بازدید اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر از برنامه‌های عمرانی مشهد ۱۰ تا ۱۱ خرداد ماه ۱۳۵۴
| برنامه عمرانی پنجم ۱۳۵۲ - ۱۳۵۶ | درگاه اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر | بازدید اعلیحضرتین از پروژه‌های آذربایجان شرقی |
بازدید اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر از برنامه‌های عمرانی مشهد ۱۰ تا ۱۱ خرداد ماه ۱۳۵۴
۱۰ خرداد ماه ۱۳۵۴ بامدادان شاهنشاه آریامهر برای یک بازدید دو روزه از برنامه‌های عمرانی مشهد به این شهر تشریف‌فرما شدند. در ورودی حرم چند تن از آقایان معمم به پیشگاه شاهنشاه باریافتند. شاهنشاه آریامهر از بخش‌های نوسازی شده، رواق‌ها، کتابخانه و موزه آستان قدس رضوی دیدن فرمودند. همزمان، عبدالعظیم ولیان نیابت تولیت عظمای آستان قدس رضوی و استاندار خراسان پیرامون برنامه‌های نوسازی توضیحاتی به آگاهی رسانید. شاهنشاه آریامهر در سفر دو روزه به مشهد، از چند برنامه خانه‌سازی دیدن می‌فرمایند. در این سفر، بیمارستان شاهرضا و دانشگاه فردوسی (مشهد) نیز مورد بازدید معظم‌له قرار می‌گیرد. در این سفر آقای علم وزیر دربار شاهنشاهی، آقای دکتر اقبال رئیس هیئت مدیره و مدیر عامل شرکت ملی نفت ایران، تیمسار سپهبد هاشمی‌نژاد رئیس سرای نظامی و ژنرال آجودان شاهنشاه آریامهر، تیمسار سپهبد ایادی پزشک مخصوص شاهنشاه و ابوالفتح آتابای معاون وزارت درباره شاهنشاهی در رکاب شاهنشاه هستند. در فرودگاه مهرآباد آقای جمشید آموزگار وزیر کشور و سرپرست سازمان امور اداری و استخدامی کشور، آقای هرمز قریب رئیس کل تشریفات شاهنشاهی، آقای معینیان رئیس دفتر مخصوص شاهنشاهی، معاونان وزارت دربار شاهنشاهی، رئیس شهربانی کشور و فرمانده گارد شاهنشاهی به پسواز آریامهر در فرودگاه مهرآباد بودند. هواپیمای اختصاصی شاهنشاه در ساعت ده بامداد از فرودگاه مهرآباد به سوی مشهد به پرواز درآمد.
به فرمان شاهنشاه، یک مرکز مجهز برای مطالعات کامل پزشکی در مشهد دایر می‌شود
شاهنشاه دستور توسعه مرکز پزشکی شاهرضا را صادر فرمودند
شاهنشاه آریامهر نیم روز ۱۰ خرداد ماه از بخش‌های نوسازی شده حرم مطهر و همچنین صحن و وراق‌ها دیدن کردند. به امر شاهنشاه، دیوارهای شمالی – جنوب و جنوب شرقی داخل حرم که از زمان قاجاریه تاکنون بازسازی نشده بود، مورد تعمیر اساسی قرار گرفته است. همچنین به امر شاهنشاه مهمانسرای جدیدی از سوی آستان قدس رضوی برای پذیرایی زائران در نزدیک حرم ساخته شده که مورد بازدید شاهنشاه قرار گرفت. مهمانسرای جدید به صورت سلف سرویس اداره می‌شود و گنجایش ۲۵۰۰ نفر را دارد.
شاهنشاه آریامهر پس از بازدید از مهمانسرا، از ساختمان نیمه‌تمام کتابخانه موزه و خزانه آستان قدس رضوی که در بخش شرقی صحن، در دست ساختمان است، بازدید فرمودند. شاهنشاه در این بازدید تأکید کردند که از کتاب‌های نفیس و بی‌مانند آستان قدس رضوی میکروفیلم تهیه شود.
پس از نیم روز شاهنشاه از مرکز لشگر پیاده مشهد بازدید کردند.
بازدید از مرکز پزشکی شاهرضا
شاهنشاه آریامهر همچنین به مرکز پزشکی شاهرضا تشریف‌فرما شدند. این مرکز یکی از قدیمی‌ترین مرکزهای پزشکی کشور است که در دوران شاهنشاهی اعلیحضرت رضا شاه کبیر بنا گردیده است. شاهنشاه هم چنین از ساختمانی که در سال ۱۳۰۸ به فرمان اعلیحضرت رضاشاه کبیر ساخته شده و هم اکنون پس از نوسازی بخش داخلی بیمارستان شاهرضا مشهد است، دیدن کردند.
