مصاحبه رادیو تلویزیونی اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر با نمایندگان رسانه‌های همگانی اتریش و دیگر کشورهای جهان ۲۵ دی ماه ۱۳۵۳
| سخنرانی‌های محمدرضا شاه پهلوی آریامهر بر پایه تاریخ | اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر بزرگ ارتشتاران | تصمیم‌های مجلس |
مصاحبه رادیو تلویزیونی اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر با نمایندگان رسانه‌های همگانی اتریش و دیگر کشورهای جهان ۲۵ دی ماه ۱۳۵۳
مداخله نظامی در خاورمیانه
من اظهارات شلزینگر را در مورد امکان مداخله نظامی در خاورمیانه هنوز ندیده‌ام، ولی احتمالاً او همان اتفاق فرضی را که کیسینجر عنوان کرد تکرار نموده است. به هر حال اینکه گفته شده است در صورتی که به علت فقدان نفت، اقتصاد کشورهای صنعتی به حال خفقان در خواهد آمد و در این صورت ممکن است که علیه کشورهای تولید کننده نفت اعمال زور شود، من تصور نمی‌کنم که زندگی آن‌ها به خطر افتاده باشد، مگر آنکه وضع موجود تغییر کند. هر جنگی که در خاورمیانه درگیرد، پیش از آنکه عرضه نفت را به خطر اندازد پایان خواهد یافت، زیرا اکثر کشورهای غربی اکنون موجودی کافی برای مصرف نود روز خود دارند. بنابراین واقعاً من نمی‌توانم تصور کنم که احتمال چنین تجاوزی ممکن است روی دهد، خاصه که اقدامی نظیر این کار با منشور سازمان ملل متحد سازگار نخواهد بود.
ایران و سلاح هسته‌ای
در مورد تهیه بمب اتمی بوسیله ایران، باید بگویم که ما مطلقاً تصمیم به تهیه سلاح‌های اتمی و هسته‌ای نداریم. ما پیشنهادی با همکاری مصر به سازمان ملل متحد داده‌ایم که بر اساس آن منطقه ما یک منطقه خالی از سلاح‌های هسته‌ای اعلام شود.
بنابراین مسلماً به عنوان تهیه کننده چنین قطعنامه‌ای ما اقدام به تهیه سلاح اتمی و هسته‌ای نخواهیم کرد.
مالیات بر نفت
تصمیم دولت آمریکا دائر بر وضع مالیات بر نفت وارداتی، بی گمان یک مسئله داخلی برای ایالات متحده آمریکا است و جزء اختیارات کشور و حکومت آمریکا است. این موضوع مرا به یاد نکته‌ای می‌اندازد که قبلاً هم گفته‌ام.
ما کشورهایی را می‌شناسیم که امروزه مالیات دریافتی آن‌ها از نفت تقریباً شبیه درآمدهایی است که کشور من سال‌های از منابع طبیعی خود به دست می‌آورد. این منابع ظرف سی تا پنجاه سال آینده به اتمام خواهد رسید، در حالی که دیگران به گرفتن مالیات ادامه می‌دهند. اگر قیمت نفت خیلی بالا است، پس چرا شما آن را با گرفتن مالیات بیشتری بالاتر می‌برید؟ مسلماً نمی‌توانید بگویید که با این کار مردم را وادار به مصرف نفت کمتری می‌کنید. ما موافقیم که در مصرف نفت به جز چند مورد بخصوص، در سایر موارد باید صرفه جویی شود. ما فکر می‌کنیم که استفاده از نفت برای تولید برق و یا گرم کردن خانه‌ها تقریباً یک گناه است، زیرا می‌توان این کار را با زغال هم انجام داد. ما همچنین کاملاً موافقیم که باید درباره منابع دیگر انرژی مانند نیروی خورشید و یا جدا ساختن هیدروژن از آب و غیره تحقیق و تفحص شود. در این مورد می‌توانم امکانات دیگری را نیز به عنوان مثال ذکر کنم. بنابراین من مخالف اقداماتی که منجر به مصرف کمتر نفت و در عین حال حفظ نفت برای مدت‌های طولانی تر و بهره برداری از آن جهت مقاصد پتروشیمی خواهد شد نیستم.
