مذاکرات مجلس سنا چهارشنبه ۲ مهر ماه ۲۵۳۴ شاهنشاهی نشست ۵
نمایندگان مجلس سنا در هفت دوره قانونگذاری | مذاکرات مجلس سنا هفتمین دوره قانونگذاری ۱۷ شهریور ماه ۲۵۳۴ تا ۲۲ بهمن ماه ۲۵۳۷ شاهنشاهی | قانون اساسی مشروطه |
مشروح مذاکرات مجلس سنا، دوره ۷
نشست : ۵
چهارشنبه دوم مهر ماه ۱۳۵۴
فهرست مطالب:
۱- تصویب صورت مجلس ۲- بیانات قبل از دستور آقای تیمسار صفاری ۳- معرفی هیئت دولت به وسیله جناب آقای نخستوزیر ۴- تصویب قانون اجازه عضویت دولت شاهنشاهی ایران در انیستیتو بینالمللی پنبه و ابلاغ آن به دولت ۵- موقع و دستور جلسه بعد- ختم جلسه
مجلس ساعت ده صبح به ریاست آقای مهندس شریفامامی تشکیل شد
جناب آقای نخستوزیر ( هویدا) به اتفاق آقایان وزرا در جلسه حضور داشتند
- تصویب صورت مجلس
۱- تصویب صورت مجلس
رئیس- صورت مشروح مذاکرات روز یکشنبه سیام شهریور ماه قبلاً طبع و توزیع شده است و ملاحظه فرمودهاند اگر نظری هست خواهند فرمود. نظری نیست؟ ( اظهاری نشد) صورت جلسه قبل تصویب میشود
( به شرح زیر قرائت شد)
غائبین با اجازه- آقایان: حسن اکبر، نصیری، پرفسور عدل، نمازی
غائبین مسافر: آقای مهندس فروغی
- بیانات قبل از دستور آقای تیمسار صفاری
۲- بیانات قبل از دستور آقای تیمسار صفاری
رئیس- نطق قبل از دستور شروع میشود تیمسار صفاری بفرمایید
تیمسار صفاری- روز بیست و پنجم شهریور ماه که مصادف با آغاز سی و پنجمین سال سلطنت اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر بود جناب آقای رئیس دربارهٔ تجلیل از زحمات و خدمات بسیار ارزنده رهبر عالی قدر ما به حق داد سخن دادند اینک این بنده نیز که عمری در خدمت خاندان جلیل پهلوی گذارنیدهام بر خود فرض میدانم که به قدر وسع و وقتی که وجود دارد دربارهٔ وقایع سی و چهار سال دوران سلطنت شاهنشاه آریامهر به اختصار مطالبی به استحضار برسانم.
در بعضی موارد انسان ناچار به تکرار بیان حوادث و تأثیرات رویدادهای تاریخی جهان است تا مطلبی را که میخواهد ایراد کند مستدل باشد بنابراین در شروع عرایضم از ذکر این نکته حساس تاریخی ناگزیرم که هر وقت ایران رهبر و سرپرستی قوی و زیرک و هوشیار داشت ملت ایران چهار اسبه به سوی ترقی و تعالی گام برداشت. این مطلب اصل مسلمی را نیز آشکار میسازد و آن تبعیت واقعی ایرانیان از هزاران سال پیش به نظام شاهنشاهی ایران است. ما همه دیدیم قبل از اسفند سال ۹۹ کشور دچار چه ناراحتیها و بیسروسامانیها و بیعدالتیها و ناآرامیها بود. با طلوع سلطنت مرد نامدار تاریخ ایران شاهنشاه رضاشاه کبیر همه این ناملایمات بر اثر درایت و کفایت و شهامت آن رادمرد بزرگوار از بین رفت. پایه و بنیان ایرانی نو و آباد بنا نهاده شد و پس از فقدان اسفانگیز آن سرباز دلیر، خدای ایران فرزند برومندش شاهنشاه آریامهر را نصیب ملت کهنسال ایران کرد و این پیشوای بیداردل پس از یک رشته درگیریهای سخت و مبارزات دشوار و سنگین با اهریمنصفتان و بداندیشان داخل و خارج فداکاریهای مستمر تا آنجایی که هدف تیر سهمگین دشمنان ایران نیز قرار گرفت توانست آنچنان ایرانی بسازد که هر فرد ایرانی از ایرانی بودن خود سربلند و مفتخر است ( صحیح است )
