مذاکرات مجلس شورای ملی ۷ اسفند ۱۳۰۵ نشست ۶۸
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری ششم | تصمیم‌های مجلس | قوانین بنیان ایران نوین |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری ششم |
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره۶
جلسه: ۶۸
صورت مشروح مجلس مورخه یکشنبه ۷ اسفند ماه ۱۳۰۵ مطابق ۲۴ شعبان ۱۳۴۵
۱- ارجاع طرح راجع به اصلاح قانون امتیاز کارخانه کبریت سازی آذربایجان به کمیسیون قوانین مالیه و فوائد عامه پس از قابل توجه شدن آن
۲- طرح خبر کمیسیون بودجه راجع به شهریه وراث مستخدمین پست و تلگراف و تصویب آن
۳- طرح خبر کمیسیون محاسبات مجلس راجع به متمم بودجه سنه ۱۳۰۵ مجلس شورای ملی و تصویب آن
۴- قانون اجازه خبر پرداخت شهریه مستخدمین وزارت پست و تلگراف از ابتدای سنه ۱۳۰۵
۵- قانون متمم بودجه سنه ۱۳۰۵ مجلس شورای ملی
(مجلس دوساعت وربع قبل ازظهر بریاست آقای پیرنیا تشکیل گردید)
(صورت مجلس پنجشنبه چهارم اسفند ماه راآقای آقا سید ابراهیم ضیاء قرائت نمودند)
رئیس- درصورت مجلس ایرادی نیست ؟(اظهاری نشد)
رئیس- آقای افشار راجع بدستور فرمایشی دارید؟ بفرمائید
افشار- درپانزدهم جدی ۱۳۰۱ قانون احداث کارخانه کبریت سازی تبریز بتصویب رسید. دارندگان امتیاز مطابق مدلول امتیازنامه شروع بتأسیس کارخانه نمودند وبطوریکه همه آقایان ملاحظه فرموده‌اند محصول کبریت این کار خانه مثل سایر کارخانه‌ها است ودراثر رقابت‌های خارجی این کارخانه مطابق تفتیشی که از طرف وزارت مالیه شده است درظرف ده ماهه سنه گذشته سی وسه هزار تومان متضرر شده است. یک طرحی تهیه شده است وپیشنهاد هم شده است استدعا می‌کنم آقایان نمایندگان موافقت بفرمایند آنطرح مطرح شودوتکلیف آن معین گردد بعد داخل دستور شویم
رئیس- پیشنهادی هم بامضاء هیجده نفر ازآقایان درهمین زمینه رسیده است اگراجازه میفرمائید خبرکمیسیون مبتکرات راجع بکارخانه کبریت سازی تبریز جز دستور شود. مخالفی نیست
بعضی ازنمایندگان –خیر
وزیرمالیه –خبرکمیسیون مبتکرات رابنده ندیده‌ام ولی گویا درتعقیب مذاکراتی که بانمایندگان محترم قبلا شده بود یک لایحه ازطرف دولت راجع بکبریت سازی آذربایجان واصلاح مواد قانونی که قبلا تصویب شده تهیه شده ودروزارت مالیه درتحت نظر متخصصین مالیه بوده واخیرا آنها هم موافقت کرده‌اند وهمین دوروزه از طرف وزارت فوائد عامه بمجلس خواهد آمد اگر آقایان موافقت بفرمایند ممکن است خبرکمیسیون مبتکرات راپس ازمطالعه وتطبیق باآن لایحه مطرح قراردهند –اگرمیل ه مدارند حالا مطرح کنند عرضی ندارم
رئیس- آقای محمد ولی میرزا
محمد ولی میرزا – مطابق نظامنامه طرحی که آقایان نمایندگان پیشنهاد می‌کنند وظیفه کمیسیون مبتکرات این است ک هبعد ازیک مدت معینی خیرآنرا تقدیم مجلس کندو علاوه بر آن موقعیکه این طرخ درکمیسیون مبتکرات مطرح می‌شد نماینده وزارت فوائد عامه که کاملا ذی نفع می‌باشد حضورداشته وباافراد کمیسیون هم کساعدت کرده وپس از جلب نظر نماینده دولت این خبر تقدیم مجلس شده حالا هم پس ازآنکه آقایان رأی بقابل توجه بودن این طرح دادند این طرح می‌رود به کمیسیون مربوطه ودر آنجا نظریکه وزارتمالیه یافوائد عامه دارند ممکن است درآنجا اظهارنمایند. البته ما هم تصدیق داریم که این طرح محتاج بیک جرح وتعدیلهائی است ولی جای اصلاحش درکمیسیون مربوطه است
وزیرمالیه –بسیارخوب
رئیس- قرائت می‌شود
(مواد طرح مزبور راجع باصلاح قانون امتیاز کارخانه کبریت سازی تبریز بشرح ذیل قرائت شد)
ماده ۱- ازتاریخ امضای این قراردادلغایت مدت سی ویکسال شمسی ساختن کبریت درآذربایجان مختصص بحاج محمد رحیم خوئی وحاج محمد باقر خوئی خواهد بود بدیهی است که اشخاص دیگر ازواردکردن کبریت بخاک آذربایجان وخرید وفروش درانجا ممنوع نخواهند بود.
ماده ۴- کارخانجات کبریت سازی ایالت آذربایجان ازتاریخ تصویب تا انقضای مدت این امتیاز ازپرداخت هرگونه عوارض ومالیات معاف خواهد بود
ماده ۵- صاحبان امتیاز متعهد هستند که بعد از تصویب این قرارداد صدی دو ازعایدات خالص خود را تااخر مدت قرارداد برای معارف ایالت آذربایجان بدولت بپردازند. مقصود ازعایدات خالص عبارت است ازملیه منافع بعد از وضع مخارج اداری ومخارج لازم برای ساختن کبریت
ماده ۶ – کلیه مواد خام لازمه برای کارخانه که بوسیله کشتی‌های دریاچه ارومیه وراه آهن جلفا وتبریزحمل
ونقل می‌شود از پرداخت کرایه تا آخر امتیازمعاف وصاحبان امتیاز متعهد هستند که درهریک ازکارخانجات خود دفاتر محاسباتی منظمی داشته باشند تا درموقع لزوم مأمورین دولتی بتواند برای تعیین میزان حقیقی صدی دو معارف بانها مراجعه نمایند
(راپرت کمیسیون مبتکرات راجع بموضوع فوق الذکر نیز بشرح ذیل قرائت شد)
کمیسیون مبتکرات طرح پیشنهادی آقای افشار وجنعی ازنمایندگان محترم راراجع بمساعدت باکارخانه کبریت سازی تبریز درجلسه ۱۷ بهمن ماه باحضورنماینده دولت مطرح وپیشنهاد مزبور راباکثریت آراء قابل توجه دانسته خبرآنرا تقدیم مجلس شورای ملی می‌دارد
رئیس- پیشنهادی که از طرف آقای عدل راجع بفوریت این طرح شد ه است گویا مورد نداشته باشد آقای آقا سیدیعقوب
آقا سید یعقوب- چون در خود ماده حالا نمی‌شود مباحثه کرد راجع بقابل توجه بودن آن خواستم بآقای محمد ولی میرزا عرض کنم اینکه فرمودند نماینده وزارت فوائد عامه درکمیسیون بوده است آنچه که بنده ازنظامنامه استفاده می‌کنم باید نماینده وزارت مالیه درآن نظر کند چرا؟ بعلت اینکه مسئله خرج است ونظامنامه می‌نویسد از جهت قسمت خرجش باید نماینده وزارت مالیه بیاید مع ذلک بنده خواستم این را تذکر بدهم والا دراصل موضوع بنده مخالف نیستم
رئیس- آقای کازرونی
کازرومی- بنده موافقم
بعضی ازنمایندگان- مخالفی نیست
رئیس- رأی گرفته می‌شود بقابل توجه بودن خبر کمیسیون مبتکرات آقایانیکه قابل توجه میدانند قیام فرمایند (اغلب برخاستند)
رئیس- قابل توجه شد. آقای دادگر
دادگر- عرض کنم بنده مزاحم آنچه فعلا دردستور است نیستم ولی ازکمیسیون داخله خواستند که بنده این عرض رابعرض مجلس شورای ملی برسانم که یکی ازمؤسسه‌های ملی باید کاملا مورد توجه مجلس شورای ملی باشد (برای اینکه ازنوع وسنخ خودش است) قانون بلدیه است. قانون بلدیه قدری طولانی است پنجاه ماده است ممکن است مواد الحاقیه هم برآن افزوده شود و شاید شصت ماد ه بشود ازطرف دیگر هم چون از طرف بعضی آقایان ببعضی قوانین دیگرتعلقی هست اگر بخواهیم این قانون بمجلس بیاید وتمام وقت مجلس رابگیرد ممکن است آن اشخاص که بقوانین دیگربیشتر تعلق دارند بمورد تعلق خودشان بیشتر اظهارعلاقه بکننداینطور درنظرگرفتیم که ازمجلس شورای ملی خواهش کنیم که بعد از تنفس‌ها برای قانون بلدیه مخصوص باشد تا تمام شود واین است که تقاضا می‌کنم که این مسئله محفوظ باشد که بعد ازتنفس‌ها قانون بلدیه مطرح شود تا تمام شود.
