مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۶ بهمن ۱۲۸۶ نشست ۲۳۲
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری نخست | تصمیم‌های مجلس | قانون اساسی مشروطه و متمم آن |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری نخست |
مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۶ بهمن ۱۲۸۶ نشست ۲۳۲
مذاکرات روز پنج شنبه سیم محرم الحرام ۱۳۲۶ دارالشورای ملی
خلاصه مذاکرات روز سه شنبه غره محرم را آقا میرزا طاهر قرائت کردند در موقع معین مجلس رسمی منعقد گردیده و بواسطه پاره مطالب مهمه مجلس راسری نموده تقریبا بعد از یک ساعت مجلس علنی و شروع مذاکرات گردید.
حاجی میرزا ابراهیم آقا – در این ایام از سرحد اردبیل بیست و پنج نفر قزاق بدون اجازه دولت وارد خاک ایران شده و با این اتحادی که دولت و ملت ایران با دولت و ملت روس دارند هیچ وقت راضی نخواهند بود که بواسطه این گونه اتفاقات دولت و ملت ایران رنجش حاصل نمایند هنوز رنجشی که از ورود سی نفر قزاق از سرحد جلفابملت حاصل شده از خاطر ملت زایل نگردیده مجدداً ورود این بیست و پنج نفر موجب ازدیاد رنجش ملت ایران گردیده گمان می‌کنم که این اجازه از طرف مأمورین سرحدی ما شده خوبست جناب وزیر این مطلب را توضیح نمایند که چرا مأمور سرحد این اجازه را داده.
وزیر تجارت – اگرچه جواب این مسئله راجع به وزیر امور خارجه است ولی چون در کمیسیون سرحدی این مذاکره شده و از وزیر امور خارجه سئوال شد جواب دادند که از طرف سفیر دولت روس در این خصوص به بنده اظهار شد و بنده اجازه ندادم حال از قرار معلوم گویا مدیر گمرک اجازه داده است و از مدیر گمرک جهة سئوال شد در جواب اظهار داشته است که سفیر روس به من نوشته است من با وزیر امور خارجه در این باب مذاکره کرده‌ام و مطلب تمام است شما عجالة اجازه بدهید وارد شوند تا بعد و کاغذی هم در این خصوص مدیر گمرک بمن نوشته حاضر است اگر بخواهید قرائت شود.
حاجی معین التجار – اگر اجازه می‌دهید این مسئله هم در کمیسیون سرحدی مطرح مذاکره شده نتیجه آن بمجلس اظهار شود.
آقا سیدحسن تقی زاده – بنده مکرر گفته‌ام که وکلاء ملت چند وظیفه عمده دارند و عمده ترین آنها اینست که ملت ما را از ولایات دور انتخاب کرده وباینجا فرستاده‌اند اول وظیفه ما آنست که حفظ استقلال ملت و مملکت را نماییم و بعقیده بنده این مسئله خیلی بی حمیتی است که من اینجا نشسته بشنوم یکدفعه سی و دو نفر سوار اجنبی بدون اجازه وارد خاک ما بشوند اگر چه ملت و ما خیلی فراموش کار و کم‌حرارت هستیم و منتها حرارت ما اینست که هر وقت چند سواری وارد خاک ما شد چند روزی جزئی هیجانی پیدا کرده بعد ساکت می‌شویم و هنوز بیست روز نگذشته باز خبر می‌رسد بیست ودو نفر سوار هندی بدون اجازه باهواز و محمره وارد شده است و باز بیست روز نگذشته بیست و پنج نفر قزاق از سرحد اردبیل وارد خاک ما می‌شوند از وزراء توضیح می‌خواهیم جواب می‌دهند اطلاع نداریم و ابداً جلوگیری از این تجاوزات نمی‌شود و مثل این است که قزاق از ایروان به بادکوبه یا جای دیگر از داخله خودشان ورود می‌نمایند همینطور بخاک ایران وارد می‌شوند بدون اینکه ملاحظه و تصور نمایند که قانون بین المللی هم هست پس در این صورت دیگر چه سلطنتی و چه وزیری و چه مجلسی فایده نشستن ما دراینجا چیست یک نفر فرنگی رئیس گمرک که تابع وزیر تجارت ما است مستقیما اجازه ورود سوار اجنبی را بخاک ما می‌دهد و جواب می‌گوید که سفیر چنین بمن نوشته بود و منتهی اقدامات وزیر دراین مورد اینست که بشخص مأمور بگوید شما کار بدی کردید و این حرف را هم با کمال ملایمت و احتیاط می‌گوید با اینکه او مستخدم دولت است و همه نوع حق مؤاخذه را از او دارد.
