سفر محمدرضا شاه پهلوی به رومانی یوگسلاوی و مراکش ۶ خرداد ۱۳۴۵ - ۱ تیر ۱۳۴۵
دیدار رسمی سران دیگر کشورها از ایران | درگاه اعلیحضرت محمدرضا شاه پهلوی آریامهر | برنامه عمرانی سوم/سالهای ۱۳۴۳ تا ۱۳۴۵ |
سفر محمدرضا شاه پهلوی به رومانی یوگسلاوی و مراکش ۶ خرداد ۱۳۴۵ - ۱ تیر ۱۳۴۵
سفر شاهنشاه آریامهر به رومانی
۶ خرداد ماه ۱۳۴۵ شاهنشاه آریامهر برای یک بازدید سه هفتهای از کشورهای رومانی، یوگسلاوی و مراکش [۱] با هواپیمای جت بویینگ ۷۰۷ شرکت ملی هواپیمایی ایران وارد فرودگاه بخارست شدند. حضرت چیو واستویکا [۲] رییس جمهور رومانی از شاهنشاه پیشباز رسمی نمود. گفتگوهای میان شاهنشاه و پرزیدنت رومانی در کاخ ریاست جمهوری پیرامون پیوندهای دو کشور و داد و ستدهای بازرگانی و اقتصادی آغاز شد. در پایان این گفتگوها حضرت پرزیدنت رومانی نشان درجه یک « ستاره » جمهوری رومانی را به شاهنشاه پیشک کردند و شاهنشاه نیز نشان « تاج پهلوی » با حمایل را به پرزیدنت رومانی پیشکش کردند. در میهمانی شامی که به سرفرازی ورود شاهنشاه آریامهر برگزار شد، شاهنشاه در پاسخ بیانات پرزیدنت رومانی فرمودند:[۳]
- هنگامیکه نخستوزیر شما از کشور ما دیدن کردند بر اثر مذاکرات و تبادل نظرهای سودمندی که انجام گرفت ما به این نتیجه رسیدیم که کشورهایی که با مسایل اجتماعی و انسانی مشابهی مواجه هستند، در رفع بسیاری از مشکلات خود میتوانند با وجود داشتن سیستمهای سیاسی و اقتصادی متفاوت با یکدیگر همکاری و تفاهم داشتهباشند. ما در این باره کاملاً همعقیده هستیم که نباید در امور داخلی دیگران دخالت گردد. همچنین وقتی که از لزوم همکاری بینالمللی برای حفظ صلح و همچنین احترام به حقوق دیگران و برابری این حقوق برای تمام ممالک صحبت میکنیم در واقع عقیده واحدی را ابرازمیداریم. بنابراین یقیناً در مدتی که ما در کشور زیبای شما بهسرمیبریم، بسیار خوشوقت خواهیمشد که پیشرفتهای فراوانی را که در زمینههای مختلف نصیب شما شدهاست، از نزدیک ببینیم.
۷ خرداد ماه ۱۳۴۵ شاهنشاه آریامهر در آیینی در دانشگاه بخارست شرکت جستند. رییس دانشگاه پس از بزرگداشت از شخصیت جهانی شاهنشاه ایران کارهای شاهنشاه برای صلح جهانی و ریشه کن ساختن بیسوادی و ویژه ساختن یک روز از بودجه نظامی ایران برای مبارزه جهانی با بیسوادی را ستود و سپس درجه دکترای افتخاری حقوق سیاسی دانشگاه بخارست را به پاس کارهای شاهنشاه در راه صلح و فرهنگ جهانی پیشکش کرد. [۴]