رئیس- ممکن است پیشنهادی بشود ورأی بدهید که درجلسات دیگر بعد ازتنفس مطرح شود وتکلیفش معلوم شود – پیشنهاد بفرمائید درآخرجلسه رأی گرفته می‌شود
(پیشنهادی از طرف آقای ارباب کیخسرو بشرح ذیل قرائت شد)
بنده پیشنهاد می‌کنم راپرت کمیسیون محاسبات راجع باعتبار اضافی پیشنهادی اداره مباشرت دردرجه اول جزء دستور امروز بشود
ارباب کیخسرو – این تقاضا دومرتبه شده بود ووقتی بمجلس آمد چون بنده بعداز مرخصی مراجعت کرده بودم اطلاعاتی نداشتم که درآن باب چیزی عرض کنم یکدفعه تقاضا شد که صورت جزء آن بیاید بمجلس
دفعه دوم تقاضا شد که از دستورخارج شود بنده بعد این پیشنهاد راعرض کنم که یک مطالبی هم درضمن آن عرض کرد هباشم – چرا این پیشنهاد شده است؟ برای اینکه بایدتکلیف بودجه مجلس معین شود. همه ساله بودجه مجلس قبل ازاین موقع تصویب شده بود بودجه مجلس بودجه بوده است که اگربودجه دولت می‌رسید یانمیرسید مرتبا تصویب میشده وهیچ وقت اسبا ب معطلی نبوده است. مثل اینکه اگرملاحظه بفرمائید درتمام مدت مشروطیت هم فقط صورت حساب که بمجلس آمده است صورت حساب خود مجلس بوده است وهیچ صورت حسابی ازدولت نیامده است بهرصورت خارج شدن ازدستور وتقاضای آمدن صورت جزء هیچکدام رابنده منطقی نمیدانم، صورت جزء چطور بیاید بمجلس؟ صورت باسم. استدعا می‌کنم آن کسی که تقاضا می‌کند صورت جزء بیاید بگوید این معمول کجا است ؟بالاخره صورت جزء اگرآمد مشکلات خیلی زیادترخواهد شد – صورت باسم هم اگرلازم باشد بای دفقط بآن کمیسیون مربوطه برود. آن کمیسیون مربوطه دقت بکند. بسابقه عمل نگاه کند ببیند صحیح تدوین شده یانه؟ آن کمیسیون مربوطه کمیسیون محاسبات بوده است صورت هم بآنجا رفته است وکمیسیون هم نظرخودش رااظهار کرده وراپرت خودش راهم عرض کرده است. تولید مشکلات بالاخره معلو م شد ازچه قسمتهائی بوده است – یک اشخاصی راضی بوده‌اند – یک اشخاصی هم ناراضی وناراضی‌ها این مشکلات راایجاد کرده‌اند ولی بالاخره وقتی بناشد یک چنین قانونی اجرا بشود در بدایت امردرهر صورت یک مشکلاتی راهم دارد. همینکه جریان خودش راپیدا کرد دیگررفع آن مشکلات می‌شود وروی همان جریان می‌رود بهرصورت تکلیف بودجه سال آتیه معلوم نیست وتا این قسمت معلوم نشود نمی‌توانیم بودجه مجلس را پیشنهاد بکنیم برای اینکه یکی از قسمتهایی که باید در جزو بودجه آتیه باشد همین حقوق مستخدمین است یک قسمت دیگر آلاتی است که باید برسد وکمک بماشین آلات مطبعه بکند زیرا یک قسمت از ماشین آلات مطبعه معیوب شده است که بایدماشین به کمک آنها برسد والا مطبعه می‌خوابد بنده برحسب وظیفه‌ای که دارم بایستی این جا عرض کنم که فردا اگرضرری متوجه می‌شود مسئو ل آن ضرر اداره مباشرت نیست وحالا هرتکلیفی دارد مجلس شورای ملی معین می‌فرماید
رئیس- آقای احتشام زاده
احتشام زاده – بنده کاملا موافقم ک هاین راپرت امروز جزء دستورباشد که هم تکلیف بودجه سال آتیه معلوم شود وهم اضافاتی ک هبرای یک عده از اجزاء زحمت کش مجلس تصویب شده است معین شود ولی درجلسه گذشته نظربعلاقه که بعضی ازآقایان نمایندگان محترم راجع بوراث مستخدمین پست وتلگراف دراخر جلسه ابراز فرمودند اینطورتصویب شد که آن لایحه امروز دردرجه اول جزء دستور باشد یک ماده مختصراست بنده ازآقای ارباب هم تقاضا می‌کنم موافقت بفرمایند آن ماد ه قبل مطرح وتکلیفش معلوم شود بعدازآنکه راپرت کمیسیون محاسبات مجلس راجع باضافه بودجه مجلس جزء دستورشود
رئیس- رأی می‌گیریم اگرجزء دستورشده بعد ازاین مطلب که فرمودیدعنوان می‌شود. آقای عدل
عدل- بنده بااینکه بودجه مجلس زودتر بمجلس بیاید مخالف نیستم ولی راجع باین قسمتی که مذاکره شد راجع باضافاتی که داده شده همانطور که خود آقای ارباب فرمودند (اگرچه ما کمال اطمینان را داریم هم به هیئت رئیسه سابق وهم بکمیسیون محاسبات) ولی یک مذاکراتی دراطراف این اضافاتی که داد ه شده هست
بعضی ناراضی وبعضی راضی هستند. بعضیها اظهارمیکنند که به بعضی اشخاص که شاید مدت قلیلی است باستخدام مجلس آمده‌اند پنجاه تومان وچهل تومان اضافه داده شده. این بود که آنوقت تقاضا شد این صورت را یاشخص حضرت رئیس یا هیئت رئیسه ازنو ی کتجدید نظری بفرمایند بعد دوباره بیاید که رفع اشکالات هم بشود. خود آقای ارباب هم تصور می‌کنم موافق بودند بااینکه تجدیدنظردراین باب بشود. اگرتجدید نظرنشود وما نفهمیده رأی بدیهم بازهمینطور شکایتها باقی است برای این مسئله یک راه حلی پیدا بکنید ما حرفی نداریم. رأی می‌دهیم. واستدعای من این است که آقای ارباب پیشنهاد خودشان رابگذارند برای جلسه دیگر ودرخارج این مسئله مذاکره بشود ورفع این اشکال نشود بعدبیاید بمجلس ما هم رأی بدهیم
رئیس- آقایانیکه تصویب می‌کنند خبرکمیسیون محاسبات راجع باعتبار اضافی مجلس نسبت ببودجه هزار وسیصد وپنج جزو دستور باشد قیام فرمایند
اعتبار- دردرجه دوم (عده کثیری قیام نمودند)
رئیس- تصویب شد. خبرکمیسیون بودجه راجع بوراث مستخدمین پست وتلگراف مطرح است ماده واحده قرائت می‌شود (بشرح آتی قرائت شد)
ماده واحده – مجلس شورای ملی تصویب می‌نماید ماهی مبلغ یکهزار وصدودوازده تومان وچهارهزار وچهارصد دینار شهریه مستخدمین وزارت پست وتلگراف که مشول قانون استخدام نیستند مطابق صورت ضمیمه ازاول هذه السنه ۱۳۰۵ وما بعد‌ها بطور ماهیانه ازقرار تومانی یک تومان بارعایت ماده ۴۹ قانون استخدام کشوری ازمحل اعتبار شهریه ومستمریات کل مملکتی پرداخت شود.
رئیس- آقای اعتبار
اعتبار- موافقم
رئیس- آقای احتشام زاده
احتشام زاده – موافقم
رئیس- آقای فیروزآبادی
فیروز آبادی – هرچند که این پیشنهاد چندان خارج از عدالت وانصاف نیست بجهت اینکه برای یک عده زن وبچه واولاد بعضی اشخاص است که باین مملکت خدمت کرده‌اند. اما چه کنم. متأسفانه می‌بینم باید نظری بتمام اهالی مملکت وزراء وشاه وآقایان وکلاء بیندازند ومنحصر باشخاصی نباشد که می‌توانند عرایض خودشان رابکنند. امیدوارم نظرشان بتمام مملکت باشد که انشاءالله رفع فقر وفلاکت ازهمه بکنند ودرضمن ازاینها هم رفع تنگ دستی بشود والا باین سختی ازیک اشخاصی گرفتن وباینها دادن فایده ندارد درضمن این تذکر رادادم که این توجه بشود ومخالفتی هم ندارم
رئیس- آقای اعتبار
اعتبار- آقای فیروزآبادی مخالفتی نفرمودند که چیزی عرض کنم این هم یک چیز تازه نیست اینها ازسابق بوده وپرداخته شده وبرقراری جدید نیست
رئیس- رأی گرفته می‌شود آقایانی که موافقند اوراق سفید خواهند داد
(اخذ آراء بعمل آمد وپس ازتعداد نتیجه اینطور حاصل شد)
ورقه سفید علامت قبول(۸۰) ورقه کبود علامت رد (۱) صورت اسامی موافقین ومخالفین
موافقین- آقایان: عصرانقلاب – سید کاظم یزدی- میرزا صادقخان خواجوی – میرزا حسن خان وثوق – میرزا
عبدالامیر خان نگهبان – طباطبائی دیبا – عباس میرز افرمانفرمائیان – هاشم آقا ملک مدنی – ملک آرائی- محمد ولی میرزا – میرزا عبدالعزیز مفتی – میرزا محمد علیخان نظام مافی – محمد علی میرز ادولتشاهی – میرزا احمد خان بدر – آوانس خان مساعد – ملک ایرج پورتیمور- حاج شیخ عبدالرحمن صالحی – میرزا ابراهیم آشتیانی – حاج میرزا مرتضی – شیخ الاسلام ملایری – دکتررفیع خان امین – میرزا حسینخان جلائی- مرتضی قلیخان بیات – لطف الله خان لیقوانی – سید حسین آقایان میرزا سید احمد خان اعتبار- میرزا یوسف خان عدل- میرزا علیخان حیدری- میرزا محمد علی خان بامداد – محمد هاشم میرزا افسر- مهدوی – آقا زاده سبزواری – دکترهادی طاهری- یحیی خان زنگنه اعظمی- بنی سلیمان – میرزا حسینخان وزیری- عطاءالله خان پالیزی- حقنویس- معظمی- کیخسرو شاهرخ – حاج علی اکبر- امین- سهراب خان ساکینیان – میرزا ابراهیم اما م جمعه اهر- وکیلی طباطبائی- حاج اقارضا رفیع – میرزا حسن خان ابراهیمی – حاجی میرزا آقا فرشی- میرممتاز- ابوالحسن خان ثقه الاسلامی – میرزاسیداحمد بهبهانی – جائری زاده – ذوالقدر- فرمند – میرزا حسنخان اسفندیاری- دکتر مصدق – جوانشیر- جهانشاهی- نوبخت – آقا علی زارع – دکترلقمان – میرزا اسمعیل خان نجومی- سلطان محمد خان عامری- افشار- میرز اخلیل خان فهیمی – سید ابراهیم ضیاء- میرزا هاشم آشتیانی – فرهمند- شریعت زاده- امیرحسین خان –ایل خانی- میرزا علی خان خطیبی- غلامحسین میرزا مسعود – دکترسنک – دشتی- میرزاعبدالله خان معتمد – شیروانی- کی استوان –محمود رضا – یاسائی- احتشامزاده –شیخ محمد علی امام جمعه شیراز
مخالف: آقای شیخ محمد علی ثابت
رئیس- عده حضار ۹۰ باهشتاد رأی تصویب شد خبرکمیسیون محاسبات (بشرح ذیل قرائت شد)
ماده اول- برایسرمایه انتفاعی (اعتبار سیار) مطبعه مجلس مبلغ بیست هزار تومان بشرح فقره (۱) ضمیمه اعتبار باداره مباشرت مجلس شورای ملی داده می‌شود وعوائد آن دراخر هرسال جزو سایر عوائد مطبعه برای تهیه کارخانه کاغذ سازی تخصیص خواهد یافت
ماده دوم – ازبابت خریدبقیه لوازم واثاثیه مطبعه مجلس وتعمیرات بنائی موافق فقرات (۱) الی (۲) ضمیمه مبلغ پانزده هزارتومان تشخیص واعتبار باداره مباشرت مجلس داده می‌شود
ماده سوم – برای اضافه حقوق کلیه اعضاء واجزاء ادارات مجلس موافق فقره (۱) ضمیمه نه هزار وهفتصد ویکتومان تشخیص واعتبارباداره مباشرت مجلس داده می‌شود
رئیس- آقای فیروز آبادی پیشنهاد جنابعالی قرائت بشود
فیروزآبادی – بلی (بشرح ذیل قرائت شد)
بنده پیشنهاد می‌کنم که رأی بلایحه اعتبار اضافی پیشنهادی اداره مباشرت گرفته شود باشرایط اینکه قبل از پرداخت حقوق اضافی درهیئت رئیسه وکمیسیون محاسبات تجدید نظر بعمل آمده بعد پرداخته شود
فیروز آبادی – بنده آرزویم اینست که برای تمام افراد مملکت انشاءالله آسایش فراهم بشود هر قدر ممکن باشد. و همچنین جهت اجزاء مجلس ومستخدمین مجلس. اما میل دارم کاری که می‌شود بنظر عدالت وانصاف باشد واز عدالت خار ج نشود تا یک نظری تایک اندازه سطحی واز عدالت خارج نشود تا یک نظری تایک اندازه سطحی که باین راپرت شده بنده دیدم که قدری بی عدالتی نسبت به بعضیها در این بودجه شده آقای ارباب هم در اینجا تشریف نداشتند که ببینیم چه شده که این طور شده؟ حالا که تشریف آورده اندبنده این طور شده؟ حالا که تشریف آورده‌اند بنده این پیشنهاد راکردم که این راپرت برود به هیئت رئیسه وکمیسیون محاسبات یک تجدید نظری بشود
بعد از آن بپردازند
زوار (مخبرکمیسیون) – البته خاطر محترم آقایان مسبوق است که از اول افتتاح مجلس شورای ملی در ششمین دوره تقنینیه حضرت حجه الاسلام آقای فیروز آبادی بانوع مخارج مخالف بوده‌اند عقیده مند هستند که در مملکت نه دخل باشد نه خرج البته این عقیده پاک وصافی است ولی بنده تصور نمی‌کنم قبل از ظهور حقه این عقیده عملی بشود زیرا مملکت هم دخل لازم دارد هم خرج بنابراین بنده وسایر همکاران محترم خودم بااین انتظار باایشان تشریک مساعی می‌کنیم ومیگوئیم اللهم عجل فرجه شاید که تمام دردهایمان دوا بشود ولی قبل ازآن باید فکری برای مملکت کرد که هم دخل داشته باشد هم خرج اینکه فرمودند درکمیسیون محاسبات عادلانه قضاوت نشده خیلی خوشوقتم که حضرت آقای فیروز آبادی در مجلس فقط بیک مخالفت قناعت کردند ولی درکمیسیون چندین بله هم بالا رفتند ازمخالفت وهرقدر خواستیم فرمایشات ایشان را قالب دیابت بریزیم که ایشان اگررأی ندادند دیانتا مسئول نیستند نشد. خواستیم بقالب سیاست بریزیم که معمول به دنیا است که همیشه اقلیت مغلوب اکثریت است نشد. دردفعه اول از ریاست استعفا دا دند ودردفعه دوم از عضویت هم خواستند استعفا بدهند این بود که استدعا کردیم که اصلا درکمیسیونها چیزنشود. بنابراین عرض می‌کنم این بودجه راچندین ماه است تقریبا شش هفت ماه است هیئت رئیسه درجلسات عدیده حتی اطلاع دارم چندین روز هم اینجا ناهارمیل فرمودند ویک اضافاتی راهم مطابق قانون استخدام رأی اعضاء مجلس شورای ملی قائل شدند.
