آیین سلام نوروزی علیاحضرت شهبانو فرح پهلوی کاخ جهان‌نما ۱ فروردین ماه ۲۵۳۶ شاهنشاهی

۱ فروردین ماه ۲۵۳۶ – سلام نوروزی شهبانو در کاخ نیاوران

در بعد از ظهر روز اول فروردین‌ماه، آیین سلام نوروزی در پیشگاه علیاحضرت شهبانو در کاخ نیاوران برگزار شد. همه ساله همسران شخصیت‌های مملکتی در اولین روز سال به حضور شهبانو شرفیاب می‌شوند و سال نو را تبریک می‌گویند. معمولاً کاخ جهان‌نما که بنای قدیمی صاحب‌قرانیه است و دفتر کار شاهنشاه نیز در آن قرار دارد، محل برگزاری آیین سلام نوروزی شهبانو است. در بعد از ظهر اولین روز فروردین، در دفتر کار شاهنشاه آریامهر آیین سلام نوروزی شهبانو برگزار شد.

در شاه‌نشین اتاق میز تحریر شاهنشاه به همان صورت همیشگی با تلفن‌های متعدد در کنار، با پرتره‌ای از والاحضرت همایون ولایتعهد، کتاب‌هایی قطور، کُره‌ای جهان‌نما دیده می‌شد و در زاویه مقابل شاه‌نشین همان مبل‌های مخمل سبز همیشگی قرار داشت.

در دو طرف در ورودی دو گلدان پر از شاخه‌های گل زرد بر روی دو میز پایه بلند جلب نظر می‌کرد و نور چلچراغ‌ها که در آیینه‌کاری دیوارها دو چندان می‌شد، جلب توجه می‌کرد.

خانم‌های شخصیت‌ها برای شرفیابی به حضور شهبانو، بهترین لباس‌های خود را پوشیده بودند، چهره‌هایشان را آراسته بودند و همگی با کلاه‌هایی که اغلب لبه بلند و بزرگ بود، از ساعت سه بعد از ظهر به کاخ می‌آمدند. بوی عطرهای مختلف فضای کاخ جهان‌نما را پر کرده بود. روی میزهای کاخ از کریدورها، سرسراها تا اتاق‌های مختلف همه جا شیرینی‌های مختلف ایرانی دیده می‌شد. باقلوا، نان برنجی، توت، نان نخودچی، سوهان عسلی، همه در ظروف نقره روی میزها چیده شده بود. در هر یک از اتاق‌ها گروه‌های خاصی طبق برنامه اجتماع می‌کردند تا ورود و خروج به تالار جهان‌نما که نسبتاً راه ورودی وسیعی ندارد، آسانتر باشد.

در ساعت چهار بعد از ظهر اولین گروه، که بانوان رؤسای دربار شاهنشاهی بودند، به تالار جهان‌نما وارد شدند و همگی کنار هم در یک صف دور تا دور تالار ایستادند.

تشریف‌فرمایی علیاحضرت شهبانو را آقای هرمز قریب، رئیس کل تشریفات شاهنشاهی، اعلام کرد. علیاحضرت شهبانو در لباس سفید ساده و زیبا با یک ردیف مروارید و با لبخند پر مهر همیشگی به تالار تشریف‌فرما شدند.

خانم پروانه قریب، همسر رئیس کل تشریفات شاهنشاهی، شادباش‌های حاضران را به عرض رساند و علیاحضرت شهبانو در پاسخ، سال نو را به حاضرین تبریک گفتند.

پس از چند لحظه آقای ادیب هویدا، رئیس تشریفات، با یک سینی پر از کیسه‌های آبی رنگ کوچک و زیبایی پیش آمد. درون هر یک از این کیسه‌ها یک سکه مخصوص علیاحضرت شهبانوی ایران که به مناسبت نوروز ۲۵۳۶ ضرب شده‌است، قرار داشت و علیاحضرت شهبانو ضمن آنکه با حاضران دست می‌دادند، به هر یک از آنان یکی از این کیسه‌ها را مرحمت می‌کردند. (این صحنه در شرفیابی کلیه گروه‌ها تکرار شد و هر یک از حاضران در تالار از دست شهبانو عیدی گرفتند) صف که به پایان رسید، حاضران سالن را ترک کردند و فقط خانم قریب، همسر رئیس کل تشریفات شاهنشاهی و خانم نهاوندی، همسر رئیس دفتر مخصوص علیاحضرت شهبانو در تالار باقی ماندند و تا پایان مراسم سلام نوروزیِ شهبانو، در تالار بودند.

