سخنان اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی شاهنشاه ایران هنگام تقسیم زمین‌های زنجان ۲۶ دی ماه ۱۳۴۱

از مشروطه
پرش به ناوبری پرش به جستجو
انقلاب شاه و مردم درگاه اعلیحضرت محمدرضا شاه پهلوی آریامهر

سخنرانی‌های محمدرضا شاه پهلوی

اصلاحات ارضی و الغای رژیم ارباب و رعیتی
کشاورزان زنجان مالک زمین می‌شوند ۱۳۴۱

سخنان اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی شاهنشاه ایران هنگام تقسیم زمین‌های زنجان ۲۶ دی ماه ۱۳۴۱


امروز اسناد مالکانه هفت هزار کشاورز دیگر و دهقان‌های خوشبخت آینده را تقسیم کردیم و قدم دیگری در تکمیل اصلاحات ارضی این مملکت و آزادی دهقان‌های این مرز و بوم برداشتیم. این چند روز در پایتخت کشور من چنان نمایش هیجان‌انگیزی از روحیه جدیدی که در اکثریت مردم این مملکت پیدا شده است به منصه ظهور رسید که هر شخصی را مسلما به وجد و سرور و شادی برمی انگیخت.


در افتتاح اولین جلسه کنگره به حضار گفتم که هیچ محلی و هیچ اجتماعی برای من مناسب تر از آنجا نیست که اصول سیاسی و ساختمان زیر بنای آینده اجتماعی این مملکت را از آن مکان برای ملت ایران تشریح کنم و برای همه آینده مملکت را به عنوان پادشاه مملکت و رییس قوای سه گانه مملکت ترسیم بکنم و اظهار بدارم.


در آن روز شش لایحه قانونی را که اساس زیر بنای اجتماعی و سیاسی آینده مملکت را خواهد ریخت اعلام کردیم. اولین این لوایح، لایحه اصلاحی لایحه قانون اصلاحات ارضی مصوب نوزدهم دی ماه ۱۳۴۰ بود. به آن عنوان و به آن لایحه تمام ملحقاتی که از آن روز اضاقه شده است و ملحقاتی که از نوزدهم دی ماه ۱۳۴۱ تا امروز یا فردا اعلام خواهد شد اضافه می‌شود. اساس ملحقات لغو رژیم ارباب رعیتی در سرتاسر ایران است. این اصول کهنه که هم برخلاف عدل و انصاف بود و هم برخلاف زندگی آزاد فردی و هم برخلاف اقتصاد جدید امروزی، بکلی برچیده شد. وضع زراعت در این مملکت عوض خواهد شد. کسی که مالک زمین است یا باید مستقیما خودش یا به وسیله ماشین زراعتی یا زراعت مکانیزه و یا به وسیله کارگر کشاورزی کار بکند. دیگر وضعیت ارباب و رعیتی منسوخ شده است.


از لوایح دیگری که زیربنای این مملکت را تشکیل خواهد داد، لایحه فروش کارخانجات است که پشتوانه اصلاحات ارضی خواهد بود. این کارخانجات امیدوارم که تکمیل بشود، از آن بهره برداری به حداکثر بشود. به آبادی مملکت کمک بکند. کارگرهایی که در آن کارخانجات کار می‌کنند وضعیت بهتری پیدا بکنند، و از فواید آن هم همان طوری که پیش بینی شده استفاده لازم را ببرند.


لایحه دیگر شرکت کارگران در منافع کارخانه است تا حدودی که قانون معین کرده باشد. با اجرای این قانون وضع جدیدی در صنعت مملکت ایجاد خواهد شد. محیط دوستی و صمیمیت همکاری بین کارفرما و کارگر برقرار خواهد گشت. مطمئن هستم که تولید محصولات به مراتب بالاتر خواهد رفت و ضایعات کار کمتر خواهد شد. مجموعه این وضعیت جدید هم به رفاهیت کارگر و اضافه درآمد او و استفاده بیشتر از سرمایه گزاری در صنعت و ازدیاد محصولات و بالارفتن سطح زندگی عمومی منجر خواهد شد.