عدل- اگرمطابق قانون استخدام باشد کسی حرفی ندارد
مخبر- البته اگر مطابق قانون استخدام نباشد ممکن است نشان بدهید آنجا راتابنده جواب شما را بدهم مراجعه بفرمائید بکمیسیون محاسبات ببینید البته بنده هم هیچوقت حاضرنیستم درحق یک کسی ظلم بشود ودیگری از حقوق خودش علاوه برده باشد وتصورنمیکنم دراین بودجه اداره مباشرت باهیئت رئیسه از وظایف خودشان غفلت کرده باشند بنابراین بنده خواهش می‌کنم آقایانیکه نسبت بکمیسیون محاسبات ونسبت باضافاتی که پیشنهاد شده درهر جا ایرادی دارند ایرادشان رابفرمایند که ما حاضر هستیم برای ثابت کردن اینکه ایشان اشتباه کرده‌اند یااگر ما اشتباه کرده باشیم البته بنام عدالت حاضریم پس یگیریم
رئیس- راجع باین زمینه دوسه فقره پیشنهاد رسیده است ولی چون روی این ترتیبی که صحبت می‌شود سابقه ندارد شوردرکلیا تست که شروع می‌شود اگر پیشنهاداتی دارند درکلیات آخر بفر مایند. درکلیات آقای آقا سید یعقوب مخالفند؟
آقا سید یعقوب-بلی
رئیس- بفرمائید
آقا سید یعقوب – گمان می‌کنم خود آقای ارباب کیخسرو کاملا بدانند که بنده بایشان حسن نظر دارم وهمینطور بینی وبین الله بهیئت رئیسه سابق هم حسن ظن دارم لیکن تصدیق میفرمائید که حسن ظن داشتن مانع از این نیست که یکنفر نماینده که یک عقایدی دارد عرض نکند باید عقاید خودرا خودش اظهاربکند وقتی که یکدفعه این پیشنهاد شد آقای شیروانی مخالف بودند ومیفرمودند که صورت اشخاص راکه این اضافات درباره ایشان منظور شده طبع وتوزیع شود بعد مجلس هم بایک حال اتفاقی این را پذیرفت ورفت بکمیسیون و برگشت ثانیا هم بنده همین استدعا راکردم بعد رأی گرفته شد مجددا برگشت بکمیسیون معلوم است تعیین دستور مجلس با خود مجلس است. صورت مستخدمین اداره مباشرت و تقنینیه صورت فعلی نیست که حقیقتا محل
اشکال باشد زیرا عده مستخدمین افراد کثیره نیستند شاید صد صدو پنجاه نفر بیشتر نیستند واینها هم نصب العین ما هستند ویک چیزهائی نیست که مثلا وزارت مالیه بیاید بگوید من ششصد نفر منتظر خدمت دارم هقتصد نفر متوفی دارم هم افراد اداره تقنینیه مرئی ودرنظر ما هستند هم افراد اداره مباشرت پس اگر اینها رادر تحت یک صورتی اورده بودند وحقوقشان راهم نوشته بودند ومعین کرده بودند برای ما یکقدری بهتر وعلی بصیره بود. همانطور که درلایحه راه آهن هم عرض کردم که اگر اشکال بفرمایند که چرا مطالعه نکرده‌اید بنده آنرا جواب دادم بعلت اینکه نماینده امروز این مسئله را که درتحت شوراست مطالعه می‌کند. قب از آن که بنده نمی‌توانم تمام لوایح رامطالعه کنم ودرحافظه خود نگاه دارم تا یک روزی (که یک شخصیکه من باو اعتماد دارم پیشنهاد می‌کند) آن مطالب خودم راعرض پس ازاین نقطه نظراست که این عرض رامیکنم. ویک چیزی هم درراپرت کمیسیون نوشته شده آنروز هم که آقای تدین رئیس بودند درجلسه خصوصی اظهار کردم ولی جلسه بهم خورد. بنده عرض کردم که رأی جلسه بهم خورد. بنده عرض کردم که رأی جلسه خصوصی رسمیت ندارد وما نمی‌توانیم محل اعتبار قراربدهیم بنابراین این لایحه بیک ترتیباتی صورت داده شده است وبنظر مانمایندگان هم اداره مباشرت واداره تقنینیه وما وکلا همه مان مستخدمین قوه مقننه هستیم وهیچ نظر تقدم وتأخری نسبت بهمه علی السویه ملاحظه بشود این مسئله باعث بود که بنده مخالفت کردم وغیر ازاین چیزینیست. حتی خود بنده که خیلی مته بخشخاش می‌گذارم حاضرشدم. که خودم ده تومان بدهم که اینصورت راطبع بکنند واین ضرری نداشت که طبع بشود که ایراد بنده وارد نشود ویک مسئله اساسا هست که بنده درکمیسیون بودجه هم عرض کردم ومخصوصا اینرا خواستم باقای ارباب ومخبر محترم کمیسیون محاسبات هم عرض کنم که بعد شاید برخ ما می‌کشند که ما صد وشصت هزارتومان صدو هفتاد هزارتومان صرفه جوئی داریم پس ضرری واردنمیشود خیرآقا! مثلا ازاول دولت می‌آید خرج راقرار می‌دهد هفتاد کرور بیعد (هفتاد کرور که ماخرج نداریم) میگویند که ما از فلانجا وفلانجا خدمت کردیم وصرفه جوئی کردیم خیر ازاول شما قلم راصحیح قراربدهید آنوقت بیائید حسن خدمت بخرج بدهید وبگوئید صرفه جوئی کردیم این یک مسئله ایست که مکرر درکمیسیون بودجه اظهار کرده‌ام همه آقایان هم تصدیق کردند ک هباید دراول خرج رامعین کنند نه اینکه یک قلم درشت بنویسند وبعد بگویند بشما خدمت کرده‌ایم وفلانقدر صرفه جوئی کرده‌ایم این اولا وثانیا صرفه یعنی چه؟ مجلس بعد ازآنکه رأی می‌دهد نمیگوید که تمام را حتما خرج بکنید درواقع بودجه را که رأی می‌دهد نمیگوید که تمام راحتما خرج بکنید درواقع بودجه را که رأی می‌دهد رأی باعتبارش می‌دهد هرچه که خرج می‌شود همان است که خرج شده مابقی مال خزانه مملکت است ازحزانه ملت است از بیت المال است. خواستم اینرا عرض کنم که بعد ازاین توجه داشته باشد که نگویند ما صرفه جوئی کرده‌ایم ازخارج که نیاورده‌اند ما ل خودمان است نه اینکه درمجلس جلوه ونمایش بدهند که این یک چیز جدیدی است. نه بابا. ثروت جدیدی درنیاوردند. بیشتر ازاین مصرف خرج پیدا نکردید اینهم یکی ازمسائلی است که من کاملا متوجه هستم حالا درراپرت‌های دولت هست باشد ولی ما که مجلس هستیم واقای ارباب که مواظب این قسمتها هستند اینجور چیزها نباید درمجلس باشد که مورد ایراد واقع شود صرفه جوئی یعنی چه؟ ما ل من است خرجش مورد پیدا نکرده پس ازاینجهت نظربنده این بود حالا هم استدعا می‌کنم که اقایان درکلیات بابنده موافقت بکنند دیگرا ن هم نظر دارند این صورت حقوقی راکه بهمه داده شده طبع وتوزیع بکنند اینها برادرهای بنده هستند اعضاء اداره مباشرت وتقنینه بینوی بین الله بنده افتخار می‌کنم که درمجلس شورای ملی واقع شده‌ام وادارت مجلس خدا
شاهد است بهترین ادارات است وخوب منظم است بنده رفته‌ام دیده‌ام. انتظاماتش هم خیلی مرتب است ازجهت این انتظامات همیشه تشکر ازآقای ارباب وازهمین رئیس محترم داشتم که ازاول تمام اینها راطوری منظم کرده‌اند که باعث روسفیدی است ولی بنده دلم می‌سوزد که می‌بینم دربعضی جاها (شاید بعقیده بنده) استغفرالله نمی‌توانم نسبت بیعدالتی بدهم وبگویم نسبت ببعضی افراد بی عدالتی شده. اما وقتیکه صورت جزء نوشته شود فورا موافقت می‌کنم وآن نکته را هم که فرمودند که باید بودجه مجلس نوشته شود گمان می‌کنم اگرشما موافقت کنید روز سه شنبه اینصورت می‌آید درمجلس وتصویب می‌شود وروز پنجشنبه هم شما بودجه تانرا بنویسید هیچ اهمیتی ندارد
مخبر- فرمایش نماینده محترم بقدری لاغر بود که حقیقتا قضاوتش برای هرمخبری ولو زیردست هم باشد مشکل است. از یکطرف فرمودند که بنده حسن ظن به آقای ارباب واداره مباشرت دارم. از یکطرف می‌فرمودند ادار ات مجلس شورای ملی بهترین اداراتست بالاخره پس ازآنکه اینها را تصدیق کردند بنده نفهمیدم ایراد ایشان درکجا است ایشان فرمودند صورت حزء بیاید بسیارخوب بنده هم ندارم درآمدن صورت جزء ولی این را می‌خواهم عرض کنم بایشان که همیشه ایشان طرفدار این بودند که درادارات دولتی درخرج زیاد روی می‌شود ولی همانطور که فرمودند اعضاءواجزاء مجلس شورای ملی حقا وانصافا بیش از آنچه که انتظار می‌رود وتصور می‌رود نسبت باین مملکت وباین آب وخاک خدمت می‌کنند، چرا برای اینکه قبل ازوقت حاضرند وتا دوبعد ازظهر که هیچ جا معمول نیست اینجا هستند وباز عصر حاضر می‌شوند وتا دو و سه از شب گذشته کارمیکنند بنده علاوه از وظیفه مخبری بنام ملت ایران تشکرات خودمرا بتمام اعضاء واجزاء مجلس شورای ملی تقدیم می‌کنم واما راجع بقسمت اضافه خرج یا آن صرفه جوئی که فرمودند آقای ارباب اجازه خواسته‌اند البته خودشان جواب می‌فرمایند.
