مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۴ تیر ۱۳۳۷ نشست ۲۱۷
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری نوزدهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین برنامه‌های عمرانی کشور مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری نوزدهم |
روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران
شامل: کلیه قوانین مصوبه و مقررات - گزارش کمیسیون‌ها - صورت مشروح مذاکرات مجلس - اخبار مجلس - انتصابات - آگهی‌های رسمی و قانونی
شماره
شنبه ماه ۱۳۳۷
سال چهاردهم
شماره مسلسل
دوره نوزدهم مجلس شورای ملی
مذاکرات مجلس شورای ملی
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره ۱۹
جلسه: ۲۱۷
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز سه‌شنبه ۲۴تیر ماه ۱۳۳۷
فهرست مطالب:
۱- تصویب صورت مجلس
۲- سؤال آقای کیکاوسی راجع به ساختمان بیمارستان‌های بلوچستان و جواب آقای وزیر بهداری
۳- طرح گزارش شور اول کمیسیون کشاورزی راجع به تأسیس سازمان اصلاح و تهیه نهال و بذر
۴- تعیین موقع و دستور جلسه بعد - ختم جلسه
مجلس ساعت ده صبح به ریاست آقای رضا حکمت تشکیل گردید.
۱- تصویب صورت‌مجلس
رئیس- صورت غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
غائبین با اجازه- آقایان: صارمی بوربور- جلیلی- بزرگ نیا- پناهی- اعظم- زنگنه- قراگزلو- دکتر آهی- دکتر عمید- دکتر حسن افشار- غضنفری- عامری- آقایان: مشایخی- دکتر رضایی- سعیدی- حشمتی- اسکندری- دکتر امین تربتی- مشار- ذوالفقاری- دکتر شاهکار- مهندس اردبیلی- بزرگ‌ابراهیمی- قنات‌آبادی- محمودی- اکبر- صفّاری- اردلان- اورنگ- تیمورتاش- دکتر ضیایی- کورس- اخوان- خرازی- سالار بهزادی- صرّاف‌زاده- امامی‌خویی- الاسلامی.
غائبین بی‌اجازه- آقایان: دکتر طاهری- قرشی.
دیرآمدگان و زودرفتگان با اجازه- آقایان: دهقان- دیهیم- دکتر پیرنیا- مهندس فروهر- فضائلی- سراج حجازی- مسعودی- مهندس فروغی- عرب شیبانی- دولت‌آبادی- موسوی- اسفندیاری.
رئیس- نسبت به صورت‌مجلس نظری نیست؟ (اظهاری نشد) صورت‌مجلس جلسه قبل تصویب شد.
۲- سؤال آقای کیکاوسی راجع بساختمان بیمارستان‌های بلوچستان و جواب آقای وزیر بهداری.
رئیس- امروز سؤالات مطرح است آقای کیکاوسی.
کیکاوسی- بنده در تاریخ ۲/۷/۱۳۳۶ یک نامه‌ای به وزارت بهداری نوشتم و عیناً به عرض آقایان میرسانم «با توجه به صورت‌جلسه مذاکرات مجلس شورای ملّی مورخه ۲۴ آبان ۱۳۳۵ خواهشمند است، مقرر فرمایید؛ اولاً از عملیات انجام شده برنامه وزارت بهداری در مورد ساختمان‌های درمانگاه و بیمارستان در سال ۱۳۳۵- ۱۳۳۶ که جناب آقای جهانشاه صالح وزیر وقت بهداری در مجلس شورای ملّی بیان و انجام آن را وعده فرمودند؛ اینجانب را مطّلع که کدام یک انجام و یا در چه وضعیتی است؟ ثانیاً با توجه به مذاکرات در مورد سازمان و کادر بهداری بلوچستان آیا در نظر دارند به جای مردم بیپناه بلوچستان فکری به عمل آورند و یا چون گذشته باز هم کادر سازمانی و اعتبارات بهداری بلوچستان در قبول اشخاص باقی خواهد ماند» متأسفانه به این نامه به بنده که نماینده بلوچستان هستم، هنوز تا این تاریخ جواب داده نشده است. این نامه را هم من از این لحاظ خواندم. که جناب آقای نخست‌وزیر یک روز در مجلس فرمودند؛ بهتر است قبل از این که راجع به مطلبی سؤال شود شما با وزرا تماس بگیرید و صحبت بشود و بنده این مطالب را مقتضی نیست بیشتر توضیح بدهم. و اجازه بفرمایید که صحبت بکنم اما سؤال بنده: سؤال بنده دو نکته است یکی این که در این نامه به وزارت بهداری که تقدیم کردم به مجلس شورای ملّی منظور بنده از توجهی که وزارت بهداری به صورت‌جلسه ۲۵ آبان بکنند این است که عیناً قرائت می‌کنم. در قسمت اول عرض کنم که سؤال بنده دو قسمت است: قسمت اول راجع به ساختمان‌ها است و یکی راجع به کادر سازمانی بهداری بلوچستان است راجع به ساختمان‌ها با جناب آقای وزیر بهداری دکتر جهانشاه صالح که بی‌نهایت ارادت دارم به ایشان، این طور بیان فرموده‌اند؛ در سال جاری در بیمارستان هر یک ۲۵ تختخوابی توأم با مرکز بهداشت برای نیک‌شهر و ایران‌شهر و در بیمارستان چهل تختخوابی با مرکز بهداشت برای زاهدان و زابل در نظر گرفته شده است و نقشه‌های اولیه نیز توسط مهندسین مشاور سازمان برنامه مثل این که تهیه و به تصویب هم رسده است. یعنی رفته است. به کمیسیون‌های متعددی که باید برود و از آن کمیسیون‌ها الحمدالله درآمده است و گذشته و تصویب شده الان منتظر نقشه‌های جزیی و نهایی است و همچنین دو درمانگاه روستایی برای باهو کلات و بمپور در نظر گرفته شده و یک بیمارستان ۲۵ تختخوابی هم در چابهار که در سال جاری جزء برنامه است؛ که نقشه‌های مقدماتی را سازمان برنامه تهیه کرده است. این برنامه امسال است. در سال آینده بیمارستان‌های ۲۵ تختخوابی برای سراوان و خاش و جاسک در نظر گرفته شده و در ضمن درمانگاه‌های روستایی برای سرباز- بزمان زابل- پشتاب- قصرقند- سیالکی- شیب اسب دشت‌یاری- نصرت‌آباد- جالق- سیب- سواران در نظر گرفته شده که به تدریج ساخته خواهد شد. اینها برای سال آتیه است و به طوری که ملاحظه می‌فرمایید ۷ بیمارستان ۲۵ تختخوابی برای بلوچستان در سال آتیه در نظر گرفته شده و به اضافه ۱۳ درمانگاه روستایی اینها وعده سر خرمن نیست. اینها برنامه‌هایی است که به تدریج باید انجام بشود. این برنامه‌ای است که جناب آقای وزیر بهداری به قول خودشان وعده سر خرمن نداده‌اند و تمام جزئیات و برنامه و نقشه و موقع انجام آن را معین کرده‌اند. فعلاً بنده قسمت اول را عرض کردم. استدعا می‌کنم که با کسب اجازه از مقام ریاست اجازه فرمایند. اول جواب این قسمت را آقای وزیر بهداری توضیح بفرمایید. بعد قسمت دوم را عرض می‌کنم که با هم مخلوط نشود.
رئیس- آقای وزیر بهداری
وزیر بهداری (دکتر راجی)- عرض کنم تیمسار سرلشکر کیکاوسی نماینده محترم مجلس شورای ملّی سؤالی به شرح زیر از وزارت بهداری فرموده‌اند.
(۱- با توجه به مذاکرات اینجانب در جلسه پنجشنبه ۲۴ آبان ماه ۱۳۳ و توضیحات جناب آقای وزیر بهداری منطقه بلوچستان اینک که در حدود یک سال از آن تاریخ می‌گذرد؛ از برنامه‌های مذکور کدام یک و تا چه حد به موقع اجرا درآمده و بالنتیجه آیا عمل مثبتی انجام گردیده یا خیر؟
۲- آیا پس از چهار سال تذکر در مورد سازمان و کادر بهداری بلوچستان و ترمیم حقوق پزشکان سازمان و اعتبارات بهداری بلوچستان مانند گذشته به صورت تیول برای اشخاص معینی باقی خواهد ماند یا فکر اساسی و مفید به حال مردم بیپناه آن سامان اتخاذ فرموده‌اند؟) اینک اقداماتی که از نظر عملیات بهداشتی و درمانی سال‌های ۳۶ و ۳۷ در منطقه بلوچستان به عمل آمده به طور اختصار می‌رساند.
۱- یک مرکز بهداشت در زاهدان تأسیس و دارو و وسایل لوازم به آنجا ارسال شده است.
۲- آزمایشگاه بهداشتی و درمانی و تشخیص معتادین با وسایل کافی زیر نظر متخصص آزمایشگاه افتتاح یافته و اکنون در دست استفاده است.
۳- مبارزه با آبله طبق برنامه منظمی با بیماری آبله مبارزه شد و عملیات انجام شده از اول سال ۱۳۳۶ لغایت خرداد ۳۷ از لحاظ مبارزه با بیماری آبله به شرح زیر به استحضار خاطر آقایان نمایندگان محترم می‌رسد.
تعداد کل تلقیح شدگان- ۲۲۲۵۲۹ نفر.
جمع کل ساکنین محل‌های تلقیح شده ۲۶۱۷۶۳ نفر
اشخاصی که پس از تلقیح معاینه شده‌اند ۲۲۲۳۵ نفر
تعداد محل‌های تلقیح شده ۱۲۸۰ محل تعداد محل‌های بازرسی شده ۳۷۰ محل
۴- مبارزه با سل- برای مصون ساختن اهالی بر ضدّ بیماری سل در سال ۱۳۳۶ در بلوچستان تعداد ۱۷۶۲۹۴ نفر مورد آزمایش توبرکولیسن و تعداد ۱۰۷۶۷۴ نفر مورد تلقیح ب. ث. ژ قرار گرفته‌اند و در آتیه نزدیکی نیز یک آسایشگاه مسلولین برای بیماران کرمان بلوچستان و سیستان در کرمان بنا خواهد شد. نقشه این بنا مورد تصویب قرار گرفته و به زودی پس از انتشار آگهی مناقصه ساختمان آن آغاز خواهد شد.
۵- مبارزه با تراخم اکیپ مبارزه با تراخم از تاریخ ۱۵/۱/۱۳۳۶ تا خرداد ۳۷ در منطقه بلوچستان مشغول کار بوده و در این مدت ۳۰۴۹۲ نفر را معاینه و ۴۳۰۱ نفر را که مبتلا به تراخم بودند معالجه و عده‌ای که دچار عوارض بیماری مزبور بودند تحت عمل جراحی قرار داده است. (بیات ماکو- خود شما باور می‌کنید)
۶- مبارزه با بیماری آمیزشی- دو اکیپ بهداشتی برای مبارزه با بیماریهای آمیزشی و مطالعه و تأسیس مرکز مبارزه به منطقه بلوچستان اعزام گردیدند- این اکیپ‌ها ضمن مطالعات مقدماتی ۱۸۷۷ نفر را معاینه و ۴۰۷ نفر که خون‌شان ناپاک بود معالجه سفلیسی کردند.
مرکز ثابت مبارزه با بیماریهای آمیزشی نیز در زاهدان افتتاح و وسایل آزمایشگاهی و درمان در اختیار آن مؤسسه گذاشته شده است.
۷- مبارزه با حصبه- اخیراً که چند مورد حصبه در آنجا بروز کرده بود، مقدار کافی دارو و واکسن حصبه به بهداری زاهدان ارسال گردید و به منظور مبارزه با این بیماری اقدامات لازم به عمل آمد. در ضمن قرنطینه زاهدان نیز تقویت شد و در زاهدان ۳۴۳۱۹ نفر برای نوبت اول و ۲۹۷۷۹ نفر برای نوبت دوم بر ضد و یا تلقیح شدند.
۸- تکمیل کادر فنی- تا سال ۳۶ سازمان بهداری زاهدان از یک رئیس و جراح ۵ نفر دکتر دیپلمه و یک نفر دندان‌پزشک و داروساز تجاوز نمی‌شود. ولی از سال مزبور به بعد از نظر این که رسیدگی لازم به وضع بهداشتی آن به عمل آید و کادر فنی آنجا در حدود امکان تکمیل گردد با وجود هزاران مشکلات عده‌ای افراد فنی استخدام و به شرح زیر به نقاط دورافتاده بلوچستان که اغلب آنها تقریباً رنگ پزشک به خود ندیده بودند اعزام گردیدند.
الف- یک نفر دکتر دیپلمه برای ریاست بهداری خاش و یک نفر پزشک برای حومه خاش انتخاب و اکنون در محل مذکور مشغول خدمت می‌باشد.
ب- سه نفر پزشک برای انجام خدمت سیاری در حومه زاهدان تعیین شد.
پ- یک نفر پزشک به میرجاوه گردید.
ت- به سراوان و سوران و سرباز و بمپور و چاه‌بهار و نیک‌شهر پزشک اعزام و اکنون پزشکان اعزامی در محل‌های مزبور با دارو و وسایلی که فرستاده شده با نهایت جدیت و علاقه‌مندی و وظیفه‌شناسی مشغول کار و خدمت می‌باشند. علاوه بر این در موقع حرکت هیئت دولت به بلوچستان این جانب شخصاً مقداری لوازم فنی و دارو برای پست‌های مربوطه با خود بردم؛ که به بهداریهای مربوطه تحویل شد.
ث- دو نفر قابله یکی برای اطراف و دیگری برای خاش تعیین و اکنون در آن مناطق مشغول کار هستند.
۹- پس از بازید هیئت دولت از بلوچستان و اطلاع از نقایص محل، طبق تعهدی که سپرده شده بود؛ مبلغ پنج میلیون ریال برای ساختمان ده درمانگاه حواله گردیده است. که بانظر شورای استان در محل‌هایی که مورد احتیاج هست درمانگاه ساخته شود و به قرار گزارش و اصله در فنوج است که بمپور دامن. میرجاوه. بزمان. کنارک. دشت‌یاری ادیمی. محمدآباد درمانگاه‌های مذکور ساخته خواهد شد. امیدوارم در آتیه بسیار نزدیکی این ساختمان‌ها برای استفاده بیماران آماده و از این حیث موجبات رفع نگرانی تیمسار محترم فراهم شود. علاوه بر این به زودی دستگاه رادیوگرافی و رادیوتراپی و لوازم مورد احتیاج دیگر به بهداریهای بلوچستان و سیستان ارسال می‌شود و به این ترتیب کمک فوق‌العاده به مردم بلوچستان به عمل خواهد آمد.
به قسمی که ملاحظه می‌فرمایند؛ در فاصله یک سال و چند ماه اخیر علاوه بر آن که از نظر درمانی تا آنجا که مقدورات و امکانات وزارت بهداری اجازه میداده نسبت به تکمیل کادر فنی و رفع احتیاجات بهداریهای منطقه بلوچستان و سیستان به عمل آمده. اکیپ‌های بهداشتی برنامه وسیع خود را در این مناطق انجام داده‌اند. در آتیه نیز این برنامه‌ها را دنبال خواهند نمود. این بود، شمه‌ای از عملیات انجام شده در منطقه بلوچستان که البته با توجه به وسعت و جمعیت این منطقه با در نظر گرفتن تقاضاهایی که مردم دارند، اذعان می‌کنم که آنچه انجام یافته کم و محدود بوده ولی با کمی داوطلب خدمت وسایل و نداشتن اعتبار کافی بیش از این برای وزارت بهداری مقدور نبوده و امیدار است با گشایشی که به زودی در وضع بودجه حاصل خواهد شد. در اجرای نیات مقدس شاهانه گام‌های بلندتری در راه تعمیم بهداشت عمومی و بالا بردن سطح بهداشت مردم بردارد. ضمناً به عرض آقایان میرسانم این بیمارستان‌هایی که تیمسار محترم فرمودند اینها جزو برنامه‌های وزارت بهداری است و به علت تغییری که از لحاظ مالی در بودجه سازمان برنامه داده شده است. مقدار فوق‌العاده از کمک‌هایی که سازمان برنامه از لحاظ ساختمان به وزارت بهداری میداده کاسته شده است. به این جهت ساختن این بناها مقدور نگردیده و امیدارم یک منابعی به دست بیاید که منظور تیمسار تأمین بشود.
رئیس- آقای کیکاوسی
کیکاوسی- بنده نهایت معذرت را می‌خواهم که سؤال بنده یک جواب داشت و آن مطالبی که بیان فرمودند که چه قدر آبله معالجه شده است و چه قدر وب امعالجه شده است، مربوط به سؤال نبود و اینجا بنده فعلاً وارد بحثش نمی‌شوم که این عملیات هم چه صورتی داشته و چه طور هست بنده همین قدر می‌خواهم بفهم که این ساختمان‌هایی که آقای وزیر بهداری قبلی بیان فرمودند شد یا نشده؟ از فرمایشات ایشان بنده این طور استنباط کردم که نشده؛ ولی بنده می‌خواهم یک چیزی حضورشان عرض کرده باشم توجه داشته باشد در ۱۳۳۳ وقتی که برنامه عمران بلوچستان برای پنج سال نوشته شد که همراه بنده است و ۹۲ برگ است. این برنامه به عرض هیئت دولت گذشت از شرف عرض هم گذشت و مقرر شد که انجام شود. تمام برنامه‌ها منجزاً نوشته شده است که در چه سال و در کجا باید انجام شود و متأسفانه حالا اکتفا می‌کند به این که هیئت رفته است بلوچستان. یک مقدار پول فرستاده که در کجا و کجا خرج شود. آقا اداره مملکت وقتی برنامه برایش نوشته شد. در سازمان برنامه آن را آوردید، از تصویب گذراندید. چرا عمل نمی‌کنید؟ اگر دروغ است چرا به اسم برنامه می‌آورید؟ برنامه هفت ساله دوم را آوردید اینجا تصویب کردید و این طور عمل می‌کنید. بنده معذرت می‌خواهم عرض کردم. حالم خوب نیست و نمی‌خواهم زیاد صحبت کنم. به نظر بنده این حرف‌ها عوام فریبی است خلاصه و پوست‌کنده عرض کنم.