لایحه دیگر، تجدید نظر در قانون انتخابات است که نقایصش زیاد بود. با مراجعه به آرای عمومی چند تا نقص خیلی بدیهی و اولیه را برطرف کردیم و اگر بازهم نواقصی در قانون انتخابات باشد بعدها فرصت خواهد بود که آن را هم تکمیل بکنیم. ولی اساس بر این خواهد بود که تقلبات قدیمی برطرف بشود و به وسیله کارت الکترال معلوم شود که تعداد رای دهندگان چقدر است و کسی که می‌خواهد رای بدهد کیست؟ دیگر شناسنامه‌های تقلبی و احیانا شناسنامه‌های مرده در بین نمی‌تواند باشد. علیرغم اشخاص به خصوص حالا که شما دهقان‌های مملکت آزاد شدید هیچ کس به زور و برخلاف میل خود به پای صندوق نمی‌رود و رای نمی‌دهد مگر اینکه به کاندیداهایی که مورد علاقه و اعتماد او باشد رای بدهد.


از لوایح دیگر ایجاد سپاه دانش به منظور تسهیل تعلیمات اجباری است. امیدوارم شما تا نسل دیگر همه باسواد بشوید و بچه‌هایتان از نعمت سواد برخوردار باشند. وقتی که باسواد شدید برای زندگی روزمره تان هم تسهیلات بیشتری فراهم خواهد شد، به حقوق خود و هم چنین به حفظ و احترام حقوق دیگران بیشتر آشنا می‌شوید و مسلما این کمکی خواهد بود برای زندگی اجتماعی مترقی‌تر.


لایحه دیگر، لایحه ملی کردن جنگل‌ها در سراسر مملکت است. جنگل‌ها به عقیده من اصولا یک ثروتی است خداداد، زیرا کسی در رشد و نمو جنگل زحمت نکشیده و طبیعت جنگل را بوجود آورده است. پس قاعدتا این چیزی که طبیعت بوجود آورده است باید متعلق به عموم باشد. ولی به فرض اینکه کسانی مالک جنگل بوده‌اند پس از ثبوت آن جبران خسارتی خواهد شد، ولی در این فرصت من امروز ابلاغ می‌کنم که تمام جنگل‌هایی که به طور موروثی به خود من رسیده است بلافاصله از اول هفته آینده به طور رایگان به وزارت کشاورزی واگذار خواهد شد. این لوایح چه آینده‌ای را برای شما ملت ایران در پیش دارد؟ چیزی که مسلم است آزادی هفتاد و پنج درصد جمعیت این مملکت است. اگر تا به حال ما می‌گفتم که لایحه اصلاحی لایحه اصلاحات ارضی شامل یک عده به خصوص از دهقان‌های مملکت می‌شد و یک عده دیگری هنوز به عنوان زارع یک مالکی باقی می‌ماندند، از فردا یا پس فردا این هم عوض خواهد شد و همه دیگر یا مالک زمین خود خواهند بود یا کارگر کشاورزی. پس از لحاظ آزادی فردی و اجتماعی هفتاد و پنج درصد ملت ایران به کلی آزاد خواهند بود.


مابقی ملت ایران چه کسانی هستند؟ کارگرهای شریف و زحمتکش مملکت که آنها به وسیله همین قانون جدید و قوانین دیگر مثل قانون کار و غیره امیدوارم که زندگی آبرومندانه و شرافتمندانه‌ای داشته باشند و روز به روز با آسایش بهتری و خیال راحت تری در تلاش ملی برای آبادی مملکت شرکت بکنند. طبقات دیگر مملکت از قبیل اصناف از بهبودی زندگی دهقان‌ها و کارگرهای مملکت مستقیما استفاده خواهند کرد. داد و ستد آنها بیشتر می‌شود، بیشتر کار می‌کنند، بیشتر معامله می‌کنند و بیشتر انشاءالله استفاده می‌کنند. همینطور طبقات دیگر مانند تجار یا کارفرمایان. موقعی که یک تاجر یا کارفرما می‌تواند کاربکند، سرمایه گذاری بکند، تجارت بکند، استفاده بکند، که ملتی باشد و قدرت خرید داشته باشد، والا یک مشت مردم فقیر و بی چیز که قدرت خرید نداشته باشند تاجر در آن مملکت چکاره خواهدبود؟ یعنی تجارت محدود به یک عده معینی می‌شود که احیانا یا از روی گران فروشی یا از راه‌های دیگری به یک منافع زودگذری قناعت بکنند، و به هر صورت تازه منافع آنها هم در عرض سال چقدر باشد؟ ولی از این روز به بعد وقتی که ملت ترقی کرد و قدرت خریدش زیاد شد آن تاجر با قناعت به منافع مشروع و طبیعی که همه جا متداول هست می‌تواند به حداکثر استفاده برسد و زندگی بهتری انشاءالله داشته باشد.