رئیس- آقای حائری زاده
حائری زاده –این خبردارای سه ماده است ماده اول برای سرمایه انتفاعی ماده دوم برای خریدلوازم اثاثیه ماده سوم اضافه حقوق اجزاء واعضاء مجلس بنده فقط باماده سوم موافقم درماده اول وقتیکه ماا ین مطبعه راآوردیم از اول نظرمان این بود که رقع احتیاجات مجلس بشود وبعد هم رفع حوائج اسناد مهمه دولتی نظرمان این نبود که مطابع دیگر را ورشکست بکنیم ومجلس نظری نداشته باشد که بیاید کسب کند وسایرمطامع راسرگردان کند یک مطبعه وقتی بیست هزارتومان اعتبار برای کاغذ داشته باشد این یک تجارت عمده ایست بنده اعتقاد بتجارت دولت ندارم بدلیل اینکه بملک داری برای او اعتقاد ندارم خالصجات نگاهداشتن او معنی ندارد تجارت اومعنی ندارد حالا ما بیائیم بیست هزارتومان اعتبار بدهی مبرای خرید کاغذ بنده با این نظر موافق نیستم راجع بخرید ماشین آلات نظر آقای ارباب را تصدیق می‌کنم وهمانطوریکه اداره مباشرت درنظرگرفته است صحیح است که باید این ماشین آلات که خراب می‌شود ساخته شود وراجع بحقوق اعضاءو اجزاء ادارات چون صورت جزئش رابنده ندیده‌ام بعضی از اعضاء می‌آیند یک شکایتهائی میکنندکه حقوقشان درست منظور نشده وبلکه کسرحقوق هم پیدا کرده‌اند چون باید کسرمتقاعد بدهند وبعضی‌هاشان اظهارمیکردند حالا که ما باید کسر تفاعد بدهیم کمتر از پیش حقوق ما می‌شود وبعضی‌هاشان شکایت می‌کردند بنده دیدم خیلی هیئت رئیسه تند رفته در اضافه حقوقهائی که باشخاص داده وچند نفر که بابنده صحبت کردند گفتم شما حقوق پیشتان چه بوده گفتند فلان مبلغ. حقوق اضافه شان
راهم گفتند گفتم حقوق شما که منظورشده اظهارکردند که راست است حقوق ما منظور شده ولی من بافلان زید آقا وارد شده‌ام اودردرجه بالاتررفته ومن همینطورمانده‌ام مراتب فضلی راهم اگررعایت کنند مراتب فضلی من هم کمتر نبوده است وبهر نظری که می‌خواهید نگاه کنید من هم حق داشته‌ام. بنده ازاین نقطه نظر حس کردم که یکقدری دراین اضافاتی که داده شده تند رفته‌اند وای ننظررراهم حق داشته‌ام قابل تنقید بدانم. موافقینی هم درمجلس برای این کاربود بنده بودجه‌های این چندسال را مرتب دارم یعنی ازبودجه هزاروسیصد وقتیکه مجلس افتتاح شده تا هزاروسیصدوپنج که دارد تمام می‌شود همه اینجا موجود است باید تصدیق بکنیم دولت درصرفه جوئی بیشتر ازما دقت میکرده دراین چند سالی که فترت بوده راجع ببودجه مجلس یک اضافات بینی منظور نشده چون مستخدمینش آنوقت جزء مستخدمین دولت محسوب می‌شدند ولی دراین چند سالی ک هبودجه مجلس راخود مجلس تنظیم کرده وآورده خیلی تند بالارفته وحالابنده آقایانرا توجه می‌دهم ببودجه‌های اینچند ساله بودجه هزاروسیصد راسه ماهش رادولت پرداخته چون مجلس نبوده ونه ماه دیگر را مجلس آمده وبودحه را تصویب کرده وپرداخته‌اند ومن یک پست راکه اسم نمی‌برم ارقامش رامیخوانم تا امروز آقایان تماشاکنند چقدر تفاوت عمل پید اشده وتند بالارفته‌اند مثلا یک پستی که در سه ماه اول ۱۳۰۰ ماهی شصت تومان میگرفته سه ماهه اش شده صد وهشتاد تومان درنه ماه بعد شده ماهی صد تومان که گرفته نهصد تومان این مال هزاروسیصد است درهزاروسیصد ویک همان پست همان صدتومان راگرفته واضافه نداشته درهزار وسیصد ودویکساله راهزار وششصد وهشتاد تومان گرفته که می‌شود ماهی صد وچهل تومان درسنه هزاروسیصد وسه همان هزار وششصد وهشتاد تومان راگرفته. سیصد وچهار رااینجا موجود ندارم درسیصد وپنج ماهیانه صدو شصت وچهارتومان امسال هم مسلم است اضافاتی منظورشده. ملاحظه بفرمائید اول سنه هزار وسیصد پستی که شصت تومان شده بفاصله پنج سال شصت تومان شده صد وشصت وچهار تومان اضافاتی هم امسال منظور شده که بنده ازرئیس کمیسیون محاسبات شنیدم صدو هشتاد تومان شده بااین طرز بودجه که تنظیم شد ه دیگربنده بخود حق نمی‌دهم که ببودجه‌های دولتی اعتراض کنم ودیگر هم عرضی ندارم.
رئیس- آقای شیروانی
شیروانی –بنده مخالفم
رئیس- آقای فیروزآبادی
فیروزآبادی- مخالفم
رئیس- آقای عدل هم مخالفند. آقای یاسائی موافقید
یاسائی- بلی بنده نیمدانم آن شخص که درنظر آقای حائریزاده بوده واسم نبدند کی هستند که حقوقشان درهزار وسیصد شصت تومان بوده ودر سنوات بعد زیاد شده ولی نکته رامیخواهم تذکر بدهم وآن این است که ما اگربخواهیم بسوابق مستخدمین چه درمجلس شورای ملی که دوائرش خیل کوچک است وچه درادارات ودوائر وزارتخانه‌ها مراجعه کنیم وبقهقرا برگردیم بالاخره باید این قانون استخدام رالغو کنیم واز سر یک چیز دیگر بنویسیم. بنده تصدیق می‌کنم که یک بی ترتیبی هائی درموضوع ارتقاء رتبه‌ها واضافات درکلیه ادارات بعمل آمده وگاهی هم آن ارتقاء بمورد بوده است. بالاخره رئیس اداره مسئول دائره تشخیص داده است که فالن عضو لیاقت وفضل دارد. حسن خدمت دارد ویک اضافاتی منظورکرده‌اند تا موقعی که بر
خورده‌اند بقانون استخدام. قانون استخدام کشوری که دردوره چهارم گذشت وقانون مستخدمین اداری مجلس هم مراجعه کرد بآن. این قانون بمثابه یک عکسی بود که ازمستخدمین ملکت برداشتیم وهرکس هرجا بود چه بی ربط وچه باربط همان جا ماند. یک اشخاصی ازکمرداخل خدمت شده بودند وبدون اینکه طی درجات مادونرا بکنند درجات چهاروپنج رابایک حقوق گزاف اشغال کرده بودند وقانون استخدام هم مقام آنها را تثبیت کرد ولی اشخاص فاضل درمقام اول ماندند. البته ممکن است دردوائر مجلس شورای ملی هم یک همچو چیزهائی اتفاق افتاده باشد. این قانون استخدام درحکم یک ترمیم وکج کاری بود روی مؤسساتی که اساس صحیحی نداشتند. این مؤسساتی که تشکیل شده غالبا روی احساسات ونظریات مخصوصه درست شده است وخرده خرده بتدریج مقامهائی برایاشخاص ثابت شد ه است وحالا یکی رتبه هفت دارد وهیچ سواد ندارد وخیلی هم بیتناسب اتفاق افتاده ولی یکی هم هست که دررتبه دوم است وخیلی فاضل وباکمال وصحیح العمل است ولی این مربوط بان مسئولاداره نیست زیراقانون استخدام اینطور است وبالاخره برمسئولین فعلی چه درکلیه وزارت خانه‌ها وچه درادارات مجلس شورای ملی ایرادی متوجه نیست یک اشخاصی آمده‌اند ودرضمن ابراز لیاقت یابزرگی یاتردستی یاهرچه بوده است موفق شده‌اند یک حقوقهائی گرفته‌اند بعد هم شما یک قانونی نوشتید ورتبی که انه اداشتند باحقوقهایشان تطبیق شده وهمینطور رتبشان هم تطبیق شد ه بایکی ازرتبه‌های قانون استخدام ولی ازاین ببعد که قانون استخدام تصویب شده ما حق داریم که ان اضافات وارتقاها راکاملا تحت نظربیاوریم. چنانکه الان کمیسیون بودجه نسبت بوزارتخانه‌ها کاملا دقت می‌کند که ببیند آن اشخاصی که از سیصد ودو مشغول خدمت شده‌اند بعد ازآن چگونه اضافه حقوق گرفته‌اند وارتقاء رتبه پیدا کرده‌اند آیا این اضافه حقوقها وارتقاء رتبه‌ها صحیح بوده است یانه؟ واز قبیل اعتراضیکه آقای حائری زاده کردند خیلی ممکن است اعتراضهای دیگری کرد که مثلا چرا فلان مسخدم را روز اول شصت تومان داده‌اند که روز اول بیست تومان باو داده‌اند ما نمی‌توانیم عجالتا از نقطه نظر گذشته وارد این جزئیات بشویم قانون استخدامی تصویب شده است مجری هم می‌شود بعد‌ها هم مرحمت خواهدشد واین اشکالات رفع می‌شود
جمعی از نمایندگان – مذاکرات کافی است
رئیس – آقایان مذاکرات را کافی میدانند؟
جمعی گفتند: کافی است
آقا سید یعقوب – تنفس داده شود
فیروز آبادی- بنده توضیحی دارم
رئیس – آقایانی که مذاکرات راکافی میدانند قیام فرمایند (اغلب قیام نمودند)
رئیس – اکثریت است. رأی گرفته می‌شود برای شور درمواد. آقایانیکه شور درمواد راتصویب می‌کنند قیام فرمایند (اکثر قیام نمودند)
رئیس – تصویب شد. ماده اول می‌ماند برای بعد از تنفس
در اینموقع جلسه برای تنفس تعطیل وبفاصله نیم ساعت مجددا تشکیل گردید.
وزیرداخله – یک فقره لایحه راجع بمتقاعدین نظمیه است که سابقا تهیه شده ودر کمیسیون بوجه بتصویب رسیده از مقام ریاست استدعا می‌کنم اینرا در جلسه آتیه دراول دستور قرار بدهند که تصویب شود برای اینکه متقاعدین خیلی در مضیقه هستند. یک فقره دیگر هم این ایت که امسال نظمیه تهران بواسطه گرانی علیق که قیمت جو در بودجه خرواری هفت تومان منظور شده بود وامسال خرواری هیجده نوزده تومان بوده وهمچنین بواسطه تشکیلات اضافی که منظور شده معادل هشت هزار وکسری تومان کسر آورده ولی در همان بودجه امسال نظمیه معادل همین مبلغ صرفه جوئی شده وهست یک لایحه ایست راجع باین موضوع که تقدیم مقام ریاست می‌کنم واستدعا می‌کنم در کمیسیون بودجه زودتر مطرح شود که برای سال جاری تمام شده واین اشکالات مرتفعشود
رئیس – اعتبارنامه آقای یحیی خان زنگنه جزو دستور امروز بود چون اول جلسه فراموش شد حالا مطرح می‌شود. مخالفش هم آقای عراقی بودند
بعضی ازنمایندگان – تشریف ندارند
رئیس – مخالف دیگر ندارد ؟گفتند:خیر
رئیس – رأی می‌گیریم بوکالت ایشان. آقایانیکه تصویب می‌کنند قیام فرمایند. غالب نمایندگان قیام نمودند
رئیس – تصویب شد
(ماده اول راپرت کمیسیون محاسبات راجع باضافه اعتباربودجه ۱۳۰۵ مجلس بشرح گذشته قرائت شد)
رئیس – آقای آقا سید یعقوب
آقا سید یعقوب – مخالفت بنده راجع باین لایحه بواسطه این است. گرچه ماده اول مخصوص است به خرج مطبعه ولی برای اینکه ذهن‌ها حاضر شود بهتر این است که این لایحه برگرددبه کمیسیون ودومرتبه تجدیدنظر شود والا بمخارج مطبعه بنده مخالفتی ندارم
رئیس – آقای احتشام زاده
احتشامزاده –البته آقایان نمایندگان محترم تصدیق میفرمائید در یک مملکتی که مردم ازبدی اوضاع اقتصادی ناله دارند نباید مجلس ودولت یک اقداماتی بکنند که بالاخره منتهی بورشکست شدن کسبه واصناف بشود بموجب این ماده تقریبا مجلس شورای ملی اجازه می‌دهد که اداره مباشرت بوسیله مطبعه مجلس یک قسمت از مطبوعات راکه مخصوص یک عده کسبه است تخصیص بدهد بخودش ومانع شود ازاینکه یک دسته کسب کنند وعائله خودشانرا اداره نموده واعاشه کنند. بنده معتقدم که مطبعه مجلس بقدر اینکه برای احتیاجات داخلی مجلس شورای ملی ووزارت خانه‌ها بتواند تهیه لوازم بکند کافی است ولی اگر بخواهد توسعه باین کاربدهد وبالاخره کسب کاغذ فروشی ومطبعه گری یعنی طبع وانتشار مجلات وجرائد رابخودش اختصاص بدهد اسباب این می‌شود که یک قسمت ازمردم که در این مملکت حق ارتزاق واعاشه دارند از زندگانی محروم شوند باین جهت بنده در قسمت اول ودوم مخالفم ومعتقد نیستم که مجلس شورای ملی این حق حیات رااز یک قسمت از مردم سلب کند
رئیس – آقای شیروانی
شیروانی – مخالفم
رئیس – آقای کازرونی موافقید
کازرونی – بلی
رئیس – بفرمائید
کازرونی – بنده در یک قسمت مخالف نیستم که صورت جزء را طبع وتوزیع می‌کردند. لیکن دریک
قسمتهائی که مبینم آقایان تازه وارد شده‌اند واظهاراتی می‌فرمایند بنده می‌خواهم عرایضی عرض کنم وآن راجع به مطبعه است. آقایان می‌فرمایند سلب حق حیات ازیک عده شده است. بنده نمیدانم بچه وسیله وچطوراین حق حیات راازآنها سلب کرده‌اند!