زمانی بود که نام و نشانی در خارج از ایران نبود و جز معدودی از مستشرقین کسی ایران را نمیشناخت اما حالا از اقصی بلاد دنیا از پنج قطعه عالم هیئتهای سیاسی و اقتصادی روسای ممالک حتی از نقاطی که به طریقی متعارف نامشان هم به گوش ما نخورده بود دسته دسته به سراغ ما میآیند و جایی نیست که اسم ایران برده نشود و ایرانی را نشناسند. بدیهی است که این اشتهار و اهمیتی که ایران در دنیای امروزه به دست آورده فقط و فقط در سایع همت و مجاهدت مستمر شاهنشاه بزرگوار ما صورت گرفته است. اصول ۱۴ گانه انقلاب که از ابتکارات خاص ایشان است آنچنان تحولی در کشور به وجود آورده به طوری که هر فرد خارجی که تازه به ایران میآید از جنب و جوش و پیشرفتهای سریع ایران با تعجب و حیرت گفتگو میکند زیرا سابقه ذهنی او در کشورش از ایران قابل تطبیق با آن چیزی که مشاهده میکند نمیباشند. برای ما که به اصطلاح داخل گودیم چون همزمان با ترقیات سریع در حال حرکت و پیشرفتیم شاید خیلی احساس نکنیم که از کجا به کجا رسیدهایم یکی از مظاهر ترقیات عظیم صنعتی و اقتصادی که نصیب ما شده در حال حاضر به چشم میخورد همین نمایشگاه بزرگ بینالمللی است که چند روز قبل گشایش یافت. علاوه بر نمایش انواع و اقسام محصولات صنعتی کشور ما که به نمایش گذاشته شده از اقطار جهان صاحبان صنایع و حرف در این نمایشگاه عظیم شرکت کرده و تلاش میکنند که با ایران روابط معاملاتی مناسب داشته باشند. در گوشه و کنار مملکت کارخانههای بسیاری احداث شدهاد که مصنوعات آنها نه تنها نیازمندیهای کشور را رفع میکند بلکه در حال حاضر مقادیری از این فراوردهها به خارج هم صادر میشود بر اثر به دست آوردن ذخایر نفت و حاکمیت مطلق بر منابع آن که فقط در سایه همت والای رهبر بزرگوار ما حاصل شده در عرض چند سال اخیر نه تنها توانستهایم از محل درآمد منابع نفت میلیاردها ریال در عمران و آبادانی و توسعه صنایع در داخل کشور سرمایهگذاری کنیم بلکه میلیاردها ریال نیز در کشورهای پیشرفته هم سرمایهگذاری کرده و یا به آنها و همچنین به ممالک آسیایی و افریقایی وام طویلالمدت به منظور مشارکت در بهبود اوضاع اقتصادی آنها دادهایم ( صحیح است ) به خاطر دارم زمانی نه چندان قدیم گاهی برای پرداخت حقوق کارکنان دولت با هزاران التماس ناچار به دریافت وامی در حدود مثلاً یکصد هزار لیره از خارجیها میشدیم و آنها در قبال این کمک توقعاتی داشتند.
اما حالا همان طوری که عرض شد در ظل عنایات شاهنشاه بیدار دل ما وضع درآمد مملکت به جایی رسیده که به همان وامدهندههای پرتوقع میلیاردها ریال وام میدهیم که به اقتصاد و صنایعشان رونقی بدهند. آیا واقعاً این تفاوتهای افتخارآمیز که در عرض مدتی قلیل نصیب ما شده شبیه به افسانه نیست؟ اما دربارهٔ فرهنگ و آموزش و پرورش که اساس و بنیان ترقی در هر کشور است باید توضیحاتی داد زمانی بود که اگر صاحب همتی مدرسهای در شهری برای باسواد کردن اطفال میساخت چون در آن ازمنه اعتباری در دستگاه دولت برای این کار کمتر وجود داشت همت چنین کسی سالها ورد زبان رسیده که علاوه بر ۴۹ هزار مدرسه موجود در نقاط مختلف کشور طبق آخرین احصائیه هر شهرستانی از دولت دانشگاه میخواهد و با وجود دانشگاههای عدیده در مرکز و استانهای مهم که در حال حاضر مشغول تعلیم فرزندان ما هستند دانشگاههای جدیدی به مانند دانشگاه گیلان، دانگشاه همدان، دانشگاه بلوچستان، دانشگاه گرگان و دانشگاههای دیگر در شرف افتتاح هستند و میلیونها دانشآموز و دانشجو در ایران و خارج مشغول تحصیل میباشند که امیدواری کامل وجود دارد با مراقبت دقیقی که از طرف ذات شاهانه در امر تعلیم و تربیت معمول میگردد قطعاً از نظر کیفیت هم معلومات محصلین مدارج عالیتری را خواهد پیمود.
