مذاکرات مجلس شورای ملی ۸ آذر ۱۳۰۷ نشست ۱۰

مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری هفتم

تصمیم‌های مجلس مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری هفتم

قوانین بنیان ایران نوین

نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری هفتم

مذاکرات مجلس شورای ملی ۸ آذر ۱۳۰۷ نشست ۱۰

مذاکرات مجلس شورای ملی ۸ آذر ۱۳۰۷ نشست ۱۰

مذاکرات مجلس

دوره هفتم تقنینیه

صورت مشروح مجلس روز پنجشنبه ۸ آذرماه ۱۳۰۷ مطابق ۱۶ جمادی الثانی ۱۳۴۷

جلسه دهم

فهرست مطالب:

۱- تصویب مرخصی آقایان دیوان‌بیکی - امیر تیمور کلالی - ملک‌مدنی - اعتبار - مرتضی قلی خان بیات - علی خان اعظمی - اسمعیل خان ظفری

۲- فرائت آرا مربوطه به انتخاب کمیسیون‌ها

۳- تصویب اعتبارنامه نمایندگی جناب اشرف عبدالحسین خان تیمورتاش از نیشابور

۴- قرائت و مذاکرات نسبت به خبر کمیسیون بودجه راجع به فروش اراضی شیراز و تصویب آن به اکثریت ۹۹ رأی

۵- قرائت و مذاکرات نسبت به کمیسیون بودجه راجع به فروش اراضی دزداب و تصویب آن به اکثریت ۸۹ رأی

۶- قانون اجازه فروش ۳۵۰۰ گز مربع از اراضی شیراز

۷- قانون اجازه فروش ۷۷۰۰ گز مربع از اراضی دزداب

(مجلس دو ساعت قبل از ظهر بریاست آقای دادگر تشکیل گردید)

صورت مجلس یوم یکشنبه چهار دهم آذر را آقای اورنگ شیخ الملکی قرائت نمودند.

غائبین با اجازه

آقایان: نوبخت – آشتیانی – پالیزی – کازرونی – اورنگ – شیخ الملکی – ضیاء

غائبین بی اجازه

آقایان: میرزاحسن خان وثوق – دشتی – غلامحسین میرزا مسعود – دکتر امیرخان اعلم – اکبر میرزا مسعود – دیوان بیگی – آقازاده سبزواری – موقر – قوام – مرآت اسفندیاری – حاج رحیم آقا قزوینی – میرزاابوالفضل – میرزا محمد تقی طباطبائی – محمد تقی خان اسعد – آقا رضا مهدوی – شیخ محمد جواد – حاج حسین آقا مهدوی – شیخ علی مدرس – حاج حسن آقا ملک – حاج غلامحسین ملک – حاج آقا رضا رفیع.

(دیرآمدگان بااجازه)

آقایان: نجومی – دکتر سنگ – عراقی – بیات

(دیرآمدگان بی اجازه)

آقایان: شریعت زاده – صادقی

رئیس – آقای زوار

زوار – عرض ندارم

رئیس – آقای فیروزآبادی

فیروزآبادی – عرضی ندارم

رئیس – آقای آقا سید یعقوب

آقا سید یعقوب – در آنجائی که بنده یک پیشنهادی کردم و آقای وزیر عدلیه قبول کردند راجع به کمیسیون عدلیه مقصود همین کمیسیون عدلیه فعلی بود حالا اگر عبارت وافی به این مدعا است که بنده عرضی ندارم والا مقصود کمیسیون عدلیه فعلی بشود و به همین ترتیب قرار داده شد که مطلقا شامل تمام کمیسیونهای دوره پارلمانی نشود.

رئیس – دیگر در صورت مجلس نظری نیست؟

(گفتند خیر)

رئیس – چند فقره راپورت از کمیسیون عرایض و مرخصی رسیده است قرائت می شود

خبر مرخصی آقای دیوان بیگی

(بشرح ذیل قرائت شد)

آقای دیوان بیگی نماینده محترم برای مسافرت گیلان تقاضای پانزده روز مرخصی نموده اند کمیسیون با تقاضای ایشان موافق و اینک خبر آن را تقدیم می دارد.

رئیس – آقایانی که با مرخصی آقای دیوان بیگی موافقند قیام فرمایند.

(اغلب قیام نمودند)

رئیس – تصویب شد.

خبر مرخصی آقای امیرتیمور

آقای امیرتیمور کلالی نماینده محترم از چهاردهم الی ۲۶ آبان اجازه مرخصی خواسته کمیسیون با تقاضای ایشان موافقت نموده خبر آن را تقدیم می نماید.

رئیس – رای گرفته می شود به مرخصی آقای کلالی آقایان موافقین قیام فرمایند.

(اکثر قیام نمودند)

رئیس – تصویب شد

خبر مرخصی آقای ملک مدنی

آقای ملک مدنی نماینده محترم از چهاردهم الی ۲۶ آبان اجازه مرخصی خواسته کمیسیون با تقاضای ایشان موافق و خبر آن را تقدیم می دارد.

رئیس – رای گرفته میشود به مفاد این خبر آقایان موافقین قیام فرمایند.

(جمعی قیام نمودند)

رئیس – تصویب شد

خبر مرخصی آقای اعتبار

آقای اعتبار نماینده محترم از چهاردهم الی ۲۶ آبان مرخصی خواسته اند کمیسیون با تقاضای ایشان موافقت نموده و اینک خبر آن را تقدیم می دارد.

رئیس – آقای فیروز آبادی

فیروزآبادی – بنده چندان با این اجازه ها مخالفتی ندارم اما آقایان توجه بفرمایند در صورتی که اجازه هم می خواهند لااقل حقوق اینها به مصرف محلهای خوب برسد که اقلا فقرا یک استفاده بکنند یا به یک محلهای خوبی برسد. پس خوبست آقایان در این دوره توجهی بفرمایند که این قدرها اجازه مرخصی خواسته نشود.

زوار مخبر کمیسیون – نماینده محترم باید بدانند که آقای اعتبار یکی از رفقای وظیفه شناس ما است و در دوره ششم هم هیچوقت غیبت

نکرده اند و در این موقع هم مسافرت ایشان بقدری عظیم بوده است که کمیسیون نتوانست مخالفت کند چون در موقع افتتاح راه برای اینکه نماینده محل بودند مسافرت نموده بودند و علاوه بر اینکه کمیسیون با مرخصی ایشان موافقت نموده از ایشان تشکر هم می نماید.

رئیس – رای گرفته می شود به مرخصی آقای اعتبار آقایان موافقین قیام فرمایند.

(اکثر قیام نمودند)

رئیس – تصویب شد

خبر مرخصی آقای مرتضی قلیخان بیات

آقای مرتضی قلیخان بیات نماینده محترم از چهاردهم الی ۲۸ آبان اجازه مرخصی خواسته اند کمیسیون با تقاضای ایشان موافق و خبر آنرا تقدیم می دارد

رئیس – رای گرفته میشود به مرخصی آقای بیات آقایان موافقین قیام فرمایند.

(اغلب برخاستند)

رئیس – تصویب شد

خبر مرخصی آقای علیخان اعظمی

آقای علیخان اعظمی نماینده محترم از چهاردهم آبان الی ۲۵ آبان اجازه مرخصی خواسته اند کمیسیون با تقاضای ایشان موافق و خبر آن را تقدیم می دارد

رئیس – رای گرفته می شود بمدلول راپورت آقایان موافقین قیام فرمایند.

(اغلب قیام نمودند)

رئیس – تصویب شد

خبر مرخصی آقای وهاب زاده

آقای وهاب زاده نماینده محترم برای مسافرت به آستارا از ۶ الی ۱۶ آذرماه مرخصی خواسته اند کمیسیون باتقاضای ایشان موافق و اینک خبر آن را تقدیم می دارد.

مخبر – این خبر را مسترد می کنم

خبر مرخصی آقای میرزا اسمعیل خان ظفری

آقای میرزااسمعیلخان ظفری از چهاردهم الی ۲۶ آبان اجازه مرخصی خواسته کمیسیون باتقاضای ایشان موافقت نموده خبر آنرا تقدیم می دارد.

رئیس – آقایان موافقین با مرخصی آقای ظفری قیام فرمایند.

(اغلب برخاستند)

رئیس – تصویب شد انتخاب کمیسیونها بطوری که خاطر آقایان مطلع است شروع و ختم شده نتیجه استخراج آراء بعرض مجلس می رسد.

(بشرح آتی قرائت شد)

مقام منیع ریاست مجلس شورای ملی دامت عظمته.

آراء مربوطه به کمیسیون امور خارجه متخذه جلسه ۴ آذرماه ۱۳۰۷ درتاریخ ۶ آذرماه استخراج و نتیجه آن بقراری است که ذیلا معروض می دارد^

عده حاضر درمرکز ۱۱۳

عده حاضردر مجلس ۹۳

حائزین اکثریت کمیسیون امور خارجه

۱- آقای فهیمی ۸۰ رای

۲- آقای قره گوزلو ۷۲ رای

۳- آقای امیراعلم ۶۷ رای

۴- آقای دیوان بیگی ۶۶ رای

۵- آقای افشار ۶۴ رای

۶- آقای طباطبایی وکیلی ۶۳ رای

۷- آقای عباس میرزا ۶۳ رای

۸- آقای مرتضی قلیخان بیات ۶۱ رای

۹- آقای پالیزی ۵۸ رای

۱۰- آقای دشتی ۵۶ رای

نسبت به دو نفر دیگر اکثریت حاصل نشده است.

مقام منبع ریاست محترم مجلس شورای ملی دامت عظمته.

آراء مربوطه به کمیسیون داخله ماخوذ در جلسه ۴ آذرماه ۱۳۰۷ درتاریه ۱۶ آذرماه استخراج و نتیجه آن بقرار ذیل است که ذیلا بعرض می رساند.

عده حاضر درمرکز ۱۱۳

عده حاضر درمجلس ۱۰۴

حائزین اکثریت کمیسیون داخله

۱- آقای دکتر سنگ ۸۹ رای

۲- آقای اسکندری ۸۳ رای

۳- آقای مسعودی ۷۹ رای

۴- آقای مصباح فاطمی ۷۸ رای

۵- آقای آقایان ۷۷ رای

۶- آقای مقدم ۷۴ رای

۷- آقای جلائی ۷۲ رای

۸- آقای شهداد ۷۰ رای

۹- آقای بیات ماکوئی ۷۰ رای

۱۰- آقای کاشانی ۶۸ رای

نسبت به دو نفر دیگر اکثریت حاصل نشده است.

مقام منیع ریاست مجلس شورای ملی دامت عظمته.