رئیس- آقای کیکاوسی متوجه صحبت‌تان باشید عوام‌فریبی چیست؟ دیگر سؤالی نداریم وارد دستور میشویم.
۳- طرح- گزارش شور اول کمیسیون کشاورزی راجع به تأسیس سازمان اصلاح و تهیه نهال و بذر
رئیس- شور اول اصلاح و تهیه نهال بذر مطرح است قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
گزارش کمیسیون کشاورزی به مجلس شورای ملّی
کمیسیون کشاورزی لایحه شماره ۱۷۶۰ ارسالی از مجلس سنا راجع به مؤسسه اصلاح و تهیه نبات و بذر را با حضور آقای وزیر کشاورزی مورد رسیدگی قرار داده و با اصلاحاتی تصویب نمود اینک گزارش آن را به شرح زیر تقدیم می‌دارد:
ماده ۱- به منظور اصلاح و تهیه کلیه نهال‌ها و بذرهای مرغوب و مناسب با آب و هوای نقاط مختلف کشور سازمانی به نام مؤسسه اصلاح و تهیه نهال و بذر تحت نظر وزارت کشاورزی تأسیس می‌شود. سازمان و وظایف و مزایای کارکنان مؤسسه را آیین‌نامه اجرای این قانون تعیین خواهد کرد.
ماده ۲- رئیس مؤسسه می‌تواند معاملات تا یکصد هزار ریال بدون رعایت مقررات مناقصه و مزایده اجازه دهد معاملات بیش از این مبلغ را هئیتی مرکب از وزیران کشاورزی و دارایی و یا معاونین آنها
و رئیس مؤسسه در صورت ضرورت از قیود مناقصه از مزایده معاف خواهند نمود.
ماده ۳- از مزارع و باغ‌های کشاورزی دولتی و ساختمان‌های آنها و اراضی و دهات خالصه با رعایت قانون فروش و تقسیم خالصه آنچه برای عملیات اصلاح و ازدیاد بذر و نهال مورد احتیاج باشد با حقابه‌های آنها به مؤسسه اصلاح و تهیه نهال و بذر واگذار می‌گردد. مؤسسه می‌تواند هر یک از باغ‌های مزبور را که جنب شهر واقع شده و دیگر مناسب عمل کشاورزی نیست با تصویب هیئت وزیران فروخته و محل دیگری تهیه و مازاد احتمالی قیمت به دارایی مؤسسه افزوده می‌شود.
شهرداری‌ها برای پارک شهر در خرید این گونه باغ‌ها حق تقدم دارند.
ماده ۴- کمک دولت به بودجه این مؤسسه یکجا ضمن بودجه وزارت کشاورزی منظور و در اول هر فصل یک چهارم آن به اختیار مؤسسه گذاشته می‌شود. بودجه جزء مؤسسه را وزیران کشاورزی و دارایی تصویب می‌نمایند. عواید مؤسسه جزو بودجه آن منظور و مازاد درآمد صرف توسعه و تکمیل عملیات مؤسسه می‌گردد.
ماده ۵- وزارت کشاورزی مجاز است با تصویب هیئت وزیران ورود بذری را که مصلحت نداند و تهیه بعضی از بذور را در داخله منع کند و هم چنین کشت و تهیه بعضی از بذور را در مناطق معینی به وسیله اعلان قبل از فصل کشت ممنوع و کشت ممنوع شده را معدوم سازند.
ماده ۶- آیین‌نامه اجرای این قانون توسط وزارت کشاورزی و دارایی تهیه و پس از تصویب هیئت وزیران به موقع اجرا گذارده خواهد شد.
ماده ۷- وزارت کشاورزی و دارایی مأمور اجرای این قانون می‌باشند.
مخبر کمیسیون کشاورزی- عماد تربتی
گزارش از کمیسیون دارایی به مجلس شورای ملّی
کمیسیون قوانین دارایی لایحه مؤسسه اصلاح و تهیه نهال و بذر را با حضور آقای معاون وزارت کشاورزی مطرح و مورد رسیدگی قرار داده مواد مصوب کمیسیون کشاورزی را تأیید و تصویب نمود. اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملّی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون دارایی- مشایخی
رئیس- کلیات لایحه مطرح است. کسی اجازه صحبت نخواسته است. بنابراین رأی می‌گیریم به ورود در شور مواد. آقایانی که موافقند قیام فرمایند. (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده اول قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۱- به منظور اصلاح و تهیه کلیه نهال‌ها و بذرهای مرغوب و مناسب با آب و هوای نقاط مختلف کشور سازمانی به نام مؤسسه اصلاح تهیه نهال و بذر تحت نظر وزارت کشاورزی تأسیس می‌شود. سازمان و وظایف و مزایای کارکنان توسعه را آیین نامه اجرای این قانون تعیین خواهد کرد.
رئیس- آقای ارباب
مهدی ارباب- بنده از موقع و از حضور وزیر محترم کشاورزی استفاده می‌کنم و متذکر می‌شوم که بندرعباس و میناب خود جناب آقای وزیر کشاورزی اطلاع دارند و بهتر از بنده میدانند که مساعدترین نقاط برای اشجار گرمسیری است؛ ولی مردم بدبخت آنجا کمکی ندارند. حتی نمونه‌هایی که از هند آورده شده است، ثمره و بهره بسیار عالی داده. پرتغال در ظرف ۲ سال حاصل و بهره می‌دهد. اگر به مردم کمک بشود یا در دفع آفات کمکی بشود یا در اصلاح نهال‌ها یک کمک جدی و عملی بشود یک ناحیه‌ای که بهره‌مند می‌شود و ما دیگر احتیاج نخواهیم داشت از لبنان و دیگر کشورها مرکبات وارد کنیم. بنده توجه جناب آقای وزیر کشاورزی را در این مورد جلب می‌کنیم که امیدوارم فراموش نکنند.
رئیس- آقای عمیدی‌نوری موافقید. (خیر مخالفم) آقای بهبهانی موافقید بفرمایید.
بهبهانی- بنده خیال می‌کنم که اصلاح وضع کشاورزی مورد نظر همه آقایان محترم هست و هیچ کس هم منکر نیست که باید بذر و نهال و تمام این موضوعاتی که در این لایحه قید شده باید اصلاح شود؛ ولی اینجا بنده یک توضیحی از جناب آقای وزیر کشاورزی می‌خواهم و آن این است که در ماده اول نوشته شده است به منظور تهیه و اصلاح نهال‌ها و بذرهای مرغوب و مناسب سازمانی درست می‌شود که این کارها را بکند. می‌خواستم ببینم که این سازمان طرز عملش چه جور است؟ چه طور می‌شود بذرهای مناسب و یا نهال‌های مرغوب که الان در مملکت ما خوب نیست به نحو احسن در مملکت تربیت بکنند و به کشاورزان بدهند؛ ولی در عمل ما خلاف این را مشاهده کرده‌ایم. بنده خودم در چند ماه گذشته یکی از این دهات اطراف تهران رفتم کسی به بنده مراجعه کرد و چند عدد گوسفند داشت که مریض شده بودند مراجعه کرده بود به سازمان مربوطه که خیال می‌کنم تحت نظر وزارت کشاورزی باشد. که یک نفر دکتر دامپزشک بفرستند آنجا که این گوسفندها را معالجه کند که از بین نروند. آن دامپزشک گفته بود باید دوایش را بخرید تا دکتر بیاید و معلوم شد که دوای این کار برای ۵۰ یا ۶۰ تا گوسفند پانصد ششصد تومان می‌شود. تا یک دکتری که ویزیتش ۱۰ تومان یا ۲۰ تومان است بیاید این کار را بکند. اگر قرار باشد این مؤسسه هم مانند آن مؤسسات باشد که هر کس خواست بذر و نهالش را درست بکند یک مبلغ بسیار معتنابهی ازش بگیرند و باز هم وضع همان جور باشد بنده خیال می‌کنم که این مؤسسه اگر نباشد، با این دستگاه‌های عریض و طویل که امروز در مملکت ما پیدا شده که به محض تأسیس اتومبیل‌های متعدد و هیئت مدیره و فوق‌العاده و چه و چه که فرع زائد بر اصل می‌شود؛ ایشان خوب است اصلاً از این کار صرف‌نظر بکنند. اگر چنانچه واقعاً یک راه عملی در پیش دارید که می‌شود فی‌الواقع این کار را کرد که از آن نتیجه صحیح گرفته شود بنده موافقم.
رئیس- آقای وزیر کشاورزی
وزیر کشاورزی (سرتیپ اخوی)- قبل از این که راجع به این موضوع توضیح عرض کنم، مناسب میدانم به مطلبی که خارج از مطالبی که راجع به این ماده بود جواب عرض بکنم. تصور نمی‌کنم؛ که هیچ وقت دوای ۵۰ تا ۶۰ گوسفند ۸۰۰ نهصد تومان باشد. (بهبهانی- عرض کردم چهارصد تومان) خواهش می‌کنم اگر چنین موردی پیدا شده آن مورد را بفرمایید تا رسیدگی شود. به علاوه دوا را که ما نمی‌فروشیم دواخانه می‌فروشد. اگر یک دوایی گران تمام بشود وزارت کشاورزی مقصر نیست. مال‌التجاره‌ای است که شاید خدای نخواسته صاحبش اجحاف کرده و گران فروخته باشد. ولی آنچه اطلاع دارم چنین دوایی در معالجه گوسفندها مصرف نمی‌شود. این مطلب ویزیت دامپزشک هم این طور است که ما یک برنامه‌ای داریم که قبلاً برای اطلاع اهالی اعلام می‌کنیم مثلاً در ورامین در فروردین‌ماه دکتر و پزشک می‌آید دام‌ها را معالجه می‌کند. اگر از فروردین ماه گذشت آن پزشک جای دیگر می‌رود و کار می‌کند و اگر آنها خواستند از آن به بعد پزشکی به محل برود، وسیله رفتن او را باید فراهم کنند. این قسمت که عرض کردم مربوط به معالجه دام‌هاست تذکر جناب آقای بهبهانی بسیار صحیح است. برای این کار به مجلس خواهد آمد. لایحه را وزارت کشاورزی تهیه کرده و در هیئت دولت مطرح است. آقایان وزرا مطالعه می‌کنند و وزارتخانه‌ها نظرشان را می‌دهند و شاید تا ۱۰ روز دیگر این لایحه بیاید و معلوم می‌شود در آن که از چه منابعی چه عایداتی برای این کار به وجود می‌آید و چه تکالیفی برای وزارت کشاورزی هست آن وقت یک بار در ایران مبارزه با آفات حیوانات می‌کند و تمام دام‌ها را معالجه می‌کند عمل پیش‌گیری انجام می‌شود و از آن به بعد که این امراض ساری از بین رفت. مالکین و صاحبان دام خودشان می‌توانند روی این کار اقدام کنند. اما در اساس مطلب این لایحه لازم است که عرض کنم برای این کار از بذر یا نهال خوب در مملکت استفاده شود. باید مطالعه زیادی بشود؛ در تمام دنیا که آب و هوایش شبیه آب و هوای اینجا تشخیص داده می‌شود باید بذرها و نهال‌ها را بیاورند در یک مؤسسه‌ای با یک اصولی امتحان کنند. گاهی چندین سال این آزمایش طول می‌کشد مثلاً برای گندم که در ایران زنگ می‌زند میخواهند بفهمند کدام نوع گندم متناسب است که از آفت مصون باشد. وقتی این نوع گندم را پس از آزمایش‌های مکرر پیدا کردند این بذر را زیاد می‌کنند و در دسترس کشاورزان می‌گذارند که این بذر را بکارند که دیگر مثلاً به علت آب زیاد خوردن یا باران زیاد گندم زنگ نزند یا مثلاً برای مرکبات ما یک مرکباتی در ایران داریم و از این مرکبات خودمان هم راضی هستیم ولی متوجه میشویم که در کشورهای دیگر مرکباتی بهتر از این وجود دارد. وظیفه وزارت کشاورزی این است که نهال‌های این وجود دارد. وظیفه کشاورزی این است که نهال‌های این نوع مرکبات را از آن کشورها بیاورد و در نقاط مختلفه‌ای که برای کشت آن مرکبات مناسب باشد، مثلاً در شمال در ناحیه شهسوار و در جنوب در اهواز، جهرم و در جاهای دیگر از آن نهال‌ها به طور آزمایش بکارند و از آن نهال پیوند بزنند و نهال پیوند شده به قیمت ارزان در دسترس مردم بگذارند تا به تدریج نوع مرکبات ما تغییر کند و آن مرکباتی که بهتر است رایج بشود. این مؤسسه تا به حال به صورت ناقص وجود داشته بنگاه خرم‌آباد، بنگاه اهواز، بنگاه ورامین، بنگاه کرج، بنگاه رامسر، بنگاه کرمان، بنگاه رشت و بنگاه‌های مختلف دیگر هر کدام روی یک زمینه کار می‌کردند. این لایحه به این منظور تقدیم شده که همه اینها جمع بشوند و یک مؤسسه بشود با یک برنامه‌ای و کار تهیه بذر خوب را انجام بدهد.
