مذاکرات مجلس شورای ملی ۶ اسفند ۱۳۵۱ نشست ۹۴

مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری بیست و سوم

تصمیم‌های مجلس مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری بیست و سوم

قوانین برنامه‌های عمرانی کشور

مذاکرات مجلس شورای ملی ۶ اسفند ۱۳۵۱ نشست ۹۴

مذاکرات مجلس شورای ملی

صورت مشروح مذاکرات مجلس روز ۶ اسفند ۱۳۵۱ نشست ۹۴

فهرست مطالب:

مجلس ساعت نه صبح به ریاست آقای مهندس عبدالله ریاضی تشکیل گردید.

- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل

۱- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل.

رئیس – اسامی غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

غائبین با اجازه

آقایان احمدی- محمدعلی آموزگار- مهدس احتشام- شهیدی- دکتر اعتمادی- دکتر امین- اولیاء- مهندس برومند- غلامرضا بهادری- دکتر یحیی بهبهانی- دکتر بیگلری- دکتر پرتواعظم- مهندس پروشانی- مهندس جلالی- جهانشاهی- چنگیزی- حق شناس- امیرعلم خزیمه- تیمسار خطیب شهیدی- دکتر خطیبی- خورشید- داروئی- ذوالفقاری- سجادی- دکتر شریف امامی- شیخ بهائی- شیخ رضائی- صادقی- میرافضل- دکتر وجیه الله صدر- صدقیانی زاده- عبدالحسین طباطبائی- دکتر عسگری- مهندس عطائی- فخر طباطبائی- مهندس فرخ- فرنود- نجدشیبانی- فرهادپور- فیاض- فیصلی- قدردان- کمالاتی- دکتر کیان- کیوان- دکتر مدنی- اکبرمسعودی- مهندس معینی زند- مهندس نصر- مهندس نظمی- دکتر گاگیک- دکتر یزدان پناه- خانم اقبال- خانم دکتر طالقانی- خانم مزارعی- خانم جهانبانی.

غائبین مریض

آقایان دکتر موثقی- پرویزی- پروین- جوانشیر- حیدری- مهندس حسین خسروی-مهرزاد- ضیاء رضوی- ساگینیان- دکتر صالحی- فتوحی- دکتر متین- غضنفری.

- بیانات قبل از دستور آقایان: دکتر علومی- عبدالحسین آموزگار- زرین پور- حکمت یزدی- خانم امیر ابراهیم و آقایان: اکبر مسعودی – ریگی

۲- بیانات قبل از دستور آقایان: دکتر علومی- عبدالحسین آموزگار- زرین پور- حکمت یزدی- خانم امیر ابراهیم و آقایان: اکبر مسعودی – ریگی.

رئیس- نطق‌های قبل از دستور را شروع می‌کنیم آقای دکترعلومی تشریف بیاورید.

دکتر رضا علومی- بنام مبارک شاهنشاه آریامهر جناب آقای رئیس، نمایندگان محترم.

مجلس شورای ملی ایران آغاز جلسه امروز ششم اسفند را به تجلیل از بنیانگذار سلسله افتخارآفرین پهلوی اختصاص داده و مایه کمال افتخار نمایندگان قشرهای اجتماعی ایران در مجلس است که در برنامه قبل از دستور سخنان خویش را به تجلیل کودتای با عظمت حوت ۱۲۹۹ اختصاص دهند (احسنت).

در حقیقت روز تاریخی سوم حوت ۱۲۹۹ روز نخستین سنگ بنای با عظمتی است که در بهمن ۱۳۴۱ بدست توانای رهبر خردمند ایران برپا گردید که کاخ عدالت اجتماعی، کاخ انقلاب شاه و ملت به رهبری شاهنشاه و با همگامی و تأیید ملت، کاخ دادگری پایدار، برفراز ویرانه‌های فئودالیزم، کاخ سازندگی ایران نوین برزرین برگهای تاریخ با عظمت شاهنشاهی ایران.

سوم اسفند ۱۲۹۹ ستاره تابناکی است که آغاز رنسانس و تجدیدحیات ملتی کهن و باسابقه و تاریخی را اعلام می‌کند (صحیح است).

سوم اسفند ۱۲۹۹ سرآغاز استقرار نظمی نوین در نظام شاهنشاهی کهن ایران زمین است. نظامی که بدست توانای کورش بزرگ در ۲۵ قرن پیش بنیانگذاری شد و به سامان ترین و باعظمت ترین نظامهای سیاسی و اجتماعی جهان را پدید آورد.

سوم اسفند ۱۲۹۹ در بقای استقلال و تجدید عظمت شاهنشاهی ایران مقام و نقش بسیار پراهمیتی دارد. سوم اسفند ۱۲۹۹ احیاء کننده نظام مستحکمی است که برقلوب میلیونها ایرانی پایه گذاری شده است (صحیح است).

سوم اسفند ۱۲۹۹ زنده کننده سیستم حکومتی است که به قول کنت دوگوبینو Comte de Gobineau در کتاب «تاریخ ایرانیان» عدالت شاهنشاهان ایران بدان پایه است که حتی ملل مغلو، کورش بزرگ و دیگر شاهنشاهان جهانگشای ایران را فرستاده خدا می دانند (احسنت).

هرودت در جلد اول از کتاب خویش جریان کار دیوکس دیااکو را برای شناخت روش دادگستری سلاطین ایران گواهی از گواهان و مستندی از مستندات بیشمار تاریخی درباره عدالت و نظم مردم دوستی و تدبیر شهریاران ایران می دانند و یادآور می‌شود که دیوکس مردی بسیار هوشمند بود که در دهکده‌ای از میان مادها به شغل قضا انتخاب و سپس به حکومت رسید.

در کتاب «داریوش اول پادشاه پارس» تألیف Peter Julius Yung پترژولیوس یونگ که در ۱۳۳۵ بوسیله دانشگاه تهران به فارسی برگردانده شده و انتشار یافته است براین نکته تکیه شده که ثبت اینکلام برسنگ نبشته نقش رستم، گویای برنامه فرمانروایی پادشاهان ایران زمین است و این کلام از زبان داریوش بزرگ چنین آورده شده: «آنچه حق است پسند من است و آنچه ناحق از آن بیزارم، پروفسور امستد Oimsted استاد دانشگاه شیکاگو پس از پژوهشگریها به این نتیجه رسیده است که قوانین داریوش «دات» یا «داد» از فرط استحکام و عظمت چان بودند که تا دوره سلوکیرها، فروشکوه ایران باستان را از رود نیل تا به هندوستان ضامن معتبر شدند.

عدالت و قانون و حاکمیت برپایه دینی و اعتقادی مردم ایران و براساس همبستگی میان سلطنت وایمان مردم در میان اعصار و قرون از زمان هخامنشیان و پارتیان و ساسانیان تا دورانهای بعد از اسلام و عهد صفاریان و آل بویه و نادرشاه بزرگ اعتبار و تأثیر و نفوذ و وظیفه‌ای بس مهم در حفظ وحدت ملی دارد.

نسخه فرانسوی کتاب «آرتور کریستنسن» دارای عنوانی است که به فارسی ترجمه آن «امپراطور ساسانیان- ملت دولت- دربار» (یادداشتها) است. ترجمه فرانسوی گفته آرتور کریستن سن دانمارکی بااین کلمات به فارسی برگردانده می‌شود: «ایجاد پیوستگی عمیق میان ملک و دین در تمام مدت حکومت ساسانیان برقرار بود». به حکایت پژوهشای پرارج شادروان حسین پیرنیا و مخصوصا با توجه به صفحت ۲۴۶۸ و ۲۴۶۹ از کتاب ایران باستان چنین استنتاج می‌شود که نظام اساسی دولت پارت مبنی بر شورا و مشاوره و عدل و نصفت بود.

درباره عدل دربار نوشیروان تنها گفته مورخانی مانند مؤلف مروج الذهب مورد استناد نیست بلکه گفته شاعر شیرین سخن پارسی حکیم مصلح الدین سعدی شیرازی جهانی معنی راحاوی است.

زنده است نام فرخ نوشیروان به عدل- گرچه بسی گذشت که نوشیروان نماند، و این گفته شاعر گرانمایه و حکیم سخن سنج ایرانی بدون الهام از سخن پیامبر اسلام نیست که گفت:

ولدت فی زمن ملک العادل (احسنت).

گفته این بلخی را دانشمندان معاصر چه نیکو نقل نموده‌اند:

«قاعده ملک آزادگان پارس برعدل و سیرت ایشان داد ودهش بود و هرکه از ایشان فرزند راولیعهد کردی او را وصیت براین جمله نمودی که پادشاهی نتوان کردن مگر لشگر و لشگر نتوان داشتن مگر به مال و مال نخیزد جز به عمارت و عمارت نباشد جز به عدل. پیغمبر اسلام را پرسیدند که چرا همه قرونچون عاد و ثمود و مانند ایشان هلاک شدند و ملک پارسیان دراز کشید؟ پیغمبر فرمود از بهر آنکه آبادانی کردند اندر جهن و دادگسترند میان بندگان خدای عزوجل».

چنین بود رسم نظام شاهنشاهی ایران در طی تاریخ.

و این شیوه مرضیه، این عدالت پروری، این پیوند ناگسستنی میان ائین شاهنشاهی و مردم ایران در پیکار سپاهیان خراسان بقیام ابومسلم خراسانی در قرن دوم هجری و در دوران یعقوب لیث صفاری و اسپهبد فیروز و المقنع هشام این حکیم منشی و همکار دیار جلیلش ابومسلم سردار رشید ایران و درقیام حمزه بن عبدالله، پسر آذرک شاری و در قیام طاهربن حسین خراسانی و در فرمانروائی باوندیان با آل قارن و در نهضت استقلال طلبانه بابک خرم دین و در حکومت حسین بن زیداز خاندان علی علیع السلام و در پیکار ماکان کاکی و در قیان اسفار فرزند شیرویه و درنهضت مرداویج و آل بویه (در قرن چهارم هجری) و در شاهنشاهی بزرگ صفوی باعر شاه اسماعیل اول در تاریخ پرافتخار زمان شاه عباس بزرگ و نیز در اخذ رأی عمومی به هنگام تاجگذاری نادرشاه بزرگ پرتوافکن است.

پیوند ناگسستنی میان شاهنشاهی ایران و ملت ایران برتار و پود قلوب فردفرد ملت ایران استوار است.

پایه ساتراپها و سازمانهای وسیع اداری و کشوری و لشگری و فرهنگی ایران و تجلی و درخشندگی فلسفه‌ها و اندیشه‌هایی از اندیشمندان بزرگ ایران و عالم بشریت اندیشمندانی مانند بوعلی سینا و سعدی و خیام و شیخ شهاب الدین سهروردی و فردوسی و فارابی و دیگر متفکران ایرانی، پایه این افتخار براساس این پیوند ناگسستنی میان نظام شاهنشاهی و مردم ایران است.

استقلال ایران و عدالت شاهنشاهی ایران هرگز تزلزل نمی‌پذیرد (صحیح است).

و هرزمان که کشتی میهن، کشتی استقلال میهن ما در ورطه متلاطم حوادث نابهنجار قرار گرفته است خدای ایران نجات کشتی میهن ما را به ناخدایی نجات بخش سپرده است.

چه در آغاز کار ساسانیان بدست اردشیر بزرگ چه در دورانهای دیگر چه در عهد نادرشاه و رضاشاه کبیر نقش شخصیت درتاریخ برای نجات میهن بارز و مبین و آشکار است بعد از دوران نادرشاه، در دوره قاجاریه، در مدت بیش از یک قرن فرمانروائی ایل قاجار بر پیکر ایران، آثار شوم تسلط اجانب و عهدنامه‌های تحمیلی بیگانگان و قراردادهای واگذاری گمرک و منابع مالی و ویرانی دستگاههای قاجاریه، و به ویژه قراردادهای شوم ۱۹۰۷ و ۱۹۱۹ استقلال و تمامیت ارضی و حیات اقتصادی و اجتماعی ملت ایران متزلزل شده بود دستگاه حکومت قاجاریه مملکت را به مرحله سقوط می کشاند فئودالیزم لانه‌ای برای رسوخ اجانب در حیات سیاسی ایران فراهم آورده بود. حکومت خانخانی چپاول ناامنی- ضعف خزانه- تسلط اجانب بر پیکر ایران تازیانه می‌زد اما در همان هنگام خدای ایران نجات ایران را به سردار بزرگ تاریخ رضاشاه کبیر سپرد. معظم له باکودتای سوم حوت ۱۲۹۹ و به دنباله تصمیمات قانونی وملی ۱۳۰۲ و ۱۳۰۴ مراجع مملکتی و مردم ایران به حکومت منحط ایل قاجار پایان داد و در مدت زمامداری خویش ثبات سیاسی مملکت را تأمین نمود- استقلال داخلی وخارجی کشور را تأمین کرد مبارزه سیاسی برضد اصول خانخانی را آغازنمود که این ویرانی فئودالیزم به نحو عمیق برپایه اصول عمیق اقتصادی و سیاسی و اجتماعی و بین المللی بالنهایه در بهمن ۴۱ بدست توانای شاهنشاه آریامهر تحقق یافت.

رضاشاه کبیر قدرت اشراف را متزلزل ساخت- صنایع ملی و اقتصاد میهنی و تعلق کارخانه‌ها و پارکها و شرکتهای مختلف به دولت برای پیشبرد هدفهای اقتصادی و اجتماعی به نفع اکصریت مردم وکنترل صادرات و واردات و بخصوص تصویب و اجرای قانون اسعار برای حفظ بنیه اقتصادی کشور و اصلاح گمرکات را مطمح نظر خویش قرارداد.

رضا شاه کبیر بایاجاد ارتش نوین ایران وتمرکز اداری و دادگستری حکومت خانخانی فئودالها را تضعیف کرد. دانشگاه و دبستانها و دبیرستانها ودانشسراها برپا نمود. گاهای بلندی در راه توسعه فرهنگ و بهداشت میهن برداشت. نخستین پایه آزادی زنان را در دیماه ۱۳۱۴ بنیانگذاری کرد و این سنگها نخستین پایه کاخ باعظمتی گردید که در بهمن ۴۱ برپا شد (صحیح است).

در دوران پرافتخار سلطنت رضاشاه کبیر در همه شئون زندگی گامهای سریعی برداشته شد اما برای تأمین عدالت اجتماعی و گسستن زنجیرهای فئودالیزم و ویرانی بنای ستمگری فئودالها، تحقق انقلاب بهمن ۴۱ بعنوان جنبشی عظیم ضرورت داشت تاسیر تکاملی تاریخ ایران با جهشی تصورناپذیر ادامه یابد و پایه‌های فئودالیزم که در زمان سلطنت رضاشاه کبیر متزلزل شده بود با انقلاب شاه و ملت، در بهمن ۴۱ یکباره فرو ریزد. پایه‌های فئودالیزم در بهمن ۴۱ یکباره فروریخت و بر ویرانه‌های آن تجدید عظمت ایران و پیشرفت بسوی دروازه‌های تمدن بزرگ آغاز شد.

دوران سلطنت رضاشاه کبیر آغاز دوران با عظمتی است که با انقلاب ششم بهمن ۴۱ لحظه تاریخی تحقق انقلابی عظیم و اجتماعی، انقلابی برای نجات انسانها به مرحله کمال رسید (صحیح است).

سوم حوت ۱۲۹۹ آغاز فصل نوینی است در دفتر افتخارات شاهنشاهی ایران و بهمن ۴۱ مرحله کمال تحقق انقلابی است عظیم ردتاریخ پرافتخار شاهنشاهی ایران در عهد رهبر انقلب بزرگ اجتماعی ایران، شاهنشاه آریامهر رهبر انقلاب شاه و ملت.

و این گفته سعدی ندای قلبی و مبین ایمان و احساسات میلیونها ایرانی نسبت به شاهنشاه خویش است، گویای این گفته میلیونها ایرانی است که به پیشگاه شاهنشاه خویش معروض می‌دارند:

دل و کشورت جمع و معمور باد

ز ملکت پراکندگی دور باد

درونت به تأیید حق، شاد باد

دل و دین و اقلیمت آباد باد (احسنت- احسنت).

رئیس- آقای عبدالحسین آموزگار بفرمائید.

عبدالحسین آموزگار- جناب آقای رئیس، همکاران ارجمند.

پنجاه ودوسال پیش در سپیده دم سوم اسفند سردار بزرگ نامی و نام آور ایران رضاشاه کبیر با قیام مردانه و دلیرانه و کودتای تاریخی خویش کشتی ایران را که در دریای پرتلاطم آنروز در حال غرق شدن بود به ساحل نجات رهبری کرد (صحیح است) و سرفصل جدیدی در تاریخ مدون استقلال و تمامیت و آزادی و ملیتایران و ایرانی بوجود آورد و در حقیقت این روز تاریخی را می‌توان به منزله سنگ بنای ساختمان ایران نوین دانست (صحیح است).