آراء مربوطه به کمیسیون معارف متخذه جلسه ۴ آذرماه ۱۳۰۷ در تاریخ ۶ آذرماه استخراح و نتیجه آن بقراری است که ذیلا بعرض می رساند:

عده حاضر درمرکز ۱۱۳

عده رای دهندگان درجلسه ۹۹

حائزین اکثریت کمیسیون معارف:

۱- آقای دکتر ملک زاده ۷۷ رای

۲- آقای عمادی ۷۴ رای

۳- آقای دکتر طاهری ۷۲ رای

۴- آقای آقا سیدمرتضی وثوق ۷۲ رای

۵- آقای دبستانی ۷۱ رای

۶- آقای لاریجانی ۶۶ رای

۷- آقای ساکنیان ۶۵ رای

۸- آقای پورمحسن ۶۳ راس

۹- آقای آیه الله زاده شیرازی ۵۹ رای

۱۰- آقای اسدی ۵۸ رای

۱۱- آقای روحی ۵۰ رای

نسبت به یک نفر دیگر اکثریت حاصل نشده است.

مقام منیع ریاست محترم مجلس شورای ملی دامت شوکته:

نتیجه استخراج آراء ماخوذه در جلسه روز یکشنبه ۴ آذر۱۳۰۷ راجع به انتخاب دوازده نفر اعضاء کمیسیون قوانین عدلیه بقراری است که ذیلا بعرض می رسد:

عده حضار مرکز ۱۱۳ نفر

عده رای دهندگان ۱۰۱ نفر

حائزین اکثریت

۱- آقای همراز ۸۳ رای

۲- آقای حاج سید محمود ۸۱ رای

۳- آقای طباطبائی دیبا ۸۰ رای

۴- آقای جمشیدی ۸۰ رای

۵- آقای افسر ۷۷ رای

۶- آقای الفت ۷۶ رای

۷- آقای مفتی ۷۵ رای

۸- آقای مولوی ۷۴ رای

۹- آقای جهانشاهی ۷۰ رای

۱۰- آقای آقا سید یعقوب ۶۹رای

۱۱- آقای طهرانی ۶۹ رای

۱۲- آقای کفائی ۶۹ رای

مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی دامت عظمته:

آراء مربوطه به کمیسیون فوائد عامه متخذه درجلسهء ۴ آذرماه ۱۳۰۷ درتاریخ ۶ آذر استخراج و نتیجه آن بقرار ذیل راپورت می شود.

عده حاضر در مرکز ۱۱۳

عده حاضر در مجلس ۱۰۱

آقایان حائزین اکثریت

۱- آقای حکمت ۷۶ رای

۲- آقای طلوع ۷۴ رای

۳- آقای فرشی ۷۲ رای

۴- آقای گنجه ۷۱ رای

۵- آقای امیر حسین خان ایلخان ۶۹ رای

۶- آقای افخمی ۶۹ رای

۷- آقای حاج میرزاحبیب الله امین ۶۹ رای

۸- آقای بزرگ نیا ۶۸ رای

۹- آقای شریفی ۶۸رای

۱۰ – آقای روحی ۶۵ رای

۱۱- آقای ناصری ۶۴ رای

۱۲ – آقای حیدری ۶۳ رای

مقام منیع ریاست محترم مجلس شورای ملی دامت شوکته:

نتیجه استخراج آراء ماخوذه جلسه روز یکشنبه ۴ آذر ماه ۱۳۰۷ راجع به انتخاب ۱۲ نفر اعضاء کمیسیون قوانین مالیه بقراری است که ذیلا بعرض می رسد.

عده حاضرین مرکز ۱۱۳ نفر

عده رای دهندگان ۹۹ نفر

حائزین اکثریت:

۱- آقای ذوالقدر ۷۶ رای

۲- آقای عدل ۷۵ رای

۳- آقای طالشخان ۷۱ رای

۴- آقای امیر ابراهیمی ۶۸ رای

۵- آقای بیات ۶۷ رای

۶- آقای شمیرانی ۶۶رای

۷- آقای محمد علی میرزادولتشاهی ۶۶ رای

۸- آقای مجد ضیائی ۶۵ رای

۹- آقای صادقی ۶۱ رای

۱۰- آقای آصف ۶۰ رای

۱۱- آقای فولادوند ۵۷ رای

۱۲- آقای امیر تیمور ۵۱ رای

مقام منیع ریاست مجلس شورای ملی

آراء مربوطه به کمیسیون پست و تلگراف متخذه جلسه ۴ آذرماه ۱۳۰۷ در تاریه ۶ آذر استخراج و نتیجهء آن بقراری است که ذیلا بعرض می رساند.

عده حاضر مرکز ۱۱۳

عده حاضر در مجلس ۹۸

حائزین اکثریت:

۱- آقای فرهمند ۷۸ رای

۲- آقای نجومی ۷۵ رای

۳- آقای نوبخت ۷۰ رای

۴- آقای صالحی ۶۳ رای

۵- آقای وهاب زاده ۵۸ رای

۶- آقای میرزا یانس ۵۵ رای

مقام منیع ریاست محترم مجلس شورای ملی دامت شوکته:

نتیجه استخراج آراء ماخوذی در جلسه۴ مرداد ماه ۱۳۰۷ راجع به شش نفر اعضای کمیسیون نظام بقراری است که ذیلا بعرض می رسد:

عده حاضرین مرکز ۱۱۳ نفر

عده رای دهندگان ۹۳ نفر

حائزین اکثریت کمیسیون نظام

۱- آقای اعتبار ۵۹ رای

۲-آقای خطیبی ۵۶ رای

۳- آقای ملک مدنی ۵۵ رای

۴- آقای یاسائی ۵۴ رای

۵- آقای عامری ۵۲ رای

نسبت به یک نفر دیگر اکثریت حاصل نشده است.

رئیس – اعضاء کسری کمیسیونها در خارجه دو نفر است در داخله دو نفر معارف یکنفر – نظام یکنفر ولی امروز شروع به انتخاب آنها نمی کنیم برای اینکه توافقی مابین آقایان حاصل شود. تنها خواهشی که از آقایان می کنم این است که چون لوایح دولت حاضر شده و می آید به مجلس بعد از ختم مجلس هیئت رئیسه کمیسیونها را تفتیش بفرمائید که کار آسان شود آقای عدل.

(آقای عدل در محل نطق حاضر و راپورت شعبه ششم راجع به نمایندگی آقای تیمورتاش را بشرح ذیل قرائت نمودند)

بتاریخ اول خرداد ماه ۱۳۰۷ بر حسب دستور وزارت داخله و دعوت حکومت نیشابور سی و شش نفر از طبقات شش گانه و معتمدین محل در حکومت حاضر و بارای مخفی نه نفر اعضاء اصلی و نه نفر اعضاء علی البدل انجمن نظارت انتخابات را تعیین پس از انتخابات هیئت رئیسه انجمن و اعلان ایام شروع و خاتمه توزیع تعرفه و اخذ آراء و اعزام نمایندگان برای تشکیل انجمنهای هشت گانه فرعی شروع و توزیع تعرفه و اخذ آراء نموده در موقع مقرر صندوقهای شعب فرعیه شهر رسیده و در دوازدهم و سیزدهم تیرماه قرائت آراء بعمل آمده در نتیجه از یازده

هزار و پانصد و سی و چهار رای مستخرجه جناب اشرف آقای میرزا عبدالحسین خان تیمورتاش با داشتن هشت هزار و سی و سه رای در درجه اول حائز اکثریت پس از اعلان مراتب به عموم و انتظار دو هفته قانونی برای وصول و رسیدگی شکایات پس از آنکه ابدا شکایتی راجع به جریان انتخابات مزبوره واصل نشده و در نتیجه استعلام از معظم له جواب قبولی ایشان توسط وزارت داخله به انجمن رسیده انجمن اعتبار نامه جناب اشرف معظم له را برای نمایندگی دوره هفتم تقنینیه از نیشابور صادر و چون در مدت مقرر اعتراضاتی هم به مجلس شورای ملی نرسیده شعبه شش انتخاب ایشان را تصدیق می نماید.

رئیس – رای گرفته میشود به نمایندگی آقای تیمور تاش آقایانی که نمایندگی ایشان را تصویب می کنند قیام فرمایند.

(نمایندگان قریب باتفاق قیام نمودند)

رئیس – تصویب شد. خبر کمیسیون بودجه راجع به اجازه فروش سه هزار و پانصد گز زمین جنب ارگ شیراز مطرح است.

(خبر مزبور بشرح ذیل قرائت شد)

ماده واحده – وزارت مالیه مجاز است که مقدار ۳۵۰۰۰ گز مربع اراضی واقعه در جنب ارک شهر شیراز را مطابق ماده ۲۳ قانون محاسبات عمومی به مزایده فروخته و وجه آن را با تصویب بلدیه به مصرف شهر برساند.

رئیس – آقای زوار

زوار – مخالفت بنده در این لایحه فقط اضافه کردن یک چیزی است که اینجا باید گنجانده شود و آن این است که فقط به اتباع داخله فروخته شود والا مخالفتی ندارم.

رئیس – آقای دهستانی

دهستانی – نماینده محترم موافق بودند فقط یک نکته را تذکر دادند که باتباع داخله داده شود ملاحظه می فرمایند در لایحه نوشته نشده که باتباع خارجه داده شود اسمی که نبره است. بنابراین لزومی ندارد.

زوار – چون اسم برده نشده عرض کردم باید نوشته شود که باتباع داخله بدهند.

وزیر مالیه – بنده تعجب می کنم اظهار نماینده محترم برای اینکه چه دلیل دارد که ما یک زمینی را که می خواهیم به مزایده بگذاریم به تبعه داخلی بدهیم و به تبعه خارجی ندهیم. غالب مؤسسات تجارتی مملکت ممکن است مالا تباع خارجه باشد یا خود مؤسسه مؤسسه خارجه باشد. تا وقتی به مزایده می فروشیم زمین در مملکتمان با آن چیزی که اتباع خارجه و مؤسسات خارجه قانونا و بر طبق عهود حق تملک دارند یعنی در حدود خانه و دکاکین و کاروانسرا و محل هائی که برای کسب لازم است هیچ فرقی بین تبعه داخله و خارجه نیست.

رئیس- آقای آقا سید یعقوب

آقا سید یعقوب – بنده موافقم ولی یک کلمه در کمیسیون صحبت شد چنانچه آقای مخبر قبول می فرمایند این کلمه اضافه شود که مطابق ماده ۲۳ قانون محاسبات عمومی به مزایده فروخته و وجه آن را با تصویب بلدیه شیراز به مصرف شهر شیراز این کلمه (شیراز) اینجا اضافه شود چون بلدیه مطلق نوشته شده و حال آن که خود آقای وزیر مالی هم موافقت فرمودندبنابراین خوبست آقای مخبر هم قبول بفرمایند.

فهیمی مخبر کمیسیون بودجه – برای استحضار خاطر آقا عرض می کنم چون این اراضی واقع در شهر شیراز است بلدیه هم یک مؤسسه ای است محلس البته بلدیه مشهد که در بلدیه شیراز واقع نخواهد شد ولی برای اینکه مطلب روشنتر شود لفظ شیراز هم اضافه شود مانعی نخواهد داشت.

