بانک تعاون کشاورزی
| رضا شاه پهلوی - ایران نوین | درگاه رضا شاه پهلوی | انقلاب مشروطه - یک پارچگی کشور ایران از سوی رضا خان سردار سپه وزیرجنگ |
به مناسبت سالروز تأسیس بانک تعاون کشاورزی ایران در ۲۵ تیر ماه
در روز ۲۵ تیر ماه ۲۴۹۲ شاهنشاهی (۱۳۱۲ شمسی) اعلیحضرت رضا شاه کبیر بانک تعاون کشاورزی ایران را در گوشه‌ای از حیاط بانک ملی رسماً گشودند. بنیان گذار ایران نوین در آیین گشایش این بانک که در آن زمان بانک فلاحتی و صنعتی نامیده می‌شد، چنین فرمودند:
- «امروز بانک فلاحتی را رسماً افتتاح می‌کنم و خیلی خوشوقتم که یک مؤسسه دیگر بر مؤسسات مملکت افزوده می‌شود. البته باید امیدوار باشیم که یک روز هم بانک فلاحتی را ببینیم که مؤسسات مفصل، عمارت‌های عالی، سالن‌های بزرگ و مجلل داشته باشد. حال ابتدای امر است و تازه قدم اولی است که برای تأسیس بانک فلاحتی برداشته شده. این است که نباید از کوچکی و عدم تناسب و سادگی این سالن تعجب کرد. هر مؤسسه‌ای اول کوچک است و بعد مفصل و بزرگ می‌شود. مگر اینطور نیست؟ انشاءالله بزودی این مؤسسه بزرگ و آبرومند می‌شود. بانک ملی هم روزی که افتتاح شد کوچک و محدود بود و به تدریج بزرگ شد و توسعه و اهمیت پیدا کرد و باز هم بزرگ‌تر و مهم‌تر خواهد شد.»
برای آنکه اهمیت این اقدام بنیان‌گذار ایران نوین را درک کنیم، کافی است به خاطر بیاوریم که در آن روزگار بیش از ۸۰ درصد از مردم کشور ما در روستاها و از راه کشاورزی زندگی می‌کردند و بقیه هم کم و بیش زندگی شان مستقیماً به تولیدات کشاورزی بستگی داشت. برای کشوری که نسبت به این قشر عظیم از جامعه بی‌توجه بماند و از نقش اقتصاد کشاورزی در توسعه اقتصادی غافل باشد، به همین جهت اعلیحضرت رضاشاه کبیر در آیین گشایش بانک فلاحتی و صنعتی اظهار امیدواری فرمودند که این بانک خیلی زود توسعه خواهد یافت و چنین هم شد. یعنی بانک فلاحتی و صنعتی آن روز و بانک تعاون کشاورزی امروز ایران، خیلی زود، علیرغم همه مشکلاتی که در راه توسعه‌اش بود رشد کرد و آنقدر بزرگ شد که امروز از نظر سرمایه بزرگ‌ترین بانک کشور می‌باشد و از نظر کارآیی و تجربه در سطحی است که کارشناسان جهانی مسائل اعتبارات کشاورزی همواره به این بانک به دیده تحسین می‌نگرند و الگوی این بانک را برای بسیاری از کشورهای در حال رشد توصیه می‌کنند. به همین جهت هم همه ساله عده‌ای از کارکنان بانک‌های کشاورزی سایر کشورها مثل پاکستان، افغانستان و ترکیه برای گذراندن برنامه‌های کارآموزی و آشنایی با روش‌های این بانک به این‌جا می‌آیند و از نزدیک تعلیم می‌گیرند. علل و موجباتی که در ۴۳ سال پیش برای ایجاد بانک تعاون کشاورزی و ایجاد یک مؤسسه مالی و اعتباری به منظور تأمین نیازمندی‌های اعتباری کشاورزان بوده است، امروز هم، همان علل و جهات شاید قوی‌تر و مؤثرتر برای گسترش فعالیت‌های این بانک هست و در آینده - حتی اگر کشور ما صد در صد صنعتی بشود- باز هم خواهد بود. برای اثبات این ادعا دو دلیل عمده بیاوریم: اگر در ۴۳ سال پیش نزدیک به ۸۰ درصد از مردم کشور ما روستانشین بودند، امروز کمتر از ۵۵ درصد از هم‌میهنان ما در روستاها زندگی می‌کنند ولی آن ۸۰ درصد آن روزگار یک جمعیت ۱۲ میلیون نفری را تشکیل می‌داد و حال آنکه این ۵۵ درصد امروز یک جمعیت ۶/۱۸ میلیون نفری را در بر می‌گیرد. به عبارت دیگر، اگر نسبت جمعیت روستانشین به جمعیت شهر نشین تقلیل پیدا می‌کند به معنای کاهش قدر مطلق جمعیت روستانشین نیست. از سوی دیگر، شما خواننده عزیز، همین روزنامه‌ای را که می‌خوانید، کاغذش یک محصول کشاورزی است، روی صندلی یا مبلی که نشسته‌اید یعنی روی یک محصول کشاورزی نشسته‌اید، لباسی که به تن دارید یک محصول کشاورزی است. غذایی که می‌خورید یک محصول کشاورزی است. چرخ بسیاری از صنایع دنیا به کمک محصولات کشاورزی می‌گردد. بنابراین، بشر در هیچ دوره‌ای از زندگی خود فارغ از مسائل کشاورز نبوده است و نخواهد بود و طبعاً هرچه کشور ما راه ترقی و توسعه را بیشتر و سریع‌تر بپیماید، ناچار است که به مسائل کشاورزی و تأمین نیازمندی‌های اعتباری کشاورزان با دید دقیق‌تر و علمی‌تر نگاه کند. قانون تأسیس بانک فلاحتی و صنعتی در خرداد ماه سال ۱۴۹۲ شاهنشاهی (۱۳۱۲ شمسی) با سرمایه ۲۰ میلیون ریال به صورت سهامی از تصویب مجلس گذشت و در ۲۵ تیر ماه همان سال – چنانکه گفتیم- گشایش یافت.
