مذاکرات مجلس شورای ملی ۵ تیر ۱۳۴۸ نشست ۱۴۱
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری بیست و دوم | تصمیم‌های مجلس | قوانین انقلاب شاه و مردم |
مذاکرات مجلس شورای ملی
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز پنجشنبه ۵ تیر ۱۳۴۸ نشست ۱۴۱
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره ۲۲
جلسه: ۱۴۱
فهرست مطالب:
۱- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل
۲- بیانات قبل از دستور آقایان: دکتر رفعت- دکتر بهبانی- کریم بخش سعیدی- آموزگار- موسوی ماکویی- دکتر کیان
۳- تصویب صورتجلسه
۴- تقدیم دو فقره لایحه به وسیله آقای قوام صدری معاون وزارت دارایی
۵- تقدیم یک فقره لایحه به وسیله آقای دکتر احمدی معاون وزارت منابع طبیعی
۶- تقدیم یک نامه به وسیله آریالای دکتر مهندس بهبودی
۷- طرح و تصویب گزراش شور دوم کمیسیون اصلاحات ارضی و تعاون روستایی راجع به تشکیل بانک تعاون کشاورزی ایران و ارسال به مجلس سنا
۸- تقدیم یک فقره سؤال به وسیله آقای فرهادپور
۹- طرح و تصویب گزارش یک شوری کمیسیون بودجه راجع به اجازه پرداخت سهمیه دولت شاهنشاهی ایران در دبیرخانه همکاری عمران منطقه‌ای و مؤسسه تحقیقات فرهنگی و اطاق مشترک بازرگانی و صنعتی منطقه‌ای همکاری عمران منطقه‌ای و ارسال به مجلس سنا
۱۰- طرح و تصویب گزارش یک شوری کمیسیون بودجه راجع به اجازه پرداخت سهمیه دولت شاهنشاهی ایران در مؤسسه توسعه اقتصادی و ارسال به مجلس سنا
۱۱- اعلام وصول و قرائت نامه مربوط به یک فقره لایحه قانونی از مجلس سنا
۱۲- طرح و تصویب یک فوریت لایحه مربوط به ضبط اموال تیمور بختیار سپهبد بازنشسته
۱۳- اعلام وصول و قرائت نامه‌های مربوط به سه فقره لایحه قانونی از مجلس سنا
۱۴- تقدیم دو فقره سؤال به وسیله آقای دکتر طالع
۱۵- اعلام‌نظر مجلس شورای ملی راجع به لایحه سازمان بنادر و کشتیرانی واصله از مجلس سنا
۱۶- ختم جلسه
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز پنجشنبه (۵) تیرماه ۱۳۴۸
| مجلس ساعت نه صبح بریاست آقای عبدالله ریاضی تشکیل گردید. |
- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل
۱- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل
رئیس- اسامی غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود.
غائبین با اجازه
- آقایان دکتر حکمت- دکتر مدنی- مهندس سهم‌الدینی- بدر صالحیان- معزی- رامبد- مصطفوی نائینی- اولیاء- دکتر امامی خوئی- کاسمی- دکتر رفعت- تیمسار وحدانیان- بهنیا- دکتز متین- دکتر بهبانی- آموزگار- مهندس اردلان- مهندس جلالی نوری- دکتر خیراندیش- خانلر قراچورلو- مهندس برومند- جهانشاهی- شاهنده- مهندس قادرپناه- ارسنجانی- پرویزی- بانو جهانبانی- دکتر خطیبی- مهندس ریاحی- شیخ‌الاسلامی- شیخ بهائی- دکتر کفائی- کلانتر هرمزی- کیوان- مسعودی- دکتر موثقی- دکتر وحیدنیا- دکتر وفا.
غائبین مریض
- آقایان بوشهری- پرفسور مخبر فرهمند- اصولی- فیاض- مؤید امینی- بانو دکتر دولتشاهی- روستا- دکتر صفائی- پاینده.