رئیس- آقای عمیدی‌نوری
عمیدی‌نوری- بنده از مطالعه این گزارش که فعلاً ماده اولش مطرح است و در ماده اول اجازه است که در کلیات بحث بشود خواستم استفاده کنم و یک قدری مطلب را تشریح بکنم. آنچه که به نظر بنده از مجموع این لایحه رسیده این است که واقعاً ببینم نظر وزارت کشاورزی از این لایحه چیست؟ ظاهراً در حال حاضر یکی از ادارات وزارت کشاورزی گویا به نام ترویج کشاورزی هست که کارش از این گونه کارها است یک عوایدی هم از بعضی جاها به دستش می‌آید و از اصل ۴ هم یک اعتباراتی می‌گیرد
و یکی از نمونه کارهایش را هم برای آقایان شرح می‌دهم. نمیدانم آقایان چالوس تشریف برده‌اند؟ معبرشان از آنجا بوده است؟ بالای مرزن‌آباد در راه چالوس یک تابلو بزرگی دیده می‌شود و یک شعاری هم در بالای آن نوشته است که مالکین برای افزایش علوفه دامداران این طور یونجه بکارید. چهار کیلومتر راه را هم سیم‌کشی کرده‌اند. خدا شاهد است؛ بنده خودم شخصاً دیده‌ام. میل دارم جناب آقای وزیر کشاورزی الان تشریف ببرند و ببینند. (وزیر کشاورزی- بنده دیده‌ام) که چهار کیلومتر سیم‌کشی در آنجا هست؛ ولی خبری از یک بوته یونجه در آنجا نیست. بنده این موضوع را در پشت تریبون مجلس می‌گویم و برای اثباتش حاضرم الان به اتّفاق جناب آقای وزیر کشاورزی و هر عده‌ای از نمایندگان محترم مجلس شورای ملّی حاضر باشند بروند به آنجا برویم تا ببینند و بعد هم میل دارم بودجه این کار را بخواهید بنده این موضوع را به تیمسار سرتیپ امجدی رئیس بنگاه جنگل‌بانی نوشتم که بنده این را دیدم و می‌خواهم بدانم شما در این مورد چه قدر خرج کردید؟ و از شما می‌خواهم که بگویید بودجه این کار چه قدر است؟ و بعد هم در همان محل یک قسمت از جنگل را کنده‌اند و درخت‌های آنجا را ریخته‌اند. درخت سرو درخت‌های دیگر جنگلی که هیچ کس حق ندارد به آنها دست بزند و از آهن قویتر است کنده‌اند، ریخته‌اند آنجا دورش را هم سیم‌کشی کرده‌اند. پانصد تا از این درخت‌ها الان در آنجا موجود است. این یکی از کارهای این دستگاه است، که بنده با چشم‌های خودم دیده‌ام. یکی دیگر از کارها را به عرض آقایان میرسانم. دستگاهی است به نام مرتع داری و اصلاح بذر و ترویج کشاورزی که این کارها را انجام می‌دهد و این عمل در اختیار و حوزه عملکرد یک اداره‌ای است که هنوز در اختیار وزارت کشاورزی است و مسئولیت اداری دارد؛ اما به موجب این لایحه‌ای که قرائت می‌فرمایید یک مؤسسه مستقلی به وجود می‌آید که بودجه‌اش را خودش تهیه می‌کند. پولش را در دست می‌گیرد و هرچه می‌خواهد خودش می‌فروشد. هرچه می‌خواهد خودش بدهد می‌دهد. بنده از این لایحه استنباطم این است که منظور این است که این وضع ناقص فعلی که این پول‌ها را می‌گیرند و در حال حاضر این طور خرج می‌کنند چون الان یک مسئولیتی در مقابل وزارت کشاورزی دارند و چون وزارت کشاورزی در مقابل دولت یک مسئولیتی دارد و چون این مسئولیت قابل بحث و پرسش و توضیح است میخواهند اجازه‌ای از مجلس شورای ملّی بگیرند یک مؤسسه مستقل ایجاد بکنند که دربست در اختیار خودش باشد و بعداً هر کار دلش می‌خواهد بکند. اینجا فرمودند بذر خدا شاهد است، بنده پارسال مراجعه کردم بذر پنبه از این دستگاه بخرم؛ یک تن خریدم ۱۵۰۰ تومان پولش را هم دادم بردم در دهی که مربوط به بنده است. به کشاورزان گفتم که این تخم پنبه را بکارید. گفتند که این خراب است. گفتم چرا خراب است؟ گفتند چون رفتید از مؤسسه دولتی خریدید. گفتم به مسئولیت من بکارید غیر از این است که این بذر پنبه ندهد. آنجا بذر را پارسال کاشتم. خدا شاهد است که درنیامد. این را هم حاضرم ثابت بکنم که از کجا خریدم کجا بردم و کاشتم و تمنی می‌کنم از آن کشاورزان دهی که در قزوین اسمش غیاث‌آباد است تحقیق بفرمایید و ببینید که این بذر پنبه را بنده خریدم و پولش را هم از جیب خودم دادم و چه درآمد این بذر مرغوب شما و این یونجه‌کاری مرغوب شما است. در حال حاضر این دستگاه که در اختیار جنابعالی است و در مقابل جنابعالی مسئولیت دارند این طور است. فردا که شما به نام اصلاح بذر و نهال‌کاری این اختیارات مطلق را دارید که حتی گفته‌اید کمک دولت به بودجه این مؤسسه یکجا ضمن بودجه وزارت کشاورزی منظور و در اول هر فصل یک چهارم آن به اختیار مؤسسه گذاشته می‌شود و بعد می‌نویسد بودجه جزء مؤسسه را وزیران کشاورزی و دارایی تصویب می‌کند نه مجلس شورای ملّی و خودش هر کاری دلش می‌خواهد می‌کند یا در ماده ۳ حق دارد آنچه که او از باغات و دستگاه‌های کشاورزی که در جنب شهر واقع شده است و مناسب برای عمل کشاورزی نمیداند آنها را فروخته و محل دیگری تهیه و مازاد احتمالی قیمت به دارایی مؤسسه افزوده شود اختیار انتقال اختیار فروش و اختیار این که بودجه‌اش را خودش اداره کند. تمام این اختیارات را طی این مواد به یک همچو مؤسسه‌ای به نام این که من می‌خواهم بذر و نهال را اصلاح کنم می‌خواهیم بدهیم. در حالی که این مؤسسه برای ما محرز و مسلّم است که یکی از وظایف کوچک وزارت کشاورزی تهیه بذر مرغوب و نهال خوب است. اگر قرار بشود که ما هر روز تحت یکی از عناوین زیبنده کشاورزی یک لایحه‌ای بیاوریم و یک بنگاه جدیدی درست کنیم، بنده می‌خواهم ببینم دیگر چه موجودیت برای وزارت کشاورزی می‌ماند و جناب آقای وزیر کشاورزی چه مسئولیتی در مقابل مجلس شورای ملّی دارند. الان بنگاه جنگل‌ها برای خودش مستقل است بودجه‌اش آنچه هست خودش خرج می‌کند و یک دانه نهال هم در جنگل کاشته نشده است. یک وقتی هم بنده این سؤال کردم در دولت اسبق که آنچه پول گرفتند برای نهال‌کاری صورت بدهید و آنچه کاشته‌اند تحویل بدهید. جناب آقای احمدحسین عدل تشریف آوردند اینجا. گفتند که من نمی‌توانم صورت بدهم. البته الان سه سال می‌گذرد. بنگاه جنگل‌ها توسعه پیدا کرده است و هزار میلیون ریال از بودجه برنامه هفت ساله را هم به آن دادیم و در حال حاضر بنده عرض می‌کنم که نهالی کاشته نشده است و همین طور بنگاه‌های دیگری که ما داریم یکی دیگر از نمایندگان محترم فرمودند که ۱۱ تا بنگاه تا به حال وزارت کشاورزی درست کرده است و حالا این بنگاه هم به آنها اضافه می‌شود یعنی چه؟ والله بنده معتقد این سیستم کار که یک وزارتخانه‌ای با این تشکیلات باشد و دو معاون وزیر و همه چیز داشته باشد و مسئولیت در مقابل مجلس داشته باشد. بهد به عناوین مختلف کارهای اداری خودش را به صورت بنگاه مستقل تشکیل بدهد و بودجه‌های آنها را در اختیار آنها بگذاریم این صحیح نیست این اداره شدن یک وزارتخانه نیست تمام این مؤسسات اختیار مطلق دارند و به صورت مطلق برای خودشان خرج می‌کنند و دخل می‌کنند و این بساط را به وجود می‌آورند. این است که بنده خواستم اساساً نظر نمایندگان محترم را جلب بکنم به این نکته که ما سعی بکنیم که وزارتخانه‌های خودمان کارهایش را در خود وزارتخانه متمرکز بکنیم و خود وزیر مسئولیت داشته باشد. بودجه‌های وزارتخانه‌ها طبق اصول کلی ضمن بودجه کل مملکتی بیاید معاملات‌شان طبق اصول کلی انجام بشود نه این که در ماده نوشته است رئیس مؤسسه می‌تواند معاملات تا یکصد هزار ریال را بدون رعایت مقررات مناقصه و مزایده خودش انجام بدهد. بودجه‌اش دست خودش باشد. آنچه می‌خواهد بخرد و بفروشد فلسفه این کار یعنی خروج موضوعی از وظایف اصلی مؤسسات اداری ما که تابع قوانین کل مملکتی باشد و آن قوانین تحت کنترل مجلس شورای ملّی باشد خروج از این وظایف است منتهی اسمش زیبنده است. تهیه بذر مرغوب نهال عالی. ولی نتیجه‌اش همان است که به عرض رساندم حالا دیگر بسته به اراده خودتان است.
رئیس- آقای مخبر
عماد تربتی (مخبر کمیسیون کشاورزی)- عرض کنم در این لایحه دقت زیادی در کمیسیون کشاورزی شده و بنده نه از باب این که مخبر کمیسیون هستم دفاعی کرده باشم از باب حقیقت مطلب است. از کلیه آقایان نمایندگان بالاخص از آقایانی که در امور حقوقی مانند جناب آقای عمیدی‌نوری بصیرت دارند باید این انتظار را داشت که اگر در وظایف اجرایی در امور دیگری کارمندان دولت قصوری کرده‌اند، نبایست سرایت داد به وظایف قانونگذاری و به لوایح مطروحه لایحه را از بابت تنظیم خود آن لایحه باید مدّ‌نظر قرار داد که آیا اساساً این لایحه و این قانون خوب است یا نه؟ نباید تشبث کرد به موارد دیگری. مثلاً در اینجا فرمودند یونجه‌زاری درست شده بدون یونجه و چون یونجه‌زار بدون یونجه در مازندران ایجاد شده است نباید این لایحه اصلاح بذر را بگذرانیم. به نظر بنده این طور استدلال در مورد این لایحه صحیح نیست. بنگاه مستقلی تشکیل می‌شود و این بنگاه‌ها تحت نظر وزارت کشاورزی است منتهی از نظر تسهیل امور و از نظر تمرکز امور مربوطه و از نظر گشایش در کار آن که بتواند وظایف خودش را انجام بدهد این گونه بنگاه‌ها تشکیل می‌شود. البته به قدر لزوم تشکیل می‌شود. نمی‌شود گفت که کم است یا زیاد است. ممکن است گاهی اقتضا کند بنگاه‌های بیشتری و گاهی اقتضا کند در بعضی از وزارتخانه‌ها بنگاه‌های کمتری باشد و حتماً وظیفه وزیر و معاون این نیست که در امور تخصصی مداخله بکنند؛ بلکه بالعکس وزیر و معاون وزیر از نقطه‌نظر سیاست کلی مملکت و از لحاظ این که در هیئت وزیران باید شرکت داشته باشند اداره امور را به دست می‌گیرند و نباید گفت که جناب تیمسار که سابقه نظامی دارد حتماً متخصص در امور بذر و نهال و دفع آفات هم باشد و شخصاً این کارها را انجام بدهد ایشان چنین تخصصی ندارند و چنین ادعایی هم ندارند متخصص دعوت می‌کنند جلب متخصص می‌کند. بنگاه‌های تخصصی و اختصاصی را در وزارتخانه‌شان تشکیل می‌دهند. چون وزیر خوبی هستند مدیر خوبی هستند نه این که یک مهندس کشاورزی باشند. ضرورت ایجاب می‌کند که این بنگاه‌ها تشکیل بشود. البته لازم نیست که وزیر و معاون این گونه وظایف را خودشان انجام بدهند. بلکه بلعکس وزیر وم عاون نباید این گونه وظایف را به شخصه انجام بدهند. همین ایرادات و اعتراضاتی که جناب آقای عمیدی‌نوری فرمودند راجع به بیترتیبیها و تشکیلاتی که بوده است همین نظریات ایشان است که ایجاب کرده است اصلاح بذر که یک امر مهم کشاورزی است. برای این که از این بیترتیبیها وزارت کشاورزی خلاص شود این بنگاه را تشکیل بدهند و به عقیده بنده این قانون بسیار خوب تنظیم شده و بسیار خوب است و درخواست موافقت با آن را دارم.
رئیس- آقای مهندس فروهر
مهندس فروهر- بنده راجع به همین ماده ۱ که مطرح است چون توسط یک عده از دوستان که در این موضوع واردند اطلاعاتی دارم که تا به حال یک نهال‌ها و بذرهایی تهیه شده است از خارج آورده‌اند و خیلی در اینجا مفید واقع شده است و به قیمت ارزان در اختیار مردم گذاشته‌اند که شاید اگر کسی میخواست آن را بخرد به قیمت
خیلی گران‍‌تر و با وضع خیلی بدتری که شاید در گمرک دچار اشکال و گرفتاری می‌شد و نهال‌ها یک قدری صدمه می‌خوردند می‌توانست تهیه کند. بنده روی تجربه و اطلاعاتی که کسب کردم می‌توانم عرض کنم که اصلاح بذر و اصلاح نهال کار بسیار مفیدی است و باید این لایحه که به همین منظور است به تصویب برسد؛ اما موضوع قانون اگر قانونی را بد عمل می‌کنند به قانون مربوط نیست. در یک قانونی که مطرح بود گفتیم این قانون را بد تنظیم کرده‌اند. گفتند چون مجریان نمی‌توانستند خوب عمل کنند ما این قانون طوری تنظیم کرده‌ایم که با مجریان بد جور دربیاید. بنده با این نظر مخالفم. قانون باید صحیح تنظیم بشود. حالا اگر مجریان بد عمل می‌کنند باید مجریان را عوض کرد. تنبیه‌شان کرد یا راهنمایی کرد که حالا به هدف اصلی برسیم نه این که قانون را بیاییم به علت نبودن مجری خوب بد تنظیم کنیم. اصل مطلب بنده راجع به موضوع بنگاه است. این بنگاه معلول دخالت‌های ناروای وزارت دارایی در شئون وزارتخانه‌ها است. قانون محاسبات عمومی یک قانون پوسیده و کهنه‌ای است که جز انحراف از حقیقت کاری ندارد. این مزایده و مناقصه نود درصدش ساختگی است. آقایان یک پرونده تشکیل می‌شود. کمیسیون‌ها امضاهای زیادی جمع می‌کنند. بعد که عملی صورت می‌گیرد و خلاف قانون می‌شود آن قدر امضا در توی پرونده هست که معلوم نیست مسئول این کار کیست. قانون محاسبات عمومی الان به این وضع عمومی مملکت ما پوسیده و کهنه شده است و چندین سال هم هست وزارت دارایی با تذکر نمایندگان محترم مجلس وعده کرده است که قانون جدیدی به جای آن بیاورد؛ ولی البته وزارت دارایی نمی‌خواهد که این اختیاراتی که ذی‌حساب‌هایش دارند و می‌روند در وزارتخانه‌ها و سبب می‌شوند که وزارت دارایی به آنها مسلط بشود از دست بدهد. مادامی که سازمان وزارتخانه‌ها که الان در دست آقایان است اصلاح نشده و این یوغ نامشروع وزارت دارایی که در رسیدگی و تنظیم حساب دخالت می‌کند برداشته نشده بنگاه‌ها هر روز زیاد می‌شود. باز هم زیادتر می‌شود. چون این وسیله اصلاح وضع است بنده در تکنیک‌هایش وارد هستم. کوچک‌ترین کارش را باید مطابق سند به عنوان بودجه بکند و در کار بذر و نهال دیگر این منفی‌باف‌ها نمی‌توانند به عنوان ذیحساب مالیه بیایند و اظهارنظر بکنند یا دخالت بکنند بنابراین رئیس بنگاه اختیاراتی می‌خواهد اختیار تا ده هزار تومان خرید و فروش بکند و از اشکالات قانون محاسبات عمومی فرار بکند و از ده هزار تومان به بالا پای وزیر در میان باشد و چون وزیر مالیه حسننیتی خیلی بیشتر از آن ذیحساب‌ها و آن مأموران مالی مربوطه دارد درخواست مشروع وزیر مربوطه آن بنگاه مربوط که در آن ضمن وارد است قبول خواهد کرد. بنابراین این بنگاه‌ها مادامی که سازمان‌ها وزارتخانه‌ها را درست نکرده‌ایم خواهد بود و بنده با خود مؤسسه و بنگاه موافقم.
رئیس- آقای سلطان‌مراد بختیار مخالفید؟
سلطان‌مراد بختیار- بنده موافقم.
رئیس- آقای رامبد مخالفید؟ بفرمایید.