بانک فلاحتی در نخستین سال‌های زندگی خود، با وجود همه ناهمواری‌ها و دشواری‌های مربوط به نظام مالکیت قدیم با آنچنان گام‌های استوار و هماهنگ به پیش تاخت که پنج سال بعد سرمایه آن تا ۱۰۰ میلیون ریال افزایش یافت و نام «بانک کشاورزی و پیشه و هنر» بر خود گرفت. در سال ۲۵۱۲ شاهنشاهی (۱۳۳۲ شمسی) ضمن آنکه سرمایه بانک تا مبلغ ۱۵۰۰ میلیون ریال افزایش پیدا کرده بود «پیشه و هنر» از نام بانک حذف شد و به «بانک کشاورزی ایران» موسوم شد. در سال ۲۵۲۱ شاهنشاهی (۱۳۴۱ شمسی) که آغاز سال پرشکوه انقلاب شاه و ملت است، بانک کشاورزی ایران با وظایف و مسئولیت‌های تازه و سنگینی به «بانک اعتبارات کشاورزی و عمران روستایی» تغییر نام داد و سرمایه‌اش نیز تا ۱۰ میلیارد ریال افزایش پیدا کرد. ۳ سال بعد مجدداً نام بانک به «بانک کشاورزی ایران» برگردانده شد در حالیکه سرمایه‌اش به ۱۳ میلیارد ریال رسیده بود. در سال ۲۵۲۸ شاهنشاهی (۱۳۴۸ شمسی) باز هم در حالیکه سرمایه بانک در سیر تصاعدی خود بود این بانک آخرین نام خود را پیدا کرد و به «بانک تعاون کشاورزی ایران» موسوم گردید. درحال حاضر، بانک تعاون کشاورزی ایران با سرمایه بیش از ۳۸ میلیارد ریال نه تنها بزرگ‌ترین بانک ایران به شمار می‌رود، بلکه یکی از بزرگ‌ترین بانک‌های خاورمیانه هم می‌باشد. سال ۲۰۲۱ شاهنشاهی، سال برپایی انقلاب شاه و ملت، سال استحکام پیوندهای دیرین بین رهبر خردمند ملت و فرد فردِ مردم وطن‌پرست و شاهدوست این سرزمین، سال دگرگونی چهره زندگی سیاسی، اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی این دیار کهن طبعاً برای بانک تعاون کشاورزی ایران نیز تحولات بنیانی بزرگی به همراه داشت.
نخستین اصل انقلاب ایران، به تنهایی سیمای زندگی ۷۵ درصد از مردم کشورمان را که در روستاها زندگی می‌کردند و با دسترنج خود خوراک و پوشاک ما را فراهم می‌ساختند، دگرگون می‌شود. تصادفاً این ۷۵ درصد از مردم، یعنی روستاییان و کشاورزان همان‌هایی بودند و هستند که بهبود زندگی آنان و بالا بردن سطح درآمدشان از راه افزایش تولیدات کشاورزی، از هدف‌های بدون تغییر بانک از بدو تولد تا به امروز بوده و هست. به این ترتیب، واضح است که بانک باید در دوران انقلاب چه جنبش ناگهانی و عظیمی را تحمل می‌کرد تا بتواند بار عظیم این مسئولیت خطیر را به دوش بکشد و هماهنگ و همگام با تازه‌های انقلاب شاه و ملت، حرکت خود را با حرکت شایسته ملت موزون نماید. بانک تعاون کشاورزی ایران، با پیدا شدن نخستین سپیده دم انقلاب، توانست حرکت و مسیر انقلاب را به خوبی درک کند و انعطاف‌های لازم را برای تحقق بخشیدن به هدف‌های انقلاب در خود ایجاد نماید و بنا به اراده اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر که تمام خطوط اصلی انقلاب را با واقع‌بینی و ژرف‌نگری خاص، شخصاً تنظیم و ترسیم فرموده‌اند صاحب رسالتی بزرگ گردد.
