بازدید علیاحضرت شهبانو فرح پهلوی از استان کرمانشاهان ۲۸-۲۷ فروردین ماه ۱۳۵۴
| کتابخانه ملی پهلوی | درگاه علیاحضرت شهبانو فرح پهلوی
دکترای افتخاری و سایر نشان‌های تقدیم شده به علیاحضرت شهبانو فرح پهلوی |
برنامه عمرانی پنجم/سال ۱۳۵۴ خورشیدی فروردین تا خرداد ماه |
بازدید علیاحضرت شهبانو فرح پهلوی از استان کرمانشاهان ۲۸-۲۷ فروردین ماه ۱۳۵۴
علیاحضرت شهبانو پیش از ظهر امروز (۲۷ فروردین ماه ۱۳۵۴) برای یک دیدار دو روزه از استان کرمانشاهان، به شهر کرمانشاه تشریف‌فرما شدند. در سفر علیاحضرت شهبانو به استان کرمانشاهان، آقایان آموزگار وزیر کشور و سرپرست امور استخدامی کشور، صدقیانی وزیر تعاون و امور روستاها، دکتر شیخ‌الاسلام‌زاده وزیر رفاه اجتماعی، همایون جابر انصاری وزیر مسکن و شهرسازی، خانم لوئیز قطبی ندیمه علیاحضرت شهبانوی ایران، آقای کریم پاشا بهادری رئیس دفتر مخصوص علیاحضرت شهبانو، آقای دکتر خطیبی مدیر عامل جمعیت شیر و خورشید سرخ ایران، تیمسار سرلشگر بیگلری فرمانده گارد جاویدان، خانم لیلی امیر ارجمند مدیر عامل جمعیت خیریه فرح پهلوی، آقای دکتر منوچهر گنجی استاد دانشگاه تهران، آقای سیروس تاجبخش رئیس امور روابط عمومی دفتر مخصوص علیاحضرت شهبانوی ایران در التزام معظم‌لها هستند.
در فرودگاه شهر، بلندپایگان استان مقدم شهبانوی ایران را گرامی داشتند و آیین پیشباز رسمی به جای آوردند. علیاحضرت شهبانو ساعت ۱۱ بامداد چهارشنبه ۲۷ فروردین ماه ۱۳۵۴ در میان پیشباز پرشور مردم کرمانشاه، که در خیابان‌های مسیر شهبانو رقص و پایکوبی می‌کردند، به شهر کرمانشاه تشریف‌فرما شدند. کرمانشاهان که در زمره مراکز سرشار از آثار تاریخی دوره شاهنشاهی ایران باستان است، دیروز از همیشه خرم‌تر و باصفاتر بود. بارانی که سه شنبه ۲۶ فروردین ماه در کرمانشاه بارید، نه تنها غبار از چهره شهرها زدود و خیابان‌ها را جلا بخشید که سراسر استان را از خشکسالی رهانید. مردم، ریزش باران و مهر اهورایی را همزمان با ورود شهبانو به فال نیک گرفته‌اند. پیشباز مردم چنان با شکوه بود که علیاحضرت شهبانو در دو جای شهر از اتومبیل پیاده شدند، به میان مردم رفتند و به گفته های آنان گوش دادند.
علیاحضرت شهبانو سپس از فرودگاه رهسپار مرکز جمعیت خیریه فرح پهلوی، در شهر کرمانشاه شدند. در پهنه شبانه‌روزی جمعیت خیریه فرح پهلوی قائم مقام استاندار و دبیر عامل جمعیت استان با سپاس از مهر شهبانو، کوشش‌های نیکوکاری استان در سال گذشته را در گزارشی به آگاهی رساند و درباره کوشش‌های آینده جمعیت خیریه فرح پهلوی چنین گفت: بزودی یک شبانه‌روزی برای پسران ساخته می‌شود و همچنین ساختمان کانون دیگری نیز برای دختران در برنامه قرار دارد. بخش بزرگ برنامه های جمعیت خیریه فرح پهلوی در کرمانشاه را بانوان داوطلب انجام می‌دهند. علیاحضرت شهبانو به هنگام این بازدید، بانوان خیراندیش و نیکوکار جمعیت را مورد مهربانی قرار دادند و سپس در ادامه دیدار از این شبانه روزی که در آن از ۶۲ دختر پنج تا بیست و یکساله نگهداری می‌شود، مقرر داشتند دختران بزرگ‌تر، از این شبانه روزی به کانون‌های شبه خانواده که جمعیت خیریه فرح پهلوی برای زندگی دختران و پسران جوان خود دارد، جا به جا شوند.
