کنفرانس جهانی حقوق بشر - تهران ۲ تا ۲۳ اردیبهشت ماه ۱۳۴۷

انقلاب شاه و ملت

محمدرضا شاه پهلوی آریامهر درگاه محمدرضا شاه پهلوی

برنامه عمرانی چهارم

شاهنشاه با سخنان خود کنفرانس حقوق بشر را می‌گشایند

کنفرانس جهانی حقوق بشر روز ۲ تا ۲۳ اردیبهشت ماه ۱۳۴۷ از سوی سازمان ملل متحد در تهران برگزار شد. در روز ۲ اردیبهشت ماه اوتانت دبیر کل سازمان ملل متحد در برابر ساختمان نوین مجلس جای برگزاری کنفرانس از شاهنشاه آریامهر و شهبانو فرح پهلوی پیشباز کرد. کنفرانس با سخنان شاهنشاه آریامهر گشایش یافت. ریاست هیات نمایندگی ایران در سازمان ملل با والاحضرت اشرف پهلوی بود. شاهنشاه با سخنان خود این کنفرانس را گشودند و درباره اعلامیه جهانی حقوق بشر سال ۱۹۶۸ و از میان برداشتن تبعیض نژادی و بی عدالتی‌های اجتماعی در جهان فرمودند:

آقای دبیرکل

عالی‌جنابان

خانم‌ها و آقایان

جای خوشوقتی است که به شما در پایتخت ایران از سوی خود و از سوی همه مردم ایران خوش آمد بگویم.

هم میهنان من بسیار از اهمیت تاریخی این نشست که امروز با رهنمودهای سازمان ملل گشایش می‌یابد آگاه هستند. آنان بسیار سرفرازند که کشورشان برای برپایی نخستین کنفرانس جهانی حقوق بشر برگزیده شده است. سرافرازی آنان به جاست زیرا که از دیدگاه ایرانیان، یک اتفاق چشمگیر شالوده این گزینش بوده است و باید بگویم که ارث گذار این مدارک که حقوق بشر را به رسمیت شناخته، در این کشور کوروش بزرگ نزدیک به دو هزار سال پیش بوده است.

درست است که فاصله میان منشور آزادی آن زمان، همساز با مردمان گوناگون امپراتوری هخامنشی بود که آزادانه از حقوق بشری خود بهره‌مند شوند و اعلامیه جهانی حقوق بشر که بیستمین سالروز آن را در این سال ۱۹۶۸ ارج می‌نهیم ، شاهد دست آوردهای علمی و اجتماعی در یک مقیاس شگفت انگیزی بوده است، دستیابی آدمیزاد به پیشرفت. ؟

آنچه که در زمان‌های گذشته به دنیای رویاها و انگاره‌زایی تعلق داشت، امروز جایی عادی در راه و روش اخلاق دنیای ما یافته است که در مجمع عمومی سازمان ملل به تاریخ ۱۰ دسامبر ۱۹۴۸ پذیرفته شد.

بنابراین شایسته و بایسته است، که در سرآغاز این کنفرانس نه تنها بر روی ارزش‌های نمادین والای این اعلامیه برای گرفتن انگیزه تاکید شود، بلکه هم چنین بر روی کارآیی عملی و تاثیر گسترده آن تکیه شود.

این اعلامیه در زمانی پاگرفت و نگاشته شد که یاد انزجارآور فروسایش جسمی و اخلاقی بر بسیاری از کسان و گروه‌های بشری در درازای یکی از مرگبارترین تضادهای تاریخی تحمیل شده بود و کماکان در یادواره انسان‌ها زنده بود.

شایندگی انکارناپذیر "اعلامیه جهانی حقوق بشر" این است که اصولی را بیان می‌دارد که تبلور دلخواست همگان به زندگی بهتر، آزادی بیشتر و احترام والاتر می‌باشد.

اما در دنیای تغییرات سریع، دنیایی که همه چیز با شتاب هر چه بیشتر دگرگون می‌شود، پس از بیست سال، یعنی به اندازه کافی زمان گذشته است و زمانی برای بازاندیشی و بازنگری فرا رسیده است.

