مذاکرات مجلس شورای ملی ۸ اسفند ۱۲۸۵ نشست ۴۷
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری نخست | تصمیم‌های مجلس | قانون اساسی مشروطه |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری نخست |
مذاکرات مجلس شورای ملی ۸ اسفند ۱۲۸۵ نشست ۴۷
مذاکرات دارالشورای ملی روز پنجشنبه ۱۵ شهر محرم الحرام ۱۳۲۵
آقا میرزا طاهر – خلاصه مذاکرات روز سه شنبه ۱۳ را قرائت کردند.
وثوق الدوله – دیروز کمیسیون مالیه منعقد شد وزیر مالیه ما هم بودند در باب چهار کرور استقراض دولت از بانک ملی فعلا دو کرور آنرا لازم دارند و دو کرور دیگر را بعد از ۴ ماه و صورت مصرف این دو کرور از این قرار است یکفقره دویست و پنجاه هزار تومان بقشون داده شود که پنجاه هزار تومان بقزاقخانه بدهند چهارده هزار تومان توپخانه و باقی با افراد قشون و فقره دیگر صد هزار تومان باجزاء وزارت خارجه داده شود و سیصد و پنجاه هزار تومان حواله طومانیانس از باب طلبی که از دولت دارد و صد هزار تومان بارباب حقوق رکابی و صد هزار تومان از بابت مخارج درباری یعنی طلبیکه بیوتات دارند و اینصورت را وزیر مالیه اظهار داشتند و در هر یک از اینها اجزا کمیسیون رأی داده‌اند باینطور در باب قشون این دویست و پنجاه هزار تومان بافراد قشون و صاحبمنصبان جزء برسد نه بصاحب منصبان بزرگ وامراء تومان و مصارف قورخانه و غیره داده شود و از بابت حقوق اجزای وزارت خارجه صد هزار تومان بهر یک از مأمورین خارجه که قوه ندارند داده شود و در خصوص طلب طومانیانس هم که مطالبه مینماید باید داده شود بشرط آنکه حوالجات دولتی را که باو داده اند بمجلس ارائه بدهند و از بابت ارباب حقوق رکابی صورت اشخاصیکه میگیرند بمجلس بدهند و در باب بیوتات رای داده نشد تا وقتی که صورت آن را بمجلس بدهند و حال در مجلس هم مذاکره شود هر کس هر رأیی دارد بگوید.
آقا میرزا محمود – پریروز قرار بود وزیر مالیه صورت جزء را بدهند تا درست واضح شود.
وثوق الدوله – چرا داده اند.
صدیق حضرت – در باب صد هزار تومان ارباب حقوق گفته شد بفهرستهای جزء بدهند باید اعلان کنید که این پول بفقرا برسد.
آقا میرزا ابوالحسن خان – در مجلس قرار نشد مذاکره شده امروز هر کس هر چه رأی دارد بدهد.
وثوق الدوله – این راپورت کمیسیون است حال هر کس رأیی دارد بدهند.
میرزا محمود – جناب مشارالملک فرمودند این صورت را تخمینا داده اند.
مشارالملک – بنده عرض کردم که صورت بعضی از آنها تضمینا داده شده حالا هم عرض میکنم.
وثوق الدوله – صورت بعضی از بیوتات را تخمینا داده اند که قریب بتحقیق است.
خیاط باشی- از بابت سال گذشته است که میخواهند بدهند یا مال هذه السنه.
وثوق الدوله – باز خوب است صورت خوانده شود و یکی یکی رأی گرفته شوددر باب دویست و پنجاه هزار تومان قشون که سابقا صد هزار تومان آن داده شده و باقی را بموجب جزء که خوانده شد مجلس تصویب میکند یا خیر.
آقا میرزا ابوالحسن خان – دادن مواجب قشون لازم است بجهت اینکه قشون شوکت و قوت دولت است ولی باید چنانچه در کمیسیون گفته شد طوری بدهند که مجلس مطمئن شود که باحاد و افراد قشون و صاحب منصبان جزء نرسد نه اینکه بصاحب‌منصبان کل و امراء تومان داده شود والله ملت نمیتواند بگوید نمیدهم بجهت اینکه قشون عزیز ملت و اولاد پادشاه است.
وثوق الدوله – گفته شد که به آحاد و افراد که استحقاق دارند داده شود.