علیاحضرت شهبانو در دیدار از کوشش‌های نیکوکارانه این استان، شیرخوارگاه نوبنیاد کرمانشاه را گشودند. این شیرخوارگاه که مدرن‌ترین شیرخوارگاه شهرستان‌های کشور به حساب می‌آید، با هزینه خانواده معتضدی یکی از خدمت‌گزاران شهر ساخته شده است. به پاس خیرخواهی این نیکوکار، شیرخوارگاه یاد شده «معتضدی» نام‌گذاری شد. این شیرخوارگاه برای نگهداری یکصد کودک شیرخوار تا سه ساله ساخته شده است و دارای بخش های مختلف «قرنطینه»، اتاق بازی، آشپزخانه و تأسیسات دیگر مورد نیاز است که جمعیت خیریه فرح پهلوی در بنای زیبایی که خاندان معتضدی با صرف هزینه‌ای بالغ بر سی میلیون ریال آن را آماده کرده، همکاری داشته است. علیاحضرت شهبانو آنگاه از قسمت‌های مختلف این شیرخوارگاه دیدن کردند و خانواده معتضدی را مورد مهر قرار دادند.
علیاحضرت شهبانو همچنین از بخش‌های گوناگون شبانه‌روزی دیدن فرمودند. در این شبانه‌روزی که زمین ده هزار متری آن را شهبانوی ایران پیشکش فرموده‌اند، هم اکنون ۵۶ دختر ۶ تا ۱۸ ساله نگهداری می‌شوند و قرار است کار نگهداری از کودکان بی‌سرپرست باز هم گسترش یابد و چتر حمایت جمعیت خیریه فرح پهلوی شمار بیشتری از کودکان بی‌پناه را دربر گیرد. علیاحضرت شهبانو در جمع دختران شبانه روزی، «حاجیه» را مورد مهر قرار دادند، زیرا تنها دختر جمعیت خیریه در کرمانشاه است که در سال پایان دوره دبیرستان تحصیل می‌کند و مقرر داشتند که جمعیت، در مورد ادامه تحصیل این دختر دقت و سرپرستی لازم را بعمل آورد.
کمتر اتفاق می‌افتد که علیاحضرت شهبانو به نقطه‌ای سفر کنند و از کتابخانه‌های کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان دیدن نفرمایند. کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان کرمانشاه دو کتابخانه دارد: یکی قدیمی است که چهار سال از عمر آن می‌گذرد، ۹ هزار و ۶۷۰ دانش‌آموز هموند این هستند و کتابخانه شماره ۲ کانون که علیاحضرت شهبانو در این سفر از آن دیدن کردند، کتابخانه شماره ۲ کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان کتابخانه‌ای است با چهار ماه سابقه کار. اما در همین مدت کوتاه، یک هزار و ۳۵ نفر به عضویت آن درآمده‌اند. علیاحضرت شهبانو به هنگام تشریف‌فرمایی به این کتابخانه، مورد استقبال مدیر عامل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان قرار گرفتند و سپس از واحد کتابخانه سیار کانون، که به روستاهای اطراف کرمانشاه کتاب می‌رساند، دیدن کردند. در ادامه این بازدید، نمونه‌های نقاشی دختران و پسران روستایی مورد توجه علیاحضرت شهبانو قرار گرفت. کتابخانه کرمانشاه دارای کلاس‌های موسیقی و تئاتر و نقاشی نیز است و دانش‌آموزان عضو این کلاس‌ها در پیشگاه علیاحضرت شهبانو چند برنامه هنری اجرا کردند.