بانک تعاون کشاورزی ایران، از همان نخستین جنبش‌های انقلابی، موظف گردید تا به عنوان یکی از مجریان اصلی انقلاب، در کنار توده کشاورزانی که تازه صاحب آب و زمین شده بودند قرار گیرد و با اعطای کمک‌های مالی و فنی از آزادی و استقلال زراعی آنان حمایت و حراست کند. بانک در اجرای این رسالت تاریخی خود، با یک شتاب منطقی و توان فزاینده گروه‌های کوچکی را با اعتبارات لازم و حس غرور ملی تجهیز کرد و آنان را در کوه و صحرا پراکنده‌ساخت و به در خانه کشاورزان فرستاد تا از طریق کمک‌های مالی لازم امید فردای روشن را پیش روی روستاییان از بند رسته و آزاد کشورمان بگسترند. این اقدامات بانک که مستلزم تلاش شبانه‌روزی و پی‌گیر و خستگی‌ناپذیر کارکنان بانک بود، موفقیت اجرای برنامه‌های اصلاحات ارضی ایران را تضمین کرد و راه گشای قدم‌های بنیانی و اساسی بعدی گردید. در آن هنگام، گروه‌های اندک بر بانک خُرده گرفتند که چرا باید اینهمه پول و اعتبار را با این شتاب بین کشاورزان توزیع کرد؟ ولی امروز که در پرتو روشنایی بیشتری به آن شتاب، کاملاً و از هر جهت منطقی و گذشته نه چندان دور می‌نگریم پی می‌بریم که حرکتی در جهت مقتضیات زمانه بود.
بانک تعاون کشاورزی ایران در طول سال‌های نخستین دهه انقلاب، با درک چنین وظیفه و موقعیتی توانست ۳ میلیون و ۳۰۰ هزار فقره وام به مبلغ بیش از ۶۸۰۰۰ میلیون ریال بین کشاورزان توزیع کند در حالی که در طول ۲۹ سال حیات خود در دوران پیش از انقلاب، تنها توانسته بود نیم میلیون فقره وام به مبلغ ۶۳۴۰ میلیون ریال به کشاورزان و مالکان بپردازد. یعنی بطور متوسط بانک از حیث مبلغ ۲۲۰۰ درصد در سال در مقایسه بین سال‌های پیش از انقلاب و سال‌های نخستین دهه انقلاب رشد داشته است. این اقدامات اساسی و زیر بنایی بانک که وطن‌پرستی شدید و شاهدوستی بی‌شائبه کارکنان بانک سرچشمه می‌گرفت، سبب شد که اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر، بار دیگر از سر لطف و بزرگواری شاهانه خود کارکنان بانک را در کتاب انقلاب سفید مورد ابراز تفقد قرار دهند و اقدامات بانک را در طول سال‌های انقلاب تأیید فرمایند. پیش از شروع انقلاب و همان هنگام که مام میهن عزیز ما آبستن این نوزاد فرخنده بود، اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر که در سال ۲۵۱۹ شاهنشاهی برای گشایش کتابخانه پارک شهر به این پارک نزول اجلال فرموده بودند، بنا به استدعای آقای حسن امامی، رئیس فعلی بانک که در آن زمان عضو هیأت مدیره بانک بودند بدون اطلاع و برنامه قبلی به این بانک تشریف‌فرما شدند و از نزدیک از نحوه کار و تأثیر اقدامات بانک پرسش‌هایی فرمودند و شاید که از همان زمان این بانک را برای اجرای چنین رسالتی بزرگ مهیا دیدند و از آن پس افتخار خدمات مهمی را به عهده آن محول فرمودند. بطور خلاصه در طول سال‌های نخستین دهه انقلاب، هدف اصلی و مهم‌ترین وظیفه بانک تعاونی کشاورزی ایران این بود که به کشاورزان کمک کند تا بتوانند روی پای خود بایستند و بی‌آنکه در پی خروج مالکان از سطح روستاها در دام رباخواران و سلف خران و پیله‌وران گرفتار آیند، بتوانند نیازمندی‌های اساسی خود را از لحاظ تهیه بذر و کود و سایر احتیاجات جاری کشاورزی و حتی گذراندن زندگی روزمره برطرف سازند. به این ترتیب بود که پس از انقلاب ارضی ایران درخت برومند کشاورزی مملکت همچنان آبیاری شد و برپا ماند.