همسران وزرا

گروه بعدی بانوان هیأت وزیران، هیأت رئیسه سنا و شورای ملی و بانوان رؤسای دانشگاه‌ها و مؤسسات عالی کشور بودند.

در صف بانوان وزرا، چهره‌ها همه آشنا بودند. منیر وکیلی، هنرمند پر ارزش اپرا – همسر دکتر مجیدی، وزیر مشاور و رئیس سازمان برنامه و بودجه – ثریا گنجی، همسر دکتر گنجی، وزیر آموزش و پرورش – آراسته حکمت، همسر وزیر نیرو – شهلا بهادری، همسر وزیر اطلاعات و جهانگردی و بالاخره خانم خلعت‌بری، همسر وزیر خارجه که از جمله زنان فهمیده و شیک پوش کشور ما است، همه در صف دیده می‌شدند.

پس از تشریف‌فرمایی علیاحضرت شهبانو به تالار، خانم آموزگار، همسر جمشید آموزگار، دبیرکل حزب رستاخیز ملت ایران و وزیر مشاور، سال نو را به پیشگاه شهبانو تبریک عرض کرد و علیاحضرت شهبانو نیز سال نو را به بانوان وزرا تبریک گفتند و به هر یک از آنان سکه مخصوص مرحمت کردند.

در برابر صف بانوان هیأت رئیسه سنا و شورای ملی، خانم ریاضی، همسر رئیس مجلس شورای ملی و خانم شریفی، همسر رئیس دانشگاه تهران، سال نو را تبریک عرض کردند و مورد مرحمت قرار گرفتند.

بانوان امرای ارتش

در ساعت چهار و نیم بعد از ظهر، بانوان امرای ارتش به پیشگاه شهبانو بار یافتند و خانم مهشید ازهاری، همسر رئیس ستاد بزرگ ارتشتاران، همراه با تبریک سال نو، اظهار امیدواری کرد که:

"در سال نو زنان ایران در زمینه خدمات ملی و میهنی کوشاتر باشند و بتوانند رضایت بیشتر خاطر شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانو را فراهم کنند."

علیاحضرت شهبانو با تبریک متقابل، بانوان امرای ارتش شاهنشاهی را مورد مرحمت قرار دادند.

بانوان سفرای خارجی

گروه بعدی بانوان رؤسای هیأت‌های سیاسی در دربار شاهنشاهی بودند که برای عرض تبریک سال نو به حضور شهبانو می‌رسیدند. نزدیک به شصت نفر بودند در جامه‌های رنگارنگ ملی کشورهایشان.

شادباش این گروه را خانم «بوآبا»، همسر سفیر رومانی در دربار شاهنشاهی، معروض داشت و با اشاره به سال برگزاری آیین پنجاهمین سال شاهنشاهی پهلوی افزود:

"ما پیشرفت‌های عظیم ملت ایران را که تحت توجهات شاهنشاه آریامهر پدید آمده است، با دیده تحسین می‌نگریم."

علیاحضرت شهبانو فرمودند:

"از شما و همه خانم‌های حاضر به خاطر آیین بزرگداشت پنجاه سال شاهنشاهی پهلوی، صمیمانه تشکر می‌کنم.

شما از فعالیت‌های اجتماعی و فرهنگی که در حال حاضر در ایران انجام می‌شود، یاد کردید. برای همه ما مایه مباهات است که برای بهتر شدن زندگی فرزندان و خانواده انسانی به طور عموم، این هدف‌های عالی را دنبال می‌کنیم. این وظیفه تمام زنان جهان است که به عنوان مادر، به عنوان همسر و به عنوان آموزگاران نسل آینده، جهات مختلف فرهنگ و عوامل اجتماعی را یاری دهند و از آن دفاع کنند. اطمینان دارم که همه شما این وظیفه را با شجاعت دنبال می‌کنید.

برای شما آرزوی موفقیت دارم."

