اعلامیه مشترک ایران و اندونزی ۹ تیر ماه ۱۳۵۴
در پایان دیدار رسمی پنج روزه حضرت ژنرال سوهارتو رئیس جمهوری اندونزی و بانو از ایران، ۹ تیر ماه ۱۳۵۴ اعلامیه مشترک ایران و اندونزی به چاپ رسید: [۱]
بنا به دعوت اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانوی ایران، حضرت رئیس جمهوری اندونزی و بانو سوهارتو از تاریخ پنجم تا نهم تیر ماه ۱۳۵۴ (برابر با بیست و ششم تا سی ام ژوئن ۱۹۷۵) از ایران بازدید رسمی به عمل آورند.
۱- در این سفر جناب آقای وزیر امور خارجه اندونزی و بانو آدام مالیک و جناب آقای پرفسور دکتر رید جویونیتی ساسترو وزیر اقتصاد و دارایی و صنایع و رئیس سازمان ملی برنامه و جناب آقای سودهارمونو وزیر مشاور و عده‌ای دیگر از مقامات عالی‌رتبه دولت جمهوری اندونزی، حضرت رئیس جمهوری و بانو سوهارتو را همراهی کردند.
۲- حضرت رئیس جمهوری اندونزی و بانو سوهارتو مورد استقبال گرم اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانو و دولت و ملت ایران که نمایانگر علائق مودّت بسیار نزدیک دو کشور اراده و خواست دو ملت برادر به گسترش و افزایش همکاری‌های خود در کلیه زمینه‌ها است، قرار گرفتند. حضرت ژنرال سوهارتو رئیس جمهوری اندونزی در آغاز بازدید رسمی خود تاج گلی نثار آرامگاه رضاشاه کبیر نمودند. حضرت رئیس جمهوری اندونزی و بانو سوهارتو در مدت اقامت خود در ایران از آثار و نقاط جالب تاریخی و اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی و علمی ایران دیدن کردند. اعلیحضرتین یک ضیافت رسمی به افتخار حضرت پرزیدنت و بانو سوهارتو برپا فرمودند.
۳- در طی این سفر رئیس جمهوری اندونزی پیشرفت‌هایی را که تحت رهبری توانا و خردمندانه اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر نصیب کشور ایران شد، مورد تحسین قرار دادند و مراتب تجلیل خویش را از این پیشرفت‌ها به اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر ابراز داشتند.
۴- سران دو کشور پیرامون بسیاری از مسائل مربوط به امور بین‌المللی و منطقه‌ای و همچنین در خصوص مسائل دوجانبه و همکاری‌های مورد علاقه فیمابین دو کشور به تبادل نظر و مشاوره پرداختند. این مذاکرات، که در محیطی سرشار از مودّت قلبی صمیمانه و تفاهم متقابل صورت گرفت، در تحکیم هر چه بیشتر مناسبات دوستانه بین دو ملت مؤثر بوده است و یک بار دیگر نشان داد که دو کشور در امور بین‌المللی و مسائل منطقه‌ای و روابط دوجانبه ایران و اندونزی نظرات مشابهی دارند.
۵- سران دو کشور، ضمن بررسی اوضاع بین‌المللی، از تمایل جهانی به تنش‌زدایی و مذاکره ابراز رضایت و تأیید فرمودند که این امر به جریان تخفیف تشنجات بین‌المللی کمک کرده است. مع‌الوصف از ادامه وجود پاره‌ای اوضاع بحرانی توأم با کشمکش و تشنج ابراز تأسف نمودند. سران دو کشور مؤکداً اعلام داشتند که حفظ صلح و ثبات تنها در مسئولیت کشورهای بخصوصی نیست، بلکه این امر به عهده تمامی جامعه بین‌المللی است.
۶- سران دو کشور، پس از بررسی رویدادهای اخیر در هندوچین، از پایان گرفتن جنگ و اعاده صلح در کامبوج و ویتنام جنوبی حسن استقبال و صمیمانه اظهار امیدواری نمودند که این رویدادها افق صلح واقعی و پیشرفت و ثبات را در منطقه جنوب شرقی آسیا باز کند.
