پیام اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر در گشایش سمینار بین‌المللی آموزش و ارتباطات درباره بهداشت و تنظیم خانواده ۱۶ خرداد ۱۳۴۹
| سخنرانی‌های محمدرضا شاه پهلوی آریامهر بر پایه تاریخ | اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر بزرگ ارتشتاران | تصمیم‌های مجلس |
پیام اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر در گشایش سمینار بین‌المللی آموزش و ارتباطات درباره بهداشت و تنظیم خانواده ۱۶ خرداد ۱۳۴۹
به مناسبت تشکیل کنفرانس بین‌المللی آموزش و ارتباطات در مورد برنامه‌های بهداشت و تنظیم خانواده مراتب خوشوقتی خویش را ابراز می‌داریم.
افزایش سریع و بی‌سابقه جمعیت جهان، بشریت را در شرایط خاصی قرار داده‌است که دولت‌ها را موظف می‌کند این مسئله را با سرعت و دقت مورد مطالعه قرار دهند، زیرا هر روز که می‌گذرد این موضوع به صورت مسئله‌ای حادتر در می‌آید.
این افزایش جمعیت مانعی در راه کوشش‌هایی است که برای بالابردن سطح زندگی افراد بشر به عمل می‌آید، چه فراهم آوردن امکانات آموزشی و بهداشتی و اجتماعی و غذا و مسکن و غیره برای جمعیتی که با سرعتی فاحش افزایش می‌یابد بسیار دشوار است. بنابراین دولت‌ها برای اینکه بتوانند به هدف‌های اقتصادی و اجتماعی خود به منظور رفاه اجتماع نائل آیند، ناگزیرند مشکل جمعیت را به عنوان یک اصل اساسی در برنامه‌ریزی‌های طویل‌المدت خود مورد توجه قرار دهند.
مسئله رشد سریع جمعیت، به صورت یک مسئله جهانی تحت عنوان انفجار جمعیت به خصوص در ده سال اخیر مورد بررسی بین‌المللی قرار گرفته و برای پیشگیری از آن، تنظیم ابعاد خانواده پیشنهاد شده‌است. گر چه این مسئله با احساسات و خصوصیات شخصی افراد ارتباط دارد، معهذا وصول به نتایج لازم به منظور حل نهایی آن بدون کمک و پشتیبانی دولت‌ها و مقامات مسئول میسر نیست.
در اعلامیه‌ای که در روز جهانی حقوق بشر در سال ۱۹۶۷ به معیت رؤسای ۲۹ کشور دیگر جهان در مورد مسئله افزایش جمعیت تسلیم سازمان ملل متحد کردیم، متذکر شدیم که اگر دولت‌ها بخواهند به هدف‌های اقتصادی خود نائل شوند و احتیاجات و آمال مردم خود را برآورده نمایند رسیدگی به مسئله افزایش جمعیت باید به عنوان یکی از مواد اساسی طرح‌های طویل‌المدت برنامه‌ریزی ملی محسوب شود.
جنبه‌های برنامه‌ریزی خانوادگی و تنظیم ابعاد خانواده از نظر حقوق بشری نیز به اندازه‌ای مهم است که قسمت قابل ملاحظه‌ای از وقت کنفرانس بین‌المللی حقوق بشر که در آوریل ۱۹۶۸ در تهران تشکیل گردید به بحث در برنامه‌ریزی خانواده اختصاص داده‌شد.
منظور و هدف از برنامه‌های بهداشت و تنظیم خانواده تأمین رفاه و آسایش خانواده‌ها و در نتیجه رفاه اجتماعی است. برای رسیدن به این نظر می‌باید در مورد آنچه ابعاد خانواده نامیده شده با مراقبت کامل عمل شود. یعنی ازدیاد موالید در هر جامعه‌ای به طور حساب‌شده و با توجه به شرایط و امکانات اقتصادی و اجتماعی آن جامعه صورت گیرد. در مورد کشور خود ما می‌باید مخصوصاً این نکته را مورد توجه قرار داد که هر چند خوشبختانه مشکلاتی از قبیل کمی وسعت خاک یا فقر کشاورزی یا کمبود مواد معدنی و نظایر آنها در مملکت ما وجود ندارد، در عوض ما با عامل محدودکننده مهم دیگری که کمی آب باشد مواجه هستیم و طبعاً محدودیت منابع آب در کشور ما که نمی‌تواند پاسخگوی احتیاجات بیش از تعداد معینی از جمعیت در این سرزمین باشد، ایجاب می‌کند که ما در این مورد تابع ضوابط و محدودیت‌های حساب‌شده‌ای باشیم.
ما با توجه به رشد سریع اقتصادی کشورمان و متناسب نمودن رشد جمعیت با رشد اقتصادی کشور در سال ۱۳۴۶ دستور شروع برنامه‌های بهداشت و تنظیم خانواده را در کشور صادر نمودیم و اجرای برنامه‌های بهداشت و تنظیم خانواده از همان تاریخ شروع شده و با موفقیت پیشرفت کرده‌است و با آموزش وسیعی که داده شده مردم ایران به تغییرات اجتماعی کشور در سال‌های اخیر به خوبی واقف شده‌اند.
این برنامه که در ایران کاملاً به موقع شروع شده به ما امکان می‌دهد که برای گردانیدن بهتر چرخ‌های اقتصاد وضعیت کشور، نیروی انسانی فعال فراهم آوریم و ترتیبی بدهیم که ملت ایران در سال‌های آینده پیوسته به رفاه بیشتری نائل آید.
این امیدی است که ما نه تنها برای ملت خود، بلکه برای تمام ملل جهان داریم و بدین جهت عقیده داریم که دولت‌ها هم هر یک به سهم خود و سازمان ملل متحد به عنوان هماهنگ‌کننده همه این مساعی باید در رفع این مشکل جهانی فعالانه کوشش کنند.