- بیانات قبل از دستور آقایان: دکتر رفعت- دکتر بهبانی- کریم‌بخش سعیدی- آموزگار- موسوی ماکوئی- دکتر کیان
۲- بیانات قبل از دستور آقایان: دکتر رفعت- دکتر بهبانی- کریم‌بخش سعیدی- آموزگار- موسوی ماکوئی- دکتر کیان
رئیس- نطق‌های قبل از دستور را شروع می‌کنیم آقای دکتر رفعت تشریف بیاورید.
دکتر رفعت- با اجازه جناب آقای رئیس و همکاران محترم.
مفتخرم که به عنوان یک نماینده جنوب ایران مراتب سپاس ساکنین استان بنادر را به پیشگاه معظم شاهنشاه آریامهر بمناسبت مسافرت جناب آقای نخست‌وزیر و هیئت محترم دولت به استان بنادر و جزائر خلیج‌فارس و دریای عمان تقدیم بدارم (احسنت).
بدستور رهبر عالیقدر ملت ایران مسافرت دسته جمعی هیئت دولت از سال ۱۳۳۸ آغاز گردید شاهنشاه آریامهر و عدالت‌پرور ما به تمام کشور خاصه نسبت بساکنین استان بنادر و کرانه‌های خلیج فارس توجه مخصوص مبذول می‌فرمایند (صحیح است).
در مسافرت در شعاعی در حدود یکهزار و پانصد کیلومتر از چاه بهار تا برازجان و بازدید از مناطق جاسک- میناب- بندرعباس- قشم- هرمز- بندر لنگه- بندر بوشهر همه جا مردم یک درخواست مشترک داشتند و آن رفع بی‌آبی بود تنهادر یک محل این درخواست طرح نشد و آن میناب بود.
بمحض اینکه چرخهای اتومبیل حامل نخست‌وزیر و هیئت دولت در جریان آب رودخانه بدون پل میناب قرار گرفت گوئی صدای جریان آب از طرف ساکنین استان بنادر و جزائر خلیج فارس و دریای عمان برای هیئت دولت حامل پیامی بود، آن پیغام این بود.
شما بیائید با ایجاد سد میناب مردم این قسمت از جنوب ایران را از خطر بی‌آبی نجات دهید.
آقایان همکاران محترم رودخانه آب شیرین میناب که تغییرات آبی آن بین سه تا ۴۸۳ مترمکعب در ثانیه بر حسب فصول مختلف سال است چنانچه سدی در جلوی آن بسته شود علاوه بر اینکه ۱۱ هزار هکتار زمین زراعتی را مشروب ساخته طبق نظر کارشناسان قادر است آب بندر عباس و لنگه را تأمین نماید.
شهرستان میناب که از لحاظ زراعتی یک هند کوچک است تمام محصولات هندوستان در آنجا بخوبی بعمل آمده و هر هکتار زمین آب یکصد و پنجاه تن گوجه‌فرنگی می‌دهد.
شاهنشاه بزرگ ما با احاطه کاملی که نسبت به طرحهای عمرانی کشور دارند هنگام افتتاح اسکله بندرعباس دستور مؤکد برای ساختن سد میناب صادر فرمودند و پس از اینکه دستور همایونی شرف صدور یافت ساختمان این سد در برنامه عمرانی چهارم قرار گرفت امیدوارم که دولت با صرفه‌جوئی‌های لازم در مخارج موفق بساختمان این سد بشود. ساختمان سد میناب منطبق بر اصول عمرانی و اقتصادی است به این معنی که هر مقدار خرج آن شود بازده داشته و بزودجی مخارج آن مستهلک خواهد شد.
همکاران گرامی میناب با آن شرائط حاصلخیز هنوز طرح برق ندارد و ۳۴ کیلومتر از راه آن بدون اسفالت است که امیدوارم با کمک هیئت دولت درست شود.
آقای نخست‌وزیر در همه جا شخصاً با حوصله خاصی بگفته‌های مردم و اعضاء انجمنهای شهر و خواسته‌های آنها توجه می‌فرمومدند و مایل بودند گرفتاریهای مردم را از دهان خود آنها بشنوند.
آقای نخست‌وزیر دستور فرمودند که قسمتی از آزمایشگاه کشاورزی ورامین فوراً بمیناب منتقل گردد امیدوارم که جناب آقای وزیر محترم کشاورزی این دستور آقای نخست‌وزیر را در اسرع وقت انجام داده تا کمکی بزراعت میناب شود.