زیان‌های نفتی اسرائیل
ما کاری به جبران زیان‌های نفتی اسرائیل نداریم. ما پدر خوانده آن‌ها نیستیم و اعاده منابع نفتی در صحرای سینا کاری است که آن‌ها در هر حال و بر اساس قطعنامه ۲۴۲ بایستی انجام دهند، فراتر از آن اسرائیل باید مفاد قطعنامه ۲۴۲ را نیز اجرا کند، لذا ما مطلقاً هیچگونه مسئولیتی برای جبران زیان اسرائیل از این بابت نداریم.
مقصد کشتی‌های نفتکش
درباره مقصد محمولات نفتی همانطور که قبلاً گفته‌ایم ما نفت را در ترمینال خود در خارک می‌فروشیم. از آن پس ما آن را تعقیب نمی‌کنیم. مقصد نفتکش‌ها از نظر ما بی‌اهمیت است. همانطور که ما در محاصره نفتی گذشته دیدیم، برخی از کشتی‌های نفتکش در دریاها دو تا سه بار مقصد خود را تغییر می‌دادند.
برای مثال نفتکشی عازم سنگاپور بود، ولی ناگهان در دریا محموله آن بوسیله شخص دیگری خریداری شد که مقصد جدید آن لیسبون بود، اما باز این مسیر تغییر کرد و مقصد نفتکش در بوستون و یا نقطه دیگر پایان یافت. بنابراین پس از فروش نفت ما نمی‌دانیم مواد نفتی به کجا حمل می‌شود و اهمیتی هم به آن نمی‌دهیم.
سهام شرکت دایملر- بنز
من نمی‌توانم با برخی از سیاست‌های ملی بعضی از کشورها در مورد عدم فروش بیش از پنجاه درصد سهام، یا سهام کنترل کننده هر شرکتی که فکر می‌کنند برای اقتصاد ملی آن‌ها مهم یا حیاتی است مخالفت کنم. بدون تردید قضاوت و اخذ تصمیم در این باره با خود آن‌ها است.
اگر ما علاقه به خرید سهام دایملر- بنز داشتیم این کار به آن شرکت کمک می‌کرد، زیرا ایران احتمالاً می‌توانست سالانه حدود یکصد هزار دستگاه اتومبیل بنز به شرکت مذکور سفارش دهد و بدیهی است این امر می‌توانست در اقتصاد آن شرکت اثر فراوان داشته باشد. اگر آن‌ها چنین رونقی را در آن شرکت، یا بخش بخصوصی از اقتصاد آلمان یعنی صنعت اتومبیل سازی نمی‌خواهند، پس ما مطلقاً حرفی نداریم، این موضوعی است که باید خود آن‌ها درباره آن قضاوت کنند و تصمیم بگیرند.
سیاست درگیری یا همکاری
کشورهای تولید کننده نفت در کنفرانس الجزایر این موضوع را بررسی خواهند کرد که آیا کشورهای مصرف کننده نفت به سیاست درگیری دست خواهند زد یا خیر، در صورتی که کشورهای مصرف کننده مایل به همکاری باشند کشورهای تولید کننده هم حاضرند با آن‌ها مذاکره کنند، ولی اگر سیاست صف آرائی و معارضه در میان باشد، ما اقدامات لازم را به عمل خواهیم آورد و دیکته کردن مطالب بطور غیر مستقیم کاری از پیش نخواهد برد. ما امیدواریم که در آینده نزدیک کنفرانسی از کشورهای عمده تولید کننده و مصرف کننده نفت تشکیل شود و امکان تشکیل چنین کنفرانسی در سطح سران کشورها نیز امکان پذیر است. به هر حال تصور می‌کنم که در این مورد مبالغه شده است زیرا وقتی ما می‌دانیم که قیمت نفت مسئول نیم تا دو درصد تورم در غرب است، دلیلی ندارد که با کاهش تولید نفت مخالف باشیم. سیاست ما تولید و مصرف نفت کمتر و تبدیل آن به محصولات مختلف پتروشیمی است. ارزش افزوده این محصولات، کاهش مقدار تولید را به خوبی جبران خواهد کرد. در مورد تنزل قیمت نفت این موضوع بستگی دارد به اینکه بهای نفت با بهای مجموعه‌ای از بیست تا سی قلم کالا ارتباط داده شود. هر گاه بهای این کالاها بالا رفت قیمت نفت نیز بالا خواهد رفت، زیرا ما باید از قوه خرید خود دفاع کنیم. اگر بهای مجموعه کالاهای مذکور کاهش یافت، ما نیز حاضریم همگام با آن قیمت نفت خود را پایین بیاوریم.
