سازمان هواپیمایی کشوری ایران
مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری پانزدهم | سازمان هواپیمایی کشوری | قوانین و قراردادهای بینالمللی مصوب مجلس شورای ملی |
سازمان هواپیمایی کشوری - در سال ۱۳۰۱ رضا شاه بزرگ بنیادگزار ایران نوین امر به راه اندازی نخستین دفتر هواپیمایی در اداره کل قشون نمودند. این زیر بنایی نوین برای بهرهوری از یک پدیده تازه در دنیا شد. پس از چندی هفت فروند هواپیما نیز خریداری شد. برای آموزش خلبان، شماری از جوانان باهوش و توانای ایرانی به کشورهای اروپایی فرستاده شدند و در راه فراگیری فن پرواز کوشیدند.
با پیشرفتهای کشور هنگام نخست وزیری سردار سپه در زمینههای گوناگون، و نیاز به رساندن نامهها و بستههای پُستی به سراسر کشور در روز ۲۰ بهمن ماه ۱۳۰۴ قانون واگذاری حق انحصاری هواپیمایی به موسسه هواپیمایی یونکرس از مجلس شورای ملی گذشت. کمپانی آلمانی هواپیمایی یونکرس در سال ۱۳۰۵ شعبه خود را در ایران گشود و شش سال
و در پایان سال ۱۳۰۴ به آغوش مام میهن بازگشتند. در سال ۱۳۰۵ رضا شاه بزرگ به فرودگاه قلعه مرغی رفتند و نخستین هوانورد ایران در این هنگام هواپیمایی را که از پاریس تا تهران خلبانی کرده بود را با مهارت بر زمین نشاند.
اعلیحضرت همایون محمد رضا شاه پهلوی آریامهر که خود خلبان زبردستی بودند و گرایش به بنیاد سازمانی پیشرفته داشتند که بتواند هم آهنگ با دنیای جدید در هواپیمایی گام بردارد. سرانجام در روز ۱ امرداد ماه سال ۱۳۲۸ خورشیدی قانون هواپیمایی کشوری به تصویب مجلس سنا و مجلس شورای ملی و توشیح همایونی رسید و گامی نو در راه همگامی ایران با کشورهای پیشرفته جهان برداشته شد.
ماده پنجم این قانون میگوید که اداره هواپیمایی کشوری اداره مستقلی است که در وزارت راه تاسیس گردیده است و مدیریت این تشکیلات به شخصی سپرده میشود که دارای سمت معاونت وزارت راه میباشد.
ماده ۵ - برای اجرای این قانون اداره مستقلی به نام اداره کل هواپیمایی کشوری در وزارت راه تأسیس میشود و اداره امور آن به عهده رییس کلی خواهد بود که دارای سمت معاونت وزارت راه میباشد و با تصویب هیأت وزیران به فرمان همایونی برای مدت سه سال منصوب میگردد و پس ازانقضاء مدت مزبور انتصاب او به نحو فوق قابل تجدید میباشد اداره مزبور در انجام وظایف خود از نظر مالی و استخدامی و اداری طبق مقررات مربوطه تحت نظر وزیر راه مستقلاً اقدام مینماید و سازمان آن به موجب تصویبنامه هیأت وزیران تعیین میشود وظایف عمده اداره مزبور به قرار زیرمیباشد:
الف - ایجاد فرودگاهها و تأسیس و به کار انداختن دستگاههای هواشناسی و دستگاههای مخابراتی رادیویی و تلگرافی و تلفنی که مخصوصتنظیم رفت و آمد هواپیماها و تأمین بیخطری پرواز آنها میباشد و به طور کلی هر نوع مساعدتی که به منظور پیشرفت هواپیمایی کشوری و تأمین بیخطری پرواز لازم باشد.
ب - نظارت در فعالیت هواپیمایی کشوری طبق مقررات هواپیمایی به منظور جلوگیری از وقوع مخاطرات و رقابتهای مضره بین متصدیان حملو نقل هوایی و حفظ مصالح عمومی.
ج - تربیت متخصصین فنی هواپیمایی کشوری به وسائل مقتضی.
د - تشویق صنایع مربوط به هواپیمایی کشوری .
ه - مطالعات و تفحصات علمی و فنی در مسائل مربوط به هواپیمایی کشوری.
و - تهیه طرح موافقتنامه و قراردادهای هواپیمایی با دول خارجه که طبق مقررات به وسیله دولت تقدیم مجلس شورای ملی میشود و شرکت در کنفرانسها و سازمانهای هواپیمایی بینالمللی با تصویب هیأت وزیران.
آموزشگاه عالی هواپیمایی کشور
بر پایه بند " ج " ماده پنج قانون هواپیمایی کشوری که آموزش متخصص فنی هواپیمایی کشوری را از خویشکاریهای این سازمان دانسته است، آموزشگاه عالی هواپیمایی در سال ۱۳۲۹ در یگی از ساختمانهای قدیمی فرودگاه مهرآباد بنیاد نهاده شد. این آموزشگاه با دورههای مراقبت پرواز کار خود را آغاز کرد. آموزشگاه در درازای سالها گسترش یافت، و رشتههای مهندسی مخابرات و مهندسی رادیو و مهندسی هواپیما، پیش بینی هواشناسی و دیدهبانی هواشناسی، متصدیان تله تایپ، تعمیر تله تایپ، تربیت تکنسین موتورهای مولد برق و آتش نشانی و ... بدان افزوده شد. در سالهای نخستین آموزش با استادان خارجی و کارشناسان سازمان بینالمللی هواپیمایی کشوری بود و به زبان انگلیسی درس داده میشد. بر پایه برنامهای که ریخته شده بود شماری از دانش آموختگان آموزشگاه که دارای تحصیلات عالیه دیگری نیز بودند، به کارشناسان و استادان خارجی شناسانده شدند و زیر سرپرستی آنان به کار تدریس در آموزشگاه پرداختند. از سال ۱۳۴۲ آموزشگاه بدون استاد خارجی توانست در سطح ممتازتری کلاسها را اداره کند تا جایی که تا پایان سال ۲۵۳۷ شاهنشاهی سازمان هواپیمایی کشوری افتخار یافت که تنها مرکز آموزش علوم هواپیمایی کشوری در کشور به سازمانهای دولتی که نیاز به آموزش پرسنل فنی در رشتههای هواپیمایی دارند کمک نماید. این سازمانها عبارتند از: نیروی هوایی شاهنشاهی - ژندارمری کل کشور، وزارت امور خارجه - سازمان بنادر و کشتیرانی - هواشناسی کل کشور - باشگاه خلبانی هواپیمایی کشوری - وزارت کشاورزی - شرکت هواپیمایی ملی ایران.
