تفاوت میان نسخه‌های «مصاحبه اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر با مدیر دفتر خاورمیانه مجله امریکایی نیوز ویک ۲۰ دی ماه ۲۵۳۵ شاهنشاهی»
(اصلاح فاصلهٔ مجازی، اصلاح ارقام، اصلاح سجاوندی) |
|||
| خط ۸: | خط ۸: | ||
}} | }} | ||
| + | == مصاحبه اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر با مدیر دفتر خاورمیانه مجله امریکایی نیوز ویک ۲۰ دی ماه ۲۵۳۵ شاهنشاهی == | ||
| − | + | نیوزویک: اگر شاهنشاه اجازه بفرمایند مصاحبه را با موضوع نفت از دیدگاه غرب شروع می‌کنم. هفته پیش خواندم که شرکت ملی نفت ایران برآوردهایی درباره نفت منتشر کرده که نشان می‌دهد فروش نفت در سال ۱۹۷۷ ممکن است از آنچه انتظار می‌رفت، ۱۰ درصد کمتر باشد و این کاهش احتمالاً روزانه ۶ میلیون دلار از درآمد دولت اعلیحضرت خواهد کاست. آیا شاهنشاه همچنان مصمم هستند سیستم قیمت‌گذاری را به همان نحو که در کنفرانس اوپک در دوحه تعیین شد حفظ بفرمایند؟ | |
| + | ''''''آریامهر شاهنشاه ایران:'''''' بله، موضوع از این هم بدتر است و این مربوط به ۹ روز اول ژانویه ۱۹۷۷ می‌گردد. در این مدت تولید ما کمتر از ۴ میلیون بشکه در روز و بنابراین به مراتب از ۱۰ درصد کمتر بود ولی فکر نمی‌کنم که این وضع بتواند در واقع برای تمام سال ادامه یابد زیرا آنها قبلاً نفت ذخیره کرده‌اند. آنها می‌خواهند دست کم برای سه یا چهار ماه اول سال ما را تحت فشار قرار دهند. در صوتی که وضع بدین منوال ادامه یابد ما بسیار متضرر خواهیم شد، لیکن عقب نخواهیم نشست و یا تسلیم نخواهیم شد و این ناشی از لجاجت و سرسختی نیست بلکه بدان سبب است که فکر می‌کنیم حرف ما منطقی است. ما حاضر نیستیم بار دیگر با عرضه نفت ارزان به شما برای چند سال دیگر به دنیا کمک کنیم و سبب شویم که مسئولیت واقعی خود را نسبت به کشورتان و نسل‌های آینده از نقطه نظر پیدا کردن منابع جدید فراموش کنید. | ||
| − | : | + | نیوزویک: چنانچه به جزئیات موافقت کنفرانس اوپک در دوحه برگردیم، آیا منظور اعلیحضرت در این لحظه این است که هنوز مصمم هستند افزایش ۱۰ درصد در حال حاضر و ۵ درصد در ماه ژوئیه را حفظ کنند و یا آنکه ممکن است این ارقام مورد تجدید نظر قرار گیرد؟ |
| − | |||
| − | |||
| − | + | ''''''آریامهر شاهنشاه ایران:'''''' از جانب خودمان باید بگویم که ما از تصمیمات اتخاذ شده در دوحه پیروی می‌کنیم. نیوزویک: اندونزی تصمیم گرفته است نفت خود را با افزایش اندکی کمتر از ۶ درصد بفروشد با توجه به این حقیقت که اندونزی در دوحه با اعلیحضرت هم رأی بوده و اکنون این تصمیم را گرفته است. آیا شاهنشاه این رویه را نوعی نقض موافقتنامه دوحه می‌دانند؟ | |
| − | : ''' | ||
| − | + | '''آریامهر شاهنشاه ایران:''' بسیار خوب، حتی در دوحه به طوری که می‌دانید قیمت‌های ما با اندونزی یکسان نبوده. آنها دارای وضع خاصی هستند که ما نمی‌توانیم وضع آنها را صد در صد با وضع خودمان مقایسه کنیم. بعلاوه، بازار آنها کُلاً در آسیای شرقی قرار دارد و به همین سبب از این لحاظ با ما کمی تفاوت دارد. س- آیا قرائنی در دست دارند که نشان دهد هیچیک از ۱۱ کشور دیگر اوپک که با شاهنشاه هم رأی بودند قیمت نفت خود را ۱۰ درصد بالا نخواهد برد؟ | |
| − | |||
| − | + | '''آریامهر شاهنشاه ایران:''' خیر خیر، اتهاماتی نسبت داده شده است که برخی از آنها مبادرت به معاملات پشت پرده می‌کنند ولی در مورد قرائنی که حاکی از عدم پیروی آنها از تصمیمات کنفرانس دوحه باشد هنوز اطلاعی به دست ما نرسیده است. | |
| − | : ''' | ||
| − | : | + | نیوزویک: اعلیحضرت چند لحظه پیش اشاره کردند فشاری که اعمال می‌شود در نتیجه ذخیره کردن نفت است که اواخر سال ۱۹۷۶ صورت گرفته است ولی آیا اعلیحضرت با این استنباط برخی که معتقدند فشار فعلی تا حد زیادی بر اثر تصمیم‌های عربستان سعودی و امارات متحده عربی دائر بر افزایش تولید نفت شدت یافته است موافق نیستند؛ و مخصوصاً در مورد ایران بطوری که اطلاع دارم بخش عمده‌ای از تولید سعودی به نفت خام سنگین مربوط می‌شود که با نفت خام سنگین کشور شما بیشتر قابل مقایسه است. |
| − | |||
| − | + | '''آریامهر شاهنشاه ایران:''' من نمی‌دانم آنها تولید روزانه خود را واقعاً افزایش داده‌اند یا خیر. این موضوع باید بررسی شود. اگر صحت داشته باشد ما باید تصمیم آنها را از لحاظ تأثیر و معنایی که واقعاً برای ما خواهد داشت بررسی کنیم. | |
| − | |||
| − | : | + | نیوزویک: اعلیحضرت می‌فرمایند تصمیم را مورد بررسی قرار خواهند داد. منظور کدام تصمیم است؟ |
| − | |||
| − | + | '''آریامهر شاهنشاه ایران:''' خواهیم دید. | |
| − | |||
| − | : | + | نیوزویک: چگونه ممکن است نسبت به تصمیم عربستان سعودی واکنش نشان دهید؟ منظور اعلیحضرت چه چیزهایی می‌باشد؟ مطمئن نیستم که درست متوجه منظور اعلیحضرت شده باشم. |
| − | |||
| − | + | '''آریامهر شاهنشاه ایران:''' تهدید کاهش تولید دیگر مطرح نیست زیرا تولید ما کاهش یافته است؛ بنابراین من درباره چیزهای دیگری فکر می‌کنم. س- هنگامی که سعودی‌ها به کنفرانس دوحه آمدند این توهم برای دیگران بوجود آمده بود که آنها در صدد افزایش قیمت نفت به حد متعادلی هستند ولی آنها عملاً در دوحه تصمیم گرفتند که روی تثبیت قیمت نفت پافشاری کنند. آیا اعلیحضرت هرگز احساس خیانت و یا نقض اعتماد از ناحیه عربستان سعودی نسبت به خودشان و یا دیگر اعضای اوپک در نتیجه تغییر روش آنها کرده‌اند؟ | |
| − | |||
| − | + | '''آریامهر شاهنشاه ایران:''' من ترجیح می‌دهم در مورد عربستان سعودی اظهار نظر نکنم مطبوعات ما آقای یمانی را مورد حمله قرار داده‌اند. این رویه فعلی کشور ما است. | |
| − | |||
| − | : | + | نیوزویک: پس از سخنان اعلیحضرت چنین استنباط می‌کنم که از جانب شیخ یمانی یا دیگران در عربستان سعودی به شاهنشاه اطمینان‌هایی داده شده بود که آنها با افزایش قیمت مخالفت نخواهند کرد. |
| − | |||
| − | + | '''آریامهر شاهنشاه ایران:''' خوب… چند روز پیش از کنفرانس از قول یمانی گفته شد که ده درصد افزایش بهای نفت بسیاری طبیعی است. | |
| − | |||
| − | : | + | نیوزویک: اخیراً دیدیم که مطبوعات تهران از جمله روزنامه حزب کشور خودتان شیخ یمانی را به خیانت متهم کرده و او را دست نشانده سرمایه‌داری خوانده‌اند و نیز او را متهم کرده‌اند به اینکه مستقل از ملک خالد و شاهزاده فهد اقدام می‌کند. آیا شاهنشاه با این طرز فکر موافقند؟ |
| − | |||
| − | + | '''آریامهر شاهنشاه ایران:''' من فقط به خاطر می‌آورم که ملک خالد گفته بود هرگونه افزایشی در تولید نفت به منزله خیانت به آرمان‌های کشورش بوده و حتی اثرات نامطلوبی برای بشریت دارد. من شخصاً موضوع را به یاد دارم. | |
| − | |||
| − | : | + | نیوزویک: ولی آیا تا حدی که بتوان شیخ یمانی را بدین شکل توصیف نمود؟ |
| − | |||
| − | + | '''آریامهر شاهنشاه ایران:''' خوب من خود را در این سطح قرار نمی‌دهم. | |
| − | |||
| − | : | + | نیوزویک: ولی آیا ممکن است اطلاع یافت، البته من با تشکیلات داخلی دولت عربستان سعودی آشنا نیستم، منظورم این است که آیا برای شیخ یمانی امکان دارد که به چنین طریقه مستقلی عمل کند و تمایلات پادشاه و پرنس را نادیده بگیرد؟ |
| − | |||
| − | + | '''آریامهر شاهنشاه ایران:''' من نمی‌دانم پادشاه به هر حال در عربستان نبود. | |
| − | |||
| − | : | + | نیوزویک: واکنش کلی شاهنشاه نسبت به استراتژی اصلی عربستان سعودی که در تصمیم‌گیری مربوط به قیمت نفت نهفته است و آن دادن امتیاز به غرب از لحاظ قیمت نفت و در مقابل داشتن توقع پیشرفت در زمینه حل مسئله خاورمیانه است، چیست؟ |
| − | |||
| − | + | '''آریامهر شاهنشاه ایران:''' این را من نمی‌دانم باید نظر خود آنها را بلافاصله پس از اینکه دولت جدید اعلام داشت که در رویه خود نسبت به اسرائیل زیر تأثیر این تصمیم قرار خواهد گرفت می‌پرسیدند. | |
| − | |||
| − | : | + | نیوزویک: آیا منظور شاهنشاه دولت جدید آمریکا است؟ |
| − | |||
| − | + | '''آریامهر شاهنشاه ایران:''' بله درست است. | |
| − | |||
| − | : | + | نیوزویک: آیا اعلیحضرت از شنیدن این که عربستان سعودی نفت را به اصطلاح برای تطمیع غرب بکار می‌برد و نه به عنوان تهدید دچار شکفتی نشدند؟ آیا این موضوع قبل از آنکه علناً اعلام شود در مذاکرات محرمانه‌ای مطرح نشد؟ |
| − | |||
| − | + | '''آریامهر شاهنشاه ایران:''' من در هر حال در این استراتژی دخالتی نداشتم و از آن مطلع نبودم. | |
| − | |||
| − | : | + | نیوزویک: به سبب وجود اتحاد بین مصری‌ها، سعودی‌ها و سوری‌ها آیا شاهنشاه تصور نمی‌فرمایند که عربستان سعودی با هماهنگی وسیع دیگر دولت‌های عرب در جهت تلاش صلح‌جویانه‌ای که هدف آن از سر گرفتن گفته‌های ژنو است گام برمی‌دارد؟ |
| − | |||
| − | + | '''آریامهر شاهنشاه ایران:''' فکر نمی‌کنم چون در غیر این صورت در دوحه تنها نمی‌ماندند و کشورهای دیگر عربی را همراه خود می‌داشتند. | |
| − | : ''' | ||
| − | : | + | نیوزویک: من این احساس را دارم که اعلیحضرت نسبت به تغییر نظر آمریکایی‌ها در مورد اسراییل در نتیجه اقدام سعودی کاملاً خوشبین نیستند. |
| − | |||
| − | + | '''آریامهر شاهنشاه ایران:''' موضوع خوشبین بودن در میان نیست. آنها آشکارا اعلام کرده‌اند که اقدام سعودی در این مورد اثری ندارد. | |
| − | |||
| − | : | + | نیوزویک: اگر سعودی‌ها پیش از توصیه، این روش نظر اعلیحضرت را می‌خواستند آیا اصولاً همین موضوع را به آنها می‌فرمودید؟ آیا اگر آمریکا می‌گفت بله، ما اسراییل را تحت فشار قرار می‌دهیم، اعلیحضرت دچار شگفتی نمی‌شدند؟ |
| − | |||
| − | + | '''آریامهر شاهنشاه ایران:''' خوب من ابتدا تحقیق می‌کردم. | |
| − | |||
| − | : | + | نیوزویک: از ایالات متحده؟ |
| − | |||
| − | + | '''آریامهر شاهنشاه ایران:''' بله. | |
| − | |||
| − | : | + | نیوزویک: شاهنشاه می‌توانند بگویند که آیا از جانب کشورهای عربی بویژه مصر، در زمینه تلاش صلح اعراب تماسی با دولت اعلیحضرت گرفته شده است یا نه؟ |
| − | |||
| − | + | '''آریامهر شاهنشاه ایران:''' ما با مصری‌ها بسیار نزدیک هستیم و اکنون با سوری‌ها مناسبات حسنه داریم و آنها هم با رویه ما آشنایی دارند. ما همواره از قطعنامه‌ها طرفداری کرده‌ایم. | |