۷- سران دو کشور اوضاع اقیانوس هند و خلیج فارس را بررسی و بار دیگر تأکید کردند که امنیت اقیانوس هند و خلیج فارس باید بوسیله کشورهای ساحل تأمین شود. سران دو کشور از اینکه اندیشه وجود اقیانوس هند به عنوان یک منطقه صلح و دور از رقابت قدرت‌ها و تشنج و فزایندگی حضور نظامی کشورها مودّت قبول و پشتیبانی وسیع‌تری واقع شده است، ابراز خرسندی کردند. بدین ترتیب، به این حقیقت از طرف دُوَل بیشتر توجه می‌شود که اجرای قطعنامه‌های سازمان ملل متحد در این زمینه به تحکیم صلح و امنیت بین‌المللی و پیشبرد منافع راستین کشورهای ساحل و تعمیم همکاری‌های اقتصادی در میان آنان کمک خواهد کرد. سران دو کشور در عین حال نگرانی شدید خود را از افزایش فعالیت ناوگان کشورهای بزرگ در منطقه اقیانوس هند ابراز داشتند و از این کشورها خواستار شدند که دست به اقداماتی نزنند که برای استقرار اقیانوس هند به عنوان منطقه صلح زیان‌بخش باشد. سران دو کشور در این مورد که صلح و آرامش در خلیج فارس بایستی با همکاری بین کشورهای ساحلی حفظ و حراست شود توافق داشتند.
۸- سران دو کشور اوضاع خاورمیانه را مورد مذاکره قرار دادند و از گشایش آبراه سوئز از جانب مصر استقبال کرده و این عمل را گامی مثبت در راه صلح تلقی نمودند و اظهار امیدواری کردند که اقدامات بیشتری در جهت استقرار صلحی پایدار در این منطقه به عمل آید و احتمالاً کنفرانس ژنو بتواند موجب پیدایش راه‌حلی عادلانه برای مسئله خاورمیانه شود. سران دو کشور در این زمینه نظر همیشگی خود را دایر بر اینکه کلیه کشورهای جهان بایستی مساعی پیگیر جهت رفع کشمکش بین اعراب و اسرائیل بر مبنای قطعنامه شماره ۲۴۲ شورای امنیت سازمان ملل متحد و دیگر قطعنامه‌های مربوطه مبذول دارند تکرار کردند و نیز خواستار آن شدند که اسرائیل قوای خود را از اراضی اشغال شده اعراب بکلی خارج کند و حقوق حقه و مشروع مردم فلسطین به آنان بازگردانده شود.
۹- سران دو کشور اوضاع قبرس را هم مورد توجه قرار دادند و ضمن اینکه یک بار دیگر از استقلال و حاکمیت و تمامیت ارضی قبرس پشتیبانی نمودند، خواهان اجرای قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد درباره قبرس شدند و اظهار امیدواری کردند که مجاهدات دولت‌های ترکیه و یونان از مجاری سیاسی و از راه مذاکره منجر به یک توافق و ترتیب سیاسی آتی در قبرس در نتیجه مشاورات بین دو جامعه آن در محیطی صلح‌آمیز شود.
۱۰- اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر تحولات اخیر مربوط به عادی شدن مناسبات بین ایران و عراق را تشریح فرمودند و حضرت پرزیدنت سوهارتو از این تحول مثبت حسن استقبال کردند. طرفین اعتقاد خود را به اینکه توفیق چنین تدابیری نه فقط به روابط دوستی و همکاری بین دو کشور همسایه بلکه به ثبات منطقه و صلح جهان نیز کمک خواهد کرد، بیان داشتند.
۱۱- سران دو کشور درباره اهمیت کنفرانس سازمان ملل متحد پیرامون حقوق دریاها اتفاق نظر داشتند و لزوم همکاری نزدیک‌تر بین دو کشور در کنفرانس مزبور و پشتیبانی متقابل از آن کنفرانس را مورد تأکید قرار دادند و اظهار علاقه کردند که ضوابط حقوق بین‌المللی که از این کنفرانس ناشی می‌شود منافع کلیه کشورها بخصوص حق حاکمیت و تمامیت ارضی و امنیت آنان را منظور بدارد.
۱۲- حضرت پرزیدنت سوهارتو نظرات اندونزی را درباره تجدید حیات و آمادگی ملی در زمینه‌های ایدئولوژی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، دفاع و امنیت برای اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر تشریح و مساعی آن دولت را در توسعه و تقویت ملی خود که با کمال موجد تقویت و تجدید حیات و آمادگی منطقه‌ای خواهد بود، به اطلاع معظم‌له رساندند. در این زمینه حضرت پرزیدنت سوهارتو اهمیت اصول دولت مجمع‌الجزایری را در مورد فلسفه تجدید حیات و آمادگی ملی، علی‌الخصوص به منظور حفظ وحدت و یکپارچگی ملی و ثبات سیاسی و پیشرفت اقتصادی و امنیت ملی، مورد تأکید قرار دادند. اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر مراتب علاقمندی و پشتیبانی خود را از مساعی اندونزی در راه تحکیم آمادگی ملی و تجدید حیات و هماهنگی منطقه‌ای ابراز داشتند.