ما به اصول اعلامیه جهانی حقوق بشر ارج می‌نهیم، با وجود این می‌باید که آنها را با نیازهای زمان خودمان تطبیق دهیم. شرایط سیاسی و زندگی مادی بشر در این دو دهه گذشته تعییر یافته است، و هسته مفاهیم حقوق بشر بنابراین می‌باید از زاویه نوینی بازنگری شوند. همانگونه که پیوسته در چند سال پیش گفته‌ام، حقوق بشر تا زمانی نه بسیار دور به مفهوم نخست و پیش از هر چیز دیگر برابری سیاسی افراد و برابری در برابر قانون بود.

در روزگار ما، حقوق سیاسی بدون حقوق اجتماعی، دادگری با بهره‌گیری از قانون بدون عدالت اجتماعی، و دموکراسی سیاسی بدون دموکراسی اقتصادی دیگر مفهوم واقعی ندارد.

با توجه به این، پیشرفت واقعی در زمان ما، هر روز گسستن زنجیرهای بیشتری است که از قرن‌ها پیش به اکثریت ناکام از سوی اقلیت‌های برتری یافته بسته شده است.

برای تحقق بخشیدن به برابری در برابر قانون، حقوق مدنی و دمکراسی سیاسی که به روش معمول با برابری اجتماعی، حقوق اجتماعی و دمکراسی اقتصادی همراه است – در زمان ما نه تنها وظیفه ملی هر حکومتی می‌باشد بلکه گرانبهاترین پیشکشی است که هر دولتی می‌تواند به جامعه بشری و صلح جهانی بنماید. این پیش‌نیازهایی است که در آن حقوق بشر را می‌توان تضمین کرد، و در این شرایطی است که بشریت خواهد توانست از تازیانه‌های گرسنگی، بیماری، نادانی و جنگ بگریزد.

پیشینه

مجمع عمومی سازمان ملل متحد، با قطعنامه ۲۰۸۱ (XX) به تاریخ ۲۰ دسامبر ۱۹۶۵ برآن شد که کنفرانس بین المللی حقوق بشری را برگزار کند، برای "پیشبرد بیشتر اساس اعلامیه جهانی حقوق بشر برای گسترش و تضمین حقوق سیاسی، شهروندی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و برای پایان دادن به همه تبعیض‌ها و زیر پا گذاشتن حقوق بشر و آزادی‌های بنیادین بر پایه نژاد، رنگ، جنسیت، زبان و دین، و به ویژه برای از میان برداشتن آپارتاید یا تبعیض نژادی".

آرمان‌های این کنفرانس بدین قرارند:

• الف – بازبینی پیشرفت‌هایی که تاکنون در زمینه حقوق بشر از زمان به آگاهی رساندن اعلامیه جهانی حقوق بشر انجام یافته‌اند.

ب – ارزیابی موثر بودن روش‌های بکار برده شده از سوی سازمان ملل متحد در زمینه حقوق بشر، به ویژه با توجه به از میان برداشتن هر گونه تبعیض نژادی و جدا نگهداشتن نژادها از یکدیگر و ج – فرموله و آماده سازی یک برنامه با سنجه‌های دیگر برای بزرگداشت سال جهانی حقوق بشر. با قطعنامه ۱۹۶۱ (XVIII) به تاریخ ۱۲ دسامبر ۱۹۶۳ ، مجمع عمومی سال ۱۹۶۸ را سال جهانی حقوق بشر اعلام می‌دارد.

۲. کمیته آماده سازی کنفرانس جهانی حقوق بشر بر پایه قطعنامه XX) ۲۰۸۱) برای کامل کردن آماده سازی برای کنفرانس جهانی در سال ۱۹۶۸ برگزیده شده است و به ویژه برای نوشتن پیشنهادها برای بررسی مجمع عمومی با توجه به برنامه‌ی کار، درازا، جای انجام کنفرانس، و فراهم ساختن هزینه برگزاری کنفرانس، و سازمان دهی و رهبری آماده ساختن ارزیابی‌ها و دیگر مدارک نیازین. کمیته تدارک پس از افزایش عضویب در بیست و یکمین نشست مجمع عمومی دربرگیرنده کشورهای عضو: کانادا، کلمبیا، فرانسه ، هند، ایران، ایتالیا، جاماییکا، کنیا، لبنان، موریتانی، نیوزیلند، نیجریه، پاکستان، پاناما، فیلیپین، لهستان، سومالی، تونس، شوروی، انگلستان، و ایرلند شمالی، ایالات متحده امریکا، اوروگوئه، و یوگسلاوی.

منبع

‎