وزیر تجارت – اما در خصوص ورود دسته قزاق سابق درآن وقت اداره گمرک با من نبوده و بنده داخل در کابینه وزراء نبودم پس از آنکه داخل در کابینه وزراء شدم و اداره گمرک با بنده شد در این چند روزه این واقعه رخ داد و در این باب شرحی به رئیس گمرک آنجا نوشتم او جواب چنین داده است در باب ورود سوارهای اولی چند نفر سوار بدواً آمدند از من اجازه ورود خواستند و من اجازه ندادم بعد نزاعی واقع شد آنها هم ورود نمودند در هر صورت من این جوابها را صحیح ندانسته و نخواهم پذیرفت و این واقعه هم که در این چند روزه واقع شده مشغول مذاکره هستیم و میدانید که اینها بواسطه ترتیبات سابقه آن اقتداری که داشتند هنوز هم بهمان خیال باقی هستند ولی اقدامات لازمه شده جلوگیری سخت خواهد شد که دیگر اینگونه حوادث اتفاق نیفتد.
آقا سید حسن تقی زاده – یک نفر مدیر گمرک مستخدم دولتی بیش نیست چه اقتداری دارد این اقتدار بواسطه سستی و عدم اقدامات وزراء بوده است.
وزیر تجارت – بلی اقتدار آنها بواسطه سستی و مسامحه وزراء بوده.
وکیل التجار – آنچه دراین باب لازم بود گفته شد و صحیح نیست که یکنفر مدیر گمرک بگوید که مستقیما سفیر بمن چنین نوشته است و وزیر هم نباید این عذر را از او بپذیرد عجب تر اینست که در روزنامه تلگرافی پطرزبورغ دیدم که نوشته بودند فرستادن آن بیست و پنج نفر قزاق برای حفظ قونسولگری تبریز و بواسطه کشته شدن آن یکنفر حامل پست بوده است و در صورت امنیت و دفع اختلال آنها را خواهند برگردانید مقصود اینست در روزنامجات آنها از طرف دولت روس اینگونه ملایمت ظاهر می‌شود ولی در داخلی مدیر گمرک می‌گوید که مستقیما سفیر بمن نوشته و از وزراء سئوال می‌شود جواب می‌دهند که اطلاع نداریم.
احسن الدوله – بنده عرض می‌کنم از روزی که مسیو نوز و سایر بلژیکی‌ها را آوردند و ریاست گمرک را به آنها دادند ابداً بحساب و ترتیب آنها رسیدگی نشده و از پول خود ما قسط استقراض روس را که پرداختند مثل اینکه شق القمر کرده او را خدمت شاه بردند و معرفی کرده انگشتر برای او گرفتند و برای همین ترتیبات آنها ابداً اعتنا ندارند باز هم می‌شنویم فلان بلژیکی کنتراتش سرآمده و می‌خواهند با او تجدید کنترات کنند نمیدانم علت این ترتیبات چیست؟
حاج معین التجار – چندی قبل شنیدم وزیر مختار روس بجناب وزیر امور خارجه گفته‌اند از این سوار و قزاقی که وارد کرده‌ایم هیچ مقصود و منظوری نداریم جز حفظ جنرال قونسولگری و البته پس از تامین تبریز و اردبیل فوراً آنها را بر میگردانیم آیا این مسئله حقیقت دارد یا خیر؟
وزیر امور خارجه – بلی نوشته‌اند که این قزاقها را برای حفظ امنیت جنرال قونسولگری وارد کرده‌ایم و اشاره کرده بودند که بواسطه قتل آن یک نفر و اغتشاش سرحد این اقدام شده و چون بما اطمینان داده‌اند این قزاقها خواهند رفت واین نوشته شان ضبط است ولی بدبختانه بعد از آن آن اتفاق در تبریز افتاد و به تبریز تلگراف شده که بعضی اقدامات بنمایند و اقدامات هم شده در صورتی که تسویه شود چنانچه قریب به تصفیه است البته آنها هم قزاق خود را خواهند برد.