| − | |||
| − | : | + | نیوزویک: در اکتبر گذشته اعلیحضرت به «مایک والس» گفتند که فلسطینی‌ها به جهان زور می‌گویند و اعلیحضرت از ادامه توسل آنان به تروریسم نگرانی دارند. آیا شاهنشاه از دگرگونی روش جنبش فلسطینی‌ها از اکتبر به بعد راضی هستند؟ ظاهراً تغییراتی در جنبش فلسطینی‌ها روی داده است. |
| − | |||
| − | + | '''آریامهر شاهنشاه ایران:''' موضوع راضی بودند مطرح نیست. اکنون می‌بینیم که همه به مسایل همانطوری نگاه می‌کنند که من نگاه می‌کردم. | |
| − | |||
| − | : ''' | ||
| − | : | + | نیوزویک: آیا شاهنشاه تغییری در جنبش فلسطین می‌بینند؟ آیا این که آنها توانسته‌اند شیوه‌های دیپلماتیک در پیش بگیرند موجب امیدواری بیشتر شاهنشاه نشده است؟ |
| − | |||
| − | + | '''آریامهر شاهنشاه ایران:''' باید اندکی بیشتر صبر کنم تا کاملاً مطمئن شوم. حالا حرف زدن و بله گفتن و بعداً برخلاف آن عمل کردن یک موضوع است و قبول واقعیات عینی و این که آنها می‌بایستی به عنوان افراد مسئول رفتار کنند، موضوع دیگر؛ بنابراین من باید اندکی بیشتر صبر کنم. | |
| − | : ''' | ||
| − | : | + | نیوزویک: اگر شاهنشاه اجازه بفرمایند باز هم بر می‌گردم به موضوع عربستان سعودی. آیا اعلیحضرت می‌توانند به طور کلی مناسبات دولت خود را با دولت عربستان سعودی تشریح کنند و آیا در نتیجه رویداد اوپک تیرگی‌هایی در این مناسبات پدید آمده است؟ |
| − | |||
| − | + | '''آریامهر شاهنشاه ایران:''' رسماً خیر. رویه ما همواره این بوده است که مناسبات دیپلماتیک خود را با عربستان سعودی از سیاست نفتی جدا سازیم… اما پاسخ این پرسش که آیا این رویه مدت درازی دوام خواهد یافت بعداً معلوم خواهد شد. | |
| − | |||
| − | : | + | نیوزویک: در صورت ادامه این تشنج چه نوع ریسک احتمالی وجود دارید؟ |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | + | '''آریامهر شاهنشاه ایران:''' اکنون قدری زود است که در این باره صحبتی بشود ولی اگر ما نسبت به آنچه که می‌گذرد و به ثبات آن سوی دیگر خلیج فارس بی‌علاقه بشویم فکر نمی‌کنم که این امر کمک زیادی به کشورهای دیگر بکند. | |
| − | |||
| − | : | + | نیوزویک: منظور امنیت عمومی خلیج فارس است؟ |
| − | |||
| − | + | '''آریامهر شاهنشاه ایران:''' آن هم همچنین. | |
| − | |||
| − | : | + | نیوزویک: خبرنگار نشریه آلمانی «در اشپیگل» نظر شیخ یمانی را درباره این نگرانی‌ها که ایران ممکن است بکوشد بر کشورهای کوچک نفتی عرب در خلیج فارس مسلط گردد، پرسیده بود و شیخ یمانی گفته بود «امیدوارم که آنها دست به چنین کاری نزنند. این یک نقطه فوق‌العاده خطرناکی است.» آیا به عقیده شاهنشاه در میان اعراب دولت‌هایی هستند که از قدرت فزاینده نظامی اعلیحضرت به عنوان نشانه تسلط جویی ایران بر خلیج فارس بیمناک باشند؟ |
| − | |||
| − | + | '''آریامهر شاهنشاه ایران:''' فکر نمی‌کنم… اطمینان دارم همه این کشورها مانند کویت، بحرین، قطر، امارات متحده عربی … همه آنها آگاهی کامل دارند که ما هیچگونه نیت سوئی علیه آنها نداریم و چشم به منابع ثروت و یا سرزمین‌های آنها ندوخته‌ایم. برای بعضی از آنها ثابت کرده‌ام که می‌توانند به عنوان بهترین دوست به ما اتکا کنند. | |
| − | |||
| − | : | + | نیوزویک: آیا منظور شاهنشاه در این مورد عمان است؟ |
| − | |||
| − | |||
| − | + | '''آریامهر شاهنشاه ایران:''' بله عمان… حتی بحرینی‌ها که به آنها فرصت دادیم اعلام کنند که خواهان استقلال هستند، ما شاید بهترین دوست بحرین باشیم. | |
| − | |||
| − | : | + | نیوزویک: ممکن است شاهنشاه نظرات کلی خود را درباره امنیت خلیج فارس بازگو کنند؟ چه خطری خلیج فارس را تهدید می‌کند و بزرگترین خطر بالقوه از کدام ناحیه است؟ |
| − | |||
| − | + | '''آریامهر شاهنشاه ایران:''' بدیهی است که تهدید ناشی از ادامه خطر در دیگر صحنه‌های جهان است. خطری که امنیت خلیج فارس را تهدید می‌کند ادامه خلاء قدرت‌های محلی است که ابرقدرت‌ها می‌خواهند آن را پر کنند و گسترش یافتن دامنه این وضع در اقیانوس هند است یا بالعکس. یعنی ثبات یا عدم ثبات خلیج فارس در اقیانوس هند ادامه می‌یابد. در صورتی که کشورهای پیرامون خلیج فارس بتوانند امنیت خلیج فارس را تضمین کنند، قدرت‌های بزرگ متوجه خواهند شد که نیازی و یا سودی ندارند که وارد منطقه شوند زیرا در آن صورت انگشت‌نما خواهند شد؛ بنابراین، وضع در اقیانوس هند هم بدین شکل خواهد بود و اگر کشورهای حوزه اقیانوس هند بتوانند ثبات و امنیت منطقه را حفظ کنند نیازی نیست که روس‌ها به شما بگویند که برای سودجویی و سلطه طلبی به «دیه گو گارسیا» می‌روید و یا شما بگویید که روس‌ها در «بربره» هستند. | |
| − | |||
| − | : | + | نیوزویک: در شرایطی که بین دولت اعلیحضرت و عراق مصالحه شده به سبب ادامه اختلاف‌های مرزی میان عراق و کویت و گزارش‌های اخیر درباره معامله بزرگ اسلحه روس‌ها با عراق، آیا شاهنشاه عراق را مشکلی در خلیج فارس می‌دانند؟ ممکن است اعلیحضرت روابط جاری خود را با عراق توصیف نمایند؟ |
| − | |||
| − | + | '''آریامهر شاهنشاه ایران:''' روابط دوجانبه دو کشور خوب است. فردا من وزیر خارجه عراق را خواهم پذیرفت. پس روابط دو جانبه بیش از «درست» است: منظورم خوب است؛ ولی عوامل دیگر نیز باقی است و آن این است که آنها این همه اسلحه از منابع مختلف دریافت می‌دارند که ما نمی‌توانیم آن را نادیده بگیریم. | |
| − | : ''' | ||
| − | : | + | نیوزویک: آیا عراقی‌ها کنفرانس اخیر امنیت خلیج فارس را در عمان ترک کردند؟ |
| − | |||
| − | + | '''آریامهر شاهنشاه ایران:''' آنها کنفرانس را ترک نکردند ولی تصمیمی در آن گرفته نشد. | |
| − | |||
| − | : | + | نیوزویک: آیا اعلیحضرت نسبت به توافق درباره امنیت خلیج فارس امیدواری دارند و چه نوع توافقی مورد نظر اعلیحضرت است؟ |
| − | |||
| − | + | '''آریامهر شاهنشاه ایران:''' نمی‌توانم چیزی بگویم. من فکر می‌کنم که ابتدا آنها باید اختلاف‌های میان کشورهای عرب را حل کنند. | |
| − | |||
| − | : | + | نیوزویک: آیا این شامل اختلاف بین کشورهای عرب و کشور اعلیحضرت نیز می‌گردد؟ |
| − | |||
| − | + | '''آریامهر شاهنشاه ایران:''' من اختلافی بین آنها و کشور خودم نمی‌بینم. نظر آنها را نمی‌دانم. | |
| − | : ''' | ||
| − | : | + | نیوزویک: من مخصوصاً درباره اختلاف نفتی بین اعلیحضرت و عربستان سعودی فکر می‌کردم. |
| − | |||
| − | + | '''آریامهر شاهنشاه ایران:''' ولی این یک اختلاف سیاسی یا منطقه‌ای نیست. این موضوع کاملاً خاص است. اختلاف نفتی آنقدرها بین ایران و عربستان سعودی مطرح نیست. در حقیقت این یک اختلافی است که بین جهان صنعتی و ما تولید کنندگان نفت مطرح است. | |
| − | |||
| − | : | + | نیوزویک: عده زیادی در غرب نشانه‌هایی می‌بینند از این که اوپک به خطر بزرگی افتاده و در آستانه نوعی از هم پاشیدگی است. نظر شاهنشاه اکنون در این باره چیست؟ آیا اعلیحضرت گمان می‌برند که اوپک در معرض خطر از هم پاشیدن باشد؟ |
| − | |||
| − | + | '''آریامهر شاهنشاه ایران:''' نه، فکر نمی‌کنم. تصور می‌کنم این نوعی پندار واهی است که پاره‌ای محافل بدان دل خوش کرده‌اند. سال پیش مصرف نفت آلمان غربی ۸ درصد فزونی یافت. ایالات متحده در حدود ۴۵ درصد از نفت مصرفی خود را از خارج تهیه می‌کند. بزودی شما روزانه بیش از ۹ میلیون بشکه نفت وارد خواهید کرد. پس نیاز جهان به نفت همچنان رو به افزایش است. حتی اگر یمانی بالفرض به عنوان مأمور مستعمراتی شما همه نفت عربستان سعودی را استخراج کند و مجاناً در اختیار شما قرار دهد، باز هم ظرف سه تا چهار سال دیگر با کمبود نفت روبرو خواهید شد. پس از آن چه خواهید کرد. نه… این فقط خیالی بیش نیست و شما عیناً مانند بچه‌های کوچکی رفتار می‌کنید که بی‌آنکه به فکر آینده باشند، شادی می‌کنند. | |
| − | |||
| − | : | + | نیوزویک: آیا شاهنشاه نیازی به تشکیل اجلاس فوق‌العاده وزیران اوپک برای بررسی مجدد قیمت نفت قبل از ماه ژوئیه می‌بینند؟ |
| − | |||
| − | + | '''آریامهر شاهنشاه ایران:''' ما در هر حال درخواست چنین جلسه‌ای را نخواهیم کرد. حتی اگر تولید ما از میزان فعلی هم کمتر شود. | |
| − | |||
| − | : | + | نیوزویک: سعودی‌ها استدلال کرده‌اند که بیم آنها این است که افزایش وسیع و کلی قیمت‌های نفت سبب مشکلاتی برای اقتصادهای غرب خواهد شد و شیخ یمانی حتی اخیراً درباره امکان تسلط کمونیست‌ها بر ایتالیا و اسپانیا سخن گفت. اعلیحضرت این استدلال را چگونه توجیه می‌کنند؟ |
| − | |||
| − | + | '''آریامهر شاهنشاه ایران:''' من فقط بدان می‌خندم. | |
| − | |||
| − | : | + | نیوزویک: اعلیحضرت هیچ قسمت آن را جدی نمی‌گیرند؟ منظورم امکان هرگونه تغییر حکومت در اروپا است. |
| − | |||
| − | + | '''آریامهر شاهنشاه ایران:''' این امر خیلی امکان دارد ولی نه به سبب ۱۰ درصد افزایش بهای نفت به جای ۵ درصد شیخ یمانی. | |
| − | |||
| − | : | + | نیوزویک: ولی آیا شاهنشاه بیم نداشتند که ممکن است لطمه‌ای به اقتصاد غرب وارد آید؟ آیا از نظر اعلیحضرت حدی وجود دارد که هر گاه افزایش بهای نفت از آن بگذرد به اقتصاد غرب لطمه خواهد زد؟ |
| − | |||
| − | + | '''آریامهر شاهنشاه ایران:''' بله، من چنین حدی را در نظر داشتم. مسلماً من کاملاً آگاهی داشتم که شما چه مقدار افزایش قیمت را می‌توانید تحمل کنید، آلمانی‌ها چه مقدار را و دیگران چه میزانی را، ولی واقعیت امر این نیست. منظورم این است که مسئله‌ای که واقعاً مطرح است این نیست، بلکه این است که جوامع شما خوب اداره نمی‌شود. شما دولت ندارید، رهبری هم ندارید. من درباره آمریکا صحبت نمی‌کنم چون آمریکا برای خودش دنیایی است. منظورم اروپایی‌ها هستند. برای من حدود مسئولیت‌ها روشن نیست، یعنی که ملت‌ها در کدام کارها مشارکت دارند و دولت‌ها در چه اموری دخالت می‌نمایند. من چیزی در این زمنیه نمی‌بینم. پس موضوع آنقدرها به درصد افزایش بهای نفت ارتباط ندارد و بحران مربوط به این مسئله نیست، بلکه به موضوع رهبری و اعتماد مردم به دولت‌های خودشان مربوط می‌شود. | |
| − | |||
| − | : | + | نیوزویک: آیا منظور اعلیحضرت ناتوانی ایالات متحده آمریکا در زمنیه دستیابی به منابع دیگر انرژی نیز هست؟ |