دکتر ولی الله خان – اگر مجلس بخواهد یک ترتیبی بدهد ومنظم بکند که بواسطه آن ترتیب یک پول حیف ومیل نشود غیر ممکن است ولی حتی المقدور مجلس از جانب خودش یک نفری که اطمینان دارد معین نماید که باستحضار او این پول داده شود باشخاصیکه اسامی آنها در دفتر ثبت است و بیش از این نمیتواند مراقبت نماید چرا که فوج در سایر جاها هزار نفر زیادتر است ولی اینجا هشتصد نفری و دویست نفری هم هست پس طوری نباشد که شخص خارجی را لباس سربازی پوشانده پول بگیرند و بیش از این ممکن نیست مراقبت شود یک مقداری هم باید مسامحه نمود.
شیخ ابراهیم – سوارهای خمسه پنج ماه است در اینجا هستند وابدا چیزی بآنها داده نشده لحاف و اسباب فروخته گذران کرده اند.
حاجی شیخ حسین – ممکن است اعلان بشود هر کدام حقوقشان نرسیده اطلاع بدهند.
آقا میرزا محمود خوانساری- وزیرلشکر اطمینان بدهند خودشان اقدام نمایند.
دکتر ولی الله خان – فکر کنید پول باید داده شود.
آقا میرزا ابوالحسن خان – ما حاضر هستیم آنها ما را مطمئن نمایند که آن پول باحاد افراد قشون رسید چه طور اطمینان بما میدهند.
دکتر ولی الله خان – چه طور اطمینان حاصل میکنند.
آقا میرزا ابوالحسن خان – راه دارد ما این راه را میخواهیم مجلس تصویب میکند این پول داده شود در صورت اطمینان .
حسام الاسلام – وزیر لشکر اطمینان بدهد اگر نرسید حق مطالبه داشته باشند.
آقا میرزا فضلعلی – من ملتزم میشودم که عده کسر نفراتی سه فوج آذربایجان را معین بکنم.
آقا میرزا محمد – وزیر لشکر مسئول مجلس است او باید اطمینان بدهد.
آقا میرزا ابوالحسن خان – تکلیف وکلای ملت این نیست که بجزئیات برسند ولی باید در امورات کلی نظارت داشته باشیم به اینطور که امروز پول میدهند دو نفر مراقبت داشته باشد که این پول قشون رسید یا نه اگر نرسید اخطار نمایند صورت اطمینان پس از تصویب مجلس رقعه مینویسد بوزیر لشکر که بچه طور اطمینان میدهد.
حاجی سید نصرالله – این یک احتمالی است بذهن شما میآید و یک طریقه است سایرین چه میگویند.
آقا میرزا فضلعلی – از مجلس و نفر برود چه طور میشود یا چند نفر از خارج پیدا میکنم که نفرات را بشناسند.
آقا میرزا ابوالحسن –این میشود ما باید باشخاصیکه خدمت ما را میکنند مطمئن باشیم.
حاجی سید نصرالله – این چه قیدی است تغییر وضع پیدا شده یا نشده پس اطمینان امروزه داده شود.
دکتر ولی الله خان – اگر چنانچه ملت با ثروت بود تمام مخارجی که گفته بودند ملت باید مشت مشت بدهند حالا وقت دقیقی است این پول با فروش زینت آلات جمع شده اگر همه جمع شود برخلاف و ضد تمام قوانین دنیا هم باشد باید اطمینان حاصل کنیم و من نگفتم وکیل برود آنجا باشد.
آقا سید مهدی- کاری نمایید آب را از سرچشمه ببندید تا وقتیکه مناسب با پول فروخته میشود اطمینان ممکن نیست.
خیاط باشی- این وجه را بدهید و از طرف مجلس هم مفتش بگذارید .
دکتر ولی الله خان – اینکه گفتند وزیر لشکر را بخواهید درست است ولی دو عیب دارد یکی عسرت پول که اخطار شد یکی مداخله مادر ادارات دولتی وقتی است که ما قانون مجازات داشته بشایم و البته آنوقت نظارت جزئی نخواهیم داشت اما امروزه بواسطه این دو جهت نظارت در جزئیات داشته باشیم خارج از قوانین هم باشد ضرر ندارد.
حاجی محمد اسمعیل آقا – کار را جای خوبی رسانیدند اول باید مجازات مخالفت کننده را معین کنید حق نظارت در جزئیات را ندارید این اوقات را صرف اساس کار کنید در هر کار جزئی محتاج باین دقت باشید آنوقت تسلسل لازم میآید و باید در هر اداره جزئی هم یکنفر آدم بگذارید.