حاجی معین التجار – پس بر ما لازم است که سعی و کوشش نموده و داخلی خودمان را منظم کنیم.
آقا میرزا آقا مجاهد – این مسئله دو جهت دارد یک جهتش جهت سیاسی است و گفتگوی آن با وزیر امور خارجه است و این جهت بماند یک مسئله دیگر اینست که یک نفر مستخدم است که خیانت کرده و بدون اجازه دولت اجازه داده است که سوار غیر وارد خاک ما شده حال آن مسئله اولی بماند و به آن کار نداریم ولی این شخص که در یکی از ادارات ما مستخدم است و این خیانت را نموده‌اید عزل او را از وزیر بخواهیم.
وزیر تجارت – آن روز هم در کمیسیون سرحدی که وزرا هم بودند همین مذاکره شد و بعضی اقدامات شد حالا هم همینطور که رأی داده شد مجری می‌شود.
وکیل الرعایا – اتحاد مابین دولت فخیمه روس و دولت علیه ایران بیش از آنچه بخواهیم بگوییم موجود است بدون اجازه که واردنکرده‌اند باید از مدیر گمرک پرسید که تو بچه حق اجازه دادی و یک نفر وزیر محترم که در اول دفعه این مطلب را شنید چرا او را معزول نکرد و کوتاهی در عزل او تقصیر وزیر است.
آقا شیخ حسین – جناب رئیس فرمودید وقت ختم مجلس است یک قدری از قانون انطباعات مانده استدعا می‌کنم مقرر بفرمایید خوانده شود که بوظیفه خود عمل کرده باشیم.
اسدالله میرزا – در مجلس پریروز مذاکره شد که وزارت مالیه بیایند و توضیح بعضی مطالب را بدهند و حالا می‌بینم از ایشان هیچ خبری نشده علت چیست؟
رئیس- علت نیامدن ایشان معلوم است حالش خوب نیست ولی صورتی داده‌اند اگر صورت کافیست که بسیار خوب واگر وجود خودشان لازم است باید تأمل کرده تا حالشان بهتر شود.
آقا سید حسن تقی زاده – این گفتگو که در مسئله قزاقها شد بنده کافی نمیدانم که فقط مدیر گمرک را معزول کند باید وزیر امور خارجه اقدامات کافیه نمایند که قزاقها بروند و همه روز نشنویم که بیست و پنج نفر یک دفعه آمدند یا فلان عده دفعه دیگر آمده‌اند
در این موقع تلگرافی از رشت رسیده بود قرائت شد قریب باین مضمون:
- که حاجی میرزا لطف الله معروف ه اینجا شهرت داشت از عمله جات توپخانه بوده به اینجا وارد و ورود او باعث هیجان مردم گردیده او را دستگیر کرده و در دارالحکومه توقیف است و چند نفر از اهل انجمن مأمور او هستند و ممکن نیست کسی از اینجا فرار نماید لهذا عرض می‌کنم که آنچه امر مجلس مقدس باشد در این خصوص مجری شود.
وکیل التجار- سی و دو نفر از اشرار توپخانه بنا بود دستگیر شوند هفت نفر آنها فرار کرده بودند آنها را هم چند روز قبل گرفته مغلولاروانه طهران کرده‌اند گویا امروز و فردا وارد شوند.
رئیس- در باب حاجی میرزا لطف الله تکلیف چیست بطهران بفرستند یا خیر؟
(گفته شد اختیار با رئیس است)
(مجلس ختم شد.)