در بندر لنگه- بوشهر- برازجان هیئت محترم دولت از بیمارستانهائی که با خرج شرکت شیلات جنوب توسط سازمان عمران امدادی بنادر و جزائر جنوب نگهداری می‌شود بازدید فرموده و چون بیمارستان بندر لنگه دارای بخش داخلی نبود شرکت شیلات جنوب مجدداً تعهد کرد که مبلغ ده میلیون ریال در اختیار سازمان عمران بنادر و جزائر جنوب گذارده و نیز درمانگاهی در جزیره کیش و بیمارستانی در بندر دیر توسط سازمان خیریه کمکهای بهداشتی و درمانی کشور و شیلات جنوب ساخته و تحویل گردد.
در این مسافرت در همه جا شاهد احساسات پرشور مردم نسبت به رهبر عالیقدر ملت ایران و خاندان جلیل سلطنت بودیم امیدواریم این مسافرت که در اجرای دستورات مؤکمد شاهنشاه آریامهر برای کمک بساکنین استان بنادر و جزائر خلیج فارس و دریای عمان انجام یافته میمون و مبارک باشد (احسنت).
رئیس- آقای دکتر بهبهانی بفرمائید.
دکتر بهبهانی- با اجازه مقام محترم ریاست و همکاران گرامی، شرح مسافرت دولت جناب آقای هویدا به استان ساحلی چند روز مسأله حاد و جزء اخبار مهم داخلی کشور و قابل توجه عموم مردم قرار گرفت، این مسافرت که بنا باراده شاهنشاه بزرگ ایران بخاطر بررسی اوضاع و احوال مردم مناطق مختلف کشور و بررسی نیازمندیها و احتیاجات ضروری و بوجود آوردن زندگی بهتر و آرامش بیشتر و آسایش کاملتری برای عموم هموطنان ما انجام می‌گیرد مورد سپاس و قدردانی بی‌پایان عموم ایرانیان مقیم کشور و خارج از کشور قرار دارد (صحیح است) مطلبی که اینجا بعرض همکاران محترم باید برسانم این است که واقعاً موقعیکه هیئت دولت از نزدیک احتیاجات مناطق را بررسی می‌کنند بهتر می‌توانند نیازمندیهای قسمت‌های مختلف کشور را درک کنند و باز بهتر می‌توانند تصمیم بگیرند (صحیح است) و نسبت به رفع نیازمندیهای مردم اقدام بفرمایند بخصوص در فصولیکه این فصول از نظر مردم آنجا طاقت‌فرسا و ناراحت کننده است و احتیاجات عموئمی مردم در این فصل بیشتر بچشم می‌خورد، آنچه که بنده شاهد بودم و بالصراحه می‌توانم عرض کنم تصمیم قاطع و درایت کاملی بود که جناب آقای هویدا و دولت ایشان در مورد بررسی احتیاجات منطقه در تمام نقاط می‌گرفتند و بلافاصله دستورات مؤکدی صادر می‌فرمودند که نیاز مردم در زمانی بسیار کوتاه و در شرایطی بسیار خوب رفع شود و بهتر از ایام گذشته و بیشتر از همه وقت مردم را راضی و خوشحال و مسرور می‌فرمودند، احساسات بی‌شائبه و حادی که تمامی افراد استان ساحلی با هر کیش و آئینی نسبت به شاهنشاه بزرگ ایران ابراز می‌فرمودند و توقعات بجا و بمورد و اساسی که از رئیس محترم دولت برای بهبود وضع معیشت و زندگی و منطقه خود ابراز می‌داشتند بهترین دلیل وطنپرستی و شاهدوستی ایرانیان مقیم استان ساحلی بشمار می‌رود (صحیح است) بنده امروز وظیفه خودم می‌دانم که بپاس این همه توجه و عنایاتی که شاهنشاه بزرگ ما و دولت آقای هویدا در پیروی از منویات خاص ذات اقدس شاهانه نسبت باین منطقه ابراز فرمودند مراتب سپاس و قدردانی آنها را به پیشگاه مبارک شاهانه تقدیم بدارم و دوام خدمتگزاری دولت آقای هویدا را در اجرای منویات شاهنشاه عظیم‌الشأن آرزو کنم (احسنت) از بقیه وقتم استفاده نمی‌کنم و با اجازه مقام ریاست به آقای دکتر کیان می‌دهم.
