سومین کنگره بزرگ کارگران ایران در استادیوم آریامهر ۷ اردیبهشت ماه ۲۵۳۵ شاهنشاهی
عکس در صفحه ۵- سومین کنگره کارگران ایران تشکیل شد. کارگر ایران از زندان استثمار تا کرسی قانونگذاری بالا رفت
۱۸۶۵ نفر از نمایندگان کارگران و مسئولان سندیکاها و اتحادیه‌های کارگری که در سومین کنگره کارگری ایران شرکت دارند، نمایندگان بیش از سه میلیون کارگر کارگاه‌های تولیدی و صنعتی سراسر کشور هستند که برابر اساسنامه فعلی سازمان کارگران ایران و بر طبق دعوت برای رسیدگی به دستور و مسائلی که در سومین کنگره کارگران ایران مطرح می‌شود شرکت کرده‌اند. سازمان کارگران یکی از پدیده‌های انقلاب شاه و ملت است که در سال ۱۳۴۶ (۲۵۶۱ شاهنشاهی)، پنج سال پس از انقلاب سفید ایران، بوجود آمد و هم اکنون ۷۶۷ سندیکا و ۱۸ اتحادیه کارگری در ایران فعالیت دارند که نمایندگان آن‌ها در سومین کنگره بزرگ کارگران ایران شرکت دارند، درحالی که ۶ سال پیش، فقط ۶۲ سندیکا در ایران وجود داشت.
تاریخچه کنگره‌های کارگران
پیش از سال ۱۳۴۶ در تهران سه تشکیلات کارگری به نام خانه کارگر، شورای همکاری کارگران و دبیرخانه مرکزی کارگران وجود داشت که هر یک از آن‌ها در کارخانجات صنعتی و واحدهای کارگری طرفدارانی داشتند ولی غالباً به سبب برخورد عقاید و آراء در حالت مبارزه و کارشکنی علیه هم بودند و چون این روش نمی‌توانست به سود کارگران باشد و منافع و مصالح آنان را حفظ کند، رؤسای سه گانه تشکیلات کارگری تهران به توصیه وزیر کار وقت تصمیم گرفتند که اختلافات را کنار بگذارند و در یک سازمان واحد کارگری متشکل شوند. به همین جهت پس از مذاکرات مقدماتی، موافقت کردند که از خانه کارگر ۳ نفر و از شورای همکاری و دبیرخانه مرکزی کارگران ۲ نفر انتخاب شوند تا به اتفاق ۲ نفر انتخاب شوند تا به اتفاق ۲ نفر نمایندگان منتخب وزارت کار زمینه اتحاد و اتفاق را فراهم کنند. این کمیته هفت نفری پس از مدتی جر و بحث اساسنامه و مقدمات تشکیل نخستین کنگره کارگران را در روز بیستم اسفند ۱۳۴۶ فراهم کرد.
سازمان کارگران
نخستین کنگره ایران با حضور هیئت دولت، دبیر کل حزب سابق ایران نوین و ۴۰۰ نفر از نمایندگان قشرهای مختلف اجتماع و نمایندگان کارگران در استادیوم ورزشی کارگران تهران تشکیل شد. این کنگره در سومین جلسه خود قطعنامه‌ای را به اتفاق آراء به تصویب رساند که بر اساس آن سازمان کارگران متشکل ازکلیه سازمان‌ها و سندیکاهای کارگری وابسته به حزب ایران نوین وظایف خود را طبق مفاد اساسنامه و در جهت حفظ منافع کارگران انجام خواهد داد. سه سال بعد، یعنی صبح روز شنبه بیست و دوم اسفند ۱۳۴۹ دومین کنگره کارگران ایران وابسته به حزب سابق ایران نوین با حضور ۱۱۱۴ نفر از نمایندگان کارگران و سندیکاهای کارگری کشور کار خود را آغاز کرد. این کنگره پس از سه روز بحث و مبادله درباره روابط کارگر و کارفرما و مسایل روز کارگران، قطعنامه‌ای را به تصویب رساند که مقرر می‌داشت:
- ۱- کنگره معتقد است که تشویق و حمایت از سازمان‌های دمکراتیک و بسط و رواج نهضت‌های اصیل کارگری مکمل حرکت و جنبش صنعتی و انقلاب اجتماعی و اقتصادی ایران است.
- ۲- کنگره توصیه می‌کند که دستگاه‌های مسئول در ارجای اصل چهارم انقلاب شاه و ملت و سهیم کردن کارگران در منافع کارگاه‌های تولیدی و صنعتی اهتمام بیشتری بعمل آورند و کنگره سپس در ۱۴ ماده دیگر در زمینه ایجاد مسکن برای کارگران – تجدید نظر در قانون کار و بیمه‌های اجتماعی- ایجاد و توسعه تعاونی‌های مصرف در کنار سندیکاها و اتحادیه‌های کارگری- اجرای صحیح یک سیستم آموزش حرفه‌ای- اجرای طبقه‌بندی مشاغل در کارخانجات- تفویض نمایندگی کلیه کارگران سراسر کشور به سازمان کارگران ایران- عقد قراردادهای جمعی با کارفرمایان برای حل مشکلات سندیکاهای کارگری- نوشته و تعمیم بیمه‌های اجتماعی- تعیین حداقل مزد بر اساس نوسانات هزینه زندگی- توسعه باشگاه‌ها و وسایل تفریحات سالم کارگری- تجهیز واحدهای سازمان بیمه‌های اجتماعی و ایجاد شعب بانک رفاه کارگران را در سراسر کشور خواستار شد و حالا کارگران ایران سومین کنگره بزرگ خود را در تهران تشکیل داده‌اند. این کنگره با حضور ۱۸۶۵ نفر از نمایندگان کارگران، رؤسای سندیکاها و اتحادیه‌های کارگری سراسر کشور تشکیل شده است.