رهنمودهای ارزنده و گرانبهای شاهنشاه آریامهر در توسعه دموکراسی و مشارکت همه طبقات مردم در کارهای مربوط به خود، حدود بیست سال پیش این اندیشه را در بانک انسجام بخشید که روستاییان نیز در برنامه‌های اعتباری مربوط به خود شرکت جویند و از طریق تشکیل شرکت‌های تعاونی روستایی در برنامه‌ریزی‌های کشاورزی و توزیع اعتبارات موردنیاز این بخش سهم مؤثری پیدا کنند. در پی این فکر بود که نخستین شرکت تعاونی روستایی در سال ۲۵۱۶ شاهنشاهی- ۱۹ سال پیش- با کمک‌های مالی و فنی بانک بوجود آمد و از این پس بود که بانک در صدد توسعه این شیوه برآمد و امتیازات ترجیحی خاصی را در اختیار کشاورزانی قرار داد که مایل به ایجاد چنین شرکت‌هایی بودند. به این ترتیب، در مدت کوتاهی ۹۵۰ شرکت تعاونی روستایی پدید آمد که همه از راهنمایی‌ها و کمک‌های فنی و مالی بانک برخوردار بودند. اما لزوم توسعه و گسترش شرکت‌های تعاونی روستایی در تمام سطح مملکت از یک سو و گسترش فعالیت‌های بانک و وظایف ویژه‌ای که انقلاب شاه و ملت در جریان اصلاحات ارضی به عهده‌اش گذاشته بود، از سوی دیگر سبب شد که از ۱۱ سال پیش سازمان مرکزی تعاون روستایی بوجود آید و ارشاد و سرپرستی و توسعه شرکت‌ها و اتحادیه‌های تعاونی روستایی به عهده این سازمان محول گردد. با این وجود، از همان آغاز کار، بانک تعاون کشاورزی به عنوان یک منبع اصلی تأمین احتیاجات اعتباری شرکت‌ها و اتحادیه‌های تعاون روستایی تلقی گردید و در حال حاضر که بیش از ۳ چهارم از روستاییان کشور در این شرکت‌ها عضویت دارند، بانک نیز بیش از ۳ چهارم از منابع مالی و اعتباری خود را در اختیار این شرکت‌ها و اتحادیه‌ها قرار می‌دهد. علاوه بر آن، ۳۷۷۹۹ سهم از سهام بانک به مبلغ ۰۰۰ر۹۹۰ر۳۷۷ ریال در اختیار اتحادیه‌های تعاون روستایی گذاشته شده است و همه ساله نمایندگان این اتحادیه‌ها در مجمع عمومی سالانه بانک به عنوان نمایندگان صاحبان سهام با نمایندگان دولت مرکب از ۳ وزیر در زیر یک سقف می‌نشینند و به صورتی مؤثر و فعال در مباحث مربوط به خط مشی بانک شرکت می‌جویند و بانک از نظرات آنان در تعیین شیوه‌های اجرایی و سیاست‌های اعتباری خود بهره می‌برد.
در آخرین سال‌های نخستین دهه انقلاب خوشبختانه نشانه‌های بارزی به دست آمد که روستاییان مملکت ما دیگر قادر هستند روی پای خود بایستند و در توسعه اقتصاد کشاورزی و افزایش تولیدات زراعی سهم و نقش عمده‌ای داشته باشند. با دریافت این نشانه‌ها، بانک در صدد برآمد که بیش از پیش در بالا بردن کیفیت وام‌های پرداختی خود تلاش کند. در اجرای این نظر، بانک هدف و فلسفه طرح اعتبارات نظارت شده را پس از بررسی و تجربه فراوان بنیان گذاشت. تفاوت اصلی وام‌های نظارت شده با سایر وام‌ها در ا ین است که در مورد وام‌های نظارت شده، این بانک است که پیش‌قدم می‌شود و کشاورزان را در مورد نوع و نحوه مصرف وام راهنمایی می‌کند و تا اتمام پروژه مصرف وام نظارت کامل به عمل می‌آورد. بی‌تردید وام‌های نظارت شده مؤثرترین و پربازده‌ترین نوع توزیع و مصرف اعتبارات در بخش کشاورزی و خصوصاً در مناطق روستایی است. روش کار در مورد وام‌های نظارت شده چنین است که کارشناسان فنی بانک که همگی تحصیل‌کرده‌های دانشگاه‌های داخلی و خارج کشور هستند، با اتومبیل مجهزی که در اختیار هر یک از آنان قرار دارد به روستاها عزیمت کنند و ضمن شناخت محیط و مصاحبه و گفتگو با زارعین و سنجش امکانات تولیدی منطقه و بازار فروش و سایر ملاحظات فنی و اقتصادی، ضمن رعایت ضرورت‌ها و اولویت‌ها طرح لازم را برای اجراء تهیه می‌کنند و اعتبار اجرای طرح را نیز به تدریج در اختیار زارعین عضو طرح قرار می‌دهند و تا حصول نتیجه نهایی بر اجرای طرح نظارت می‌نمایند.