رضاشاه کبیر هنگامی دست به کودتا زد که ناامنی هرج ومرج و ملوک الطوایفی در این سرزمین حکمفرما بود و هیچکس به مال و جان وناموس خود تسلط نداشت. عمال بیگانه وبیگانه پرستان آنچنان در اعماق شئون اداری و اجتماعی این ملک وملت ریشه دوانیده بودند که مانع هرگونه پیشرفت و ترقی و عمران و ابادانی این آب و خاک مقدس بود (صحیح است).

رضا شاه کبیر بزودی براوضاع مسلط گشت و با نیروی افسران و سربازان شجاع و مردم آزاده و آزادی طلب و وظن خواهان واقعی و اراده توانا و خلل ناپذیر خویش توانست امنیت عمومی را مستقر سازد، خاک وطن را از وجود نیروهای بیگانه و عمال بیگانه پرست و خرابکار پاک کند، گردنکشان و یاغیان را سرکوب و دارائی و خزانه مملکت را تقویت نماید و بالاخره میدان کار و فعالیت را برای ایرانی آماده و هموار سازد. در اهمیت و ارزش فداکاریها و تلاشهای پی گیرو ثمربخش این سردار بزرگ آنچه بگوئیم که گفته‌ایم ولی همین قدربس که ملت حقشناس ایران بپاس خدماتش دیهیم شاهنشاهی را برتارک مردانه اش نهاد و درآذرماه ۱۳۰۴ مسئولیت خطیر سلطنت بوی تفویض شد و در اردیبهشت ۱۳۰۵ با انجاممراسم تاجگذاری برنامه اصلاحات و سازندگی را با خاتمه بخشیدن به امتیازات خارجی و الغای کاپیتولاسیون آغاز نمود.

از آن تاریخ بازرگانی خارجی کشور سروصورت اساسی گرفت نیروهای انتظامی و دفاعی کشور با سازمان نوین تقویت شد، اعزام محصل به خارج تسیس کارخانجات، ایجاد دانشگاه، اصلاح قوانین و سازمان دادگستری، تأسیس راه آهن و ساختمان راههای اصلی کشور و هزاران برنامه‌های عمرانی و فعالیتهای اجتماعی که همه از آن اطلاع داریم و در تاریخ معاصر ثبت است ناشی از مجاهدات شبانه روزی و تدبیر و سیاست این رادمرد بزرگ و فرزند رشید ایران است گرچه شهریور شوم ۱۳۲۰ به دوران این فعالیتها خاتمه بخشید وفترتی طولانی در ادامه برنامه‌های آبادانی و پیشرفت همه جانبه مملکت پدید آورد ولی پس از خاتمه جنگ دوم جهانی و برطرف شدن آثار ننگین و زیان آور آن و در حقیقت بعداز قیام تاریخی ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ با رهبریهای خردمندانه و داهیانه اعلیحضرت خلف رضاشاه کبیر سازندگی در همه جهات اجتماعی و اداری دنبال شد و انقلاب اصیل شاه و ملت را بوجود آورد که هم اکنون دهه اولآنرا با افتخار هرچه بیشتر پشت سرگذاشتیم و آثار و نتایج سازندگی دوران سلطنت افتخارآمیز شاهنشاه آریامهر مخصوصا در نخستین دهه انقلاب انقدر آنقدر چشم گیر و اعجاب انگیز است (صحیح است) که تحسین جهنیان را برانگیخته و یکپارچگی و همبستگی شاه و ملت را در این سرزمین به حد اعلا خود رسانیده است (صحیح است) و سی میلیون مردم حقشناس ایرانی همه ساله در چنین روز تاریخی با تمام وجود، طلوع کوکب سعادت وطن را گرامی می شمارند و در برابر روح پرفتوح رضاشاه کبیر سردودمان سلسله جلیله پهلوی سرتعظیم و تکریم فرود می‌آورند (صحیح است).

این مرد باخدا و با ایمان براساس سرسپردگی خاصی که به خاندان نبوت و رسالت داشت نام فرزندان خود را با نام رضا توأم ساخت و همین ایمان و عقیدت راسخ در فرزند برومندش به ودیعت نهاده شد که مه ساله برای زیارت مرقد مطهر امام هشتم علیه الاف التحیه و الثناء مشرف می‌شوند و از این بارگاه قدس ملکوتی برای نیل به اهداف مقدس خویش استمداد می‌طلبند.

در خاتمه اجازه می‌خواهد از فرصت استفاده نموده سالروز هواپیمائی ملی ایران (هما) را نیز به پیشگاه آریامهر وملت ایران تبریک بگویم (احسنت).

بخوبی می دانیم که ایجاد هواپیمائی در ایران نیز از پدیده‌های دوران سلطنت اعلیحضرت رضاشاه کبیر است که از سال ۱۳۰۴ به همت این رادمرد بزرگ تولید یافت و در پنجم اسفندماه ۱۳۴۰ به اراده و فرمان فرزند برومندش شاهنشاه آریامهر هواپیمائی ملی ایران تأسیس گردید و بااینکه مدت زیادی از پیدایش این سازمان نگذشته تأثیر وجودی او از هرجهت در خور تعمق وتحسین آمیز است امروز نه تنها آسمان ایران شاهد پروازهای منظم و سریع هواپیماهای جتهماست بلکه در اکثر کشورهای جهان نیز هواپیماهای شرکت هواپیمائی ملی ایران معرف پیشرفتو تمدن کشور ما و موجب شگفتی و اعجاب شرکتهای بزرگ هواپیمائی جهان گردیده با کمی دقت ومطالعه در پیشرفت سریع و منظم این شرکت بار دیگر این مسئله ثابت می‌شود، هرتشکیلاتی که از مدیریت صحیح و سالم برخوردار باشد می‌تواند چنین موقعیتی را در خدمت به ملک و ملت بدست آورد که در ساحت مقدسمجلس شورای ملی از او به نیکی ید شود (احسنت- احسنت).

رئیس- آقای زرین پور بفرمائید.

زرین پور- با اجازه جناب آقای رئیس، همکاران محترم، درتاریخ ملل روزهائی وجود دارد که هریک از آنها نمایشگر به وجود آمدن تحولات و تغیراتی است که اهمیت شگرف بدان بخشیده و در سرنوشت آنملت نقش ارزنده‌ای دارد به هملن دلیل خاطره چنین روزهائی در تاریخ ملل جاوید و پایدار خواهد ماند، بی تردید یادآوری و تجدید خاطره این روزهای تاریخی نیز جزو افتخارات تمدن امروزی است و هیچ ملتی نسبت به چنین حوادث و رویدادها که مسیر زندگانی او را تغییر داده است بی تفاوت نمی‌ماند و پیوسته خاطره آن حوادث را در ضمیر خویش تازه و شکوفان نگاه می‌دارد (صحیح است).

برای ملت میهن پرست و شاهدوست ایرانی نیز روز سوم اسفند یادآور رستاخیزی فراموش نشدنی و مبدأ تحولات ایران نوین محسوب می‌شود، زیرا در چنین روزی رادمرد بزرگی چون رضاشاه کبیر، پایه گذار مکتب ناسیونالیستی ایران، قیام کرد و زمام امور کشور را بدست گرفت و میهن عزیز ما را از وضع فلاکت باری که ممکن بود منجر به نابودی کشور شود رهائی بخشید.

شاهنشاه آریامهر در کتاب مأموریت برای وطنم در این مورد چنین نوشته‌اند:

«ضرورت امور و تمایل ملت حکم می‌کند که در مواقع معین یک مرد توان برای رهائی مردم پیدا شود. این چنین مردی سرنوشت کشور را تغییرمی دهد و جریان تاریخ را دگرگون می‌سازد، در آن ایام شواهد بسیاری بود که ثابت می‌کرد پدر من چنین مردی توانا بود».

رضاشاه بزرگ نابغه‌ای بود که خداوند او را برای نجات مملکت و ملت ایران برانگیخت (صحیح است) او با ظهور خود و با کارهای نمایان و برجسته خویش میهن عزیز ما را در نیم قرن پیش از خطر تجزیه و نیستی نجات داد زیرا این پادشاه بزرگ موقعی زمام امور کشور را بدست گرفت کهایران به منتهی درجه انحطاط رسیده بود و از استقلال و حاکمیت این کشور جز اسم چیز دیگری باقی نمانده بود.

قبل از کودتای سوم اسفند ۱۲۹۹ اوضاع مملکت آشفته و از هم گسیخته بود عده‌ای با پشتیبانی بیگانگان سنوشت مردم را بدست گرفته و برجان و مال آنان حکومت می‌کردند و بعلت آشفتگی اوضاع و درهم پیچیدگی امور شیرازه حکومت مرکزی بکلی ازهم پاشیده شده بود. در آنروزها افکار و پدیده‌های نو، چهره ممالک اروپائی را دگرگون ساخته و آنان را بطرف ترقی و کمال پیش می‌برد. ولی در کشور ما فساد و تباهی و بی فکری و بی توجهی رهبران مملکت را به خواب غفلت فروبرده بود در آن زمان که وسائل ارتباطی مانند تلفن و بی سیم مظاهر تمدن جدید را نوید می‌داد کشور ما دستخوش تاخت و تاز خود کامگان و غارتگران مال اندوز و خودخواه بود. در ممالک غربی آن زمان که لکوموتیو، قطارهای سریع السیر را به حرکت در می‌آورد و مسافتها را کوتاه می‌کرد کشور ما جز چند صد کیلومتر راه بیشتر نداشت، اما در دوران سلطنت پرافتخار رضاشاه کبیر برای تحقق آرمانهای ملی و اجتماعی اقداماتی بس مهم و شگفت انگیز صورت گرفت و آن رادمرد بزرگ با درایت و کاردانی و نبوغ ذاتی خود توانست به ناامنیها و نابسامانی‌ها ختماه داده و ملت و مملکت را از پرتگاه سقوط و نابودی نجات بخشد و ملت و جامعه ایرانی را از زندگی عقب افتاده و عاری از تحرک خود بیرون آورده روح تازه‌ای برکالبد بی جان جامعه ایرانی دمیده به ملت ایران دلگرمی و امید بخشید و افقهای تازه‌ای از زندگی جدید برروی این ملت گشود، و اقتصاد مملکت را پی ریزی کرده زیر بنای محکم و استواری برای آن ساخت، اموزش عمومی را توسعه داد، دانشگاه ایجاد کرد، جوانان مستعد و تحصیل کرده را به دانشگاههای ممالک متمدن و پیشرفته اروپائی گسیل داشت، زنان ایرانی را از قید اسارت آزاد کرد، درهای مدارس و دانشکده‌ها را به روی دختران ایرانی گشود، مبارزه با بیسوادی را پی ریزی کرد، نیروهای دفاعی و انتظامی کشور را سازمان داده و در تقویت هرچه بیشتر آنها برای حفظ امنیت و ثبات وضع سیاسی و اجتماعی کشور اهتمام کافی ورزید (صحیح است- احسنت) و او بود که علاقه و توجه خاص به تأسیسات جدید صنعتی و صنایع ماشینی مبذول داشت و کارخانه‌های جدید نساجی و قندسازی و سیمان و صنایع وابسته به کشاورزی را بوجود آورد و این موضوع مخصوصا بعد از ایجاد کارخانه دخانیات در سال ۱۳۱۶ و پس از اتصال خط سراسری راه آهن ایران در سال ۱۳۱۷ بیش از پیش مورد توجه قرار گرفت بدین طریق دو بندر شاه و شاهپور در شمال و جنوب به وسیله راه آهن به یکدیگر اتصال یافت و هنگام افتتاح، رضا شاه کبیر خطاب به ملتزمین چنین فرمودند «به من باید تبریک گفت به ملت ایران باید تبریک گفت که آنقدر صبروحوصله از خود نشان داد. ملتی که این همه محرومیت را تحمل کرد قابل تمجید و تبریک گفتن است». این روزها که خاطره سوم اسفند در ذهن و افکار ما تجدید می‌شود و بیاد رضا شاه کبیر هستیم، ملتایران به انگیزه مهرورزی و به پاس جانبازی‌ها و از خودگذشتگی‌های این سردار نامدار میهن، گرامیش می‌دارند و خدمات گرانبهایش را با سرافرازی می ستایند و سالروز این واقعه تاریخی فرصتی نصیب ما می‌گردد تا بار دیگر در این ساحت مقدس در برابر خدمات ارزنده رهبر ملی ایران اعلیحضرت رضاشاه کبیر سرسلسله دودمان پهلوی سرتعظیم فرود اوریم، (احسنت) اگر این سردار میهن پرست نتوانست برتمام آرزوها و آرمانهای ملی و مقدسی که برای فرزند رشید و برومندش اعلیحضرت محمدرضاشاه پهلوی شاهنشاه آریامهر توانست باانجام برنامه‌های ابتکاری خود توجه جهان و جهانیان را جلب نماید و ما به حق می‌توانیم بگوئیم، ای سردار بزرگ آگاه باش که فرزند رشیدت باانقلاب شاه و ملت و سایر اقدامات برجسته و افتخارآفرین اعتلاء و عظمت دیرین ایران باستان را به میهن بازگردانیده و این خود باعث غرور و سرافرازی همه ایرانیان می‌باشد (صحیح است).

از درگاه آفریدگار یکتا تندرستی و پیروزی بختی شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت فرح پهلوی شهبانوی محبوب ایران و والاحضرت همایون ولیعهد عزیز نور دیده ملت ایران و دودمان شاهنشاهی پهلوی را خواستار است (احسنت- احسنت).

رئیس- آقای حکمت یزدی بفرمائید.

حکمت یزدی- گه گاه در زندگی شما نسیم‌های فرح بخشی می‌وزد هان خود را در معرض آن قرار دهید سوم اسفند در تاریخ ملت ایران درخشندگی خاصی دارد در این روز بود که به فرمان خدا و به تأیید خداوند فرزند برومند ایران سرداری بزرگ بنام رضاشاه کبیر برای آنکه شیرازه این مملکت از هم نگسلد بپاخاست تا کشور ایران را از نو به حق حیات دهد قبل از بپا خاستن این مرد بزرگ وضع ایرن و حکومت مرکزی قدرتی نداشت خزانه تهی بود و ملوک الطوایفی حکومت می کد از هر گوشه مملکت نغمه شومی برمی خاست بیگانگان در تحت اقتدارات مخصوصی که بری خودشان درست کرده بودند به هر جنایتی دست می‌زدند مملکت در ناامنی می‌سوخت.

مقررات کاپیتولاسیون بیگانگان را تجری می‌داد که در تمام امور باخودسری خاص و با وضعی خاص مرتکب هرگونه جنایت شوند. از یک ارتش منظم خبری نبود این بود که چون خدای بزرگ همیشه همراه ملت ایران است این مرد بزرگ را مأموریت داد وی انچنان کرد که می‌بایست می کرد. بنیان اقتصادی شکوفان، امنیت، یک ارتش منظم، ایجاد دانشگاه و شبکه راه آهن وصدها وسائلی که شما بهتر از من می دانید در عصر این بزرگترین مرد، مردیکه بنیانگذار ایران نوین بود پایه گذاری شد اما متأسفانه جنگ دوم برما کرد آنچه نبایست بکند ولی خدای ایران وارث بزرگ این تاج وتخت شاهنشاهی یعنی شاهنشاه بزرگ و رهبر و مقتدای ما را به ما ارزانی داشت تا از وجود او آنچه که باید و شاید مستفید گردیم. رهبر بزرگ ما و زعیم مملکت اسلامی ما آنچه را که لازمه رقاء و ترقی این مملکت بود به وجود آوردند انقلاب مقدس ششم بهمن برای این شد که این مملکت بتواند به مرزهای تمدن بزرگ نائل آید انشاءالله این است که ما و شما و همه ملت ایران روزهائی جون روز سوم اسفند را گرامی می شماریم ما و شما بر آرامگاه آن مرد بزرگ حاضر شدیم ادای احترام کردیم نه ما و شما، همهملت ایران اما مسأله ایکه باید در اینجا مطرح بشود مسأله‌ای است که ما مملکت خودمان را با تمام وجودمان حفظ می‌کنیم ارتش نیرومند ما امروز مجهز به مدرن ترین سلاحها بوده و مجهز خواهد بود برای دفاع از این مرز و بوم. در قاموس ملت ایران واژه‌ای بنام تجاوز وجود ندارد ولی واژه‌ای هم بنام تسلیم وجود ندارد ما اسلحه می‌خریم برای اینکه متجاوز به فکر تجاوز نیفتد (صحیح است) ما خود را مجهز می‌کنیم طبق دستور اسلام تا هیچ متجاوزی جزأت به این کار نکند ولی متجاوز هیچگاه نبوده و نیستیم ولی وای به آن کشورهای اسلامی که با بیت المال مسلمین به خرید سلاح می‌پردازند برای اینکه از پشت به مسلمانان دیگر خنجر بزنند وای بر آنها این در قاموس اسلم پسندیده نیست از بیت المال اسلامی استفاده برای برادر کشی و مسلمان کشی، شما خوب می دنید که من چه می‌گویم مسأله دیگری که در اینجا یادآور می‌شوم سرنگون شدن هواپیمای مسافربری غیرنظامی لیبی بود توسط آتشبارهای اسرائیل که منجر به کشته شدن در حدود ۱۰۰ نفر گردید این تأکیدی است برماهیت افزاینده خشونت در خاورمیانه اگر دولت شاهنشاهی ایران و اگر ملت ایران از این مسأله اظهار تأسف می‌کند به این معنی است که به مردم بی دفاع نباید حمله کرد ما از هردولی که این عمل سرزند تقبیح می‌کنیم فرق نمی‌کند ولی ناراحتی ما تأسف ما، بیشتر از این جهت است که عده‌ای از همکیشان و مسلمانان بی دفاع در این جریان کشته شدند دولت شاهنشاهی ایران برروی رویه سینه محکمی که دارد برطبق رویه رهبر بزرگش از این واقعه اظهار تأسف کرده و اظهار امیدواری می‌کند که دیگر چنین وقایعی پیش نیاید و این هشداری است به دول بزرگ در جهت رفع این مناقشه. مسأله دیگر اقدام جالب و ابتکاری قسمت اجتماعات دربار شاهنشاهی بود مبنی براینکه طبق امر اعلیحضرت همایونی که دستور فرمودند که بجای نثار گل وجوه آن به حسابی ریخته شود تا از آن وجوه مدرسه و درمانگاه ساخته شود، زهی براین فکر عالی شاهنشاه که چقدر به فکر اجتماع هستند می‌خواهند بجای گلها نهالهای برومندی در مدارس ما روئیده شود (صحیح است) می‌خواهند بجای این گلها دردهائی از دل دردمندان برداشته شود (احسنت) بدیهی است دعای خیر همه دردمندان و همه کسانیکه در این مدارس درس خواهند خواند نثار خاندان جلیل سلطنت خواهد شد (احسنت- احسنت).

