سپاه ترویج و آبادانی
| درگاه محمدرضا شاه پهلوی | انقلاب شاه و مردم | قوانین انقلاب شاه و مردم |
سپاه ترویج و آبادانی اصل هشتم انقلاب شاه و مردم در ۲۱ مهر ماه ۱۳۴۳ در مجلس شورای ملی تصویب شد. این سپاه از کارشناسان علمی و فنی جوان کشور، چون مهندسان رشته‌های کشاورزی، ساختمانی، راه سازی، برق و مکانیک، و سایر دانش آموختگان رشته‌های فنی و مهندسی است که بخشی از خدمت زیر پرچم خود را در روستاهای کشور می گذرانند و کوشش آنها بزای بالا بردن سطح زندگی روستاییان، آشنا کردن آنها با روش‌های نوین کشاورزی، یاری به افزایش تولیدات دامی و کشاورزی، گسترش و بهبود صنایع روستایی، راهنمایی روستاییان در باره آبادانی و نوسازی روستاها می‌باشد.
خانه انصاف، سپاه دانش، سپاه بهداشت و سپاه ترویج و آبادانی عهده‌دار اجرای سیاست‌های اصلاح اقتصادی و اجتماعی مورد نظر محمدرضا شاه پهلوی در چهار چوب انقلاب سفید در سطح روستاها بودند.
۶ مهر ماه ۱۳۴۳ حسنعلی منصور گفت قانون تشکیل سپاه ترویج و آبادانی از سوی دولت به مجلس شورای ملی داده خواهد شد.
۲۲ دی ماه ۱۳۴۳ قانون تشکیل سپاه ترویج و آبادانی از مجلس شورای ملی گذشت. فرمان اجرای این قانون در ۲۸ دی ماه ۱۳۴۳ به توشیح شاهنشاه رسید و بدین سان نخستین دوره سپاه ترویج و آبادانی با نیروهای علمی جوان کشور چون مهندسان رشته کشاورزی، ساختمانی، راه سازی، برق و مکانیک و دیگر دانش‌آموختگان کشور برپا شد.
۱۵ اردیبهشت ماه ۱۳۴۴ نخستین دوره سپاهیان ترویج و آبادانی پس از دیدن یک دوره آموزشی به روستاها فرستاده شدند.
قانون تشکیل سپاه ترویج و آبادانی
ماده ۱- بمنظور بالا بردن سطح زندگی و تأمین رفاه روستائیان و آشنا ساختن آنان به اصول جدید کشاورزی و راهنمائی در مسائل مربوط بدهسازی و عمران روستائی و طرق و ازدیاد تولیدات کشاورزی سپاه ترویج وآبادانی به ترتیب مقرر در این قانون تشکیل می‌شود که امور مربوط به آن در وزارت کشاورزی متمرکز خواهد شد. وظایف سپاه ترویج و آبادانی بموجب آئین‌نامه‌ای که از طرف وزارت کشاورزی و وزارت آبادانی و مسکن تنظیم و بتصویب هئیت وزیران خواهد رسید تعیین می‌گردد.
ماده ۲- سپاه ترویج و آبادانی مرکب از کلیه مشمولین نظام وظیفه که حداقل دارای دیپلم کامل متوسطه بوده و اضافه براحتیاجات ارتش تشخیص گردند به استثناء افرادی که در سپاه دانش و سپاه بهداشت خدمت می‌نماید.
- تبصره ـ کسانی که دارای درجه دکترای دامپزشکی می‌باشند و همچنین دامپزشکان در سپاه ترویج و آبادانی انجام وظیفه خواهند نمود.
ماده ۳- افراد سپاه ترویج و آبادانی طبق آئین نامه که به نصویب وزارت کشاورزی و وزارت آبادانی و مسکن و وزارت جنگ خواهد رسید آموزش نظامی و تعلیمات فنی را در مراکز آموزش ارتش طی کرده و درجات مربوطه پس از پایان آموزش و موفقیت به آنان اعطاء خواهد شد.