آرمانهای آموزشگاه
آرمان آموزشگاه عالی هواپیمایی کشوری که تنها مرکز آموزش علوم هواپیمایی ایران است بدین قرار است:
- تربیت کادر فنی هواپیمایی در رشتههای گوناگون تا میزان تامین نیازمندیهای ادارههای مرکز و فرودگاههای شهرستانها بر پایه سازمان مصوب هواپیمایی کشور
- تشکیل کلاسهای اختصاصی با برنامههای خاص برای تامین نیازمندیهای وزارتخانهها و موسسات دولتی دیگر که با امور هواپیمایی ارتباط دارند، در رشتههای مشابه علوم هواپیمایی.
- آموزش ضمن خدمت کارمندان و کارکنان سازمان هواپیمایی کشوری.
- ارزیابی نیروی انسانی مورد نیاز در رشتههای فنی و عملیاتی.
- تعیین واقع بینانه و دقیق احتیاجات آموزشی با توجه به کمیت و کیفیت نیروی انسانی موجو و نیروی انسانی مورد احتیاج.
- تنظیم برنامههای آموزشی با توجه به نیازهای آموزشی.
- تهیه و تنظیم برنامههای تحقیقاتی در جهت بهبود و پیشرفت برنامههای آموزشی.
- بررسی توانی به مراحل مختلف اجرای برنامههای تحقیقاتی و آموزشی.
- هم آهنگ ساختن برنامههای تحقیقاتی گروهها.
- پیش بینی وسایل و تجهیزات مورد لزوم جهت اجرای برنامههای آموزشی.
- تعیین و انتخاب مربیان مورد لزوم با توجه به صلاحیت علمی آنها.
- پیش بینی و برآورد بودجه مورد لزوم
- اجرای برنامههای آموزشی و نظارت مداوم بر فعالیتهای آموزشی
- ارزیابی برنامههای آموزشی و بازنگری آن بر پایه ارزیابی انجام شده.
در سال ۱۳۵۳ بر پایه فرمان همایونی ریاست سازمان هواپیمایی کشوری از وزارت راه و ترابری به معاونت وزارت جنگ سپرده شد.
- قانون واگذاری حق انحصاری هواپیمایی به موسسه هواپیمایی یونکرس
- قانون اجازه واگذاری حمل پست هوایی تهران به مشهد به کمپانی هواپیمایی یونکرس
- قانون اجازه پرداخت ۲۵ هزار تومان به کمپانی یونکرس از محل عایدات سال ۱۳۰۸ پست هوایی
- قانون اجازه اجرای لایحه هواپیمایی کشوری پس از تصویب کمیسیونهای راه و قوانین دادگستری
- قانون اجازه منظور نمودن بهای دوازده فروند هواپیمای خریداری از باشگاه هواپیمایی کشوری در بودجه سال ۱۳۲۲ وزارت پست و تلگراف
- قانون هواپیمایی کشوری ۱۳۲۸
- قانون اصلاح ماده ۶ قانون هواپیمایی کشوری
- قانون پروتکل اصلاحی قرارداد بینالمللی هواپیمایی کشوری
- قانون اجازه الحاق دولت ایران به مقررات هواپیمایی کشوری بینالمللی
- قانون اصلاح ماده ۶ قانون هواپیمایی کشوری – مصوب ۲۲ اسفند ۱۳۴۶ مجلس شورای ملی و ۲۱ فروردین ۱۳۴۷ مجلس سنا – این قانون در تاریخ ۲۶ فروردین ۱۳۴۷ به توشیح محمدرضا شاه پهلوی رسید.
- قانون پروتکل اصلاحی قرارداد بینالمللی هواپیمایی کشوری - مصوب ۱۱ آبان ۱۳۵۰ مجلس شورای ملی و ۲۷ آذر ۱۳۵۰ مجلس سنا - این قانون در تاریخ ۵ دی ۱۳۵۰ به توشیح محمدرضا شاه پهلوی رسید.
- قانون الحاق دولت شاهنشاهی ایران به کنوانسیون جلوگیری از اعمال غیرقانونی علیه امنیت هواپیمایی کشوری
- قانون موافقتنامه حمل و نقل هواپیمایی کشوری بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری خلق چین
- قانون واگذاری اراضی مورد نیاز اداره کل هواپیمایی کشوری از منابع ملی شده در شهرستان کرمان
- قانون مربوط به گماردن بیست و پنج نفر آتش نشان در اداره کل هواپیمایی کشوری
- قانون راجع به انعقاد قرارداد حمل و نقل پستهای هوایی بنادر جنوب با باشگاه هواپیمایی کل کشور
- قانون راجع به واگذاری دوفروند هواپیمای گمرک به باشگاه خلبانی کشوری