رئیس- خانم امیر ابراهیمی بفرمائید.

خانم امیر ابراهیمی- جناب آقای رئیس- همکاران معظم.

بطوریکه استحضار دارند روز هشتم اسفند برای زنان ایرن روز بسیار مهمی است در این روز تاریخی شاهنشاه آریامهر رهبر بزرگ انقلاب ایران تساوی حقوق سیاسی زن و مرد را اعلام داشته لکه ننگی را که در تاریخ ملت ایران درباره این عدم تساوی وجود داشت پاک کردند (صحیح است) و از نیرو وتوان نیم دیگر از جمعیت ایران در راه سازندگی ایران نوین استفاده شد (صحیح است) افتخار دارم از طرف زنان ایران این روز بزرگ را به پیشگاه شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت فرح پهلوی شهبانوی نیوکار واعضاء خاندان جلیل سلطنت و زنان و مردان ایران تبریک و تهنیت بگویم (احسنت) اطمینان دارم زنان ایران قدر این موهبت بزرگ را دانسته و دوشادوش برادران خود جلو رفته در دومین دهه انقلاب بیش از پیش منشأ خدمات ارزنده‌ای به شاهنشاه و ملت ایران خواهند بود (انشاءالله).

موضوع دیگر اینکه همانطور که همکاران معظم استحضار دارند روز گذشته پرستاران کشور روز پرستار را جشن گرفتند به این دلیل لازم می دانم این روز مهم را به پرستاران و بهیاران زحمت کش عزیزی که راحت دیگران را به آسایش خود مقدم داشته‌اند تبریک گفته توفیق روزافزون فردفرد آنان را در راه خدمت به مردم از خداوند مسئلت دارم (احسنت).

سال گذشته علت انتخاب روز پنج اسفند را برای «روز پرستار» و تاریخچه مختصر پرستاری درایران را بعرض همکاران محترم رسانیدم بنابراین از تکرار آنچه گفته شد خودداری می‌کنم ولی نظر به اهمیت خاصی که دارد یادآوری پاره‌ای از مطالب قبلی را ضروری می دانم در آن روز ضمن ارائه آمار پرستاران و بهیاران موجود کشور و براورد تقریبی پرستار ورد نیاز توجه دولت را به این نکته مهم جلب کردم که تعداد پرستاران و بهیارانی که سالانه فارغ التحصیل می‌شوند با رشد جمعیت و افزایش تختخوابهای بیمارستانی متناسب نیست و کمبود پرستار و بهیار روبروز بیشتر و بیشتر خواهد شد و برای ایجاد توازن و جلب توجه دختران جوان به این حرفه مقدس پیشنهاداتی در زمینه تأمین رفاه، بیمه، مسکن، بازنشستگی و ترمیم حقوق این خدمتگزاران صدیق جامعه نمودم که خوشبختانه موضوع بازنشستگی بااصلاحیه اخیر قانون استخدام کشوری و موضوع بیمه با تصویب لایحه بیمه درمانی کارمندان دولت تا حد زیادی تأمین شده است ولی افزایش حقوق پرستاران و بهیاران هنوز حل نشده است. در سال جاری دولت یه پیروی از اوامر شاهنشاه آریامهر در جهت رفاه و آسایش خدمتگزاران اجتماع حقوق پزشکان را به حق و بجا افزایش داده است امیدوارم افزایش حقوق پرستاران و بهیاران نیز مورد توجه دولت قرار گیرد تا موجبات دلگرمی و رفاه بیشتر آنان نیز فراهم شود. موضوع بسیار مهم و حساس دیگری که می‌خواهم مطرح نمایم «نظام پرستاری و مامائی» است امروز متأسفانه در کشور نظارتی برای پرستاران و ماماها وجود ندار هر دختری می‌تواند بدون داشتن تحصیلات پرستاری جامه سپید پرستاران را زیب پیکر خود ساخته و کلاه پرافتخار پرستاری را (که هر پرستار تحصیل کرده برای آنکه به افتخار دریافت آن نائل شود باید رنج بسیار برخود هموار کرده و مدتها درس بخواند و زحمت بکشد) برسر گذارده و خود را پرستار بنامد و خدای ناخواسته به عل عدم آشنائی با این حرفه دقیق و حساس مرتکب اشتباه یا اشتباهات جبران ناپذیری بشود که عواقب آن متوجه بیمار، پزشک و بالاخره خود او خواهد شد استفاده از نام پرستار بدون داشتن صلاحیت، تخصص و استفاده از نام پرستار بدون داشتن صلاحیت، تخصص و تجربه کافی گناهی نابخشودنی است و لازم است همانگونه که برای پزشکان کشور نظام پزشکی بوجود آمده برای پرستاران و ماماها نیز نظامی بوجود آید تا پرستاران و ماماهای تحصیلکرده زیرچتر «نظام پرستاری و مامائی گردآیند و از اعمال خلاف رویه پرستار و ماما نماها جلوگیری شود و به این ترتیب با ایجاد نظامت و نظارت صحیح و دقیق موجبات هرچه بهتر شدن اینگونه خدمات فراهم گردد امید و اطمینان دارم که این پیشنهاد مورد توجه دولت هشیار و بیدار جناب آقای هویدا واقع خواهد شد.

موضوع دوره‌های تخصصی پرستاری نیز از مطالبی است که سال قبل هم به آن اشاره نمودم بخصوص با توجه روزافزونی که به امر بهداشت در کشور می‌شود شایسته است همزمان با آموزش پزشکان متخصص بهداشت به آموزش پرستاران متخصص بهداشت عمومی نیز توجه شود زیرا داشتن پزشک متخصص بدون پرستار که او را کمک و یاری کند مانند داشتن افسران خوب بدون داشتن سرباز ورزیده است (صحیح است) آرزو دارم همانگونه که امروز با کمال خوشوقتی اعلام می‌کنم که قسمتهائی از پیشنهادات سال قبل انجام گرفته سال آینده نیز خبر انجام پیشنهادات امروز خود را به عرض همکاران محترم برسانم.

قبل از پایان عرایضم لازم می دانم به یکی از احتیاجات فوری حوزه انتخابیه خود نیز اشاره نمایم بطوریکه همکاران محترم استحضار دارند امسال به دلل سرما و یخبندان بی سابقه جنوب کشور خسارت سنگینی به کشاورزان و باغداران کرمان وارد شد دولت نیز خود متوجه این مهم هست و اعتبارای برای کمک به افرادیکه محصول خود را از دست داده‌اند درنظر گرفته است تقاضای من این است که توجهی به باغداران شهرستان بافت که در اثر سرما تمام سرمایه خود را از دست داده و از هستی ساقط شده‌اند نیز بشود قسمتی از این اعتبار به آنان تخصیص داده شود. از حوصله‌ای که فرمودید تشکر می‌کنم (احسنت- احسنت).

رئیس- آقای اکبر مسعدی بفرمائید.

اکبر مسعودی- با اجازه مقام ریاست و همکاران گرامی، اعضای کمیسیون بودجه مجلس شورای ملی به اتفاق چندتن دیگر از همکاران ارجمند به سرپرستی آقای دکتر یزدان پناه مدت ۶ روز از شهرها و بنار جنوب کشور و از پیشرفت‌ها و تحولات و دگرگونیهایی که در دهه اخیر در اثر اجرای برنامه‌های مهم عمرانی و آبادی در آن مناطق بوجود آمده بازدید نمودند وقتی سخن از پیشرفتها و تحولات شهرها و بنادری مانند بندرعباس و خارک و بوشهر و شاهپور و ماه شهر گفته می‌شود باید در نظر رفت که آن مناطق در گذشته چه وضعی داشتند و چه فلاکت و بدبختی و ویرانی در آنجا حکمفرما بود و امروز آن شهرها و آن مناطق به چه درجه از ترقی و پیشرفت نائل آمده است (صحیح اس) که هرکدام با بزرگترین و پراهمیت ترین و پررونق ترین بادر جهان برابری می‌کنند (صحیح است) همکاران پارلمانی در بندرعباس از تأسیسات شهری از بندر و اسکله‌ها که با بهترین وسائل مجهز و آماده پذیرفتن کشتی‌ها باتناژ سنگین ی باشد بازدید نمود، همچنین از تأسیسات شیلات دیدن شد، باید توجه داشت که خلیج فارس از حیث داشتن انواع ماهی‌ها بسیار غنی است و برای بهره برداری و استفاده از این ثروت عظیم باید اقدامات وسیع و پردامنه دارتری صرت گیرد (صحیح است) آقای استاندار در ملاقات با هیئت پارلمانی قدامات گذشته و برنامه‌های آینده عمرانی و آبادانی استان را تشریح و توضیحات کاملی به اطلاع رسانید، در شیراز نیز هیئت به وسیله آقای پیروز استاندار در جریان برنامه‌های عمرانی استان فارس قرار گرفتند مهمترین مرحله مسافرت هیئت پارلمانی بازدید از جزیره خارک و تأسیسات نفتی و اسکله‌های بزرگ و عظیم آن جزیره بوده که باعث نهایت خوشحالی کردید و مشاهده آن تأسیسات و پیشرفتهای مهم در امر صادرات نفت موجب غرور و افتخار است در اینجا باید از اقدامات و تدابیر و برنامه‌های فوق عالی شرکت ملی نفت ایران در به وجود آوردن این همه تأسیسات مافوق تصور تشکر و قدردانی و کوششهای بی دریغ رئیس وطن پرست و شاهدوست آن شرکت و مدیران و مهندسان و کارشناسان و کارگران ایرانی را ستود (احسنت). پایگاه دریائی جزیره خارک مورد بازدید هیئت پارلمانی واقع شد و تجهیزات بی نظیر آن پایگاه و آمادگی و روحیه قوی افسران و دره داران و سربازان نیروی دریایی شاهنشاهی که مراقبت دائمی از سواحل خلیج فارس را بعهده دارند بعینه مشاهده گردید.

اعضای کمیسیون بودجه در مسافرت به آبادان و خرمشهر نیز همه جا با اعجاب ناظر پیشرفتهای این شهرهای عزیز و آباد وطن بودند و تأسیسات بندری و اسکله‌های بارگیریو تخلیه و انبارها را در بندر خرمشهر بازدید کردند و حجم علیات و مراقبت و کوششی که در امر بارگیری وتخلیه کشتی‌ها بکار می‌رود از نزدیک مشاهده نمودند (صحیح است) در خرمشهر به مناسبت روز سوم اسفند، روز رهائی کشور از مذلت و بدبختی و نابسامانی، هیئت پارلمانی در پایگاه نیروی دریایی شاهنشاهی حضور یافتند و در برابر پیکر اعلیحضرت رضاشاه کبیر مراتب احترام بجای آوردند و به اتفاق کلیه طبقات مردم خرمشهر و آبادان شاخه‌های گل نثار کردند و ناظر شورانگیزترین احساسات میهن پرستانه و شاه دوستانه مردم خوزستان بودند ۰صحیح است) در بندر شاهپور نیز مجتمع پتروشیمی، این تأسیسات بی نظیر همچنین اسکله‌های این بندر عظیم و بندر ماهشهر مورد بازدید واقع شد و فعالیت مأمورین سازمان بنادر و کشتیرانی برای تخلیه کالاها مشاهده گردید، هیئت پارلمانی از فعالیت‌های ساختمانی مخصوصا خانه‌هایی که برای کارگران آن بندر در دست ساختمان است بازدید به عمل آوردند، هیئت پارلمانی همه جا با استقبال مقامات محلی و کارکنان بنادر و کشتی رانی مواجه و از راهنمائی‌ها وتوضیحات آنان در معرفی پیشرفت‌ها و تحولات بی نظیر آن مناطق استفاده نمودند، بجا است که از فعالیت سازمان بنادر و کشتیرانی تقدیر بعمل آید، در اینجا باید گفته شود که در این طرف مرز یعنی در کشور ما و در مناطقی که بازدید شد همه جا آزادی و آبادی و عمران و اصلاح و شور و اشتیاق به صلح و آرامش است اما در آن طرف مرز یعنی در کشور عراق که رژیم بعثی حکومت می‌کند همه اش توطئه و دسیسه و خرابکاری وکشتار و ناامنی و در نتیجه ویرانی و بدبختی است. ما ملتیصلح دوست و اصلاح طلب هستیم اما هرروز برای قوس شدن می‌کوشیم تاهر توطئه و دسیسه را در نطفه خفه سازیم (صحیح است).

در پایان باید توجه دولت را به احتیاجات حوزه انتخابیه خود سیمرم از جهت راه سمیرم وساختن پل روی رودخانه ماربر و سایر خواسته‌های فوری مردم آن منطقه جلب نمایم تا همانطور که به همه مناطق توجه شده به این شهرستان عقب افتاده تیز توجه کافی بشود.

ضمنا دراین موقع لازم می دانم که از واقعه سرنگون شدن هواپیمای لیبی و کشته شدن ۱۰۴ نفر مسلمان اظهار تأسف کرده و از اقدام به موقع دولت ایران که روش اسرائیل را در این مورد تقبیح کرده است تشکر نمایم. دراینجا لازم می دانم ازنایب رئیس کمیسیون بودجه آقای مهندس جلالی تشکر کنم که در این مسافرت همراهی و مراقبت نمودند (احسنت- احسنت).

رئیس- آقای ریگی بفرمائید.

ریگی- با اجازه جناب آقای رئیس، همکاران گرامی- کشف مقدار معتنابهی اسلحه و مهمات جنگی در سفارت عراق و خانه‌های کارمندان سیاسی سفارت مزبور در سالام آباد پایتخت پاکستان بار دیگر چهره کریه عوامل بعثی عراق را که پابند به هیچ یک از اصول بین المللی و اخلاقی و دینی نیستند به جهانیان نشان داد (صحیح است).

می‌گویم به اصول بین المللی اعتقاد ندارند برای اینکه برخلاف کنوانسیون وین که دولت عراق از امضاء کنندگان آن است در پناه مصونیت دیپلماتیک به عنوان کتاب، مسلسل و نارنجک وارد کشور پاکستان کرده و عملا در امور داخلی کشور دیگری مداخله نموده است (صحیح است) و می‌گویم عمال بعثی عراق به اصول اخلاقی و دینی ایمان ندارند زیرا برای ایجاد بلوا و اغتشاش و یاغیگری به یک کشور مسلمان و هم کیش خود که در این روزها به کمک مالی و اقتصادی و ثبات سیاسی احتیاج دارد اسلحه قاچاق می‌کند این برای نخستین بار نیست که حکومت جبار و کج اندیش بعثی عراق به این گونه اعمال دست می‌زند- چندی پیش این دولت مقدمه کودتائی را در سودان که یک کشور عربی و هم کیش عراق محسوب می‌شود فراهم کرد که با رسوائی روبرو شد (صحیح است).

سپس نظیر همین کار را در سوریه و اردن همسایگان عربی دیگر خود کرد که بازهم دسیسه‌های شیطانیش بی نتیجه ماند.

آنگاه برای تهدید کشور کوچک عربی کویت نیروهای خود را در مرزهای کشور مزبور مستقر نمود و اینک می‌بینیم که بیشرمانه برای برهم زدن نظم و امنیت کشوراسلامی پاکستان که همیشه در منازعات بین المللی خاورمیانه جانب اعراب را گرفته است اسلحه و مهمات ارسال می‌دارد.

ولی از این کار مضحکتر و عذر بدتر از گناه دولت مزبور این است که سفیر آن کشور گفته است که این سلاحها برای پخش در پاکستان نبوده و تلویحا اذعان کرده‌اند که می خواسته‌اند مهمات مزبور را به بلوچستان ایران ارسال دارند.