به طور کلی در تنظیم یک طرح اعتبارات نظارت شده همواره اصول زیر مورد نظر است: طرح با همکاری کشاورزان و بر اساس نیاز تولیدی آنان تهیه می‌شود. عملیات و مصارف مورد نظر با توجه به بازده اقتصادی آن‌ها تنظیم و پیش‌بینی می‌گردد. اهمیت همبستگی روابط عوامل تولید مورد توجه قرار می‌گیرد. نوع کار، زمان اجرا، میزان اعتبار و موقعیت مصرف اعتبار برای هر یک از مراحل طرح مشخص می‌شود. در تعیین هزینه‌های واقعی طرح و برآورد مصارف دقت لازم به عمل می‌آید. به این ترتیب تفاوت اصلی بین اعتبارات نظارت شده و وام‌های عادی بانک مشخص می‌گردد و ملاحظه می‌شود که اعتبارات نظارت شده با بررسی‌های قبلی و با آموزش لازم و نظارت بر مصرف وام‌ها توأم و هماهنگ می‌شود. دستاوردهای عمده اجرای طرح‌های نظارت شده در روستاهای کشور تاکنون عبارت بوده است از:
- - مصرف کامل اعتبار به منظور افزایش تولیدات کشاورزی – ازدیاد تولید و درآمد سرانه کشاورزی
- - کاهش بیکاری پنهان و آشکار در مناطق روستایی و پیش‌گیری از مهاجرت‌های فصلی و غیر فصلی روستاییان به مناطق غیر کشاورزی
- - ایجاد امکانات لازم برای تعمیم و گسترش ترویج کشاورزی- تقویت روح تعاون و خودیاری در کشاورزان به منظور انجام خدمات گروهی
- - هدایت کشاورزی سنتی و خود مصرفی به کشاورزی تجاری و پیشرفته
- - رهایی کشاورزان از دست رباخواران و پیله‌وران محلی از طریق گسترش اعتبارات سالم و سازنده درسطح روستاها.
این اقدامات بانک به ویژه در زمینه اجرای طرح‌های نظارت شده تاکنون توانسته تحولات چندی را در نزدگی روستاییان بوجود آورد که مهم‌ترین جنبه‌های این تحول عبارت از:
- الف- تحول علمی و فرهنگی: زیرا که نظارت طرح یعنی افراد تحصیل‌کرده بانک بخش مهمی از نزدگی خود را در میان روستاییان می‌گذرانند و با آنان به تبادل نظر می‌پردازند و کوشش می‌کنند که دانش تخصصی و حاصل پژوهش‌های خود ار در اختیار کشاورزان قرار دهند.
- ب: تحول اقتصادی. زیرا که بر اثر اجرای طرح‌های نظارت شده که منطبق با موازین علمی و تکنیکی است، هم درآمد کشاورزان به نحو محسوسی افزایش می‌یابد وهم سطح تولید مملکت که حائز اهمیت خاصی است بالا می‌رود. جنبه دیگر تحول اقتصادی، کشف امکانات بالقوه کشاورزی مملکت است. در این زمینه باید گفت که تاکنون هزاران هکتار زمین قابل کشت که از دایره توجه کشاورزان بنا به علل گوناگون بیرون مانده بود، اینک مورد توجه قرار گرفته و زیر کشت رفته است.
- پ: تحول اجتماعی. زیرا که با تنظیم برنامه‌های چند منظوره با بیکاری‌های پنهان و آشکار کشاورزان مبارزه می‌شود. ناظران طرح، به موازات اجرای طرح‌های کشاورزی، روستاییان را به تلفیق کشاورزی با دامداری و دامپروری و همچنین تأسیس واحدهای صنعتی کوچک تشویق و ترغیب می‌کنند تا از این راه وسیله اشتغال دائم آنان فراهم گردد.
تأسیس و برپا داشتن کارگاه‌های قالی‌بافی، ایجاد کارگاه‌های کوچک بافندگی و ریسندگی، نگهداری و پرورش کرم ابریشم و زنبور عسل و ایجاد صنایع غذایی کوچک و سردخانه‌ها، نمونه‌هایی از تأسیس و توسعه طرح‌های صنعتی کوچک با خودیاری کشاورزان و با استفاده از اعتبارات بانک در زیر پوشش طرح‌های نظارت شده می‌باشد. به نظر بانک، ایجاد صنایع کوچک در سطح روستاها که هم موجبات اشتغال کامل را در قشر وسیعی از جامعه متحول ممکن می‌سازد وهم بر تولید ناخالص ملی و در نتیجه بر ارزش افزوده بخش صنعت و کشاورزی می‌افزاید، مؤثرترین وسیله برای برپا داشتن و آباد نگاهداشتن روستاها و جلوگیری از مهاجرت‌های فصلی و دائم روستاییان به مناطق شهری و نزدیک کردن سطح زندگی کشاورزان به زندگی شهروندان می‌باشد.
در طول ۶ سال اخیر که اجرای طرح‌های نظارت شده به عنوان یکی از برنامه‌های اساسی بانک در صدر همه برنامه‌ها قرار گرفته، بیش از ۹۲۶۸ روستا در ۱۴۰ منطقه کشور زیر پوشش طرح‌های نظارت شده واقع شده است و تنها از آغاز برنامه عمرانی پنجم، یعنی در طول سال‌های ۲۵۳۲ و ۲۵۳۳ شاهنشاهی در این مناطق تاکنون ۱۴۷۳ حلقه چاه از انواع مختلف حفر شده و ۲۱۵۱ دستگاه موتور پمپ و الکترو پمپ خریداری و نصب گردیده و در نتیجه در هر ثانیه حدود ۳۶۰۰۰ لیتر آب بر دشت‌ها و باغ‌ها و مزرعه‌ها جاری شده است. همچنین در این مدت تاکنون ۲۵۱۳۸ هکتار باغ انگور، میوه، پسته و مرکبات احداث گردیده و ۲۷۹۰ هکتار نخلستان و توتستان و قلمستان بوجود آمده و ۴۷۹۸ هکتار مین، زیر کشت محصولات مختلف رفته و ۵۸۳۰۸۳ متر مربع تأسیسات دامداری و مرغداری ایجاد شده، ۱۹۴۴ دستگاه ماشین‌های کشاورزی و ۲۲۸۴ دستگاه وسایل و ا دوات کشاورزی خریداری شده است.