- کشور من سالهای اخیر دست به یک انقلاب اجتماعی زدهاست که کاملاً با این اصول و مفاهیم تطابق دارد. سازمان اجتماع ما که قرنها بلکه هزاران سال از عمر آن میگذشت دیگر جوابگوی احتیاجات واقعی جامعه ما نبود و برای اینکه چنین باشد نیاز به یک تغییر کامل و اساسی داشت. ... بالاخره یک برنامه شش مادهای که بعداً در عمل شامل نه ماده شد تنظیم کردیم که خود من آن را در ژانویه ۱۹۶۲ به مراجعه به آراء ملی گذاشتم، و این برنامه با اکثریتی بیش از ۹۹ درصد به تصویب قاطع ملت رسید و صورت قانون پیداکرد. نتیجه اجرای این نه ماده اصلاحات ارضی، تحدید مالکیتهای بزرگ، ملیکردن جنگلها، تأمین حق رأی برای زنان، ایجاد سازمانهایی به نام سپاه دانش و سپاه بهداشت و سپاه عمران و آبادانی و تأسیس خانههای انصاف در روستاها و بخشهای کشور بود. ... این اقدامات و بسیاری کارهای دیگر که من میخواهم در اینجا به تفصیل از آنها بحث کنم، به ما اجازهداد که در تحقق شرافتمندانه آنچه من آن را مفهوم و معنی واقعی حقوق سیاسی شمردم، بکوشیم. یعنی این حقوق را به صورت حقوق توأم سیاسی و اجتماعی و اقتصادی در اختیار جامعه ایرانی بگذاریم. بدیهی است من نمیخواهم ادعاکنم که راه ما تنها راه یا بهترین راه تحقق این منظور است. ما خود از اولین کسانی هستیم که اعتقاد راسخ داریم هر ملتی حق دارد راهی را که بهتر با مصالح خود سازگار میداند برای پیشرفت خویش برگزیند، ولی در عین حال معتقدیم که اگر راهها فرقمیکنند، هدفها نمیتوانند متفاوت باشند و از همین جا است که ضرورت همکاری کشورها، حتی اگر شیوههای مختلفی برای خود برگزیدهباشند، احساس میشود.
۶ خرداد ماه ۱۳۴۵ شاهنشاه آریامهر هنگام بازدید از موزه شهر بخارست در اپرای شهر از برنامه اپرای گیزل به همراهی ارکستر فیلارمونیک رومانی که به سرافرازی ورود شاهنشاه برگزار شده بود دیدن فرمودند.
۸ خرداد ماه ۱۳۴۵ شاهنشاه در سومین روز دیدار رسمی خود از رومانی، از مرکز غله و دامپروری، سالن گردهمآیی شورای دولتی، یک دبیرستان شبانه روزی و هم چنین ساختمان یک سیرک بزرگ بازدید کردند.
۹ خرداد ماه ۱۳۴۵ شاهنشاه آریامهر از پتروشیمی و کارخانه ابزار ماشینهای صنعت نفت و کارخانه تراکتورسازی و کامیون سازی در شهرهای پلویشت و برآشوو در رومانی دیدن فرمودند.
۱۰ خرداد ماه ۱۳۴۵ شاهنشاه آریامهر از کلیسای بزرگ و کهن رومانی در شهر برآشوو دیدن فرمودند. سپس شاهنشاه از کشتزارهای نمونه دولتی برژمیر بازدید کردند. ۱۱ خرداد ماه در میهمانی شامی که از سوی رییس شورای دولتی ایالت دوبروجا برگزار شد، شاهنشاه آریامهر در بیاناتی در پاسخ سخنان رییس شورای اجرایی ایالت دوبروجا فرمودند:[۵]
- دوستی و حسن تفاهم میان ملتها بدون دخالت در امور داخلی یکدیگر برای صلح جهانی و همکاری بین المللی بسیار ضروری و مهم است.
۱۰ خرداد ماه ۱۳۴۵ قرارداد بنیادگذاری کارخانههای صنعتی در ایران میان نمایندگان ایران و چکسلواکی دستینه شد. بر پایه این قرارداد دولت چکسلواکی ۱۵ میلیون دلار برای بنیاد نهادن کارخانه ماشین سازی تبریز به دولت ایران وام داد.
۱۱ خرداد ماه ۱۳۴۵ بهرهبرداری از کارخانه سیمان کرمان در آیینی آغاز شد.
۱۲ خرداد ماه ۱۳۴۵ شاهنشاه آریامهر از صنایع سنگین کشور رومانی بازدید کردند.