زهی تصور باطل (احسنت) آیا مردم شاه پرست و وطن خواه بلوچستان که به شهادت تاریخ قرنها، مرزهای کشور خود را از گزند حوادث حفظ کرده‌اند ممکن بود که این اسلحه‌ها را قبول کنند؟

عمال بعثی عراق که برای سرگرم کردن مردم نجیب عراق هرروز صحنه تازه‌ای به وجود می‌آورند یک روزنامهای باستانی جغرافیایی را عوض می‌کنند و برای خلیج فارس نام دیگری اختراع می‌کنند و در این ایام به کمک یک عده‌ای مزدور که جحتی بلوچ بودن آنها مورد تردید است جبهه به اصطلاح آزادی بخش بلوچستان را در بغداد علم کرده‌اند و از رادیو بغداد همه روزه اراجیفی پخش می‌کنند.

من در اینجا به نمایندگی از طرف تمام مردم پاک نهاد بلوچستان اعلام می‌کنم که این استان که از ۲۵۰۰ سال تاکنون جزئی از خاک مقدس ایران زمین بوده و در دوره شاهنشاهی هخامنشیان بنام «ماکا» یا نکرام ساتراپی چهاردهم ایران را تشکیل میداده است هرگز از پیکره میهن جدائی نخواهد گزید (صحیح است-احسنت) و همیشه جزء لاینفک ایران بوده و خواهد بود (صحیح است).

همکاران گرامی به شهادت تاریخ و سفرنامه گزنفون مردم بلوچستان به انتقام به آتش کشیدن تخت جمشید یا پرسپولیس با سپاهیان اسکندر جنگیدند و چنان او را مستأصل کردند که از فکر تصرف آسیای مرکزی و شرقی پشیمان شد و با دادن تلفات زیاد به یونان مراجعت کرد.

میهن پرستان بلوچ که در شاهنامه فردوسی به کرات از دلاوری آنها یاد شده است همیشه برای حفظ مرز و بوم خود و پایداری شاهنشاهی ایران جنگیده و فداکاری کرده‌اند (صحیح است) سربازان بلوچ با سپاه یعقوب لیث صفاری فرزند دلیر سیستان که تا دروازه‌های بغداد پیش رفت و پایه‌های تسلط اعراب و خلفای عباسی را سست کرد و اساس استقلال ایران را پی ریزی کرد همراه بودند. دلیران بلوچ با سپاه نادرشاه افشار تا دهلی پیش رفتند و به کمک شترها و جمازان بلوچستان بود که نادر فیلهای ارتش هند را تارومار کرد.

اشرف افغان وقتیکه از ترس سپاه نادر فراری شد و می‌خواست از طریق بلوچستان به موطن خود بازگردد به وسیله سرداران بلوچ دستگیر و به انتقام کردارهای ناشایسته اش در اصفهان به کیفر اهمال خود رسید حال آیا ممکن است که فرزندان آن رادمردان و آن میهن پرستان که قرنها برای حفظ تخت وتاج شاهنشاهی ایرن و نگهداری حدود و ثغور کشور خود جانفشانی کرده‌اند امروز راه دیگری را انتخاب کنند این تصور باطل را فقط ممکن است بعثی‌های عراق بکنند و گرنه همه می دانند که بلوچ ایرانی است و بلوچستان همیشه جزء لاینفک ایران زمین باقی خواهد ماند (صحیح است).

همکاران گرامی گرچه دولت بعثی عراق از این اعمال مذبوحانه نتیجه‌ای نمی‌گیرد ولی بنظر من باتوجه به اینکه سفیر آن کشور رسما اعتراف کرده است که مقصد سلاحهای مکشوفه کشور دگری بوده و آن کشور غیز از ایران نمی‌تواند باشد من پیشنهاد می‌کنم که وزارت امور خارجه این اقرار صریح دولت مزبور را مدرک قرارداده و با طرح موضوع در شورای امنیت سازمان ملل از شورای مزبور بخواهند که دولت عراق را بخاطر دخالت مستقیم و ناروا در امور داخلی کشورهای دیگر و قاچاق اسلحه در پناه مصونیت دیپلماتیک و نقض کنوانسیون بین المللی وین مورد توبیخ و سرزنش قرار دهند (صحیح است- احسنت).

- تصویب صورت جلسه قبل

۳- تصویب صورت جلسه قبل.

رئیس- نسبت به صورت جلسه دفعه گذشته نظری نیست؟ (اظهاری نشد) صورت جلسه تصویب شد.

- تقدیم لایحه آئین نامه اصلاحی آئین نامه اجرائی تبصره ۴ ماده واحدخ قانون تشکیل هیأت امنای دانشسرایعالی به وسیله آقای دکتر میرعلاء معاون وزارت علوم و آموزش عالی

۴- تقدیم لایحه آئین نامه اصلاحی آئین نامه اجرائی تبصره ۴ ماده واحدخ قانون تشکیل هیأت امنای دانشسرایعالی به وسیله آقای دکتر میرعلاء معاون وزارت علوم و آموزش عالی.

رئیس- وارد دستور می‌شویم آقای دکتر میرعلاء فرمایشی دارید.

دکتر میرعلاء (معاون وزارت علوم و آموزش عالی)- با اجازه مقام ریاست نظربه اینکه در آئین نامه اجرائی قانون هیئت امنای دانشسرایعالی لازم بود تجدید نظری به عمل آید لذا آئین نامه اصلاحی آئین نامه اجرائی تبصره ۴ ماده واحده تشکیل هیأت امنای دانشسرایعالی تقدیم می‌شود.

رئیس- لایحه به کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.

- تقدیم لایحه صورت جزء قسمتی دیگر از سهمیه، حق عضویت و کمک دولت ایران بابت مخارج سازمان ملل متحد و سایر سازمانهای بین المللی و تعهدات در سال ۱۳۵۱و لایحه فهرست اعتبار هزینه‌های پیش بینی نشده در بودجه سال ۱۳۵۱ کل کشور به وسیله آقای دکتر کاشفی معاون وزارت دارائی

۵- تقدیم لایحه صورت جزء قسمتی دیگر از سهمیه، حق عضویت و کمک دولت ایران بابت مخارج سازمان ملل متحد و سایر سازمانهای بین المللی و تعهدات در سال ۱۳۵۱و لایحه فهرست اعتبار هزینه‌های پیش بینی نشده در بودجه سال ۱۳۵۱ کل کشور به وسیله آقای دکتر کاشفی معاون وزارت دارائی

رئیس- آقای دکتر کاشفی فرمایشی دارید بفرمائید.

دکتر کاشفی (معاون وزارت دارائی)- با کسب اجازه از مقام معظم ریاست لایحه‌ای است مربوط به ریز سهمیه و حق عضویت و کمک دولت ایران به سازمانهای بین المللی به مبلغ ۱۷۴۵۷۰۰ ریال که در اجرای تبصره ۲۶ قانون بودجه سال ۴۶ برای بررسی و تصویب در کمیسیون بودجه تقدیم می‌شود. لایحه دیگری است مربوط به فهرست اعتبار زینه‌های پیش بینی نشده دولت در بودجه سال ۱۳۵۱ کل کشور به مبلغ ۷۹۱۲۳۴۹۳ ریال که در اجرای ماده ۵۰ قانون محاسبات عمومی برای طرح و بررسی و تصویب کمیسیون بودجه تقدیم می‌شود.

رئیس- لوایح به کمیسیون بودجه ارجاع می‌شود.

- طرح گزارش شور اول کمیسیون نظام راجع به لایحه احتساب یکهزار ریال کمک هزینه افسران و همردیفان جزء حقوق آنان

۶- طرح گزارش شور اول کمیسیون نظام راجع به لایحه احتساب یکهزار ریال کمک هزینه افسران و همردیفان جزء حقوق آنان.

رئیس- زارش شور اول لایحه احتساب یکهزار ریال کمک هزینه افسران و همردیفان جزء حقوق آنان مطرح است قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

گزارش شور اول از کمیسیون نظام به مجلس شورای ملی

کمیسیون نظام در جلسه ۲۲ بهمن ماه ۱۳۵۱ با حضور سپهبد کاتوزیان معاون وزات جنگ لایحه شماره ۴۹۸۳۰ مورخ ۱۳۵۱/۱۰/۳راجع به احتساب یکهزار ریال کمک هزینه افسران و همردیفان جزء حقوق آنان را که در جلسه روز سه شنبه ۵۱/۱۱/۸ تقدیم و به شماره ۵۷۸ چاپ گردیده مورد رسیدگی قرارداد و با اصلاحاتی بشرح زیر تصویب کرد.

اینک گزارش آنرا به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

لایحه قانون مربوط به احتساب یکهزار ریال کمک هزینه افسران و همردیفان جزء حقوق آنان

ماده واحده- ازاول سال هزار و سیصد و پنجاه و دو مبلغ یکهزار ریال کمک هزینه افسران و همردیفان غیر لیسانسه نیروهای مسلح شاهنشاهی (موضوع تبصره ۶۷ قانون بودجه سال ۱۳۴۲ کل کشور و موضوع ماده واحده مصوب اردیبهشت ۱۳۴۹) با رعایت کلیه مقررات مربوط جزو حقوق آنها در هر درجه محسوب و از مبلغ مزبور کسور بازنشستگی برداشت خواهد شد و با توجه به تبصره ۷۰ قانون بودجه سال ۱۳۴۲ کل کشور جزو حقوق بازنشستگی و وظیفه آنان محسوب می‌شود و هرگاه این قبیل افسران و همردیفان بعدا موفق به اخذ مدرک لیسانس گردند مشمول مقررات مربوط به افسران لیسانسه خواهند بود و به جای مبلغ یکهزار ریال موضوع این قانون از مبلغ ۲۰۰۰ ریال استفاده خواهند کرد.

تبصره- مقررات این قانون شامل افسران و هم ردیفان بازنشسته و وراث مستمری بگیر در گذشتگان نیز خواهد بود.

مخبر کمیسیون نظام- روح الله جعفری.

گزارش شور اول از کمیسیون دارائی به مجلس شورای ملی

کمیسیون دارائیدر جلسه ۱۳۵۱/۱۱/۲۸ باحضور نمایندگان دولت لایحه احتساب یکهزار ریال کمک هزینه افسران و همردیفان جزء حقوق آنان را مورد رسیدگی قررداد و مصوبه کمیسیون نظام را تأیید و تصویب کرد.

اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

مخبر کمیسیون دارائی- امان الله ریگی.

گزارش شور اول از کمیسیون امور استخدام و سازمانهای اداری به مجلس شورای ملی

کمیسیون امور استخدام و سازمانهای اداری در جلسه ۱۳۵۱/۱۱/۲۸ باحضور نمایندگان دولت لایحه احتساب یکهزار ریالکمک هزینه افسران و همردیفان جزء حقوق آنان را مورد رسیدگی قرارداد و مصوبه کمیسیون نظام را تصویب کرد. اینک گزارش آنرا به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

مخبر کمیسیون امور استخدام و سازمانهای اداری- رضا پیرزاده.

رئیس- کلیات لایحه آخر مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) نسبت به ورود در شور ماده واحده رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده واحده مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) لایحه برای شور دوم به کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.

- طرح گزارش شور اول کمیسیون دارائی راجع به لایحه دیوان محاسبات

۷- طرح گزارش شور اول کمیسیون دارائی راجع به لایحه دیوان محاسبات

رئیس- گزارش شور اول لایحه دیوان محاسبات مطرح است قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

گزارش شور اول از کمیسیون دارائی به مجلس شورای ملی

کمیسیون دارائی در جلسات عدیده باحضور نمایندگان دولت لایحه شماره ۳۵۱۴۲ مورخ ۱۳۴۷/۸/۳۰راجع به دیوان محاسبات را که در جلسه روز پنجشنبه ۱۳۴۷/۸/۳۰ تقدیم گردیده بود مورد رسیدگی قرارداد و با اصلاحاتی تصویب کرد.

مصوبه کمیسیون دارائی در کمیسیونهای بودجه و استخدام مورد رسیدگی قرار گرفت و با اصلاحاتی که در جلسه ۱۳۵۱/۱۱/۲۸ کمیسیون مزبور مورد تأیید قرار گرفت تصویب گردید.

اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

لایحه قانون دیوان محاسبات

فصل اول- هدف و سازمان

ماده ۱- به منظور رسیدگی و اتخاذ تصمیم نسبت به حساب درآمد هزینه و اسناد هزینه و سایر دریافتها و پرداختها و کلیه عملیات محاسباتی و مدارک واسناد هزینه وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی و تفریغ حسابهای مربوط و همچنسن اظهارنظر درباره گردش امور مالی وزارتخانه‌ها و مؤسسات و شرکتهای دولتی نیز اجرای وظایف مندرج در قانون محاسبات عمومی و سایر قوانین و مقررات مربوط دیوان محاسبات طبق مقررات این قانون تشکیل و اداره می‌شود.

ماده ۲- دیوان محاسبات در امور مالی و اداری استقلال داشته و اعتبار مورد نیاز آن باتوجه به سازمان و وظایف دیوان محاسبات جداگانه در بودجه سالانه کل کشور منظور خواهد شد. تشخیص و تسحیل هزینه‌های دیوان محاسبات با رعایت مقررات از وظایف رئیس کل دیوان محاسبات می‌باشد. دیوان محاسبات ازنظر سازمانی وابسته به وزارت دارائی خواهد بود.

ماده ۳- دیوان محاسبات دارای پنج شعبه و یک دادسرا و تعداد کافی ممیز حساب و مستخدمین اداری می‌باشد. هرشعبه مرکب از سه مستشار است که یکی از آنها رئیس شعبه خواهد بود. رئیس شعبه اول ریاست کل دیوان محاسبات را نیز به عهده خواهدداشت وبه پیشنهاد وزیر دارائی با فرمان همایونی به این سمت منصوب خواهد شد.

تبصره- دیوان محاسبات دارای یک قائم مقام رئیس کل می‌باشد که از بین رؤسای شعب به پیشنهاد رئیس کل دیوان محاسبات با حکم وزیر دارائی تعیین خواهد شد.

ماده ۴- مستشاران دیوان محاسبات از بین مستخدمین رسمی دولت که دارای شرایط زیر باشند انتخاب می‌شوند.

۱- نداشتن بیش از ۶۰ سال سن.

۲- دارا بودن حداقل مدرک لیسانس.

۳- داشتن سابقه حداقل یک دوره سمت مستشاری دیوان محاسبات قبل از اجرای این قانون و یا داشتن لااقل دوسال سمت مدیر کلی در امور مالی یا پیشکاری دارائی.

۴- داشتن حداقل پانزده سال سابقه خدمت رسمی دولت.

ماده ۵- وزیر دارائی موظف است ظرف سه ماه پس از افتتاح هردوره قانونگذاری مجلس شورای ملی ۳۴ نفر از کارمندان واجد شرایط مذکور در ماده ۴ را به مجلس شورای ملی پیشنهاد کند مجلس شورای ملی براساس گزارش کمیسیون بودجه در مورد معرفی شدگان از بین افراد مذکور پانزده نفر را به عنوان مستشار اصلی و دو نفر را به عنوان مستشار جانشین انتخاب و به وزارت دارائی معرفی خواهد نمود.

تبصره ۱- پیشنهاد مستشاران اولین دوره دیوان محاسبات براساس مقررات این قانون تا دوماه پس از تاریخ اجرای این قانون از طرف وزیر دارائی به عمل خواهد آمد و تا انتخاب و معرفی مستشاران جدید از طرف مجلس شورای ملی مستشاران فعلی انجام وظیفه خواهند کرد.

تبصره ۲- در مواردیکه هریک از مستشاران دیوان محاسبات به تشخیص رئیس کل دیوان محاسبات به علتی برای مدتی بیش از ششماه متوالی از انجام وظیفه بازماند از سمت مستشاری دیوان محاسبات مستعفی شناخته می‌شود و در این مورد و در مورد استعفا یا بازنشستگی یا فوت برای تکمیل اعضای دیوان محاسبات از وجود مستشاران جانشین استفاده خواهد شد. مستشاران جانشین قبل از اینکه به موجب این تبصره بکار دعوت شوند وظایفی را که از طرف رئیس کل دیوان محاسبات به آنان ارجاع می‌شود انجام خواهند داد.

تبصره ۳- مستشاران دیوان محاسبات که به ترتیب فوق انتخاب و تعیین می‌شوند تا تجدید انتخاب و معرفی مستشاران دوره بعد از طرف مجلس شورای ملی کماکان به کار خود ادامه خواهند داد. انتخاب مجدد مستشاران دیوان محاسبات بلامانع است.

ماده ۶- پس از معرفی انتخاب شدگان وزیر دارائی ظرف ۱۵ روزمستشاران اصلی را برای تشکیل جلسه دعوت می‌نماید مستشاران اصلی را برای تشکیل جلسه دعوت می‌نماید مستشاران اصلی از بین خود پنج نفر را به اکثریت نسبی به عنوان رؤسای شعب انتخاب و برای صدور حکم به وزیر دارائی معرفی می‌کنند. حضور حداقل ۱۲ نفر از مستشاران اصلی برای انتخاب رؤسای شعب الزامی است.