از لحاظ طبقات کارمند دولت قانون جدید استخدام عنقریب اعلام خواهد شد. سعی می‌کنیم که برای کارمندان دولتی حداقل زندگی و معیشت به طرقی تامین بشود. از راه عدالت، از راه یکسان بودن حقوق‌ها برای کارهای معین، از راه ساختن خانه‌های سازمانی، از راه برطرف کردن احتیاجات آنها به وسیله شرکت تعاونی به طوری که زندگانی آنها که اساسش را منزل یا کرایه خانه و غذا و پوشاک تشکیل می‌دهد دچار نوسانات روز بازار نباشد.


اگر بخواهم سایر طبقات مملکت را یکایک بشمارم طولانی خواهد شد، ولی مواهب تمام این چیزهایی که ما ذکر کردیم مسلما نصیب عموم افراد ملت ایران خواهد شد. طبقات دیگری که اینجا امروز باید ذکر بکنیم، طبقات معلمین هستند، آموزگاران هستند، استادها هستند که در آینده انشاءالله ما بتوانیم موضوع مسکن را برای اینها نیز حل بکنیم تا بزرگترین گرفتاری هایشان از این لحاظ برطرف بشود. اینها کسانی هستند که ملت آینده ایران را باید تربیت کنند. تربیت صحیح، یعنی نه فقط به آنها نعمت سواد را ارزانی بدارند، بلکه بیاموزند که یک فردی چطور به بهترین وجهی می‌تواند برای مملکتش، برای خودش، اجتماعش مفید واقع بشود. چطور می‌تواند در هر شغلی، در هر مقامی که هست، به بهترین وجهی به عموم، به جامعه، به برادرها و به ملت و به مملکتش خدمت بکند.


پایه علمی ما روز به روز باید محکمتر بشود. اساس را باید مدارس حرفه‌ای تشکیل بدهد، ولی مدارس دیگری نیز که صرفا جنبه علمی داشته، باید به حد اعلای اعتلای علم برسد که کسانی که استعداد این کار را دارند وقتی که فارغ التحصیل می‌شوند حقیقتا مردمان با معلوماتی باشند که هر کدام در نوبه خود بتوانند استادی بشوند.


این مختصری بود که از آینده این مملکت برای شما ترسیم کردم و مخصوصا امروز این صحبت را کردم زیرا ده روز بیشتر به آرای مردم ایران در قبولی یا رد این لوایح ششگانه نمانده است. این ترسیم برای این است که به شما بگویم و با قاطعیت بگویم و هر کس نیز که برخلاف این ادعایی دارد وقت داشته باشد که بگوید که این دورنما و این آینده ایران از هیچ ملت و مملکت مترقی امروز دنیا پایین تر نیست و هر کسی که غیر از این ادعا دارد ثابت کند. ملاحظه بکنید چه افتخاری است که ما بتوانیم بگوییم که در زمره ملل مترقی و مرفه تمام دنیا قرارگرفته‌ایم. در کجا؟ در این نقطه جغرافیایی، در قاره‌ای که شاید آن را یک قاره غیرمترقی بشمارند یا بگویند که عقب افتاده است. ولی با همت همه مردم این مملکت تا چند سال دیگر چنان نمونه‌ای از ترقی و عدالت و عدالت اجتماعی و پیشرفت نشان خواهیم داد که مورد غبطه شاید نود در صد از ملل و ممالک دنیا قرار بگیریم.