رئیس – آقای دکتر سنگ

دکتر سنگ – چون در این ماده واحده قید شده است که این زمین به مزایده گذارده می شود بنده عقیده ام این است که بایستی آقایان مصارف مهم را در نظر بگیرند که چه مصرفی مهم و مورد احتیاج مورد احتیاج مردم است بنده عقیده ام این است که اگر پولی از این راه پیدا شود در تحت نظریه بلدیه

به مصرف صحیه شهر برسد زیرا احتیاج مردم بصحیه بیشتر از هر چیزی است.

رئیس – آقای بیات

بیات – به عقیده بنده این وجه متعلق به شهر است و خوب است به نظر خود بلدیه واگذار شود. البته خود اهالی شهر احتیاجات خودشان را خیلی خوب تشخیص می دهند که آیا از جنبه صحیه بیشتر احتیاج دارند یا از جنبه تنظیفات بلدیه آن جا هم قانونی است البته هر طور خودشان صلاح بدانند خرج خواهند کرد.

جمعی از نمایندگان – مذاکرات کافی است.

رئیس – رای گرفته می شود به ماده واحده با اوراق آقایان موافقین ورقه سفید خواهند داد.

آقا سید یعقوب – با آن کلمه شیراز که آقای مخبر قبول کردند.

رئیس – اگر آقای مخبر قبول کرده است ضمیمه می شود.

(اخذ و استخراج آراء به عمل آمده ۹۹ ورقه سفید تعداد شد)

اسامی رای دهندگان

آقایان: فتوحی – نجومی – قاضی نوری – نوبخت – کیای نوری – طلوع – ایلخان – حاج سید محمود – ارباب کیخسرو – دکتر سنگ – مسعودی – مقدم – سید یعقوب – حسنعلی میرزا دولتشاهی – علیخان اعظمی – ملک آرائی – حیدری – طالشخان – دکتر عظیما – همراز – ملک مدنی – رهبری – طباطیائی وکیلی – ساکینیان – فرهمند – اسکندری – حاج میرزا حبیب الله امین – عمادی – کلالی – دربانی – فولادوند – ملک زاده – طاهری – لاریجانی – رحیم زاده – بزرگ نیا – خان محمد خان حبیبی – جمشیدی – کاشانی – روحی – مهدوی – زوار – مجد ضیائی – افشار – فرشی – مولوی – محمد ولی میرزا – عباس میرزا – عدل – بنکدار – طباطبائی دیبا – قراگوزلو – امیر دولتشاهی – میرزا یانس – سید کاظم یزدی – سلمانخان اسدی – پالیزی – آصف – محمد علی میرزا دولتشاهی – احتشام زاده – بیات ماکوئی – کفائی – دهستانی – افخمی – بوشهری – آقا امین پور محسن – عراقی – شهداد – ناصری – سید مرتضی وثوق – بیات – ظفری – آیه الله زاده شیرازی – اعتبار – سید حسین آقایان – ایزدی – فرخی – شمیرانی – یاسائی – عبدالحسین خان دیبا – محمد آخوند – اورنگ – امیرابراهیمی – مؤید احمدی – دبستانی – ذوالقدر – مفتی – فهمیمی – دکتر لقمان – افسر – حکمت – صادقی – گنجه – مصدق – جهانشاهی – الفت – حاج علی اکبر امین – جلائی – مصباح – فاطمی – شریفی.

رئیس – عده حضار ۱۰۳ با ۹۹ رای تصویب شد خبر کمیسیون بودجه راجع به اراضی دزداب مطرح است.

(بشرح ذیل قرائت شد)

ماده واحده – به وزارت مالیه اجازه داده می شود موازی ۷۷۰۰ گز مربع از اراضی دزداب را که بانک شاهنشاهی ایران برای ساختمان محلب انک آنجا تقاضا نموده است بقیمت عادله به بانک مزبور بفروشد.

رئیس – آقای احتشام زاده

احتشام زاده – بنده از موقع استفاده می کنم و یک مسئله را دیرزمانی است در خاطرم بوده است و موقعی برای عرض او پیدا نمی کردم امروز بعرض مجلس شورای میرسانم و خیلی خوشوقتم از اینکه آقای وزیر مالیه تشریف دارند و البته نسبت بعرایضم توجهی خواهند فرمود. در موضوع بانک شاهنشاهی ایران البته همه آقایان نجومی اطلاع دارند که اساسا انتشار بلیط برای آسایش مردم است برای اینکه وجوه نقره و حمل آن نهایت صعوبت را دارد وبالاخره نظر به تسهیل کار مردم بوده است منتها بانک شاهنشاهی رعایت نکرده است که انتشار بلیط هایش طوری باشد که به نفع مملکت باشد در صورتیکه اساسا بلیط برای تسهیل کارمردم بوده است در تمام نقاط مملکت ولی وضعیت بانک شاهنشاهی و اسکناس بانک شاهنشاهی یک طوریست که متاسفانه در داخله هم بلیط بانک برداشته نمی شود و انحصار داده اند پرداخت بلیط هر نقطه را به همان نقطه بخصوص فرضا اگر جنابعالی بخواهید مسافرت بفرمائید از اینجا به مشهد ناچارید که اسکناس

اینجا را تبدیل کنید به اسکنال مشهد و مقداری هم صرف بدهید وقتی رفتید آن جا بتوانید مصرف کنید و این مسئله حقیقته اسباب زحمت مردم شده است بنده خیال می کنم اگر چنانچه این اسکناس نبود و مردم می خواستند پول نقره و طلا مصرف کنند به مراتب سهل تر بود. بیشتر این مزاحمت برای مسافرین است زیرا اگر اسکنال طهران در نقاط خراسان قاعده تومانی صد دینار کسر داشته باشد یک کاسبی وقتی به بینید که محل احتیاج مسافر است می گوید این اسکنال چون مال طهران است من یک قران کسرمی کنم و حقیقته این قضیه قابل تاثر است. اخیرا هم یک قضیه دیگری پیش آمده است که در شهر ها که می بایستی وجود اسکناس اسباب تسهیل برای مردم شده باشد آن هم از بین رفته است آقایان اطلاع دارند که مدتی است به توجهات اعلی حضرت شاهنشاهی خوشبختانه موفق شده ایم و یک بانک ملی دایر کرده ایم و البته از نقطه نظر اینکه مملکت ایران بایستی تقویب کند موسسه خودش را معاملات دولتی را عموما بعهده بانک ملی واگذار کرده حالا برای اینکه اینها بتوانند یک فشاری بیاورند به بانک ملی اسکنال به بانک ملی نمی دهند.

ارباب کیخسرو – به هیچکس نمی دهند.

احتشام زاده – بلی به هیچکس نمی دهند بالاخره اگر شما بخواهید پانصد تومان بگیرید ناچارید که برای گرفتن پانصد تومان یک حمالی بردارید همراهتان ببرید چرا برای اینکه بانک شاهنشاهی اسکناس نمیدهد. این قضیه فوق العاده اسباب زحمت مردم شده است و البته آقای وزیر مالیه توجه می فرمایند و بنده قطع دارم که ایشان سابقه دارند و اقداماتی هم فرموده اند و بنده هم خواستم به سهم خودم اداء وظیفه کرده باشم و استدعا کنم که در این موضوع یک توجهی بفرمایند که مردم راحت شوند و حقیقته آن نتیجه که همه ممالک دنیا هم مردم از اسکنال میبرند ما هم از آن استفاده محروم نمانیم. و هر وقت می خواهیم از یک نقطه مملکت خودمان به نقطه دیگر مسافرت کنیم مجبور نباشیم که یک مقدار پول خودمان را کسر کنیم چون بانک شاهنشاهی خواسته است نظر خاصی را در این باب اعمال کند و بگوید اسکناس طهران در طهران و شیراز در شیراز ادا خواهد شد. چند سال قبل شاید یک فلسفه و منطقی به نظر می آمد که بانک این کار را می کرد برای اینکه می گفتند راه ها امن نیست ممکن است وجوه اسکنال های ما سرقت یشود یا مسائل دیگری که اسباب زحمت ما فراهم شود و موجب شود که در موقع نتوانیم پول برسانیم ولی خوشبختانه امروز بقدری مملکت ما امن شده است که هر کس می تواند نفیس ترین اشیاء خودش را در بیابان بگذارد و از آن طرف وسائل حمل و نقل بقدری سریع و زیاد است که اگر امروز بانک شاهنشاهی طهران بخواهد صد هزار تومان به بانک شیراز برساند اگربوسیله آیروپلان بفرستند بفاصله چهار پنج ساعت و اگر بوسیله اتومبیل بفرستند بفاصله دو روز می تواند پول را برساند و هیچ مانعی ندارد که به این زحمت جلوگیری کرده باشم و در اصل خود موضوع هم حالا که دولت اینطور مصلحت دیده که یک مقداری اراضی برای مؤسسه بانک فروخته شود بنده تصور می کنم چون این اراضی مخصوص دزداب و شهر دزداب است پولش هم باید به مصرف شهری و بلدی دزداب برسد این است که تقاضا می کنم آقای مخبر این قسمت را هم در نظر بگیرند که وجوه حاصله از این اراضی صرف مسائل مربوطه به بلدیه دزداب شود و بنده پیشنهادی هم در این موضوع تقدیم می کنم و امیدوارم مورد توجه واقع شود.

وزیر مالیه – نماینده محترم اشاره فرمودند به دو جریان موجود و همانطور که خودشان فرمودند هیچکدام از این جریانها از نظردولت محو نشده است و هر دو موضوع در تحت مطالعه است. بنده هم اشکالی ندارم و تصدیق می کنم که حقیقت یک زحمت زیادی برای مردم از تخصیص این اسکناس ها فراهم شده است و این مطلب هم در نتیجه یک قید و حق امتیاری نیست و مربوط به اصل امتیار

نیست و در ضمن عمل اینطور تضییقات پیش آمده است ولی مدتی است این مطلب در تحت مطالعه است فقط دولت می خواهد وسائل عملی بودن کار را ایجاد کند بعد داخل اصلاح این قضیه بشود در قسمت ثانی که اشاره فرمودند راجه به نبودن اسکناس و ندادن اسکناس به بانک ملی اینجا فقط یک نکته ای است که بنده می خواستم تصمیم کنم که چون بنده مقیدم که در هر چیزی در هر موضوعی عیب یاحسن را باید عینا و از روی صداقت گفت و هیچ وقت نباید گذاشت این طور در انظار جلوه گر شود که ما یک مسائلی را می خواهیم اغراق بگوئیم. اسکناس کم است. مدتی است بانک می گوید اسکناس برای رواج ندارم و تقاضا می کند اسکناس های جدید مهر شود ولی موضوع اینکه بانک شاهنشاهی نخواسته است اسکناس به بانک ملی بدهد چون ممکن است اینطورالقاء شبهه کند که یک نظر خصوصی رقابتی بوده است بین بانک شاهنشاهی و بانک ملی و اینکار خوب نیست این را بنده تصحیح می کنم که اینطور نیست و به بانک ملی یک تضییق از این جهت بوده است که بانک اظهار کرده است که اسکناس باندازهکافی در مرکز و ولایات برای جریان نداریم و اجازه خواسته است که اسکناس های جدید مهر شود. چون مطلت محتاج باین بود که وزارت مالیه با کمال دقت به اصل حساب اسکناس رسیدگی کند و به بیند اسکناس در ولایات و در مرکز تا چه اندازه در جریان است و بد چیزی هم نیست و اگر از روی دقت حساب شود خیلی خوبست. و این دلیل براین است که در مملکت پول هست، تجارت هست، اقتصادیات در ترقی است ولی البته محتاج به رسیدگی دقیق است و وزارت مالیه نمی تواندبه مجرد شنیده یک چنین حرفی یک تصمیمی بگیرد و چون رسیدگی و دقت مدتی وقت لازم داشت این مضیقه فعلا موجود است و تصحیحی که بنده خواستم بکنم فعلا این است که این را نباید آقایان تصور کنند که این مضیقه بالاختصاص برای بانک ملی شده است و از روی یک سوء قصدی بوده است. قسمت اخیر فرمایشات آقای احتشام زاده راجع به مصرف این وجه بود. این نظری است که البته آقایان هر طور صلاح بدانند خودشان اعمال خواهند کرد و بنده در این موضوع نظر خاصی از طرف دولت نمی توانم عرض کنم.