ماده ۴- مراکز آموزشی مورد نیاز سپاه ترویج و آبادانی از طرف وزارت جنگ در اختیار وزارت کشاورزی و وزارت آن مستلزم هزینه‌هائی باشد وزارت کشاورزی و وزارت آبادانی و مسکن هزینه‌های مزبور را تأمین و در اختیار وزرات جنگ خواهند گذاشت که با جلب نظر و همکاری وزارت کشاورزی آبادانی و مسکن به مصرف برسد.
ماده ۵- وزارت جنگ مجاز است مفاد قانون راجع به پذیرفتن فارغ التحصیلان دیپلمه داوطلب خدمت در ارتش و سپاه دانش را در مورد سپاه ترویج و آبادانب نیز اجراء نماید.
ماده ۶- به منظور ایجاد و هماهنگی در امور مربوط به سپاه ترویج و آبادانی و تعیین خط مشی کلی و برنامه کار سپاه مزبور شورای عالی و ترویج آبدانی مرکب از وزراء کشاورزی ـ آبادانی و مسکن ـ بهداری ـ جنگ ـ کشور ـ اقتصاد کار و امور اجتماعی تشکیل می‌گردد. طرز تشکیل و وظایف شورای مزبور بموجب آئین نامه‌ای است که از طرف شورا تنظیم و بتصویب هئیت وزیران خواهد رسید.
ماده ۷- بمنظور تهیه کار اداری و فنی مناسب و ترتیب مأمورین مخصوصی که ئر ئهات ئ بخشها در مسائل مربوط به ترویج و آبادانی و سایر امور عمرانی و اجتماعی و اداری وظایفی را بعهده خواهند داشت به دولت اجازه داده می‌شود آموزشگاه عالی ترویج و آبادانی در تهران و سایر نقاط کشور تشکیل دهد. برنامه تعلیمات آموزشگاه از طرف شورایعالی ترویج و آبادانی تنظیم خواهد شد.
داوطلبان ورود به آموزشگاه باید دارای دیپلم کامل متوسطه و یا درجات علمی بالاتر باشند و در صورتیکه دوره آموزشگاه رابا موفقیت به اتمام برسانند با داشتن سایر شرایط قانونی بر حسب احتیاج و اولویت به خدمت رسمی دولت پذیرفته شده و مکلف‌اند هفت سال اولیه خدمت را در دهات و بخشها انجام وظیفه نمایند.
به فارغ ااتحصیلان آموزشگاه مزبور مادام که در دهات و بخشها انجام وظیفه می‌نماید علاوه بر حقوق و مزایای قانونی فوق العاده مخصوصی طبق آئین نامه‌ای که از طرف شورایعالی ترویج و آبادانی تنظیم و به تصویب هئیت وزیران برسد پرداخت خواهد شد.
- تبصره ـ کارمندان دولت و مؤسسات وابسته در صورتیکه دوره آموزشگاه را با موفقیت به تمام برسانند مشمول مقررات این ماده خواهند بود.
ماده ۸- مفاد مواد ۳و۵و۶ قانون سپاه بهداشت و همچنین آن قسمت از قوانین مربوط به تشکیل سپاه دانش که با مواد این قانون مغایرت نداشته باشد در مورد افراد سپاه ترویج و آبادانی نیز لازم ارعایه خواهد بود.
ماده ۹- سایر آئین نامه‌های لازم برای اجراء این قانون از طرف وزارت کشاورزی و وزارت آبادانی و مسکن تنظیم و پس از تصویب هئین وزیران قابل اجراء خواهد بود.
ماده ۱۰- دولت مأمور اجراء این قانون است.