ماده ۷- اداره کلیه امور مالی، استخدامی و اداری دیوان محاسبات با رئیس کل دیوان محاسبات و در غیاب او با قائم مقام رئیس کل می‌باشد.

ماده ۸- هیئت عمومی دیوان محاسبات از کلیه مستشاران دیوان محاسبات به ریاست رئیس کل دیوان حاسبات و در غیبت او به ریاست قائم مقام رئیس کل دیوان محاسبات تشکیل می‌شود، هیئت عمومی با حضور حداقل دوازده نفر از مستشاران دیوان محاسبات رسمیت می‌یابد و تصمیمات هیئت مذکور با رأی ۹ نفر از مستشاران حاضر در جلسه رسمی معتبر است.

ماده ۹- تاریخ تشکیل جلسات هیئت عمومی و دستور جلسه به دادستان دیوان محاسبات اعلام می‌شود، دادستان دیوان محاسبات می‌تواند در مذاکرات هیئت عمومی بودن داشتن حق رأی شرکت نماید.

ماده ۱۰- دادسرای دیوان محاسبات از یک دادستان و تعداد کافی دادیار ومستخدمین اداری تشکیل می‌شود.

ماده ۱۱- دادسرای دیوان محاسبات با دادستان است، دادستان به عنوان نماینده دولت در حدود قوانین و مقررات مالی در حفظ حقوق دولت اقدام می‌نماید، دادستان می‌تواند برای رسیدگی به حسابها به هر یک از وزارتخانه‌ها و مؤسسات مشمول این قانون شخصا مراجعه یا این مأموریت را به یکی از دادیاران محول نماید.

ماده ۱۲- دادستان دیوان محاسبات از بین مستخدمین رسمی وزارت دارائی که حداقل دارای مدرک لیسانس و ۱۵ سال سابقه خدمت باشند از طرف وزیر دارائی انتخاب و منصوب می‌گردد، دادیاران از بین مستخدمین رسمی وزارت دارائی که حداقل دارای مدرک تحصیلی از درجه لیسانس و ده سال سابقه خدمت باشند و در غیراین صورت از بین کارمندان رسمی وزارت دارائی که حداقل دارای پانزده سال سابقه خدمت در امور مالی باشند بنا به پیشنهاد دادستان و حکم وزیر دارائی منصوب می‌شوند.

ماده ۱۳- جلسات شعب دیوان محاسبات باحضور ۳ نفر رسمیت خواهد داشت و آراء صادره به اکثریت معتبر است. در مواردی که عده کمتر از سه نفر باشد به درخواست شعبه از طرف رئیس کل دیوان حاسبات از بین سایر مستشاران انتخاب و در رسیدگی و صدور رأی شرکت خواهد نمود.

فصل دوم – وظایف و اختیارات

ماده ۱۴- دیوان محاسبات حساب درآمد و دریافتها را از نظر تحویل وجوه وصولی به خزانه و حساب هزینه و پرداخت‌ها و اسناد آن را از نظر انطباق یا مقررات این قانون و قانون بودجه و سایر قوانین و مقررات مالی مربوط رسیدگی می‌کند و همچنین صورت مجلس تحویل و تحول و حساب کسری ذیحسابان و جمعداران وتخلفات مأموران ذیربط را در اجرای قوانین و مقررات مزبور و هرگونه اختلاف ساب را مورد رسیدگی قرارداده و رأی مقتضی صدر و به ذیحساب مربوط و دادسرای دیوان محاسبات ابلاغ ویک نسخه آن را نیز به وزارت دارائی ارسال می‌دارد.

تبصره ۱- ذیحسابانی که به هر عنوان سمت ذیحسابی از آنان سلب شود و و یا سمت آنان تغییر کند مکلفند منتهی ظرف یکماه صورت مجلس تحویل و تحول تنظیم نماید و یک نسخه آنرا برای وزارت دارائی بفرستند. وزارت دارائی حداکثر ظرف سه ماه صورت مجلس تحویل و تحول رابا اظهار خود به دیوان محاسبات خواهد فرستاد.

تبصره ۲- در صورت کسری در ابواب جمعی جنسی جمعدار نرخ روز پیدایش کسری مورد رأی قرار خواهد گرفت.

ماده ۱۵- رسیدگی به اسناد مربوط به هزینه هائیکه افشاء آن برخلاف مصالح مملکتی باشد مشمول مقررات این قانون نخواهد بود. آئین نامه نحوه رسیدگی و اتخاذ تصمیم نسبت به اینگونه اسناد از طرف وزارت دارائی تهیه و پس از تأیید هیأت وزیران به تصویب کمیسیون بودجه مجلس شورای ملی خواهد رسید.

ماده ۱۶- رسیدگی به حسابهای وزارت دربار شاهنشاهی و مجلسین شورای ملی و سنا مشمول این قانون نبوده و تابع مقررات مربوط به خود خواهد بود و خلاصه حساب هرسال ظرف ششماه بعد از انقضای سال مالی برای درج در لایحه تفریغ بودجه به وزارت دارائی ارسال خواهد شد.

ماده ۱۷- دیوان محاسبات تأثیر قوانین و مقررات مالی را ضمن عمل بررسی و نظرات اصلاحی خود را به وزارت دارائی پیشنهاد می‌کند.

ماده ۱۸- لایحه تفریغ بودجه هرسال باید در هیئت عمومی دیوان محاسبات مطرح و به انضمام گزارشی حاوی ملاحظات هیئت مذکور و براساس ماده ۷۸ قانون محاسبات عمومی مصوب ۱۵ دیماه ۱۳۴۹ برای تقدیم به مجلس شورای ملی به وزیر دارائی تسلیم شود.

ماده ۱۹- دیوان محاسبات می‌تواند از وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی هرگونه اطلاعات و مدارک و اسناد مربوط به حساب درآمد و هزینه را که مؤثر در رسیدگی به حساب تشخیص دهد مستقیما مطالبه نماید و وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی مکلفند اطلاعات و مدارک مورد نیاز را در اختیار دیوان مذکور بگذارند.

ماده ۲۰- کلیه اسناد هزینه و حسابهای درآمد و هزینه وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی از نظر رعایت مقررات مربوط پس از سیدگی و گواهی ممیزین حساب که از طرف دیوان محاسبات به این سمت منصوب می‌شوند از طریق وزارت دارائی به دیوان محاسبات تسلیم شود.

رئیس کل دیوان محاسبات حسابهای واصله را به ضمیمه اسناد و مدارک برای رسیدگی و صدور رأی به یکی از شعب دیوان محاسبات ارجاع می‌کند.

فصل سوم- دادرسی

ماده ۲۱- در صورتیکه حساب (درآمد و هزینه) یا اسناد و مدارک در موعد مقرر به دیوان محاسبات تسلیم نشود به موجب رأی یکی از شعب دیوان مهلت متناسبی تعیین و ابلاغ خواهد شد و در صورت عدم تحویل حساب و اسناد ومدارک در مهلت مذکور مسئول یا مسئولین امر به یکی از مجازاتهای اداری ردیف «ب» به بعد ماده ۵۹ قانون استخدام کشوری در شعبه دیگر دیوان محکوم می‌شوند.

اقدامات مذکور مانع از تعقیب مأمور متخلف در صورتیکه عمل او منطبق با قوانین کیفری باشد نخواهد بود.

ماده ۲۲- هرگاه دیوان محاسبات ضمن رسیدگی به حساب به عملی برخورد نماید که مشمول یکی از قوانین جزائی باشد مکلف است موضوع را از طریق دادستان دیوان محاسبات برای تعقیب به مراجع صلاحیتدار اعلام نماید. این امر مانع از ادامه رسیدگی به حساب مزبور در دیوان محاسبات نخواهد بود.

ماده ۲۳- دادستان دیوان محاسبات مکلف است آراء دیوان محاسبات را برای اجراء به دستگاههای مربوط ابلاغ و نسخه‌ای از آن را به وزارت دارائی ارسال داشته و در اجرای آنها مراقبت بنماید در صورتیکه آراء دیوان محاسبات از طرف مأموران مسئول بلا اجرا بماند، دادستان دیوان محاسبات موظف است مراتب را برای تعقیب مأمور متخلف به مراجع صلاحیتدار اعلام نماید و نتیجه را به اطلاع دیوان محاسبات برساند.

ماده ۲۴- شعب دیوان محاسبات اسناد و مدارکی را که مورد تقاضای دادستان دیوان محاسبات باشد در اختیار مشاراله می‌گذارند.

ماده ۲۵- آراء شعب دیوان محاسبات ظرف یکماه از تاریخ ابلاغ رأی از طرف محکوم علیه با دادستان قابل تجدیدنظر است درخواست تجدید نظر باید صریح و مدلل باشد و تعیین کند نسبت به چه قسمتی از حکم معترض است.

تبصره ۱- مرجع تجدید نظر منحصرا به موارد اعتراض رسیدگی و مبادرت به صدور رأی می‌نماید، رأی صادره قطعی است.

تبصره ۲- مرجع رسیدگی به تقاضای تجدیدنظر هیئتی مرکب از قائم مقام رئیس کل دیوان محاسبات و ۵ نفر از مستشاران دیوان محاسبات می‌باشد.

مستشاران هیئت تجدیدنظر از طرف رئیس کل دیوان محاسبات انتخاب می‌شوند هریک از اعضای هیئت تجدیدنظر که در پرونده مطروحه سابقه رأی داشته باشد در رسیدگی تجدیدنظر حق رأی نخواهد داشت. ریاست هیئت تجدید نظر با قائم مقام رئیس کل دیوان محاسبات خواهد بود.

ماده ۲۶- تقاضای اعاده دادرسی در موارد زیر قبول می‌شود:

۱- در صورتیکه در نوشتن ارقام یا در عملیات حسابداری اشتباهی شده باشد.

۲- در صورتیکه ضمن رسیدگی به سایر حساب‌ها ثابت شود که اقلامی به حساب نیامده و یا مکرر به حساب آمده است.

۳- هرگاه پس از صدور رأی اسنادی بدست آید که محرز شود اسناد مزبور در موقع رسیدگی به حساب موجود بوده لیکن به عللی دردسترس نبوده است.

۴- هرگاه رأی به اتکاء اسناد جعلی صادر شده

و مجعول بودن اسناد مزبور در مراجع دادگستری به حکم قطعی ثابت شده باشد.

تبصره ۱- تقاضای اعاده دادرسی در همان شعبه‌ای رسیدگی و مورد رأی واقع می‌شود که رأی قبلی را صادر نموده است و منحصر به قسمت‌هایی از حساب خواهد بود که مورد تقاضای اعاده دادرسی واقع شده است تقاضای اعاده دادرسی موجب توقیف اجرای رأی نیست.

تبصره ۲- شعبه مربوط مکلف است ظرف یکماه نظرخود را مبنی برقبول یا رد تقاضای اعاده دادرسی اعلام نماید.

ماده ۲۷- تاریخ تشکیل و دستور جلسه رسیدگی شعب دیوان محاسبات باید به دادستان ومسئول یا مسئولین حساب مربوط ابلاغ شود، حضور دادستان یا نماینده او در جلسات رسیدگی الزامی است لیکن عدم حضور مسئول یا مسئولین حساب مربوط مانع رسیدگی و صدور رأی نخواهد بود و شعبه پس از استماع نظر دادستان یا نماینده او مبادرت به صدور رأی خواهد نمود.

ماده ۲۸- هرگاه یکی از شعب دیوان محاسبات ضمن رسیدگی به حساب متوجه شود حسابی که قبلا رسیدگی و نسبت به آن رأی صادر گردیده است از موارد اعاده دادرسی است باید حسب مورد مراتب را کتبا به محکوم علیه و یا دادستان اعلام کند.

ماده ۲۹- تصحیح و رفع ابهام آراء شعب دیوان محاسبات با شعبه صادر کننده رأی می‌باشد.

ماده ۳۰- مطالبات دولت ناشی از آراء قطعی دیوان محاسبات طبق ماده ۴۰ قانون محاسبات عمومی قابل وصول خواهد بود.

ماده ۳۱- آراء صادر شده از دیوان محاسبات مبنی بر جبران خسارت در مورد اشخاص مانع محکومیت آنان به مجازات‌های اداری یا تعقیب کیفری آنان در محاکم عمومی نخواهد بود.

ماده ۳۲- در مورد کسر ابواب جمعی ذیحسابان و جمعداران دادستان دیوان محاسبات می‌تواند از شعبه مربوط درخواست تأمین خواسته را بنماید شعبه در صورتیکه دلائل درخواست تأمین خواسته را کافی بداند قرار مقتضی صادر می‌نماید قرار مزبور قطعی و لازم الاجرا است.

فصل چهارم – رسیدگی به تخلفات و جرائم مستشاران

ماده ۳۳ - تخلفات اداری مستشاران (به استثنای رئیس کل) طبق دستور رئیس کل وسیله دادستان دیوان محاسبات در هیئتی مرکب اط سه نفر از رؤسای شعب مورد رسیدگی و صدور رأی قرار می‌گیرد تقاضای تجدید نظر از آراء هیئت مزبور در هیئت عمومی دیوان محاسبات که بدون شرکت مستشاران متخلف تشکیل می‌گردد در رسیدگی و مورد رأی قرار می‌گیرد.

ماده ۳۴- تخلفات اداری رئیس کل دیوان محاسبات طبق دستور وزیر دارائی وسیله دادستان دیوان محاسبات در هیئت عمومی که بدون حضور رئیس کل تشکیل می‌گردد مورد رسیدگی و صدور رأی قرار می‌گیرد. مرجع رسیدگی به تقاضای تجدید نظر دراین مورد دیوان عالی کشور است.

ماده ۳۵- تخلفات اداری دادستان و دادیاران دیوان محاسبات در انجام وظایف ناشی از اجرای این قانون طبق دستور رئیس کل در هیئتی مرکب از سه نفر از رؤسای شعب دیوان مورد رسیدگی و صدور رأی قرار می‌گیرد تقاضای تجدیدنظر از آراء هیئت مزبور در هیئت عمومی دیوان محاسبات رسیدگی و مورد رأی قرار می‌گیرد.

تبصره – اعضای هیئت رسیدگی به تخلفات مرکب از سه نفر از رؤسای شعب دیوان به انتخاب رئیس کل به استثنای رئیس شعبه‌ای که تخلف مربوط به اعضای آن شعبه است خواهد بود. ریاست هیئت در هرمورد باعضو ارشداست.

فصل پنجم- مقررات متفرقه

ماده ۳۶- آئین نامه اجرائی این قانون در مورد تخلفات اداری و مجازاتهای مربوط و نحوه رسیدگی و موارد تجدید نظر براساس قانون استخدام کشوری پس از تصویب کمیسیون‌های استخدام و دادگستری مجلسین و همچنین آئین نامه نحوه رسیدگی و حسابرسی حسابها و مندرج دراین قانون پس از تصویب کمیسیون بودجه مجلس شورای ملی به موقع اجرا گذارده خواهد شد.

وزارت دارائی مکلف است ظرف سه ماه از تاریخ تصویب به مجلس شورای ملی تقدیم نماید.

ماده ۳۷- مستشاران اصلی و علی البدل و دادستان دیوان پس از انتخاب و قبل از شروع به کار در هیئت عمومی دیوان سوگند یاد می‌کنند که وظایف خود را در کمال صحت و درستی انجام داده و رعایت مصالح کشور رادر اجرای این قانون بنماید.

ماده ۳۸- قانون دیوان محاسبات مصوب دیماه ۱۳۱۲ و مواد اصلاحی آن و کلیه قوانین و مقررات خاص در مواردیکه با این قانون مغایرت است از تاریخ اجرای این قانون ملغی است.

تبصره ۱- این قانون ناقض مقررات قانون برنامه چهارم کشور مصوب ۲۷ اسفند ماه ۱۳۴۶ نخواهد بود.

تبصره ۲- تا زمانیکه آئین نامه‌های اجرائی این قانون به تصویب نرسیده مقررات آئین نامه‌های مورد عمل تاحدیکه با مفاد این قانون مغایر نباشد قابل اجراء خواهد بود.

مخبرکمیسیون دارائی- امان الله ریگی.

گزارش شور اول از کمیسیون بودجه به مجلس شورای ملی

کمیسیون بودجه در جلسات عدیده باحضور نمایندگان دولت لایحه دیوان محاسبات را مورد رسیدگی قرارداد و سرانجام در جلسه ۴ آذرماه ۱۳۵۱ با اصلاحاتی که بعدا مورد تأیید کمیسیون دارائی قرار گرفت تصویب کرد.

اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

مخبر کمیسیون بودجه- صدری کیوان.

گزارش شور اول از کمیسیون امور استخدام و سازمانهای اداری به مجلس شورای ملی

کمیسیون امور ستخدام و سازمانهای اداری در جلسه ۱۲ آذرماه ۱۳۵۱ باحضور نمایندگان دولت لایحه دیوان محاسبات را مورد رسیدگی قرار داد و با اصلاحاتی که بعدا مورد تأیید کمیسیون دارائی قرارگرفت تصویب کرد.

اینک گزارش آن را به مجلس شورایملی تقدیم می‌داد.