شاهنشاه آریامهر پس از شنیدن گزارش رئیس مرکز پزشکی شاهرضا، در باره نیازهای مردم منطقه پرسش فرمودند. به آگاهی همایونی رسید که مراجعین این مرکز نیاز به تخت‌های بیشتر در بیمارستان دارند. هم اکنون، مرکز پزشکی ۳۲۰ تختخواب دارد. شاهنشاه با اشاره به یکی از ساختمان‌ها فرمودند، این بنا برای استفاده چه بخشی از بیمارستان اختصاص دارد؟ به عرض رسید: پژوهشگاه. شاهنشاه فرمودند پژوهشگاه را می‌شود در جای دیگری بنیاد نهاد. این بیمارستان پیش از پژوهشگاه به تخت‌های بیشتری نیاز دارد. رئیس بیمارستان به عرض رساند: بخش مسمومین با گنجایش یکصد تختخواب تا چند هفته دیگر به اتمام می‌رسد و با آماده شدن درمانگاه اورژانس شبانه روزی که ۲۵۰ تختخواب دارد، بیمارستان شاهرضا تا چند ماه آینده ۶۷۰ تختخواب خواهد داشت. شاهنشاه فرمودند: مردم به چند تختخواب احتیاج دارند؟ رئیس بیمارستان به عرض رساند، تا هزار تختخواب مورد نیاز همگان است. شاهنشاه مقرر داشتند آستان قدس رضوی گنجایش مرکز پزشکی شاهرضا را با ایجاد ساختمان‌های جدید تا هزار تختخواب افزایش دهد. شاهنشاه با اشاره به پهنه فوق‌العاده باغ مرکز پزشکی شاهرضا که حدود ۴۹ هکتار است، سپارش فرمودند که با ایجاد ساختمان‌های جدید، فضای سبز حفظ شود و درخت‌ها نیز قطع نگردد.
بودجه اداری مرکز پزشکی شاهرضا از سوی آستان قدس رضوی فراهم می‌آید و بنا بر قراردادی میان آستان قدس و دانشگاه فردوسی، کادر پزشکی بیمارستان از این دانشگاه تأمین می‌شود. بیماران رایگان در بیمارستان درمان می‌شوند و در برخی موارد داروی رایگان نیز به آن‌ها داده می‌شود.
شاهنشاه آریامهر دیروز پس از شنیدن نیازمندی‌های مردم منطقه به گسترش این مرکز، به نیابت تولیت عظمای آستان قدس رضوی و استاندار خراسان فرمودند: آستان قدس رضوی برنامه‌های خیریه و عام‌المنفعه بسیاری اجرا می‌کند. این بیمارستان نیز مرکزی است که مردم به آن احتیاج دارند، پس باید تخت‌های آن افزایش یابد تا بیشتر در خدمت مردم نیازمند باشد. شاهنشاه همچنین تأکید کردند که ساختمان‌های جدید بیمارستان باید با معماری ساختمان‌های قبلی هماهنگ و متناسب باشد.
شاهنشاه آریامهر همچنین به وزیر درباره شاهنشاهی دستور فرمودند که برای ایجاد یک مرکز پژوهش پزشکی با همکاری دانشگاه‌ها و مراکز علمی، از جمله دانشگاه فردوسی مشهد، مطالعاتی صورت گیرد و یک مرکز پزشکی مجهز برای کسانی که طالب معاینات کامل پزشکی سالانه، «چکاپ»، هستند در مشهد دایر گردد که نه تنها این مرکز برای ایرانی‌ها، بلکه برای همسایگان ما نیز مورد استفاده قرار گیرد.
بازدید از آپارتمان‌ها و مرکز کامپیوتر آمار و اطلاعات دانشگاه فردوسی
شاهنشاه آریامهر ایوار، پس از بازدید هوایی از آپارتمان‌های جدید شهر مشهد، به مرکز کامپیوتر آمار و اطلاعات دانشگاه فردوسی تشریف‌فرما شدند و این مرکز با تشریف‌فرمایی شاهنشاه رسماً گشایش یافت. دکتر مژدهی رئیس دانشگاه فردوسی، هنگام خوش آمدگویی این مرکز را مغز مفسر و حسابگر دانشگاه فردوسی خواند. این مرکز هم اکنون ثبت نام دانشجویان، صدور کارت دانشجویی، ثبت واحدهای درسی، لیست نمره و کارنامه، تنظیم لیست حقوق کلیه کارکنان دانشگاه و همچنین عملیات تحقیقاتی پیرامون زلزله و آمار سرطان را انجام می‌دهد.