رامبد- بنده تصور می‌کنم که کلیه تشکیلات مملکت اعم از سارمان‌های دولتی و شورای ملّی و یا هرچه در مملکت هست تا موقعی که حس همکاری و روح یگانگی نداشته باشند در خدمت به مملکت توفیقی حاصل نخواهند کرد. (صحیح است) این استنباط شخصی بنده است. آقایان محترم ممکن است قبول بفرمایند و ممکن است قبول نفرمایند. بدبختانه نحوه تقدیم لوایح دولت به مجلس مؤید این امر نیست و از لابه‌لای سطور لوایحی که به مجلس تقدیم می‌شود این هست که منظور اصلی گرفتن اختیار مازاد بر احتیاج است نه رفع نیاز. (احسنت) بنده نمیدانم وزارت کشاورزی اگر کارش تهیه بذر نباشد بستن سر بنده است؟ اصلاً کشاورزی از بذر شروع می‌شود. دیروز در کمیسیون کشور در حضور همکاران محترممان لایحه‌ای راجع به تأسیس مدرسه مطرح بود. ضمن تشکیلات مدرسه یک جمله هم بود: کلمه ترفیعات و اضافات مربوط به این وزارتخانه‌ها هم طبق آیین‌نامه مربوطه انجام خواهد شد. وقتی دو نفر با سوءنیت سندی را تنظیم می‌کنند ضمن این که می‌نویسند این در را معامله کردیم یک جمله هم اضافه می‌کنند کلیه آنچه به این در اتصال دارد آن را هم می‌گذارند و امضا می‌گیرند. آن وقت این ساختمان به در اتصال دارد و زمین زیرش هم به ساختمان اتصال دارد و کلیه مملکت هم به این زمین اتصال دارد. شما در را فروخته‌اید ولی در خاتمه تمام مملکت و کلیه سازمان‌ها به این در اتصال دارد و متعلق به این معامله می‌شود. گاهی یک مرض پیدا می‌شود و مسری می‌شود. چند سالی است که در مملکت عزیز ما مرض بنگاه‌سازی، سازمان‌سازی، مؤسسه‌سازی رواج پیدا کرده است. انشاءالله روزی نرسد که در باره مجلس شورای ملّی هم لایحه بیاورند و اسمش را بگذارند بنگاه شورای ملّی. توجه بفرمایید بنده چند تا از آنها را خدمتتان عرض می‌کنم بنگاه آبیاری، بنگاه جنگل‌ها، بنگاه خالصه، بنگاه سرم‌سازی، شرکت شیمیایی و آنچه که بنده خاطرم هست و اینجا الساعه خاطرم آمد روزی در کمیسیون شورای ملّی مدت یک ساعت تمام تمام آقایان اعضای کمیسیون با آقای وزیر دادگستری بحث کردند و در آخر سر تبدیل اتومبیل شکسته وزیر دادگستری که ابتدا قرار شده بود تبدیل به احسن بکنند رأی گرفتند و رد شد. آمدیم بیرون آقای وزیر را دیدم که همان اتومبیل شکسته ده سال پیش را سوار شد و رفت، هنوز ده قدم رد نشده بودیم که یک اتومبیلی که از فرط لوکسی و عظمت جلب توجه بنده را کرد دیدم که نمره دولتی دارد. معذرت می‌خواهم به نمره دولتی توجه نکردم از لباس شوفرش متوجه شدم که اتومبیل متعلق به دولت است. پرسیدم معلوم شد که متعلق به یکی از دستگاه‌های وابسته به وزارت کشاورزی است. (صحیح است) وضع کار ما این شده است که کسی از گرسنگی بمیرد ولی روی نبودن سازمان صحیح دستگیره در منزل را از طلا بسازند. بنده یک سطر از این لایحه را حضور آقایان محترم تکرار می‌کنم. این بنگاه تأسیس می‌شود سازمان یعنی داشتن بیست تا مدیرکل، چهل تا معاون وظایف آن یعنی هر کاری دل‌شان می‌خواهد بکنند. مزایای کارکنان آن دولت معلوم می‌شود که سایر کارکنان دولت جزو ملت و کارکنان این مملکت نیستند. آن کسی که باید بهداشت و فرهنگ این مملکت را تأمین بکند مهم نیست. فقط بذر چغندر اهمیت دارد و درباره کارکنان این مؤسسه طبق آیین‌نامه‌ای که خود آقایان می‌نشینند و می‌نویسند عمل می‌شود. (احسنت) قسمت دوم جناب آقای مخبر کمیسیون که کمال احترام را به ایشان دارم راجع به جناب آقای وزیر کشاورزی که نهایت ارادت را خدمت ایشان دارم فرمودند که ایشان اطلاع کشاورزی ندارند. لازم هم نیست که داشته باشند. نباید هم داشته باشند. بنده نمیدانم که در بی‌اطلاعی چه طور ممکن است که معاملات بیش از ده هزار تومان با نظر آقای وزیر کشاورزی و یا معاون ایشان تشخیص بشود و بدون مناقصه بخرند. این تشخیص موقعی است که آدم اطلاع کامل داشته باشد و نیازمندی‌ها را لازم بداند و دستور بدهد و بنابراین با اطمینان کاملی که از حسننیت جناب آقای وزیر کشاورزی دارم اجاره می‌فرمایند که بیش از آنچه که تا به حال ما سعی کرده‌ایم سازمان‌های دولتی را به هم بزنیم و عدم رضایت فوق‌العاده‌ای از بین کارمندان دولت درست بکنیم و با نبودن قانون آیین‌نامه قانون نمی‌شود و با نبودن قانون پول‌های بی‌جهتی دور بریزیم. بنده اسم نمی‌برم برای این که نظر خاصی ندارم جناب آقای وزیر کشاورزی پهلوی همین منزل خود بنده یکی از همین سازمان‌های وابسته، یکی از سازمان‌های مستقل شما است و چهار نفر عضو بیشتر ندارد. چهار اتومبیل می‌آید آنجا می‌ایستد ساعت ۱۱ می‌آیند و ساعت ۱۲ و ربع کم نیستند و می‌روند بنده استدعا می‌کنم و وارد جزئیات نمی‌خواهم بشوم این موضوع در شئون تمام بنگاه‌ها و آنچه سازمان در این مملکت عمومیت پیدا کرده. تصویب این گونه لوایح که نه سر دارد و نه ته دارد فقط گرفتن اختیاراتی است برای گرفتن پولی بی‌جا و به عقیده بنده مخالف مصالح مملکت است (احسنت)
رئیس- آقای وزیر کشاورزی
وزیر کشاورزی- مطالبی که آقایان محترم فرمودند همه در اصل صحیح است یعنی سوء‌جریانی در دستگاه‌های دولتی هست ریخت و پاشی بعضی جاها می‌شود. اتومبیلی یک جایی خریده‌اند اما هیچ‌کدام از اینها دلیل نیست که این لایحه غلط است. تصور می‌کنم هیچ‌کدام از آقایانی که مخالف فرمودند سوابق و عرایض بنده را توجه نفرمودند. بنده عرض کردم که بنگاه وجود دارد و متعدد هم هست اختیاراتی آنها دارند بدون این که وزیر کشاورزی یا وزارت بتواند در کارشان مداخله کند. ولی ما آنها را داریم تقلیل می‌دهیم، عرض کردم بنگاه ورامین، بنگاه خرم‌آباد، بنگاه کرج، بنگاه رشت، و چند تای دیگر وجود دارد. اما اینها از یک طرف تابع قانون محاسبات عمومی هستند یعنی سیب‌زمینی که در مزرعه کرج به دست می‌آورند باید با مزایده بفروشند. بنده خدمت آقایان اعتراف می‌کنم که سیب‌زمینی پارسال مزرعه کرج یک مقداریش پوسید و بقیه را هم به نصف قیمتی که در موقع به دست آوردن محصول می‌خریدند فروختند. هیچ کس هم در این جریان مسئول و مقصر نیست. به موجب قوانین چون مجبور بوده‌اند که اول گزارش بدهند بعد آگهی بشود آن وقت به مزایده بگذارند مزایده اول عملی نشد. در مزایده دوم یک نفر بیشتر پیشنهاد نداد. (مهران- شخص جنابعالی مسئولید) گفتند یک نفر پیشنهاد داده قابل قبول نیست. برای بار سوم اعلان مزایده می‌دهیم. سیب زمینی ۱۴ قران را فروختند هفت ریال و وقتی به انبار رفتند نصف آن پوسیده است. شخص بنده که مسئول هستم این مسئولیت را به گردن می‌گیرم و در این محضر محترم هم خدمت آقایان عرض می‌کنم. وزیر مسئول هست؛ ولی این قوانین وزیر را مسئول نمی‌کند چون که من حق ندارم بگویم بی‌مزایده بفروشید. من ناچارم قانون محاسبات را اجرا کنم بگویم مزایده بگذارند در مزایده. هم دفعه اول یک نفر شرکت می‌کند می‌گویند اجازه می‌فرمایید بفروشیم؟ آن کس که باید اجازه بدهد می‌گوید نه، با این ترتیب و با این سیستم کار بازرگانی نمی‌شود کرد. این چیزی نیست که بنده یا دولت حاضر امروز عرض بکنیم. هر یک از آقایان که بخواهند یک مؤسسه‌ای را که باید بخرد و بفروشد اداره بکنند ناچار است از این قوانین محاسباتی خارج شود. کار دولتی و اداری را قبلاً می‌شود بودجه‌اش را تصویب کرد. مثلاً ساختمانی
می‌خواهیم بسازیم نقشه‌اش تصویب می‌شود و بودجه‌اش تصویب می‌شود و بعد اعلان مناقصه می‌شود و عمل می‌کنیم. اما اگر سیل آمد و خواستیم بندی بسازیم باید از فلان ده که در معرض خطر است بلافاصله این بند را بسازند تا مناقصه صورت بگیرد کار از کار می‌گذرد و روزی بند ساخته می‌شود که ده را آب برده است، این بنگاه‌ها از ۱۳۲۱ به وجود آمده است این بنگاه‌ها چیزی نیست که امروز ما ایجاد بکنیم. بنده عرض کردم برای این که مسئولیت وزارتخانه بیشتر باشد این لایحه را پیشنهاد کردیم ملاحظه می‌فرمایید در اینجا گفته شده که رئیس مؤسسه تا ده هزار تومان می‌تواند اجازه بدهد اساساً ملاحظه بفرمایید که این مؤسسه چه دارد؟ چه معاملاتی می‌کند؟ احتمال سوء جریانات و معاملات بزرگ در آن می‌رود؟ در یک جایی یک مقداری گندم می‌کارد و به دست می‌آورد و می‌بیند که چیزی نشد. این مقدار گندم را مخلوط می‌کند و می‌فروشد یا در یک جایی یک مقدار گندم مناسب به دست می‌آورد و می‌گوید این خوب است اگر عواید این گندم را به مزایده بفروشد باید منتظر بشود تا کسی که بیشتر قیمت داد به او بفروشد بعد هم وقتی همه مردم بفهمند که مثلاً بذر شاه‌پسند خوب است برای این که باید بروند و به چند برابر قیمت از او بخرند؛ اما اگر رئیس مؤسسه اجازه داشته باشد که خودش تا ده هزار تومان بفروشد که ده هزار تومان بیست تن گندم است اجازه می‌دهد که این بیست تن را از قرار هر تنی ۵۰۰ تومان به هر مالک نیم تن بفروشد. منظور از این مؤسسه و این دستگاه این است که بذر خوب را به موقع بتواند بفروشد اگر به موقع نتوانست بفروشد که فایده ندارد بنگاه‌ها طبق قوانینی که هست گفته است که زیر نظر فلان و طبق اصول بازرگانی اداره می‌شود یک هیئت مدیره‌ای دارند همه مطالبی که آقایان فرمودند مربوط به این هیئت مدیره است فرمودند این هیئت مدیره می‌نشیند تصویب می‌کند که این ماشین بخرند وزیر کشاورزی و یا وزارتخانه دیگر حق ندارد بگوید چرا ماشین خریدی؟ یک بودجه‌ای در اختیارش بوده است و خریده است و کسی حق ندارد بگوید چرا خریده‌ای؟ در این مورد از تاریخی که آقایان برای خریدن ماشین قیودی وضع کرده‌اند هر چه ماشین خریده شده است با تصویب مجلس بوده است. بنده نمیدانم آن که جناب آقای رامبد فرمودند چیست بنده از ایشان خواهش می‌کنم که بعداً به بنده بفرمایند تا تحقیق کنم که و عرض کنم چون ممکن نیست بدون اجازه وزارتخانه چنین کاری شده باشد و شخصی برای خودش ماشین خریده باشد. (رامبد- برای هیئت‌مدیره) عرض کردم که قطعاً ماشین هیئت مدیره بوده است. ما اینجا این را آمدیم تقلیل دادیم. اگر مبلغ خرید از ده هزار تومان بیشتر شد وزیر کشاورزی و وزیر دارایی باید تصویب بکنند. بودجه را تا به حال خودشان تصویب می‌کردند در اینجا گفته‌ایم که بودجه را باید وزیر کشاورزی وزیر دارایی تصویب بکنند الان بنگاه‌هایی که وجود دارند بودجه آنها را آقایان یک قلم تصویب می‌کنند ما اینجا قید کرده‌ایم که بودجه ریزشان را این دو وزیر تصویب بکنند اگر برای یک کاری که اهمیتش را همه آقایان قبول دارند چون آقایان می‌فرمایند مهم‌ترین کار وزارت کشاورزی همان اصلاح بذر است. بنده هم تصدیق دارم که یکی از کارهای مهم وزارت کشاورزی اصلاح بذر است. اصلاح بذر و اصلاح نهال در مملکت است. بذر مناسب تهیه بشود و نهال‌ها اصلاح بشود و نهال مناسب بیاید این یک کار مزرعه‌داری را با قانون محاسبات و طبق مزایده و مناقصه نمی‌شود اداره کرد. ناچاریم یک صورتی بدهیم و یک اختیاراتی بدهیم این که فرمودید وزیر مسئولیت ندارد. عرض کردم برعکس در این قانون برای وزیر مسئولیت بیشتری ایجاد شده است. البته افراط و تفریط هر دو بد است. اگر در نظر بگیریم که اختیارات بدهیم هر کس از این اختیارات می‌تواند سوء استفاده بکند اگر اختیارات ندهیم؛ گرفتار آن قانون محاسبات عمومی میشویم. کارها فلج می‌شود. چون باید کار را طبق اصول بازرگانی کرد وقتی چیزهایی برای منظور خاصی تهیه می‌شود دیگر نمی‌شود اینها را وارد بازار عمومی کرد و فروخت. این مؤسسه کارش تهیه و فروش یک چیزهایی است که نمی‌شود آن را تابع قوانین کلی کرد. پس برای این سوء‌ظن راجع به این که اگر اختیار بدهیم از اختیار سوء‌استفاده می‌شود و خوب است یک قدری تعدیل قائل بشویم و به اینجا برسیم که تا یک حدی اختیار بدهیم در اینجا آمده‌ایم ده پانزده تا بنگاهی که وجود دارد آنها را جمع کرده‌ایم در یک بنگاه و اختیارات وزیر را هم در این مورد بیشتر کرده‌ایم یک تسهیلاتی برای رئیس مؤسسه قائل شده‌ایم می‌خواهم تذکر بدهم که جناب آقای رامبد توجه بفرمایند که در اینجا ما چرا گفته‌ایم که رئیس مؤسسه مسئول باشد برای این که وقتی می‌گویند هیئت مدیره، هیئت مدیره کی هستند؟ یک نفر از وزارت دارایی می‌آید یک نفر از وزارت کشاورزی می‌آید و می‌نشینند که تصمیم بگیرند رئیس مؤسسه احتیاج دارد که فلان کار فوراً بشود تا آن دو تا آقایان موافقت نکنند او نمی‌تواند ناچار برای جلب رضایت آنها تقاضاهای آنها را می‌پذیرد و این تقاضاهاست که موجب می‌شود کارهای ناشایستی انجام می‌شود و حالا جناب آقای رامبد متوجه می‌شوند که چه طور هیئت مدیره فلانجا برای خودشان ماشین خریده‌اند؛ اما اگر دست رئیس مؤسسه را از زیر سنگ اعضای دیگر خارج کردیم و گفتیم که تو مسئول انجام این کار هستی و این اختیار را هم به تو داده‌ایم که تا ده هزار تومان بتوانی بفروشی و جنس بخری کارهای او راه می‌افتد و احتیاج به این که جلب رضایت سایر همکارها را بکند نخواهد داشت. یک نفر هم رئیس مؤسسه است و پس از آن دو وزیر در مقابل آقایان مسئولند. یکی وزیر دارایی و یکی وزیر کشاورزی و این که یکی از آقایان فرمودند که همه این کارها را می‌کنید که وزیر مسئول نشود بنده عکس این می‌بینم. بنده می‌بینم که این دستگاه تشکیل می‌شود زیر نظر وزیر کشاورزی و وزیر کشاورزی مسئول است و بعدش می‌آید به هیئت وزیران و وزیر دارایی و وزیر کشاورزی در مقابل هیئت وزیران مسئول هستند. پس چه طور ما مسئولیت وزیر را گرفته‌ایم؟ دو مرتبه تکرار می‌کنم خواهش می‌کنم توجه بفرمایید این بنگاه‌ها وجود دارند و اعضای کوچک آنها را اداره می‌کنند ما اختیارات را از آنها می‌گیریم به رئیس مؤسسه می‌دهیم
رئیس- آقای سلطان‌مراد بختیار (نیستند) آقای مهدوی موافقید بفرمایید
مهدوی- این لایحه‌ای که خدمت آقایان تقدیم شده است به نظر بنده از مفیدترین لوایحی است که وزارت کشاورزی به فکر افتاده است تهیه بکند و خیلی باعث تأسف است که در این چند سالی که ما وزارت کشاورزی داشته‌ایم به فکر تأسیس چنین مؤسسه‌ای نیفتاده‌اند. برای این که کار وزارت کشاورزی در قدم اول اصلاح بذر است و تمام مملکت ایران دچار این بدبختی هستند و تمام خسران محصول و کمی محصول روی این اصل است که توجهی به این امر نکرده‌اند. آقایان اگر به ممالک مجاور تشریف ببرند می‌بینند که چه قدر تعویض بذر در تولید کشاورزی مهم است و اما آنچه راجع به مناقصه و مزایده می‌فرمایید به نظر بنده هیچ مناقصه و مزایده‌ای مطابق مقررات قوانین محاسبات عمومی در این مملکت انجام نشده است. یک وقت ایراد در تشکیلات دارید این یک مطلب علیحده‌ای است بایستی سعی کرد متصدیان مربوطه اشخاص متخصص باشند و در آن کار وارد باشند. اما در آن قسمت که ما اختیاری را از بنگاهی بگیریم باز بدهیم به دست محاسبات عمومی و مناقصه این به درد کار بازرگانی و کار کشاورزی نخواهد خورد. وقتی بفرمایید که یک وزارت کشاورزی یک بذری را در یک محلی توسط یک مؤسسه‌ای کشت کرد و ده خروار هم گیرش آمد این مؤسسه است که باید تشخیص بدهد این بذر باید در کدام محل دوباره به مصرف برسد و در دسترس کشاورزان و مالکین آنجا قرار بگیرد برای بذر نمی‌شود آن را به طریق بازرگانی به مزایده گذاشت این کار برای تغییر و اصلاح بذر است نمی‌شود به صورت بازرگانی اداره کرد که کی بیشتر می‌خرد. این فقط در صلاحیت این مؤسسه خواهد بود. اما ایراد آقایان آنچه بنده فهمیدم این است که چون اختیارات و مسئولیت این مؤسسه بیشتر می‌شود اختیارات و مسئولیت وزیر کمتر می‌شود یا مناقصه و مزایده آنچه آقایان ایراد گرفتند همان است که آقای وزیر کشاورزی اینجا آمده است و گفته است که این مؤسسه اختیار کامل نداشته باشد و عوض آن مأمور کوچک وزیر دارایی و وزیر مربوطه بنشیند تشخیص بدهند که این معامله صحیح است یا نیست. اما بنده از موقع استفاده می‌کنم متأسفانه در همین موقع یک لایحه بسیار خوبی بود که مورد توجه آقایان واقع نشد و رد شد و آن لایحه دفع آفات نباتی بود. امسال در منطقه سبزوار و نیشابور اگر به عرض آقای وزیر کشاورزی رسیده باشد از لحاظ محصول صفر است. ملخ مراکشی تمام محصول گندم آنجا را از بین برد. تمام گندم و جو و پنبه آنجا را به کلی از بین برد. وزارت کشاورزی در چهار پنج سال پیش برای دفع ملخ مراکشی بنده در همین جا پیشنهادی دادم و ضمن آن اصلاحی شد. چون ایراد کردند که چرا ملخ بومی را از بین نمی‌برند. الان متصدّیان مربوطه می‌گویند که ما بودجه نداریم. این را استدعا می‌کنم برای سال آتیه یک فکری بکنید که این طور مبارزه‌ها فقط به طور دسته‌جمعی انجام شود؛ چون توسط یک کشاورز و یک ده فایده ندارد یک منطقه‌ای آلوده است باید یک فکری کرد که چه جور مبارزه بشود که به نتیجه برسد.
رئیس- دیگر کسی اجازه صحبت نخواسته است پیشنهادات این ماده قرائت می‌شود.
(به شرح زیر فرائت شد)
پیشنهاد می‌نمایم در ماده اول پس از «آیین‌نامه، اضافه شود که «به تصویب کمیسیون کشاورزی رسید» عمیدی‌نوری
مقام معظم ریاست مجلس شورای ملّی پیشنهاد می‌نماید.
تبصره- سازمان و وظایف و مزایای کارکنان مؤسسه را آیین‌نامه‌ای که به تصویب کمیسیون‌های استخدام و دارایی و کشاورزی مجلس شورای ملّی رسیده باشد تعیین خواهد نمود. رامبد
مقام محترم ریاست مجلس شورای ملّی پیشنهاد می‌کنم که در ماده ۱ اصلاحی به ترتیب زیر به عمل آید:
ماده ۱- به منظور اصلاح و تهیه کلیه نهال‌ها و بذرهای مرغوب و مناسب با آب و هوای نقاط مختلف کشور سازمانی به نام
مؤسسه اصلاح و تهیه نهال و بذر تحت نظر وزارت کشاورزی تأسیس می‌شود. سازمان و وظایف و مزایای کارکنان مؤسسه را آیین‌نامه اجرای این قانون پس از تصویب کمیسیون‌های مربوطه مجلسین تعیین خواهد بود.