نخستین وظیفه هر سپاهی تهیه شناسنامه هر روستا بود. بدین معنی که برای هر روستا اطلاعات در باره موقعیت جغرافیایی، کشاورزی، اقتصادی و فرهنگی هر ناحیه و سختیهایی که کشاورزان در آن روستا با آن رو به رو بودند را در پرسشنامه‌هایی برای شناسایی کامل بنویسند. این شناسنامه‌ها اساس برنامه ریزی برای فراهم آوردن فهرست نیازمندی‌های هر دهکده‌است. وظایف عملی سپاه ترویج و آبادانی آموزش کساورزان و کودکان آنها در امور کشاورزی، کشت سبزی‌ها و میوه‌ها، استفاده از کودهای شیمیایی، جلوکپگیری از آفات، راهنمایی در پرورش دام، یاری به کشاورزان و روستاییان در درمان دام، ضد عفونی کردن، واکسیناسیون، تلقیح مصنوعی و مرغداری، ساختن کندوها و اصطبل‌ها، باغداری، صنایع دستی، و بنیان نهادهای درست در روش اندیشه روستاییان در باره کشاورزی، آبیاری، کشاورزی مکانیزه، امور تعاونی، پرورش شخصیت و استعدادهای آنان، ایجاد مهارت‌های شغلی و باشگاه‌های جوانان روستایی استو در انجام این کار سپاهیان از وسیله‌های دیداری و شنیداری، فیلم‌های سینمایی، روزنامه‌های کشاورزی، ایجاد مزرعه‌های نمونه وآزمایشی یاری می‌جویند.[۱]
سپاهیان ترویج و آبادانی می‌باید برنامه‌های آموزشی و اجرایی را بر اساس نیازهای مردم روستاها و شرایط جغرافیایی و کشاورزی در نشست‌ها با صاحب نظران بومی و موافقت کارشناسان ترویج در رشته‌های گوناگون کشاورزی و دام پروری تهیه کنند.
در سرشماری ۱۳۴۲ شماره روستاهای کشور ۶۶۷۵۴ می‌بود که سپاهیان در ایجاد راه‌ها و شبکه‌های آبرسانی روستایی، ساختمان حمامهای عمومی، مدرسه‌ها، کتابخانه‌ها، نصب موتورهای کوچک تولید کننده برق کمک به بهره برداری از شبکه پست و تلکراف و تلفن، ساختن بناهای عمومی از جمله تعاونی روستا سهیم بودند.[۲] تا پایان سال ۱۳۵۶ هر ساله ۳۸۰۰ نفر با دپیلم، فوق دیپلم و لیسانس یا بالاتر بزای خدمت در سپاه ترویج و آبادانی گزیده شدند و برای آموزش نظری و عملی بهمرکز آموزش ترویج کشاورزی کرج فرستاده شده‌اند. آمار نشان می‌دهد که تا ۱۳۵۶ بیش از ۳۴,۰۰۰ ترویج به روستاها فرستاده شده‌اند.
اصل هشتم یا سپاه ترویج و آبادانی و اصل یازدهم یا نوسازی و عمران شهری به ترویج و آبادانی کشور اختصاص دارند و همگام به نوسازی شهری و روستایی بر اساس گسترش اقتصاد کشور می‌پردازند.
قوانین
- قانون تشکیل سپاه ترویج و آبادانی- مصوب ۲۲ دی ۱۳۴۳ مجلس شورای ملی و ۱۶ دی ۱۳۴۳ مجلس سنا. این قانون در تاریخ ۲۸ دی ۱۳۴۳ به توشیح محمدرضا شاه پهلوی رسید.
- قانون اختصاص تعدادی از دیپلمه‌های متوسطه مشمول وظیفه عمومی برای خدمت در روستاها - مصوب ۲۱ دی ۱۳۴۶ مجلس شورای ملی و ۱۱ دی ۱۳۴۶ مجلس سنا. این قانون در تاریخ ۲۵ دی ۱۳۴۶ به توشیح محمدرضا شاه پهلوی رسید.
- قانون اصلاح پاره‌ای از مواد قانون تشکیل سپاه ترویج و آبادانی مصوب ۲۸ دی ۱۳۴۳ - مصوب ۲۶ بهمن ۲۵۳۶ شاهنشاهی مجلس سنا و ۳۱ اردیبهشت ۲۵۳۷ شاهنشاهی مجلس شورای ملی
جستارهای وابسته
- انقلاب سفید
- سپاه بهداشت
- سپاه دانش
- طرح و تصویب یک فوریت لایحه تشکیل سپاه ترویج و آبادانی مجلس شورای ملی ۲۱ مهر ۱۳۴۳ نشست ۱۰۴
منابع
- ↑ محمد رضا پهلوی: به سوی تمدن بزرگ، کتاب و انتشارات پارس، چاپ سوم، ۲۰۰۷، ص. ۱۴۷ - ۱۴۹
- ↑ محمد رضا پهلوی: پاسخ به تاریخ، انتشارات مرد امروز، ۱۳۶۴، ص ۱۱۸-۱۱۷