از نظر امنیت داخلی همه میبینیم که در اطراف و اکناف دنیا زندگانی افراد دچار مخاطره است و کمتر روزی است که از اغتشاشات و ناامنیها و ناراحتیها در نقاط مختلف دنیا صحبت نشود اما خوشبختانه در زیر سایه بلندپایه رهبر خردمند ما نعمت امنیت موجود و هر فردی در هر طبقه با کمال آسایش به کسب و کار و زندگی مشغول است( صحیح است )
از جهات سیاسی وضع ما روشن است رهبرای داهیانه شاهنشاه در تثبیت سیاست مستقا ملی ما را در جهان بزرگ شناسانده است به طوری که همه ممالک دنیا صرفنظر از مرام و مسلکی که دارند در اخذ تماس با ما و ایجاد ارتباط سیاسی با ایران کمال اهتمام را دارند و دولت ایران با هدایت هادی دوراندیشش با همه ملل و دول بزرگ کوچک در اقطار عالم روابط دوستانه دارد( صحیح است ) تلاش در تکمیل تسلیحات و تجهیزات ارتش همان طوری که شاهنشاه کراراً فرمودهاند نه من باب حمله و تعرض به ممالک دیگر است بلکه با تشنجات موجود در جهان امروز چارهای جز قوی بودن وجود ندارد. چنانچه در مصاحبه با هیکل روزنامهنگار معروف مصری فرمودند:
" نیروی نظامی ایران به منزله قفل پشت در خانه است میزان خرید سلاح ما در سال جاری به چهار میلیارد دلار رسیده است و شاید در سالهای آینده بیشتر شود زیرا میخواهیم در منطقهای که در ان زندگی میکنیم نیرومند باشیم. هر دولتی مخصوصاً دولتی که در منطقه مهمی از جهان دارای نقش است و ثروتی دارد که میتواند مورد آزمندی آزمندان قرار گیرد باید نیرومند باشد"
این است نظر رهبر بیدار دل ما که تمام همش مصروف حفظ و حراست مملکت است که تا مردم ایران با آسایش زندگی کرده و به نوسازی ایران با خیالی فارغ بپردازند بدون هیچ مبالغه تحولاتی که در تمام شئون مملکت به وجود آمده آنچنان عظیم و چشمگیر و مفصل است که با تنگی وقت نمیتوان در توضیح و تشریح همه آنها مبادرت ورزید. بنده تلاش کردهام که بسیار به اختصار اهم افتخاراتی را که نصیبمان شده بیان کنم. یکی از مطالب مهمی در فرمایشات محکم و متین ایشان در روز گشایش مجلسین به نظر میرسد این است که فرمودند یکی از جنبههای تحول اجتماعی و عمیق جامعه امروزی ایران که میباید دقیقاً مورد توجه قرار گیرد از میان بردن تمام آثار و مظاهر ناپسند دورانهای انحطاط اجتماعی و اخلاقی گشته است بنده اطمینان دارم ملت ایران مانند همیشه در اجرای این نیت پاک شاهنشاه صمیمانه همت میگمارد و رذایل اخلاقی را از جامعه میزداید و با هر نوع فساد جداً و شدیداً