۱۳ خرداد ماه ۱۳۴۵ سفر رسمی شاهنشاه به رومانی پایان یافت. ۱۴ خرداد ماه ۱۳۴۵ جارنامه مشترک پایان گفتگوهای شاهنشاه آریامهر و پرزیدنت رومانی در تهران و بخارست به چاپ رسید. در این جارنامه رهبران دو کشور نگرانی ژرف خود را پیرامون بالاگرفتن جنگ در ویتنام ابراز داشتند و دیدگاههای مشترک خود را درباره پیوندههای دو کشور و مسایل گوناگون جهانی نیز روشن ساختند. در روز ۱۳ خرداد ماه پیش از سفر به یوگسلاوی شاهنشاه آریامهر در یک مصاحبه با روزنامهنگاران رومانی و هیات روزنامهنگاران ایرانی و نمایندگان خبرگزاریها در بخارست فرمودند:[۶]
- ما تصمیم گرفتهایم در کشور خود اقدام به ایجاد صنایع سنگین کنیم. صنایع سبک نیز که جوابگوی مصارف داخلی است، پیشرفت قابل توجهی کردهاست. درمورد اصلاحات اجتماعی، الغای رژیم سابق مالکیت ارضی، موجب شد که کشاورزان آزادشوند و صاحب زمین گردند و دو تا سه برابر سابق تولیدکنند و درآمد آنها افزایش یابد. از جمله اصلاحات دیگری که در کشور ما به عملآمده مبارزه با بیسوادی است. امیدوارم ظرف مدت ده سال بیسوادی را از کشور ریشهکن کنیم. برای اجرای عدالت نیز ما در دهات خانههای انصاف تأسیس کردهایم.
ورود شاهنشاه آریامهر به یوگسلاوی
۱۳ خرداد ماه ۱۳۴۵ شاهنشاه آریامهر در میان پیشباز باشکوه مارشال تیتو پرزیدنت یوگسلاوی و مردم یوگسلاوی وارد بلگراد شدند. شاهنشاه در پاسخ بیانات حضرت مارشال تیتو در فرودگاه بلگراد فرمودند:[۷]
- کشور من اکنون دوران توسعه همهجانبهای را چه در قلمرو صنعتی و علمی و چه در زمینه امور اجتماعی و فرهنگی آغاز کردهاست. انقلاب بزرگ اجتماعی ایران در چند سال اخیر بدین کشور اجازه دادهاست که سازمان قدیمی جامعه خود را به کلی تغییردهد و سازمان اجتماعی تازهای هماهنگ با پیشرفتهترین مقتضیات عصر خویش جانشین آن سازد. ...گمانمیکنم در این طریق پیشرفت، دو کشور ما بتوانند نسبت به یکدیگر بسیار مفید واقع گردند، زیرا هدفهای نهایی ما مشترک است. این هدفها عبارتند از: صلح، امنیت و کار برای آنکه سطح زندگانی بالاتری برای ملتهای ما تأمینگردد. همانطور که گفتم شاید راههای ما در نیل بدین هدفها تفاوت داشتهباشند، ولی اصل هدفها یکی است، زیرا جز این نمیتواند باشد. بنابراین همکاری ما مسلماً به حال هر دو طرف مفید خواهدبود.
در آیین باشکوهی کلید طلایی شهر بلگراد از سوی رییس شورای این شهر به پیشگاه همایونی پیشکش شد.
۱۴ خرداد ماه ۱۳۴۵ از سوی مارشال تیتو پرزیدنت یوگسلاوی میهمانی شام باشکوهی به سرفرازی ورود شاهنشاه آریامهر در کاخ پرزیدنت برگزار شد. در این میهمانی مارشال تیتو در بیانات مهمی از شخصیت جهانی شاهنشاه را به عنوان رهبر اصلاحات اقتصادی و اجتماعی ایران ستودند. شاهنشاه آریامهر در پاسخ به پرزیدنت یوگسلاوی فرمودند:[۸]
- من نیز مانند شما اعتماد راسخ دارم که همبستگی فعالانه کلیه کشورها و کلیه نیروهایی که به نفع صلح کارمیکنند، هر قدر هم سیستمهای اجتماعی و سیاسی آنها متفاوت باشد، لازم و ضروری است. علاوه بر آن من اطمینان دارم چنین فعالیتی برای آنکه مؤثرباشد بایستی در سازمان ملل که در آن دو کشور ما برای تحکیم صلح جهانی همکاری نزدیک داشتهاند، عملی گردد. در عین حال بایستی سازمان ملل تقویت شود تا بتواند وظیفه عظیمی را که این سازمان به خاطر آن بهوجود آمدهاست، انجام دهد.
در این میهمانی مارشال تیتو والاترین نشان این کشور را به شاهنشاه آریامهر پیشکش کردند. اعلیحضرت همایونی نیز نشان تاج پهلوی را به حضرت پرزیدنت یوگسلاوی پیشکش نمودند.