مخبر کمیسیون امرو استخدام و سازمانهای اداری – رضا پیرزاده.

گزارش شور اول از کمیسیون دادگستری به مجلس شورای ملی

کمیسیون دادگستری در جلسه روز سه شنبه ۱۳۵۱/۱۲/۱ باحضور نمایندگان دولت لایحه دیوان محاسبات را مورد رسیدگی قرارداد و مصوبه کمیسیون دارائی را در این مورد تأیید و تصویب کرد.

اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

مخبر کمیسیون دادگستری- دکتر سید محمد رضا تنکابنی.

رئیس- کلیات لایحه مطرح است آقای فرهادپور بفرمائید.

فرهادپور- بنده تصور می‌کنم همکاران محترم در این اصل که دیوان محاسبات وظیفه‌ای آن چنان مهم و مؤثر در کارهای مملکتی دارد که تنها سازمان وتشکیلاتی است که در متمم قانون اساسی ایران سه اصل برای نحوه تشکیل، طرز انتخاب و وظایفی که بعهده دیوان محاسبات محول است اختصاص داده‌اند آنچه که مسلم است مسئولیت رسیدگی به حساب، تعیین اجرای صحیح قوانین و مقررات بودجه و در نهایت امر تنظیم تفریغ بودجه‌های هرسال که به مجلس شورایملی داده می‌شود از اهم وظایفی است که دیوان محاسبات به عنوان چشم و ماظر و نماینده منتخب مجلس شورای ملی بایستی انجام بدهد و آنچه که مجلس به آن رأی خواهد داد و رأی می‌دهد براساس اعتماد و اطمینان بطرز رسیدگی و نتیجه رسیدگی امور مالی و هزینه‌های انجام شده مملکت در دیوان محاسبات است به همین دلیل ملاحظه می‌کنید که در قانون اساسی ایران حتی حدود وظایف این سازمان را مشخص کرده و امروز که ما در اجرایاین اصول در قانون موجود دیوان محاسبات تجدیدنظر می‌کنیم بایستی بطورکلی اصل استقلال، اصل صلاحیت و اصل قدرت رسیدگی به این حساب را در اختیاراتیکه به موجب قانون برای دیوان محاسبات درنظر می‌گیریم مورد توجه قرار بدهیم خوشبختانه مملکت ما براثر رهبری صحیح در مسیری قرار گرفته که امکانات مالی رشد ارقام بودجه رشد ارقام برنامه پنجم به کیفیتی است که موجب اعجاب دنیا و مایه افتخار همه ماست (صحیح است) در اجرای این وظایف ماهمه گونه تسهیلات، اختیارات، آزادی عمل در پیشرفت برنامه‌ها به دستگاههای اجرائی داده‌ایم ولی آقایان، خانم‌ها، آنچه که تنظیم کننده صحت عمل و حسن جریان در خرجها در مصرف اعتبارات و انجام هزینه‌ها است دقت در رسیدگی است که هیأت منتخب از طرف مجلس شورای ملی بنام مستشاران دیوان محاسبات بایستی انجام بدهند و به نظر من تضمین کننده حسن تمام جریانات و دقت و موشکافی در رسیدگی به حسابها است که در اینجا به هیچ وجه نمی‌شود گفت اشکال در جنبه اجرائی موجب تأخیر شده، نه، اگر همه کارها را انجام بدهند در پایان امر ما آنچان دیوان محاسباتی داشته باشیم باچنان قانون و اختیاراتی که بتواند دوراز تأثیر قوه مجریه وظیفه‌ای راکه از طرف قوه مقننه به او محول شده است به عنوان ناظر به عنوان چشم پارلمان ایران انجام دهد. به نظر من آنچه بنام قانون دیوان محاسبات امروز اینجا مطرح است کافی و وافی به این مقصودی که ما داریم و نتیجه‌ای که می‌خواهیم نیست. در این قانون اشکالات زیادی دیدم که در این مورد پیشنهادهای تهیه و تقدیم می‌کنم اولا در ماده یک اصل وظایف و هدفها در پایان ماده اضافه شده است که دیوان محاسبات تشکیل می‌شود و این میرساند که از این به بعد می‌خواهیم دیون محاسباتی تشکیل بدهیم، در صورتیکه ماده به این صورت باید باشد و حاکی از این باشد که دیوان محاسباتی داریم قوانین و مقرراتی داریم در این قوانین ومقررات موجود به شرح آتی تجدیدنظر می‌کنیم، وگرنه عنوان «دیوان محاسبات تشکیل می‌شود» مفهومش این است که تا امروز چنین مطلبی و چنین سازمانی نبوده است در صورتیکه این تنها یازمانی است که به موجب حکم صریح ماده ۱۰۱-۱۰۲-۱۰۳ متمم قانون اساسی وظایفش تعیین و مشخص شده که از طرف مجلس و پارلمان چنین وظایفی را انجام بدهد. مطلب دوم نقصی که بنده در این قانون دیدم مدت انتخاب و دوره عمل منتخبین مشخص نشده است. شاید در یک ماده‌ای چون ذکر کرده‌اند که در اول هردوره مجلس شورای ملی این صورت را خواهند داد فکر می کرده‌اند که دوره مجلس شورای ملی چون به حکم قانون حداکثر ۴ سال است، برای دیوان محاسبات هم تصور کرده‌اند که یک دوره ۴ ساله باید باشد ولی همه خوب می دانند و سابقه هم نشان داده که همه ادوار مجلس شورای ملی ۴ سال نبوده است به اراده سینه ملوکانه خیلی از موارد پیش آمده که به حکم قانون در اجرایاین اختیار و این اصل دوره مجلس شورای ملی کوتاهتر شده است در صورتیکه تکلیف مستشاران دیوان محاسبات و دوره عمل کار دیوان محاسبات بایستی یک دوره ثابت و مشخصی باشد که برای چه مدتی باید تعیین بشود. مسئله مهمتر که در اینجا از نظر دور مانده آقای دکتر الموتی در موقع بحث در برنامه پنجم مطلبی فرمودند که عظمت این کار را نشان می‌دهد که ما فقط برنامه پنجممان مساوی است با ۴ برنامه گذشته و مساوی است با ۳ برابر برنامه چهارم به موجب قانونی که هم اکنون دردستور مجلس است و بایستی در رعایت این نکات دولت خود متوجه مناسب بودن مواد مختلف این قانون باشد در قانون برنامه عمرانی پنجم امورمالی اجرای برنامه حتی حسابرسی و رسیدگی بههزینه، به اضافه کل افزایش بودجه سالانه مملکت ما که رقمی است افتخارآمیز به عهده وزارت دارائی محول شده و رسیدگی به این حسابها ازاین به بعد از نظر مجلس شورای ملی بایستی به وسیله دیوان محاسبات و با اظهار نظر هیئت عمومی دیوان محاسبات به عمل بیاید بنابراین توجه داشته باشید آن روز که سه شعبه یا پنج شعبه برای رسیدگی به حسابها داشتید حجم امور مالی مملکت به این حد نبود. باید دید این عمل از نظر وزارت دارائی تشریفاتی است یا یک عمل واقعی و حقیقی؟ من فکر می‌کنم آنچه که مجلس شورایملی می‌خواهد انجام وظیفه دقیق مستشاران محاسبات است در رسیدگی به کلیه اسناد هزینه و امور مالی شما تصور نمی فرمائید که با این وسعت مالی که پیدا کردید با این تعداد طرح‌ها و با ین اعتبارات فوق العاده چه تعداد اسناد هزینه خواهیم داشت و این پنج شعبه پیش بینی شده در روز اگر بخواهد دقت و رسیدگی کند به چند فقره سند می‌تواند دقیقا و آنطور که مورد نظر است برسد عمل یک عمل فورمالیته و سطحی نیست دیوان محاسبات بایستی با آنچنان امکانات و قدرت و استقلالی بوجود بیاید و آنچنان اختیارات به او داده بشود که مجلس شورا ملی بتواند به اتکای گزارش و اظهار نظراو زیر لوایح تفریغ بودجه دولت‌های شما صحه بگذارد و رأی بدهد و قبول داشته باشد که یک کار رسیدگی شده را رأی می‌دهد (صحیح است) بطور کلی در زمینه اصلاح این لایحه که بتواند جوابگوی نیازهای امروز مملکت ما باشد و بتواند پاسخگوی وظایفی که به موجب قانون اساسی به عهده این سازمان محول شده باشد و بتواند اطمینان بخش برای مجلس شورای ملی باشد که گزارشات و نظرات دیوان محاسبات را در لوایح تفریغ بودجه یک گزارش ونظر سطحی تلقی نکند و یک امر حقیقی و رسیدگی شده تلقی کند برای تحقق چنین نظری بنده پیشنهادهایی تهیه کردم که به مقام ریاست تقدیم می‌کنم که لایحه بصورتی دربیاید تا جامعیتی که مورد نظر ماست و استقلالی که دیوان محاسبات باید داشته باشد حاصل بشود بتواند به آن وسعت و قدرت و امکان اجرائی برسد و در اختیار داشته باشد تا انشاءالله مامطمئن باشیم که در نهایت امر و در پایان برنامه‌های اجرائی یک دستگاه دقیق و موشکاف ملی و دورازاعمال قدرتهای دستگاههای اجرائی بطور آزاد و با امکانات وسیع و تصویب کامل اسناد هزینه ودرآمد و تطبیق آن با قوانین و تطبیق با قوانین بودجه هرسال به کیفیتی رسیدگی می‌کند و گزارش می‌دهد که بتواند اطمینان بخش باشد و بتواند به کلیه اسناد هزینه کلیه دستگاههای دولتی و مؤسسات وابسته دقیقا رسیدگی کند (احسنت).

رئیس- نظر دیگری در کلیات لایحه نیست؟ (اظهاری نشد) به ورود در شور مواد رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده اول قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ماده ۱- به منظور رسیدگی و اتخاذ تصمیم نسبت به حساب درآمد هزینه و اسناد هزینه و سایر دریافتها و پرداختها و کلیه عملیات محاسباتی و مدارک واسناد هزینه وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی و تفریغ حسابهای مربوط و همچنسن اظهارنظر درباره گردش امور مالی وزارتخانه‌ها و مؤسسات و شرکتهای دولتی نیز اجرای وظایف مندرج در قانون محاسبات عمومی و سایر قوانین و مقررات مربوط دیوان محاسبات طبق مقررات این قانون تشکیل و اداره می‌شود.

رئیس- در ماده اول نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهاد رسیده قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مقام معظم ریاست مجلس شورای ملی

محترما پیشنهاد می‌نماید در سطر آخر ماده یک لایحه قانون دیوان محاسبات بجای (تشکیل) نوشته شود (انتخاب) و اداره می‌شود. فرهادپور

رئیس- ماده دوم قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ماده ۲- دیوان محاسبات در امور مالی و اداری استقلال داشته و اعتبار مورد نیاز آن باتوجه به سازمان و وظایف دیوان محاسبات جداگانه در بودجه سالانه کل کشور منظور خواهد شد. تشخیص و تسحیل هزینه‌های دیوان محاسبات با رعایت مقررات از وظایف رئیس کل دیوان محاسبات می‌باشد. دیوان محاسبات ازنظر سازمانی وابسته به وزارت دارائی خواهد بود.

رئیس- در ماده ۲ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۳ قرائت می‌شود.

ماده ۳- دیوان محاسبات دارای پنج شعبه و یک دادسرا و تعداد کافی ممیز حساب و مستخدمین اداری می‌باشد. هرشعبه مرکب از سه مستشار است که یکی از آنها رئیس شعبه خواهد بود. رئیس شعبه اول ریاست کل دیوان محاسبات را نیز به عهده خواهدداشت وبه پیشنهاد وزیر دارائی با فرمان همایونی به این سمت منصوب خواهد شد.

تبصره- دیوان محاسبات دارای یک قائم مقام رئیس کل می‌باشد که از بین رؤسای شعب به پیشنهاد رئیس کل دیوان محاسبات باحکم وزیر دارائی تعیین خواهد شد.

رئیس- در ماده ۳ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهاد رسیده قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مقام معظم ریاست مجلس شورای ملی

محترما پیشنهاد می‌نماید:

در سطر اول ماده ۳ دیوان محاسبات نوشته شود (حداقل دارای ۵ شعبه) الخ…

فرهادپور

رئیس- ماده ۴ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ماده ۴- مستشاران دیوان محاسبات از بین مستخدمین رسمی دولت که دارای شرایط زیر باشند انتخاب می‌شوند.

۱- نداشتن بیش از ۶۰ سال سن.

۲- دارا بودن حداقل مدرک لیسانس.

۳- داشتن سابقه حداقل یک دوره سمت مستشاری دیوان محاسبات قبل از اجرای این قانون و یا داشتن لااقل دوسال سمت مدیر کلی در امور مالی یا پیشکاری دارائی.

۴- داشتن حداقل پانزده سال سابقه خدمت رسمی دولت.

رئیس- در ماده ۴ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادهای رسیده قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی

محترما پیشنهاد می‌نماید:

در ماده ۴ لایحه دیوان محاسبات شرط حداکثر سن حذف شود.

باتقدیم احترام- کریم اهری.

مقام معظم ریاست مجلس شورای ملی

محترما پیشنهاد می‌نماید در ماده ۴ لایحه دیوان محاسبات بند ۱ حذف شود.

فرهادپور.

مقام معظم ریاست محترم مجلس شورای ملی

محترما پیشنهاد می‌نمایند:

در ماده ۴ لایحه دیوان محاسبات بند ۳ به این شرح اصلاح شود.

بند ۳- داشتن لااقل دوسال سابقه خدمت در سمت‌های مدیر کلی امور مالی یا پیشکاری دارائی یا ذیحسابی درجه یک.

فرهادپور.

مقام معظم ریاست محترم مجلس شورای ملی

تبصره زیر به ماده ۴ اضافه شود.

تبصره – انتخاب مجدد مستشاران سابق دیوان محاسبات بدون رعایت شرایط در این ماده بلامانع است.

فرهادپور.

رئیس- ماده ۵ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ماده ۵- وزیر دارائی موظف است ظرف سه ماه پس از افتتاح هردوره قانونگذاری مجلس شورای ملی ۳۴ نفر از کارمندان واجد شرایط مذکور در ماده ۴ را به مجلس شورای ملی پیشنهاد کند مجلس شورای ملی براساس گزارش کمیسیون بودجه در مورد معرفی شدگان از بین افراد مذکور پانزده نفر را به عنوان مستشار اصلی و دو نفر را به عنوان مستشار جانشین انتخاب و به وزارت دارائی معرفی خواهد نمود.

تبصره ۱- پیشنهاد مستشاران اولین دوره دیوان محاسبات براساس مقررات این قانون تا دوماه پس از تاریخ اجرای این قانون از طرف وزیر دارائی به عمل خواهد آمد و تا انتخاب و معرفی مستشاران جدید از طرف مجلس شورای ملی مستشاران فعلی انجام وظیفه خواهند کرد.

تبصره ۲- در مواردیکه هریک از مستشاران دیوان محاسبات به تشخیص رئیس کل دیوان محاسبات به علتی برای مدتی بیش از ششماه متوالی از انجام وظیفه بازماند از سمت مستشاری دیوان محاسبات مستعفی شناخته می‌شود و در این مورد و در مورد استعفا یا بازنشستگی یا فوت برای تکمیل اعضای دیوان محاسبات از وجود مستشاران جانشین استفاده خواهد شد. مستشاران جانشین قبل از اینکه به موجب این تبصره بکار دعوت شوند وظایفی را که از طرف رئیس کل دیوان محاسبات به آنان ارجاع می‌شود انجام خواهند داد.

تبصره ۳- مستشاران دیوان محاسبات که به ترتیب فوق انتخاب و تعیین می‌شوند تا تجدید انتخاب و معرفی مستشاران دوره بعد از طرف مجلس شورای ملی کماکان به کار خود ادامه خواهند داد. انتخاب مجدد مستشاران دیوان محاسبات بلامانع است.

رئیس- در ماده ۴ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادهای رسیده قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی

محترما پیشنهاد می‌نماید که درماده ۵ قانون دیوان محاسبات درسطر سوم عبارت:

«براساس گزارش کمیسیون بودجه»حذف شود.

با تقدیم احترام – ادیب سمیعی.

مقام معظم ریاست مجلس شورای ملی

محترما پیشنهاد می‌نماید تبصره ذیل ماده ۵ لایحه دیوان محاسبات به این شرح اصلاح شود.

تبصره- هردوره عمل مستشاران دیوان محاسبات چهارسال تمام از تاریخ تشکیل دوره بوده و وزارت دارائی مکلف است ظرف دوماه پس از تصویب این قانون افراد لازم برای انتخاب مستشاران و تشکیل دوره جدید دیوان محاسبات را به مجلس شورای ملی معرفی نماید مستشاران قبلی تا انتخاب اعضاء جدید و تشکیل و رسمیت دوره بعد در سمت خود انجام وظیفه می‌نمایند.

فرهادپور.

مقام معظم ریاست مجلس شورای ملی

محترما پیشنهاد می‌نماید ماده ۵ لایحه دیوان محاسبات بشرح زیر اصلاح شود.