بنده عرض می‌کنم اگرکسی یک کارخانه آورد یایک شعل آزادیرا اشغال کرد یااگر چنانچه یکنفر یایکعده یایک مؤسسه آمدو یک تخفیفی درانکارداد این بدیهی است وقتیکه یک معارضی برای یک مؤسسه پید اشد طبعا از دخلش کاسته می‌شود. اگر ازروی این اصل میگویند حق حیات ازیک عده گرفته شده پس همه مردم حق حیات راازهمه مردم می‌گیرند واین یک اصل بی اصلی است (خنده حضار) وبالاخره ما ازروی چه اصولی داریم حرف می‌زنیم ؟آن اصلی راکه معتقد بهش هستیم چیست؟ که اگرکسی یک کاری کرد دیگری حق ندارد آن کاررا بکند؟ اما آمدیم درخصوص مطبعه مجلس. آقایان می‌فرمایند دولت نباید تجارت کند. چرانباید بکند؟ بواسطه اینکه تجربه کرده‌ایم درهرکاری که دولت دخالت کرد جز زیان چیزی ندید ونتیجه نبرد اما اگر انصافا یک قستی ازاعضاء دولت یایک مؤسسه دولتی یک کارهای عام المنفعه کرد که درنتیجه هم مردم دررفاهیت افتادند وهم دولت استفاده کرده نباید این کاررابکند ؟اگر یک همچو مؤسسه پیدا شود بنده معتقدم که دولت متصدی شود وتجارت بکند چرانکند ؟پس دولت همه را ازمردم بگیرد وهمه روز بمردم تحمیل بکند؟ عجب! چرا؟ دولت اگر می‌توانست این املاک خالصه رااداره کند که هم خودش استفاده کندو هم اسباب آبادی مملکت وترقی حال مردم شود بنده موافق بودم. ولی چون دیدیم نمی‌تواند بکند گفتیم اگراملاک رامفت بمردم بدهد یک قسمت صرفه دولت است بخلاف مطبعه آقایان وضعیت مطابع راقبل از ورود مطبعه مجلس درنظر دارند مقایسه بکنند ببینند این مطابع چه استفاده هائی می‌کردند. بنده این استفاده هارااستفاده سوء اسمش رامیگذارم ...
شیروانی- چرا؟ توضیح بدهید
کازرونی – اجازه بدهید حالا توضیح می‌دهم. مقصودم ازاستفاده سوء این است که یک مبلغی اجرت کارمیگرفتند که زیاده ازمقداری بود که حقا باید بگیرند میگوئید اینطور نیست ؟مقایسه کنید ببینید مبلغی راکه بعد ازورود مطبعه مجلس می‌گیرند چقدر فرق داردبامبلغی که قبل ازورود آن می‌گرفتند البته کسی که ازحد خودش تجاوزکرد دست طبیعت دست قدرت یک چیزی درمقابلش ایجاد می‌کند تا مابین موجد وآن چیزی که ایجاد شده رقابتی تولید شود که بوسیله آن یک تحمیلات فوق العاده بمردم نشود ازاینجهت بنده هم مطبعه وهم آنکسی راکه این مطبعه راایجاد کرده خوب میدانم وتشویق وتحسین می‌کنم وبایستی روزبروز براین مؤسسه افزوده شود که فوائدش روز افزون عائد دولت ومردم ومملکت بشود ودرنتیجه معارف هم رو بازیاد بگذارد که یک اسباب آسایشی دراین زمینه برای معارف شده باشد.
رئیس- آقای شیروانی
شیروانی- بنده تصورمیکنم آقای کازرونی برخلاف عقیده شان این دفاع رافرمودند زیرا آنقدر دلادلشان ضعیف بود. این حقیقت راباید اعتراف کنید که اگر یک تجارتخانه خواست یک سنخ ازتجارت را مونوپل خودش کند وانحصار بدهد بخودش هرتاجری که درمقابل ان انحصار باشد ازبین می‌رود ومعدوم می‌شود این دیگرمجل انکار پیش احدی نیست. این مال تجارت خصوصا که اگر این تجارتخانه یک بودجه آزادی هم پشت سرش داشته باشد یعنی دولت تجارت بکند (الان آقای کازرونی خوب مطلع هستند که فقط یک دولت است که دار دتجارت می‌کند وخودشان بایدتصدیق بفرمایند که
نصف تجارت دنیا راایندولت دارد فلج می‌کند) برای اینکه دولت مثل تاجر دخل وخرج رانمیسنجد بودجه مملکتی است هرقدر که ان مؤسسه خرج داشته باشد خرجش می‌کند مقید هم نیست که نفع داشته باشد یانداشته باشد. پس یک عملی راکه دولت خواست انحصار بخودش بدهد هیچ مؤسسه تجارتی نمی‌تواند درمقابلش مقاومت کند. خوب حالا ما می‌خواهیم ببینیم این مؤسسه راکه آقای کازرونی مؤسسه معارفی قلمداد نموده‌اند وهزار جورمحسنات برایش درست کرده‌اند این غیر ازاینکه بیست مؤسسه کوچک مثل خودش رامعدوم کرده دیگربرای معارف چه فایده داشته؟ یکی دیگر اینکه بتمام پارلمانهای دنیا مامراجعه می‌کنیم ببینیم هیچ پارلمان کاسبی دردنیا وجود دارد که وقت خودش راصرف کسب بکند؟ بنده اینرا توهین میدانم برای یک مجلس این مسائلی است که بنده دردوره پنجم راجع باین مطبعه گفتم وحالا هم تکرار می‌کنم. بالاخره دردوره پنجم یک چیزما را قانع کرد. ما دیدیم ازیک طرف یک بودجه وسیعی برا مطبعه ایجاد کرده‌اند. از طرفی هم عایداتی پیش بینی می‌کنند که می‌رود جزء بودجه مملکتی. ولی درمقابل اگرحساب بکنیم افراد وصاحبان مطابع وکارگرانی راکه در مطابع دیگر کارمیکنند وبستگان انهاراپنجهزار نفر را مجلس بیکارکرده ...
یکنفرازنمایندگان – اینجا کار می‌کنند
شیروانی- اینجااشخاص کارنمیکنند اینجا یک ماشین باموتور کارمیکند
مهدوی- ماشین رابخوابانند؟
شیروانی- بدهند بدست تجار- بالاخره آقای مهدوی مجلس حق ندارد تجارت بکند
یکنفر ازنمایندگان – این تجارت نیست
شیروانی- یعنی چه! بالاخره مجلس حق کسب ندارد. حق تجارت ندارد. مجلس حق مقاومت بایک تجارتخانه هائی ندارد که انها رامعدوم نکند حق رقابت باتجار وکسبه ندارد. این مخالف وظایف مجلس است. مجلس باید تشویق بکند تجارتخانه‌ها را وتوسعه بدهد اگر یک تجارتخانه نمی‌تواند خودشرا اداره کند مجلس باید باو کمک کند بودجه بدهد تشویق کند توسعه بدهد اگر یک مطبعه خوابید باید مجلس تصویب کند که باوکمک خرج بدهند که دائر شود نه اینکه اورامعدوم کند! مجلس حق ندارد پنجهزار نفر ازگرسنگی بکشد. بالاخره ما پیشنهاد کردیم اینجا (بنده خودم) که اولا عایدات اینکار صرف یک کاری بشود که یک عده مردم اقلا ازآنراه استفاده بکنند یعنی صرف کارخانه کاغذ سازی بشود ولی پولهایش رفته دریک بانکی خوابیده است واثری ازکارخانه کاغذ سازی نیست وتا حالا چندین مرتبه هم بنده ازآقای ارباب توضیح خواسته‌ام ونتوانسته‌اند بنده راقانع کنند ومعلوم نیست که کارخانه کاغذ سازی چه شده؟ بسیار خوب آن مطبعه که نتیجه اش ورود یک کارخانه کا غذ سازیست که بعد‌ها یک اشخاصی رابکار بیندازد ما تصدیق می‌کنیم که باشد ولی هرروز تو سعه آن یعنی چه؟ اینموقع تأسیس مطبعه مجلس تقریبا بیست وپنج مطبعه تهران درش بسته شد ه باقیمانده چهار تا مطبعه امسال هم ما بیست سی هزار تومان بودجه تصویب می‌کنیم که مطبعه مجلس بیشتر توسعه پیدا کند که آن سه چهار تا درش بسته شود واز بین برود من نظری باشخاص ندارم مطبعه مجلس برای کارهای پارلمان است. برای طبع و توزیع نوشتجات پارلمانی وکارهای دولتی است. شما بروید در مطبعه ببینید تمام کارهای تجارتی وکارهای خارج را منحصر بخودش کرده. تمام کارهای دولتی رااختصاص بخودش داده برایش هم فرق نمی‌کند هی ارزان هم میکندبنده هم تصدیق می‌کنم که برایش تفاوت وفرقی نمی‌کند برای اینکه بودجه اشرا مجلس می‌دهد وهمان فقرا وبدبختیهائ که مطبعه مجلس بی چیزشان کرده است این عایدات رامیدهند ودر بودجه جمع می‌شود – برای
او چه فرق می‌کند؟ پنج شاهی راسه شاهی می‌کند. سه شاهی راصددینار می‌کند. صددیناررایکشاهی وبالاخره یکشاهی رایک پول. چون برایش تفاوتی ندارد. وآن بدبختی که با هزار زحمت یک ماشین می‌خرد وحروف می‌ریزد وهزارنوع وسائل دیگرفراهم می‌کند تا یک مطبعه درست بکند اورامعدوم می‌کند. بنده کاملا بااین توسعه مخالفم. همینکه داریم وبیست وپنج مطبعه رامعدوم کرده‌ایم کافی است.