| − | |||
| − | + | '''آریامهر شاهنشاه ایران:''' بله، ولی آمریکا بری خود دنیای دیگری است. فکر نمی‌کنم مردم بوستون نسبت به آنچه در سیاتل می‌گذرد حساسیت و علاقه زیاد داشته باشند. | |
| − | |||
| − | : | + | نیوزویک: آقای اگنلی رئیس شرکت فیات هفته گذشته گفت، ۲۵ درصد مالکیت مؤسسه کروپ هم هنوز شاهنشاه را نسبت به مسائل ما آگاه نساخته است. نظر اعلیحضرت در این مورد چیست؟ |
| − | |||
| − | + | '''آریامهر شاهنشاه ایران:''' خوب کروپ ضرر می‌دهد. ما در موقع خرید سهام آن می‌دانستیم که کروپ ضرر می‌دهد. | |
| − | |||
| − | : | + | نیوزویک: آیا کروپ در نتیجه افزایش قیمت نفت ضرر می‌دهد؟ |
| − | |||
| − | + | '''آریامهر شاهنشاه ایران:''' خوب، همه چیز با یکدیگر ارتباط دارد. البته از یک طرف، ولی طرف دیگر آن مسئله تولید فولاد است و بالاخره مسائل دیگر. آیا می‌دانید به چه علتی صاحبان صنایع فولاد قیمت فولاد را ۸/۶ درصد بالا بردند؟ چرا؟ چرا شما این حق را دارید که قیمت فولاد را خود را بالا ببرید؟ | |
| − | |||
| − | : | + | نیوزویک: منظور بدون جنجال و سرو صدای عموم است. |
| − | |||
| − | + | '''آریامهر شاهنشاه ایران:''' بله، تا آنجایی که ما خبر داریم بدون سرو صدا. | |
| − | |||
| − | |||
| − | : | + | نیوزویک: آیا اعلیحضرت همچنان طرفدار مربوط کردن قیمت نفت به شاخص قیمت کالاهای کشورهای صنعتی هستند و آیا امیدی دارند که اوّلاً اوپک روی فرمولی برای ایجاد این رابطه موافقت کند و ثانیاً غرب آن را بپذیرد؟ |
| − | |||
| − | + | '''آریامهر شاهنشاه ایران:''' من هنوز به این موضوع اعتقاد دارم، مگر اینکه شما راه حل بهتری را ارائه کنید؛ و اما اینکه آیا اوپک می‌تواند فرمولی اراده دهد و غرب آن را بپذیرد، فکر نمی‌کنم. چرا که در حالی که در ۱۸ ماه گذشته ما ۴۰ درصد از قدرت خرید خود را از دست داده بودیم، این کشمکش همچنان بین ما وجود داشت که آیا باید قیمت نفت را ۱۰ درصد و یا به گفته بعضی‌ها ۵ درصد بالا برد و این در شرایطی بود که ما واقعاً ۴۰ درصد از قدرت خرید خود را از دست داده بودیم. پس شاخص‌گیری به سود ما نیست. زیرا شما می‌توانید قیمت‌های خود را بر ما تحمیل کنید، ما ناچاریم کالاهای شما را بخریم. چون در حال توسعه هستیم و شما با رسانه‌های گروهی آنچنان پر دامنه مانند رادیو- تلویزیون- مطبوعات و امثال آن که در اختیار دارید ما را متهم به عدم احساس مسئولیت و ایجاد دردسر برای جهان و شاید غرق کردن جهان می‌کنید در حالی که شما بدون دردسر و با قیافه‌ای متبسم قیمت‌های ۲۰۰۰۰ نوع کالا و یا بیشتر را که همواره از شما خریداری می‌کنیم، نمی‌دانم تا چه حد بالا می‌برید. | |
| − | |||
| − | : | + | نیوزویک: با توجه به این نیروهایی که در ج-هات مختلف یکدیگر کشش دارند، آیا به نظر شاهنشاه سرانجام راه حلی بوجود خواهد داشت؟ منظورم یک راه حل درازمدت است. |
| − | |||
| − | + | '''آریامهر شاهنشاه ایران:''' راه حل این است که شما مردمان ثروتمند ثروتمندتر خواهید شد و فقرا فقیرتر و جهان منفجر خواهد شد. | |
| − | |||
| − | : | + | نیوزویک: آیا منظور شاهنشاه خشونت عینی و قابل لمس یعنی جنگ است؟ |
| − | |||
| − | + | '''آریامهر شاهنشاه ایران:''' بله، قطعاً. | |
| − | |||
| − | : | + | نیوزویک: آیا ممکن است اعلیحضرت یک حد زمانی برای آن قائل شوند؟ |
| − | |||
| − | : ''' | + | '''آریامهر شاهنشاه ایران:''' قطعاً تا پایان قرن فعلی. |
| − | + | ||
| + | نیوزویک: اعلیحضرت معتقدند که این پیشامد روی خواهد داد چون جهان به دو اردوگاه کاملاً متفاوت و آشتی‌ناپذیر تقسیم شده است؟ | ||
| + | |||
| + | '''آریامهر شاهنشاه ایران:''' همینطور است. | ||
| + | |||
| + | نیوزویک: ایران در کجای این صحنه قرار خواهد داشت، خاصه این که بسیاری از تولید کنندگان نفت بین هر دو اردوگاه رفت و آمد دارند. تکلیف کشور شما چه خواهد شد؟ | ||
| + | |||
| + | '''آریامهر شاهنشاه ایران:''' این یک امر مشروط است. اگر شما مسئولیت احساس کنید، ما طبعاً در اردوگاه شما قرار خواهیم داشت، مگر اینکه ما را وادار کنید که از شما دور شویم. | ||
| + | |||
| + | نیوزویک: وقتی صحبت از این می‌کنید که ما باید مسئولیت احساس کنیم، منظور اعلیحضرت چه نوع موارد و مسائل بخصوصی است؟ | ||
| + | |||
| + | '''آریامهر شاهنشاه ایران:''' یعنی مسئولیت علاوه بر مسائل روزمره مربوط به اینکه نانتان را اینگونه بخورید و همبرگرتان را اینگونه و یا اینکه مخزن اتومبیل دوم یا سومتان همواره مملو از سوخت ارزان باشد. یعنی فکر کردن به اینکه چه مقداری از مردم جهان بی‌سواد و فقیرند و غذای کافی ندارند و اگر شما کالاهای خود را همچنان به قیمت گرانتر و گرانتر بفروشید، این مردم چگونه استطاعت خرید آنها را خواهند داشت؟ چگونه آنها می‌توانند تحت این شرایط به اقتصاد کشورهای خود سر و سامان بدهند… آخر با چی؟ با نرخ‌های بهره‌ای که سیستم بانکی شما در حال حاضر می‌گیرد؟ آیا آنها می‌توانند تحت این شرایط و یا این امکانات بانکی اقتصاد خود را توسعه دهند؟ سه سال پیش من پیشنهاد تأسیس سازمان جدیدی را مطرح کردم بدین ترتیب که ما کشورهای تولید کننده هر یک ۱۵۰ میلیون دلار سرمایه‌گذاری کنیم و ۱۲ کشور صنعتی نیز به همین مقدار سرمایه بگذارند. بعلاوه، ۱۲ نماینده کشورهای دریافت کننده وام در هیئت مدیره این سازمان عضویت داشته باشند و از این طریق وام‌های ۲۵ ساله و با نرخ بهره ۲ درصد برای کمک به توسعه و عمران جهان بدهیم ولی شما بدان علاقه‌ای نشان ندادید. | ||
| + | |||
| + | نیوزویک: ولی تکلیف کشورهای در حال توسعه جهان سوم که در عین حال بابت افزایش قیمت نفت کشور شما هم زیان می‌بینند، چیست؟ | ||
| + | |||
| + | '''آریامهر شاهنشاه ایران:''' ولی مصرف آنها چقدر است؟ آیا می‌دانید که مصرف نفت هند با ۶۷۰ یا ۶۸۰ یا ۶۹۰ میلیون جمعیت کمتر از مصرف نفت هلند با ۱۳ میلیون جمعیت است؟ | ||
| + | |||
| + | نیوزویک: پس منظور اعلیحضرت نوعی اراده و عزم ملی برای فداکاری است. | ||
| + | |||
| + | '''آریامهر شاهنشاه ایران:''' بله، عزم و اراده ملی و یا دست کم رهبران شما که این اندیشه را درک می‌کنند خود را وقف آن سازند ولی اگر شما تمام وقت خود را فقط صرف مسائل روزانه کنید چطور می‌توانید در فکر آینده باشید؟ | ||
| + | |||
| + | نیوزویک: در مورد سابقه اقدامات مربوط به توسعه و عمران کشور اعلیحضرت این سئوال مطرح می‌شود که آیا شاهنشاه هرگز احساس کرده‌اند که آهنگ حرکت خیلی سریع بوده و یا کوشیده‌اید که کارهای بسیاری را با سرعت خیلی زیاد انجام دهید؟ | ||
| + | |||
| + | '''آریامهر شاهنشاه ایران:''' البته من همواره گفته‌ام که قبل از هر چیز من اولین کسی هستم که از خودم انتقاد می‌کنم. ثانیاً حزبی که ما بوجود آورده‌ایم در واقع تمام ملت ما را در بر می‌گیرد؛ بنابراین، در داخل حزب ما همه نوع افکار و اندیشه‌ها را داریم و لذا فکر می‌کنم می‌توانم نظرات خود را با هرگونه وضع جدیدی که پیش آید منطبق کنم. | ||
| + | |||
| + | نیوزویک: تاکنون نظراتتان را چگونه تعدیل کرده‌اید؟ | ||
| + | |||
| + | '''آریامهر شاهنشاه ایران:''' خوب پیش از همه، مسئله درآمده است. دوم هم، هنگامی که اقتصادی مانند یک گلوله غلطان برفی رشد می‌کند، تقریباً یک تصاعد هندسی پیش می‌آید و آن مانند ۲بعلاوه ۲ مساوی چهار نیست، بلکه یک تصاعد هندسی است و این را فقط همراه با مسائلی که پیش می‌آید می‌توان یادگرفت. هرگاه شما در متن کارها باشید بسیاری از مسائل را نمی‌توانید پیش‌بینی کنید، مگر آنکه آنها را مورد آزمایش قرار دهید و وقتی این آزمایش صورت گرفت شما نتایج را می‌بینید. در چنین شرایطی اگر حتی از اندکی هشیاری برخوردار باشید سعی خواهید کرد که اشتباهات خود را دوباره تکرار نکنید. | ||
| + | |||
| + | نیوزویک: شاهنشاه خودشان گفته‌اند، ترجیح می‌دهند نفت را در زیر زمین باقی بگذارند ولی آیا این امر با توجه به کارهای عمرانی فعلی ایران امکان‌پذیر است؟ | ||
| + | |||
| + | '''آریامهر شاهنشاه ایران:''' ما نمی‌توانیم نفت را در اعماق زمین باقی بگذاریم. آنچه که می‌توانیم بکنیم این است که حداقل تا ده سال دیگر آن را استخراج کنیم تا درآمد کافی داشته باشیم ولی البته به موازات آن کوشش خواهیم کرد فرآورده‌هایی از آن تهیه کنیم تا روزی برسد که دیگر نفت خام به بازار نفرستیم بلکه فرآورده‌های نفتی خود را عرضه کنیم. | ||
| + | |||
| + | نیوزویک: آیا این طرح با مسئله صنایع پتروشیمی ارتباط پیدا می‌کند؟ | ||
| + | |||
| + | '''آریامهر شاهنشاه ایران:''' شیمیایی و پتروشیمی | ||
| + | |||
| + | نیوزویک: یعنی همان صنایعی که اکنون ایران می‌کوشد توسعه دهد. | ||
| + | |||
| + | '''آریامهر شاهنشاه ایران:''' بله، همینطور است. | ||
| + | |||
| + | نیوزویک: آیا شاهنشاه درباره تدارکات نظامی خود تغییر نظر نداده‌اند و ممکن است این خریدهای بزرگ را توجیه کنید؟ این موضوع در ایالات متحده مورد انتقاد وسیعی قرار گرفته است. | ||
| + | |||
| + | آریامهر شاهنشاه ایران : انتقاد… ابتدا بگذارید معلوم کنیم که این انتقاد از چه ناحیه‌ای است. از طرف برخی محافل بله، اما فکر نمی‌کنم افراد مسئول حاضر شوند از ما انتقاد کنند… چرا انتقاد کنند؟ آنچه من می‌گویم این است که اگر ایران مستقلی مانند ما وجود نداشته باشد، ایران نیرومندی که بتواند امنیت خود را تأمین کند و امنیت منطقه را و سرانجام امنیت اقیانوس هند را، چگونه می‌توانید جانشینی برای آن پیدا کنید؟ با حضور یک میلیون سرباز آمریکایی که در نقطه‌ای واقع در منطقه مستقر باشند. چرا، چگونه اینکار را خواهید کرد؟ شما خواهان چند ویتنام دیگر هستید؟ در ویتنام فقط ۵۵۰ هزار تن از افراد نظامی شما مستقر بودند ولی تعداد نیروهای مسلح ایران بیشتر از این رقم است و افراد نظامی ما معتاد به مواد مخدر نیستند و در قلمرو خود بسر می‌برند و برای میهن خود خواهند جنگید و هیچکس نخواهد گفت که آنها مانند مزدوران به خارج از کشور فرستاده شده‌اند. بسیار خوب، بگویید چگونه می‌توانید جانشینی برای چنین نیرویی پیدا کنید؟ | ||
| + | |||
| + | نیوزویک: استنباط اعلیحضرت از این انتقاد چیست؟ به گمان شاهنشاه این انتقاد از کدام ناحیه است؟ | ||