ماده ۵- وزیر دارائی موظف است سه ماه قبل از پایان دوره عمل مستشاران دیوان محاسبات دو برابر عده لازم برایتشکیل شعب دیوان محاسبات از بین کارمندان واجد شرایط که آماده قبول این سمت باشند به مجلس شورای ملی پیشنهاد و مجلس شورای ملی براساس گزارش کمیسیون بودجه برای هر شعبه سه نفر بهعنوان مستشار اصلی و یکنفر علی البدل انتخاب و به وزارت دارائی معرفی خواهد کرد.

فرهادپور.

مقام معظم ریاست مجلس شورای ملی

محترما پیشنهاد می‌نماید اصل ماده ۵ لایحه قانون دیوان محاسبات بشرح زیر اصلاح شود:

ماده ۵- وزیر دارائی موظف است ظرف سه ماه پس از افتتاح هردوره قانونگذاری مجلس شورای ملی چهل نفر از کارمندان واجد شرایط مذکور در ماده ۴ را به مجلس شورای ملی پیشنهاد کند. مجلس شورای ملی براساس گزارش کمیسیون بودجه در مورد معرفی شدگان از این افراد مذکور پانزده نفر را به عنوان مسشار اصلی و پنج نفر را به عنوان مستشار جانشین انتخاب و به وزارت دارائی معرفی خواهند نمود.

با تقدیم احترام- محمودطلوعی.

مقام معظم ریاست مجلس شورای ملی

محترما پیشنهاد می‌نماید در ماده ۵ لایحه دیوان محاسبات اصلاحات زیر بعمل آید.

۱- تعداد مستشاران علی البدل از دونفر به پنج نفر افزایش داده شود و در نتیجه تعداد معاونین مستشاران از طرف وزارت دارائی از ۳۴ نفر به ۴۰ نفر بالغ گردد و در تبصره ۲ این ماده بجای رئیس کل دیوان محاسبات عبارت وزارت دارائی نوشته شود و ضمنا تبصره ۴ به ماده مذکور اضافه شود.

تبصره ۴- در صورتیکه پست ریاست یکی از شعب دیوان محاسبات به عل مذکور در تبصره ۲ این ماده بلامتصدی شود جانشین او به انتخاب مستشاران دیوان محاسبات حکم وزیر دارائی منصوب خواهد شد در مورد رئیس شعبه یک جانشین از بین رؤسای سایر شعب از طرف وزیر دارائی انتخاب و منصوب خواهد شد و بجای او یکی از مستشاران دیگر به شرح مذکور در صدد این تبصره تعیین خواهد شد.

باتقدیم احترام- کریم اهری.

رئیس- ماده ۶ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ماده ۶- پس از معرفی انتخاب شدگان وزیر دارائی ظرف ۱۵ روزمستشاران اصلی را برای تشکیل جلسه دعوت می‌نماید مستشاران اصلی را برای تشکیل جلسه دعوت می‌نماید مستشاران اصلی از بین خود پنج نفر را اکثریت نسبی به عنوان رؤسای شعب انتخاب و برای صدور حکم به وزیر دارائی معرفی می‌کنند. حضور حداقل ۱۲ نفر از مستشاران اصلی برای انتخاب رؤسای شعب الزامی است.

رئیس- در ماده ۶ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۷ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ماده ۷- اداره کلیه امور مالی، استخدامی و اداری دیوان محاسبات با رئیس کل دیوان محاسبات و در غیاب او با قائم مقام رئیس کل می‌باشد.

رئیس- در ماده ۷ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۸ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ماده ۸- هیئت عمومی دیوان محاسبات از کلیه مستشاران دیوان محاسبات به ریاست رئیس کل دیوان حاسبات و در غیبت او به ریاست قائم مقام رئیس کل دیوان محاسبات تشکیل می‌شود، هیئت عمومی با حضور حداقل دوازده نفر از مستشاران دیوان محاسبات رسمیت می‌یابد و تصمیمات هیئت مذکور با رأی ۹ نفر از مستشاران حاضر در جلسه رسمی معتبر است.

رئیس- در ماده ۸ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۹ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ماده ۹- تاریخ تشکیل جلسات هیئت عمومی و دستور جلسه به دادستان دیوان محاسبات اعلام می‌شود، دادستان دیوان محاسبات می‌تواند در مذاکرات هیئت عمومی بودن داشتن حق رأی شرکت نماید.

رئیس- در ماده ۹ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۱۰ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ماده ۱۰- دادسرای دیوان محاسبات از یک دادستان و تعداد کافی دادیار ومستخدمین اداری تشکیل می‌شود.

رئیس- در ماده ۱۰ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۱۱ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ماده ۱۱ - دادسرای دیوان محاسبات با دادستان است، دادستان به عنوان نماینده دولت در حدود قوانین و مقررات مالی در حفظ حقوق دولت اقدام می‌نماید، دادستان می‌تواند برای رسیدگی به حسابها به هر یک از وزارتخانه‌ها و مؤسسات مشمول این قانون شخصا مراجعه یا این مأموریت را به یکی از دادیاران محول نماید.

رئیس- در ماده ۱۱ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۱۲ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ماده ۱۲- دادستان دیوان محاسبات از بین مستخدمین رسمی وزارت دارائی که حداقل دارای مدرک لیسانس و ۱۵ سال سابقه خدمت باشند از طرف وزیر دارائی انتخاب و منصوب می‌گردد، دادیاران از بین مستخدمین رسمی وزارت دارائی که حداقل دارای مدرک تحصیلی از درجه لیسانس و ده سال سابقه خدمت باشند و در غیراین صورت از بین کارمندان رسمی وزارت دارائی که حداقل دارای پانزده سال سابقه خدمت در امور مالی باشند بنا به پیشنهاد دادستان و حکم وزیر دارائی منصوب می‌شوند.

رئیس- در ماده ۱۲ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۱۳ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ماده ۱۳- جلسات شعب دیوان محاسبات باحضور ۳ نفر رسمیت خواهد داشت و آراء صادره به اکثریت معتبر است. در مواردی که عده کمتر از سه نفر باشد به درخواست شعبه از طرف رئیس کل دیوان حاسبات از بین سایر مستشاران انتخاب و در رسیدگی و صدور رأی شرکت خواهد نمود.

رئیس- در ماده ۱۳ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۱۴ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ماده ۱۴- دیوان محاسبات حساب درآمد و دریافتها را از نظر تحویل وجوه وصولی به خزانه و حساب هزینه و پرداخت‌ها و اسناد آن را از نظر انطباق یا مقررات این قانون و قانون بودجه و سایر قوانین و مقررات مالی مربوط رسیدگی می‌کند و همچنین صورت مجلس تحویل و تحول و حساب کسری ذیحسابان و جمعداران وتخلفات مأموران ذیربط را در اجرای قوانین و مقررات مزبور و هرگونه اختلاف ساب را مورد رسیدگی قرارداده و رأی مقتضی صدر و به ذیحساب مربوط و دادسرای دیوان محاسبات ابلاغ ویک نسخه آن را نیز به وزارت دارائی ارسال می‌دارد.

تبصره ۱- ذیحسابانی که به هر عنوان سمت ذیحسابی از آنان سلب شود و و یا سمت آنان تغییر کند مکلفند منتهی ظرف یکماه صورت مجلس تحویل و تحول تنظیم نماید و یک نسخه آنرا برای وزارت دارائی بفرستند. وزارت دارائی حداکثر ظرف سه ماه صورت مجلس تحویل و تحول رابا اظهار خود به دیوان محاسبات خواهد فرستاد.

تبصره ۲- در صورت کسری در ابواب جمعی جنسی جمعدار نرخ روز پیدایش کسری مورد رأی قرار خواهد گرفت.

رئیس- در ماده ۱۴ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۱۵ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ماده ۱۵- رسیدگی به اسناد مربوط به هزینه هائیکه افشاء آن برخلاف مصالح مملکتی باشد مشمول مقررات این قانون نخواهد بود. آئین نامه نحوه رسیدگی و اتخاذ تصمیم نسبت به اینگونه اسناد از طرف وزارت دارائی تهیه و پس از تأیید هیأت وزیران به تصویب کمیسیون بودجه مجلس شورای ملی خواهد رسید.

رئیس- در ماده ۱۵ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۱۶ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ماده ۱۶- رسیدگی به حسابهای وزارت دربار شاهنشاهی و مجلسین شورای ملی و سنا مشمول این قانون نبوده و تابع مقررات مربوط به خود خواهد بود و خلاصه حساب هرسال ظرف ششماه بعد از انقضای سال مالی برای درج در لایحه تفریغ بودجه به وزارت دارائی ارسال خواهد شد.

رئیس- در ماده ۱۶ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۱۷ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ماده ۱۷- دیوان محاسبات تأثیر قوانین و مقررات مالی را ضمن عمل بررسی و نظرات اصلاحی خود را به وزارت دارائی پیشنهاد می‌کند.

رئیس- در ماده ۱۷ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۱۸ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ماده ۱۸- لایحه تفریغ بودجه هرسال باید در هیئت عمومی دیوان محاسبات مطرح و به انضمام گزارشی حاوی ملاحظات هیئت مذکور و براساس ماده ۷۸ قانون محاسبات عمومی مصوب ۱۵ دیماه ۱۳۴۹ برای تقدیم به مجلس شورای ملی به وزیر دارائی تسلیم شود.

رئیس- در ماده ۱۸ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهاد رسیده قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مقام معظم ریاست مجلس شورای ملی

محترما پیشنهاد می‌نماید ماده ۱۸ لایحه دیوان محاسبات بشرح زیر اصلاح شود.

ماده ۱۸- لایحه تفریغ بودجه هرسال باید در هیئت عمومی دیوان محاسبات رسیدگی و به انضمام گزارش و اظهارنظر هیئت مذکور از طرف وزیر دارائی به مجلس شورای ملی تقدیم گردد. فرهادپور

رئیس- ماده ۱۹ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ماده ۱۹- دیوان محاسبات می‌تواند از وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی هرگونه اطلاعات و مدارک و اسناد مربوط به حساب درآمد و هزینه را که مؤثر در رسیدگی به حساب تشخیص دهد مستقیما مطالبه نماید و وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی مکلفند اطلاعات و مدارک مورد نیاز را در اختیار دیوان مذکور بگذارند.

رئیس- در ماده ۱۹ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۲۰ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ماده ۲۰- کلیه اسناد هزینه و حسابهای درآمد و هزینه وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی از نظر رعایت مقررات مربوط پس از سیدگی و گواهی ممیزین حساب که از طرف دیوان محاسبات به این سمت منصوب می‌شوند از طریق وزارت دارائی به دیوان محاسبات تسلیم شود.

رئیس کل دیوان محاسبات حسابهای واصله را به ضمیمه اسناد و مدارک برای رسیدگی و صدور رأی به یکی از شعب دیوان محاسبات ارجاع می‌کند.

رئیس- در ماده ۲۰ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهاد رسیده قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مقام معظم ریاست مجلس شورای ملی

احتراما پیشنهاد می‌نماید در لایحه دیوان محاسبات تبصره زیر به ماده ۲۰ الحاق گردد.

تبصره- مؤسسات ولتی که تمام یا قسمتی از اعتبار بودجه آنها به عنوان کمک در بودجه کل کشور منظور می‌شود در صورتیکه دارای مقررات قانونی خاص برای مصرف اعتبارات خود باشند جز در مورد نحوه مصرف اعتبارات در سایر موارد مشمول مقررات قانون محاسبات عمومی و این قانون خواهد بود این حکم ناقض مقررات مربوط به قانون هیئت امنای مؤسسات عالی آموزشی نخواهد بود.

باتقدیم احترام- کریم اهری.

رئیس- ماده ۲۱ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ماده ۲۱- در صورتیکه حساب (درآمد و هزینه) یا اسناد و مدارک در موعد مقرر به دیوان محاسبات تسلیم نشود به موجب رأی یکی از شعب دیوان مهلت متناسبی تعیین و ابلاغ خواهد شد و در صورت عدم تحویل حساب و اسناد ومدارک در مهلت مذکور مسئول یا مسئولین امر به یکی از مجازاتهای اداری ردیف «ب» به بعد ماده ۵۹ قانون استخدام کشوری در شعبه دیگر دیوان محکوم می‌شوند.

اقدامات مذکور مانع از تعقیب مأمور متخلف در صورتیکه عمل او منطبق با قوانین کیفری باشد نخواهد بود.

رئیس- در ماده ۲۱ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۲۲ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ماده ۲۲- هرگاه دیوان محاسبات ضمن رسیدگی به حساب به عملی برخورد نماید که مشمول یکی از قوانین جزائی باشد مکلف است موضوع را از طریق دادستان دیوان محاسبات برای تعقیب به مراجع صلاحیتدار اعلام نماید. این امر مانع از ادامه رسیدگی به حساب مزبور در دیوان محاسبات نخواهد بود.

رئیس- در ماده ۲۲ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۲۳ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ماده ۲۳- دادستان دیوان محاسبات مکلف است آراء دیوان محاسبات را برای اجراء به دستگاههای مربوط ابلاغ و نسخه‌ای از آن را به وزارت دارائی ارسال داشته و در اجرای آنها مراقبت بنماید در صورتیکه آراء دیوان محاسبات از طرف مأموران مسئول بلا اجرا بماند، دادستان دیوان محاسبات موظف است مراتب را برای تعقیب مأمور متخلف به مراجع صلاحیتدار اعلام نماید و نتیجه را به اطلاع دیوان محاسبات برساند.

رئیس- در ماده ۲۳ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۲۴ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ماده ۲۴- شعب دیوان محاسبات اسناد و مدارکی را که مورد تقاضای دادستان دیوان محاسبات باشد در اختیار مشارالیه می‌گذارند.

رئیس- در ماده ۲۴ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۲۵ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ماده ۲۵- آراء شعب دیوان محاسبات ظرف یکماه از تاریخ ابلاغ رأی از طرف محکوم علیه با دادستان قابل تجدیدنظر است درخواست تجدید نظر باید صریح و مدلل باشد و تعیین کند نسبت به چه قسمتی از حکم معترض است.

تبصره ۱- مرجع تجدید نظر منحصرا به موارد اعتراض رسیدگی و مبادرت به صدور رأی می‌نماید، رأی صادره قطعی است.

تبصره ۲- مرجع رسیدگی به تقاضای تجدیدنظر هیئتی مرکب از قائم مقام رئیس کل دیوان محاسبات و ۵ نفر از مستشاران دیوان محاسبات می‌باشد.

مستشاران هیئت تجدیدنظر از طرف رئیس کل دیوان محاسبات انتخاب می‌شوند هریک از اعضای هیئت تجدیدنظر که در پرونده مطروحه سابقه رأی داشته باشد در رسیدگی تجدیدنظر حق رأی نخواهد داشت. ریاست هیئت تجدید نظر با قائم مقام رئیس کل دیوان محاسبات خواهد بود.

رئیس- در ماده ۲۵ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۲۶ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ماده ۲۶- تقاضای اعاده دادرسی در موارد زیر قبول می‌شود:

۱- در صورتیکه در نوشتن ارقام یا در عملیات حسابداری اشتباهی شده باشد.

۲- در صورتیکه ضمن رسیدگی به سایر حساب‌ها ثابت شود که اقلامی به حساب نیامده و یا مکرر به حساب آمده است.

۳- هرگاه پس از صدور رأی اسنادی بدست آید که محرز شود اسناد مزبور در موقع رسیدگی به حساب موجود بوده لیکن به عللی دردسترس نبوده است.

۴- هرگاه رأی به اتکاء اسناد جعلی صادر شده و مجعول بودن اسناد مزبور در مراجع دادگستری به حکم قطعی ثابت شده باشد.

تبصره ۱- تقاضای اعاده دادرسی در همان شعبه‌ای رسیدگی و مورد رأی واقع می‌شود که رأی قبلی را صادر نموده است و منحصر به قسمت‌هایی از حساب خواهد بود که مورد تقاضای اعاده دادرسی واقع شده است تقاضای اعاده دادرسی موجب توقیف اجرای رأی نیست.

تبصره ۲- شعبه مربوط مکلف است ظرف یکماه نظرخود را مبنی برقبول یا رد تقاضای اعاده دادرسی اعلام نماید.

رئیس- در ماده ۲۶ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۲۷ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ماده ۲۷- تاریخ تشکیل و دستور جلسه رسیدگی شعب دیوان محاسبات باید به دادستان ومسئول یا مسئولین حساب مربوط ابلاغ شود، حضور دادستان یا نماینده او در جلسات رسیدگی الزامی است لیکن عدم حضور مسئول یا مسئولین حساب مربوط مانع رسیدگی و صدور رأی نخواهد بود و شعبه پس از استماع نظر دادستان یا نماینده او مبادرت به صدور رأی خواهد نمود.

رئیس- در ماده ۲۷ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۲۸ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ماده ۲۸- هرگاه یکی از شعب دیوان محاسبات ضمن رسیدگی به حساب متوجه شود حسابی که قبلا رسیدگی و نسبت به آن رأی صادر گردیده است از موارد اعاده دادرسی است باید حسب مورد مراتب را کتبا به محکوم علیه و یا دادستان اعلام کند.