تبصره- کلیه سازمان‌های فعلی وزارت کشاورزی که امور مربوطه به این سازمان را انجام می‌دهند منحل و ضمیمه این سازمان خواهند شد. دکتر امیر حکمت
رئیس- ماده دوم قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۲- رئیس مؤسسه می‌تواند معاملات تا یکصد هزار ریال را بدون رعایت مقررات مناقصه و مزایده اجازه دهد معاملات بیش از این مبلغ را هیئتی مرکب از وزیران کشاورزی و دارایی و معاونین آنها و رئیس مؤسسه در صورت ضرورت از قیود مناقصه و مزایده معاف خواهند کرد.
رئیس- آقای مهران مخالفید؟
مهران- بله
رئیس- بفرمایید
مهران- مقدمه عرض می‌کنم که هم‌وطنان عزیز اصفهانی یک اصطلاحی دارند و آن این است که به هم می‌رسند می‌گویند آن تولکی که کاشتی به ثمر رسید یا نه تولکی به اصطلاح اصفهانی یعنی نهال من خیال می‌کنم که غیر از خود نهال‌کاری با این قانون یک تولکی است که کاشته‌اند که انشاءالله زودتر به ثمر می‌رسد. آقایان نمایندگان اصفهان هم تشریف دارند صحت معنی این اصطلاح را تصدیق می‌فرمایند. عرض کنم بیاناتی که جناب آقای وزیر کشاورزی فرمودند راجع به امور مالی این مؤسسه‌ای که در حال تشکیل و تدوین است یا قبلاً تشکیل شده است و تقریباً بیانی بود که بایستی یک وکیل می‌آمد می‌گفت. به این معنی که ایشان فرمودند که قانون محاسبات عمومی اجازه نمی‌دهد که رؤسای مؤسسات ترتیباتی بدهند و امور ملّیشان که حل و فصل بکنند؛ ولی بنده حق دارم فکر بکنم که چرا دولت فکری نمی‌کند و سیاست مالی و خرجش را روشن نمی‌کند، به طوری که هر بار آقای وزیر کشاورزی یک همچو قانونی در مجلس شورای ملّی مطرح می‌شود اسباب نگرانی نمایندگان مجلس شورای ملّی است. بنده فکر می‌کنم که آن قدرها هم قانون محاسبات عمومی و قانون دیوان محاسبات که در نظر آقایان تجزیه تحلیل می‌شود اجرایش مشکل نیست. منتهای مراتب مأمورین شما به قدری میخواهند امضاهای متعدد در پرونده‌ها ایجاد بکنند که مسئول معینی وجود نداشته باشد و خود جنابعالی هم که می‌فرمایید کسی مسئول نیست و حال آن که قانون اساسی جنابعالی را برای این کار اولین مسئول معرفی کرده است. ملاحظه فرمایید هر بار که یک قانون جدیدی پیشنهاد می‌فرمایید از لحاظ امور مالی شانه خالی می‌کنید از اجرای سایر قوانین موجود. و الّا همان طور که فرمودید نهال‌کاری، اصلاح بذر یکی از مهم‌ترین قدم‌هایی است که می‌خواهید بردارید. ولی تصدیق می‌فرمایید با چیزی که ما مخالفیم با متفرعاتی است که در این قانون منظور می‌فرمایید. می‌فرمایید مزایایی را به کارکنان می‌دهند. برای چه این مزایا را می‌دهند؟ می‌فرمایید تا ده هزار تومان بدون مناقصه و مزایده خرید کنند. باور بفرمایید اگر مأموران حسابی و لایق و محکم بر رأس این مؤسسه بگمارید آنها نخواهند گذاشت سیب‌زمینی شما در کرج بپوسد و بعد به قیمت کمتری به فروش برود. آنها اقدام می‌کنند و تصمیم می‌گیرند مرد لایق و درست نمی‌ترسد. آن که بیم دارد الخائن خائف است والا شما تصدیق بفرمایید مگر خود شما بزرگ‌ترین امضاهای مالی را هر روز نمی‌کنید از که می‌ترسید؟ برای این که ما میدانیم که سرتیپ اخوی یکی از مردان درست این مملکت است آن که این کارها را می‌کند و این بازیها را درمی‌آورد و به شما گزارش می‌دهد که یک نفر شرکت کرد. می‌خواهد مقاصد خود را انجام بدهد و می‌خواهد آن تولکی را به ثمر برساند. اشاره کردم من استدعا می‌کنم چون ممکن است با توضیحاتی که فرمودید و با توضیحات مخبرین محترمی که این لایحه را مورد توجه قرار داده‌اند باز مجلس گذشت بکند و این ماده را هم تصویب بکند؛ ولی من حق دارم از جنابعالی استدعا بکنم آقای وزیر کشاورزی و از هیئت محترم دولت خواهش بکنم که نسبت به سیاست مالی کشور یک تصمیمی اتخاذ بفرمایید والا تصدیق بفرمایید که هر بار مجلسین را در فورشت یک حادثه‌ای گذاشتن و در واقع حسننیت یک عده نماینده را در گرو پیشرفت گذاشتن آقای وزیر کشاورزی کار صحیحی نیست. من استدعا می‌کنم این مطلب را بنشینید و تجزیه و تحلیل بکنید. نمایندگان محترم قبل از بنده در این باب صحبت کردند و بنده شاید به اصطلاح قصد صحبتی نداشتم ولی حقیقت این است که این آشفتگی مالی و این وضعی که در هریک از قوانین جدید ایجاد می‌کنید و به مجلس پیشنهاد می‌کنید و نمایندگان هم چون در پیروی از منویات اعلیحضرت همایونی ساعی و کوشا هستند تصویب می‌کنند. این آقای وزیر کشاورزی معنیاش این نیست که ما کار درستی می‌کنیم. (احسنت)
رئیس- آقای عمیدی‌نوری مخالفید (عمیدی‌نوری- بله) آقای رامبد (رامبد- موافقم) بفرمایید رامبد- بیانات جناب آقای وزیر کشاورزی واقعاً یک امید و نویدی بود که به ما دادند و آن این بود که خود ایشان به این معایب و نواقص و این دردها یا برخورده‌اند با توجه فرموده‌اند ماحصل واقف شده‌اند تا آنجایی که خاطر بنده هست گویا آقایان وزرا یک مسئولیت مشترکی هم دارند. ماده ۲ ماده بسیار مترقی است و ماده صحیحی است بنده با این ماده موافقم چون معلوم می‌شود که شخص وزیر کشاورزی متوجه نواقصی که در اصول مالی که در وزارتخانه‌ها جریان دارد شده است ولی مملکت منحصر به بنگاه بذر نیست ما در سر این ماده ساعت‌ها صحبت می‌کنیم به کمیسیون می‌رود و خوشبختانه یا بدبختانه بنده هم عضو کمیسیون هستم آنجا هم باید مرتی صحبت کنم و بعد هم به عنوان مخبر کمیسیون باید گزارش خدمتتان عرض کنم. از جناب آقای وزیر کشاورزی استدعا دارم این موضوع را در دولت مطرح بفرمایند. نظر اقتصادی که اینجا اشاره فرمودند دولت را یادآوری بفرمایند با یک عمل شجاعانه‌ای این ماده را هم از اینجا حذف بکنند و یک ماده‌ای که راه‌حل معاملات را همان طور که فرمودند برای تمام مؤسسات دولتی که شب و روز دست به گریبان این گرفتاری هستند تعیین کنند به مجلس بیاورند. آن وقت ارزش خواهد داشت که همه آقایان با دقت و علاقه‌مندی به این کار بنشینند و اصلاحاتی را که بنا به اوضاع حاضر کشور لازم است بکنند والا تبصره ماده دوم که هر تشکیلاتی قوانین وقت را لغو کند بدون ایجاد قانون جدید و دادن اختیارات به اعضای اداری که خوشبختانه آقایان بهتر از بنده به نحوه کارشان وارد هستند و بعد از این هم باز ثابت می‌شود که جلوتر نرفته‌ایم و فقط از وزیر سلب مسئولیت می‌شود بنابر این بنده با توجه به اطراف و جوانب این موضوع عرایضی عرض کردم یقین دارم چون ماده بسیار خوبی است موقعی مورد قبول مملکت خواهد بود که در تمام شئون مملکت به یک نحوه عمل بشود یک بام و دو هوا مثال مبتذلی است ولیکن بنده یک بام و صد هوا می‌بیبنم و با استفاده از فرمایشات خودشان یقین دارم که عرایض بنده را قبول خواهند فرمود و این ماده را موکول به این خواهند کرد که برای وضع مالی تمام دستگاه‌های دولت اصلاحی بشود و الّا بنگاه بذر دو من گندم بخرد و سه من بفروشد و بعد هم بگویند که این ماده بی‌اساس است و مجلس شورای ملّی تصویب کرده در شأن مجلس نیست.
رئیس- آقای عمیدی‌نوری
عمیدی‌نوری- بنده برخلاف نظر همکار عزیزم جناب آقای رامبد این ماده را بسیار خطرناک میدانم و جداً با آن مخالفم و دلیل مخالفت بنده اولاً یک بحثی است راجع به اصول مزایده و مناقصه که از بس این مطلب گفته شده است که اصول مزایده یا مناقصه بد است دارد یواش یواش فرض می‌شود که این کار بد است در حالی که خیر اصول مناقصه و مزایده که ماده ۳ قانون محاسبات عمومی است یکی از بهترین اصول مالی است که باید رعایت شود و مادام که این قانون هست حتی گفتن این که این قانون بد است صحیح نیست. من یک ماده‌ای جلو آقایان می‌گذارم که خودتان عمل فرموده‌اید خودتان رأی داده‌اید به اصول مزایده و حسنش را دیدید. اگر در قانون نفت اصل مزایده نمود آقایان از شما قضاوت می‌خواهم آیا این موفقیت‌هایی که در این سه قرارداد پیدا کرده‌ایم ۵۰ و ۷۵ و ۲۵ میلیون دلار پذیره پیش می‌آمد؟ شما بزرگ‌ترین استفاده را از اصول مزایده و مناقصه در امر مالی مملکت که قانون نفت بود ملاحضه فرمودید البته این را هم خوش‌وقتم که ابتکار این کار با کمیسیون نفت بود و این جناب آقای دکتر پیرنیا تذکر دادند ایستادند ایستادیم و اصل مزایده را در ماده قانون نفت گذاشتیم و امروز از ثمراتش این استفاده‌ها را می‌کنیم چرا ما اصل مزایده و مناقصه را از بین بردیم به نظر من آنهایی از اصل مزایده و مناقصه می‌نالند یعنی بعضی هستند که می‌بینند گاهی یک تبانی‌هایی در یک مواردی می‌شود الان اگر این بحث می‌شود اجرای بد قانون در بعضی مواقع دلیل بدی قوانین نیست دقت کنید سعی کنید اصول مزایده و مناقصه را در امور مالی صحیح اجرا بکنید؛ اما آن کسانی هم تبانی می‌کنند نادر هستند. این استثناست اصل این که اصول مزایده و مناقصه صحیح است. بنابراین بنده معتقد هستم که این یک اصل بسیار صحیحی است. حفظ بیت‌المال مملکت است ما باید رعایت کنیم و اجرا کنیم و احترام بگذاریم و اما نکته‌ای که جناب آقای وزیر کشاورزی فرمودند بسیار صحیح است خودشان مثالی زدند فرمودند بذری است در معرض فساد و این اگر دو ماه سه ماه گذشت و فاسد شد ضرر می‌کند این را هم قانون محاسبات عمومی خودش در ماده ۲۹ پیش‌بینی کرده است و همانجا گفته است که معاملات تا ۵ هزار تومان البته آن روز ۵ هزار تومان بود و امروز ۱۰ هزار تومان بکنید فرق نمی‌کند می‌توانند این کار را بکنند و مازادش را هم گفته است با تصویب هیئت‌وزیران است تا ده هزار تومان و ما از آن اصول نباید منحرف شویم و من قطع دارم که جنابعالی با حسننیت این حرف را زدید که ما نمی‌توانیم بذر را بگذاریم که در معرض فساد باشد. قطعاً به عرضتان رسانده‌اند که شأن نزول این ماده این است ولی با کمال تأسف شأن نزول این ماده ۲ وقتی با ماده ۳ ملاحظه می‌کنیم و وقتی جمله بعدش را ملاحظه می‌کنیم شامل خیلی امور است و اینجا این ماده ۲ دوتاست گفته است رئیس مؤسسه تا ده هزار تومان می‌تواند اما بیش از
آن الی‌الابد هرچه بخواهد با موافقت وزیر کشاورزی و وزیر دارایی آقا چرا این کار را می‌کنید که ما سواد داریم می‌بینیم که این دو جمله معنایش این است که در تمام معاملات این بنگاه اصل مزایده و مناقصه نباید مراعات شود یعنی در هزار تومان با رئیس مؤسسه و از آن بالاتر با وزیرش است تا ده هزار تومان را با تلفن انجام می‌دهند بعد از آن تا یک میلیون صد میلیون با تشریف‌فرمایی جنابعالی و وزیر دارایی و معاونین معظم‌تان یا نمایندگان و معاونین‌شان همین طور هی کوچکتر می‌شود می‌آیند صورت‌مجلس تهیه می‌کنند. نتیجه یکی است ماده ۲ معنایش الغای قانون ماده ۳۹ دیوان محاسبات در کارهای این بنگاه است، بنابراین اینجا موضوع تهیه بذر و نهال نیست. ماده ۳ را ملاحظه نفرموده‌اید خیلی معاملات می‌تواند بکند. مزارع و باغ‌های کشاورزی دولتی و ساختمان‌های آنها و اراضی دهات خالصه آنچه که باقی مانده مال این اداره است. بنده نمیدانم چه طور آن اداره قائم‌مقام بنگاه خالصه می‌شود آن وقت اختیار دارد که تمام این معاملات را بدون مزایده و مناقصه انجام بدهد. بنده نمیدانم به قول آقای مهران زیر کاسه این این بذر و نهالی که بسیار بسیار زیبا و خوب است چه نیم‌کاسه‌ای است.
چرا این کار را می‌کنید؟ واقعاً آن نظر جنابعالی را بنده پیشنهاد می‌کنم خیلی نظر صحیحی است. بنده پیشنهاد دارم در مواردی که بذر و نهال‌ها در معرض فساد است و ممکن است تلف بشود. بدون رعایت مناقصه بفروشد این بسیار عمل صحیحی است چون این کار را نمی‌کنید اگر شما این کار را می‌خواهید این همان پیشنهادی است که بنده داده‌ام ولی اگر صحبت خرید و فروش است که رئیس مؤسسه بتواند معاملاتی انجام دهد به صورت معاملات اتومبیلی که جناب آقای رامبد مثال زدند درمیآید؛ مثلاً این رئیس بنگاه است دلش می‌خواهد بیست تا استیشن به عنوان این که نهال را می‌خواهیم حمل کنیم به دهات بخرد چهل تا اتومبیل سواری به عنوان این که مأمورین میخواهند به مزارع سرکشی کنند بخرد و اینجا هم بهش اجازه داده‌اید در صورتی که برای یک اتومبیل وزیر کشاورزی کمیسیون باید اجازه بدهد اینجا دیگر نه اجازه می‌خواهد و نه اصلاً مزایده و مناقصه‌ای میخواهند وقتی شما کلیه معاملات را گذاشتید به اختیارشان دست آنها باز بود چه صورتی پیدا می‌کند؟ قانون محاسبات عمومی گفته که هیچ معامله‌ای و هیچ خرید و فروش بدون مزایده و مناقصه نمی‌شود الان با تصویب این ماده ۳ این قانون یعنی این ماده ۳ را که تصویب بفرمایید این پشت سر بنگاه خالصه است آنچه از بنگاه خالصه می‌ماند مال ایشان است می‌تواند بخرد می‌تواند بفروشد. این است که بنده با این کیفیت به کلی مخالفم و آن نظر صحیح جناب آقای وزیر کشاورزی که فرمودند واقعاً صحیح است و عقیده دارم به آن و با پیشنهادی که بنده دارم تأمین می‌شود و بایستی بذر و نهال را وقتی در معرض فساد بود بفرمایید بفروشند دیگر مناقصه و مزایده نمی‌خواهد که مدتی معطل این کار بشود و بذر فاسد نشود آن هم ده هزار تومان این صحیح است آقا دیگر اجازه ندهید تحت این عنوان این ماده ۲ و ۳ وضع شود و بعد تسری پیدا کند به تمام معاملات که بتوانند بدون مزایده و مناقصه هر کاری بخواهند بکنند.
رئیس- پیشنهادات این ماده قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
پیشنهاد می‌نمایم ماده ۲ این طور اصلاح شود:
ماده ۲- در مواردی که بذر و نهال‌ها در معرض فساد باشند بنگاه حق فروش دارد آن هم تا یکصد هزار ریال بدون رعایت مقررات مناقصه بفروش برساند. عمیدی‌نوری پیشنهاد می‌کنم ماده دوم به شرح زیر اصلاح شود مؤسسه می‌تواند تا یکصد هزار ریال را با اجازه و تصویب وزارت کشاورزی و دارایی بدون رعایت مقررات مناقصه و مزایده انجام دهد انجام معاملات پیش از این مبلغ بدون رعایت مقررات مناقصه و مزایده فقط با تصویب هیئت وزیران ممکن خواهد بود. دکتر دادفر
رئیس- ماده سوم قرائت می‌شود.
