الگو:نوشتار برگزیده

از مشروطه
پرش به ناوبری پرش به جستجو


  • اعلیحضرت رضا شاه پهلوی بنیانگذار ایران نوین

اعلیحضرت همایون رضا شاه بزرگ - سر دودمان سامانه پهلوی و بنیانگذار ایران نوین در ۲۴ اسفند ماه ۱۲۵۶ خورشیدی در آلاشت، مازندران زاده شدند و در ۴ امرداد ماه ۱۳۲۳ خورشیدی در ژوهانسبورگ، آفریقای جنوبی درگذشتند.

مجلس شورای ملی دوره پانزدهم قانونگذاری به پاس حق‌شناسی ملت ایران فرنام رسمی سرسلسله دودمان ارجمند پهلوی "اعلیحضرت رضاشاه کبیر" را تصویب کرد. این تصمیم بر لوحه‌ای طلا حک و در آرامگاه اعلیحضرت شاهنشاه ایران رضا شاه پهلوی نصب گردید .

مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری بیست و یکم، روز سوم اسفند ماه را به نام روز رضا شاه کبیر نامگذاری کرد و قرار شد که همه‌ساله در این روز خدمات و فداکاری‌های اعلیحضرت شاهنشاه ایران رضا شاه پهلوی بنیانگذار ایران نوین از رادیو و تلویزیون و مطبوعات برای آگاهی نسل جوان کشور یادآوری شود.

درسال ۱۲۹۳ جنگ جهانی در اروپا آغاز شد و دامنه‌اش به ایران کشید. کشور ایران با وجود اعلام بی‌طرفی از سوی ارتش‌های عثمانی، روسیه و انگلستان اشغال شد و شش سال کشور ایران زیر فشار و آزار جنگ و نظامیان خارجی ماند. در این زمان کشور ایران در اشغال بیگانه و ورشکستگی، خشکسالی، گرسنگی و ملخ و ویرانی‌های جنگ به سر می‌برد، خزانه کشور تهی بود و سربازان بدون دریافت حقوق، با لباس ژنده و بدون چکمه و حال سوزآور و با شکیبایی در برابر سختی‌های توان فرسا خدمت می‌کردند. در سال ۱۲۹۴ سرتیپ رضا خان در بریگاد قزاق، از سوی فرمانده بریگاد برای تشکیل بخش مسلسل قزافخانه از همدان به تهران فرستاده شد. جنگ جهانی اول با عهدنامه صلحی در روز ۱۳ تیر ماه ۱۲۹۸ در اروپا به پایان رسید ولی جنگ در ایران ادامه یافت. ارتش روسیه که در ایران بود منحل شد و از ایران خارج شد و سراسر ایران به اشغال انگلیس درآمد. در ۱۷ امرداد ماه ۱۲۹۸ برابر با ۹ اوت ۱۹۱۹ قراردادی میان دولت ایران یعنی قاجاریان با گرفتن رشوه‌های سنگین و دولت انگلستان بسته شد که بر پایه آن قرارداد خیانتکارانه و استعماری، قرار بود که کشور ایران زیر کنترل کامل انگلستان درآید.

در این زمان مجلس شورای ملی شش سال بود که بسته شده بود و در درازای این زمان ده نخست‌وزیر و کابینه بر سر کار آمدند و کناره‌گیری کردند. فتح‌الله اکبر سپهدار اعظم سپهدار رشتی در مهر ماه ۱۲۹۹ با پشتیبانی دولت انگلیس نخست‌وزیر شد و به انگلیسی‌ها قول داد که انتخابات را برگزار کند تا قرارداد ۱۹۱۹ را که وثوق‌الدوله امضا کرده بود، در مجلس به تصویب برساند که قانونی شود. با شکایت‌هایی که از خانواده قاجار از سراسر کشور به مجلس شورای ملی و نخست وزیر رسید، سرانجام در روز ۶ آبان ماه ۱۳۰۴ سیل مردم تهران روانه مدرسه نظام شد و گروه بی شماری در خانه رضا خان پهلوی نخست وزیر و فرمانده کل قوا بست نشستند و درخواست برانداختن سلطنت قاجاریه و تشکیل مجلس موسسان را نمودند. نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری پنجم بر آن شدند که سلسله قاجار مغول را در ایران منقرض کنند و حکومت موقتی را به رضا خان پهلوی بدهند. مجلس موسسان برای دگرگون ساختن چهار اصل متمم قانون اساسی مشروطه برگزار شد که در آن رضا شاه پهلوی شاهنشاه ایران شد و شاهنشاهی ایران از سوی ملت ایران به خاندان پهلوی داده شد.