| + | |||
| + | '''آریامهر شاهنشاه ایران:''' بله، انتقاد از ناحیه همان کسانی که به اصطلاح پیش خود به قاضی می‌روند و درباره امور جهان سرخود داوری می‌کنند و فقط می‌توانند بدون ارائه راه حل به انتقاد بپردازند. | ||
| + | |||
| + | نیوزویک: روزنامه واشنگتن پست هفته گذشته نوشت که اعلیحضرت به یکی از میهمانان خود گفته‌اند که روس‌ها در کشته شدن سه متخصص آمریکایی در ماه اوت گذشته در تهران دست داشته‌اند… آیا شاهنشاه از این گزارش آگاهی دارند؟ | ||
| + | |||
| + | '''آریامهر شاهنشاه ایران:''' من چیزی در این باره شنیده‌ام. فکر می‌کنم آنقدر چیزها در واشنگتن پست دیده‌ایم که البته همواره با حسن نیت نسبت به کشورمان مطرح نشده که دیگر از اظهار نظر درباره هر چه در آن روزنامه منتشر می‌شود خودداری می‌کنیم. | ||
| + | |||
| + | نیوزویک: ولی شاهنشاه می‌توانند صرف نظر از واشنگتن پست اظهار نظر کنند که نوعی دستور یا رابطه خارجی در پشت این ترورها بوده است. | ||
| + | |||
| + | '''آریامهر شاهنشاه ایران:''' مستقیماً … نمی‌توانم بگویم… بطور غیر مستقیم قضاوت با خود مردم شما است. آیا کسی از آنچه که برای آن آمریکایی‌ها اتفاق افتاد خوشحال یا غمگین خواهند شد. | ||
| + | |||
| + | نیوزویک: آیا آنها در طرحی در طول مرزهای شوروی دخالت داشتند؟ | ||
| + | |||
| + | '''آریامهر شاهنشاه ایران:''' خیر… در مرزهای شوروی نبوده است. این یک طرح ضد جاسوسی در داخل کشور ما است. | ||
| + | |||
| + | نیوزویک: مقاله واشنگتن پست ضمناً حاکی از آن است که عده‌ای احساس می‌کنند شبکه ایبکس کهنه است و اینکه شاید از کشور شما به عنوان محل انباشتن این نوع تجهیزات بی‌مصرف و فرسوده آمریکایی استفاده می‌شود. | ||
| + | |||
| + | '''آریامهر شاهنشاه ایران:''' من نمی‌توانم آن را باور کنم. فکر می‌کنم این اظهار نظر ناشی از یک رقابت داخلی بین بعضی از دسته‌های آمریکایی است. | ||
| + | |||
| + | نیوزویک: آیا شاهنشاه از وزارت دفاع آمریکا و یا پاره‌ای از پیمانکاران دفاعی عصبانی هستند؟ | ||
| + | |||
| + | '''آریامهر شاهنشاه ایران:''' خیر، ولی می‌توانم احساس کنم که گروه‌ها با هم دعوا دارند. | ||
| + | |||
| + | نیوزویک: منظور نمایندگی‌ها و پیمانکاران رقیب آمریکایی است؟ | ||
| + | |||
| + | '''آریامهر شاهنشاه ایران:''' تکذیب از همه طرف شده هم از طرف شما و هم از طرف ما. | ||
| + | |||
| + | نیوزویک: آیا اعلیحضرت ممکن است بفرمایند تا آنجایی که مربوط به خرید اسلحه در آینده می‌گردد چه نظری درباره ترتیبات مربوط به معاملات پایاپای نفت با اسلحه و یا احتمالاً تخفیف دارند؟ | ||
| + | |||
| + | '''آریامهر شاهنشاه ایران:''' تخفیف مطرح نیست. | ||
| + | |||
| + | نیوزویک: آیا این موضع از دیرباز وجود داشته است؟ | ||
| + | |||
| + | '''آریامهر شاهنشاه ایران:''' ما خودمان را گول نخواهیم زد. چطور این کار ممکن است یا باید پایبند اصول باشیم یا نه… اگر اصول را محترم نمی‌شماریم دیگر لزومی ندارد که یک خط مشی اقتصادی و سیاسی مثلاً در مورد نفت و یا ارزش نفت اتخاذ کنیم. | ||
| + | |||
| + | نیوزویک: آیا معاملات پایاپای نفت با اسلحه امکان‌پذیر است؟ | ||
| + | |||
| + | '''آریامهر شاهنشاه ایران:''' این نوع معاملات نه تنها امکان پذیر است، بلکه احتمال دارد به صورت تنها نوع معامله ممکن در آید زیرا ما پول اضافه نداریم. | ||
| + | |||
| + | نیوزویک: آیا معاملاتی از این قبیل جریان دارد؟ | ||
| + | |||
| + | '''آریامهر شاهنشاه ایران:''' بله، تعدادی معامله پایاپای در انگلستان و ایتالیا برای کارخانه‌های فولادسازی جریان دارد. | ||
| + | |||
| + | نیوزویک: هنگامی که معامله پایاپای خود را در ماه نوامبر گذشته با انگلستان به مرحله نهایی رساندید، آیا منظورتان این بود که به آمریکا حالی کنید که در نتیجه انتقاد آمریکایی‌ها از سیاست تسلیحاتی ایران اعلیحضرت کوشش خواهند کرد نیازهای نظامی خود را از منابع غیر آمریکایی تأمین کنند؟ | ||
| + | |||
| + | '''آریامهر شاهنشاه ایران:''' خیر، چون ما سفارش‌های بزرگ زیادی برای خرید تانک و لوازم دیگر به انگلستان داده‌ایم و لذا معامله پایاپای ادامه سیاست خرید ما از آن کشور بوده است ولی به هر حال آنها به خوبی می‌دانند که ما از همه جا خرید می‌کنیم. | ||
| + | |||
| + | نیوزویک: پس این یک واکنش خاصی علیه انتقاد آمریکا نبوده است. | ||
| + | |||
| + | '''آریامهر شاهنشاه ایران:''' نه… حتی خرید اسلحه از روس‌ها. | ||
| + | |||
| + | نیوزویک: در نتیجه مخالفت شدید جیمی کارتر رئیس جمهوری برگزیده آمریکا با گسترش سلاح‌های اتمی آیا انتظار دارید که در جلب حمایت آمریکا از برنامه اتمی خود با دشواری بیشتری روبرو شوید؟ | ||
| + | |||
| + | '''آریامهر شاهنشاه ایران:''' فکر نمی‌کنم، زیرا ما از جمله کشورهای امضاء کننده معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای هستیم و قویاً خود را پایبند به تمام مفاد آن می‌دانیم. | ||
| + | |||
| + | نیوزویک: آیا شاهنشاه با اندیشه ایجاد مرکز بازسازی سوخت اتمی در منطقه موافقند؟ | ||
| + | |||
| + | '''آریامهر شاهنشاه ایران:''' اگر مورد قبول همه واقع شود بله. در غیر این صورت من حتی درخواست آن را هم نخواهم کرد. | ||
| + | |||
| + | نیوزویک: پس اعلیحضرت در مورد ایجاد چنین مرکزی در کشورشان پافشاری نخواهند کرد. | ||
| + | |||
| + | '''آریامهر شاهنشاه ایران:''' نه، من در مورد احداث این مرکز در منطقه نیز اصراری نخواهم کرد. منظورم این است که در مورد ما مسلماً مسئله‌ای وجود ندارد زیرا انگیزه‌های سوء نداریم ولی بدیهی است که یک موضوع مطرح است و آن این است که هرگاه ما مولدهای برق اتمی بخریم به سوخت نیز احتیاج خواهیم داشت. زیرا در غیر این صورت چگونه می‌توانیم آنها را مورد بهره‌برداری قرار دهیم؟ از نظر ما اشکالی ندارد که آنها سوخت را بازسازی کنند و برای ما بفرستند به شرط اینکه به ما تضمین بدهند که آن را به ما پس خواهند داد چون در غیر این صورت ما ۱۰۰ میلیارد دلار در مولدهای برق اتمی خود سرمایه‌گذاری خواهیم کرد و شاید ۲۰۰ و ۳۰۰ میلیارد دلار و سپس سوختی برای بکار انداختن آنها در دست نخواهیم داشت. | ||
| + | |||
| + | نیوزویک: ولی اعلیحضرت چگونه می‌توانند به ما اطمینان دهند که سرانجام مایل نیستند زرادخانه اتمی داشته باشند؟ | ||
| + | |||
| + | '''آریامهر شاهنشاه ایران:''' خوب، در واقع این عکس موضوع است. بعضی‌ها ممکن است از من خُرده بگیرند که نوعی وسیله ایمنی برای یک کشور کوچک داشتن سلاح اتمی به عنوان بهترین تضمین در برابر حمله است ولی من رویه‌ای درست برعکس این موضوع انتخاب کرده‌ام. یعنی اگر می‌خواهید از کشورتان دفاع کنید این کار را با سلاح غیر اتمی بکنید. به عبارت دیگر، اگر کسی نیات سوئی بر ضد شما داشته باشد ناگزیر است سلاح اتمی به کار ببرد و این عمل در جهان فعلی چندان کار آسانی نیست. پس فلسفه من درست نقطه مقابل آن است. من خود را آنچنان ضعیف نمی‌دانم که بخواهم فقط متکی به چند بمب اتمی کوچک شوم، بلکه برعکس، به یک نیروی مدرن پر قدرت غیر اتمی رزمنده سخت‌کوش اتکا می‌نمایم. یعنی نیرویی که شکست آن فقط با سلاح اتمی میسر باشد. | ||
| + | |||
| + | نیوزویک: بنابراین، اعلیحضرت قصد ندارند سلاح اتمی در زرادخانه خود داشته باشند. | ||
| + | |||
| + | '''آریامهر شاهنشاه ایران:''' نه و امیدوارم در اشتباه نباشم. | ||
| + | |||
| + | نیوزویک: آیا شاهنشاه و یا هیچیک از مقامات رسمی ایران تماسی با نمایندگان دولت جدید کارتر داشته‌اند؟ | ||
| + | |||
| + | '''آریامهر شاهنشاه ایران:''' مستقیماً خیر. | ||
| + | |||
| + | نیوزویک: آیا از ملاقات با کارتر رئیس جمهوری منتخب آمریکا استقبال می‌کنند؟ | ||
| + | |||
| + | '''آریامهر شاهنشاه ایران:''' داشتن تماس‌های شخصی همواره کار خوبی است مانند تماس‌هایی که من با همه رؤسای جمهوری آمریکا داشته‌ام. | ||
| + | |||
| + | نیوزویک: آیا نظری درباره سایروس ونس وزیر امور خارجه آمریکا دارید؟ | ||
| + | |||
| + | '''آریامهر شاهنشاه ایران:''' شخصاً نه، ولی بطوری که شنیده‌ام همه نسبت به ونس احترام زیاد دارند. | ||
| + | |||
| + | نیوزویک: اجازه بدهید بار دیگر به مسئله نفت برگردم. واکنش بخصوص اعلیحضرت نسبت به تصمیم آگاهانه و تعمدی عربستان سعودی دائر بر افزایش تولید نفت و یا در واقع لبریز کردن بازار نفت چیست؟ | ||
| + | |||
| + | '''آریامهر شاهنشاه ایران:''' خوب من این را قبلاً گفته‌ام. آنها می‌توانند منابع نفتی خود را تا ته برسانند. بسیار خوب… این حق آنها است زیرا کشور خودشان است و مسئولیتی که در برابر مردم خویش دارند، لیکن با چه نتیجه‌ای؟ آیا این کار ما را کاملاً از بازار خارج خواهد کرد، بطوری که ما نتوانیم یک بشکه نفت بفروشیم. پس در این حالت وضع تازه‌ای بوجود خواهد آمد. آیا این عمل سبب خواهد شد که تولید ما بیش از ۲ میلیون بشکه کاهش یابد، یعنی مانند ۹ روز اول ژانویه؟ این هم وضع دیگری است. من باید صبر کنم زیرا فکر می‌کنم که در چند ماه اول سال با نفتی که ذخیره کرده‌اید نمی‌توانید مطمئناً بگویید که وضع موجود به این دلیل یا آن دلیل است؛ ولی ظرف مدت سه ماه وضع برای من روشنتر خواهد شد و اگر ما از بازار رانده شویم و آن مقدار درآمد در سال را از دست بدهیم، این موضوع مسلماً در تمامی سیاست ما اثر خواهد کرد، چه داخلی و چه خارجی. | ||
| + | |||
| + | نیوزویک: عواقب این پیش‌آمد چه خواهد بود؟ | ||
| + | |||
| + | '''آریامهر شاهنشاه ایران:''' خوب فکر می‌کنم اولین موضوعی که می‌توانم بگویم این است که ما توجه خود را فقط به مسائل داخلی معطوف خواهیم کرد و کلیه تعهدات و مسئولیت‌های خود را در جهان نادیده خواهیم گرفت و فقط به موضوعات داخلی خواهیم پرداخت… چه کار دیگری می‌توانیم بکنیم؟ | ||
| + | |||
| + | نیوزویک: اعلیحضرت اطمینان ندارند که سعودی‌ها بخواهند موضوع را تا این حد پیش ببرند، یعنی موجب یک جنگ سخت بر سر قیمت‌ها را فراهم کنند. | ||
| + | |||
| + | '''آریامهر شاهنشاه ایران:''' خیر، همچنین فکر نمی‌کنم که سعودی‌ها بخواهند به ما آسیب بزنند. من این را باور نمی‌کنم. | ||