مبارزه خواهد کرد و امید است به فرمان مبارک شاهنشاه مبارزه با فساد و ایجاد تحول اخلاقی و روحی به منظور اصلاح اخلاقیات ملی نیز در ردیف یکی از اصول انقلاب درآید تا علمای علمالاجتماع و واقفین بر کیفیات روحی و اخلاقی ملت ایران دور هم گرد آیند در تأمین این نیت مقدس و پاک برنامهای مطمئن و موثر تننظیمک و تدوین نمایند که به موقع اجرا گذارده شود یقیناً اصلاح اخلاقی جامعه و زدودن تمام ناپاکیها و کجرویها از پیکر ملت به پیشرفت سریع سایر مواد منشور انقلاب کمک فراوان خواهد کرد( صحیح است)
لازم است به استحضار برسد که یکی از آخرین و مهمترین آثار وحدت ملی باز با ابتکار خاص شخص شاهنشاه به وجود آمد و آن انحلال احزاب مختلف و ایجادحزب واحدی به نام رستاخیز ملت ایران است. همه میدانیم که اساس پیشرفت و ترقی هر ملت وابستگی به اتحاد معنوی آن ملت دارد. از بین بردن تشتت افکار در یک جامعه یکی از موثرترین عوامل ترقی است فکر بلند رهبر اندیشمند ما موجب شد که با پیدایش حزب رستاخیز این وحدت معنوی به وجود آید آن هم روی مبانی سهگانه نظام شاهنشاهی قانون اساسی انقلاب شاه و ملت امید است که مردم هوشمند ایران با سرعت و مجاهدت گرد هم آیند و پایه این یگانگی را استوار سازند.
در خاتمه عرایضم از خداوند متعال مسألت دارم که به شاهنشاه محبوب ما آنچنان توفیقی عطا فرماید که تمام نظرات و افکار خیرخواهانهاش تکمیلاً جامه عمل بپوشد ( احسنت- احسنت) متشکرم
- معرفی هیئت دولت به وسیله جناب آقای نخستوزیر
۳- معرفی هیئت دولت به وسیله جناب آقای نخستوزیر
نخستوزیر- جناب آقای رئیس، خانمها و آقایان. برای من مایه خوشوقتی و افتخار بزرگی است که با تأییدات خدواند متعال و با اراده شاهنشاه آریامهر بار دیگر فرصت ادامه خدمتگزاری پیدا کرده و امروز در مجلس سنا برای معرفی دولت جدید و ارائه برنامه آن حضور یافتهام.
در تشریح برنامه این دولت که دیروز انتشار یافت و اینک تقدیم مقام ریاست میشود لزومی نمیبینم که آنچه در ظرف این چند سال گذشته انجام دادهایم اشارهای کنم زیرا همه شما در متن تغییرات عظیم کمی و دگرگونیهای عمیق کیفی جامعه ایرانی قرار داشته و در کامیابی آن سهیم بودهاید. اما اشاره به این نکته را لازم میدانم که هدف توسعه اقتصادی و ایجاد ثروت ملی و امکانات تازه فقط تأمین رفاه مادی جامعه نیست در عیم حال پدیدآوردن فرصتهایی است که مردم بتوانند قدرتهای فکری خلاقه خود راتوسعه دهند و به کار اندازند.