رئیس – آقای دکتر حسن خان.

دکتر حسن خان عظیما – گرچه یکی از مسائلی را که بنده می خواهم عرض کنم آقای احتشام زاده گفتند ولی آن چیزی را که نگفتند این است که بانک یک شعبه می خواهد در دزداب دائر کند….

یکنفر از نمایندگان – دائر است.

دکتر حسن خان زمین را برای این کار می خواهد که یک شعبه اضافه کند و یک اسکنال هائی چاپ کند که فقط در دزداب داده شود و همین قسمی بود که آقای احتشام زاده گفت. یک بانکی که قریب دویست میلیون اسکناس چاپ کرده و از این مردم پول طلا گرفته در عوض به اینها چه داده؟ کاغذ داده است. آنوقت باید این کاغذ را در هر محلی به قیمت پول بپذیرند در صورتیکه اینطور نیست اگر اسکناس این جا در دست باشد خودش بر نمی دارد و باید یک قران ده شاهی یک عباسی کم کنید و بدهید به دیگری. خود بانک این اسکناس را بر نمی دارد و وقتی هم که اسکناس را می خواهد برگرداند و تبدیل کند به اسکناس دیگری اجازه دولت و بدون اینکه از دولت سوال کنید و بگوید من می خواهم این اسکناس ها را تبدیل کنم به اسکناس دیگر یک کسی را بفرستید از طرف دولت که تفتیش و ممیزی بکند به بیند چه مقدار از این اسکناس ها مفقود شده و چقدر از بین رفته است هیچ این کارها را نکرده اند و بطوری که من اطلاع دارم در موقعی که خواسته اند این کاررا بکنند عکس شاه عباس را آنجا گذاشته بودند. دولت نوشت و گفت شما عکس سابق را که برداشتید عکس شاه عباس را بچه جهت گذاشتید؟ شما اول که خواستید این کاررا بکنید چرا از ما سئوال نکردید؟ و بعد هم بما می خواستید بگوئید این عکس را

می خواهیم بگذاریم. شاه عباس بچه مناسبت؟ بنده تصورمی کنم در این خصوص باید یک مطالبی هم راجع بع عکس شاه عباس موجود باشد. دیگر اینکه این کاغذهائی که اسکناس چاپ کرده اند با آنهائی که سابق داشت خیلی فرق دارد برای اینکه آنها درمدت سی سال از بین می رفت خورد می شد ولی اینها در مدت ده دستکه گردش کند از این طرف به آن طرف خاک می شود چرا برای این که استفاده کرده حالا نمیدانم بطوریکه بنده شنیدم یک میلیون اسکناس ها از بین رفته و حالا راست یا دروغ ولی مبلغ زیادی از بین رفته است. در صورتیکه در تبدیل و تغییرش می بایستی سوال کند و یک کسی از طرف مالیه میرفت آنجا نظارت میکرد میدید که چه مبلغ اینها از بین رفته است و قیمت آن را می بایستی بانک به دولت بدهد. برای اینکه مثل این می ماند که حواله صراف بدهد. به یک کسی و آن حواله مفقود شود آنوقت چکار می کند! می گوید چون حواله گم شده من این را نخواهم پرداخت اسکناس گم شده یا از بین رفته باید تاوان آن را بدهد. مسلما هیچ حساب نمی شود که ما بدانیم چه میزان بوده که ازبین رفته و در مقابل این پول را بانک می دهد یا خیر یک مسئله دیگر هم راجع به بانک ملی است.

آقای وزیر مالیه گفتند. که موانع و اشکالی نیست و مضیقه مربوطه به بانک ملی نیست ولی من هم اینطور شنیدم که هست. این اسکنال نداریم و اجازه بدهید چاپ کنیم مربوط به بانک ملی است. برای اینکه به بانک اسکناس ندهد و معامله که بانک ملی می کند در زحمت باشد تا چه رسد که بانک ملی بخواهد شعبه در جای دیگر درست کند. دادن پول، بردن پول و حمل و نقل آن اسباب مضیقه و زحمت است. حالا می فرمایند راجع به آن نیست. من همچو شنیدم، این جور می گویند. ولی دولت راجع به هر چه که بانک خواسته است از زمین و مستحفظ با حمل و نقل مساعدت هائی می کند و در مقابل خوبست بانک هم یک قدری از این مساعدت ها با ما بکند نسبت به ما بکند پول که می گیرد و اسکناس می دهد اسکناس خودش را بردارد یک مطلب دیگر هم هست و آن این است که آقای وزیر مالیه در جلسه قبل اینجا فرمودند که ما مجبوریم اخلاقا با اینکه چون دولت ایران امتیازاتی داده است آن امتیازات را محترم بشماریم ولی چون یک تبدلات و تحولاتی در اینجا پیش آمده است. این امتیازات هم البته باید به نفع طرفین باشد و صحبتی درش بشود یا یک اصلاحی.

رئیس – آقای دکتر توجه بفرمائید که راجع به فروش اراضی است.

دکتر حسن خان عظیما – عرض من هم تمام شد غرض من این بود که خوبست بانک هم همین رعایتی را که آقای وزیر مالیه می گویند ما بایستی با آنها بکنیم آنها هم باید با ما بکنند.

رئیس – آقای اعتبار موافقید یا مخالف؟

اعتبار – بنده مخالفم.

رئیس – آقای عراقی

عراقی – موافقم

رئیس – بفرمائید

عراقی – گرچه آقای عظیما فرمایشاتی که فرمودند عنوان مخالفت می شود ولی روی یک اصولی وارد شدند که بنده میل ندارم در آن خصوص وارد شوم فرمودند که خوبست بانک آن طوری که ما با او معامله می کنیم آن هم با ما معامله بکند. ما اخلاقا مملکتمان است و باید طرفمان امن باشد که وقتی می خواهند مال التجاره حمل و نقل کنند در امان باشند. این جور چیزها را ما از بانک توقع نداریم که می فرمائید کاری بکند که موافق با این ترتیبات باشد. چیزی که هست این لایحه راجع به زمینی است که دولت می خواهد بفروشد و در این موضوع راجع به صلاح و عدم صلاحش اگر نظری هست باید صحبت شود نسبت به چیزهای دیگر من خیال می کنم در این لایحه جای صحبتش نیست.

رئیس – آقای اعتبار

اعتبار – نظر بنده در این جا یک اصلاح عبارتی است

و بنده نمی دانم آقای مخبر با اینکه اطلاع دارند چرا این قسمت را صرف نظر کرده اند ماده ۲۳ قانون محاسبات عمومی برای فروش اراضی و اموال دولتی ترتیبی معین کرده و مطابق همان ماده باید به مزایده گذاشت و هر که در مزایده بیشتر می دهد او خواهد برد این جا بانک شاهنشاهی هفت هزار و هفتصد گز زمین می خواهد ممکن است بیشتر برای او لازم باشد و هر قدر که لازم می داند باید بهش داد ولی چطور شده است که از ماده ۲۳ قانون محاسبات عمومی صرف نظرشده. نظر دیگر بنده این بود که در کلیه ولایات و ایالات از این گونه اراضی بلامصرف هست که به عقیده بنده خوبست دولت در این باب یک تصمیمی بگیرد و یک قانونی بگذارند که این زمین هائی را که دولت احتیاج ندارد به مردم بفروشد و وجه آن را صرف بلدیه همان محل بکند و مخصوصا بنده در این قسمت نظرم این بود که وجه این اراضی را صرف صحیه دزداب نکنند برای اینکه وضعیت صحیه در ولایات مخصوصا در قسمت های سرحدی مثل خوزستان که جای فوق العاده بد آب و هواست خوب نیست حالا شاید آقایان قبول نفرمایند ولی ما ها که آنجا بودیم و احتیاج پیدا کردیم نتوانستیم گنه گنه یا آسپرین پیدا کنیم و بنده و سایر رفقا که احتیاج پیدا کردیم رفتیم از آقای دکتر امیراعلم یا از آقایان وزرائ که همراه داشتند گرفتیم و البته چون این وجه یک مرتبه است و جاری نیست و نمی شود ماخذ قرار داد نظر بنده این بود که برای آن جا دوا بخرند و بفرستند که اگر آن جا مصرفی پیدا می شود لااقل از این حیث در زحمت نباشند و گنه گنه باشد که به مصرف برسد و طبیب که نسخه می نویسد ننویسد اگر فلان چیز نبود فلان چیز بدهید پیشنهادی هم راجع به همین موضوع تقدیم کرده ام.