۱۵ خرداد ماه ۱۳۴۵ شاهنشاه آریامهر از یک شهر بزرگ صنعتی در جمهوری « بوسنی هرزه گوین » [۹] در یوگسلاوی دیدن کردند.
۱۶ خرداد ماه ۱۳۴۵ شاهنشاه آریامهر در چهارمین روز سفر خود از بخشهای گوناگون کارخانه صنایع الکتریکی دیدن فرمودند و سپس از موزه شهر دوبروونیک [۱۰] در کناره دریای آدریاتیک بازدید فرمودند.
نگاه کنید به
- سخنان اعلیحضرت محمدرضا شاه پهلوی آریامهر در میهمانی رسمی در پاسخ به بیانات پرزیدنت رومانی بخارست ۶ خرداد ماه ۱۳۴۵
- سخنان اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر در دانشگاه بخارست هنگام دریافت دکترای حقوق سیاسی دانشگاه ۶ خرداد ماه ۱۳۴۵
- سخنان اعلیحضرت محمدرضا شاه پهلوی آریامهر در پاسخ خوشآمدگویی رییس شورای اجرایی ایالت دوبروجا رومانی ۱۱ خرداد ماه ۱۳۴۵
- مصاحبه روزنامهنگاران رومانی و روزنامهنگاران ایرانی با اعلیحضرت محمدرضا شاه پهلوی آریامهر بخارست ۱۳ خرداد ماه ۱۳۴۵
- سخنان اعلیحضرت محمدرضا شاه پهلوی آریامهر در پاسخ بیانات مارشال تیتو پرزیدنت یوگسلاوی در فرودگاه بلگراد ۱۳ خرداد ماه ۱۳۴۵
- سخنان اعلیحضرت محمدرضا شاه پهلوی آریامهر در پاسخ بیانات مارشال تیتو پرزیدنت یوگسلاوی در میهمانی شام رسمی بلگراد ۱۴ خرداد ماه ۱۳۴۵
- مصاحبه مشترک اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر و رییس جمهور یوگسلاوی با رسانههای گروهی در بلگراد ۲۰ خرداد ماه ۱۳۴۵
- سخنرانی اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر در پاسخ بیانات پرزیدنت یوگسلاوی در میهمانی رسمی شام در بریونی ۲۰ خرداد ماه ۱۳۴۵
- سخنرانی اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر در پاسخ بیانات پادشاه مراکش در میهمانی رسمی شام در کاخ سلطنتی رباط ۲۱ خرداد ماه ۱۳۴۵
- مصاحبه اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر با روزنامهنگاران مراکش و نمایندگان خبرگزاریهای خارجی در رباط ۳۱ خرداد ماه ۱۳۴۵
منبع
- ↑ سفر محمدرضا شاه پهلوی به رومانی یوگسلاوی و مراکش ۶ خرداد ۱۳۴۵ - ۱ تیر ۱۳۴۵
- ↑ Chivu Stoica, President of the State Council Romania
- ↑ سخنان اعلیحضرت محمدرضا شاه پهلوی آریامهر در میهمانی رسمی در پاسخ به بیانات پرزیدنت رومانی بخارست ۶ خرداد ماه ۱۳۴۵
- ↑ سخنان اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر در دانشگاه بخارست هنگام دریافت دکترای حقوق سیاسی دانشگاه ۶ خرداد ماه ۱۳۴۵
- ↑ سخنان اعلیحضرت محمدرضا شاه پهلوی آریامهر در پاسخ خوشآمدگویی رییس شورای اجرایی ایالت دوبروجا رومانی ۱۱ خرداد ماه ۱۳۴۵
- ↑ مصاحبه روزنامهنگاران رومانی و روزنامهنگاران ایرانی با اعلیحضرت محمدرضا شاه پهلوی آریامهر بخارست ۱۳ خرداد ماه ۱۳۴۵
- ↑ سخنان اعلیحضرت محمدرضا شاه پهلوی آریامهر در پاسخ بیانات مارشال تیتو پرزیدنت یوگسلاوی در فرودگاه بلگراد ۱۳ خرداد ماه ۱۳۴۵
- ↑ سخنان اعلیحضرت محمدرضا شاه پهلوی آریامهر در پاسخ بیانات مارشال تیتو پرزیدنت یوگسلاوی در میهمانی شام رسمی بلگراد ۱۴ خرداد ماه ۱۳۴۵
- ↑ Bosnia and Herzegovina
- ↑ Dubrovnil