تأکید این نکته ضروری است که این آمار و ارقام تنها گویای فعالیت‌های بانک در زمینه طرح‌های نظارت شده که بخش کوچکی از فعالیت‌های بانک، آن هم در طول ۳ سال اخیر است می‌باشد واِلا اقدامات بانک و تأثیر آن در نوسازی روستاهای کشور و افزایش درآمد روستاییان و بالا رفتن سطح تولیدات کشاورزی و شر نتیجه ارتقاء سطح تولید ناخالص ملی و رشد ارزش افزوده بخش کشاورزی چیزی است که بیان آن محتاج به تجزیه و تحلیل مفصلی است و این گزارش کوتاه حوصله پذیرش آن را ندارد معهذا می‌توان اضافه کرد که تنها پس از اجرای قانون اصلاحات ارضی، بانک جمعاً مبلغ ۶۴۵۸ میلیون ریال وام برای حفر ۱۴۶۲۴ حلقه چاه پرداخته کرده است. میزان آبدهی این چاه‌ها حدود ۲۸۵۰۰۰ لیتر در ثانیه بوده است و این مقدار آب تقریباً ۵ برابر زرینه‌رود و ۱۵ برابر سیمینه‌رود و ۸ برابر زاینده رود و نصف آب رود کارون است. برای کشور کم آبی مثل ایران که باید قدر هر قطره آن را دانست، جاری شدن این آب‌ها در دشت‌ها و مزارع از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
تأثیر اقدامات و فعالیت‌های این بانک در نوسازی روستاها و دگرگون کردن چهره کشاورزی کشور و بالا رفتن سطح درآمد روستاییان اگر چه ممکن است تا حدی بر شهروندان پوشیده مانده باشد اما بدون شک روستاییان و کشاورزان این مملکت همیشه از اقدامات اساسی بانک استقبال کرده و می‌کنند و همه جا مأموران این بانک را با آغوش باز می‌پذیرند زیرا آنان به خوبی می‌دانند که در سرزمین پهناور ما هر جا نشانه از آب و آبادانی باشد و هر جا سرسبزی و خرمی بر سینه خاک نشسته باشد، آن جا نشانه‌ای از کمک‌های مالی و فنی بانک تعاون کشاورزی را می‌توان یافت. اگر در طول سال‌های نخستین دهه انقلاب هدف بانک این بود که به کشاورزان کمک کند تا روی پای خود بایستند، در سال‌های دومین دهه انقلاب هدف بانک این بوده و هست که به ساخت بنیادی روستاها و افزایش درآمد کشاورزان کمک کند تا به با استفاده از روش‌های علمی تولید و حداکثر بهره‌وری از منابع کشاورزی از قبیل زمین و منابع آب و نیروی انسانی، هم سطح تولیدات کشاورزی مملکت بالا برود و هم سطح زندگی کشاورزان به سطح زندگی شهرنشینان نزدیک‌تر شود. بانک تعاون کشاورزی برای نیل به ان مقصود در نخستین سال‌های دومین دهه انقلاب که مصادف با آغاز برنامه عمرانی پنجم کشور نیز بوده است، توانسته با تقویت بنیه مالی خویش از طریق جذب منابع اعتباری جدید حجم پرداخت‌های خود را بطور بی‌سابقه‌ای بالا ببرد، بدون آنکه به تعداد وام گیرندگان بیفزاید. این سخن بدان معناست که بانک برای پرداخت‌های خود در مصارف اساسی و زیربنایی از قبیل حفر چاه و ایجاد سایر منابع آب و احداث باغ‌ها و مزرعه‌های جدید و ایجاد واحدهای پرورش دام و طیور و توسعه منابع تأمین علوفه و ایجاد صنایع روستایی و غذایی اولویت قایل می‌شود بدون آنکه از نیازمندی‌های جاری و فصلی کشاورزان غافل بماند. به این ترتیب، توجه به کیفیت وام‌های پرداختی بخصوص در سال‌های اخیر از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده است و امید بانک این است که این روند فکری و عملی تا به آن‌جا ادامه پیدا کند که تمامی منابع اعتباری بانک برای تأسیسات زیربنایی اختصاص پیدا کند و کشاورزان با خودیاری و از طریق افزایش سطح درآمد خود بتوانند نیازمندی‌های جاری و فصلی خویش را تأمین نمایند. در نیل به این هدف و اجرای این سیاست،