بانوان سفرای خارجی تالار را ترک کردند و بانوان نخست وزیران، سفیران و استانداران پیشین به پیشگاه علیاحضرت شهبانو شرفیاب شدند و خانم اقبال، همسر رئیس هیأت مدیره و مدیر عامل شرکت ملی نفت ایران، در مقام همسر نخست وزیر اسبق، عید نوروز را تبریک عرض کرد و علیاحضرت شهبانو نیز متقابلاً نوروز را به حاضران تبریک گفتند و پس از ابراز مرحمت نسبت به حاضران، تالار را ترک فرمودند.

در ساعت پنج بعد از ظهر گروه پر جمعیتی به تالار جهان‌نما وارد شدند که اعضای هیأت مدیره، مدیران عامل سازمان‌های تحت ریاست عالیه علیاحضرت شهبانو و جمعیت‌های زنان بودند. از این گروه آقایان نیز به جمع بانوان برای عرض تبریک به پیشگاه شهبانو پیوستند.

پس از تشریف‌فرمایی علیاحضرت شهبانو به تالار، آقای دکتر اقبال، رئیس هیأت مدیره و مدیر عامل شرکت ملی نفت ایران، سال نو را به پیشگاه شهبانو تبریک عرض کرد.

علیاحضرت شهبانو فرمودند:

"امیدوارم که امسال برای همه مبارک و توأم با خوشی و سعادت باشد.

از زحماتی که خانم‌ها و آقایان برای به ثمر رسانیدن اهداف سازمان‌های مختلف کشیده‌اند و یاری که به من می‌دهند، قدردانی می‌کنم و امیدوارم که در سال نو با ایمان و پشتکار و صداقت بیشتر بتوانیم همگی به شاهنشاه و مملکت عزیزمان خدمت کنیم."

زنان روستایی

گروه بعدی ده زن و دختر جوان کارگر و روستایی بودند. وارد تالار که شدند از ته دل می‌خندیدند. هیجان‌زده بودند. چشم‌هایشان از شادی برق می‌زد. زنان روستایی بهترین لباس محلی خود را با روسری‌های پولک دوزی پوشیده بودند. هیچ کدامشان بوی عطرهای زنان شهری را نمی‌دادند، ولی به راستی بوی بنفشه‌های کوهی را می‌دادند.

زنان روستایی قبل از کارگران کنار هم ایستادند. ایراندخت خدادادی از جیرفت، پریوش صالحی از خلخال آذربایجان، عذرا میرکاظمی از بیرجند، حاجیه خانم نصیری از ماسوله گیلان و خدیجه احمدی کردستانی از شهرستان بانه، نمایندگان زنان روستایی بودند و پنج دختر جوان از کارخانه‌های تولیدی اطراف تهران، نمایندگان زنان کارگر بودند.

مهندس روحانی، وزیر کشاورزی و سرپرست تعاون و امور روستاها و منوچهر آزمون، وزیر کار و امور اجتماعی، در کنار این دو گروه در تالار در انتظار تشریف‌فرمایی شهبانو بودند.

ساعت پنج و بیست دقیقه بعد از ظهر بود که علیاحضرت شهبانو به تالار تشریف‌فرما شدند. همین که به برابر زنان روستایی رسیدند، پریوش صالحی که از خلخال آمده بود، از جیب جلیقه‌اش قرآن کوچکی را بیرون آورد و آن را به حضور شهبانو هدیه کرد و گفت:

:به خدا ما خلخالی‌ها منتظر قدومتان هستیم. دلمان می‌خواهد به خلخال تشریف بیاورید و ببینید که چقدر دوستتان داریم."

هر یک از زنان روستایی از شهبانو دعوت می‌کردند که در سال نو روزی در روستای آنان میهمانشان باشند و شهبانو با لطف همیشگی، با گرمی و محبت، دست‌های آنان را فشردند و به آنها قول دادند که در صورت فرصت، به شهر و روستای آنها هم سفر خواهندکرد.

نماینده زنان روستاهای خلخال به عرض شهبانو رساند که با چه اشتیاقی این دقایق را انتظار می‌کشیده است و معروض داشت:

"به خدا شهبانو پا به پای مردان کار می‌کنیم. مثل زنان شهری تلاش می‌کنیم. از دور افتاده‌ترین نقاط به خانه شاه آمدیم تا به شما تبریک بگوییم و بگوییم که چقدر دوستتان داریم و چقدر دلمان می‌خواست که شما را ببینیم."