| + | |||
| + | نیوزویک: در شرایطی که نفت در غرب ذخیره شده منظور دولت سعودی از دادن امتیاز به غرب در مورد قیمت نفت چه بوده است؟ در حالی که قیمت آن در هر حال کاهش خواهد یافت. | ||
| + | |||
| + | '''آریامهر شاهنشاه ایران:''' به علت ذخیره شدن نفت نمی‌بایستی این ماجرا را که یمانی در دوحه برپا کرد، بوجود می‌آوردند. | ||
| + | |||
| + | نیوزویک: ولی ماجرای هیجان‌انگیزی بود. | ||
| + | |||
| + | '''آریامهر شاهنشاه ایران:''' متأسفانه شخص گاهی نمی‌تواند همه چیزهایی را که می‌داند بازگو کند. | ||
| + | |||
| + | نیوزویک: آیا احساس می‌کنند که غرب با اعلیحضرت رفتار غیر منصفانه کرده است؟ | ||
| + | |||
| + | '''آریامهر شاهنشاه ایران:''' چند سال پیش فقط شرکت‌های بزرگ نفتی بودند که نظرات خود را دیکته می‌کردند و دولت‌های همه این کشورها یا وانمود می‌کردند کاری از دستشان ساخته نیست و یا با آنها تبانی می‌کردند. اکنون شرکت‌ها بی‌شک سود خود را می‌برند ولی نمی‌توانند سیاست خود را تحمیل کنند. من دوست جهانی که آن را امپریالیستی می‌خوانم هستم ولی آنها می‌کوشند به ما زور بگویند. | ||
| + | |||
| + | نیوزویک: آیا غرب شما را به عنوان تولید کننده نفت تحت فشار قرار داده است؟ | ||
| + | |||
| + | '''آریامهر شاهنشاه ایران:''' خوب فکر می‌کنم دوستان من بدانند که تا چه حد می‌توانند با من پیش بروند؛ ولی آنچه را که باید کاملاً روشن کنم این است، من در همه این ماجراها افراطی نیستم. در حقیقت من یک میانه‌رو هستم و نمی‌دانم چرا بعضی از رسانه‌های کشورتان فقط صحبت از این می‌کنند که شاه ایران در راه قیمت‌های هر چه بیشتر نفت تلاش می‌کند، در حالیکه این موضوع واقعیت ندارد. | ||
| + | |||
| + | نیوزویک: آیا شاهنشاه در دوحه میان عراق و عربستان سعودی قرار داشتند؟ | ||
| + | |||
| + | '''آریامهر شاهنشاه ایران:''' همیشه، همیشه. | ||
| + | |||
| + | نیوزویک: آیا اطمینان دارید کشورهایی که به نفع ۱۵۰ درصد افزایش قیمت رأی داده‌اند قادر خواهند بود این نرخ را حفظ کنند؟ | ||
| + | |||
| + | '''آریامهر شاهنشاه ایران:''' فقط زمان به این موضوع پاسخ خواهد داد. | ||
| + | |||
| + | نیوزویک: ولی به عنوان یک روش سیاسی آیا شاهنشاه مصمم هستند این قیمت را علیرغم وضع بازار حفظ کنند؟ | ||
| + | |||
| + | '''آریامهر شاهنشاه ایران:''' من میل ندارم به عنوان یهودای ۱۱ نفر دیگر خوانده شوم. اگر یهودایی در بین ما وجود دارد بگذارید خودشان را به ما نشان دهند. | ||
[[رده:سال ۲۵۳۵ شاهنشاهی]] | [[رده:سال ۲۵۳۵ شاهنشاهی]] | ||
[[رده:مصاحبه‌های محمدرضا شاه پهلوی آریامهر]] | [[رده:مصاحبه‌های محمدرضا شاه پهلوی آریامهر]] | ||
نسخهٔ ۲۹ ژانویهٔ ۲۰۲۱، ساعت ۲۰:۱۱
| حزب رستاخیز ملی ایران | درگاه اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی شاهنشاه آریامهر | برنامه عمرانی پنجم/سال ۲۵۳۵ شاهنشاهی |
مصاحبه اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر با مدیر دفتر خاورمیانه مجله امریکایی نیوز ویک ۲۰ دی ماه ۲۵۳۵ شاهنشاهی
نیوزویک: اگر شاهنشاه اجازه بفرمایند مصاحبه را با موضوع نفت از دیدگاه غرب شروع می‌کنم. هفته پیش خواندم که شرکت ملی نفت ایران برآوردهایی درباره نفت منتشر کرده که نشان می‌دهد فروش نفت در سال ۱۹۷۷ ممکن است از آنچه انتظار می‌رفت، ۱۰ درصد کمتر باشد و این کاهش احتمالاً روزانه ۶ میلیون دلار از درآمد دولت اعلیحضرت خواهد کاست. آیا شاهنشاه همچنان مصمم هستند سیستم قیمت‌گذاری را به همان نحو که در کنفرانس اوپک در دوحه تعیین شد حفظ بفرمایند؟
'آریامهر شاهنشاه ایران:' بله، موضوع از این هم بدتر است و این مربوط به ۹ روز اول ژانویه ۱۹۷۷ می‌گردد. در این مدت تولید ما کمتر از ۴ میلیون بشکه در روز و بنابراین به مراتب از ۱۰ درصد کمتر بود ولی فکر نمی‌کنم که این وضع بتواند در واقع برای تمام سال ادامه یابد زیرا آنها قبلاً نفت ذخیره کرده‌اند. آنها می‌خواهند دست کم برای سه یا چهار ماه اول سال ما را تحت فشار قرار دهند. در صوتی که وضع بدین منوال ادامه یابد ما بسیار متضرر خواهیم شد، لیکن عقب نخواهیم نشست و یا تسلیم نخواهیم شد و این ناشی از لجاجت و سرسختی نیست بلکه بدان سبب است که فکر می‌کنیم حرف ما منطقی است. ما حاضر نیستیم بار دیگر با عرضه نفت ارزان به شما برای چند سال دیگر به دنیا کمک کنیم و سبب شویم که مسئولیت واقعی خود را نسبت به کشورتان و نسل‌های آینده از نقطه نظر پیدا کردن منابع جدید فراموش کنید.
نیوزویک: چنانچه به جزئیات موافقت کنفرانس اوپک در دوحه برگردیم، آیا منظور اعلیحضرت در این لحظه این است که هنوز مصمم هستند افزایش ۱۰ درصد در حال حاضر و ۵ درصد در ماه ژوئیه را حفظ کنند و یا آنکه ممکن است این ارقام مورد تجدید نظر قرار گیرد؟
'آریامهر شاهنشاه ایران:' از جانب خودمان باید بگویم که ما از تصمیمات اتخاذ شده در دوحه پیروی می‌کنیم. نیوزویک: اندونزی تصمیم گرفته است نفت خود را با افزایش اندکی کمتر از ۶ درصد بفروشد با توجه به این حقیقت که اندونزی در دوحه با اعلیحضرت هم رأی بوده و اکنون این تصمیم را گرفته است. آیا شاهنشاه این رویه را نوعی نقض موافقتنامه دوحه می‌دانند؟
آریامهر شاهنشاه ایران: بسیار خوب، حتی در دوحه به طوری که می‌دانید قیمت‌های ما با اندونزی یکسان نبوده. آنها دارای وضع خاصی هستند که ما نمی‌توانیم وضع آنها را صد در صد با وضع خودمان مقایسه کنیم. بعلاوه، بازار آنها کُلاً در آسیای شرقی قرار دارد و به همین سبب از این لحاظ با ما کمی تفاوت دارد. س- آیا قرائنی در دست دارند که نشان دهد هیچیک از ۱۱ کشور دیگر اوپک که با شاهنشاه هم رأی بودند قیمت نفت خود را ۱۰ درصد بالا نخواهد برد؟
آریامهر شاهنشاه ایران: خیر خیر، اتهاماتی نسبت داده شده است که برخی از آنها مبادرت به معاملات پشت پرده می‌کنند ولی در مورد قرائنی که حاکی از عدم پیروی آنها از تصمیمات کنفرانس دوحه باشد هنوز اطلاعی به دست ما نرسیده است.
نیوزویک: اعلیحضرت چند لحظه پیش اشاره کردند فشاری که اعمال می‌شود در نتیجه ذخیره کردن نفت است که اواخر سال ۱۹۷۶ صورت گرفته است ولی آیا اعلیحضرت با این استنباط برخی که معتقدند فشار فعلی تا حد زیادی بر اثر تصمیم‌های عربستان سعودی و امارات متحده عربی دائر بر افزایش تولید نفت شدت یافته است موافق نیستند؛ و مخصوصاً در مورد ایران بطوری که اطلاع دارم بخش عمده‌ای از تولید سعودی به نفت خام سنگین مربوط می‌شود که با نفت خام سنگین کشور شما بیشتر قابل مقایسه است.
آریامهر شاهنشاه ایران: من نمی‌دانم آنها تولید روزانه خود را واقعاً افزایش داده‌اند یا خیر. این موضوع باید بررسی شود. اگر صحت داشته باشد ما باید تصمیم آنها را از لحاظ تأثیر و معنایی که واقعاً برای ما خواهد داشت بررسی کنیم.
نیوزویک: اعلیحضرت می‌فرمایند تصمیم را مورد بررسی قرار خواهند داد. منظور کدام تصمیم است؟
آریامهر شاهنشاه ایران: خواهیم دید.
نیوزویک: چگونه ممکن است نسبت به تصمیم عربستان سعودی واکنش نشان دهید؟ منظور اعلیحضرت چه چیزهایی می‌باشد؟ مطمئن نیستم که درست متوجه منظور اعلیحضرت شده باشم.
آریامهر شاهنشاه ایران: تهدید کاهش تولید دیگر مطرح نیست زیرا تولید ما کاهش یافته است؛ بنابراین من درباره چیزهای دیگری فکر می‌کنم. س- هنگامی که سعودی‌ها به کنفرانس دوحه آمدند این توهم برای دیگران بوجود آمده بود که آنها در صدد افزایش قیمت نفت به حد متعادلی هستند ولی آنها عملاً در دوحه تصمیم گرفتند که روی تثبیت قیمت نفت پافشاری کنند. آیا اعلیحضرت هرگز احساس خیانت و یا نقض اعتماد از ناحیه عربستان سعودی نسبت به خودشان و یا دیگر اعضای اوپک در نتیجه تغییر روش آنها کرده‌اند؟
آریامهر شاهنشاه ایران: من ترجیح می‌دهم در مورد عربستان سعودی اظهار نظر نکنم مطبوعات ما آقای یمانی را مورد حمله قرار داده‌اند. این رویه فعلی کشور ما است.
نیوزویک: پس از سخنان اعلیحضرت چنین استنباط می‌کنم که از جانب شیخ یمانی یا دیگران در عربستان سعودی به شاهنشاه اطمینان‌هایی داده شده بود که آنها با افزایش قیمت مخالفت نخواهند کرد.
آریامهر شاهنشاه ایران: خوب… چند روز پیش از کنفرانس از قول یمانی گفته شد که ده درصد افزایش بهای نفت بسیاری طبیعی است.
نیوزویک: اخیراً دیدیم که مطبوعات تهران از جمله روزنامه حزب کشور خودتان شیخ یمانی را به خیانت متهم کرده و او را دست نشانده سرمایه‌داری خوانده‌اند و نیز او را متهم کرده‌اند به اینکه مستقل از ملک خالد و شاهزاده فهد اقدام می‌کند. آیا شاهنشاه با این طرز فکر موافقند؟
آریامهر شاهنشاه ایران: من فقط به خاطر می‌آورم که ملک خالد گفته بود هرگونه افزایشی در تولید نفت به منزله خیانت به آرمان‌های کشورش بوده و حتی اثرات نامطلوبی برای بشریت دارد. من شخصاً موضوع را به یاد دارم.
نیوزویک: ولی آیا تا حدی که بتوان شیخ یمانی را بدین شکل توصیف نمود؟
آریامهر شاهنشاه ایران: خوب من خود را در این سطح قرار نمی‌دهم.
نیوزویک: ولی آیا ممکن است اطلاع یافت، البته من با تشکیلات داخلی دولت عربستان سعودی آشنا نیستم، منظورم این است که آیا برای شیخ یمانی امکان دارد که به چنین طریقه مستقلی عمل کند و تمایلات پادشاه و پرنس را نادیده بگیرد؟
آریامهر شاهنشاه ایران: من نمی‌دانم پادشاه به هر حال در عربستان نبود.
نیوزویک: واکنش کلی شاهنشاه نسبت به استراتژی اصلی عربستان سعودی که در تصمیم‌گیری مربوط به قیمت نفت نهفته است و آن دادن امتیاز به غرب از لحاظ قیمت نفت و در مقابل داشتن توقع پیشرفت در زمینه حل مسئله خاورمیانه است، چیست؟
آریامهر شاهنشاه ایران: این را من نمی‌دانم باید نظر خود آنها را بلافاصله پس از اینکه دولت جدید اعلام داشت که در رویه خود نسبت به اسرائیل زیر تأثیر این تصمیم قرار خواهد گرفت می‌پرسیدند.
نیوزویک: آیا منظور شاهنشاه دولت جدید آمریکا است؟
آریامهر شاهنشاه ایران: بله درست است.
نیوزویک: آیا اعلیحضرت از شنیدن این که عربستان سعودی نفت را به اصطلاح برای تطمیع غرب بکار می‌برد و نه به عنوان تهدید دچار شکفتی نشدند؟ آیا این موضوع قبل از آنکه علناً اعلام شود در مذاکرات محرمانه‌ای مطرح نشد؟
آریامهر شاهنشاه ایران: من در هر حال در این استراتژی دخالتی نداشتم و از آن مطلع نبودم.