در تماسی که با فرد فرد شما در مسافرت‌ها و در محاوره‌ها گرفتم خوب تشخیص دادم که هیچ ملتی را اصولا و اصالتا از شما مستعدتر و پرذوق تر و دست نخورده تر و مهیاتر و میهن پرست تر نمی‌شناسم. این نبوغی که فطرتا در شما هست و ما وسیله به ظهور رسیدن آن را داریم فراهم می‌کنیم اصلش در آزادی هفتاد و پنج درصد مملکت قراردارد. بین شماها اشخاص پراستعداد و نوابغی انشاءالله در آتیه بیرون خواهد آمد. مطمئن هستم که همه عهد خواهیم کرد از ششم بهمن به آن طرف برای به ثمر رسیدن و نتیجه دادن نه فقط این شش لایحه‌ای که من برای شما ذکر کردم بلکه برای تمام کارهایی که در این مملکت هر نوع عدم تساوی را از بین ببرد، هر نوع قوانین مترقی را به ثمر برساند، هر نوع بی عدالتی اجتماعی را از بین ببرد، و هر نوع جهش ملی را به سمت ترقی و تعالی تسهیل بکند، هم عهد، هم زبان، هم دل، صد برابر بیشتر از گذشته بکوشیم تا اینکه به تمام آرزوهای شخصی و ملی خودمان در حدود مصالح مملکت برسیم. اگر نمونه امکانات این ملت پیشرفت و سرعتی باشد که اصلاحات ارضی در این یک سال اخیر داشته است، تمام آرزوهای ما خیلی زودتر از آن چیزی که خوش‌بین‌ترین افراد ما ممکن بود تصور کنند جامه عمل خواهد پوشید. این کار، کار اصلاحات ارضی، کار آزادی دهقان ایران، این کار اجتماعی که مسلما در تمام تاریخ ایران سابقه نداشته است، به این خوبی انجام گرفت که یک شکایت به من نرسید که یک مامور اصلاحات ارضی در یک نقطه مملکت یک دینار پس و پیش کرده باشد، یک نگاه چپ به مال مردم کرده باشد. سرعت عمل را ببینید که در عرض کمتر از یک سال هزارها سند تقسیم شد و تا خاتمه یک سال لایحه اصلاحات ارضی دی ۱۳۴۰ عملی خواهد شد. از موقعی که این آخرین ملحقاتی که به این لایحه اضافه شده است و به آرای ملی گذاشته‌ام تصویب بشود، فکر می‌کنم که به همین مدت یعنی تا یک سال دیگر و انشاءالله تا اسفند ۱۳۴۲ آزادی دهقان‌های تمام ایران عملی خواهد شد. این امتحانی که مامورین وزارت کشاورزی و مامورین اصلاحات ارضی در این یک سال از خود داده‌اند، کافی است که بزرگترین اطمینان برای خاطر من باشد که این کار به همین خوبی و با همین ایمان انشاءالله تمام خواهد شد.


موقوفات مملکت همین طور مشمول اصل آزادی دهقانان ایران خواهدشد. موقوفات دیگر به اجاره ۹۹ ساله به دهقان‌ها واگذار خواهد شد و اجاره‌اش هم تبدیل به اجاره نقدی می‌شود. ضامن اجرای کار هم شرکت‌های تعاونی خواهند شد، یعنی شما دهقانان در موقوفات هم ارباب نخواهید داشت و در آنجا نیز خودتان دهقانان آزادی خواهید بود که فقط اجاره نقدی می‌پردازید.


صحبت‌های امروز را که دورنمای آینده این مملکت یعنی آینده‌ای است که همانطور که توضیح دادم ما را موفق خواهد کرد در زمره ممالک پیشرو و مترقی و خوشبخت دنیا قرارگیریم نمی‌توانیم خاتمه بدهم مگر اینکه بار دیگر به شما دهقان‌های آزاد ایران تبریک بگویم و از زحمات کارکنان اصلاحات ارضی وزارت کشاورزی اظهار قدردانی بکنم و امیدوار باشم که همه کارکنان این مملکت با همین ایمانی که این افراد کار کرده‌اند هر وظیفه‌ای را که به آنها مراجعه می‌شود انجام بدهند تا برنامه‌های ملی خودمان را در حداقل فرصت و به بهترین وجهی انشاءالله عملی بکنیم.