید نصرالله- این مسئله اگر بنا شد نباشد باید قرض از خارجه باشد شق دیگر ندارد.
صنیع الدوله- این ارباب حقوق مردم بیچاره هستند باید به آنها داد.
وکیل الرعایا- تا حال ارباب حقوق تومانی پنج هزار زیادتر نمی‌بردند باقی به کیسه آن اشخاص می‌رفت که کیسه شان خیلی بزرگ است.
حاج سید نصرالله- از این ببعد دیگر تومان تومان داده می‌شود.
رئیس- هر کس رای دارد به استقراض داخلی ورق سفید هر کس ندارد آبی بدهد.
آقا سید حسن تقی زاده- شرایط و مقدار قرض اگر معلوم شود بهتر است.
حاج سید نصرالله- حالا اگر بخواهیم قرض کنیم دویست کرور قرض می‌خواهیم پس لابد قرض باید شود منتها باید به مصرف خرج شود.
وکیل الرعایا- مجلس در سابق تا چهار کرور اجازه داد بود.
صنیع الدوله- آن با بانک ملی بود و همان طور که جناب حاج سید نصرالله گفتند ما محتاج به دویست کرور هستیم ولی فعلا تا دو کرور خوب است رای داده شود.
محقق الدوله- محتشم‌السلطنه به واسطه تلفن بعرض اولیای مجلس میرساند که من این خدمت را محض حب وطن اختیار کردم لوازمی که لازم بود اظهار کردم حالا گویا تسامح می‌شود اگر استعفا بدهم تصور قصوری از طرف بنده نشود.
رئیس- بموجب تلگراف راپورتی که دیشب آمده بود سیف المشابر هم تسلیم شده است حاکم ساوجبلاغ هم بلاتکلیف مانده است وجود کمیسیون خیلی نافع است محتشم السلطنه مامور است باید برود دولت می‌خواهد قشون می‌فرستد نمیخواهد نمی‌فرستد.
آقا سید حسن تقی زاده- آن روز قرار شد که قشون فرستاده شود عقیده بنده هم این است که قشون در سرحد باید باشد این قشون هم از آنجا فرستاده شود بهتر است نه از آذربایجان.
آقا میرزا ابوالحسن خان- ما عزل کابینه را خواستیم این قشون که لازم است طول می‌کشد موکول می‌شود به نصب کابینه جدید کمیسیون اید برود پول هم چه بخواهد حاضر است.
آقا سید حسن تقی زاده- قشون برای سرحد آذربایجان لازم است آنهم باید از آنجا برود.
حاج سید نصرالله- شما محتشم السلطنه را برای ریاست کمیسیون مامور کرده‌اید یا ریاست قشون مطلبی که او می‌گوید غیر از این است این دو مطلب را از هم تفکیک کنید تا معلوم شود.
مجلس ختم شد.