رفع اختلافات ایران و عراق
درباره رفع اختلافات ایران و عراق توصیه‌هایی از طرف شورای امنیت شده است. ما حاضریم این توصیه‌ها را دنبال کنیم و علاقه نداریم که صدمه‌ای به آن کشور برسد. ما به عنوان یک همسایه می‌خواهیم که عراق نیرومند، مستقل، و دوست ما باشد، ولی مسئله اساسی این است که طرف دیگر هم باید این احساس را داشته باشد.
مبارزه با هواپیماربایی
ما امضای خود را به امضای کسانی که هواپیماربایی را محکوم ساخته‌اند اضافه کرده‌ایم. ما هنوز بر این عقیده‌ایم که هواپیماربایی یک عمل کاملاً غیر اخلاقی است، زیرا در جریان هواپیماربایی مردم دچار رنج‌های جسمی و روانی هولناکی می‌شوند و ممکن است هواپیماربائی به مدت چند لحظه روز و در زندگی افراد مسن و کودکان اثر دائمی باقی بگذارد. این عمل کاملاً غیر انسانی است و ما آن را محکوم می‌سازیم و اگر در کشور ما هواپیماربایی روی دهد، رفتار ما علیه این کار بسیار شدید خواهد بود.
نقش ایران در آینده
ایران سیزده سال دیگر به سطح فعلی کشورهای پیشرفته اروپایی خواهد رسید و تا بیست و پنج سال دیگر ممکن است ما بر آن‌ها پیشی بگیریم. در مورد ایفای نقش رهبری ایران باید بگویم که هر نقشی را که ما بر عهده داشته باشیم همواره به آزادی فردی در چهارچوب قانون، و احترام به تمام آن چیزهایی که در تمدن فعلی مقدس شمرده می‌شود خواهد بود. من درخواست سلطان قابوس را از آن جهت پذیرفتم که کشور مستقل عمان از گزند یاغیان و افراد کاملاً وحشی که چندین سال ناراحتی و آشفتگی در آن سرزمین برپا کرده‌اند رهایی یابد.
کنفرانس کشورهای تولید کننده و مصرف کننده
درباره تشکیل کنفرانسی از کشورهای تولید کننده و مصرف کننده، نخست باید پیش از کنفرانس واشینگتن در انتظار کنفرانس الجزایر و همچنین روحیه کشورهای مصرف کننده در چگونگی آغاز گفتگوها با کشورهای تولید کننده باشیم. از این رو همه چیز بستگی به کیفیت تمایل کشورهای مصرف کننده و آمادگی و روحیه همکاری آن‌ها برای گفت و شنود دارد. تاریخ این گفتگو هم مسئله‌ای است که باید بررسی شود.
من شخصاً پیشنهاد کرده بودم که این ملاقات یک سال قبل و حتی بیشتر یعنی ۲۳ دسامبر ۱۹۷۳ صورت گیرد، لذا بیش از یکسال است که این پیشنهاد ارائه شده است. اگر کشورهای مصرف کننده به صلاح خود بدانند که به برقراری این گفت و شنود کمک کنند حداقل از طرف خودمان می‌توانم بگویم که ما نیز آماده هستیم.