علیاحضرت شهبانو پس از نیمروز چهارشنبه ۲۷ فروردین ماه از بیمارستان دویست تخت‌خوابی جمعیت شیر و خورشید سرخ کرمانشاه که از دو سال پیش آغاز به کرده است، دیدن فرمودند. این بیمارستان تاکنون بیش از ۵۹۵۰ هزار نفر مراجعه کننده داشته که از نقاط مختلف استان کرمانشاهان و استان‌های اطراف آن مراجعه کرده‌اند. استان کرمانشاه تا پیش از انقلاب فقط ۶۰ تخت بیمارستان داشت. اکنون تعداد تخت‌های بیمارستانی در شهر کرمانشاه به ۸۰۰ دستگاه و در بیمارستان‌های نقاط دیگر به ۲۴۰ دستگاه می‌رسد. قرار است تا پایان برنامه عمرانی پنجم ۱۱۰۰ تخت بیمارستانی دیگر به ظرفیت فعلی افزوده شود. در بیمارستانی که مورد بازدید شهبانو قرار گرفت، گروهی از پزشکان ایرانی «فارغ‌التحصیل دانشکده‌های پزشکی خارج» به کار اشتغال دارند. گروه پزشکان جوان، مسئله بیمه‌های اجتماعی و درمانی خود را به آگاهی علیاحضرت شهبانو رساندند و درخواست بذل توجه داشتند. وزیر رفاه اجتماعی گفت که هم اکنون لایحه مربوط به بیمه پزشکان- که با همکاری نظام پزشکی تهیه شده- در مجلسین در دست بررسی است. علیاحضرت مقرر فرمودند که درخواست پزشکان در مورد بیمه، درمان، بازنشستگی و بیمه‌های اجتماعی، تحت رسیدگی دقیق قرار گیرد. همچنین به وضع بیمه پزشکان ایرانی که چند سال در کشورهای خارج خدمت کرده و کارمزد بیمه خود را پرداخته‌اند، رسیدگی شود. وزیر رفاه به عرض رساند که برای آن گروه از پزشکان ایرانی که در آلمان تحصیل و کار کرده‌اند و اکنون به وطن بازگشته‌اند، مذاکراتی با دولت آلمان انجام گرفته و توافق شده است که دولت آلمان کارمزد بیمه مدت خدمت آنان را به دولت ایران پس دهد. علیاحضرت شهبانو در پی بازدید از بیمارستان، آموزشگاه پرستاری شیر و خورشید سرخ کرمانشاه را نیز که مجاور بیمارستان است، مورد بازدید قرار دادند و به مسئولین تأکید کردند که از راه آشنا کردن دختران دبیرستان‌ها به این گونه مراکز، آنان را به تحصیل در این آموزشگاه‌ها تشویق کنند.
سفر به بیستون ۲۰ کیلومتری کرمانشاه
ایوار علیاحضرت شهبانو برای دیدار از زیبایی‌های تاریخی بیستون به ۲۰ کیلومتری کرمانشاه تشریف‌فرما شدند و نمایندگان گروه‌های گوناگون مردم به پیشگاه معظم‌لها معرفی شدند. علیاحضرت شهبانو هنگام بازدید از آثار تاریخی بیستون، از دو شهرک جدید که یکی برای انتقال ساکنان روستاهای طاق بستان، کنگاور، بیستون و دیگری برای زندگی خانواده‌های بی‌سرپرست بنا شده، بازدید فرمودند. علیاحضرت شهبانو پس از تماشای آثار تاریخی بیستون و شنیدن گزارش مدیر مرکز باستان‌شناسی ایران فرمودند: «این آثار باید در مضمون اصلی خود حفاظت گردد و در کنار چشمه‌ای که از کوه بیستون می‌جوشد، امکانات و تسهیلات برای بازدیدکنندگان از این آثار تاریخی و باستانی فراهم شود.» شهبانو همچنین تأکید کردند که البته باید آنچه در این محوطه ساخته می‌شود، با آثار تاریخی موجود ناهماهنگ نباشد.