فهیمی (مخبر کمیسیون بودجه) – اولا راجع به قسمت مزایده که اظهارفرمودند البته معاملات دولتی اعم از خرید و فروش و اجاره و استیجار تمام باید به اعلان عمومی به مناقصه یا مزایده گذارده شود. لیکن این در جاهائی است که مشتری ها با طرف های متعدد باشد و از این اعلان دولت استفاده کند تا بتواند بفروشد تا بتواند بخرد ولی برای این اراضی دزداب مشتریهای زیادی ندارد و آنچه که پیش بینی می شود از اعلان مزایده هم دولت ضرر خواهد کرد و کمتر از آن مقداری که به نظر می رسد فروش خواهد رفت. راست است اراضی زیادی آنجا هست ولی فعلا محل دزداب جائی نیست که جمعیت زیاد داشته باشد که مشتری زیاد باشد اراضی دزداب چند سال است از بعد از جنگ عمومی محل عبور و مروز مال التجاره دنیا شده بجای سرحدات دیگر جنوبی باین مناسبت قدری ادارات دولتی و فعلا بانک در آنجا تاسیس شده است. شاید در آتیه جمعیت آنجا زیاد شود و اراضی آنجا هم قیمت پیدا کند ولی حالا اینطور نیست. دولت بطوری که در کمیسیون اظهار کردند اگر این را به مزایده بفروشند خیلی کمتر از این مقدار خواهند خرید و مشتری هم زیاد نیست و اما راجع به مصرف کردن این وجه. ابتدا این نظر پیش آمد که به مصرف کردن این وجه. ابتدا این نظر پیش آمد که به مصرف بلدیه محلی برسد لیکن اولا دیده شد که در آنجا بلدیه قانونی مثل سایر جاها که بتواند نظارت کند در مصرف این وجه نیست و مسئله حفظ الصحه هم که می فرمایند بر فرض که یک مقداری دوا هم خریدند طبیب لازم دارد که نسخه بنویسد و دوا را تجویز کند، دواخانه لازم دارد. مجلس گذشته رای داد که اداره صحیه یک اداره کلی باشد ضمیمه وزارت داخله که امور صحیه تمام ولایات را در نظر بگیرد و احتیاجات آنها را رفع کند. اگر می فرمایند که این وجه هم به صحیه تخصیص داده شود که آنهم به موجب یک بودجه که تحت نظر اداره صحیه است احتیاجات همه جا را در نظر گرفته اند و رفع می کنند و چقدر از این وجوهات که به مصارف دوا و طبیب و اینها کم کم رسیده و دولت ضرر کرده و هیچ نتیجه ندیده. اطبای خوب کافی با حقوق کم فرستاده اند از برای سهولت و برای صرفه جویی در صورتیکه شاید ضررشان بیشتر از نفعشان باشد. این است که بنده مخالف نیست، دو کمیسیون هم مخالف نبودند که این وجوه به مصارف محلی برسد ولی اختصاص دادن به مصارف

صحیه یا مطلب دیگر را مقتضی ندانستند چون وسائل انجام این کار نیست بلدیه محلی ندارد. از قراری که شنیدم اخیرا یک باغ ملی کرده اند بسازند یعنی اهالی اعانه داده اند و از طرف وزارت داخله هم اجازه داده شده که سازند ممکن است وزارت داخله پیش بینی کند برای کسری این کار یا اگر اعتبارات دیگری برای امر صحی آنجا در نظر گرفته اند این قسمت را هم ضمیمه آن بکنند. درهر صورت چون نمی دانم اساس صحیه و بلدیه آنجا را وزارت داخله چه جور در نظرگرفته است از این جهت نمی دانیم این وجه را بچه مصرف میرسانند مگر اینکه قید شود فقط به مصارف محلی برسد والا تخصیص دادن این وجه به مصرف معینی قدری مشکل است.

رئیس – آقای یاسائی

یاسائی – بعد از اینکه به توجهات اعلی حضرت همایونی و همین دولت حاضر کاپیتولاسیون در این مملکت ملغی شد طرز فکر و عمل ما هم باید تفاوت پیدا کند. از آن تاریخ تاکنون که بنده اطلاع ندارم و نمی دانم آقایان نمایندگان چه اطلاع دارند. ما چه معاهداتی یا دولت بریطانیای کبیر بسته ایم که حالا بیائیم در ضمن یک لایحه کوچکی مسئله استملاک تبعه دولت بریطانیا را تضمین کنیم؟ شما قبل از الغاء کاپیتولاسیون راجع باستملاک اتباع خارجه چه می کردید؟ چه رویه داشتید؟ و چه معامله با دول خارجه ما می کردیم؟ و حالا تکلیف ما چیست؟ شما اگر یک معاهداتی بسته اید که مجلس اطلاع ندارد (که گمان نمی کنم همچو چیزی باشد)

اگر چنانچه قرار استملاکی داده اید طرز استملاک چه بوده است که مجلس شورای ملی اطلاع ندارد؟ و بالاخره اگربانک شاهنشاهی تبعه دولت ایران است اعلام کنید و اگر تبعه دولت بریطانیای کبیر است می بایستی قبلا بفهمیم که طرز استملاک اتباع خارجه در این مملکت بعد از الغاء آن معاهدات مضره چه خواهد بود بنابراین قبل از اینکه آقای وزیر مالیه در این باب توضیح بدهند بنده احتیاط می کنم از اینکه باین لایحه رای بدهم.

وزیر مالیه – بنده خیلی خوشوقت می شدم که اقایان نمایندگان وقتی یک توضیحی راجع به یک مسئله خیلی واضح و بدیهی می خواهند این را اول از خود بنده بطور خصوصی بخواهند زیرا شاید خیلی خوش نماباشد که اینجا یک چیزهائی را بگوییم که باید در مکتب گفت…

یاسائی – خیر همین جا باید گفت آنوقت که می ترسیدیم گذشت حالا تمام مطالب باید علنا گفته شود.

وزیر مالیه – موضوع استملاک تبعه خارجه این جا مطرح نیست و معاهداتی که سابق داشتیم یا معاهداتی که در همین مجلس موقتی بستیم تا وقتی که معاهدات قطعی به بندیم اینها هر کدام در موقع خودش راجع به استملاک اتباع خارجه هست ولی یک اصلی هم در سابق و هم درلاحق و هم در امتیاز نامه خود بانک شاهنشاهی است بانک شاهنشاهی یک مؤسسه ایست که به موجب یک امتیاز نامه تاسیس شده و امتیاز نامه اش را هم همه باید بشناسند و همه افراد مملکت باید از امتیاز نامه بانک شاهنشاهی برای داشتن شعبات خودش در ولایات یا در مرکز از خانه و محل تجارت اجازه داده شده و این اجازه در تمام معاهدات سابق و لاحق و در تمام مؤسسات و تجارت خانه ها هست منجر به بانک شاهنشاهی نیست اگر بانک عثمانی یا وانکهوس یا فلان تجارت خانه دیگر بخواهد امروز برای دارالتجاره خودش از عمرووزید و بکر خانه بخرد خانه بسازد این استملاک تبعه خارجه نیست. این هیچ مانعی ندارد ولی در این موقع چون فروشنده دولت است و اراضی مال دولت است اجازه خواستن از مجلس برای این است که اراضی دولتی و ملک دولت را باید به موجب قانون اساسی بر طبق اجازه مجلس شورای ملی فروخت.

والا این معامله با معامله خانه که وانکهوس می کند یا یک معامله که فلان تجارتخانه آلمانی یا انگلیسی یا یک فرد از افراد اهالی مملکت بکند هیچ تفاوت ندارد و ما در مملکتمان چون نظرمان برای ترقی و توسعه تجارت و صنعت است بایستی این مسائل را در قوانین آتیه

و حق معاهدات آتیه مان تصریح کنیم.

بعضی از نمایندگان – مذاکرات کافی است.

رئیس – پیشنهادات قرائت می شود.

(به مضمون آتی قرائت شد)

این بندگان پیشنهاد می نمائیم به آخر ماده جمله ذیل افزوده شود. عابدات فروش اراضی فوق به بلدیه دزداب تادیه گردد که برای کمک ساختمان باغ ملی که اهالی صد تومان وجه اعانه داده اندتحصیص داده شود اورنگ اسدی.

اورنگ شیخ الملکی – عرض می کنم آقایان چنانچه خاطر محترمشان مسبوق است در غالب امکنه این مملکت ما همه چیز می خواهیم چون هیچ چیزنداریم خاصه مثل دزداب جائی که حقیقته نه آبادی دارد نه جای معتبری پیش بوده سرتاپاش چهار پنجهزار جمعیت بیشتر ندارد. غالب آقایانی که تشریف برده اند آنجاها مسبوق هستند ولی چون شاید بعضی از آقایان تصادف نکرده باشد که آنجاها تشریف برده باشند لذا خاطر محترم شان را مسبوق می سازم که در آنجا اولا بلدیه هست و اعتبارش هم در ۲۱۲ تومان است بیش از این هم نیست در یک همچو محلی همه تصدیق می فرمائید همه چیزلازم دارد که بشود شهر چون هیچ چیز ندارد مقیصه مال کمال است. یکی گفت مردی تام الخلقه است اما حیف که چشمش چپ است اما مسبوق باشید که این تام الخلقه نیست، چشم می خواهد، گوش می خواهد، همه چیز می خواهد، اما کدام واجب تر است بقول حضرت آقای سنگ این مسئله نظری است هر کس راجع به عمران و آبادی یک چیزی را اول می شمارد و می گوید این اهم است ولی من یک دلیلی دارم که اگر آقایان با دقت تامل بفرمائید گمال می کنم خودتان هم تصدیق بفرمائید و آن این است که برای خاطر تاسیس باغ ملی اولا خاطر آقایان مسبوق باشد که در آنجا یک دانه درخت نیست بیک مرد دزدابی اگر آدم بگوید. (درخت) میماند معطل. واقعا عرض می کنم سبزی و درخت در آنجا وجود خارجی ندارد همه اهالیجمع شدند گفتند خوب است یک باغ داشته باشیم. هزاروصدتومان پول برای ایجاد یک باغ همه اهالی داده اند پول حاضر و راپرت جمع شدن این پول هم از طرف حاکم دزداب به وزارت داخله داده شده. این پول هست چون هزاروصدتومان برای باغ داده اند. این پول را که بلدیه یا حاکم یا دیگری حق ندارد. به مصرف دیگری برساند مردی داده است برای باغ مثل چیزی است که یک کسی وقف یا نذر کرده است برای یک کار معینی. پس این پول که به مصرف دیگر هم نمی شود برسد همین طور که آقای وزیر مالیه موافقت فرمودند امیدواریم آقایان نمایندگان هم تفضل کنند قدری تفکر کنند اگر چنانچه دیدند واقعا این معنی عاقلانه است توجه کنند با بنده همراهی بفرمایند که وجه فروش این زمین هم ضمیمه این هزاروصدتومان بشود که اقلا یک کاری انجام بشود و واقعا این وجه را اگر بخواهیم صرف صحیه کنیم کم است به مصرف جاهای دیگر هم بخواهیم برسانیم. همین طور کم است اما این هزاروصد تومان چون همینطور موجود هست این وجه هم دست بدست بدهد یک وجه قابل و معتنابهی می شود ممکن است این حاجت رفع شود با این نظر اگر آقای دکتر سنگ موافقت بفرمایند گمان می کنم هم رفع حاجت اهالی شده و هم مهمی انجام شده و نقیصه رفع شده است دیگربسته است به نظر مبارک آقایان.

آقا سید یعقوب – اجازه می فرمایند بنده یک اخطاری دارم.

رئیس – بفرمائید.

آقای سید یعقوب – چون این پیشنهاد خرج است و مکرر صحبت شده است که ما نمی توانیم چنین پیشنهادی بکنیم این است که بنده خواستم تذکر به مقام ریاست بدهم.

رئیس – بطوری که بنده یاد می آورم نظایر این خیلی زیاد بود این را بنده پیشنهاد خرج تشخیص نکردم پیشنهاد برای تخصیص مورد مخصوصی است. آقای عباس میرزا.