نیوزویک: به سبب وجود اتحاد بین مصری‌ها، سعودی‌ها و سوری‌ها آیا شاهنشاه تصور نمی‌فرمایند که عربستان سعودی با هماهنگی وسیع دیگر دولت‌های عرب در جهت تلاش صلح‌جویانه‌ای که هدف آن از سر گرفتن گفته‌های ژنو است گام برمی‌دارد؟
آریامهر شاهنشاه ایران: فکر نمی‌کنم چون در غیر این صورت در دوحه تنها نمی‌ماندند و کشورهای دیگر عربی را همراه خود می‌داشتند.
نیوزویک: من این احساس را دارم که اعلیحضرت نسبت به تغییر نظر آمریکایی‌ها در مورد اسراییل در نتیجه اقدام سعودی کاملاً خوشبین نیستند.
آریامهر شاهنشاه ایران: موضوع خوشبین بودن در میان نیست. آنها آشکارا اعلام کرده‌اند که اقدام سعودی در این مورد اثری ندارد.
نیوزویک: اگر سعودی‌ها پیش از توصیه، این روش نظر اعلیحضرت را می‌خواستند آیا اصولاً همین موضوع را به آنها می‌فرمودید؟ آیا اگر آمریکا می‌گفت بله، ما اسراییل را تحت فشار قرار می‌دهیم، اعلیحضرت دچار شگفتی نمی‌شدند؟
آریامهر شاهنشاه ایران: خوب من ابتدا تحقیق می‌کردم.
نیوزویک: از ایالات متحده؟
آریامهر شاهنشاه ایران: بله.
نیوزویک: شاهنشاه می‌توانند بگویند که آیا از جانب کشورهای عربی بویژه مصر، در زمینه تلاش صلح اعراب تماسی با دولت اعلیحضرت گرفته شده است یا نه؟
آریامهر شاهنشاه ایران: ما با مصری‌ها بسیار نزدیک هستیم و اکنون با سوری‌ها مناسبات حسنه داریم و آنها هم با رویه ما آشنایی دارند. ما همواره از قطعنامه‌ها طرفداری کرده‌ایم.
نیوزویک: در اکتبر گذشته اعلیحضرت به «مایک والس» گفتند که فلسطینی‌ها به جهان زور می‌گویند و اعلیحضرت از ادامه توسل آنان به تروریسم نگرانی دارند. آیا شاهنشاه از دگرگونی روش جنبش فلسطینی‌ها از اکتبر به بعد راضی هستند؟ ظاهراً تغییراتی در جنبش فلسطینی‌ها روی داده است.
آریامهر شاهنشاه ایران: موضوع راضی بودند مطرح نیست. اکنون می‌بینیم که همه به مسایل همانطوری نگاه می‌کنند که من نگاه می‌کردم.
نیوزویک: آیا شاهنشاه تغییری در جنبش فلسطین می‌بینند؟ آیا این که آنها توانسته‌اند شیوه‌های دیپلماتیک در پیش بگیرند موجب امیدواری بیشتر شاهنشاه نشده است؟
آریامهر شاهنشاه ایران: باید اندکی بیشتر صبر کنم تا کاملاً مطمئن شوم. حالا حرف زدن و بله گفتن و بعداً برخلاف آن عمل کردن یک موضوع است و قبول واقعیات عینی و این که آنها می‌بایستی به عنوان افراد مسئول رفتار کنند، موضوع دیگر؛ بنابراین من باید اندکی بیشتر صبر کنم.
نیوزویک: اگر شاهنشاه اجازه بفرمایند باز هم بر می‌گردم به موضوع عربستان سعودی. آیا اعلیحضرت می‌توانند به طور کلی مناسبات دولت خود را با دولت عربستان سعودی تشریح کنند و آیا در نتیجه رویداد اوپک تیرگی‌هایی در این مناسبات پدید آمده است؟
آریامهر شاهنشاه ایران: رسماً خیر. رویه ما همواره این بوده است که مناسبات دیپلماتیک خود را با عربستان سعودی از سیاست نفتی جدا سازیم… اما پاسخ این پرسش که آیا این رویه مدت درازی دوام خواهد یافت بعداً معلوم خواهد شد.
نیوزویک: در صورت ادامه این تشنج چه نوع ریسک احتمالی وجود دارید؟
آریامهر شاهنشاه ایران: اکنون قدری زود است که در این باره صحبتی بشود ولی اگر ما نسبت به آنچه که می‌گذرد و به ثبات آن سوی دیگر خلیج فارس بی‌علاقه بشویم فکر نمی‌کنم که این امر کمک زیادی به کشورهای دیگر بکند.
نیوزویک: منظور امنیت عمومی خلیج فارس است؟
آریامهر شاهنشاه ایران: آن هم همچنین.
نیوزویک: خبرنگار نشریه آلمانی «در اشپیگل» نظر شیخ یمانی را درباره این نگرانی‌ها که ایران ممکن است بکوشد بر کشورهای کوچک نفتی عرب در خلیج فارس مسلط گردد، پرسیده بود و شیخ یمانی گفته بود «امیدوارم که آنها دست به چنین کاری نزنند. این یک نقطه فوق‌العاده خطرناکی است.» آیا به عقیده شاهنشاه در میان اعراب دولت‌هایی هستند که از قدرت فزاینده نظامی اعلیحضرت به عنوان نشانه تسلط جویی ایران بر خلیج فارس بیمناک باشند؟
آریامهر شاهنشاه ایران: فکر نمی‌کنم… اطمینان دارم همه این کشورها مانند کویت، بحرین، قطر، امارات متحده عربی … همه آنها آگاهی کامل دارند که ما هیچگونه نیت سوئی علیه آنها نداریم و چشم به منابع ثروت و یا سرزمین‌های آنها ندوخته‌ایم. برای بعضی از آنها ثابت کرده‌ام که می‌توانند به عنوان بهترین دوست به ما اتکا کنند.
نیوزویک: آیا منظور شاهنشاه در این مورد عمان است؟
آریامهر شاهنشاه ایران: بله عمان… حتی بحرینی‌ها که به آنها فرصت دادیم اعلام کنند که خواهان استقلال هستند، ما شاید بهترین دوست بحرین باشیم.
نیوزویک: ممکن است شاهنشاه نظرات کلی خود را درباره امنیت خلیج فارس بازگو کنند؟ چه خطری خلیج فارس را تهدید می‌کند و بزرگترین خطر بالقوه از کدام ناحیه است؟
آریامهر شاهنشاه ایران: بدیهی است که تهدید ناشی از ادامه خطر در دیگر صحنه‌های جهان است. خطری که امنیت خلیج فارس را تهدید می‌کند ادامه خلاء قدرت‌های محلی است که ابرقدرت‌ها می‌خواهند آن را پر کنند و گسترش یافتن دامنه این وضع در اقیانوس هند است یا بالعکس. یعنی ثبات یا عدم ثبات خلیج فارس در اقیانوس هند ادامه می‌یابد. در صورتی که کشورهای پیرامون خلیج فارس بتوانند امنیت خلیج فارس را تضمین کنند، قدرت‌های بزرگ متوجه خواهند شد که نیازی و یا سودی ندارند که وارد منطقه شوند زیرا در آن صورت انگشت‌نما خواهند شد؛ بنابراین، وضع در اقیانوس هند هم بدین شکل خواهد بود و اگر کشورهای حوزه اقیانوس هند بتوانند ثبات و امنیت منطقه را حفظ کنند نیازی نیست که روس‌ها به شما بگویند که برای سودجویی و سلطه طلبی به «دیه گو گارسیا» می‌روید و یا شما بگویید که روس‌ها در «بربره» هستند.
نیوزویک: در شرایطی که بین دولت اعلیحضرت و عراق مصالحه شده به سبب ادامه اختلاف‌های مرزی میان عراق و کویت و گزارش‌های اخیر درباره معامله بزرگ اسلحه روس‌ها با عراق، آیا شاهنشاه عراق را مشکلی در خلیج فارس می‌دانند؟ ممکن است اعلیحضرت روابط جاری خود را با عراق توصیف نمایند؟
آریامهر شاهنشاه ایران: روابط دوجانبه دو کشور خوب است. فردا من وزیر خارجه عراق را خواهم پذیرفت. پس روابط دو جانبه بیش از «درست» است: منظورم خوب است؛ ولی عوامل دیگر نیز باقی است و آن این است که آنها این همه اسلحه از منابع مختلف دریافت می‌دارند که ما نمی‌توانیم آن را نادیده بگیریم.
نیوزویک: آیا عراقی‌ها کنفرانس اخیر امنیت خلیج فارس را در عمان ترک کردند؟
آریامهر شاهنشاه ایران: آنها کنفرانس را ترک نکردند ولی تصمیمی در آن گرفته نشد.
نیوزویک: آیا اعلیحضرت نسبت به توافق درباره امنیت خلیج فارس امیدواری دارند و چه نوع توافقی مورد نظر اعلیحضرت است؟
آریامهر شاهنشاه ایران: نمی‌توانم چیزی بگویم. من فکر می‌کنم که ابتدا آنها باید اختلاف‌های میان کشورهای عرب را حل کنند.
نیوزویک: آیا این شامل اختلاف بین کشورهای عرب و کشور اعلیحضرت نیز می‌گردد؟
آریامهر شاهنشاه ایران: من اختلافی بین آنها و کشور خودم نمی‌بینم. نظر آنها را نمی‌دانم.
نیوزویک: من مخصوصاً درباره اختلاف نفتی بین اعلیحضرت و عربستان سعودی فکر می‌کردم.
آریامهر شاهنشاه ایران: ولی این یک اختلاف سیاسی یا منطقه‌ای نیست. این موضوع کاملاً خاص است. اختلاف نفتی آنقدرها بین ایران و عربستان سعودی مطرح نیست. در حقیقت این یک اختلافی است که بین جهان صنعتی و ما تولید کنندگان نفت مطرح است.
نیوزویک: عده زیادی در غرب نشانه‌هایی می‌بینند از این که اوپک به خطر بزرگی افتاده و در آستانه نوعی از هم پاشیدگی است. نظر شاهنشاه اکنون در این باره چیست؟ آیا اعلیحضرت گمان می‌برند که اوپک در معرض خطر از هم پاشیدن باشد؟
آریامهر شاهنشاه ایران: نه، فکر نمی‌کنم. تصور می‌کنم این نوعی پندار واهی است که پاره‌ای محافل بدان دل خوش کرده‌اند. سال پیش مصرف نفت آلمان غربی ۸ درصد فزونی یافت. ایالات متحده در حدود ۴۵ درصد از نفت مصرفی خود را از خارج تهیه می‌کند. بزودی شما روزانه بیش از ۹ میلیون بشکه نفت وارد خواهید کرد. پس نیاز جهان به نفت همچنان رو به افزایش است. حتی اگر یمانی بالفرض به عنوان مأمور مستعمراتی شما همه نفت عربستان سعودی را استخراج کند و مجاناً در اختیار شما قرار دهد، باز هم ظرف سه تا چهار سال دیگر با کمبود نفت روبرو خواهید شد. پس از آن چه خواهید کرد. نه… این فقط خیالی بیش نیست و شما عیناً مانند بچه‌های کوچکی رفتار می‌کنید که بی‌آنکه به فکر آینده باشند، شادی می‌کنند.
نیوزویک: آیا شاهنشاه نیازی به تشکیل اجلاس فوق‌العاده وزیران اوپک برای بررسی مجدد قیمت نفت قبل از ماه ژوئیه می‌بینند؟
آریامهر شاهنشاه ایران: ما در هر حال درخواست چنین جلسه‌ای را نخواهیم کرد. حتی اگر تولید ما از میزان فعلی هم کمتر شود.
نیوزویک: سعودی‌ها استدلال کرده‌اند که بیم آنها این است که افزایش وسیع و کلی قیمت‌های نفت سبب مشکلاتی برای اقتصادهای غرب خواهد شد و شیخ یمانی حتی اخیراً درباره امکان تسلط کمونیست‌ها بر ایتالیا و اسپانیا سخن گفت. اعلیحضرت این استدلال را چگونه توجیه می‌کنند؟
آریامهر شاهنشاه ایران: من فقط بدان می‌خندم.
نیوزویک: اعلیحضرت هیچ قسمت آن را جدی نمی‌گیرند؟ منظورم امکان هرگونه تغییر حکومت در اروپا است.
آریامهر شاهنشاه ایران: این امر خیلی امکان دارد ولی نه به سبب ۱۰ درصد افزایش بهای نفت به جای ۵ درصد شیخ یمانی.
نیوزویک: ولی آیا شاهنشاه بیم نداشتند که ممکن است لطمه‌ای به اقتصاد غرب وارد آید؟ آیا از نظر اعلیحضرت حدی وجود دارد که هر گاه افزایش بهای نفت از آن بگذرد به اقتصاد غرب لطمه خواهد زد؟
آریامهر شاهنشاه ایران: بله، من چنین حدی را در نظر داشتم. مسلماً من کاملاً آگاهی داشتم که شما چه مقدار افزایش قیمت را می‌توانید تحمل کنید، آلمانی‌ها چه مقدار را و دیگران چه میزانی را، ولی واقعیت امر این نیست. منظورم این است که مسئله‌ای که واقعاً مطرح است این نیست، بلکه این است که جوامع شما خوب اداره نمی‌شود. شما دولت ندارید، رهبری هم ندارید. من درباره آمریکا صحبت نمی‌کنم چون آمریکا برای خودش دنیایی است. منظورم اروپایی‌ها هستند. برای من حدود مسئولیت‌ها روشن نیست، یعنی که ملت‌ها در کدام کارها مشارکت دارند و دولت‌ها در چه اموری دخالت می‌نمایند. من چیزی در این زمنیه نمی‌بینم. پس موضوع آنقدرها به درصد افزایش بهای نفت ارتباط ندارد و بحران مربوط به این مسئله نیست، بلکه به موضوع رهبری و اعتماد مردم به دولت‌های خودشان مربوط می‌شود.