(به شرح ذیل قرائت شد)
ماده ۳- از مزارع و باغ‌های کشاورزی دولتی و ساختمان‌های آنها و اراضی و دهات خالصه با رعایت قانون فروش و تقسیم خالصه آنچه برای عملیات اصلاح و ازدیاد بذر و نهال مورد احتیاج باشد با حقابه‌های آنها به مؤسسه اصلاح و تهیه نهال و بذر واگذار می‌گردد، مؤسسه می‌تواند هریک از باغ‌های کشاورزی مزبور را که جنب شهر واقع شده و دیگر مناسب برای عمل کشاورزی نیست با تصویب هیئت وزیران فروخته و محل دیگری تهیه و مازاد احتمالی قیمت به دارایی مؤسسه افزوده می‌شود.
شهرداری‌ها برای پارک شهر در خرید این گونه باغ‌ها حق تقدم دارند.
رئیس- آقای عمیدی‌نوری مخالفید بفرمایید.
عمیدی‌نوری- حقیقتش این است که بنده منظور این ماده سوم را نفهمیدم. البته جناب آقای وزیر کشاورزی تشریح خواهند تشریح خواهند فرمود و روشن می‌شود چیست. به دلیل این که اصل این بنگاه بنگاه تهیه بذر و نهال مرغوب است. ماده ۳ این است که آنچه که از مازاد فروش بنگاه خاصه‌جات پیدا شد مال آن مؤسسه است برای این که می‌گوید از مزارع و باغ‌های کشاورزی دولتی و ساختمان‌های آنها و اراضی و دهات خالصه، یعنی یک بنگاه مالی بزرگ وزارت کشاورزی می‌شود که چیزهای غیرکشاورزی هم مال ایشان می‌شود؛ یعنی مال‌های دولت از اراضی خالصه و ساختمان‌ها همه اینها می‌آید تحت اختیار این بنگاه اصلاح بذر و نهال بنده خیال می‌کنم که به قدری کارش وسیع می‌شود که اصلاً بذر و نهال‌کاری را فراموش می‌کنید. برای این که وقتی که شما خواستید یک مؤسسه‌ای به وجود بیاورید برای اصلاح بذر و نهال و بعد خواستید در آنجا باغ‌ها و اراضی و دهات را بفروشید و چیزهای دیگری بخرید درست شبیه بنگاه معاملات ملکی می‌شود این که املاکی و اموالی در اختیارش است که بتواند بفروشد و به جای آن چیزهای دیگری بخرد تهیه کند و به جای این که در اصلاح بذر و نهال بکوشد وارث املاک و اموال دولت می‌شود برای این که در این ماده گفته شده بفروشد و چیز بهتر یا بدتری به جایش تهیه کند. بنده که نمی‌فهمم اگر معنای بنگاه اصلاح بذر و نهال این است که خوب لابد ما وارد نیستیم اگر این نیست اصلاً این ماده چیست شاید تشریح بفرمایید و ما روشن بشویم که این حرف‌ها مربوط به بذر و نهال است؛ ولی به نظر بنده این یک ماده زائدی است و اصلاً خارج از موضوع لایحه است و بنده عقیده دارم این ماده از اصل لایحه خارج بشود؛ چون احتیاج به لایحه جدید دارد. این ربطی به اصلاح بذر و نهال ندارد که یک چنین اجازه‌ای میخواهند.
رئیس- آقای وزیر کشاورزی
وزیر کشاورزی- بنده از جناب آقای عمیدی‌نوری خواهش می‌کنم که ماده سوم را یک بار دیگر مطالعه بکنند و بنده را از اشتباه خارج کنند. بنده این اشتباه برایم پیدا شده مثل این که آینه‌های محدّب و مقعر را ملاحظه فرموده‌اید که وقتی یک شکل خوبی را جلوی آن بگذارند به چه صورت زشت، منفور و کریهی درمیآید. مثل این که یک چنین عینکی به چشم آقای عمیدی‌نوری است. (احمد مهران- این عینک به چشم همه است) به هیچ‌وجه در اینجا ذکر نشده است که این بنگاه از دهات خالصه هرچه خواست بگیرد یا هرچه باقی مانده است بگیرد به هیچ‌وجه نوشته نشده که می‌تواند این دهات خالصه و مزارع را بفروشد. به هیچ‌وجه نوشته نشده تمام ساختمان‌های دولتی را بگیرد. توجه بفرمایید نوشته است از مزارع و باغ‌های دولتی اگر نمی‌نوشتیم دولتی. بعد می‌گفتند که شما هرچه مال مردم است می‌خواهید ضبط کنید. هر چه باغ مردم است می‌خواهید ضبط کنید. نوشته است باغ دولتی باغ کشاورزی متعلق به دولت یعنی بنگاه‌های موجود که به نام مزرعه فلانجا و بنگاه فلانجا وجود دارد. همه در اختیار این مؤسسه قرار بگیرد و ساختمان‌های آنها یعنی ساختمان‌های موجود در باغ‌های کشاورزی دولتی و ساختمان‌های موجود در مزارع کشاورزی دولتی و اراضی و دهات خالصه با رعایت قانون فروش و تقسیم خالصه آنچه برای عملیات اصلاح بذر واصلاح نهال مورد احتیاج باشد یعنی محدود کرده‌ایم. (دکتر امیر حکمت- دیگر چیزی باقی نمی‌ماند) اجازه بفرمایید یک وزارتخانه‌ای مأمور اجرای تهیه بذر است و مأمور ازدیاد بذر خوب و نهال خوب است. این می‌گوید من یک مقدار آب و زمین احتیاج دارم. این مؤسسه خودمختار نیست که هر چه آب و زمین خواست بگیرد. وزیری که این مؤسسه را اداره می‌کند وزیری است که قانون تقسیم خالصه‌جات را باید اجرا کند. این وزیر جزء یک دولتی است که آن دولت آن قوانین را می‌خواهد اجرا کند. و یک مجلس به اعمال این وزیر و این دولت نظارت می‌کند. بنا بر تصور این بنگاه هرچه ده و هرچه زمین خواست می‌تواند ضبط کند مورد ندارد. حالا عرض می‌کنم برای این که ثابت کنم چه قدر لازم است یک مثالی عرض می‌کنم پنبه ایران در خارج بازار خوبی نداشت هنوز هم خیلی خوب نمی‌خرند. برای این که پنبه ایران در خارج بازار خوبی داشته باشد لازم دانستیم که بذر پنبه را یک‌دست کنیم یعنی پنبه‌ای که از ایران صادر می‌شود یک مشخصات داشته باشد. برای این کار چه مراحلی باید طی کنند؟ اول باید بذر خوب تهیه کرد. بذرهای مختلف آورده‌اند در مزرعه ورامین آزمایش کردند؛ که از این بذرها کدام با آب و هوای ایران مناسب‌تر است و الیاف پنبه‌اش بهتر می‌شود و در بازار بهتر خریداری می‌شود توی اینها انتخاب شد یک بذری به اسم یکت اینگرل این بذر که این مؤسسه پیدا کرد و انتخاب کرد یک مقداری می‌کارد و زیاد می‌کنند بعد از این که این بذر را در یک هکتار و دو هکتار کاشت و زیاد کرد آن را می‌برد در یک ده هست سی هکتار می‌کارد. بذری که از آن سی هکتار به دست می‌آید در یک ناحیه بزرگی با قرارداد با مالکین می‌کارد و بذر بیشتری به دست می‌آورد؛ به طوری که می‌تواند بذر یک استان را عوض کند. این عمل در مورد پنبه به این صورت آزمایش شده اول در ورامین آزمایش کردند و پس از چند سال که زیاد شد در دو ده متصل به هم به این مزرعه زیادکردند. بذری که از این دو ده به دست آمد در دهات خالصه گرمسار و در جاهایی که خالصه نباشد مالکین قرارداد می‌بندند یک‌دست این بذر را کاشتند. بذر کامل که به دست آمد مثلاً خراسان را انتخاب می‌کنند می‌برند به خراسان به مالگیر پیشنهاد می‌کنند. می‌گویند که آقایان این بذر به دست آمده است و پنبه‌اش را هم در بازار دنیا به این قیمت می‌خرند تمام دهات خراسان بذر پنبه را عوض کردند و این پنبه را می‌کارند. حالا ملاحظه بفرمایید که اگر قرار شد این مؤسسه‌ای که می‌خواهد
این بذر را عوض کند منحصر بود به یک مزرعه کوچک دو یا سه هکتاری بذری که به دست می‌آید کافی نبود برای این که بتوانند بذر را در یک استان یا در یک شهرستان رایج کنند. پس این احتیاج دارد به یک مزرعه‌ای که دهی در نزدیکش داشته باشد که در آن ده بتواند این بذر را اضافه کند. اما برای بذر کاهو یا فلان محصول احتیاج نیست. پس باید برای آن کاری که لازم دارد و به قدری که لازم دارد این مؤسسه را بهش زمین و آب بدهند اگر ندهند این مؤسسه قادر به انجام این وظیفه نخواهد بود. نگرانی که آقایان دارند این است که این مؤسسه می‌خواهد همه اینها را ضبط کند به این دلیل که عرض کردم فکر می‌کنم این نگرانی مورد نداشته باشد. اما آقای عمیدی‌نوری فرمودند که این مؤسسه می‌خواهد همه اینها را بفروشد. اینجا می‌نویسد مؤسسه می‌تواند هریک از باغ‌های کشاورزی که دارای خصوصیات معینی باشد که جنب شهر واقع شده و دیگر مناسب برای عمل کشاورزی نیست. دو شرط گذاشته‌ایم یکی این که جنب شهر باشد و و دیگر این که مناسب برای عمل کشاورزی نباشد. مثال می‌زنیم یک باغ کشاورزی ایجاد می‌کنند در چند کیلومتری شهر، شهر توسعه پیدا می‌کند جناب آقای مهران توجه بفرمایید در موقعی که این باغ را تهیه می‌کنند خیابان بندی کرده‌اند. درخت‌های کاج قشنگی هم کاشته‌اند. بعد که شهر توسعه پیدا کرد و رسید به آنجا به صورت یک باغ مشجری و یک باغ بسیار خوب درآمده است و مصلحت اهالی شهر این است که این باغ به صورت باغ حفظ شود. به همان ترتیب که جاهایی در شهرها تهیه می‌کنند و بچه‌ها بازی می‌کنند و استراحت می‌کنند. اما این مؤسسه احتیاج دارد که یک زمین دیگری بخرد دور از شهر و آنجا آب فراهم کند یا بخرد و بذر خوب تهیه کند آن وقت ما باید بیاییم محلی برای خرید این زمین جدید تهیه کنیم. آن وقت یا باید پول بخواهیم از آقایان یا این که مثل حالا بگوییم اجازه بدهید که باغ را بفروشد به شهرداری پول این را بگیرند بروند در یک جای دیگری و مزرعه ایجاد کنند. اگر پول این اضافه شد مثلاً فروختند صد هزار تومان و خرج مؤسسه هشتاد هزار تومان شد بیست هزار تومان دیگر را به سرمایه اضافه می‌کنند اما یک توهمی پیدا شد برای آقای عمیدی‌نوری بنده هم موافقم و آن این است که در فروش این قطعه باغ ممکن است رعایت مزایده را نکنند و سوء استفاده بشود. بنده این را عرض می‌کنم که منظور ما از این لایحه این نیست که هرچه خواست معامله بکند یعنی باغی را که قیمتش یک میلیون است بدون مزایده بفروشد صد هزار تومان مقصود آن نیست. مقصود این است که محصولات خودش را بتواند بدون مناقصه و مزایده بفروشد. بعد هم توضیح عرض می‌کنم در شور دوم در کمیسیون وقتی پیشنهادات آقایان مطرح می‌شود بنده با اصولی که آقایان فرمودند که شامل معاملات بزرگ نباشد شامل اراضی بزرگ نباشد موافقت دارم؛ اما راجع به این که محصول را باید بدون مزایده بفروشند حتی اگر فاسد هم نبود اصلاً این مؤسسه برای این کار است که نهال‌هایی که به عمل آورد به قیمت معینی به اشخاص معینی بدهد. اگر قرار باشد مزایده بدهد و هر کس که برنده مزایده شد به قیمت گران‍‌تر و زیادتر به او می‌فروشد و اگر مشتری نداشته باشد آن را به ثمن بخس می‌شود و آن منظوری که ترویج و توزیع این نهال‌ها در بین مردم بوده است از بین خواهد رفت.
رئیس- آقای مهران مخالفید؟ بفرمایید.
احمد مهران- سعدی می‌فرماید:
شوخی مکن ای دوست که صاحب‌نظرانند بیگانه و خویش از پس و پیشت نگرانند.
(خنده نمایندگان)
عرض کنم خدمت آقایان فرمودند باغاتی که نزدیک شهر است و شرط این است که دیگر نشود تویش کشت کرد این را ببخشید به پول نزدیک کنند و بفروشند. بسیاری از باغات مردم آقای وزیر کشاورزی داخل شهر است و تویش هم کشت می‌کنند هر بار تشریف‌فرما می‌شوند راجع به تکنیک نهال‌کاری و راجع به ازدیاد بذر مطالبی می‌فرمایند و عجیب در آن است که این مطالب مورد قبول همه ماست و متصل می‌فرمایند با مطالب مالی دیگری که در این لایحه گنجانده شده و این طور که بنده حس می‌کنم چون ۲۷- ۲۸ سال سابقه خدمت دارم این طور می‌فهمم اشخاصی که مأمور تنظیم این لایحه بوده‌اند مردمان خیلی ناقلایی بوده‌اند. اینجا نوشته است هر یک از باغ‌های کشاورزی مزبور را که جنب شهر واقع شده و دیگر مناسب برای عمل کشاورزی نیست با تصویب هیئت وزیران فروخته و محل دیگری تهیه و مازاد احتمالی قیمت به دارایی مؤسسه افزوده می‌شود. این هم از توبره است هم از آخور یعنی هم می‌خواهد بفروشد و هم یک جای دیگری را بخرد. این هم خودش یک کاری است خرید و فروش آقای وزیر کشاورزی واقعاً اصرار نداشته باشید که از یک چیزهایی که فساد آن در این مملکت اظهرالشمس است دفاع بفرمایید. من یک مثالی از وزارت دارایی عرض می‌کنم الان در این شهر طهران که یک میلیون و نیم جمعیت دارد این بچه‌های معصوم همیشه در مظان رفتن زیر اتومبیل هستند و یک بند توی کوچه می‌بندند و هزار فحش از همسایه‌ها می‌خورند. اینها زمین و وسیله بازی ندارند بازی برای بچه یک حق مسلم اولیه است همان قدر که به بنده حق داده شده است از پشت این تریبون حرف بزنم همان طور هم به بچه حق داده شده است که بازی بکند. این فطرت و طبیعت این بچه‌هاست که بازی کنند بروید ببینند که بچه‌های این مملکت بچه کیفیت بزرگ می‌شوند چرا نمی‌گذارید این باغات را بردارند؟ باغ ملّی و پارک و باغ کودکان درست کنند این پیشنهادی که شما کردید درست مثل این می‌ماند که در کشور آمریکا پیشنهاد کنند که پارک نیویورک را بفروشند و یا هاید پارک لندن را قسمت کنند و خانه بسازند یا این که بوآدوبلنی پاریس و سایر پارک‌های پاریس را بفروشند و بعد بروند یک جای دیگر بخرند آقا این چه لایحه‌ای است؟ در این مملکت این اندیشه را نمی‌شود پذیرفت فرضاً هم مجلس شورای ملّی باز به خاطر ابراز حسننیت بپذیرد افکار فردفرد نمایندگان نمی‌پذیرد. بنده استدعا می‌کنم و پیشنهاد کرده‌ام که این قسمت «مؤسسه می‌تواند» حذف شود و پیشنهاد کردم آن قسمت از باغات و خالصه‌جات که مورد استفاده نهال‌کاری و بذرکاری است این قسمت طبق نقشه‌ها معین و طبق صورت معین با تصویب کمیسیون کشاورزی مجلس شورای ملّی بدون اختیار فروش و بدون اختیار تصرف‌های بی‌قاعده در اختیار بنگاه نهال و بذر قرار گیرد. (صحیح است- احسنت- احسنت)
رئیس- آقای وزیر کشاورزی
وزیر کشاورزی- اگر راجع به خرید و فروش باغ نگرانی هست بنده عرض کردم قبلاً که بنده موافقم که این پیشنهادات در کمیسیون مطرح شود. فقط مجلس شورای ملّی اجازه عدم رعایت مناقصه و مزایده را در مورد محصولات این مؤسسه بدهند که هر چه خواستند بفروشند. بعد هم آن نظری که می‌فرمایند راجع به فروش در این لایحه هم همین است که ما اجازه فروش برای اینها نخواسته‌ایم. باغ کشاورزی که به شهر چسبیده باشد و برای زراعت مناسب نباشد یعنی درخت در آن زیاد به عمل آمده باشد با این پیشنهادی که ما اینجا کرده‌ایم یعنی گفتیم آن چیزی که جنابعالی می‌خواهید تأمین کرده‌ایم یعنی گفته‌ایم که درخت‌هایش را به عذر این که میخواهند زراعت کنند این درخت‌ها را نبرند الان در بندر گز یک باغ کشاورزی است که درخت‌های سرو و کاج خیلی خوب دارد؛ اما به واسطه وجود سایه آنجا نمی‌شود بذر کاشت. ما هم نمی‌خواهیم درخت‌ها را ببریم. دو صورت دارد: یکی این است که اجازه تبدیل ندارند. در این صورت درخت‌ها را می‌برند و زراعت می‌کنند یا فکر صحیح می‌کنند که این زحمتی که کشیده شده است هدر نرود و این باغ را حفظ کنیم و بعد هم می‌گویند در درجه اول به شهرداری می‌دهیم در درجه اول به شهرداری می‌دهیم و ما این حق تقدم را قائل شده‌ایم که این حق را به وجود بیاوریم. برای اطفال اما آیا مخارج نگاه‌داری اطفال را باید مؤسسه اصلاح بذر و نهال بدهد. ما صبحت می‌کنیم راجع به یک سازمانی (مهران- مگر ارث پدرش را می‌دهد مال دولت است) این یک مطلب دیگری است که هرچه باغ کشاورزی در شهر واقع شد یا هرچه باغ متعلق به دولت در شهر واقع شد مال شهرداری است و بدهند به شهرداری اما تا وقتی که آن وضع به وجود نیامده است ما می‌گوییم که این مؤسسه یک مقدار از اموالش را اگر در یک چنین حالتی واقع شد، به این ترتیب بفروشد لیکن مؤسسه پول خودش را می‌خواهد که برای کار خودش جای مناسبی تهیه کند. ضمناً آن درخت‌ها را نمی‌برند و این باغ را به صورت باغ تحویل شهرداری می‌دهد اما شهرداری هم باید پولش را بدهد.