باید توجه داشت که توسعه کشور صرفاً محدود به زمینههای اقتصادی نیست بلکه میبایستی با تدبیر عمیق اجتماعی و فرهنگی نیز هماهنگ باشد به همین دلیل است که در این برنامه رفاه و سعادت همه گروههای جامعه ایرانی مورد نظر قرار گرفته است و به عبارت دیگر ما توسعه اقتصادی و اجتماعی را به عنوان یک اصل اساسی سیاست دولت قرار دادهایم به علاوه ارزش واقعی انسان تنها به خاطر کالاهایی که تولید میکند نیست و نباید انشان را فقط یک تولیدکننده و مصرفکننده تلقی کرد بلکه موجودی است که همیشه خواستار ارزش معنوی میباشد. در برنامههای دولت همیشه انسان و سعادت او و بهبود زندگی او هدف واقعی بوده و برنامههای ارائه شده گویای این حقیقت است که ما بنای کاررا براساس واقعیتهای قابل لمس و برمبنای نیازمندیهای جامعه قرار دادیم. نکته مهم دیگر در برنامه دولت این است که آیندهنگری و پیشبینی مسائل در آن مورد توجه فراوان قرار گرفته است بدیهی است که آینده را نمیشود پیشگویی کرد ولی آینده را میتوان ساخت. مسئله آن نیست که تمام مشکلات آینده پیگیری کنیم زیرا مشکلات زاییده پیشرفت است و تا دنیا باقی است مشکلات نیز وجود خواهد داشت اما غرض آن است که ما از پیشبینی و تجسم مشکلات فرصت کافی برای یافتن راههای مناسب در دست داشته باشیم. خطمشی آینده میهن ما در دهه آینده براساس تحولات دوره انقلاب تعیین شده این تحولات اجتماعی که از طرفی تحولات زیربنایی را دگرگون ساخت و از طرف دیگر زمینههای مساعدی برای تغییر و تکامل معیارهای ملی به وجود آورد و حال الگوی شاخص ما برای ایران فرداست برنامهای که این دولت ارائه داده براساس همان آرمانهایی است که شاهنشاه در بیانات عمیق و تاریخی خود هنگام گشایش نخستین دوره پارلمان رستاخیز و هنگام معرفی دولت جدید به پیشاهنگان ترسیم فرمودند بدین ترتیب سرلوحه کار دولت جدید مانند برنامههای تمامی دولتهای عصر انقلاب شاه و ملت کوشش در راه عملی ساختن نیات شاهنشاه است. ما معتقدیم که ایران امروز در پرتو افقهای تازهای که رستاخیز میگشاید بیش از هر زمان دیگر برای ساختن آیندهای بهتر و درخشانتر آمادگی دارد. اینک اجازه میخواهد که اعضای دولت را معرفی کند.
جمشید آموزگار( وزیر کشور) عباس خلعتبری( وزیر امور خارجه) مهرداد پهلبد( وزیر فرهنگ و هنر) هادی هدایتی( وزیر مشاور و معاون اجرایی نخستوزیر) منصور روحانی( وزیر کشاورزی و منابع طبیعی) هوشنگ انصاری( وزیر امور اقتصادی و دارایی) صفی اصفیاء( وزیر مشاور) عبدالمجید مجیدی( وزیر مشاور و رئیس سازمان برنامه و بودجه) ایرج وحیدی( وزیر نیرو) ارتشبد رضا عظیمی( وزیر جنگ) صادق احمدی( وزیر دادگستری) امیرقاسم معینی( وزیر کار و امور اجتماعی) جواد شهرستانی( وزیر راه و ترابری) انوشیروان پویان( وزیر بهداری) غلامرضا کیانپور( وزیر اطلاعات و جهانگردی) رضا صدقیانی( وزیر تعاون و امور روستاها) فرخ نجمآبادی( وزیر صنایع و معادن) احمد هوشنگ شریفی( وزیر آموزش و پرورش) عبدالحسین سمیعی ( وزیر علوم و آموزش و پرورش) کریم معتمدی( وزیر پست و تلگراف) فریدون مهدوی( وزیر بازرگانی) همایون جابری انصاری( وزیر مسکن و شهرسازی) شجاعالدین شیخالاسلامزاده( وزیر رفاه اجتماعی) ضیاءالدین شادمان( وزیر مشاور و معاون پارلمانی نخستوزیر)
به امید آینده درخشانی که در برنامه دولت ذکر شد از خدواند میخواهم که به همه ما توفیقی عنایت فرماید که از هر لحظه زندگی خویش و از هر ذره توانایی خود برای خدمت به شاهنشاه آریامهر و به میهن عزیزمان بهره گیریم.
در گذشته دولت همیشه از این گنجینه اطلاعات و از این گنجینه سابقه و معلومات استفاده کرده است که خانمها و آقایان همیشه به یاری دولت برخاستهاند. دولت و همکاران من در دولت چه در مواقعی که لوایح دولت مطرح بود و چه در مواقعی که لوایح وزارتخانهها مطرح بود همیشه استفاده و بهره زیادی برای پیشرفت کارها داشتهایم روابط دولت و مجلس سنا بسیار نزدیک و دوستانه و برای پیشرفت کارها نه تنها مفید بود که قاطعاً میتوانم عرض کنم لازم بود اطمینان دارم که در این دوره رستاخیز ملت ایران ما خواهیم توانست روابط گذشته را نه تنها حفظ کنیم بلکه گسترش هم بدهیم من در اینجا اطمینان میدهم که هر نظری که خانمها و آقایان دارید امروز که در چهارچوب رستاخیز ملت ایران با هم همکاری میکنیم آن نظرها ر دنبال کنیم تا با همکاری فرد فرد شما بتوانیم لوایح بهتری آماده کنیم که به نفع مملکت ما باشد و از خداوند متعال میخواهم که همه ما موفق و پیروز باشیم تا رضامندی خاطر شاهنشاه آریامهر و ملت را به دست بیاوریم ( احسنت، احسنت) متشکرم.