در روز ۲۸ آذر ماه ۱۳۰۴ به فرمان اعلیحضرت رضا شاه پهلوی، نخستین دولت سامانه پهلوی به نخست وزیری محمدعلی فروغی برگزیده شد. جشن با شکوه تاجگذاری اعلیحضرت همایونی برای روز یکشنبه ۴ اردیبهشت ماه ۱۳۰۵ در قصر برلیان کاخ گلستان برگزار شد.

سال‌ها مردم ایران با بیماری‌های فراگیر ویروسی و یا باکتریایی چون مالاریا، آبله، سل، وبا، اسهال خونی یا ورم روده، راشیتیسم یا نرمی استخوان، جذام، سالک، حصبه یا تب نوبه، تراخم، کچلی و دیگر بیماری‌ها چون بیماری‌های پوستی و مقاربتی دست به گریبان بودند. به فرمان اعلیحضرت رضا شاه پهلوی سرانجام در بهمن ماه ۱۳۰۵ قانون تمرکز موسسات صحی مملکتی در اداره کل صحیه به تصویب مجلس شورای ملی رسید تا مرکزهای درمان و بهداشتی همه زیر چتر یک سازمان گردآیند، با این کار پایه‌های وزارت بهداری گذاشته شد. علی اکبر داور حقوقدانی که در ژنو درجه دکترای خود را گرفته بود، از سوی رضا شاه بزرگ مامور شد که یک سیستم قضایی فراگیر و یکسان برای ایرانیان و بیگانگانی که در ایران زندگی می‌کردند بنیادنهد و دادگستری نوین و مدرن بر پایه قوانین سکولار را جایگزین آن سازد. در ۲۷ بهمن ماه ۱۳۰۵ قانون اصلاح قوانین عدلیه و بنیان دادگستری نوین از سوی مجلس شورای ملی تصویب شد. در روز ۱۷ شهریور ماه ۱۳۰۷ اعلیحضرت همایون رضا شاه پهلوی بانک ملی ایران را گشودند. تصویب قانون ثبت احوال با آشوب ملایان روبرو شد و آنان فریاد بر آوردند که دولت می‌خواهد برای زنان نام بگذارد و آنان را به عقد مردان دیگر دربیاورد، سپس نوبت به قانون ثبت املاک و اسناد رسید. با وجود همه کارشکنی‌ها و فتواهای ملایان مردم ایران دارای نام خانوادگی و شناسنامه و آدرس خانه شدند. در روز ۶ دی ماه ۱۳۰۷ قانون دگرگون شدن پوشاک مردان ایرانی تصویب شد و فرمان اجرای آن ۴ روز پس از آن توشیح شد. رضا شاه بزرگ می‌اندیشیدند که با دگرگون ساختن شکل مردم از پوشیدن عمامه و عبا به کت و شلوار و گذاشتن کلاه کپی کلاه پهلوی شاید بینش آنان نیز دگرگون شود و جامعه ایران پس از قرن‌ها رکود به جنبش بیافتند. امتیاز چاپ اسکناس ایران در زمان ناصرالدین شاه قاجار برای ۶۰ سال به بانک انگلیسی داده شده بود. بدین روی قانون مبادله امتیازنامه بانک شاهنشاهی ایران به تاریخ ۶ خرداد ماه ۱۳۰۹ از سوی مجلس شورای ملی به تصویب رسید.