نیوزویک: آیا منظور اعلیحضرت ناتوانی ایالات متحده آمریکا در زمنیه دستیابی به منابع دیگر انرژی نیز هست؟
آریامهر شاهنشاه ایران: بله، ولی آمریکا بری خود دنیای دیگری است. فکر نمی‌کنم مردم بوستون نسبت به آنچه در سیاتل می‌گذرد حساسیت و علاقه زیاد داشته باشند.
نیوزویک: آقای اگنلی رئیس شرکت فیات هفته گذشته گفت، ۲۵ درصد مالکیت مؤسسه کروپ هم هنوز شاهنشاه را نسبت به مسائل ما آگاه نساخته است. نظر اعلیحضرت در این مورد چیست؟
آریامهر شاهنشاه ایران: خوب کروپ ضرر می‌دهد. ما در موقع خرید سهام آن می‌دانستیم که کروپ ضرر می‌دهد.
نیوزویک: آیا کروپ در نتیجه افزایش قیمت نفت ضرر می‌دهد؟
آریامهر شاهنشاه ایران: خوب، همه چیز با یکدیگر ارتباط دارد. البته از یک طرف، ولی طرف دیگر آن مسئله تولید فولاد است و بالاخره مسائل دیگر. آیا می‌دانید به چه علتی صاحبان صنایع فولاد قیمت فولاد را ۸/۶ درصد بالا بردند؟ چرا؟ چرا شما این حق را دارید که قیمت فولاد را خود را بالا ببرید؟
نیوزویک: منظور بدون جنجال و سرو صدای عموم است.
آریامهر شاهنشاه ایران: بله، تا آنجایی که ما خبر داریم بدون سرو صدا.
نیوزویک: آیا اعلیحضرت همچنان طرفدار مربوط کردن قیمت نفت به شاخص قیمت کالاهای کشورهای صنعتی هستند و آیا امیدی دارند که اوّلاً اوپک روی فرمولی برای ایجاد این رابطه موافقت کند و ثانیاً غرب آن را بپذیرد؟
آریامهر شاهنشاه ایران: من هنوز به این موضوع اعتقاد دارم، مگر اینکه شما راه حل بهتری را ارائه کنید؛ و اما اینکه آیا اوپک می‌تواند فرمولی اراده دهد و غرب آن را بپذیرد، فکر نمی‌کنم. چرا که در حالی که در ۱۸ ماه گذشته ما ۴۰ درصد از قدرت خرید خود را از دست داده بودیم، این کشمکش همچنان بین ما وجود داشت که آیا باید قیمت نفت را ۱۰ درصد و یا به گفته بعضی‌ها ۵ درصد بالا برد و این در شرایطی بود که ما واقعاً ۴۰ درصد از قدرت خرید خود را از دست داده بودیم. پس شاخص‌گیری به سود ما نیست. زیرا شما می‌توانید قیمت‌های خود را بر ما تحمیل کنید، ما ناچاریم کالاهای شما را بخریم. چون در حال توسعه هستیم و شما با رسانه‌های گروهی آنچنان پر دامنه مانند رادیو- تلویزیون- مطبوعات و امثال آن که در اختیار دارید ما را متهم به عدم احساس مسئولیت و ایجاد دردسر برای جهان و شاید غرق کردن جهان می‌کنید در حالی که شما بدون دردسر و با قیافه‌ای متبسم قیمت‌های ۲۰۰۰۰ نوع کالا و یا بیشتر را که همواره از شما خریداری می‌کنیم، نمی‌دانم تا چه حد بالا می‌برید.
نیوزویک: با توجه به این نیروهایی که در ج-هات مختلف یکدیگر کشش دارند، آیا به نظر شاهنشاه سرانجام راه حلی بوجود خواهد داشت؟ منظورم یک راه حل درازمدت است.
آریامهر شاهنشاه ایران: راه حل این است که شما مردمان ثروتمند ثروتمندتر خواهید شد و فقرا فقیرتر و جهان منفجر خواهد شد.
نیوزویک: آیا منظور شاهنشاه خشونت عینی و قابل لمس یعنی جنگ است؟
آریامهر شاهنشاه ایران: بله، قطعاً.
نیوزویک: آیا ممکن است اعلیحضرت یک حد زمانی برای آن قائل شوند؟
آریامهر شاهنشاه ایران: قطعاً تا پایان قرن فعلی.
نیوزویک: اعلیحضرت معتقدند که این پیشامد روی خواهد داد چون جهان به دو اردوگاه کاملاً متفاوت و آشتی‌ناپذیر تقسیم شده است؟
آریامهر شاهنشاه ایران: همینطور است.
نیوزویک: ایران در کجای این صحنه قرار خواهد داشت، خاصه این که بسیاری از تولید کنندگان نفت بین هر دو اردوگاه رفت و آمد دارند. تکلیف کشور شما چه خواهد شد؟
آریامهر شاهنشاه ایران: این یک امر مشروط است. اگر شما مسئولیت احساس کنید، ما طبعاً در اردوگاه شما قرار خواهیم داشت، مگر اینکه ما را وادار کنید که از شما دور شویم.
نیوزویک: وقتی صحبت از این می‌کنید که ما باید مسئولیت احساس کنیم، منظور اعلیحضرت چه نوع موارد و مسائل بخصوصی است؟
آریامهر شاهنشاه ایران: یعنی مسئولیت علاوه بر مسائل روزمره مربوط به اینکه نانتان را اینگونه بخورید و همبرگرتان را اینگونه و یا اینکه مخزن اتومبیل دوم یا سومتان همواره مملو از سوخت ارزان باشد. یعنی فکر کردن به اینکه چه مقداری از مردم جهان بی‌سواد و فقیرند و غذای کافی ندارند و اگر شما کالاهای خود را همچنان به قیمت گرانتر و گرانتر بفروشید، این مردم چگونه استطاعت خرید آنها را خواهند داشت؟ چگونه آنها می‌توانند تحت این شرایط به اقتصاد کشورهای خود سر و سامان بدهند… آخر با چی؟ با نرخ‌های بهره‌ای که سیستم بانکی شما در حال حاضر می‌گیرد؟ آیا آنها می‌توانند تحت این شرایط و یا این امکانات بانکی اقتصاد خود را توسعه دهند؟ سه سال پیش من پیشنهاد تأسیس سازمان جدیدی را مطرح کردم بدین ترتیب که ما کشورهای تولید کننده هر یک ۱۵۰ میلیون دلار سرمایه‌گذاری کنیم و ۱۲ کشور صنعتی نیز به همین مقدار سرمایه بگذارند. بعلاوه، ۱۲ نماینده کشورهای دریافت کننده وام در هیئت مدیره این سازمان عضویت داشته باشند و از این طریق وام‌های ۲۵ ساله و با نرخ بهره ۲ درصد برای کمک به توسعه و عمران جهان بدهیم ولی شما بدان علاقه‌ای نشان ندادید.
نیوزویک: ولی تکلیف کشورهای در حال توسعه جهان سوم که در عین حال بابت افزایش قیمت نفت کشور شما هم زیان می‌بینند، چیست؟
آریامهر شاهنشاه ایران: ولی مصرف آنها چقدر است؟ آیا می‌دانید که مصرف نفت هند با ۶۷۰ یا ۶۸۰ یا ۶۹۰ میلیون جمعیت کمتر از مصرف نفت هلند با ۱۳ میلیون جمعیت است؟
نیوزویک: پس منظور اعلیحضرت نوعی اراده و عزم ملی برای فداکاری است.
آریامهر شاهنشاه ایران: بله، عزم و اراده ملی و یا دست کم رهبران شما که این اندیشه را درک می‌کنند خود را وقف آن سازند ولی اگر شما تمام وقت خود را فقط صرف مسائل روزانه کنید چطور می‌توانید در فکر آینده باشید؟
نیوزویک: در مورد سابقه اقدامات مربوط به توسعه و عمران کشور اعلیحضرت این سئوال مطرح می‌شود که آیا شاهنشاه هرگز احساس کرده‌اند که آهنگ حرکت خیلی سریع بوده و یا کوشیده‌اید که کارهای بسیاری را با سرعت خیلی زیاد انجام دهید؟
آریامهر شاهنشاه ایران: البته من همواره گفته‌ام که قبل از هر چیز من اولین کسی هستم که از خودم انتقاد می‌کنم. ثانیاً حزبی که ما بوجود آورده‌ایم در واقع تمام ملت ما را در بر می‌گیرد؛ بنابراین، در داخل حزب ما همه نوع افکار و اندیشه‌ها را داریم و لذا فکر می‌کنم می‌توانم نظرات خود را با هرگونه وضع جدیدی که پیش آید منطبق کنم.
نیوزویک: تاکنون نظراتتان را چگونه تعدیل کرده‌اید؟
آریامهر شاهنشاه ایران: خوب پیش از همه، مسئله درآمده است. دوم هم، هنگامی که اقتصادی مانند یک گلوله غلطان برفی رشد می‌کند، تقریباً یک تصاعد هندسی پیش می‌آید و آن مانند ۲بعلاوه ۲ مساوی چهار نیست، بلکه یک تصاعد هندسی است و این را فقط همراه با مسائلی که پیش می‌آید می‌توان یادگرفت. هرگاه شما در متن کارها باشید بسیاری از مسائل را نمی‌توانید پیش‌بینی کنید، مگر آنکه آنها را مورد آزمایش قرار دهید و وقتی این آزمایش صورت گرفت شما نتایج را می‌بینید. در چنین شرایطی اگر حتی از اندکی هشیاری برخوردار باشید سعی خواهید کرد که اشتباهات خود را دوباره تکرار نکنید.
نیوزویک: شاهنشاه خودشان گفته‌اند، ترجیح می‌دهند نفت را در زیر زمین باقی بگذارند ولی آیا این امر با توجه به کارهای عمرانی فعلی ایران امکان‌پذیر است؟
آریامهر شاهنشاه ایران: ما نمی‌توانیم نفت را در اعماق زمین باقی بگذاریم. آنچه که می‌توانیم بکنیم این است که حداقل تا ده سال دیگر آن را استخراج کنیم تا درآمد کافی داشته باشیم ولی البته به موازات آن کوشش خواهیم کرد فرآورده‌هایی از آن تهیه کنیم تا روزی برسد که دیگر نفت خام به بازار نفرستیم بلکه فرآورده‌های نفتی خود را عرضه کنیم.
نیوزویک: آیا این طرح با مسئله صنایع پتروشیمی ارتباط پیدا می‌کند؟
آریامهر شاهنشاه ایران: شیمیایی و پتروشیمی
نیوزویک: یعنی همان صنایعی که اکنون ایران می‌کوشد توسعه دهد.
آریامهر شاهنشاه ایران: بله، همینطور است.
نیوزویک: آیا شاهنشاه درباره تدارکات نظامی خود تغییر نظر نداده‌اند و ممکن است این خریدهای بزرگ را توجیه کنید؟ این موضوع در ایالات متحده مورد انتقاد وسیعی قرار گرفته است.
آریامهر شاهنشاه ایران : انتقاد… ابتدا بگذارید معلوم کنیم که این انتقاد از چه ناحیه‌ای است. از طرف برخی محافل بله، اما فکر نمی‌کنم افراد مسئول حاضر شوند از ما انتقاد کنند… چرا انتقاد کنند؟ آنچه من می‌گویم این است که اگر ایران مستقلی مانند ما وجود نداشته باشد، ایران نیرومندی که بتواند امنیت خود را تأمین کند و امنیت منطقه را و سرانجام امنیت اقیانوس هند را، چگونه می‌توانید جانشینی برای آن پیدا کنید؟ با حضور یک میلیون سرباز آمریکایی که در نقطه‌ای واقع در منطقه مستقر باشند. چرا، چگونه اینکار را خواهید کرد؟ شما خواهان چند ویتنام دیگر هستید؟ در ویتنام فقط ۵۵۰ هزار تن از افراد نظامی شما مستقر بودند ولی تعداد نیروهای مسلح ایران بیشتر از این رقم است و افراد نظامی ما معتاد به مواد مخدر نیستند و در قلمرو خود بسر می‌برند و برای میهن خود خواهند جنگید و هیچکس نخواهد گفت که آنها مانند مزدوران به خارج از کشور فرستاده شده‌اند. بسیار خوب، بگویید چگونه می‌توانید جانشینی برای چنین نیرویی پیدا کنید؟
نیوزویک: استنباط اعلیحضرت از این انتقاد چیست؟ به گمان شاهنشاه این انتقاد از کدام ناحیه است؟
آریامهر شاهنشاه ایران: بله، انتقاد از ناحیه همان کسانی که به اصطلاح پیش خود به قاضی می‌روند و درباره امور جهان سرخود داوری می‌کنند و فقط می‌توانند بدون ارائه راه حل به انتقاد بپردازند.
نیوزویک: روزنامه واشنگتن پست هفته گذشته نوشت که اعلیحضرت به یکی از میهمانان خود گفته‌اند که روس‌ها در کشته شدن سه متخصص آمریکایی در ماه اوت گذشته در تهران دست داشته‌اند… آیا شاهنشاه از این گزارش آگاهی دارند؟
آریامهر شاهنشاه ایران: من چیزی در این باره شنیده‌ام. فکر می‌کنم آنقدر چیزها در واشنگتن پست دیده‌ایم که البته همواره با حسن نیت نسبت به کشورمان مطرح نشده که دیگر از اظهار نظر درباره هر چه در آن روزنامه منتشر می‌شود خودداری می‌کنیم.