رئیس- آقای عماد تربتی
عماد تربتی- در این لایحه متأسفانه موضوع مناظره و مباحثه پیش آمده است. بایستی لوایح در یک محیط آرام و مسالمت‌آمیز حل و عقد بشود. بنده بدو مطلب می‌خواستم اشاره کنم یکی این که اصولاً قصاص قبل از جنایت صحیح نیست. قبلاً ما بگوییم که رئیس مؤسسه تمام اموال دولتی را خواهد فروخت و چنین و چنان خواهد کرد رئیس مؤسسه‌ای که نمیدانم کی خواهد بود و اصل بر این است که شخص درست و امینی انتخاب می‌شود این حرف صحیح نیست و دوم این که آقایان نظریات اصلاحی خودشان را که می‌فرمایند البته متوجه هستند که این شور اول است و تمام نظراتشان را ممکن است در ضمن پیشنهاداتی بفرمایند. بعد مطابق آیین‌نامه در کمیسیون از آقایان پیشنهاددهندگان دعوت می‌شود که در یک محیط آزادی آن پیشنهادات مطرح شود که پیشنهادات مفید بود مورد توجه قرار خواهد گرفت. روی آن عمل خواهد شد شاید بنده هم در کمیسیون کشاورزی که شاید افتخار عضویت داشته باشم قبول نکنیم که به اختیار رئیس بنگاه باشد. این باغات را بفروشد. آقای وزیر کشاورزی که قبول خواهند کرد که شهرداری و پارک شهر و کودکان مردم و مملکت مقدّم خواهند بود بر اشخاص پولداری که بخواهند بخرند. آقا چنانچه شما بفرمایید که باغات گران‌قیمتی خواهد بود آن زائد بر ده هزار تومان است و فروش زائد بر ده هزار تومان بایستی با مزایده باشد اینها پیشنهاد مفیدی است که آقایان می‌فرمایند و مورد توجه هم واقع می‌شود و مسلّماً اکثر این پیشنهادات مفید مورد توجه واقع خواهد شد. بنابراین مباحثه و مناظره لازم ندارد. آقایان پیشنهاد بدهند و هرکدام صحیح و مفید باشد مورد توجه و قبول قرار خواهد گرفت. (احسنت)
رئیس- آقای دکتر دادفر. آقای
ثقه‌الاسلامی سؤالی داشتید؟
ثقه‌الاسلامی- یک سؤالی بود از دولت تقدیم می‌کنم.
رئیس- به جریان گذاشته می‌شود. آقای دکتر دادفر
دکتر دادفر- چون یک مقدار زیادی از این لایحه مربوط به وظایف وزارت دارایی می‌شود بنده تصور می‌کنم که حضور شخص وزیر دارایی یا معاون ایشان در مجلس لازم است.
رئیس- حضور ایشان احتیاجی ندارد. نماینده دولت هست بیانتان را بفرمایید.
دکتر دادفر- اگر چنانچه احتیاجی نداشته باشد در خود این ماده‌ای که در اولش نوشته شده است که شهرداری‌ها در تعیین پارک شهر برای این گونه باغات حق تقدم دارند. بنده تصور می‌کنم این جمله برای توجه این ماده یعنی برای زیبا جلوه دادن این ماده است و این امر عملی نیست بنده یک مثالی عرض می‌کنم. در شهر میاندوآب در وسط شهر بنگاه کشاورزی اداره خالصه یک باغی دارد که الان گاوهای رئیس خالصه قبل آنجا می‌چرند. بنده می‌خواستم به جناب آقای وزیر کشاورزی عرض کنم این باغ آباد و زیبا شده و همین طور مانده.
سه سال است شهرداری میاندواب می‌گوید این باغ را به ما بدهید و پارک شهر کنیم و اینجا را آباد کنیم و مردم از آن استفاده کنند هنوز نداده‌اند. چند روز قبل خدمت جناب آقای وزیر کشاورزی عرض کردم فرمودند یک قسمتش را می‌دهیم. چرا همه‌اش را ندهید؟ حالا باغ کشاورزی است. مال خالصه است. این را مزایده می‌گذارند برای این که به مردم به مملکت و به افراد و آحاد این ملت توجه ندارند. بنده یک روزی به آقای وزیر راه گفتم که شما که مثلاً ما بین دو شهر جادّه را آسفالته می‌کنید به طول ۳۰۰ کیلومتر عوض این ۳۰۰ کیلومتر بیایید خیابان‌ها و راه‌هایی که از وسط شهرها می‌گذرد آسفالت کنید که از وسط شهر بگذرد و مردم گرد خاک و غبار نخورند. می‌گویند آن را شهرداری باید آسفالت کند. مگر شهرداری دولت دیگری است. شهرداری هم برای مردم است. اگر راه را از وسط شهر ببرید و آسفالت کنید هم شهر استفاده می‌کند هم راه شهرداری که شخص خصوصی نیست که سوء استفاده می‌شود چرا استفاده نشود می‌گویند بودجه دولت اله و بله می‌شود؛ یعنی دولت و ملت در مقابل هم قرار می‌گیرد ما به دولت احترام می‌گذاریم دولت نماینده منتخب ملت است. باید در فکر ملت باشد در اینجا هم شهرداری‌ها هیچ‌کدام قدرت خرید این باغ‌ها را نخواهند داشت. یک باغ کشاورزی که لااقل می‌فرمایید ۱۰ هکتار مساحتش خواهد بود غیر از شهر تهران کدام شهرداری می‌تواند پولش را بدهد این لوایح برای زیبا کردن این ماده است. آن وقت شهرداری بودجه ندارد پس می‌فروشد به دکتر دادفر از مازادش هم استفاده می‌شود. مناقصه و مزایده بگذارید باغ که خراب می‌شود همه خواهند آمد دولت می‌تواند بفروشد و هر کس اعلی‌القیم را داد بخرد با این شرط و شروط ممکن نیست. بنده می‌خواستم عرض کنم که یک خالصه‌ای است در میاندواب تمام رعایای آن چند فقره شکایت کرده‌اید از بنگاه خالصه که در اثر بدرفتاری رئیس خالصه و این که آب رودخانه را برای مراتع اختصاصی خودش برده است. محصول خالصه ۶۰۰ تن بوده به ۲۰۰ تن تقلیل پیدا کرده است. این را آقای رئیس خالصه فرمودند که مال ماست که تقلیل پیدا کرده به رعایا چه؟ گفتم آقا این بهره ده ماست وقتی مال شما به ۲۰۰ تن تقلیل پیدا کرد چهارصد تن به شما ضرر خورده و ۸۰۰ تن هم مال رعایا تقلیل پیدا می‌کند یک رئیس خالصه‌ای که شما گذاشته‌اید ۶۰۰ تن چغندر را کرده است ۲۰۰ تن به همین میزان هم رعایا ضرر کرده‌اند فرمودند دولت باید قدرت داشته باشد مثل این که دولت حاکم است که برود و با مردم بجنگد شما در جایی که حرف مردم حق باشد باید توجه کنید. دولت نباید با مردم بجنگد. دولت و مردم یکی هستند و جدا نیستند به نظر بنده این باغ‌های کشاورزی به این ترتیب که در این ماده قید شده است که به شهرداری‌ها واگذار شود بنده پیشنهاد می‌کردم که مجاناً واگذار شود. وقتی که جناب آقای عماد تربتی فرمودند که پیشنهاد داده می‌شود و در مجلس توضیح داده می‌شود چون همه که عضو کمیسیون کشاورزی نیستند از نظرات و آرایی که گفته می‌شود ممکن است در نظر آقای وزیر کشاورزی تغییری پیدا شود. تیمسار اخوی یک حسنی که دارند این است که به حرف منطقی توجه می‌کنند این عرایضی که می‌کنم برای توجه ایشان است چون همیشه که ایشان نیستند. بنده معتقدم که لااقل این پارک‌ها و باغ‌های کشاورزی را در جنب شهرها هستند لااقل به شهرداری‌ها مجّاناً داده بشود. اینها مال ملت است و برای بچه‌های مردم جای تفریح و استفاده‌ای باشد.
رئیس- پیشنهادات رسیده قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملّی
یشنهاد می‌کنم تبصره ذیل به ماده ۳ اضافه شود.
تبصره- اراضی و دهات خالصه مذکور در این ماده عبارت از اراضی مازاد هر محل است که به وسیله کشاورزان خالصه زراعت نمی‌شود.
مهندس دهستانی
ثقه‌الاسلامی - پیشنهاد می‌نمایم در سطر آخر ۳ بعد ازکلمه (پارک شهر) جمله ذیل اضافه شود و یا مهمانخانه یا مؤسسات عام‌المنفعه.
مهندس فروهر
مقام محترم ریاست مجلس شورای ملّی
پیشنهاد می‌کنم ماده ۳ به این ترتیب اصلاح شود:
اولاً قسمت مؤسسه می‌تواند تا آخر ماده حذف شود. ثانیاً به جای قسمت محذف نوشته شود: صورت مزارع و باغ‌های کشاورزی دولتی و اراضی و دهات خالصه که به این منظور مورد استفاده قرار می‌گیرد باید طبق نقشه به تصویب کمیسیون کساورزی مجلس شورای ملّی برسد.
احمد مهران-
پیشنهاد می‌نمایم ماده ۳ این طور اصلاح شود.
ماده ۳- از مزارع و باغ‌های کشاورزی دولتی و ساختمان‌های آنها از آنچه برای عملیات اصلاح و ازدیاد بذور و نهال مورد احتیاج باشد بنگاه می‌تواند از آن برای بذر و نهال‌کاری استفاده کند. عمیدی‌نوری
پیشنهاد می‌کنم قسمت اخیر ماده ۳ به این ترتیب اصلاح شود.
در صورتی که انجمن شهر باغ کشاورزی موصوف را برای پارک شهر مناسب و ضروری بداند باغ کشاورزی مجّاناً به شهرداری محل واگذار می‌شود.
دکتر دادفر
رئیس- ماده چهارم قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده چهارم- کمک دولت به بودجه این مؤسسه یکجا ضمن بودجه وزارت کشاورزی منظور و در اول هر فصل یک چهارم آن به اختیار مؤسسه گذاشته می‌شود. بودجه جزء مؤسسه را وزیران کشاورزی و دارایی تصویب می‌نمایند عواید مؤسسه جزء بودجه آن منظور و مازاد درآمد صرف توسعه و یک قسمت عملیات مؤسسه می‌گردد.
رئیس- آقای عمیدی‌نوری
عمیدی‌نوری- هرچه بیشتر مواد این لایحه را در نظر می‌گیریم چیزهای عجیبی می‌بینم مثل این که در تنظیم این لایحه همان طوری که آقای احمد مهران یک نکته‌ای فرمودند مثل این که تهیه‌کنندگان این لایحه وارد در قانون‌نویسی نبوده‌اند. ملاحظه کنید ماده ۴ عبارتش این طور شروع می‌شود؛ کمک دولت به بودجه این مؤسسه مگر این مؤسسه یک چیز خاصی خارج از دولت است و خودش بودجه خاصی ندارد که دولت به آن کمک کند. این حرف‌ها چیست؟ این یکی از بنگاه‌هایی است که آمده‌اند اجازه بگیرند که یک کارهایی برای خودش بکند و ما می‌گوییم بکند و این بودجه باید داشته باشد و بودجه‌اش جزء وزارت کشاورزی است و طبق اصل کلی باید ضمن بودجه کل مملکتی بیاید و بعد به تصویب مجلس شورای ملّی برسد و بعد که ابلاغ شد اجرا می‌شود. اگر مال یک مؤسسه خارجی است خارجی است مثل اصل چهار و صندوق مشترک یک پولی دولت می‌دهد و یک پولی آمریکا می‌دهد مثل اصل چهار و صندوق مشترک این بحث دیگری است اما وقتی که شما معتقدید که بنگاه ایرانی است و جزء ایران است پس کمک یعنی چه؟ بنده معتقدم که یک جمله‌اش صحیح است و آن این است که می‌نویسد این بودجه‌ای که تصویب می‌شود یک مرتبه بنویسید هر فصل و هر چهار ماه یک‌مرتبه بدهید. برای این که کارش بگذرد یک مرتبه داده بشود ولی اصول را که نباید ما از دست بدهیم. بنده یک پیشنهادی داده‌ام که بودجه این بنگاه ضمن بودجه وزارت کشاورزی در قانون بودجه هر سال بیاید و بنابراین آن قانون تأمین بشود که پس از تصویب قانون بودجه هر سال در اول هر فصل یک چهارم آن در اختیار بنگاه مزبور گذاشته شود. این یک اصل اصلی است یک اختیار بیشتری داده شده است به جای این که ماه به ماه استفاده شود اما یک دفعه بیاییم و این اصل را از بین ببریم و طبق این ماده‌ای که اینجا تنظیم شده است اولاً به جای بودجه کمک دولت بودجه آن شده است دیگر این که در تصویب این بودجه گفته‌اند وزیر کشاورزی و دارایی تصویب بکنند این مخالف اصل است بودجه را باید مجلس شورای ملّی تصویب کند جناب آقای وزیر کشاورزی شما که قبول دارید که مسئولیت مشترک دارید و مسئولیت در مقابل مجلس شورای ملّی دارید چه طور می‌گویید که بودجه یکی از مؤسسات وزارت کشاورزی که بودجه‌اش را مجلس شورای ملّی تصویب می‌کند وزیر کشاورزی و دارایی آن را تصویب بکنند؟ این صحیح نیست بعد هم آنچه عواید پیدا کرد برای خودش خرج کند. بنده می‌گویم که کمک دولا به این مؤسسه یکجا ضمن بودجه وزارت کشاورزی به این بنگاه داده شده شود بودجه آن یکی ضمن بودجه وزارت کشاورزی منظور گردد در اول هر سال در بودجه کل مملکتی تصویب کند و به مجلس مربوط نیست آن وقت عواید مؤسسه جزء بودجه آن منظور و مازاد درآمد صرف تکمیل عملیات مؤسسه بشود یعنی هر جوری خرج کرد در حالی که ما معتقدیم که عواید هر یک از مؤسسات باید جزء عواید مملکتی بیاید همان طور که شما خرجش را از بودجه مملکتی می‌گیرید عوایدش هم جزء عواید مملکتی است الان وزارت دادگستری هزینه مالیاتی می‌گیرد پولش برمی‌گردد پولش را چه می‌کند می‌گذارد در خزانه مملکت و خرجش را هم از خزانه مملکت می‌گیرد؛ بنابراین این ماده
از هر حیث غلط است. تصویب بودجه از وظایف مجلس شورای ملّی است این به صورت و یک مؤسسه خارجی عالی‌مقامی شده هم دولت به آن کمک می‌کند و هم آنچه درآمد دارد خورش باید خرج کند. این است که بنده با این شکل ماده مخالفم و پیشنهادی هم تقدیم کرده‌ام که البته قرائت می‌شود.
رئیس- پیشنهادات ماده چهارم قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
پیشنهاد می‌نماید ماده ۴ این طور اصلاح شود.
ماده ۴- بودجه این بنگاه ضمن بودجه وزارت کشاورزی در قانون بودجه کل مملکتی هر سال اعتبار آن تأمین می‌شود که پس از تصویب قانون بودجه هر سال در اول هر فصل یک چهارم آن به اختیار بنگاه مزبور گذارده شود. عمیدی‌نوری
رئیس- ماده ۵ مطرح است و قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۵- وزارت کشاورزی مجاز است با تصویب هیئت وزیران ورود بذری را که مصلحت نداند و تهیه بعضی از بذور را که داخله منع کند و همچنین کشت و تهیه بعضی از بذور را در مناطق معین به وسیله اعلان قبل از فصل کشت ممنوع و کشت ممنوع شده را معدوم سازد.