شامگاهان در زیر یک چادر بزرگ محلی، شهبانو مردم را به شام دعوت فرمودند. نمایندگان طبقات مختلف کرمانشاه که از نقاط دور و نزدیک استان به مناسبت سفر شهبانو به کرمانشاه آمده‌اند، شام را در چادر بزرگی که به سبک محلی برپا شده بود، میهمانان علیاحضرت شهبانو بودند. شهبانو پس از صرف شام، با میهمانان پیرامون مسائل مختلف اجتماعی و رفاهی گفت و گو کردند.
پنج شنبه ۲۸ فروردین ماه در دومین روز سفر علیاحضرت شهبانو، بیمارستان شیر و خورشید سرخ شهرک قره‌بلاغ، مرکز توان بخشی و مرکز رفاه خانواده سازمان زنان کرمانشاه بازدید کردند. علیاحضرت شهبانو به دیدار خود از کرمانشاه پایان می‌دهند و به تهران بازگشتند.
مرکز درمانی و توان‌بخشی کرمانشاه
پس از نیمروز چهارشنبه ۲۸ فروردین ماه علیاحضرت شهبانو هنگام بازدید از دو مرکز درمانی و توان‌بخشی در کرمانشاه، اوامری برای تأمین بیمه پزشکان صادر فرمودند. علیاحضرت شهبانو پس از بازدید از یک مرکز توان‌بخشی معلولین در کرمانشاه، به بانوان یارانی سپارش کردند که واکسیناسیون فرزندان خود را به عنوان یک خویشکاری جدی انجام دهند و بخصوص در این زمان که برنامه بهداشت رایگان در کشور اجرا می‌شود، واکسیناسیون کودکان خود را فراموش نکنند. علیاحضرت شهبانو همچنین از جوانان ایران دعوت کردند که برای تأمین نیروی انسانی مورد نیاز مراکز توان بخشی پیشقدم شوند. مرکز توان بخشی معلولینی که دیروز مورد بازدید شهبانو قرار گرفت، یک مرکز توان‌بخشی روزانه است که آبان ماه سال گذشته آغاز به کار کرد. در این مرکز، هر روز ۲۵۰ معلول با بهره‌گیری از تجهیزات درمانی و کارگاه‌های مختلف، تحت توان‌بخشی قرار می‌گیرند. علیاحضرت شهبانو هنگام بازدید از بخش‌های مختلف این مرکز، با بیماران و مراجعین این مرکز گفت و گو کردند. از گفت و گوهای علیاحضرت شهبانو چنین برآمد که بیشتر بیماران این مرکز را مراجعین شهرستان‌های اطراف تشکیل می‌دهند. این بیماران در صورت نیاز به مداوای عمیق‌تر، به بیمارستان شفا یحیاییان تهران اعزام می‌شوند.
در کارگاه آموزش حرفه‌ای مرکز توان‌بخشی، معلولین با حرفه‌های گوناگون مورد نیاز بازار کار آشنا می‌شوند. تا کنون ۲۳۰ هنر آموز کارگاه آموزشی این مرکز جذب بازار کار شده‌اند. علیاحضرت شهبانو پس از بازدید از این مرکز، در مورد گسترش آن دستوراتی به آقای دکتر شیخ‌الاسلام‌زاده وزیر رفاه اجتماعی صادر فرمودند و تربیت مربی بیشتر برای آن گونه مراکز را تأکید کردند. هنگام دیدار شهبانو از مرکز توان‌بخشی، به عرض رسید که اغلب مراجعین به این مرکز کودکان و یا نوجوانانی هستند که به علت ابتلا به بیماری فلج، دچار نقص عضو شده‌اند. با توجه به همین گزارش‌ها بود که علیاحضرت شهبانو در پایان این بازدید در پاسخ خبرنگارانی که از پیشگاه معظم‌لها استدعای توصیه‌ای به بانوان ایرانی داشند فرمودند: «امیدوارم که با برنامه‌های وسیعی که برای آشنا کردن مادران و زان کشورمان از طریق روزنامه‌ها و رادیو و تلویزیون انجام شود، مادران ایرانی بدانند که هرگونه غفلت در انجام واکسیناسیون فرزندان‌شان با چه عواقبی روبرو است.» علیاحضرت شهبانو به این نکته نیز اشاره فرمودند با گسترش برنامه‌های توان‌بخشی افراد معلول تحت آموزش و مداوا قرار بگیرند ولی تأکید کردند که کمبود نیروی انسانی مورد نیاز برای اداره این گونه مراکز محسوس است و از جوانان ایرانی خواستند که در زمینه رشته‌های مختلف مربوط به توان‌بخشی، چه در سطح عالی و چه در قسمت‌های فنی، به تحصیل پردازند.