مخبر- کسانیکه باخلاق نماینده محترم وهمکارمحترم آقای شیر وانی آشنا ومطلع هستند میدانند که ایشان درمذا کراتشان جنبه بی لطفی شان نسبت بهمکار‌های خودشان بیشتر است تالطف ومهربانیشان ولی خواهش می‌کنم بنده کم لطفی نفرمایند. بنده نمی‌فهمم موضوع چیست که سر مطبعه وتجارت وفالن وفلان چیزهائی می‌فرمایند؟ اینجا تجارتی دربین نیست. یک ماده رابنده برای شما می‌خوانم گوش کنید اعوذبالله من الشیطان الرجیم. بنحوی که استحضار حاصل است مطبعه مجلس ولی انجام امورفوری خود مجلس وغیره همیشه باید مبلغی از انواع کاغذ وپاکت ومقوا مقرون بصرفه تهیه نموده درانبار موجود داشته باشد. این اختصاص بمطبعه مجلس ندارد هرمطبعه که درتهران وجود دارد باید برای کار خودش سرمایه داشته باشد که عند الحاجه احتیاج نداشته باشد که برود ازخارج برای خودش یک سرمایه هائی تهیه کند واین مسئله معمول بتمام مطابع است (وقیمت هر قسمترا درمحاسبه مربوطه منظور ودریافت دارد وبرای انجام این مقصود اعتبار سیار لازم است) مثلا فرض بفرمائید اسم مطبعه را (مطبعه مجلس نگذاریم اسمش رابگذاریم مطبعه اتحاد) مطبعه اتحاد سرمایه لازم ندارد؟ مطبعه بی سرمایه که وجود نداردالبته مطبعه باید کاغذ داشته باشد پاکت ومقوا وکتاب وهمه چیز داشته باشد. پس تصدیق بفرمائید که این اعتراض ایشان خیلی کم لطفی است نسبت به بنده اما اینکه فرمودند مجلس تمام مطابع راخوابانده. بنده نفهمیدم کدام مطبعه خوابیده است ؟اسم هم نبردند که کدام مطبعه خوابیده است. بنده هم نمیدانم کدام مطبعه خوابیده است استدعا می‌کنم انگشتان رابگذارند روی آن بگویند این مطبعه (خنده حضار)
شیروانی- مطبعه مرکزی
مخبر- دراینصورت بنده جدا تکذیب می‌کنم. این مطبعه مجلس هیچوقت برای این تأسیس نشده است که تمام مطابع مرکز خوابیده شود بلکه درمواقع هم حاضر است مساعدتاهی مادی ومعنوی خودش را نسبت بمطامع دیگر که همکار اواست اعمال کند. دراینصورت خوب است آقای شیروانی کم لطفی نفرمایند وبیش از این عرضی ندارم
رئیس- آقای فیروز آبادی
فیروزآبادی – بنده حالا عرضی ندارم ولی سابقا این چیزیکه آقای زوار فرموده بودند که فلان کس باکلیه مخارج مخالفند خواستم تکذیب کنم. بنده هم باخرج صحیح وهم بادخل صحیح این مملکت کمال موافقت رادارم اماباخرج ودخل غیرمشروع مخالفم
زوار – همه مخالفند
جمعی از نمایندگان – مذاکرات کافی است
رئیس- رأی گرفته می‌شود بماده اول بمبلع نیست هزارتومان آقایانی که موافقند قیام فرمایند (اغلب قیام نمودند)
رئیس- تصویب شد. ماده دوم دو قسمت دارد یکی دوهزار وششصد تومان وقسمت دوم دوازده هزار وچهارصد صد تومان. قسمت اول (بشرح ذیل خوانده شد)
تتمه مخارج تعمیرات ابنیه ومصارف سنگ فرش پیاده رو بیرون درب وغیره
رئیس- آقای آقا سید یعقوب
آقاسید یعقوب – بنده استدعا دارم (ولو اینکه نفرمایند خارج ازموضوع است) آقای زوار قدری بی لطفی نفرمایند وامربفرمایند خود آقای ارباب کیخسرو چون در این خصوصیات اطلاع دارند خود ایشان بیایند وجواب توضیحات مارابدهند. چون بعضی چیزها دراینجا نوشته شده ک هبنده نمیدانم چیست. مثلا راجع بسنک فرش ک هدراینجا نوشته شده قطعا آقای زوار اطلاع ندارند وآنوقت بلند می‌شوند میگویند کلام فلان کی لاغر است یاچاق ولاغری نیست آقایشیروانی بیاناتی فرمودند حالا بنده کارندارم. اما اساسا مقصودم حل مسائل است اینها مسائل فنی است نه مسئله مخبری پارلمانی. بنده میدانم آقای ارباب در مسئله تعمیرات مجلس خیلی زحمت کشیده‌اند اما خوب است بیایند توضیح بدهند که این مال کجا است وچیست ت ابنده ملتفت شوم
مخبر- درخارج مجلس بنده بآقای آقا سید یعقوب سلام هم عرض کردم جواب ندادند. حالا معلوم می‌شود که بی مرحمتی شان بقدری عمبق است که می‌خواهند به بنده نفهمی هم بدهند اما ارجع بماده. عرض می‌کنم حضرت آقای مدرس جوی درب مسجد سپهسالار راتاحدود درب مجلس ساختند ومقدار زیادی راه را درست کردند واگرمجلس هم قسمت خودش را درست نمی‌کند نه تنها پیا ده رو درست وخوب نمی‌شود بلکه ممکن است بقسمت ساختمان جدید مجلس هم که آن طرف ساخته شده صدمه وخرابی بزند ازاین جهت برای جلوگیری ازاین خرابی اداره مباشرت تصمیم گرفت که یک مبلغی برای ساختن این قسمت راه اختصاص دهد وآنرا بسازد سه چهار مرتبه هم از طرف اداره بلدیه بمجلس مراجعه شد که این راه را باید بسازید وگفته است اینکار مجلس است ازاین جهت اداره مباشرت تصمیم گرفت که جوی جلوی درب بهارستان راتا حدودی که متعلق بمجلس است یعنی تا آخر مطبعه بسازد وسنگ فرش کند. دیگر این یک چیزی نیست که ارباب کیخسرو رالازم داشته باشد. اینها یک مسائل عادی وروشنی است وممکن است خودشان تشریف ببرند بیرون وتماشا کنند
رئیس- آقای حاج میرزا مرتضی
حاج میرزا مرتضی- عرضی ندارم
جمعی ازنمایندگان- مذاکرات کافی است
رئیس- رأی گرفته می‌شود بقسمت اول ماده دوم بمبلغ دو هزار وششصد تومان. اقایانی که تصویب می‌کنند قیام فرمایند (عده کثیری قیام نمودند)
رئیس- تصویب شد. قسمت دوم (اینطور خوانده شد)
خرید موتور دیزل وتتمه لوازم گراور سازی وسایر نواقص اثاثیه مطبعه وکرایه ومخارج تاتهران وگمرک وکلیه لوازم وارده درهذه السنه
رئیس- آقای شیروانی
شیروانی –بنده دراین قسمت عرضی ندارم
رئیس- آقای کازرونی؟
کازرونی- موافقم
رئیس- آقای عدل
عدل – عرض می‌شود دراین قسمت دوم مطالب همان است که آقای حائری زاده وآقای شیروانی بیان کردند. بنده هم معتقد نیستم که مطبعه مجلس رااین اندازه وسعت داد که تمام مؤسسات دیگر رافلج کند واز کاربیندازد. ما همچو تصور می‌کنیم که هرجا پول برای دولت یامجلس پیدا می‌شود بایدفوری تصویب کنیم. خیر. اینطور نیست دراین باب بنده من باب مثل
عرض می‌کنم وزارت مالیه درکنار دریاچه ارومیه یک اداره حمل ونقل تأسیس کرده که برای دولت منفعت دارد وصرف می‌کند آنوقت تمام الاغ دارها را می آورندآنجا وبآنها میگویند باید بیایید اینجا خدمت کنید وحقندارید برویدمال التجاره دیگر قبول کنید. این مطبعه مجلس هم مثل همان است اگربنا شود هرساله مطبعه مجلس وسعت پیدا کند بالاخره نتیجه چه می‌شود ؟همانطوریکه آقای شیروانی مثل زدند سایر مطامع از کار می‌افتد. حالا آقای شیروانی مطابع تهران ومرکز رامثل زدند بنده عرض می‌کنم مطابع ولایات بطریق اولی بسته خواهد شد واز کار خواهندافتاد دلیلش هم این است وقتی که مجلس لوازمات خودش راتکمیل کرد تمام لوازم مرکز ولایات راتهیه می‌کند ودر نتیجه تمام مطابع ومؤسسات دیگری که بزحمت مردم وتجار در ولایات دائر کرده‌اند تمام بسته خواهد شد ودر چنین موقعیکه از هر طرف فشار بتجار وکسبه وارد می‌شود ومردم ورشکست می‌شوند هیچ منقضی نیست که دولت ومجلس هم بورشکستگی آنها کمک کند بنده تعجب می‌کنم میگویند مجلس مطبعه لازم دارد! مجلس بنائی هم لازم دارد پس خوب است یک اداره خشت مالی هم درست کند وهمینطور که کاغذ برای خارج چاپ می‌کند خشت هم برای خارج تهیه کند علاوه از احتیاج خودش برای خارج هم خشت تهیه کند وعلاوه از احتیاج خودش برای خارج هم خشت تهیه کند وبفروشد! مجلس باید مؤسسات خودش را بقدر ضرورت واحتیاج خودش دائر کند نه اینکه آنها رابقدری وسعت دهد که سایر مؤسسات را فلج کند. ما فرضا یک موتور یا دوموتور هم که بمطبعه اضافه کنیم تصدیق میفرمائید که بیشتر سایر مؤسسات را فلج می‌کند. بنده از حق نمی‌گذرم اداره مباشرت وآقای ارباب کیخسرو خیلی زحمت کشیده‌اند. دردوره پنجم خود بنده در کمیسیون محاسبات بودم ومیدیدم و مخبر هم بودم واز لوایح کمیسیون هم دفاع می‌کردم ولی بعد استعفا کردم. برای چه؟ برای اینکه اساسا مخالف بودم که مجلس یک مؤسسه ایجاد کند واورا بقدری وسعت دهد که هرچه کار در هرکجا هست اوانجام دهد وتهیه کند وسایر مؤسسات را بخواباند. آقای کازرونی دلیلی که برای این کار آوردند این بود که فرمودند این مطبعه ارزان تر تمام می‌کند. بنده عرض می‌کنم همین دلیل موید عرض بنده است بدیهی است وقتیکه یک مؤسسه کار راارزانتر کند تمام مراجعات باو خواهد شد. فرض می‌کنیم که مطبعه مجلس تمام کارها رامجانی بکند تازه ضرر نمی‌کند زیرا پولش را دولت می‌دهد آنوقت دیگران چه باید بکنند. هرقدر سایر مطابع ارزان چاپ کنند این مطعبه
ارزان ترچاپ خواهد کرد زیرامقید بدخل وخرج نیست. چون ما می‌خواهیم این مطبعه خیلی قشنگ وعالی باشد وسایر مطابع ازبین بر وند. این بود عقیده بنده که عرض کردم
رئیس- آقای کازرونی
کازرونی – بنده قبلا نظرباینکه از طرف آقای زوار یک اسنادی بآقای شیروانی داده شد لازم میدانم عرض کنم که بنده احساسات آقای شیروانی راتقدیر می‌کنم وایشان رایک وکیل خوبی میدانم که عقاید خودشان راآزادانه وبدون اینکه اطراف قضیه راملاحظه کننداظهار می‌کنند. اما درجواب آقای محترم خودم عرض می‌کنم اگر چنانچه ما کلاهمانرا قاضی کنیم. ا گر یک مطبعه از طرف دولت شوروی باین عرض وطول بایران آمده بود
یکنفر از نمایندگان- حالا هست
کازرونی – بنده هم میدانم هست واطلاع دارم اگر فرضا یک مؤسسه خیلی عریض وطویل تر ازاین طرف دولت شوروی بود واین مؤسسه یکشاهی ارزان تر از سایر مطابع قیمت طبع می‌گرفت آنوقت آقایان همین فرمایش رامیفرمودند ومیفرمودند چون ارزان کرده و
جلوگیری ازگرانی دیگران کرده ازاینجهت نباید باشد مخالفت آقایان یکقسمت این است که چرا مطبعه مجلس حق طبع راارزان کرده واین حقیقتا چیزغربی است تا حالا ما همچو عنوانی نشنیده بودیم که اگر کسی آمد وچیزی راارزان کرد وجلوگیری ازگران فروشی دیگران کرد این اسباب زحمت خواهد بود. این یک منطق عجیب وغریبی است که تازه پیدا شده می‌فرمایند این مجلس مطبعه آورده وخشت مال هم باید بشود این یک چیز تازه ایست. چون مجلس مطبعه آورده بنده نیمدانم خست مال هم باید بشود؟ بازبنده عرض خودم را خدمت آقایان تکرارمیکنم که خوبست مقابسه بفرمایند اجرتی راکه امروز مطابع ازمر دم می‌گیرند باآن اجرتی که سابقا بعنی درده سال قبل می‌گرفتند باا ینکه آن اوقات کا غذارزان تربود. اجرات طبع کمتر بود، حقوق کارگان ارزانتر بود معذلک خیلی گرانتراجرت می‌گرفتند ت اامروز. ملاحظه بفرمائید این مطابع سابقا بواسطه همدستی وساخت وپاخت بابعضی ازاعضاء ادارات ووزارتخانه‌ها چه می‌کردند؟ ولی امرزوه بحمدالله تعالی هم هچیز ارزان است ومن خیلی ممنون می‌شدم که یک مؤسسه خیلی ازاین بزرگتر وعالیتر درمملکت پیدا می‌شد که درمقابل این موسسه رقابت می‌کرد. شما جامعه رامیگذارید ونفع اشخاص رامیبینید؟ این مسئله خلاف همه چیزاست! فرض بفرمائید من گندم را واردکرده‌ام یکمن یکقران می‌فروشم دیگری یک من دو قران می‌خرند وآن یکمن دو قرانی قهرا ضرر می‌کند ولی آیا این بنفع جامعه نیست این مسئله حق الطبع هم همینطور است اگرایراد بمطبعه مجلس برای این است که چرا ارزان چاپ می‌کند، آی چه چیز خوبی است! پس زنده باد مطبعه مجلس ..