شاهنشاه آریامهر پس از شنیدن گزارش رئیس دانشگاه، استادان دانشگاه فردوسی را مورد مهر همایونی قرار دادند و در برابر چند تن از مهندسان کشاورزی که در دانشگاه فردوسی درس می‌دهند، در مورد چگونگی ایجاد دانشگاه کشاورزی در دانشگاه پرسیدند. به آگاهی همایونی رسید که بررسی‌هایی در این زمینه در نقاط مختلف استان خراسان برای ایجاد دانشکده پزشکی انجام شده است. شاهنشاه سپارش فرمودند: برای ایجاد این دانشکده باید عوامل زمین خوب و خاک مرغوب مطرح باشد. من معتقدم در نقاط مختلف کشور ما که آب و هوای متفاوتی نسبت به دو نقطه دیگری دارد، باید یک مرکز پژوهشی بوجود آید. ما هم اکنون در صفی‌آباد خوزستان مرکزی داریم که شهرت بین‌المللی دارد . باید یکی از آن مراکز را هم در خراسان داشته باشیم.
شاهنشاه آریامهر سپس گروه اعزامی دانشگاه «جرج تاون» را که برای گفتگو در مورد برنامه‌های مشترک با دانشگاه فردوسی برای تأمین نیروی انسانی مورد نیاز دانشگاه به مشهد آمده‌اند، به پیشگاه شاهانه پذیرفتند. شاهنشاه آنگاه از ماشین‌ها و تالارهای مختلف این مرکز دیدن کردند. این مرکز از سوی شماری از جوانان ایرانی تحصیل کرده در دانشگاه‌ها و مراکز علمی خارج از کشور اداره می‌شود. شاهنشاه پس از این بازدید، به چند تن از این جوانان فرمودند: هم اکنون در کشور ما امکانات و تجهیزات کافی برای خدمت جوانان تحصیل کرده وجود دارد. حالا در کشور ما کار هست، امکان رشد و ترقی هست و بسیاری از این جوانان را می‌توان به این مراکز جلب کرد.
شاهنشاه آریامهر سپس به دانشکده دندان‌پزشکی دانشگاه فردوسی تشریف‌فرما شدند. این دانشکده که تا مهر ماه آینده آماده بهره‌برداری کامل خواهد بود، یکی از بی‌همانندترین مرکزهای دندان‌پزشکی کشور ما است. ۱۲۰ واحد دندان‌پزشکی، مجهز به پیشرفته‌ترین وسایل برای درمان بیماران این دانشکده و آموزش عملی به دانشجویان پیش‌بینی شده است. هم اکنون نیز که بخش‌های دیگر دانشکده آماده بهره‌برداری نیست، روزانه بین ۲۰۰ تا ۲۵۰ نفر بیمار از خدممات این بخش آماده شده، بهره مند می‌شوند. این مرکز یک بیمارستان کوچک فک و صورت نیز دارد که از سوی یکی از پزشکان متخصص و منحصر بفرد دانشگاه فردوسی اداره می‌شود. شاهنشاه هنگام بازدید از این مرکز دندان‌پزشکی، به این استاد دانشگاه فردوسی فرمودند: سعی کنید دستیار بیشتری تربیت کنید. در مراکز دیگر مشهد مانند بیمارستان شهناز نیز می‌شود از امکاناتی که هست، برای آموزش افراد بیشتر استفاده کرد. شاهنشاه آریامهر پس از صدور اوامری در راستای سرعت بخشیدن به بهره‌برداری از این مرکز، دانشکده دندان‌پزشکی دانشگاه فردوسی را ترک کردند.
بازدیدهای روز دوم ۱۱ خرداد ماه
۱۱ خرداد ماه ۱۳۵۴ شاهنشاه آریامهر پیش از نیم روز از نمودار برنامه‌های عمرانی استان خراسان در باغ ملک‌آباد دیدن کردند و برای شتاب بخشیدن به اجرای برنامه‌ها و تکمیل پروژه‌های عمرانی اوامری صادر فرمودند. دکتر منوچهر اقبال رئیس هیئت مدیره و مدیر عامل شرکت ملی نفت ایران و دکتر ولیان نیابت تولیت عظمی و استاندار خراسان از باشندگان در این بازدید بودند.