بانک تعاون کشاورزی ایران توانسته است تنها در طول چهار سال اخیر حجم پرداخت‌های خود را تا میزان ۱۲۶ میلیارد ریال افزایش دهد و حال آنکه پرداخت‌های بانک در طول چهل سال از بدو تأسیس تا آغاز انقلاب حدود ۷۷ میلیارد ریال بوده است. به این ترتیب روند متوسط پرداخت‌های بانک که در سال‌های از بدو تأسیس تا آغاز برنامه پنجم عمرانی کشور نسبت به سال‌های اخیر حکایت از یک رشد ۶۳ درصد در سال می‌کند یعنی پرداخت‌های بانک در طول ۴ سال اخیر ۶۳ درصد بیش از پرداخت‌های بانک در طول ۴۰ سال پیش از آن می‌باشد در حالی که رشد متوسط سالانه نیروی انسانی در اختیار بانک از ۵ درصد کمتر بوده و این رشد نیز از یک سیر نزولی برخوردار است بطوری که در سال گذشته تنها حدود یک درصد به کادر بانک‌ها اضافه شده و همین رشد ناچیز هم صرف ایجاد واحدهای جدید بانک در نقاط دور افتاده کشور شده است. مقایسه بین این دو امر، یعنی افزایش حجم فعالیت‌های بانک و رشد بسیار ناچیز تعداد کارکنان نشانه یک تحول اساسی در بهره‌گیری صحیح و منطقی از منابع انسانی موجود در طول سال‌های دومین دهه انقلاب، آن هم با توجه به اهمیت تنگنای نیروی انسانی موجود در کشور بوده است. به موازات پیاده کردن سیاست‌های جدید اعتباری و بخصوص توجه به بالا بردن کیفیت وام‌های پرداختی، امر آموزش و مطالعات نیروی انسانی در سال‌های اخیر ابعاد گسترده‌ای یافته و با شتابی متناسب با خصوصیات انقلاب پی‌گیری شده است. هم اکنون از طریق مطالعات نیروی انسانی و بررسی میزان اشتغال و شناخت استعدادها و مآلاً تعمیم آموزش در کلیه سطوح داری موجبات بهره‌گیری منطقی از کارکنان بانک در مشاغل مناسب فراهم آمده و برنامه آموزش و تأمین نیازهای آموزشی بانک با آهنگ سریع دنبال می‌شود. به عنوان مثال طی دو سال گذشته از هر ۳ نفر کارمند بانک ۲ نفر در برنامه‌های آموزشی شرکت داده شده‌اند و تعدادی نیز بورس‌های تحصیلی و کارآموزی در اختیار کارکنان گذاشته شده است. مطالعه و بهبود و تغییر روش‌های اداری و اجرای تأثیر فوق‌العاده مثبتی از نظر صرفه‌جویی در نیروی انسانی و وسایل اداری در پی داشته است و تفویض اختیارات منطقی و فزاینده به مسئولان و سرپرستان واحدها و پیش‌گیری از تمرکز امور در مرکز، اجرای سریع هدف‌ها و برنامه‌های بانک را توأم با کارآیی لازم به دنبال داشته است. در حال حاضر بر اثر اجرای سیاست عدم تمرکز و تعمیم اصل تفویض اختیار بیش از ۹۵ درصد از کارهای بانک اعم از امور اعتباری، مالی و یا اداری در خود مناطق حل و فصل می‌شود. به عنوان مثال، طی سال گذشته نزدیک به سیصد و سی هزار فقره وام در سراسر کشور بین کشاورزان توزیع شده است که از این تعداد تنها ۲۶۵ فقره آن برای بررسی نهایی و تأیید به مرکز ارسال شده و بقیه در خود محل رسیدگی و تصویب و پرداخت گردیده است. اتخاذ این روش چنان نتیجه درخشانی از نظر سرعت بخشیدن به کارها و بالا بردن کیفیت وام‌های پرداختی داشته که به تدریج بر دامنه اختیارات سرپرستان مناطق و مسئولان واحدها تا حدود ۱۰۰ درصد اضافه خواهد شد بطوری که دیگر انجام هیچ امری که مربوط به واحدهای اجرایی باشد به مرکز ارجاع نگردد تا مرکز بتواند نقش ستادی و ارشادی خود را به نحو مطلوبی ایفاء نماید. به این ترتیب، این مؤسسه عظیم مالی و اقتصادی از یک سازمان مدرن و پیشرفته در مرکز و شعب برخوردار است.