علیاحضرت شهبانو روز پنجشنبه ۲۸ فروردین ماه از سرای کودک انجمن ملی حمایت کودکان، خانه زن کرمانشاه، شهرک قره‌بلاغ، شرکت سهامی زراعی رضا پهلوی در سر پل ذهاب و روستای قره‌بلاغ شیخ مراد دیدن کردند. در این دو روز که شهبانو از کرمانشاه دیدن می‌کردند، به هر جا که قدم می‌نهادند از هر مسیر که می گذشتند، با چهره‌های خندان و چشم به راه صدها کرمانشاهی روبرو بودند که پیر و جوان، زن و مرد و کودک با لباس‌های محلی و سربندهای پر از سکه، شادی و رقص و پایکوبی می‌کردند. اما استقبالی که مردم روستای قره‌بلاغ و کشاورزان هموند شرکت سهامی زراعی رضا پهلوی از شهبانو بعمل آوردند، براستی بی مانند بود.
علیاحضرت شهبانو در آغاز ورودبه قره‌بلاغ، خانه‌های یک دست و یک شکلی را که با سقف‌های گنبدی ایزوله (عایق)، برق می‌زد و یک شهرک جدید برای سکونت ۲۵۰ خانوار است، بازدید کردند. خانه‌ها با فضای روستاها و زندگی روستایی بیگانه بود. شهبانو در یکی از این خانه‌ها با مشاهده نقشه‌های شهرک‌های روستایی، مسئولین را متوجه کردند که با بررسی زندگی روستاییان و فضاهای کنونی روستاها، برای روستاییان شهرک بسازند و تنها زیبایی شهرک‌ها را در نظر نگیرند. علیاحضرت شهبانو به وزرایی که هموند شورای عالی شهرسازی هستند و همراه شهبانو بودند، فرمودند: « نقشه‌های این شهرک‌ها باید در شورای عالی شهرسازی بررسی شود.»
در قره‌بلاغ دو خانه برای بازدید شهبانو آماده شده بود. کف اتاق‌ها را موکت کرده و در آن‌ها مبل و صندلی چیده بودند. دیوترم و اجاق گاز نیز در آن گذاشته بودند. علیاحضرت که با دقت همه اتاق‌ها و آشپزخانه را دیدند کردن، فرمودند: دودکش منزل کجاست؟ روستایی ما هنوز عادت دارد که اجاق داشته باشد. به این ترتیب، شهبانو دوباره مسئولین را متوجه بررسی و دقت بیشتر در زندگی روستاییان و تناسب شهرک‌سازی‌ها با زندگی ویژه روستایی کردند.