شاهنشاه آریامهر: یک قطره آب نباید هدر رود
شاهنشاه آریامهر در اجتماع مسئولان برنامه‌های عمرانی خراسان تأکید کردند که از هر قطره آب باید حداکثر استفاده بشود و آب‌های استفاده شده پس از تصفیه دوباره مورد استفاده قرار گیرد. شاهنشاه بهره‌گیری مجدد از آب‌های استفاده شده را برنامه‌ای در سطح مملکت خواندند و تأکید کردند که اگر آب پس از چند بار تصفیه و استفاده برای آشامیدن مناسب نباشد، برای آبیاری مزارع و کشتزارها و سایر مصارف قابل استفاده خواهد بود و با اجرای برنامه‌ای وسیع نباید حتی یک قطره آب هدر رود.
شاهنشاه آریامهر پیش از بازگشت از مشهد، سرپرستان برنامه‌های عمرانی استان خراسان را در کاخ ملک‌آباد به پیشگاه همایونی پذیرفتند. در این باریابی شاهنشاه به گزارش برنامه‌ها گوش فرادادند و در مورد هر یک از برنامه‌ها اوامری صادر کردند.
یکی از مسائلی که کشور ما با آن روبرو است، کمی آب است و یکی از گزارش‌هایی که هر روز به آگاهی شاهنشاه می‌رسد، میزان بارندگی در جای جای کشور است. شاهنشاه در هر سفر با افراد محلی سخن از «بارندگی به موقع» داشته و دارند. در این بازدید، شاهنشاه از مسئول کشاورزی خراسان در مورد بارندگی پرسش کردند، به آگاهی همایونی رسید، هنوز «کشاورزی دیم» به اندازه کافی باران نداشته است. البته امسال بارندگی در خراسان ۴۰۰ میلی متر باران بوده ولی هنوز کشاورزان چشم به راه باران هستند. شاهنشاه فرمودند: باید در کشاورزی سیستم آبیاری قطره‌ای را اجرا کنیم. با استفاده از این سیستم، از همین میزان آب، می‌توان سه برابر سطح فعلی را زیر کشت برد.
دکتر ولیان استاندار خراسان پس از گزارش مسئول صنایع استان که اجرای ۱۰۳ طرح با سرمایه‌گذاری ۳ میلیارد و ۱۷۲ میلیون ریال را به عرض رساند گفت که بخش خصوصی به سرمایه‌گذاری امور صنعتی و تولیدی استان خراسان آنطور که انتظار می‌رود علاقمند نیست.
شاهنشاه مقرر داشتند که ترتیبی اتخاذ گردد تا بخش خصوصی به سرمایه‌گذاری حساب شده در امور صنعتی خراسان تشویق شود. درمورد شبکه گاز رسانی استان به عرض رسید که ظرفیت گاز موجود در منطقه «خانگیران» ۵/۲۱ تریلیون فوت مکعب است و یک خط لوله گاز خانگیران به مشهد به طول ۱۲۷ کیلومتر و قطر ۶ اینچ برای مصارف خانگی، صنعتی و تجاری در دست اقدام است. شاهنشاه با اشاره به ایجاد کارخانه ذوب‌آهن خراسان که گازسوز خواهد بود به مسئولین دستور فرمودند که متوجه منابع دیگر انرژی برای مصارف خانگی از جمله سیستم‌های جدید با استفاده از انرژی برقی شوند.
به آگاهی همایونی رسید که خراسان استان تولید قند کشور است. در چند سال گذشته تولید اغلب کارخانجات قند خراسان افزایش یافته، از جمله کارخانه قند آبکوه از ظرفیت تولید روزانه ۱۶۰۰ تن به ۲۵۰۰ تن رسیده است. اما آنچه در میزان تولید قند کارخانه‌ها مؤثر است، میزان قند موجود در چغندری است که به کارخانه می‌رسد. شاهنشاه پس از گفتگو با مسئولین صنایع قند خراسان، به استاندار دستور دادند برنامه‌هایی در کشتزارهای چغندر به اجرا در آید تا کیفیت چغندر قند استان بهتر شود.
شاهنشاه آریامهر در روز ۱۰ خرداد ماه ۱۳۵۴ و ۱۱ خرداد ماه ۱۳۵۴ از استان خراسان و چند مرکز آموزشی و درمانی در مشهد دیدن کردند و به تهران بازگشتند. شاهنشاه آریامهر به هنگام ترک فرودگاه مشهد، با ابراز مهر نسبت به استاندار خراسان، مقرر داشتند که طرح‌های نوسازی پیرامون حرم هر چه زودتر تکمیل شود و به آگاهی همایونی برسد.