نیوزویک: ولی شاهنشاه می‌توانند صرف نظر از واشنگتن پست اظهار نظر کنند که نوعی دستور یا رابطه خارجی در پشت این ترورها بوده است.
آریامهر شاهنشاه ایران: مستقیماً … نمی‌توانم بگویم… بطور غیر مستقیم قضاوت با خود مردم شما است. آیا کسی از آنچه که برای آن آمریکایی‌ها اتفاق افتاد خوشحال یا غمگین خواهند شد.
نیوزویک: آیا آنها در طرحی در طول مرزهای شوروی دخالت داشتند؟
آریامهر شاهنشاه ایران: خیر… در مرزهای شوروی نبوده است. این یک طرح ضد جاسوسی در داخل کشور ما است.
نیوزویک: مقاله واشنگتن پست ضمناً حاکی از آن است که عده‌ای احساس می‌کنند شبکه ایبکس کهنه است و اینکه شاید از کشور شما به عنوان محل انباشتن این نوع تجهیزات بی‌مصرف و فرسوده آمریکایی استفاده می‌شود.
آریامهر شاهنشاه ایران: من نمی‌توانم آن را باور کنم. فکر می‌کنم این اظهار نظر ناشی از یک رقابت داخلی بین بعضی از دسته‌های آمریکایی است.
نیوزویک: آیا شاهنشاه از وزارت دفاع آمریکا و یا پاره‌ای از پیمانکاران دفاعی عصبانی هستند؟
آریامهر شاهنشاه ایران: خیر، ولی می‌توانم احساس کنم که گروه‌ها با هم دعوا دارند.
نیوزویک: منظور نمایندگی‌ها و پیمانکاران رقیب آمریکایی است؟
آریامهر شاهنشاه ایران: تکذیب از همه طرف شده هم از طرف شما و هم از طرف ما.
نیوزویک: آیا اعلیحضرت ممکن است بفرمایند تا آنجایی که مربوط به خرید اسلحه در آینده می‌گردد چه نظری درباره ترتیبات مربوط به معاملات پایاپای نفت با اسلحه و یا احتمالاً تخفیف دارند؟
آریامهر شاهنشاه ایران: تخفیف مطرح نیست.
نیوزویک: آیا این موضع از دیرباز وجود داشته است؟
آریامهر شاهنشاه ایران: ما خودمان را گول نخواهیم زد. چطور این کار ممکن است یا باید پایبند اصول باشیم یا نه… اگر اصول را محترم نمی‌شماریم دیگر لزومی ندارد که یک خط مشی اقتصادی و سیاسی مثلاً در مورد نفت و یا ارزش نفت اتخاذ کنیم.
نیوزویک: آیا معاملات پایاپای نفت با اسلحه امکان‌پذیر است؟
آریامهر شاهنشاه ایران: این نوع معاملات نه تنها امکان پذیر است، بلکه احتمال دارد به صورت تنها نوع معامله ممکن در آید زیرا ما پول اضافه نداریم.
نیوزویک: آیا معاملاتی از این قبیل جریان دارد؟
آریامهر شاهنشاه ایران: بله، تعدادی معامله پایاپای در انگلستان و ایتالیا برای کارخانه‌های فولادسازی جریان دارد.
نیوزویک: هنگامی که معامله پایاپای خود را در ماه نوامبر گذشته با انگلستان به مرحله نهایی رساندید، آیا منظورتان این بود که به آمریکا حالی کنید که در نتیجه انتقاد آمریکایی‌ها از سیاست تسلیحاتی ایران اعلیحضرت کوشش خواهند کرد نیازهای نظامی خود را از منابع غیر آمریکایی تأمین کنند؟
آریامهر شاهنشاه ایران: خیر، چون ما سفارش‌های بزرگ زیادی برای خرید تانک و لوازم دیگر به انگلستان داده‌ایم و لذا معامله پایاپای ادامه سیاست خرید ما از آن کشور بوده است ولی به هر حال آنها به خوبی می‌دانند که ما از همه جا خرید می‌کنیم.
نیوزویک: پس این یک واکنش خاصی علیه انتقاد آمریکا نبوده است.
آریامهر شاهنشاه ایران: نه… حتی خرید اسلحه از روس‌ها.
نیوزویک: در نتیجه مخالفت شدید جیمی کارتر رئیس جمهوری برگزیده آمریکا با گسترش سلاح‌های اتمی آیا انتظار دارید که در جلب حمایت آمریکا از برنامه اتمی خود با دشواری بیشتری روبرو شوید؟
آریامهر شاهنشاه ایران: فکر نمی‌کنم، زیرا ما از جمله کشورهای امضاء کننده معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای هستیم و قویاً خود را پایبند به تمام مفاد آن می‌دانیم.
نیوزویک: آیا شاهنشاه با اندیشه ایجاد مرکز بازسازی سوخت اتمی در منطقه موافقند؟
آریامهر شاهنشاه ایران: اگر مورد قبول همه واقع شود بله. در غیر این صورت من حتی درخواست آن را هم نخواهم کرد.
نیوزویک: پس اعلیحضرت در مورد ایجاد چنین مرکزی در کشورشان پافشاری نخواهند کرد.
آریامهر شاهنشاه ایران: نه، من در مورد احداث این مرکز در منطقه نیز اصراری نخواهم کرد. منظورم این است که در مورد ما مسلماً مسئله‌ای وجود ندارد زیرا انگیزه‌های سوء نداریم ولی بدیهی است که یک موضوع مطرح است و آن این است که هرگاه ما مولدهای برق اتمی بخریم به سوخت نیز احتیاج خواهیم داشت. زیرا در غیر این صورت چگونه می‌توانیم آنها را مورد بهره‌برداری قرار دهیم؟ از نظر ما اشکالی ندارد که آنها سوخت را بازسازی کنند و برای ما بفرستند به شرط اینکه به ما تضمین بدهند که آن را به ما پس خواهند داد چون در غیر این صورت ما ۱۰۰ میلیارد دلار در مولدهای برق اتمی خود سرمایه‌گذاری خواهیم کرد و شاید ۲۰۰ و ۳۰۰ میلیارد دلار و سپس سوختی برای بکار انداختن آنها در دست نخواهیم داشت.
نیوزویک: ولی اعلیحضرت چگونه می‌توانند به ما اطمینان دهند که سرانجام مایل نیستند زرادخانه اتمی داشته باشند؟
آریامهر شاهنشاه ایران: خوب، در واقع این عکس موضوع است. بعضی‌ها ممکن است از من خُرده بگیرند که نوعی وسیله ایمنی برای یک کشور کوچک داشتن سلاح اتمی به عنوان بهترین تضمین در برابر حمله است ولی من رویه‌ای درست برعکس این موضوع انتخاب کرده‌ام. یعنی اگر می‌خواهید از کشورتان دفاع کنید این کار را با سلاح غیر اتمی بکنید. به عبارت دیگر، اگر کسی نیات سوئی بر ضد شما داشته باشد ناگزیر است سلاح اتمی به کار ببرد و این عمل در جهان فعلی چندان کار آسانی نیست. پس فلسفه من درست نقطه مقابل آن است. من خود را آنچنان ضعیف نمی‌دانم که بخواهم فقط متکی به چند بمب اتمی کوچک شوم، بلکه برعکس، به یک نیروی مدرن پر قدرت غیر اتمی رزمنده سخت‌کوش اتکا می‌نمایم. یعنی نیرویی که شکست آن فقط با سلاح اتمی میسر باشد.
نیوزویک: بنابراین، اعلیحضرت قصد ندارند سلاح اتمی در زرادخانه خود داشته باشند.
آریامهر شاهنشاه ایران: نه و امیدوارم در اشتباه نباشم.
نیوزویک: آیا شاهنشاه و یا هیچیک از مقامات رسمی ایران تماسی با نمایندگان دولت جدید کارتر داشته‌اند؟
آریامهر شاهنشاه ایران: مستقیماً خیر.
نیوزویک: آیا از ملاقات با کارتر رئیس جمهوری منتخب آمریکا استقبال می‌کنند؟
آریامهر شاهنشاه ایران: داشتن تماس‌های شخصی همواره کار خوبی است مانند تماس‌هایی که من با همه رؤسای جمهوری آمریکا داشته‌ام.
نیوزویک: آیا نظری درباره سایروس ونس وزیر امور خارجه آمریکا دارید؟
آریامهر شاهنشاه ایران: شخصاً نه، ولی بطوری که شنیده‌ام همه نسبت به ونس احترام زیاد دارند.
نیوزویک: اجازه بدهید بار دیگر به مسئله نفت برگردم. واکنش بخصوص اعلیحضرت نسبت به تصمیم آگاهانه و تعمدی عربستان سعودی دائر بر افزایش تولید نفت و یا در واقع لبریز کردن بازار نفت چیست؟
آریامهر شاهنشاه ایران: خوب من این را قبلاً گفته‌ام. آنها می‌توانند منابع نفتی خود را تا ته برسانند. بسیار خوب… این حق آنها است زیرا کشور خودشان است و مسئولیتی که در برابر مردم خویش دارند، لیکن با چه نتیجه‌ای؟ آیا این کار ما را کاملاً از بازار خارج خواهد کرد، بطوری که ما نتوانیم یک بشکه نفت بفروشیم. پس در این حالت وضع تازه‌ای بوجود خواهد آمد. آیا این عمل سبب خواهد شد که تولید ما بیش از ۲ میلیون بشکه کاهش یابد، یعنی مانند ۹ روز اول ژانویه؟ این هم وضع دیگری است. من باید صبر کنم زیرا فکر می‌کنم که در چند ماه اول سال با نفتی که ذخیره کرده‌اید نمی‌توانید مطمئناً بگویید که وضع موجود به این دلیل یا آن دلیل است؛ ولی ظرف مدت سه ماه وضع برای من روشنتر خواهد شد و اگر ما از بازار رانده شویم و آن مقدار درآمد در سال را از دست بدهیم، این موضوع مسلماً در تمامی سیاست ما اثر خواهد کرد، چه داخلی و چه خارجی.
نیوزویک: عواقب این پیش‌آمد چه خواهد بود؟
آریامهر شاهنشاه ایران: خوب فکر می‌کنم اولین موضوعی که می‌توانم بگویم این است که ما توجه خود را فقط به مسائل داخلی معطوف خواهیم کرد و کلیه تعهدات و مسئولیت‌های خود را در جهان نادیده خواهیم گرفت و فقط به موضوعات داخلی خواهیم پرداخت… چه کار دیگری می‌توانیم بکنیم؟
نیوزویک: اعلیحضرت اطمینان ندارند که سعودی‌ها بخواهند موضوع را تا این حد پیش ببرند، یعنی موجب یک جنگ سخت بر سر قیمت‌ها را فراهم کنند.
آریامهر شاهنشاه ایران: خیر، همچنین فکر نمی‌کنم که سعودی‌ها بخواهند به ما آسیب بزنند. من این را باور نمی‌کنم.
نیوزویک: در شرایطی که نفت در غرب ذخیره شده منظور دولت سعودی از دادن امتیاز به غرب در مورد قیمت نفت چه بوده است؟ در حالی که قیمت آن در هر حال کاهش خواهد یافت.
آریامهر شاهنشاه ایران: به علت ذخیره شدن نفت نمی‌بایستی این ماجرا را که یمانی در دوحه برپا کرد، بوجود می‌آوردند.
نیوزویک: ولی ماجرای هیجان‌انگیزی بود.
آریامهر شاهنشاه ایران: متأسفانه شخص گاهی نمی‌تواند همه چیزهایی را که می‌داند بازگو کند.
نیوزویک: آیا احساس می‌کنند که غرب با اعلیحضرت رفتار غیر منصفانه کرده است؟
آریامهر شاهنشاه ایران: چند سال پیش فقط شرکت‌های بزرگ نفتی بودند که نظرات خود را دیکته می‌کردند و دولت‌های همه این کشورها یا وانمود می‌کردند کاری از دستشان ساخته نیست و یا با آنها تبانی می‌کردند. اکنون شرکت‌ها بی‌شک سود خود را می‌برند ولی نمی‌توانند سیاست خود را تحمیل کنند. من دوست جهانی که آن را امپریالیستی می‌خوانم هستم ولی آنها می‌کوشند به ما زور بگویند.
نیوزویک: آیا غرب شما را به عنوان تولید کننده نفت تحت فشار قرار داده است؟
آریامهر شاهنشاه ایران: خوب فکر می‌کنم دوستان من بدانند که تا چه حد می‌توانند با من پیش بروند؛ ولی آنچه را که باید کاملاً روشن کنم این است، من در همه این ماجراها افراطی نیستم. در حقیقت من یک میانه‌رو هستم و نمی‌دانم چرا بعضی از رسانه‌های کشورتان فقط صحبت از این می‌کنند که شاه ایران در راه قیمت‌های هر چه بیشتر نفت تلاش می‌کند، در حالیکه این موضوع واقعیت ندارد.
نیوزویک: آیا شاهنشاه در دوحه میان عراق و عربستان سعودی قرار داشتند؟
آریامهر شاهنشاه ایران: همیشه، همیشه.
نیوزویک: آیا اطمینان دارید کشورهایی که به نفع ۱۵۰ درصد افزایش قیمت رأی داده‌اند قادر خواهند بود این نرخ را حفظ کنند؟
آریامهر شاهنشاه ایران: فقط زمان به این موضوع پاسخ خواهد داد.
نیوزویک: ولی به عنوان یک روش سیاسی آیا شاهنشاه مصمم هستند این قیمت را علیرغم وضع بازار حفظ کنند؟
آریامهر شاهنشاه ایران: من میل ندارم به عنوان یهودای ۱۱ نفر دیگر خوانده شوم. اگر یهودایی در بین ما وجود دارد بگذارید خودشان را به ما نشان دهند.