شهبانو فرمودند:

"من هم امیدوارم که در سال نو خوب و خوش باشید و فراموش نکنید که خانه شاه، خانه همه مردم ایران است."

سپس شهبانو به برابر صف نمایندگان زنان کارگر تشریف‌فرما شدند و خطاب به آنان فرمودند:

"دلم می‌خواهد تبریکات مرا به تمام بانوان کارگر برسانید.

انشاءالله در زندگی و کارهایتان موفق باشید."

پس از گرفتن چند عکس به اتفاق زنان کارگر روستایی، علیاحضرت شهبانو تالار را ترک فرمودند.

یک ربع به ساعت شش بعد از ظهر، کارمندان دفتر مخصوص و پیشکاری علیاحضرت شهبانو به پیشگاه شهبانو شرفیاب شدند و آقای دکتر نهاوندی، رئیس دفتر مخصوص علیاحضرت شهبانو، تبریک سال نو را معروض داشت. علیاحضرت شهبانو با ابراز امتنان فرمودند:

"امیدوارم سال نو برای همه با شادی و سعادت همراه باشد. می‌خواهم از زحمات کسانی که سال‌ها است با من کار می‌کنند و همچنین عده‌ای که جدیداً همکاری دارند، قدردانی کنم. امیدوارم که در دفتر بتوانیم محیطی ایجاد کنیم که محیط شکوفایی استعدادها باشد. امیدوارم که در این سال نو همگی بتوانیم با ایمان و پشتکار، صداقت بیشتر و با دل خوش به شاهنشاه و مملکتمان خدمت کنیم."

آخرین گروه، دانشجویان ممتاز دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی سراسر کشور بودند. تعدادشان یکصد و بیست نفر پسر و دختر بود که از همه مراکز دانشگاهی آمده بودند.

پس از آنکه شهبانو به تالار تشریف‌فرما شدند، خانم مریم زاهدی تهرانی، دانشجوی دانشکده پزشکی دانشگاه تهران، با عرض تبریک معروض داشت:

"در سالی که پایان یافت، علاوه بر نعمت‌های روزافزونی که از برکت انقلاب شاه و ملت نصیب کشور ما بوده‌است، ما از نعمت خاصی برخوردار بوده‌ایم. این نعمت خاص، آگاهی عمیق به تاریخ معاصر کشور می‌باشد که به مناسبت برگزاری آیین بزرگداشت پنجاهمین سال شاهنشاهی دودمان پرافتخار پهلوی هر روز و هر ساعت و در هر فرصت و موقعیتی گوشه‌ای از آن طی یک سال گذشته ارائه می‌شد.

در پرتو همین آگاهی است که قدر کوشش‌ها و فداکاری‌ها و مرتبه نبوغ سردار بزرگ ایران، رضاشاه کبیر، که وطن عزیز ما را از ورطه خطرناکترین بحران‌های تاریخی خود نجات داد، بیشتر می‌شناسیم.

با این زمینه‌های ذهنی است که در این لحظه پرهیجان کلیه دانشجویان کشور با همه قلب خویش از خدای بزرگ درخواست دارند شاهنشاه عظیم‌الشأن ما را به طول عمر و مزید شوکت و عظمت ممتاز و شهبانوی نیکوکار و ولیعهد محبوب ما را در زیر سایه مبارک همایونی از جمیع مواهب سعادت برخوردار فرماید."

علیاحضرت شهبانو ضمن تبریک متقابل اظهار امیدواری کردند که امسال برای همه دانشجویان سال موفقیت و پیروزی‌های بیشتر باشد.

مراسم سلام رسمی پایان گرفته بود، ولی گروهی هم غیر رسمی به پیشگاه شهبانو شرفیاب شدند.

خبرنگاران، عکاس‌ها و فیلم‌بردارانی که از آغاز شاهد سلام رسمی شهبانو بودند، افتخار یافتند که آخرین گروه تبریک‌گویان سال نو باشند و شهبانو با لطف و توجهی که همیشه نسبت به وسایل ارتباط جمعی داشته‌اند، آنان را مورد تفقد خاص قرار دادند.