حاجی سید نصرالله – پس چه باید کرد.
مخبرالملک – غرض از داشتن وزیر مسئول چه چیز است؟
حاجی سید نصرالله – غرض اینکه او را بکار وادار نمایید کشف خیانتی شد بمجازات برسد.
آقا میرزا فضلعلی آقا – وزیر لشکر مسئول است همان روز که پول میدهد اگر فردای آنروز معین کردید فلان سرباز نبوده پول را میدهند.
حاج محمد اسمعیل آقا – اصل اساس را درست نمایید امروز وقت این جزئیات نیست در واقع شما هم نمیتوانید کاملا بدانید که خیانت نشده شنیده ام بعضی از صاحب منصبها سرباز را مرخص کرد‌ه‌اند حقوق آنها را خودشان میبرند پس این نظارت ما بیجا است اصل اساس را باید درست کرد.
آقا مشهدی باقر- پریروز که محتشم السلطنه لایحه آوردند حضرات جواب دادند باید وزیری بیاید که مسئول است آیا ببینیم وزیر لشکر داریم یا نه آن وزیر مسئول را بخواهید صورت را بدهید . از کجا معلوم میشود اطمینان حاصل کرد . آیا آن شخص میگوید من وزیر مسئول هستم بچه اطمینان باید مفتش باشد.
مشهدی باقر- مفتش داشته باشید ولی باید مسئولیت هم باشد.
دکتر ولی الله خان – این حرف شما یک مقداری صحیح است و آن وقتی است که بتمام ادارات دستورالعمل داده باشیم هنوز دستورالعمل نوشته نشده آن مسئولیت را چه چیز میدانید؟
اسدالله میرزا – پس مسئولیت را برداشتید .
دکتر ولی الله خان – مقصود از معرفی وزرا فقط تعیین آنها بود شما چطور میتوانید بگویید وزیر مسئول است بدون اینکه تکلیفی بدست او داده باشید.
مشهدی باقر- مقصود این است باید بهمدستی دولت کار کرد از اول بخواهیم مغایرت بکنیم نمیشود.
آقا سید حسن تقی زاده – این چند روزه جمع بشویم و هر چه بگوییم دو کلمه خواهد شد یا یک قانون بنویسید یا نظارت باید باشد.
آقا سید عبدالله – زیاده از این خوب نیست آنچه که آقای تقی زاده گفتند صحیح است آنچه که زحمت کشیدید برای این است که حقوق بصاحبانش برسد ولی باینطور که میخواهید ممکن نیست اولا بی اساس کارتان پیش نمیرود ثانیا اسباب خیال آنها میشود و میگویند میخواهند باین بهانه بانک را تعطیل نمایند.
دکتر ولی الله خان – امروزه عدل صرف نمیشود در این ضیق وقت تفتیش لازم است.
آقا سید عبدالله – آن قانون دارد در کمیسیون بنویسید این دفعه بیش از این سخت گیری نکنید که بگویند باین بهانه میخواهند پول ندهند صاحبان حقوق خیلی بی پول و معطل هستند عجالتا بقدر امکان تفتیش کنید مالایدرک کله لایترک کله این دفعه این پول را بجهت رفع تهمت بدهید.
ثقه الملک – از لشکر نویس هر فوج صورت یا بمهر بخواهند که از حقوق هر فوج چه قدر باقی است و سند مجلس باشد آنوقت هر فوج آمد تشکی کرد آن لکشر نویس مسئول باشد و بمجازات برسد.
حاجی شیخ علی – اطمینان لازم است آن فوج یک وقت آمد تشکی کرد باید خائن بمجازات برسد.
حاجی سید اسمعیل – باید جعل مجازات بشود امروز آن قانون نیست.
رئیس- مطلب دو تا است یکی اینکه آیا بقشون باید پول داد یا نه (جمعی گفتند باید داد) پس دادن پول بقشون مسلم شد یکی دیگر بچه شکل باید اطمینان حاصل کرد گمانم این است همانطور که آقا فرمودند نوعی از اطمینان باید خودمان تحصیل کنیم و نوعی اطمینان هم از آنها باید حاصل کرد و این را نباید منکری باشد.
آقا سید عبدالله – همه چیز را نباید گفت فعلا فی الجمله اطمینان کافی است.