بازدید از شرکت سهامی رزاعی رضا پهلوی
شهبانو در یک مینی‌بوس نشستند و با همراهان از قره‌بلاغ رهسپار شرکت سهامی زراعی رضا پهلوی شدند. مسیر شهبانو پر از مردمی بود که پای می‌کوبیدند، می‌رقصیدند و شادی می‌کردند. شهبانو با این پیشباز وارد شرکت سهامی زراعی شدند ولی در پهنه شرکت جز مدیر عامل کسی نبود. از همین رو، شهبانو تا زمانی که روستاییان عضو شرکت نرسیدند، بازدیدشان را آغاز نکردند. روستاییان برای شهبانو توضیح دادند که در هفت سال تأسیس شرکت، درآمدشان افزایش فوق‌العاده پیدا کرده. درآمد آن‌ها از کشت و زرع، سالی هزار تومان بوده در صورتی که هم اکنون میان ده تا چهل هزار تومان درآمد دارند. بابا مراد شاهماری، رئیس شرکت سهامی زراعی رضا پهلوی، برای شهبانو تعریف کرد که افراد خانواده از بچه و بزرگ کار می‌کنند و دستمزد می‌گیرند و افزون بر این، هر یک از سهام صد تومانی شرکت در سال گذشته ۲۲۰ تومان سود داده است. در شرکت سهامی زراعی رضا پهلوی، ۳۳۳ خانوار عضو هستند که ۸۰۰۸ سهم شرکت را خریداری کرده‌اند و بیش ۱۸ هزار هکتار اراضی مزروعی را زیر کشت دارند. علیاحضرت شهبانو از دبستان دهقان شرکت دیدن کردند و با دانش‌آموزان این مدرسه که هر یک کارگران خردسال شرکت سهامی زراعی رضا پهلوی هستند گفتگو کردند. بچه‌ها برای شهبانو تعریف کردند که هر یک گوشه‌ای از کار خانواده و مزرعه را می‌گیرند. یکی گله را به چرا می‌برد، یکی آبیاری می‌کند، یکی وجین می‌کند و خلاصه هر یک در مقابل کاری که انجام می‌دهند دستمزدی بین پنجاه تا هشتاد ریال روزانه دریافت می‌کنند.
در خانه یک روستایی
علیاحضرت شهبانو به همراه روستاییان به خانه یکی از آن‌ها رفتند و از خانه و زندگی او دیدن کردند. خانه‌ای تمیز با اتاق‌های مرتب و منظم بود. شهبانو بیش از نیم ساعت در خانه او ماندند و با زن و بچه‌هایش صحبت کردند. پس از بازدید از همین خانه روستایی بود که علیاحضرت شهبانو به تنهایی و بدون اطلاع قبلی، به روستای قره‌بلاغ شیر مراد، که نزدیک قره‌بلاغ اصلی است، رفتند. هیچیک از همراهان در این بازدید ناگهانی شهبانو از این روستا، همراه معظم‌لها نبودند و روستاییان که یکباره با شهبانو روبرو شده بودند، سخت تحت تأثیر این دیدار اتفاقی قرار گرفته بودند. شهبانو با روستاییان صحبت کردند، به خانه‌هایشان رفتند، و در مورد مسائلی که مورد تقاضای شان بود، دستوراتی دادند.
در سرای کودک
سرای کودک که پنجشنبه ۲۸ فروردین ماه مورد بازدید شهبانو قرار گرفت، یکی از مراکزی است که برای کودکان نیازمند به آموزش بیشتر دایر شده و هم اکنون ۳۵ کودک بطور شبانه‌روزی در آن نگهداری می‌شوند، قرار است انجمن ملی حمایت کودکان یک مجتمع درمانی، بهداشتی و آموزشی در کنار همین مرکز بنا کند. در
خانه زن
خانه زن کرمانشاه همزمان با جشن‌های دو هزار و پانصد ساله شاهنشاهی ایران دائر شده و ۴۵ کودک در مهد کودک آن نگهداری می‌شوند و یکصد زن کرمانشاهی در کلاس‌های آموزش حرفه‌ای آن، هنرآموز هستند. یک کلینیک بهداشت و تنظیم خانواده و یک واحد حقوقی دارد که در خدمت زنان شهر کرمانشاه است.
سفر دو روزه شهبانو به کرمانشاه، پس از نیمروز پنجشنبه ۲۸ فروردین ماه پایان گرفت و علیاحضرت شهبانو در غروب زیبای کرمانشاه، این استان را ترک کردند و به تهران بازگشتند.