هموندان حزب کمونیست ایران در سال‌های ۱۳۰۸ و ۱۳۰۹ خورشیدی به ویژه در شهرهایی که رضا شاه بزرگ کارخانه بنیان کرده بود و صنعتی وجود داشت همانند کارخانه پارچه‌بافی اسپهان، راه‌آهن مازندران، قالیبافی مشهد، و شرکت نفت انگلیس و ایران اعتصاب به راه انداختند. در این زمان نیز قوانین دادگستری ایران از سوی وزیر کاردان و دانشمند دادگستری علی اکبر داور و همکارانش نوشته می شد تا شریعت را به قوانین مدنی و مدرن دگرگون سازند. اعلیحضرت همایون رضا شاه پهلوی نخستین کارخانه قند ایران را در ۸ بهمن ماه ۱۳۱۰ در کهریزک گشودند. این کارخانه با ماشین‌های مدرن آغاز به کار کرد و می‌توانست روزی ۵۰ خروار قند بسازد. با به کار افتادن کارخانه قند کشت چغندرقند در ایران گسترده شد. دومین کارخانه قند ایران در کرج در آذر ماه ۱۳۱۱ به دست اعلیحضرت رضا شاه گشوده شد. در این زمان بیش از ۵۰ کارخانه بزرگ بافندگی و ریسندگی نخ و پشم، ۸ کارخانه بزرگ قند، ۷ کارخانه چرم سازی، و ۶ کارخانه کبریت سازی، ۲۸ کارخانه صابون سازی، ۴۵ کارخانه پنبه پاک کنی در سراسر کشور بکار افتادند. هم چنین کارخانه‌های حریر بافی چالوس، دخانیات، ریسمان ریسی، چای سازی، کاغذ سازی، ابزار سازی، هواپیما سازی، پالایش و ذوب مس، بلورسازی و دیگر کارخانه‌ها یکی پس از دیگری راه اندازی شدند. در روز ۲۲ مهر ماه ۱۳۱۶ نخستین سنگ کارخانه ذوب آهن ایران پس از سال‌ها بررسی به دست اعلیحضرت رضا شاه پهلوی گذارده شد که شوربختانه با آغاز جنگ جهانی دوم و بمباران و اشغال ایران از سوی دو کشور استعماری شوروی و انگلستان بخش‌هایی از کارخانه که در کشتی به سوی ایران ترابر می‌شدند هیچگاه به ایران نرسید و دولت ایران آسیب مالی زیادی دید و ساختن کارخانه سالیان بسیار فرافکنده شد.


روز ۶ آذر ماه ۱۳۱۱ به فرمان اعلیحضرت رضا شاه بزرگ امتیازنامه نفت دارسی لغو شد. انگلو پرشن کمپانی بر پایه قرارداد خائنانه آرمیتاژ اسمیت که پس از بستن قرارداد استعماری ۱۹۱۹ از سوی محمد مصدق به بار آمده بود، حق‌الامیتاز نفت را محاسبه می‌کرد.

در خجسته روز ۲۴ اسفند ماه ۱۳۱۳ زادروز رضا شاه بزرگ، دانشگاه تهران در آیین باشکوهی در پیشگاه اعلیحضرت رضا شاه بزرگ گشوده شد. و در روز تاریخی ۱۷ دی ماه ۱۳۱۴ اعلیحضرت همایون رضا شاه بزرگ در آیین باشکوهی که برای از میان برداشتن حجاب و چادر در دانش‌سرای مقدماتی برپا شده بود، به همراه علیاحضرت ملکه پهلوی و والاحضرت شاهدخت شمس پهلوی، و والاحضرت شاهدخت اشرف پهلوی وارد دانش سرای مقدماتی شدند. با کشف حجاب و دادن آزادی به بانوان ایران و برداشتن چادر ننگین سیاه از سر بانوان ایرانی در در سراسر کشور آیین‌های جشن و سپاس از شاهنشاه ایران برقرار شد.