۱۳- سران دو کشور روابط اقتصادی بین‌المللی را مورد توجه قرار دادند و با نظر به همبستگی روزافزون اقتصاد جهان اظهار امیدواری کردند که کشورهای پیشرفته در پیروی از سیاست‌های اقتصادی خود تدابیری اتخاذ نکنند که ثبات اقتصادی کشورهای رو به رشد را متزلزل سازد. طرفین معتقد بودند تدابیر بین‌المللی در زمینه مسائل مربوط به کالا، از قبیل اتخاذ ترتیباتی برای تثبیت قیمت کالا، سهم مهمی در جهت رفع مشکل اساسی جهان یعنی لزوم تجدید بنای نظام کنونی اقتصاد بین‌المللی خواهد داشت. هر دو طرف اتفاق نظر و یکپارچگی کنفرانس کشورهای در حال توسعه را در داکار راجع به مواد خام را مبنی بر اینکه استقرار یک نظام جدید اقتصاد بین‌المللی بایستی با ایجاد حداکثر بهبود وضع کالا آغاز گردد تأیید فرمودند. در این زمینه سران دو کشور متذکر شدند در جهانی که ملل هر روز بیش از پیش به یکدیگر وابسته می‌شوند، اندونزی و ایران نقش مثبت و روزافزونی در امور منطقه‌ای و بین‌المللی به عهده داشند. سران دو کشور توافق داشتند که با اقدام در راه تحقق یک نظام نوین اقتصاد بین‌المللی، ایران و اندونزی باید نظرات و موقعیت خود را از لحاظ تأمین اجرای هدف‌های مشترک و حفظ علائق مشترک هماهنگ و همگام سازند.
۱۴- سران و کشور جنبه‌های فرهنگی، علمی، تجاری و اقتصادی مناسبات دو جانبه ایران و اندونزی را مورد بررسی قرار دادند.
۱۵- در این زمینه توافق گردید که دو کشور در چهارچوب موافقتنامه فرهنگی موجود فیمابین در توسعه روابط فرهنگی خود خواهند کوشید و بدین منظور طرق همکاری بین دو کشور را در زمینه‌های آموزشی، علمی، هنری و ادبی و سایر فعالیت‌های فرهنگی مورد استفاده بیشتر قرار دهند.
۱۶- سران دو کشور از پیشرفت حاصل در زمینه همکاری اقتصادی بین دو کشور ابراز خرسند کردند و توافق داشتند که امکانات وسیع‌تری برای توسعه همکاری اقتصادی بین دو کشور وجود دارد و مقرر فرمودند کلیه تدابیر لازم برای تقویت این روابط به منظور پیشرفت و ترقی اقتصادی ایران و اندونزی اتخاذ گردد. در این زمینه سران دو کشور موافقت کردند که وظیفه تنظیم برنامه قطعی همکاری از جمله در زمینه‌های بازرگانی، فنی و همکاری اقتصادی به کمیسیون مشترکی که بعداً تشکیل خواهد گردید ارجاع شود. همچنین برای افزایش این همکاری‌ها در آینده موافقت نمودند که امکانات فعالیت‌های مشترک بین دو کشور که با منافع متقابل مطابقت دارد مورد بررسی قرار گیرد. ایران علی‌الاصول آماده است که تسهیلات مالی به منظور کمک به انجام فعالیت‌های مذکور فراهم سازد.
۱۷- دو طرف با مراجعه به فهرست طرح‌های عمده توسعه که از جانب اندونزی برای امکان همکاری بین دو کشور به ایران ارائه گردیده است موافقت کردند که باید همچنان این طرح‌ها را به منظور تعیین زمینه‌های همکاری بین خود بر اساس منافع متقابل مرد توجه قرار دهند.
۱۸- سران دو کشور موقعیت مشابه دو دولت خود را در بسیاری از امور و نظرات بین‌المللی با قدرشناسی عمیق متذکر شدند و سودمندی مشاورات و تبادل نظرهای ادواری در سطح وزیران را در هر موقع و مکان که نیاز باشد به منظور تأمین هم‌آهنگی مستمر نظرات و همگامی در کوشش‌ها مورد قبول قرار دادند.
۱۹- حضرت رئیس جمهوری اندونزی و بانو سوهارتو مراتب امتنان خود را از پذیرایی صمیمانه و میهمان‌نوازی گرم اعلیحضرتین و دولت و ملت ایران از ایشان و همراهان ابراز داشتند. حضرت پرزیدنت سوهارتو و بانو از اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانوی ایران دعوت نمودند که از اندونزی دیدن فرمایند. این دعوت با مسرت پذیرفته شد و تاریخ آن در موقع مقتضی تعیین خواهد گردید.