پاسخ به تاریخ

محمدرضا پهلوی در کویرناکاوا همراه با هانری بونیه کتاب پاسخ به تاریخ را می نویسد

پاسخ به تاریخ کتابی است که اعلیحضرت محمدرضا شاه پهلوی شاهنشاه آریامهر به زبان فرانسه نوشتند.

اندکی بیش از یک سال پیش آخرین کتاب من (به سوی تمدن بزرگ) در تهران انتشار یافت. کتابی سراسر امید که در آن دیدگاهها و طرح های خود را درباره آینده ایران به ملتم عرضه داشتم. آرزوی من این بود که آینده ملت ایران افتخارآمیز سعادتمند پرور و پررونق باشد، آینده ای فراخور تاریخ چندهزار ساله کشورم که همواره یک یاز سازندگان اصلی تمدن های جهانی بودن است.

آرزو داشتم که در آستانه هزاره سوم، ایران کاملا نوسازی شده، اقتصادش پر رونق، جامعه‌اش متحول و پیشرو باشد، مردمش از یک سطح آموزش مترقی برخوردار باشند و نظام سیاسی‌اش حکومت بر قوام مردم یعنی بریک دمکراسی واقعی استوار باشد.

آرزو داشتم که نسل های آینده ملتم، با سربلندی و غرور ، مقام والایی را که شایسته آنان است در خانوادن بزرگ انسانی بدست آورند و نقش و مسولیت خود را در جهان ایفا کنند.

امیدوار بودم سیاهی های قرون وسطایی را که پنجاه سال پیش ایران از آنها نجات یافته بود برای همیشه از میهنم دور کنم و حکومت روشنایی و روشن‌بینی را که چکیده تمدن و فرهنگ ایرانی است برای همیشه پابرجا سازم.

این کتاب بعداً به زبان انگلیسی و زبان فارسی برگردانده‌شد. شاه در پیشگفتار درباره کتاب می‌گوید: 

«

در این کتاب قصد دارم نشان بدهم که چرا در راه رسیدن به اهدافم پافشاری می‌کردم؛ و چرا می‌خواستم جامعه‌ای بر اساس عدالت اجتماعی، و نه مبارزه طبقاتی بنا کنم؛ جامعه‌ای که همه در آن یکپارچه و وابسته به یکدیگر باشند. و گفتنی است چون همه کشورهای جهان_ چه دنیای غرب، چه کشورهای بلوک شرق و چه جهان سوم_ حسن تفاهم داشتم، این امکان برایم فراهم آمد که بتوانم در محیطی آکنده از صلح و صفا، کوشش خود را برای رساندن ایران به سوی تمدن بزرگ دنبال کنم.

»

نسخه‌های گوناگون

نسخه‌های اصلی

• Réponse à l'histoire. Millard, Christian. Paris: Ed. Albin Michel، 1979.
• The Shah's Story. Waugh, Teresa. London: Michael Joseph Ltd، 1980.
• Answer to History. Waugh, Teresa. New York: Stein & Day، 1980.

برگردان فارسی

مشخص نیست که چه کسی نخست بار این کتاب را به زبان فارسی برگرداند، اما حسین ابوترابیان در مقدمه‌ای که بر ترجمه این کتاب نوشته‌است؛ افزوده که در خاطرات احمدعلی مسعود انصاری با نام من و خاندان پهلوی چنین آمده‌است:

«

وقتی شاه در مکزیک به سر می‌برد، دکتر سید حسین نصر و دکتر هوشنگ نهاوندی برای ترجمه کتاب پاسخ به تاریخ به مکزیک فراخوانده‌شدند. بنا بود دکتر نهاوندی ترجمه فارسی کتاب و دکتر نصر آن را به انگلیسی ترجمه کند...

»