وکیل الرعایا- از ابتدا تا حال جمیع مقصودمان این است که پول بلشکری زودتر برسد ولی طوری باشد که عوض دویست نفر حقوق هزار نفر را نگیرند آنوقت برای این هشتصد نفر راهی درست نمایند و یکی دیگر اینکه پنجاه هزار تومان قزاقخانه را سهل تر میشود رسیدگی کرد باید بدانیم که بچه ترتیب بقزاقها داده میشود و چقدر قزاق داریم.
رئیس- اداره قزاقخانه وجهی دارد معین باید داده شود و نمیشود تأخیر انداخت و آنها هیچ صبر نمیکند در سر موعد قسطشان بسختی مطالبه مینمایند.
آقا سید حسن تقی زاده – ترتیب تحصیل اطمینان مذاکره نشد.
رئیس- در باب تحصیل اطمینان هر کس یک طور خیال میکند دراین مجلس نمیشود باید فکری کرد.
آقا سید عبدالله – باید کمیسیون تحقیق تشکیل بدهید وزارت لشکر را هم بخواهید و تحصیل اطمینانرا از او بخواهید.
عون الدوله – رأی همه بر این شد پول داده شود و ترتیب دادیم این شد که اطمینان حاصل شود امروز وزیر لشکر را میخواهید صورت بدهد وقتی که صورت را گرفتید با ایشان قرار بگذارید هر زمان معین شد که بی موقع داده اند باید مجازات کرده آن به مجازات برسد یا خودشان از عهده برایند و فعلا بخواهید اطمینان کلی حاصل نمایید ممکن نیست.
حاجی محمد اسمعیل آقا – اول معزولی ثانیا رد کردن آن پول بالمضاعف .
اسدالله میرزا – بعقیده من وزیر لشکر آمد مسئولیت را قبول کرد دیگر تمام است و محل حرف نیست.
حاجی محمداسمعیل – در خود وزیر لشکر حرف است که آیا وزیر لشکر مسئول است یا وزیر جنگ.
اسدالله میرزا – بودجه قشون با او است مسئول اوست.
حاجی محمد اسمعیل – این حرف مناقض با حرف سابق خودتان است وزیر جنگ مسئول است وزیر لشکر نداریم.
اسدالله میرزا – بچه قانون میگویید وزیر لشکر نداریم همه جا در انگلیس وزیر لشکر مسئول است.
آقا میرزا ابوالحسن خان – میخواهید وزیر لشکر را مسئول بدانید خود دانید اما وزیر لشکر لازم نیست نظامی باشد شخصی است که بودجه لشکر با اوست و شخص سپهسالار فقط فرمانده کل است و ترتیب قشون را میدهد.
Page 3 – 4 missing
نکنند واگرکسی بگوید تغییر اخذ مالیات از قدیم بطور عشر مشکل است جواب میگوییم راههایی برای آن هست که آسان است و اگر بخواهد در لایحه دیگر عرض میشود و اما در باب استقراض از بانک ملی البته هر چه زودت قرض را باید داد بعد از دقت در شرایط از طرفین و تصویب مجلس محترم و لازم دانستن قرض و اطلاع از صحت مصارف ولکن باید توضیح شود از وقتی که دولت علیه این چهار کرور را شروع کرده قرض میخواهد تا آخر سال مدتی است چه عاید دولت شده از بقایای مالیات و گمرکات و سایر منافع دخل و از مساعدات که از بابت آینده اخذ شده و بعد البته باید صرف آن وجه قرض در مصارف آن بنظارت امنیه از جانبت مجلس باشد که باز مثل سابق رؤساء خود نخورده و لشکر را بتعدی و تکدی و دزدی واندارند آه اطلاع یافته ام یکصد سوار از خمسه بعنوان کشیکخانه پنج ماهست اقامه دارند ودر ظرف پنجماه بهر یکنفر با اسبش سیزده تومان داده اند سرتیپ از جیب خود انعام کرده سرهنگ مقروض گردیده لحاف و لباس و چاقوی جیب فروخته ودرمیان پهن اسب می‌خوابند و چنان مضطر شده‌اند که اسبی که از لاغری میمرد برای قسمت گوشت آن که بخورند توی سر یکدیگر میزنند آه پس این دخل دولت چه شده خدا اصلاح فرماید (بنده ضعیف ابراهیم زنجانی).