در روز ۲۳ مهرماه ۱۳۰۶ نخستین کلنگ ساختمان راه‌آهن سراسری در تهران جایی که ایستگاه راه‌آهن تهران ساخته شد، برزمین زده شد. راه‌آهن سراسری در ۲۷ مرداد ماه ۱۳۱۷ به پایان رسید و دو خط شمال و جنوب به یکدیگر پیوستند. راه‌آهن سراسری در روز چهارم شهریورماه ۱۳۱۷ در آیین ویژه‌ای به دست رضا شاه بزرگ گشوده شد و بهره‌برداری از آن آغاز گردید. .

ساعت ۳ بامداد روز ۳ شهریور ماه ۱۳۲۰ نیروی زمینی، هوایی و دریایی شوروی شهرهای شمالی ایران را بمباران و بسیاری از مردم بی‌پناه را کشتار کرد. در جنوب ایران نیز نیروی زمینی، هوایی و دریایی انگلستان شهرهای جنوبی ایران را بمباران و خاک ایران را اشغال کردند. اعلیحضرت رضا شاه بزرگ در روز ۳ شهریور ماه نامه‌ای به پرزیدنت روزولت فرستادند و از ایشان خواستند که این تجاوزها را پایان دهند. پرزیدنت روزولت در پاسخ نوشت که ایران در خطر نیست بلکه تنها از میان برداشتن هیتلر آرمان این کشورهاست، وی همچنین افزود که این کارهای جنگی به هیچ روی علیه استقلال و تمامیت ارضی ایران نیست. در روز ۵ شهریور ماه به دستور اعلیحضرت همایون رضا شاه بزرگ "فرمان متارکه" داده شد تا دست از عملیات نظامی برداشته شود. سفارت‌های آلمان، مجارستان و ایتالیا و رومانی در تهران بسته شدند. استالین تهدید کرد که یا اعلیحضرت همایون رضا شاه پهلوی از شاهنشاهی ایران کناره‌گیری می‌کند وگرنه تهران اشغال خواهد شد و او اعلیحضرت را دستگیر و شاهنشاهی ایران را منقرض خواهد نمود. روز ۲۵ شهریور ماه ۱۳۲۰ اعلیحضرت همایون رضا شاه بزرگ پدر ایران نوین از شاهنشاهی ایران برای بودن ایران و تجزیه نشدن آن از شاهنشاهی ایران کناره‌گیری کردند.

هنوز اعلیحضرت از دروازه‌های پایتخت بیرون نرفته بودند که دو ارتش شوروی و بریتانیا تهران را اشغال کردند و کنترل همه وزارتخانه‌ها و اداره‌ها را در دست گرفتند، با این کار، برنامه رفرم و ایران نوین برای سال‌های دراز بازایستاد. استالین دشمن رضا شاه بزرگ بی درنگ هموندان حزب کمونیست ایران را از زندان‌ها بیرون آورد و در روز ۱۰ مهر ماه ۱۳۲۰ حزب توده گروهی خائن به ملت و کشور ایران و آدم‌کُش، ستون پنجم در کشور ایران را بنیان ساخت و فرمان های خود را برای جداسازی آذربایجان از ایران، بنیان فرقه دموکراتیک آذربایجان با استفاده از رسانه‌های گروهی را با همدستی حزب توده در ایران صادر کرد. در روز چهارشنبه ۴ امرداد ماه ۱۳۲۳ رضا شاه بزرگ با قلبی شکسته جهان فانی را بدرود گفتند. قلبی که برای ایران می تیپد بازایستاد، برای ایرانی که در آن زمان، در اشغال بیگانگان بود و زیر چکمه‌های ارتش خونخوار کشورهای استعمارگر شوروی و انگلستان چهار سال ویران شد. برای ایرانی که آن اندازه ناتوان شده بود که یارای پذیرفتن پیکر شاهنشاهی که آبادش کرده بود را نداشت. ولی سرانجام با خیانت همه گروهک‌های چپ و راست و توافق امریکا و اروپا برای دست یافتن به مواد خام کشوری ثروتمند چون ایران و کان های نفتی خاور میانه ایران دوباره از سال ۲۵۳۷ شاهنشاهی به اشغال بیگانگان درآمد. روان رضا شاه بزرگ شاد.... زندگی‌نامه این بزرگ مرد تاریخ ایران را بخوانید و میان ایرانیان پخش کنید