سازمانی که از هر لحاظ بر اصول نوین مدیریت و شیوه‌های بانکداری و اداری مبتنی است. این اقدامات پر ثمر، بدون شک، فصلی نو در روند فعالیت‌ها و برنامه‌های آینده بانک خواهد گشود. همچنان که اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر حرکت و مسیر ملت ایران را برای سال‌های آینده با دقت و روشن‌بینی کامل ترسیم فرموده‌اند، نیل به تمدن بزرگ توأم با رفاه و عدالت اجتماعی مهم‌ترین هدف و برنامه‌ای است که چشم‌انداز زندگی آینده هر ایرانی را مشخص و متمایز می‌سازد. بانک تعاون کشاورزی ایران نیز همچنان که از بدو تأسیس خود تا به امروز به عنوان یک اهرم نیرومند و قابل اطمینان اقتصادی در عصر شکوهمند پهلوی بکار رفته است، برای سال‌های آینده نیز کلیه برنامه‌ها و حرکت‌های خود را با چنین هدف والایی هماهنگ و متناسب ساخته است تا باز هم مانند گذشته از افتخارات بی‌شمار در راه خدمت به شاهنشاه و ملت ایران برخوردار گردد. همچنان که انقلاب شاه و ملت و شاه بیت آن یعنی اصلاحات ارضی وسیع‌ترین قشر جامعه ما، یعنی روستاییان را در بر می‌گرفت و از این راه وظایف و مسئولیت‌های بانک تعاون کشاورزی به لحاظ آنکه با این قشر سر و کار داشت، از سنگین‌ترین و پیچیده‌ترین وظایف و مسئولیت‌ها به شمار می‌رفت، در سال‌های آینده نیز که تأمین رفاه و عدالت اجتماعی در صدر همه برنامه‌ها قرار دارد و در نتیجه برای نیل به این هدف باید سطح زندگی روستانشینان به سطح زندگی شهروندان نزدیک شود و این شکاف از بین برود، باز هدف‌ها و وظایف بانک تعاون کشاورزی در جهت تأمین نیازمندی‌های وسیع‌ترین قشر اجتماعی، یعنی روستاییان قرار داد و باز هم بار سنگینی به دوش این بانک محول خواهد شد و این بانک اطمینان دارد که به خوبی از عهده انجام این وظایف سنگین برخواهد آمد. به این ترتیب، در سال‌های آینده برنامه‌های بانک با قاطعیت کامل متوجه بالا بردن سطح تولید و تأمین زندگی بهتر و مرفه‌تر برای کشاورزان خواهد بود.
بانک تعاون کشاورزی ایران وقوف کامل دارد که پیشرفت تکنولوژی و اشاعه روش‌های نوین زراعت و نیز اعمال مدیریت‌های پیشرفته به منظور بهره‌وری مطلوب از واحدهای تولیدی متضمن سرمایه‌گذاری‌های وسیع و استفاده صحیح از اعتبارات کشاورزی است، به ویژه آنکه کشاورزی ایران همگام با رشد سریع صنعت تدریجاً از حالت سنتی به کشاورزی پیشرفته گرایش پیدا می‌کند و با ایجاد و گسترش شرکت‌های تعاونی روستایی، شرکت‌های سهامی زراعی و همچنین تعاونی‌های تولید مراحل تکامل و سازندگی در بخش کشاورزی با آهنگی سریع دنبال می‌شود. در این میان بانک تعاون کشاورزی به عنوان عامل اصلی رشد و توسعه در بخش کشاورزی در تکاپوی آن است که با تقویت مالی خویش و بهره‌مندی از امکانات وسیع‌تر، اهرم‌های پولی و مالی خود را به منظور تحرک بیشتر در کشاورزی و کمک به ارتقاء سطح تولید در اختیار کشاورزان قرار دهد. در تخصیص اعتبارات برای قسمت‌های مختلف کشاورزی، توجه بانک بیشتر معطوف به گسترش طرح‌های نظارت شده خواهد بود، زیرا تجربیات سال‌های گذشته نشان داده است که پرداخت وام‌های نظارت شده در شرایط کنونی بهترین راه حل مشکل روستاییان و نزدیک‌ترین راه برای رسیدن به هدف، یعنی ارتقاء سطح زندگی کشاورزان و تأمین رفاه اجتماعی در این قشر از جامعه ما می‌باشد. با توجه به این امر، بانک مصمم است با توسعه فعالیت‌های خود تدریجاً کلیه روستاهای کشور را از لحاظ تأمین اعتبار وزیر پوشش طرح‌های نظارت شده درآورد. در زمینه اداری برنامه‌های آتی بانک بیشتر متوجه بهبود کمی و کیفی نیروی انسانی و تعمیم آموزش خواهد بود و از آن‌جا که آموزش حین خدمت به عنوان یک اقدام زیربنایی در ارتقاء دانش شغلی و افزایش اطلاعات کارکنان بانک و کسب توانایی حرفه‌ای آنان عمیقاً مؤثر افتاده است، این برنامه در سال‌های آتی با قاطعیت بیشتر دنبال خواهد شد تا از این راه موفقیت برنامه‌های اعتباری بانک خاصه طرح‌های نظارت شده تضمین گردد. بانک تعاون کشاورز عمیقاً امیدوار است که در سال‌های آینده نیز بتواند به تناسب پیشرفت‌های انکارناپذیر و چشم‌گیر عصر شکوهمند پهلوی در اجرای منویات شاهنشاه مفخم خدمات خود را آن چنان که مورد انتظار ملت ایران است به کشاورزان و روستاییان ارائه نماید.