رئیس- در ماده ۲۸ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۲۹ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ماده ۲۹- تصحیح و رفع ابهام آراء شعب دیوان محاسبات با شعبه صادر کننده رأی می‌باشد.

رئیس- در ماده ۲۹ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۳۰ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ماده ۳۰- مطالبات دولت ناشی از آراء قطعی دیوان محاسبات طبق ماده ۴۰ قانون محاسبات عمومی قابل وصول خواهد بود.

رئیس- در ماده ۳۰ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۳۱ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ماده ۳۱- آراء صادر شده از دیوان محاسبات مبنی بر جبران خسارت در مورد اشخاص مانع محکومیت آنان به مجازات‌های اداری یا تعقیب کیفری آنان در محاکم عمومی نخواهد بود.

رئیس- در ماده ۳۱ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۳۲ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ماده ۳۲- در مورد کسر ابواب جمعی ذیحسابان و جمعداران دادستان دیوان محاسبات می‌تواند از شعبه مربوط درخواست تأمین خواسته را بنماید شعبه در صورتیکه دلائل درخواست تأمین خواسته را کافی بداند قرار مقتضی صادر می‌نماید قرار مزبور قطعی و لازم الاجرا است.

رئیس- در ماده ۳۲ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۳۳ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ماده ۳۳- تخلفات اداری مستشاران (به استثنای رئیس کل) طبق دستور رئیس کل وسیله دادستان دیوان محاسبات در هیئتی مرکب اط سه نفر از رؤسای شعب مورد رسیدگی و صدور رأی قرار می‌گیرد تقاضای تجدید نظر از آراء هیئت مزبور در هیئت عمومی دیوان محاسبات که بدون شرکت مستشاران متخلف تشکیل می‌گردد در رسیدگی و مورد رأی قرار می‌گیرد.

رئیس- در ماده ۳۳ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۳۴ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ماده ۳۴- تخلفات اداری رئیس کل دیوان محاسبات طبق دستور وزیر دارائی وسیله دادستان دیوان محاسبات در هیئت عمومی که بدون حضور رئیس کل تشکیل می‌گردد مورد رسیدگی و صدور رأی قرار می‌گیرد. مرجع رسیدگی به تقاضای تجدید نظر دراین مورد دیوان عالی کشور است.

رئیس- در ماده ۳۴ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۳۵ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ماده ۳۵- تخلفات اداری دادستان و دادیاران دیوان محاسبات در انجام وظایف ناشی از اجرای این قانون طبق دستور رئیس کل در هیئتی مرکب از سه نفر از رؤسای شعب دیوان مورد رسیدگی و صدور رأی قرار می‌گیرد تقاضای تجدیدنظر از آراء هیئت مزبور در هیئت عمومی دیوان محاسبات رسیدگی و مورد رأی قرار می‌گیرد.

تبصره – اعضای هیئت رسیدگی به تخلفات مرکب از سه نفر از رؤسای شعب دیوان به انتخاب رئیس کل به استثنای رئیس شعبه‌ای که تخلف مربوط به اعضای آن شعبه است خواهد بود. ریاست هیئت در هرمورد باعضو ارشداست.

رئیس- در ماده ۳۵ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهاد رسیده قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

مقام معظم ریاست مجلس شورای ملی

احتراما پیشنهاد می‌نماید در لایحه دیوان محاسبات ماده ۳۵ حذف و تبصره آن بشرح زیر اصلاح و به عنوان ماده ۳۵ منظور شود.

ماده ۳۵- اعضای هیئت رسیدگی و تخلفات از بین رؤسای شعب دیوان محاسبات به استثنای رئیس شعبه ایکه تخلف مربوط به اعضای آن شعبه است از طرف رئیس کل انتخاب خواهد شد. اعضای هیئت یک نفر را از بین خود برای ریاست جلسه انتخاب خواهند نمود. باتقدیم احترام- کریم اهری

رئیس- ماده ۳۶ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ماده ۳۶- آئین نامه اجرائی این قانون در مورد تخلفات اداری و مجازاتهای مربوط و نحوه رسیدگی و موارد تجدید نظر براساس قانون استخدام کشوری پس از تصویب کمیسیون‌های استخدام و دادگستری مجلسین و همچنین آئین نامه نحوه رسیدگی و حسابرسی حسابها و سایر مقررات مورد لزوم برای انجام امور مندرج در این قانون پس از تصویب کمیسیون بودجه مجلس شورای ملی به‌ موقع اجرا گذارده خواهد شد.

وزارت دارایی مکلف است ظرف سه ‌ماه از تاریخ تصویب این قانون آئین‌نامه‌های مذکور را تهیه و برای تصویب به‌ مجلس شورای ملی تقدیم نماید.

رئیس- در ماده ۳۶ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادهای رسیده قرائت می‌شود.

(به ‌شرح زیر خوانده شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی

پیشنهاد می‌نماید در ماده‌ ۳۶ لایحه قانون دیوان محاسبات عبارت «پس از تصویب کمیسیون بودجه مجلس شورای ملی» به ‌عبارت «پس از تصویب کمیسیون دارایی مجلس شورای ملی » تبدیل شود.

با تقدیم احترام- محمود طلوعی

مقام معظم ریاست مجلس شورای ملی

احتراماً پیشنهاد می‌نماید در مواد ۱۵ و ۳۶ لایحه دیوان محاسبات آیین‌نامه‌های مربوط به ‌تصویب کمیسیون دارایی مجلسین برسد.

با تقدیم احترام- امان‌الله ریگی

رئیس- ماده ۳۷ قرائت می‌شود.

(به ‌شرح زیر خوانده شد)

ماده۳۷‌ـ مستشاران اصلی و علی‌البدل و دادستان دیوان پس از انتخاب و قبل از شروع به‌ کار در هئیت عمومی دیوان سوگند یاد می‌کند که وظایف خود را در کمال صحت و درستی انجام داده و رعایت مصالح کشور را در اجرای این قانون بنمایند.

رئیس- در ماده ۳۷ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) ماده ۳۸ قرائت می‌شود.

(به‌ شرح زیر خوانده شد)

ماده۳۸ـ قانون دیوان محاسبات مصوب دی‌ماه ‌۱۳۱۲ و مواد اصلاحی آن و کلیه قوانین و مقررات خاص در مواردی که با این قانون مغایر است از تاریخ اجرای این قانون ملغی است.

تبصره۱ـ این قانون ناقض مقررات قانون برنامه چهارم کشور مصوب ۲۷ اسفندماه ۱۳۴۶ نخواهد بود.

تبصره۲ـ تا زمانی‌ که آیین‌نامه‌های اجرایی این قانون به ‌تصویب نرسیده مقررات آیین‌نامه‌های مورد عمل تا حدی که با مفاد این قانون مغایر نباشد قابل اجرا خواهد بود.

رئیس- در ماده ۳۸ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) لایحه و پیشنهادها برای شور دوم به ‌کمیسیون‌های مربوط ارجاع می‌شود.

- اعلام وصول و قرائت‌نامه مجلس سنا راجع به لایحه برنامه و بودجه کشور

۸- اعلام وصول و قرائت‌نامه مجلس سنا راجع به لایحه برنامه و بودجه کشور

رئیس- لایحه‌ای از مجلس سنا رسیده است که قرائت می‌شود.

(به ‌شرح زیر خوانده شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی

عطف به نامه ۱۹۱۶۷ مورخ ۲۲/۱۱/۱۳۵۱ آن مجلس محترم گزارش کمیسیون شماره ۱۱ (برنامه) در قبال لایحه شماره ‌۵۱۵۲ مورخ ۱۷/۱۰/۱۳۵۱ دولت راجع به برنامه و بودجه کشور در جلسه روز شنبه پنجم اسفندماه ‌۱۳۵۱ مطرح گردید و به ‌تصویب مجلس سنا رسید.

اینک لایحه قانون مزبور که اصلاح شده است جهت تصویب مجدد آن مجلس محترم به ‌ضمیمه ایفاد می‌گردد.

رئیس مجلس سنا- جعفر شریف امامی

رئیس- اصلاحات مجلس سنا به کمیسیون‌های مربوط ارجاع می‌شود.

- طرح و تصویب گزارش کمیسیون کشاورزی و منابع راجع به لایحه منتفی بودن اصلاح بند ۴ تبصره یک ماده ۴ قانون جنگل‌ها و مراتع مصوب سال ۱۳۳۸ و ابلاغ به دولت

۹- طرح و تصویب گزارش کمیسیون کشاورزی و منابع راجع به لایحه منتفی بودن اصلاح بند ۴ تبصره یک ماده ۴ قانون جنگل‌ها و مراتع مصوب سال ۱۳۳۸ و ابلاغ به دولت

رئیس- گزارش کمیسیون کشاورزی و منابع طبیعی راجع به منتفی بودن اصلاح بند ۴ تبصره یک ماده ‌۴ قانون جنگل‌ها و مراتع مصوب سال ‌۱۳۳۸ مطرح است قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

گزارش از کمیسیون کشاورزی و منابع طبیعی به مجلس شورای ملی

کمیسیون کشاورزی و منابع طبیعی در جلسه روز دوشنبه ۱۳۵۱/۱۱/۳۰ باحضور آقای دکتر همایونفر معاون وزارت کشاورزی و منابع طبیعی لایحه ارسالی از مجلس سنا به شماره ۳۲۳۵۸ مورخ ۱۳۴۲/۱۰/۱۲ مربوط به تصویبنامه شماره ۸۹۵۲/ت ۱۳۴۱/۱۰/۱۶ دولت راجع به اصلاح بند ۴ تبصره یک ماده ۴ قانون جنگلها و مراتع مصوب سال ۱۳۳۸ را که در جلسه روز سه شنبه ۱۳۵۱/۱۱/۱۰ وصول آن از مجلس سنا اعلام و به شماره ۵۷۷ چاپ گردیده است مورد رسیدگی قرارداد و پس از توضیح نمایندگان دولت کمیسیون نظر مجلس سنا را دائر بر منتفی بودن موضوع تصویبنامه فوق به موجب قانون حافظت و بهره برداری از جنگلها و مراتع مصوب سال ۱۳۴۶ تأیید و تصویب کرد.

اینک گزارش آنرا به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

مخبر کمیسیون کشاورزیو منابع طبیعی – مهندس نظمی.

رئیس- نسبت به گزارش کمیسیون نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به گزارش کمیسیون رأی می‌گیریم خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. لایحه به دولت ابلاغ می‌شود.

- طرح و تصویب گزارش شور دوم کمیسیون امور خارجه راجع به لایحه کنوانسیون منع تکمیل و توسعه و تولید و ذخیره سلاحهای باکتریولوژیک (بیولوژیک) و سمی و انهدام سلاحهای مذکور و ارسال به مجلس سنا

۱۰- طرح و تصویب گزارش شور دوم کمیسیون امور خارجه راجع به لایحه کنوانسیون منع تکمیل و توسعه و تولید و ذخیره سلاحهای باکتریولوژیک (بیولوژیک) و سمی و انهدام سلاحهای مذکور و ارسال به مجلس سنا.

رئیس- گزارش شور دوم کنوانسیون منع تکمیل و توسعه و تولید و ذخیره سلاحهای باکتریولوژیک (بیولوژیک) و سمیو انهدام سلاحهای مذکور مطرح است قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

گزارش شور دوم از کمیسیون امور خارجه به مجلس شورای ملی

کمیسیون امور خارجه در جلسه روز شنبه ۱۳۵۱/۱۱/۲۸ باحضور آقای دکتر غلامرضا تاجبخش معاون وزارت امورخارجه لایحه شماره ۵۱۶۶۶ مورخ ۱۳۵۱/۱۰/۲۴ دولت راجع به منع تکمیل و توسعه و تولید و ذخیره سلاحهای باکتریولوژیک (بیولوژیک) و سمی و انهدام سلاحهای مذکور را که گزارش شور اول آن به شماره ۵۹۳ چاپ گردیده است برای شور دوم مورد رسیدگی قرارداد و مصوبه شور اول را عینا تأیید و تصویب کرد.

اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

لایحه قانون کنوانسیون منع تکمیل و توسعه و تولید و ذخیره سلاحهای باکتریولوژیک (بیولوژیک) و سمی و انهدام سلاحهای مذکور

ماده واحده – کنوانسیون راجع به منع تکمیل و توسعه و تولید و ذخیره سلاحهای باکتریولوژیک (بیولوژیک) و سمی و انهدام این سلاحها مشتمل بر یک مقدمه و پانزده ماده که بنام دولت شاهنشاهی ایران در مسکو، واشنگتن و لندن به امضاء رسیده است تصویب و اجازه تسلیم اسناد تصویب آن داده می‌شود.

مخبر کمیسیون امور خارجه- مهروش صفی نیا (مستوفی).

رئیس- ماده واحده مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) کلیات آخر لایحه نظری نیست؟ (اظهاری نشد) نسبت ماده واحده و کلیات آخر لایحه رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. لایحه برای تصویب به مجلس سنا فرستاده می‌شود.

- طرح و تصویب گزارش یک فوریتی کمیسیون امور استخدام و سازمانهای اداری راجع به لایحه اصلاح قانون امور استخدامی وزارت امور خارجه مصوب خرداد ۱۳۴۸ و ابلاغ به دولت

۱۱- طرح و تصویب گزارش یک فوریتی کمیسیون امور استخدام و سازمانهای اداری راجع به لایحه اصلاح قانون امور استخدامی وزارت امور خارجه مصوب خرداد ۱۳۴۸ و ابلاغ به دولت.

رئیس- گزارش یک فوریتی لایحه اصلاح قانون امور استخدامی وزارت امور خارجه مطرح است قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

گزارش از کمیسیون امور استخدام و سازمانهای اداری به مجلس شورای ملی

کمیسیون امور استخدام و سازمانهای اداری در جلسه روز شنبه ۱۳۵۱/۱۱/۲۸ باحضور آقای دکتر غلامرضا تاجبخش معاون وزارت امور خارجه لایحه شماره ۵۲۲۵۸ مورخ ۱۳۵۱/۱۱/۲ دولت راجع به اصلاح قانون امور استخدامی وزارت امور خارجه را که وصول آن از مجلس سنا با قید یک فوریت در جلسه روز یکشنبه ۱۳۵۱/۱۱/۲۲ اعلام و فوریت آن در همان جلسه به تصویب رسیده و به شماره ۶۰۰ چاپ گردیده است مورد رسیدگی قرارداد و مصوبه مجلس سنا را عینا تأیید و تصویب کرد.

اینک گزارش آنرا یه مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

لایحه قانون اصلاح قانون امور استخدامی وزارت امورخارجه مصوب خرداد ۱۳۴۸

ماده واحده- قسمت اخیر ماده واحده قانون امور استخدامی وزارت امورخارجه مصوب ۱۲ خرداد ۱۳۴۸ بشرح زیر اصلاح می‌شود.

دولت مکلف است حداکثر تاسه سال از تاریخ تصویب مقررات مصوب کمیسیونهای دارائی و استخدام و خارجه مجلسین اصلاحاتی را که ضمن اجرای آن لازم بداند تعیین و براساس آن اصلاحات لایحه قانونی نهائی را تهیه و به مجلسین تقدیم دارد و تا تصویب نهائی لایحه مذکور و مقررات مصوب کمیسیونهای موضوع این ماده اعتبار قانونی خواهد داشت.

مخبر کمیسیون امور استخدام و سازمانهای اداری – رضاپیرزاده.

گزارش از کمیسیون امور خارجه به مجلس شورای ملی

کمیسیون امور خارجه در جلسه روز شنبه ۱۳۵۱/۱۱/۲۸ باحضور آقای دکتر غلامرضا تاجبخش معاون وزارت امور خارجه لایحه ارسالی از مجلس سنا راجع به اصلاح قانون امور استخدامی وزارت امورخارجه را مورد رسیدگی قرارداد و مصوبه کمیسیون امور استخدام و سازمانهای اداری را عینا تأیید و تصویب کرد. اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

مخبر کمیسیون امور خارجه- مهروش صفی نیا (مستوفی).

گزارش از کمیسیون دارائی به مجلس شورای ملی

کمیسیون دارائی در جلسه ۱۳۵۱/۱۱/۲۸باحضور نمایندگان دولت لایحه ارسالی از مجلس سنا راجع به اصلاح قانون امور استخدامی وزارت امور خارجه را مورد رسیدگی قرارداد و مصوبه کمیسیون امور استخدام و سازمانهای اداری را در این مورد تأیید و تصویب کرد.

اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تدیم می‌دارد.

مخبر کمیسیون دارائی – امان الله ریگی.

رئیس- ماده واحده مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) کلیات آخر لایحه نظری نیست؟ (اظهاری نشد) نسبت ماده واحده و کلیات آخر لایحه رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. لایحه به دولت ابلاغ می‌شود.

- ختم جلسه

۱۲- ختم جلسه.

رئیس- چون مطلب دیگری در دستور نداریم با اجازه خانمها و آقایان جلسه امروز را ختم می‌کنیم تاریخ و دستور جلسه آینده بعدا به اطلاع همکاران محترم خواهد رسید.

(ساعت یازده و پانزده دقیقه جلسه ختم گردید)

رئیس مجلس شورای ملی- عبدالله ریاضی.