رئیس- برنامه دولت امروز طبع و توزیع خواهد شد و روز شنبه ساعت ۱۰ جلسه خواهیم داشت که ردر برنامه دولت بحث کنیم میخواستم خواهش کنم که هیئت دولت تشریف بیاورند تا اگر لازم باشد که بحث شود همان روز انجام شود. در دستور امروز یک لایحه کوچک داریم دیگر لایحه مفصل، راجع به لایحه مفصل امروز مطالبی یادآوری شد که فکر میکنم برای جلسه بعد بگذاریم ولی لایحه اول را که وقت زیادی نخواهد گرفت آن را مطرح میکنیم و لایحه ثبت احوال هر وقت آماده شد در دستور قرار خواهد گرفت.
- تصویب قانون اجازه عضویت دولت شاهنشاهی ایران در انیستیتو بینالمللی پنبه و ابلاغ آن به دولت
۴- تصویب قانون اجازه عضویت دولت شاهنشاهی ایران در انیستیتو بینالمللی پنبه و ابلاغ آن به دولت
رئیس- لایحه اجازه عضویت دولت شاهنشاهی ایران در انیستیتو بینالمللی پنبه برای شور دوم مطرح است گزارش کمیسیون شماره ۶( کشاورزی و منابع طبیعی) قرائت میشود.
به شرح زیر قرائت شد:
گزارش از کمیسیون شماره ۶( کشاورزی و منابع طبیعی) به مجلس سنا
لایحه شماره ۴۸۷۶۰ مورخ ۱۱/۸/۱۳۵۳ دولت در خصوص اجازه عضویت دولت شاهنشاهی ایران در انیستیتو بینالمللی پنبه ارسالی از مجلس شورای ملی برای شور دوم در جلسه ۷/۴/۱۳۵۴ کمیسیون شماره۶( کشاورزی و منابع طبیعی ) با حضور آقای دکتر همایونفر معاون وزارت کشاورزی و منابع طبیعی مورد رسیدگی قرار گرفت و گزارش شور اول آن عیناً به تصویب رسید.
اینک گزارش آن برای شور دوم تقدیم مجلس محترم سنا میگردد.
رئیس کمیسیون شماره ۶( کشاورزی و منابع طبیعی)
به جای مخبر- سپهبد ورهرام
قانون اجازه عضویت دولت شاهنشاهی ایران در انیستیتو بینالمللی پنبه
ماده واحده- به دولت اجازه داده میشود که عضویت انیستیتوی بینالمللی پنبه را پذیرفته و حق عضویت مقرر ار همه ساله از اعتبار حق عضویت دولت در سازمانهای بینالمللی پنبه را پذیرفته و حق عضویت دولت در سازمانهای بینالمللی پرداخت نماید.
رئیس- ماده واحده مطرح است اگر نظری هست خواهند فرمود، نظری نیست؟
( اظهاری نشد) رأی میگیریم به ماده واحده سناتورهایی که موافقند قیام فرمایند
( اکثر برخاستند) تصویب شد.
کلیات آخر مطرح است نظری نیست؟ ( اظهاری نشد)
رأی میگیریم به کلیه لایحه سناتورهایی که مواقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. تصویب قانون به دولت ابلاغ میشود.
- موقع و دستور جلسه بعد- ختم جلسه
۵- موقع و دستور جلسه بعد- ختم جلسه
رئیس- امروز دیگر در دستور مطلبی نداریم، جلسه را ختم میکنیم جلسه بعد روز شنبه ساعت ۱۰ صبح و دستور بحث در برنامه دولت خواهد بود. جلسه ختم میشود. ( ساعت ده و نیم جلسه ختم شد)
رئیس مجلس سنا- مهندس جعفر شریفامامی