شیروانی- زنده باد
کازرونی- اگراینطور است پس باید زیادترش کرد واین مطبعه راتقویت کرد وتوسعه داد تا از گرانی دیگران کاملا جلوگیری کند تا اگربفرمایش خود آقا حالاقیمت رایک عباسی کرده‌اند آن وقت صد دینار قیمت حق الطبع بگیرند. آقایان خوب است نتیجه این مطبعه را ملاحظه کنند وببینند هرسال ک هصورت حساب می‌دهد آیا نفع دارد یاضرر؟ واینکه بعضی ازآقایان فرمودند مطابع دیگر همه خوابید هاند وازکارافتاده‌اند خوبست بفرمایند کدام بک مطابع خوابیده یاازکار افتاده‌اند؟ یکی مطبعه شوروی ویکی مطبعه مال باقرزاده وهمینطور سایر مطابع هستند که همه کار می‌کنند ونان می‌خورند ودیگر مطبعه‌ای نیست که ازکارافتاده باشد. نهایت مثل سابق مطابع نمی‌توانند گران چا پ کنند ومجبور ند قدریقناعت کنند واین هم از لحاظ آسایش مردم جامعه خوب است اما مسئله رقابت، رقابت درامور تجارتی اختیاری وآزاد است خود رقابت اسباب آسایش مردم می‌شود. خلاصه همینقدر خدمت آقایان عرض می‌کنم اگر مقصود این است که لوازم مطبعه رانیاورند واوراتکمیل نکنند وبگذارند تا ازمیان برود برای اینکه فلان مطبعه دائرباشد وگران بفروشد این یک موضوعی است ولی اگر چنانچه این مطبعه رامیخواهید ولازم دارید باید لوازمش را تکمیل کرد آن وقت اگر صلاح دانستید که مجلس مطبعه داشته باشد بسیار خوب والا اورا تحویل بدهید بیک تاجر یایک مؤسسه دیگری اما حالا نباید بگذارند از بین برود وگمان نمی‌کنم آقایان هم یک چنین عقیده‌ای د اشته با شند ویک همچو رأیی بدهند
جمعی ازنمایندگان –مذاکرات کافی است
رئیس- رأی گرفته می‌شود بقسمت ماده دوم بمبلغ دوازده هزار وچهار صد تومان. آقایان موافقین قیام فرمایند
(عده کثیری قیام نمودند)
رئیس- تصویب شد. رذی گرفته می‌شود بمجموع ماده دوم بمبلغ پانزده هزارتومان آقایانیکه تصویب می‌کنند قیام فرمایند (اغلب قیام نمودند)
رئیس- تصویب شد. ماده سوم (بمضمون سابق خوانده شد)
آقا سید یعقوب- یکساعت ونیم از ظهرمیرود
رئیس- آقای ضیاء
ضیاء – موافقم
رئیس- آقا ی شریعت زاده
شریعت زاده – موافقم
رئیس- آقای دادگر
دادگر- بنده هم موافقم
رئیس- آقای شیروانی
شیروانی- مخالفت بنده دراین ماده تقریبا عکس مخالفت آقا حائری زاده است عرض می‌کنم درموقعیکه این بودجه نوشته شده است البته یک عده ازاعضاء بمناسبت سوابق خدمتی که داشته‌اند وهمه آقایان هم تصدیق دارند که خدمات اعضاء مجلس هم سنگین تر از خدمات سایراداراتست وهم درعین حال حقوقشان کمتر وبعلاوه آتیه شان هم غیر مامون تر (زیرا ما برای اضافاتی معین شده ولی بطوریکه بنده اطلاع دارم یعنی یک قسمت ازاعضاء آمده‌اند وشکایت کرده‌اند گویا درضمن رتبه بندی واضافه دادن انها رامحروم کرده‌اند البته بنده نمی‌خواهم نسبت نظریات خصوصی بدهم زیرا نظرخصوصی نسبت باشخاص دربین نبوده ونیست ولی ازآنطرف عقیده بند ه این است که خود آقایان نمایندگان هم نباید راضی بشوند که یک تبعیضاتی نسبت بحقوق اعضاء بشود. راجع بحقوق اعضاء مجلس اینجا یک اعتباری داریم بمبلغ نه هزار وکسری وبنده شنیدم که یک چهار هزارتومان دیگر هم هست وآن اعتبار مصوبه مجلس است که رویهم رفته چهارده هزارتومان اضافه داده شده وبا این تفصیل یک عده محروم شده‌اند اگر آقایان موافقت بفرمایند بنده دراینجا یک تبصره پیشنهاد می‌کنم (این ماده رادرهرحال خود بنده هم رأی می‌دهم) ولی درعین حال یک تبصره پیشنهاد می‌کنم که به هیئت رئیسه یاکمیسیون محاسبات اختیاراتی بدهیم که یک تجدید نظری دراین بودجه بکنند وحقوق آنهائی که محروم شده‌اند ملحوظ نمایند یااینکه ما رامطمئن کنند که اقلا دراول سال نو انهم بیک شکل قانونی کمیسیون محاسبات با هیئت رئیسه مکلف باشد که برای سال (۱۳۰۶) حقو سایرین رامنظوربدارند والا بااین ترتیب گمان نمی‌کنم صلاح باشد که باین ماده رأی بدهیم
رئیس- آقای آقا سید یعقوب پیشنهاد ختم جلسه کرده‌اند
ضیاء- بند ه با این پیشنهاد مخالفم
رئیس- بفرمائید
ضیاء- مخالفت بند ه با پیشنهاد آقای آقا سید یعقوب ازاین نقطه نظر است درجلسات گذشته هروقت این موضوع اضافه بودجه درمجلس مطرح می‌شد وهمینطور امروز درضمن صحبت چندین مرتبه گفته شده که کمیسیون محاسبات یاهیئت رئیسه تبعیض کرده‌اند وباید درای نبودجه تجدید نظر کنند بنده ازاین نظر اجازه گرفته بودم که عرض کنم محتاج بتجدید نظر نیست زیرا دقت کامل درآ ن شده وحالا هم اگر جلسه ختم شو دباز این مذاکرات بدون اینکه جواب به آقایان نمایندگان داده شود همینطور می‌ماند وخاطر آقایان نمایندگان فارغ خواهد
بود ازاینکه این مذاکرات یک جوابهائی منطقی هم دارد ازاین جهت بنده باپیشنهاد آقای آقا سید یعقوب مخالفم. وبعلاوه یک ماده هم بیشتر نیست. ممکن است یک موافق ومخالف صحبت بکنند وزمینه اظهارات معلوم شودوآقایان هم قضاوت کنند وتکلیفش درهرحال معلوم شود.
رئیس- رأی می‌گیریم به پیشنهاد آقای آقا سیدیعقوب آقایانی که تصویب می‌کنند قیام فرمایند (چند نفری قیام نمودند)
رئیس- تصویب نشد
مخبر- بیاناتی راکه آقای شیروانی فرمودند صحیح است البته نه تنها بنده بلکه تمام آقایان نمایندگان درصورتیکه درحق اعضاء بطورعادلانه رفتارنشده باشد وبیکی ظلم شده باشد ودرعوض دیگری زیاده از حق خود استفاده کرد هباشد حاضرنیستند وخوبست باین پیشنهادی که اداره مباشرت کرده باین قسمت اعتبار رأی گرفته شود ولی نسبت بآن قسمتی که آقایان می‌فرمایند که باشخاص ظلم شده مراجعه شود بکمیسیون محاسبات وکمیسیون محاسبات آنرا تطبیق کند وباقانون استخدام وببیند اگرحقیقتا ظلمی درباره کسی شد هرعایت کنند
رئیس- تبصر ه رسیده است قرائت می‌شود بعد ازاینکه بماده رأی گرفیتم به تبصره هم رأی می‌گیریم (بشرح ذیل خواند هشد)
تبصره – اضافه حقوق اعضاء واجزا مجلس از روی قانون استخدام وبااطلاع کمیسیون محاسبات تعمیم خواهد شد. عدل
رئیس- آقای عدل
عدل – عرض می‌شود تقریراتی را که آقای زوار درجواب آقای شیروانی فرمودند اینطور بنظر آمد که ما موافق نیستیم اضافه حقوق اعضاء مجلس تصویب شود خیر. ما موافقیم ودرجلسه خصوصی هم رأی دادیم منتها مقصود ما این است که نسبت به بعضی که شکایت می‌کنند رسیدگی شود واگرواقعا اظهاراتشان ازروی حق است که جبران شود غرض این است بشکایات آنها رسیدگی ودقت نظر شود این مجلس برای قانون گذراند نست بنابراین نباید درخود مجلس یک کاری بشود ویک قانونی گذرانده شود که اسباب حرف باشد مقصود ما این است که این اضافات از روی عدل وقانون باعضاء داده شود زیرا همانطوریکه خودشان فرمودند حالا اعضاء قانون استخدام دارند درهرحال م اباین اعتبار رأی می‌دهیم ولی پس از رأی خوبست برود درکمیسیون محاسبات ودرآنجا رسیدگی شود وبا قانون استخدام تطبیق شود که ازروی قانون اضافات باشخاص داده شود بعلاوه یک اشخاصی که تحصیل کرده‌اند ولیاقت فوق العاده ابراز داشته‌اند اگرنسبت بآنها هم یک مراعاتی شود باز ما حرفی نخواهیم داشت زیرا زحمت کشیده‌اند
مخبر- لازم است درجواب فرمایش نماینده محترم عرض کنم مثلی است معروف میگویند هیچکس نمیگوید که دوغ من ترش است. البته همه میگویند دوغ من شیرین است حالا آقایانی که مراجعه می‌کنند بآقایان نمایندگان بنام حقانیت چنانکه خود بنده هم عرض کردم مقتضی است ک هباین اعتبار مجلس رأی بدهد وبعد کسانی که حاضرند حق خودشان راثابت کنند ولی نه بهو وجنجال وپارتی بازی کمیسیون محاسبات حاضر است بعرایض حقه آنها رسیدگی کند ورفع شکایات آنها رابنماید
رئیس – این پیشنهاد راقبول نمی فرمائید
مخبر- خیر
رئیس- رأی گرفته می‌شود قبلا بماد ه سوم بمبلغ ...