عباس میرزا – به عقیده بنده نیت اقای اورنگ شیخ الملکی برای عمران و آبادی خیلی خوب است ولی

تصور می کنم دو نقیصه در این پیشنهاد هست یکی اینکه اساس بطوریکه آقای آقا سید یعقوب فرمودند این پیشنهاد خرج است و نظائر ندارد اولا یک زمینی است که هنوز وجهش معلوم نیست و باید در این مجلس یک وجه معینی را بیاورند و یک پیشنهادی بشود باین دلیل به عقیده بنده نمی شود رای داد که این زمین را که می فروشند وجهش را باین مصرف برسانند سابقه هم نداشته فقط در موقعی که مالیات این جا میگذشته است این قبیل پیشنهاد می شده مثلا مالیات راجع بمراع و مواش که بالاخره یک مالیاتی بود که تخصیص پیدا می کرد به یک قضیه یا اینکه نیم درصد از عایدات ممیزی تخصیص پیدا کرد برای معارف ولی این قبیل مسائل جز اینکه در خود کمیسیون مطرح می شده تصور نمی کنم در مجلس نظایر داشته باشد. گذشته از این نیت آقایان نمایندگان نسبت بهر نقطه خیلی خوب است همه ما میل داریم درهر نقطه از ایران یک آبادی بشود ولی این نظری که هر چیزی را به یک جا اختصاص بدهیم تمرکز را از ید دولت در می آورد. بنده عقیده ام این است که زیبائی هر محلی بطوری که آقای شیخ الملکی فرمودند باید بسته به نظر اهالی همان محل باشد اولا خود دولت کسی است که باید نظر عمومی برای زیبائی کلیه مملکت داشته باشد از دولت که بگذرد باید درهر محل اهالی خودشان نظری پیشنهاد کنند و بالاخره دولت خودش این وجوهات را می تواند جمع کند پس از آنکه این وجوهات مبلغ متنابهی شد که قابل باشد ممکن است به مصرف عالیتری برسد ولی ملاحظه کنید یک پانصد تومان در دزداب خرج شود این پول به قدری قلیل است که هیچ تاثیری در حالت دزداب نمی کند آنجا شاید بالاتر از باغ آبیاری لازم داشته باشد برای زراعت آنجا برای صحیه آنجا. اینها یک چیزی است که بالبداهه در مجلس هر کس مطابق سلیقه خودش پیشنهادی بکند البته خیلی خوب است ولی ممکن است که اقتضای محل را دارانباشد البته هر کدام از ماها مطابق سلیقه خودمان حرف می زنیم بنده به باغ مالیم آقای دکتر سنگ بصحیه مایلند ولی بالاخره با وجه کم تمام این کارها ناقص می ماند بنظر بنده خوب است که ما از دولت بخواهیم پس از اینکه یک چنین وجوهی جمع شد با یک صرفه جوئیهائی خودش هر سال دارد پیشنهاد کند بعد در کمیسیون بودجه یک تاسیسات عام المنفعه برای هر نقطه آقایان در نظر بگیرند مثل دوره گذشته که از صرف جوئیهائی دولت و از این قبیل وجوهات چندین امر مهم را در نظر گرفتند از قبیل سد و غیره و بالاخره صرف یک چیزهائی باید بشود که استفاده داشته باشد و با یک سرمایه که به درد اینکار بخورد. ممکن است یک پولی در دزداب جمع بشود که از عایدی اوبشود باغ درست کرد در صورتیکه ما حالاداریم سرمایه های کوچک را صرف یک مصارفی می کنیم که ممکن است از عایدی این سرمایه ها آن مصارف را تامین کرد. باین دلیل بنده با نظرآقا مخالفم.

رئیس- نظرآقای مخبر چیست؟

مخبر – استدعا می کنم سایر پیشنهادات را هم بفرمائید قرائت کنند.

(سایر پیشنهادات بشرح آتی قرائت شد)

پیشنهاد می کنم آخر ماده اضافه شود و وجه اراضی مزبوره برای مصارف بلدیه آنجا تخصیص داده شود.

طاهری

پیشنهاد می کنم ماده واحده به طریق ذیل اصلاح شود به وزارت مالیه اجازه داده می شود موازی ۷۷۰۰ گز مربع ازاراضی دزداب را که به بانک شاهنشاهی برای ساختمان محل بانک احتیاج دارد با رعایت ماده ۲۳ قانون محاسبات عمومی بفروشد و وجه آنرا با تصویب بلدیه به مصرف صحیه محل مزبور برساند.

اعتبار

پیشنهاد می کنم به آخر ماده اضافه شود و وجه آن به مصرف بلدیه دزداب برسد.

احتشام زاده

بنده پیشنهاد می کنم که نوشته شود در این لایحه دو هزار ذرع در عوض هفت هزار و هفتصد ذرع.

فیروزآبادی

تبصره ذیل را به ماده واحده پیشنهاد می نماید.

تبصره – کلیه اراضی بائره که مورد استفاده مامورین دولت نیست وزارت مالیه مجاز است باتباع داخله با اطلاع بلدیه ها بطورمزایده به مصرف فروش برساند و قیمت آنها را هم باختیار بلدیه ها بگذارند که به مصرف تعمیرات شهرها بلدیه محل برساند.

ملک مدنی – الفت – خطیبی – اسمعیل ظفری – اسدی – مفتی – اورنگ شیخ الملکی

وزیر مالیه – این پیشنهاد را بفرمائید مجدد بخوانند.

(مجددا قرائت شد)

راجع به فروش اراضی دزداب پیشنهاد می کنم در ماده واحده علاوه شود در موقع فروش و انتقال موسسات بانک حق ندارند بدون اجازه و توافق دولت شاهنشاهی ایران بیگی از اتباع خارجه بفروشند.

مجد ضیائی

نظر به اینکه امراض چشم مخصوصا گرانولاسیون در دزداب فوق العاده زیاد و تقریبا چهل درصد اهالی مبتلا هستند لذا پیشنهاد می کنم که این وجه با نظر صحیه که مملکتی به مخارج صحی و خرید دوا اختصاص داده شود.

ملک زاده

این بنده پیشنهاد می کنم وجوه حاصله از فروش اراضی دزداب صرف اصلاحات محلی دزداب شود.

مؤید احمدی

وزیر مالیه – این پیشنهاد ها بغیر از دو فقره که بعد نسبت با آن ها نظر خودم راعرض می کنم باقی در زمینه تخصیص دادن این وجه است برای شهر دزداب منتها تخصیص دادنش یکی برای دوای گرانولاسیون است یکی دیگر برای جنس دوا است یکی برای باغ ملی است و غیره در این قسمت عقیده دارم که اگر آقایان همانطور که در قسمت شیراز موافقت فرمودند در کمیسیون هم با این نظر موافقت شد تعیین محل خرج را نکنند، تخصیص بدهند به مخارج شهر دزداب . بنده این قسمت را حق می دهم به آقایان که بخواهند اگر یک زمین فروخته میشود به آبادی و عمران و توسعه مؤسسات همان شهر به مصرف برسد ولی تصدیق بفرمائید که اگر بنا باشد در اینجا آن مصرف اختصاصیش را هم بخواهیم در نظربگیریم این با مطالعه کامل نخواهد بود. البته نظر خود اهل شهر بلدیه آنجا حکومت آنجا موثرتر است لذا اینکه به بینند این وجه امروز معلوم نیست آقایان امروز یکی حکمی را بفرمایند بر روی یک مجهولی این زیاد بنظر بنده صحیح نمی آید باین ملاحظه بنده خیلی خوشوقت می شدم که فرمول تخصیص به مصارف شهری متحدالشکل باشد آقای مخبر هم یک فرمولی اقتباس کردند از تمام پیشنهاد ها بنظر بنده خیلی خوب می آید اگر آقایان هم موافقت بفرمایند، دو پیشنهاد دیگر هست یکی مال آقای ملک مدنی و خطیبی و بعضی آقایان دیگر راجع بکلیت دادن مسئله این فکر ممکن است خوب باشد ولی در ضمن این لایحه و این ماده یک همچو چیزی را راضی نشوند خود آقایان رای داده باشند. ممکن است این امضائی را که کرده اند بصورت طرح در بیاورند بفرستند بنده هم با کمال میل حاضر هستم که تحقیقاتی که باید در این موضوع بکنم و نظر هیئت دولت را جلب بکنم و با آقایان در این موضوع بحث کنم اساسا نظر در بادی امر جالب توجه است ولی این را بصورت طرح در بیاورند برود به کمیسیون قوانین مالیه بهتر است یکی هم نظرآقای مجد ضیائی بود که یک پیشنهادی کردند که به عقیده بنده هیچ مورد نداشت برای اینکه مطابق امتیاز نامه بنائی که خریده می شود منحصرا برای شعبات و مؤسسات بانک است.

(خطاب به آقای مخبر)

رئیس – آنکه تصحیح فرمودید بفرستید.

مخبر – دو فقره ازاین پیشنهادها پیشنهاد آقای طاهری و آقای احتشام زاده تقریبا قریب المضمون بود و همان مطلبی بود که آقای وزیر مالیه فرمودند. در آخر ماده اضافه شود (وجه آن برای مصارف بلدی دزداب داده شود) کافی خواهد بود و بنده این را قبول می کنم.

رئیس – آقایانی که پیشنهاد فرموده بودند موافقت می فرمایند؟ آقای دکتر طاهری موافقت دارید.

دکتر طاهری – عین پیشنهاد بنده را قبول فرمودند.

رئیس – آقای اعتبار شما موافقت می کنید!

اعتبار – پیشنهاد بنده دو قسمت داشت اجازه بفرمائید صحبت کنیم.

رئیس- بعد صحبت کنید. آقای احتشام زاده

احتشام زاده – موافقم

رئیس – آقای فیروزآبادی

فیروزآبادی – بنده توضیح دارم در این زمینه

رئیس – آقای خطیبی و دیگران هم استرداد می کنند؟

ملک مدنی – اجازه می فرمائید

رئیس- بعد صحبت کنید

رئیس – آقای مجد ضیائی شما با این نظر دولت موافقت می کنید؟

مجد ضیائی – بلی

رئیس – آقای مؤید احمدی؟

مؤید احمدی – بنده هم موافقم.

رییس- آقای ملک زاده موافقت می فرمائید؟

دکتر ملک زاده – بلی

رئیس – آقای اعتبار بفرمائید

اعتبار – بنده هم موافقت می کنم با آن اصلاحی که شد در قسمت آخر ماده ولی چون عقیده ام این بود که شاید و چه قابلی نباشد این پیشنهاد را کردم حالا هم استدعا می کنم آقای وزیر مالیه در نظر داشته باشند به آقای وزیر داخله تذکر بدهند که دوا از همه چیز لازمتر است برای اینکه طبیب صحی همه جاهست. طبیب صحی نسخه که مینویسد بقید تردید مینویسد و میبرند به دواخانه می گویند نداریم برمیگردانند و اما در قسمت اول (که بنده قانون محاسبات عمومی را نظر داشتم آقایان رعایت کنند و صرف نظر شده) آقای مخبر فرمایشاتی فرمودند بنده تصور می کنم اگر ضرری هم از این راه متوجه شود بهتر است تا اینکه از قانون صرف نظر شود. این نظر بنده است و شاید هم در محل ماموری که بخواهد این اراضی را بفروشد این را بتواند رعایت بکند یعنی طوری مزایده گذاشته شود که هم با مقصود بانک موافقت شده باشد و هم قانون محاسبات عمومی بجای خودش باقی باشد این نظر بنده است و اگر هم بخواهند در این قسمت بخصوص صرف نظر شود اینجا آقای مخبر ماده را اصلاح بفرمایند چون ما در این قسمت بخصوص نظر داریم که قانون متزلزل نشود.