دستور کار کنگره
در دستور کار کنگره، طرح و تصویب اساسنامه تازه سازمان کارگران ایران، انتخاب رئیس سازمان کارگران ایران و انتخاب اعضای شورای عالی پیش‌بینی شده است. بعلاوه، مسایل کارگری ایران، نواقص قوانین کارگری، نحوه وظایف سازمان‌هایی که به نوعی با طبقه کارگران در ارتباط هستند، مورد بحث و مذاکره قرار خواهد گرفت و احتمالاً در زمینه تجدید نظر در قانون کار و بیمه‌های اجتماعی پیشنهاداتی ارائه خواهد شد. در مورد اساسنامه سازمان و نیز قوانین کارگری نزدیک به ۴۰۰۰ پیشنهاد به دبیرخانه کنگره رسیده است که در کمیته‌های مربوطه مطالعه و رسیدگی خواهد شد. فرج‌الله آبکاری رئیس سازمان کارگران در گفتگوی کوتاهی اظهار داشت: شورای عالی سازمان کارگران با حضور ۶۰ نفر منتخبین کنگره، نمایندگان گروه کارگران در مجلس قانونگذاری، نمایندگان شورای شوراهای عالی کارگری،ده نفر منتخبین انجمن‌های دمکراتیک از گروه کارگران، ده نفر از اشخاص بصیر و مطلع در امور کارگری به اضافه رئیس سازمان کارگران و معاونان آن تشکیل خواهد شد که ریاست آن را آقای هویدا نخست‌وزیر به عهده خواهد داشت. جلسات کنگره در استادیوم آریامهر تشکیل می‌شود و نمایندگان اعزامی کارگران از شهرستان‌ها در دهکده المپیک جای گرفته‌اند. دهکده المپیک با تمام وسایل رفاهی مجهز شده از جمله ۱۵ دستگاه اتوبوس دائماً بین دهکده و مرکز شهر رفت و آمد می‌کنند تا نمایندگان کنگره را در حرکت به تهران و بالعکس یاری دهند. بعلاوه ۳۰۰ نفر خدمه مخصوص در خدمت نمایندگان کارگران هستند تا وسایل راحتی آنان را فراهم کنند.
کارگر در پناه حمایت‌های قانونی
تشکیل این کنگره نمایانگر آن است که ملت ما برای خدمتگزاران تکنولوژی پیشرفته ایران و مولدین صنعت و تکنیک مملکت اهمیت و ارزش فراوان قائل است. طبقه کارگر که تا چند سال پیش بهیچوجه نمی‌توانست اثر وجودی خود را به جامعه بشناساند، در پناه انقلاب شاه و ملت به هدف‌های بزرگی دست یافته بگونه‌ای که امروز به عنوان طبقه پیشگام اجتماع ما نام گرفته چرا که همه قوانین کارگری به حمایت از منافع و مصالح آن تهیه و تصویب شده است. کارگران ایران که تا سی سال پیش «عمله» نام داشتند، حالا به بزرگ‌ترین ثمرات انقلاب دست یافته‌اند، در سود کارخانجات سهیم شده‌اند، از طبقه مشاغل سود گرفته‌اند، در سهام بسیاری از کارخانجات بزرگ شریک شده‌اند، از حداقل دستمزدهای متغیر که بر اساس نوسانات هزینه زندگی تعیین می‌شود بهره می‌گیرند، از حمایت‌های قانون بیمه‌های اجتماعی و دستاوردهای آن برخوردار شده‌اند، مراکز آموزشی و حرفه‌ای را برای افزایش مهارت فنی خود به خدمت گرفته‌اند و حتی کار را به جایی رسانده‌اند که نمایندگان خود را به مجلس قانونگذاری فرستاده‌اند تا در تعیین سرنوشت خود رأساً مداخله و مشارکت نمایند. بعلاوه، در کنفرانس‌های بین‌المللی کار راه یافته‌اند و این‌ها مسائلی است که نه تنها قدرت روزافزون این طبقه مولد را در پناه انقلاب نمایان می‌سازد، بلکه نمایانگر آن است که قوانین کارگری ایران به حمایت از پیشگامان انقلاب صنعتی برخاسته‌اند. تردید نیست که در کنگره مسایل زیادی به بحث و گفتگو گذاشته خواهد شد و در بالای همه آن‌ها تشکیلات جدید سازمان کارگران و نارسایی‌های قوانین کارگری قرار خواهد داد چرا که سطح معلومات کارگران ما به آن حدی رسیده است که هشیارانه مشکلات را تجزیه و تحلیل کنند و راهی برای گریز و رهایی از آن ارائه دهند.