فرشی – بنده پیشنهاد داده بودم که ماده ارجاع شود بکمیسیون
رئیس- کی داده بودید؟
فرشی- درموقعیکه ماده اول مطرح شور بود
رئیس- پیشنهاد چه دادید؟
فرشی –پیشنهاد ارجاع بکمیسیون بود
رئیس- نرسیده است. رأی می‌گیریم به ارجاع بکمیسیون
دادگر- بنده مخالفم
رئیس- بفرمائید
دادگر- عرض می‌کنم نمیدانم چه شده است که اعضاء مجلس اینطور تحت مداقه درآمده‌اند. شب عید است وضعیت اینها مشوش است. باید نسبت باینها مهربان بود. مسئله اعتبار یک مسئله ایست که معهود همه قوانین است درهرحال گمان می‌کنم بهتر این است که این اشکالات نشود وبهمین بودجه رأی گرفته شود وتصویب شود
رئیس- آقایانیکه ارجاع بکمیسیونرا تصویب می‌کنند قیام فرمایند (معدودی قیام کردند)
رئیس- تصویب نشد. رأی گرفته می‌شود بماده سوم آقایانیکه تصویب می‌کنند قیام فرمایند (عده کثیری قیام نمودند)
رئیس- تصویب شد. حالا رأی می‌گیریم بتبصره که آقای عدل پیشنهاد کرده‌اند
یکنفرازنمایندگان- خوبست دومرتبه قرائت شود (بشرح فوق خوانده شد)
رئیس- رأی گرفته می‌شود به تبصره آقایانیکه تصویب می‌کنند قیام فرمایند (عده قلیلی قیام کردند)
رئیس- تصویب نشد. تبصره دیگری رسیده قرائت می‌شود (بمضمون ذیل خوانده شد)
تبصره – کمیسیون محاسبات مکلف است حقوق اعضائیرا که قانونا مستحق اضافه حقوق می‌باشند ودربودجه ۱۳۰۵ پیش بینی نشده برای بودجه ۱۳۰۶ پیش بینی کرده وبرای تصویب تقدیم مجلس نماید (شیروانی)
مخبر- اینراقبول می‌کنم
شیروانی- اجازه می‌دهید توضیح بدهم
رئیس- مخبر قبول کردندمعهذا بفرمائید
شیروانی- همانطور که درماده عرض کردم یکعده اشخاص یابواسطه کمی اعتبار یابواسطه اینکه آخر سا ل است از اضافه حقوق محروم مانده‌اند وعلت اینکه ما هم گفتیم صورت جزء رابما بدهید ازهمین نقطه نظر بود درهرحال امسال چون اعتباری نداریم بفرمایش آقا می‌گذاریم کنار ولی برای سال آتیه لااقل خوبست کمیسیون محاسبات این مسئله رادرنظر بگیرد وحقوق این عده رامنظور کند ما این قسمت راپیشنهاد کردیم برای اینکه کمیسیون محاسبات مکلف باشد که حتما حقوق کسانی که پایمال شده اقلا برای سال بعد یعنی سال ۱۳۰۶ درنظر بگیرد
رئیس- رأی گرفته می‌شود باین تبصره
شریعت زاده – بنده مخالفم
رئیس- بفرمائید آقا
شریعت زاده – بنظر بنده تصویب این تبصره صحیح نیست بعلت اینکه سبب تحصیل اجازه بنده این بود که در توضیح مخالفت آقایان من باب مقدمه مختصری عرض کنم که صحیح نیست مصوبات کمیسیون وهیئت رئیسه راراجع بحقوق اعضاء اینطورمورد اعتراض قراردهند وهی گفته شود بطورصراحت که عدم رعایت قانون وتبعیض نسبت بحقو اعضاء شد هخیر اینطور نیست خود بنده درهیئت رئیسه بودم که دقت کامل درایننوضوع شده وبارعایت تمام سوابق وخدمات آنها یک تصویباتی شده است وتصورمیکنم اعتراض بریک هیئت رئیسه یاکمیسیون محاسباتی که طرف اعتماد مجلس است باید ازروی دلایل صحیح باشد والا بطور کل اعتراض کردن وگفتن اینکه (تبعیض شده) صحیح نیست ضمنا می‌خواستم عرض کنم مطابق قانون استخدام هرکسیکه مستحق ترفیع رتبه است مؤسساتی که مأمور اجرای قانون هستند مجبورند برططبق قانون یک اضافاتی بآنها بدهند ویک ترفیعی رادرباره آنها قائل شوند ودر موقع تدوین بودجه یک رعایتی ازآنها بکنند واین بدیهی است محتاج باین تبصره نیست
رئیس- رأی گرفته میشو دبقابل توجه بودن این تبصره که اگر تصویب شود حکم ماده را پیدا خواهد کرد وماده چهارم خواهد بود آقایانی که تصویب می‌کنند قیام فرمایند (عده قلیلی قیام کردند)
رئیس- تصویب نشد مذاکرات درکلیات است آقای فرمند
فرمند – چون دراطراف این لایحه یک مذاکراتی شد بنده هم لازم دانستم عقیده خورم را بعرض آقایان برسانم
یکنفرازنمایندگان – ولی مختصر
فرمند – بسیارخوب چون میدانم که از ظهر خیلی گذشته وآقایان گرسنه هستند مختصرا عرض می‌کنم اصولا مطابق قوانین اساسی که ماداریم قائل بآزادی تجارت هستیم این آزادی تجارت راکه قانون اساسی وسایرقوانین موضوعه ما درنظر گرفته است برای مردم است نه برای این کاردولت بامردم رقابت کند حکومت که مرگ ازدولت ومجلس شورای ملی است نباید باملت خودش جنگ اقتصادی بکند اگر یک وقتی یک مؤسساتی پید اشوند که سوء استفاده بکنند باید بموجب قوانین ویک نظاماتی آنهارا اصلاح کرد نه اینکه آنها ورشکست کنندیابکلی ازمیان ببرند این ترتیبی را که مجلس درنظر گرفته واین شکلی که بامردم رفتارمیکند هیچ مطابق اصول قوانین ما نیست ومطابق قوانین مشاعیون است واین اسباب ترفیه حال مردم از حیث اقتصادیات نمی‌شود ودولت ومجلس همیشه باید در نظرداشته باشند که هیچوقت باملت خودشان جنگ اقتصادی وتجارتی نکنند البته اگر یکوقت یکعده از اشخاص بخواهند سوءاستفاده ازقوانین بکنند بای دآنها جلوگیری کرد اما انها راوزشکست نباید کرد این مطابق صلاح وصرفه مملکت نیست
بنده بانظریات آقا ازاین نقطه نظر که حکومت نباید ملتش جنگ اقتصادی بکند موافقم ولی یک نکته دراینجا است ک هباید اینرا درنظربگیریم. وآن این است که دراغلب ممالک یک مطبعه ملی درست می‌کنند واین برای تشویق است وبرای این است که تمام کرد مجلس ودولت درآنجا تهیه شود. زیرا مجلس مؤسسات دولتی همیشه محتاج بچاپ نیستند وبرای این است که درمواقع اعتصاب مؤسسات کارهای ملی مملکتی فلج نشود وازخودش یک مطبعه داشته باشد
که رفع احتیا جش رابکند ولی باید ازقبول کارهای اشخاص متفرقه اجتناب کند دراینجا یک نکته است که باید درمغزما حل شود وآ ن این است که دولت نباید تاجرشود ورقابت تجارتی باملت بکند این بود عرایض بنده
جمعی ازنمایندگان – مذاکرا ت کافی است
رئیس- آقای یاسائی
یاسائی- بنده باکفایت مذاکرات مخالفم
رئیس- بفرمائید
یاسائی- بنده بااینکه این لایحه تمام بشود مخالف نیستم بلکه موافقم ولی چون چند نفر ازآقایان دراینجا یک مذاکراتی کرده‌اند لازم است به آنها جواب داده شود بند هبرای اینکه خدمت آقایان جواب عرض کنم اجازه خوا سته‌ام که درکلیات این لایحه بنام موافقت اظهاراتی کرده وجواب آن قسمتهائی که آقایان فرمودند عرض کنم حالا ازآقایان اجازه می‌خواهم که بگذارند ینده جواب عرض کنم
رئیس- رأی می‌گیریم بکفایت مذاکرات. آقایانی که مذاکرا ت راکافی میدانند قیام کنند
(عده کثیری قیام نمودند)
رئیس- اکثریت است. رأی گرفته می‌شود بااوراق بخبرکمیسیون محاسبات که مشتمل بر سه ماد ه است. آقایانی که تصویب می‌کنند اوراق سفید والا اوراق کبود خواهند داد
(اخذ وتعداد آراء بعمل آمده ونتیجه بترتیب ذیل حاصل شد
صورت اسامی مخالفین وموافقین
موافقین: آقایان: شیروانی – دادگر- احتشام زاده – دشتی –کی استوان – محمود رضا – زعیم – شیخ الاسلام ملایری- آقای سید کاظم یزدی – میرز اربیع خان جهانشاهی – دکترسنک – خطیبی- فرمند – بهار- آوانس خان مساعد – حاج شیخ عبدالرحمن صالحی –غلامحسین میرزا مسعود –شیخ محمدعلی امام جمعه شیراز- میرز احسن آیته الله زاده – ثقه الاسلام بروجردی- عطاءالله خان پالیزی- میرزاابراهیم امام جمعه اهر- حاج سید عبدالعلی دیبا – عصرانقلاب- شریعت زاده – میرزا محمد علیخان نظام مافی- محمد علی میرزا دولتشاهی- حاج اسدالله زوار- حاج آقا رضا رفیع – میرزا حسن خان اسفندیاری- حاج علی اکبرامین – سید حسین آقایان – میرز اسید احمد خان اعتبار- میرزا عبدالله یاسائی- لطف الله خان لیقوانی – ملک ایرج پورتیمور- میرزا اسمعیل خان نجومی – میرزا علیخان حیدری- میرز امحمد علیخان بامداد – یحیی خان زنگنه اعظمی۰ بی سلیمان- آقازاد ه سبزواری- اسکند رخان مقدم – امیراسدلله خان عامری- میرزا عبدالعزیرمفتی- وکیل طباطبائی – میرزا علی کازرونی – میرز احسین خان وزیری – حاج میرزا مرتضی- میرممتاز- میرزا حسن خان ابراهیمی – افسر- دیوان بیکی – میرزا صادق خان خواجوی – جوانشیر- سلطان محمد خان عامری- سید ابراهیم ضیاء- میرزا عبدالامیر خان نگهبان – میرزا سید احمد بهبهانی- میرزا حسن خان وثوق-
اسامی مخالفین: نصرت الله خان اسکندری- میرزا محمد خان معظمی
(ورقه سفید علامت قبول هفتاد – ورقه کبود علامت رد ۲)
رئیس- عدع حضار ۹۵ باکثریت هفتاد رأی ۷۰ تصویب شد آقای مخبر کمیسیون قوانین مالیه تقاضا کرده‌اند لایحه اشیاء تجملی که جزو دستوربود. چون
درکمیسیون مشغول یک مطالعاتی هستند ازدستور خارج شود (بعضی ازنمایندگان –صحیح است)
دستور روز سه سنبه اولا برحسب تقاضای آقای وزیر معارف لایحه راجع بمسیو هس بعد برحسب تقاضای آقای وزیرداخله لایحه متقاعدین نظمیه دردرجه سوم لایحه راجع ببانک. مخالفی ندارد؟
بعضی ازنمایندگان – خیر
(مجلس یک ساعت وبیست دقیقه ازظهر گذشته ختم شد)