وزیر مالیه – بنده فراموش کردم قبلا جواب عرض کنم ولی حالا که تذکر دادند بنده خواستم جواب عرض کنم و تایید کنم نظر آقای مخبر را اولا اینکه می فرمایند ما قانون را نقض می کنیم کجای قانون نقض می شود؟…

اعتبار – عرض کردم صرف نظر از قانون می کنید.

وزیر مالیه – ابدا. ما صد مورد ممکن است صرف نظر کنیم ولی قانون جای خودش باشد قانون کلیت دارد؟ همیشه مطابق قانون بمزایده باید بگذاریم ولی اگر یک وقت خواستیم صرف نظر کنیم میآوریم اینجا مسئله دوم که آقا بایددر نظر داشته باشید این است که اصل فلسفه عاید شود والا عشق بلفظ مزایده که نباید داشته باشیم. اگر یک وقتی فرض کنید که نفع نخواهیم برد و ضرر هم ببریم آنوقت آیا عقل حکم می کند که به مزایده بگذاریم؟ گمان نمی کنم.

اعتبار – بنده هم استرداد می کنم.

رئیس – آقای فیروز آبادی

فیروزآبادی – البته اتباع خارجه در داخله حق دارند بقدر احتیاج اراضی خریداری کنند. بقدر مغازه یا خانه کل محل احتیاجشان است. دزداب می گویند یک جائی است که دارای سه چهار هزار جمعیت است پس یک همچو جائی که بیشتر از سه چهارهزار نفر جمعیت ندارد شعبه بانک آنجا هم معلوم است چقدراراضی لازم دارد (خنده نمایندگان) آقایان خوب است اول توجه بفرمایند بعد اگر می خواهند بخندند، بخندند. به عقیده بنده بانک محتاج باین قدر جا و اراضی نیست بهمان دلیلی که خودتان فرمودید. هفتهزار و هفتصد ذرع زمین برای

شعبه بانک دزداب زیاد است. بنده بانک مرکز را عرض نمی کنم مقصودم شعبه بانک دزداب است. بنده معتقدم که باندازه که لازم دارد باید داد نه هفتهزار و هفتصد ذرع. شعبه بانک دزداب بیش از دو هزار ذرع اراضی لازم ندارد.

رئیس – آقای آقا سید یعقوب.

آقا سید یعقوب – عرضی ندارم.

رئیس – آقای محمد ولی میرزا.

محمد ولی میرزا – البته خاطر نمایندگان محترم مستحصر است که دزداب از نقطه نظر داد و ستد و معاملات سرحدی خیلی مهم است. و در اینجا مقصود از تاسیس شعبه بانک در دزداب از این نقطه نظر نیست که آنجا سه هزار نفر جمعیت دارد یا کمتر یا بیشتر بلکه از این نقطه نظر است که دزداب یک جای سرحدی و بازار معاملات است. و از حیث داد و ستد و معامله خیلی مهم است. و از این لحاظ اهمیتش شاید از ولایات معظم له مملکت بیشتر باشد. معاملات تجارتی این شهر را اگر با ولایت کرمان مثلا مقایسه کنیم و نسبت مساحت و وسعت خاک را هم در نظر بگیریم می بینیم معاملات اینجا خیلی زیادتر است. همینطور نسبت به فارس و چون به شعبه بانک هم از نقطه نظر داد و ستد و احتیاجات تجارتی و صرافی و معاملات باید اهمیت داده شود نه از نظر عظمت دادن بخودش. بنابراین خوب است آقا موافقت بفرمایند که این چند گز هم اضافه شود تا تطبیق شود با نظری که همه آقایان دارند.

رئیس – رای گرفته می شود به قابل وجه بودن پیشنهاد آقای فیروزآبادی آقایانی که تصویب می کنند قیام فرمایند.

(معدودی قیام نمودند)

رئیس – تصویب نشد. آقای ملک مدنی

ملک مدنی – در موقعی که لایحه راجع باراضی شیراز مطرح بود بنده اجازه خواسته بودم که عرایضم را عرض کنم متاسفانه موقع به بنده نرسید و عرایض بنده ماندبنده نظر آقای وزیر مالیه را تصدیق می کنم ولی در دوره ششم یک نظری در مجلس بود و یک طرحی هم آقایان نمایندگان آذربایجان در این زمینه تهیه کردند به کمیسیون قوانین مالیه تقدیم نمودنددر کمیسیون هم آقای وزیر مالیه و هیئت دولت موافقت کردند و آن این بود که در شهرها یک اراضی بائری هست که به هیچ وجه مورد استفاده مؤسسات دولت نیست و به هیچ کاری نمی خورد نظر این بود که این اراضی به فروش برسد و عوائدش صرف بلدیه های همان شهر شود. و این یک کمک خوبی است برای پیشرفت بلدیه ها. حالا که آقای وزیر مالیه موافقت کردند بنده هم با نظر ایشان موافقت می کنم این نظرخودمان را در تحت یک طرحی تقدیم مجلس می کنیم تا مورد تصویب واقع شود و عجالتا پیشنهاد خودم را مسترد می دارم.

رئیس – اخیرا یک پیشنهادی از آقای دکتر سنگ رسیده قرائت می شود.

(بمضمون ذیل قرائت شد)

پیشنهاد می کنم آخر ماده نوشته شود. وجه فروش آن دوا خریداری و در تحت نظر رئیس صحیه دزداب به مصرف مرضای فقیر برسد.

رئیس – آقای دکتر سنگ

دکتر سنگ – با این فرمایشاتی که آقای وزیر مالیه فرمودند ممکن است بنده قانع بشوم ولی بالاخره پول فروش این اراضی که به دست بلدیه خرج می شود باید دید بچه مصرف برسد مهمتر است؟ بنده می خواهم عرض کنم که همه چیز ها فرع و صحیه اصل حضرت آقای اورنگ پیشنهاد کردند وجه فروش این اراضی به باغ ملی اختصاص داده شود. بنده می خواهم یک موضوعی را تذکربدهم که باغ ملی خوب چیزی است و به نظر و روح خضارت می دهد ولی برای اشخاصی که طحالشان در نتیجه سفلیس چشمشان نابینا شده است چه فائده دارد؟

رئیس – بالاخره پیشنهادتان را مسترد می دارید؟

دکتر سنگ – بلی مسترد می دارم

رئیس – مجددا اصلاحی شدو قرائت می شود بعد رای میگیریم.

(بشرح آتی خوانده شد)

به وزارت مالیه اجازه داده می شود موازی هفتهزار و هفتصد گزمربع ازاراضی دزداب را که بانک شاهنشاهی ایران برای ساختمان محل بانک آنجا تقاضا نموده است بقیمت عادله به بانک مزبور بفروشد و وجه آن برای مصارف بلدی دزداب تخصیص می یابد.

رئیس – رای گرفته می شود بماده واحده با اصلاحی که شده است و مخبر قبول کرده اند آقانی که تصویب می کنند ورقه سفید و الا کبود خواهند داد.

(اخذ و شماره آراء بعمل آمده بترتیب ذیل نتیجه حاصل شد)

ورقه سفید علامت قبول ۸۹ ورقه کبود علامت رد یک.

رئیس – عده حضار صد و یک باکثریت ۸۹ رای تصویب شد.

اسامی موافقین – آقایان: جمشیدی – همراز – طباطبائی – وکیلی – طالشخان – عباس میرزا – طباطبائی دیبا – قراگوزلو – آصف – دکتر سنگ – حاج سید محمود – محمد آخوند پالیزی – حکمت – شیخ الملک – مؤید احمدی – عدل – امین پورمحسن – عبدالحسین خان دیبا – ملک زاده – امیر ابراهیمی – بزرگ نیا – ایلخان – محمد ولی میرزا – اسدی – سید کاظم یزدی – محمد علی میرزادولتشاهی – عمادی – حسنعلی میرزادولتشاهی – اعظمی – امیر دولتشاهی – میرزایانس – رحیم زاده – خان محمد حبیبی – نوبخت – نجومی – طلوع – روحی – عراقی – کیای نوری – بوشهری – افخمی – ایزدی – بیات – زوار – دریانی – سید مرتضی وثوق – کاشانی – حیدری – قاضی نوری – دبستانی – گنجه – مقدم – کلالی – دهستانی – جلائی – فرخی – مصباح – فاطمی – حاج میرزا حبیب الله امین – حاج علی اکبر امین – افسر – طاهری – دکتر لقمان – کفائی – ظفری – مسعودی – لارجانی – طباطبائی وکیلی – اعتبار – اسکندری – شمیرانی – فرشی – فهیمی – مجد ضیائی – شریفی – مولوی – رهبری – ملک مدنی – مفتی – الفت – ماکوئی – ساکنیان – خواجوی – ذوالقدر – ناصری – فرهمند – شهداد – فتوحی – صادقی.

مخالف – آقای فیروزآبادی.

رئیس – چیزی در دستور دیگر نمانده فقط یک لایحه باقی مانده راجع به معافیت ادوات و اشیائی که برای وزارت جنگ لازم است و آن را هم بنده در نظر دارم که برای جلسه بعد گذارده شود ولی قبل از اینکه در جزء دستور جلسه آتیه گذارده شود برای بنده تعیین تکلیف ضرورت دارد . بعضی ازرفقا میفرمایند لایحه یک شوری است و منحصرا باید به کمیسیون بودجه برود ولی به موجب سوابق مجلس لایحه دو شوری است و کمیسیون قوانین مالیه هم باید در آن نظر کند – سابقه که بنده در نظر داشتم و در دسترس ما بوده است که از تادیه حقوق گمرکی معاف شده. این لایحه که به مجلس آمد علی الرسم به کمیسیون قوانین مالیه و فوائد عامه در تحت نمره ۷ و ۳۲ موافقت خودشان را با راپرت کمیسیون قوانین مالیه اظهار داشته اند و نسبت باین لایحه دو شور بعمل آمده بنده قبل از اینکه مجلس ختم شود برای اینکه بدانم آیا این لایحه بایستی به کمیسیون قوانین مالیه هم برود یا نه خواستم نظریه مجلس را کسب کرده باشیم.

آقای عراقی.

عراقی – بنده تصور می کنم اگر یک لایحه دولت بیاورد که متضمن وضع مالیات با رفع مالیاتی باشد البته باید به کمیسیون قوانین مالیه برود ولی در اینجا وضع مالیات با رفع مالیات نیست. این یک لایحه است راجع به گرفتن یا نگرفتن یک حقیق در موقع عبور یعنی در موقعی که اشیاء متعلق به وزارت جنگ می خواهد از سرحد وارد شود از آن گمرک گرفته نشود و عنوان این لایحه عنوان وضع مالیات نیست بلکه این حقی که نباید گرفته شود در حکم عنوان خرج است و عنوان خرج هم با کمیسیون بودجه است در آن قسمت لایحه که مقام ریاست تذکر دادند به کمیسیون فوائد عامه و قوانین مالیه مراجعه شده آن امر یک امر اصلاحی بوده ولی اینجا مسئله این است

که آیا از این اشیاء باید مالیات بگیریم یا نه؟ مسئله مسئله خرج است و تنها کمیسیون بودجه باید در آن نظر کند.