رئیس- آقای عمیدی‌نوری
عمیدی‌نوری- مجلس شورای ملّی برای منع کشت یک قدم عالی برداشت که یکی از افتخار افتخارات مجلس شورای ملّی است منع کشت خشخاش بود که قانونی وضع برای مورد خاص و حقاً هم این کار را باید می‌کرد. برای این که ما نسلمان را می‌خواهیم حفظ کنیم و با این که این یک کشتی بود که عواید زیادی برای مردم ایران داشت. ما صرف‌نظر کردیم اما با وجود این ماده یک اجازه مطلقی داده می‌شود به ژاندارمری و بعضی از مأمورینی که در گوشه‌های مملکت به عنوان این که این بذر ممنوع است بلایی سر کشاورزان شما می‌آورند که بسیاری از مردم ناراضی می‌شوند ما در این که بذر صحیحی دولت وارد کند که حرفی نداریم. شأن نزول این قانون برای این است که بذر مردم را خوب بکنیم. بنابراین جمله اولش که وزارت کشاورزی مجاز است با تصویب هیئت‌وزیران ورود بذری را که مصلحت نداند ممنوع کند صحیح است. هر بذری را که صلاح ندانند صحیح است که ممنوع کند. آن وقت در ضمن آن ذکر می‌کند تهیه بعضی از بذور را در داخله مملکت، این عبارت چیست؟ مقصود چیست؟ مگر یک کشاورز یا یک خرده مالک که می‌رود خرج قنات می‌دهد تراکتور می‌خرد می‌آید یک بذری که برایش مفید نباشد بکارد؟ فقط فرض این است که فلان بذر گندم که شما می‌دهید گفته‌اید شاه‌پسند و یا دیگری ری آن بیشتر است این ریش ۲۰ تا ۳۰ تا تخم است اما آن بذری که آن دهاتی که هنوز وارد نیست می‌کارد هر تخمی ۱۰ تا می‌دهد این راهش این است که شما بذر خوب و مرغوب را در اختیار کشاورز و مالک بگذارید او هم قطعاً منفعت خودش را می‌خواهد گندمی که تخمی ۱۰ تخم می‌دهد نمی‌کارد اما اگر این جمله را بگذارید تهیه بعضی بذور را در داخله منع کنید و کشت بعضی از بذور را در داخله منع کنید و چون آخرش گفته‌اید کشت ممنوع شده را معدوم سازید بنده واقعاً متأسفم که چنین اجازه‌ای داده شود به این صورت ایجاد اشکال برای مردم بشود. نظر ما این است که بذر خوب و نهال مرغوب به وجود بیاوریم و عمل کنیم و مردم تشویق و ترغیب بشوند و بذر خوب را از شما بگیرند و اما نظر این نیست که راه باز باشد که آن راه باعث مداخلات بعضی از مأمورین اجرایی بشود که این کشتی که گندمش ۵ تخمی است همه از بین برود و بنده نگرانم که در این ماده‌ای که ذکر شد این دو تا جمله که تهیه بعضی از بذور را در داخله منع می‌کند و تهیه بعضی از بذور را به وسیله اعلان در بعضی از نقاط ممنوع کند چرا؟ یک موقعی جناب آقای وزیر کشاورزی بنده یادم می‌آید در دوره اعلیحضرت فقید در بعضی از نقاط کشور مثل کناره شاهرود قزوین و قزل‌اوزن زنجان و بعضی از قسمت‌های شیراز و زاینده‌رود اصفهان برنج‌کاری می‌کنند الان هم می‌کنند، دلیلش هم این است که هرجا آب زیادی باشد و آفتاب هم داشته باشد برنج‌کاری می‌کنند. آمدند به عرضشان رسانیدند که برنج‌کاری در این مناطق نباید شود و باید اختصاص به مازندران و گیلان داشته باشد در گیلان و مازندران اگر برنج بکارند خوب به عمل می‌آید. امر فرمودند و دستور دادند و برنج‌کاری ممنوع شد در حالی که قوت لایموت مردم در آنجاها در خطر افتاد مردم شکایت کردند که آقا اینجا هم برنج به عمل می‌آید. راست است که آن برنج کناره و قزل‌اوزن برنج دم‌سیاه رشت نمی‌شود؛ اما این برنجی که این جوری به دست می‌آید خوراک دهات قزوین و اصفهان است و مردم اینجا می‌توانند بخورند اعلیحضرت فقید توجه فرمودند و دستور فرمودند که رسیدگی شود و خودم اطلاع داشتم که مأموری فرستادند و یکی از مهندسین دانشکده کشاورزی کرج آمده بود مزارع گندم را دیده بود و خیال کرده بود مزارع برنج است این هم میزان اطلاعات و معلوماتش بود مردم مسخره‌اش کردند. بعد از این که گزارش به عرضشان رسید. دستور فرمودند بگذارید کارشان را بکنند. حالا این سوابقی که در گوشه و کنارهای وزارت کشاورزی هست و ایجاد مزاحمت‌ها و اذیت‌ها برای اشخاص هستند. اینها را مأمورین وزارت کشاورزی از پشت جعبه آینه‌ها بیرون بیاورند و به صورت قانون درآورند و برای خودشان ایجاد قدرت و برای مردم ایجاد مزاحمت بکنند. انصاف نیست شما مرد خوشنیتی هستید و علاقه دارید کار بکنید و نگذارید که این جور قوانین بگذرد و این گونه افکار و این حرف‌ها پیش بیاید. شما نهال خوب تهیه کنید و نگذارید که بذر نامرغوب وارد بشود دیگر چه کار دارید اگر وزارت کشاورزی تشخیص داد که در نقطه‌ای از اصفهان برنج‌کاری می‌شود اما برنجش خوب نیست بنابراین کشت برنج در آنجا ممنوع و فوری یک عده ژاندارم بروند معدوم کنند چرا؟ بنده با این ماده مخالف هستم با قسمت اول آن موافقم که ممنوع باشد و درآوردن بذر دولت مجاز باشد که با صدور تصویب‌نامه هر بذوری که لازم نمیداند اجازه ندهد که وارد بشود؛ اما مزاحم مردم نشوید شما می‌خواهید کشتتان را زیاد کنید این است که بنده مخالف نیستم به قسمت اخیرش.
رئیس- آقای صدرزاده مخالفید؟
صدرزاده- بلی مخالفم.
رئیس- بفرمایید.
صدرزاده- حقیقت این که جناب آقای وزیر کشاورزی چون خودشان اهل مباحثه هستند قوانینی را که می‌آورند مباحثات در مجلس گل می‌کند. بنده هم خواستم که از این بحث محروم نباشم. عرض کنم حضورتان مطابق قانون اساسی و موازین کلی باید مردم را در کسب و کار و مسکن و روش و حتی‌المقدور آزاد گذاشت و محدودیت‌ها را فقط برای موقعیت‌هایی گذاشت که از توسعه کار آنها زیانی فاحش به مملکت وارد بیاید ما یک روز در اینجا بحث کردیم که بیشتر سکنه این مملکت کارشان کار کشاورزی است؛ یعنی اگر ۲۰ میلیون جمیعت داریم ۱۲ میلیون جمیعت ایران کارش کار کشاورزی است. حالا ما نباید در این قوانین راه‌هایی بگذاریم که اسباب زحمت مردم فراهم بشود. فرض بفرمایید که می‌گویند که فلان تخم پنبه به خصوص را در شیراز یا مازندران باید زراعت کنند، چون این بهتر است ممکن است این مأمورین جزء آن حسننیت جناب آقای وزیر کشاورزی را نداشته باشد و در موقع کشت بیایند زارع را منع کنند از زراعت بدون این که آن بذر و آن تخم را که مورد استفاده هست در اختیار آن زارع بگذارند یعنی آن زارع از زراعت باز بماند بدون هیچ جهتی و دچار زیان بشود در صورتی که اگر بذر نامرغوب می‌کاشت منفعت کمتری داشت و اگر بذر نامرغوب را زراعت بکند فقط منفعت کمتری دارد چون انسان قهراً طالب منفعت است. وقتی که فهمید آن بذر مرغوب منفعت بیشتری دارد قطعاً دنبال آن می‌رود. و محتاج عملی نمی‌شود. جناب آقای عمیدی‌نوری راجع به مسئله برنج تذکر دادند. اتفاقاً من خودم خاطرم است که در یکی از نقاط که کشت برنج را منع کردند شیراز بود. جناب آقای استخر هم به خاطر دارند تنها منع کشت نبود اگر بدانید که مأمورین چه مزاحمت‌ها برای اشخاص که کشت برنج می‌کردند فراهم می‌ساختند. انسان واقعاً نارحت می‌شود (استخر- صحیح است) حالا بنده می‌خواستم استدعا نمایم که جناب آقای وزیر کشاورزی همان قسمت اول ماده را که پیشنهاد فرموده‌اید قناعت بفرمایید و آن وقت بذر بهتر با تعلیمات بیشتری در اختیار مردم بگذارید و مطمئن که مردم ایران استفاده خواهند کرد و اما موضوعی که فرمودید که ورود بذر از خارج را منع کنید. بنده خیلی طرف‌دار این قسمت هستم. الان ملاحظه بفرمایید که خیلی چیزهای ما از خارج می‌آید. خدا کند که ما در تمام شئون زندگیمان کاری بکنیم که حتی‌المقدور از این چیزها منع شود و ما احتیاجی به این چیزها نداشته باشیم به خصوص بذر. چون اینجا یک مملکت فلاحتی است حتی‌المقدور باید بذرهای خوب را ما خودمان تهیه بکنیم. این است که بنده با پیشنهاد آقای عمیدی‌نوری موافقت دارم و معتقدم که در این ماده فقط اجازه داده شود که فقط ورود بذر را از خارج ممنوع بکنند ولی این که در مناطق معینی بگویند که بذر بخصوصی کشت نشود و اگر کشت بشود می‌توانند معدوم بکنند این در عمل و اجرا موجب مزاحمت رعایا می‌شود. در صورتی که نتیجه مطلوب از آن برنمی‌آید. هر وقت شما بذر خوب در اختیار رعیت و کشاورز بگذارید و رعیت و کشاورز هم که فهمید این بذر بهتر است و نتیجه بهتری می‌دهد قطعاً اقدام می‌کند و احتیاجی که منع بکنید نخواهد داشت.
رئیس- آقای مخبر
مخبر کمیسیون کشاورزی (عماد تربتی)- اصولاً این ماده آن طوری که مقصود جناب آقای وزیر کشاورزی است تنظیم نشده است. بنده توضیح عرض می‌کنم که یک قسمت از بذرهایی است که اگر در نزدیک بذر مشابه کاشته شود از بذر بد مشابه تلقیح می‌شود و به اصطلاح زارعین می‌گویند که بعد از چند سال بذر بر کشت می‌کند. علت آن این است که آن تلقیحی که به وسیله هوا و به وسیله حشرات بال‌دار می‌شود آن را خراب می‌کند. بذر پنبه از این قبیل است در یک قسمتی که مقرر شده است بذر نمونه بکارند باید از نظر فنی اجازه ندهند که
بذر مشابه را در مجاورت آن یعنی در مجاورت مزارعی که مقصود کشت بذر نمونه است بکارند. (صدرزاده- خوب همین را قید می‌کردید) البته این قید به طور واضح نوشته نشده است. منتهی نوشته شده است که در مناطق معینی ممنوع کنند و اگر ممنوع نکنند بذر خراب خواهد شد. بذر پنبه از این قبیل است مثلاً اگر بخواهند یکجا بذر پنبه کوکرس بکارند و در مجاورت همان هم پنبه بومی بکارند خراب می‌شود. بذر چغندر قند هم همین طور است بذر چغندر قند با چغندر عادی شبیه است و در مناطقی که بذر چغندر قند کاشته می‌شود اگر بذرگیری برای چغندر بومی شود با هم مخلوط می‌شود و بالنتیجه راندمان چغندر قند از بین خواهد رفت و قابل تشخیص نیست و بذر چغندر قند که فرعی از چغندر است با آن مخلوط می‌شود و بالاخره دچار اشکالات فنی خواهد شد. مقصود جناب آقای وزیر کشاورزی از این ماده این بوده است که اگر امور فنی اجازه نداد که بذر مشابه در مجاورت او باشد آن هم در مزراعی که بذر نمونه کاشته می‌شود بتواند ممنوع کند. البته این قید به طور واضح نوشته نشده است و نوشته است در مناطق معینی ممنوع گشته و اگر هم نکردند آن را هم معدوم خواهند کرد. البته این مطابق نظر وزارت کشاورزی و اصول فنی باید باشد و ضرورت اصلاحش از نظر بذر باید ایجاد بکند. البته آقایان در کمیسیون این مطلب را باید اصلاح بکنند تا وافی برای مقصود باشد.
رئیس- آقایانی که پیشنهاد داده‌اند باید بدانند که کمیسیون چه موقع تشکیل می‌شود و در کمیسیون حضور پیدا بکنند و الّا بعد پیشنهادشان قابل طرح و بحث در مجلس نخواهد بود. پیشنهادی رسیده است که قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
پیشنهاد می‌نمایم ماده ۵ این طور اصلاح شود. وزارت کشاورزی مجاز است با تصویب هیئت وزیران ورود بذری را که مصلحت نداند ممنوع نماید.
رئیس- ماده ششم مطرح است و قرائت می‌شود
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۶- آیین‌نامه اجرای این قانون توسط وزارت کشاورزی و دارایی تهیه و پس از تصویب هیئت‌وزیران به موقع اجرا گذارده خواهد شد.
رئیس- آقای مهران
احمد مهران- اولاً خواستم عرض کنم که اگر تذکری داده می‌شود به هیچ‌وجه مقصودی در بین نیست و گمان نمی‌کنم که هیچ‌کدام از همکاران محترم قصد مجادله داشته باشند. قانون مطرح است. از هر فکری مطلبی برمی‌خیزد و غرض نهایی و غایی از مجلس شورای ملّی و مشروطیت و آزادی این است که مسائل مهم مملکتی در معرض افکار صرافی بشود و منقح بشود و به صورت عملی‌تر و مفیدتر به حال مملکت اجرا بشود. در مقامی که اعلیحضرت همایون شاهنشاهی اجازه می‌فرمایند که هنگام شرفیابی‌ها که ما می‌رویم می‌فرمایند مطالبی که دارید بگویید، در حضور خودشان اجازه می‌فرمایند و مطالبی که دارید بگویید در حضور خودشان اجازه می‌فرمایند و مطالبی به عرض مبارکشان برسد فکر می‌کنم در مجلس شورای ملّی پیش از همه جا باید مطالب گفته شود. بنده علت مخالفتم با ماده ۶ این است که از زمانی که افتخار نمایندگی دارم می‌بینم که در پایان قوانین ماده‌ای نوشته می‌شود که از این قانون یک آیین‌نامه‌ای منبعث می‌شود و گاهی مینویسیم که این آیین‌نامه‌ها باید به تصویب کمیسیون هیأت وزیران برسد گاهی هم مینویسیم که این آئیننامه‌ها باید به تصویب کمیسیون مجلس شورای ملّی برسد و این عمل در بنده ایجاد تشکیک کرده است با اعتمادی که به دولت داریم آیا آیین‌نامه منبعث از قانون که می‌شود مثل قانون از آن استفاده کرد. این باید به تصویب چه مرجعی برسد و میل دارم که همکاران محترم به بنده کمک فکری بکنند که آیا آیین‌نامه منبعث از قوانین مصلحت این است که به تصویب کمیسیون‌های مربوطه در مجلس برسد؟ بنده فکر می‌کنم که اگر به تصویب هیئت‌وزیران برسد چون این گونه آیین‌نامه اثر قانونی دارد این خلاف اصل است یعنی دولت نباید چیزی را خودش تصویب کند وخودش آن اجرا کند آن مجلس شورای ملّی و دستگاه مقننه است که بایستی آن را تصویب کند و پس از تصویب به دولت ابلاغ کند و چون امتزاج قوا برخلاف قانون اساسی است و تفکیک قوا مطابق قانون اساسی است، لذا با این ماده که به این شکلی تقدیم شده بنده مخالفم و پیشنهاد کرده‌ام که این آیین‌نامه به تصویب کمیسیون کشاورزی و دارایی مجلس شورای ملّی برسد و برای این کار هم اهمیت قائلم. ولی به هیچ‌وجه دولت نبایستی از این استدلال صحیح تصور بفرمایند که احیاناً بنده می‌خواهم نسبت به دولت عرضی کرده باشم. بنده به دولت کمال اعتماد را دارم و به شخص آقای وزیر کشاورزی هم ارادت دارم. تذکراتی هم که داده شد صرفاً به منظور بهبود حال و بهتر و تنظیم قانون مهمی است که مورد بحث است.
رئیس- آقای صدرزاده.
صدرزاده- عرضی ندارم.
رئیس- پیشنهاداتی که رسیده قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
پیشنهاد می‌کنم ماده شش به نحو زیر اصلاح شود.
ماده ۶- آیین‌نامه اجرای این قانون توسط وزیر کشاورزی تهیه و پس از تصویب کمیسیون کشاورزی مجلسین به موقع اجرا گذارده خواهد شد. - صدرزاده
مقام محترم ریاست مجلس شورای ملّی
پیشنهاد می‌کنم ماده ۶ به طریق ذیل اصلاح شود.
ماده ۶- آیین‌نامه اجرای این قانون توسط وزارت کشاورزی و دارایی تهیه و پس از تصویب کمیسیون کشاورزی و دارایی مجلس به موقع اجرا گذارده خواهد شد. احمد مهران
پیشنهاد می‌نمایم ماده ۶ اینطور اصلاح شود.
ماده ۶- آیین‌نامه اجرای این قانون از طرف وزارت کشاورزی و دارایی تهیه و پس از تصویب کمیسیون‌های کشاورزی و دارایی مجلسین به موقع اجرا گذارده خواهد شد.
عمیدی‌نوری
رئیس- ماده ۷ قرائت می‌شود
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۷- وزارت کشاورزی و دارایی مأمور اجرای این قانون می‌باشند.
رئیس- مخالفی نیست؟ (اظهاری نشد) ماده الحاقیه‌ای است که قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
پیشنهاد می‌نمایم این ماده اضافه شود.
ماده ۸- بنگاه مکلف است نهال و بذر مرغوب را به تقاضای کشاورزان و مالکین به قیمت تمام شده بفروشد. عمیدی‌نوری
۴- تعیین موقع و دستور جلسه بعد- ختم جلسه
رئیس- لایحه با پیشنهادات واصله به کمیسیون‌های مربوطه فرستاده می‌شود جلسه را ختم می‌کنیم جلسه آینده روز پنجشنبه خواهد بود. دستور لوایح جاری
(مجلس نیم ساعت بعد از ظهر ختم شد)
رئیس مجلس شورای ملّی- رضا حکمت