رئیس – آقای زوار

زوار – عرض می کنم نظر نماینده محترم را باصل ماده واحده توجه می دهم. در اینجا نوشته کلیه اشیائی که برای تدارکات وزارت جنگ و امنیه لازم باشد از تادیه مالیات راه حقوق و عوارض گمرکی باستثنای مخارج حمل و نقل از قبیل حمالی و مخارج کرجی معاف خواهد بود بنابراین بنده عقیده ام این است همانطوریکه مقام ریاست تذکر دادند لایحه باید به کمیسیون قوانین مالیه هم برود چون مسئله مالیات است و تمام عوائد مملکت در وزارت مالیه تمرکز پیدا کند.

روحی – عرض می کنم بنده با نظر مقام ریاست موافقم در دوره گذشته سوابقی گذاشته شده و آن این است که غالب لوایح به کمیسیون بودجه میرود و کمیسیون بودجه غالب لوایح رابخودش اختصاص می دهد فقط بصرف اینکه جنبه مالی و بودجه دارد. در صورتیکه به عقیده بنده از هر نظری که باشد باید بکمیسیون قوانین مالیه یا فوائد عامه یا پست و تلگراف هم برود و کمیسیون های مزبور هم بجهاتی که از هر حیث لازم و بتناسب است در لوایح امعان نظر و رسیدگی نمایند. به علاوه باید دانست قوانین را اگر دو کمیسیون نظر کند خیلی بهترو منقح تر می شود کارهارا باید کمیسیون بودجه منحصرا کارهای سایر کمیسیون را هم بخودش اختصاص دهد مخالفم و خوب نمی دانم و این کار از نظر امور شوروی دور است. استدعا دارم آقایان طوری بفرمایند که حقوق کمیسیون ها رعایت شود و این مسئله که اقای عراقی فرمودند در این جا مورد ندارد چون یک قسمت از این لایحه مربوط است به کمیسیون قوانین مالیه و کمیسیون قوانین مالیه می بایستی در این لایحه نظر کند بعلاوه آن مسئله که مقام محترم ریاست فرمودند راجع به ماشین های فلاحتی که کمیسیون قوانین مالیه و فوائد عامه در آن نظر کرده مسئله اساسی است و نظیر همین مسئله فعلی است و خوب است آقایان موافقت بفرمایند که حقوق کمیسیون ها رعایت شود.

رئیس – آقای آقا سید یعقوب

آقا سید یعقوب – بنده فرمایشات آقای روحی را کاملا در یک موضوع قبول می کنم ولی خواستم به آقای رئیس تذکر بدهم که امر بفرمایند ماده پانزده قانون بودجه را قرائت بفرمایند و آقایان توجه بفرمایند. این مسئله فعلی اصلاح ماده پانزده قانون بودجه است. ما بیست و هفت ماده قانون بودجه داریم که در دوره ششم گذشت بنده هی در مجلس فریاد می زدم به آقای وزیر مالیه که موادقانون بودجه را زودتر از مجلس بگذرانید. برای اینکه ما که وزیر مالیه را ماموراجرا کردیم مطلقا نبایداجرا کند بلکه در تحت قانون باید بودجه را اجرا کنند.بعد دولت خودش ملتفت شد. این بود که قانون را به مجلس آورد و تصویب آنراتقاضاکرد. بیست و هفت ماده است. یکی از آنها ماده پانزده است که راجع به لوازم وزارت جنگ و امنیه است مشعر بر این که از تادیه حقوق گمرکی معاف باشد در اینجا هم مطابق همین ماده باید عمل شود. و دولت هم عمل کرده منتهی دربعضی چیزها گیر آمده مثلا در مسئله صحیه گیرآمده دواجات آورده. وزارت جنگ بعضی چیزها آورده مامورین گمرک گفته اند که فقط تدارکات جنگی و مهمات نظامی را مجلس معااف کرده این چیزها را معاف نکرده مثلا دواجات یا از این قبیل چیزهائی را که مربوط به وزارت جنگ است گفته اند مجلس معاف نکرده و باید حقوق گمرکی تادیه شود.

حالا دولت آمده و اصلاح این ماده پانزده را خواسته که همه چیز وزارت جنگ و امنیه معاف باشد و معافیت منحصر به مهمات جنگی و اسلحه و مونیسیون نباشد. و بنابراین به عقیده بنده باید به کمیسیون بودجه برود والا اساسا بنده موافقم که هر قانونی که وارد می شود باید به کمیسیون های مربوطه برود و کمیسیون ها در آن نظر کند. اما این چون اصلاح قانون بودجه است

لهذا غیر از کمیسیون بودجه کمیسیون دیگری نباید در آن نظر کند. حالا هر طور مقرر می فرمائید عمل شود.

رئیس – آقای یاسائی

یاسائی – دو جور سابقه داریم که بنده در نظر دارم یکی سابقه مجلس است که آقای رئیس فرمودند که به موجب قانون لایحه معافیت اشیاء فلاحتی قبلا نه کمیسیون های مالیه و فوائد عامه رفته و بعد راپرتش به مجلس آمده. و یک سابقه هم این است که قانون بودجه معافیتی قائل شده نسبت باشیاء و ادواتی که مربوط به وزارت جنگ است . و حالا اگر بخواهیم دقت کنیم ما باید سابقه اولی را مقدم بداریم زیرا که تصمیمات کمیسیون بودجه بطور دربست از طرف مجلس شورای ملی تصویب شده و سابقه اینطور بوده که در مجلس باید در اطرافش مباحثات و مطالعات بشود به عقیده بنده اگر سابقه را تایید کنیم بهتر است.

جمعی از نمایندگان – مذاکرات کافی است.

رئیس – از اشخاصی که اجازه خواسته اند فقط آقای مؤید احمدی باقی مانده اند ایشان هم حرفشان رابزنند بعد.

رئیس – آقای مؤید احمدی

مؤید احمدی – عرض می کنم همانطوریکه آقای آقا سید یعقوب فرمودند این مسئله اصلاح ماده پانزده متمم قانون بودجه است لیکن یک فرق دارد در آنجا فقط عوارضی یعنی مالیات گمرکی را معاف کرده نسبت باسلحه و مهمات جنگی. و این مسئله به مقصود دولت کافی نبوده و خواسته اند کلیه محمولات قشونی را از مالیات حق الثبت و شانسلری و از جمیع حقوق و عوارض مالیاتی معاف کنند از این جهت بنده تصور می کنم که این بایددر مجلس مطرح شود نه در کمیسیون بودجه به جهت اینکه از مالیات معاف می شود. (خنده نمایندگان)

بعضی از نمایندگان – درهر حال در مجلس مطرح می شود.

رئیس – بنده اینطور استنباط می کنم که برای رعایت سابقه و برای اینکه در عمل هم هیچ تاثیری ندارد بهتر این است که این لایحه به کمیسیون قوانین مالیه هم برود. و برای روز آینده کمیسیون قوانین مالیه لایحه را تنفیذ خواهد کرد و کارها مهیا خواهد بود و اگر اجازه بفرمائید برای رعایت سابقه و رعایت آنچه که ذکر شد لایحه به کمیسیون قوانین مالیه ارجاع شود خیلی بهتر است (صحیح است) پس ارجاع می شود به کمیسیون قوانین مالیه – برای روز شنبه ما فعلا چیزی در دستور نداریم تنها چیزی که داریم همین قانونی است که ارجاع می شود به کمیسیون قوانین مالیه بنابراین اگر موافیت بفرمائید جلسه آتیه یا سه شنبه باشد یا پنج شنبه آتیه.

رئیس – آقای بیات

مرتضی قلیخان بیات – همان طرز که فرمودید چون فعلا کاری در دستور نداریم البته تشکیل مجلس نتیجه نخواهد داشت باید کمیسیون ها اول تشکیل شود و کارهائی برای مجلس تهیه کند. پس به عقیده بنده بهتر این است که جلسه روز پنج شنبه آتیه باشدزیرا جلسه کردن و بیخود تلف نمودن وقت به نظر بنده صحیح نیست. اگر تا روز پنج شنبه کاری تهیه شد آنوقت پنج شنبه را جلسه می کنیم.

رئیس – آقای زوار

زوار – عرض می کنم فرمایشات آقای بیات صحیح نیست. امروز کمیسیون قوانین مالیه تشکیل می شود اگر فرضا امروز هم تشکیل نشود مسلماروز شنبه تشکیل خواهد شد و این لایحه هم چیزی نیست که چند روز طول بکشد خوب است آقایان روز سه شنبه را جلسه بکنند و این لایحه را تحت نظر قرار دهند. بنابراین اگر ما روز سه شنبه جلسه داشته باشیم بهتر است.

رئیس – فرضا که لایحه هم زود تنظیم شود – لایحه واحدی است لوایح دیگری که دردستور نداریم بنابراین بنظر بنده هم مناسب این است که اقای زوار هم موافقت بفرمایند جلسه روز پنج شنبه باشد.

بعضی از نمایندگان – صحیح است

رئیس – پس جلسه روز پنج شنبه پانزدهم سه ساعت قبل از ظهر دستور لایحه معلقه:

یک نفر از نمایندگان – و کسری کمیسیونها

رئیس – بلی اگر توافق حاصل شد

(مجلس یک ربع ساعت بعد از ظهر ختم شد)

قانون

اجازه فروش سه هزار و پانصد گز مربع ازاراضی واقعه در جنب ارک شیراز

مصوبه هشتم آذرماه ۱۳۰۷

ماده واحده – وزارت مالیه مجاز است که مقدار سه هزار وپانصد گزمربع اراضی واقعه در جنب ارک شهرشیراز رامطابق ماده ۲۳ قانون محاسباتی عمومی به مزایده فروخته و وجه آنرا با تصویب بلدیه شیراز مصرف شهر برساند.

این قانون که مشتمل بر یک ماده است در جلسه هشتم آذرماه یکهزار و سیصد و هفت شمسی بتصویب مجلس شورای ملی رسید.

رئیس مجلس شورای ملی

دادگر

قانون

اجازه فروش هفت هزار و هفتصد گز مربع ازاراضی دزداب به بانک شاهنشاهی ایران

مصوبه هشتم آذرماه ۱۳۰۷ شمسی

ماده واحده – به وزارت مالیه اجازه داده می شود موازی هفت هزار و هفتصد گز مربع از اراضی دزداب را که بانک شاهنشاهی ایران برای ساختمان محل بانک آنجا تقاضا نموده است بقیمت عادله به بانک مزبوربفروشد و وجه آن برای مصارف بلدی دزداب تخصیص می یابد.

این قانون که مشتمل بر یک ماده است در جلسه هشتم آذرماه یکهزار و سیصد و هفت شمسی به تصویب مجلس شورای ملی رسید.

رئیس مجلس شورای ملی

دادگر