(احسنت- احسنت).
رئیس- آقای سعیدی بفرمائید.
کریم بخش سعیدی- با اجازه مقام معظم ریاست و همکاران ارجمند و عزیز.
اختلافات مرزی ما با کشور عراق سابقه‌ای طولانی دارد که ملت و دولت ایران همواره برعایت حقوق همسایگی و هم کیشی و به پیروی از سیاست صلحجوئی و بزرگواری شاهنشاه خود جانب اغماض را مراعات و کوشیده است که تجاوزات متوالی و مسلم حکومت عراق را از مجرای سیاسی فیصله کند تا آنجا که دولت حسن‌البکر بخود حق این جسارت را داد که احترام پرچم مقدس ایران را که بر فراز کشتیها در اهتزاز هستند نادیده بگیرد و بر آفتاب درخشان پرچم ایران جاهلانه چشم بدوزد و کودکانه با دم شیر بازی کند چون هر یک از نمایندگان محترم مجلس سخنگوی تمام ملت ایران هستند و در اینمورد مطلبی را ناگفته نگذارده‌اند بنده در نظر نداشتم که با تکرار مکررات اوقات نمایندگان محترم را مشغول بدارم ولی از آنجا که اخیراً دولت بعثی عراق به خیال باطل خود به منظور ایجاد تفرقه بین ملت ایران نغمه جاهلانه‌ای ساز کرده انزجار و تنفرات قاطبه مردم ایران را به حساب تنها شیعیان محسوب و باصطلاح اهل تسنن را بی‌تفاوت قلمداد نموده است لذا از این کوته فکری تأثر فوق‌العاده حاصل کردم که با کسب اجازه واقعیتی را به عرض مجلس محترم می‌رسانم.
آقای حسن‌البکر و عمال او بدانند که ایرانی دارای هر عقیده و مذهب باشد ایرانی است توجه مختصری بتاریخ چند هزار ساله ایران حقیقتی را بر همگان روشن می‌کند که ایرانیان که خون پاک داریوش را در رگهای خود دارند در مقابل بیگانگان و عوامل نشان‌دار استعمار که بمقدسات ملی ایران باتحاد و هم‌آهنگی ایرانیان بدرجه وفاداری و یکپارچگی کلیه اقوام و طوایف ایران آشنا نباشند یا خود را آشنا نشان ندهند یک دل و یک جان دوشادوش فرزندان رشید ایران یعنی سربازان فداکار و از جان گذشته شاهنشاه عظیم‌الشأن بزرگ ارتشتاران درس تاریخ و عبرت خواهند آموخت.
آقای حسن‌البکر شما که به خیال خود سنگ تفرقه در بین ایرانیان انداخته و تفاوت بین شیعه و سنی را در تبلیغات ناشیانه خود عنوان کرده‌اید، در بین ایرانیانیکه عمال شما ناجوانمردانه غارتشان کرده‌اند، هم شیعه وجود داشت و هم سنی عمال شما می‌دانستند بلوچستانیهائی را که وحشیانه طرد و غارت می‌کنند سنی هستند شما با چه رو و چه حسابی مدعی وجود اختلاف یا ایجاد تفاوت بین شیعه و سنی هستید.
جناب آقای رئیس، نمایندگان محترم- اگر چه بیان این حقیقت برای اینجانب که یک نفر بلوچ هستم بسیار تلخ و اندوهبار است لکن ناچارم عرض کنم که چه بسیار بلوچستانی اهل تسنن که بجرم ایرانی بودن با یکدست لباس پاره از عراق طرد و با کمال درماندگی باینجانب مراجعه کرده‌اند که عده‌ای را با هزینه خود و بقیه را با کمک جناب آقای خطیبی مدیر عامل محترم شیر و خورشید سرخ به محل اعزام و موجبات سکونت و معیشت آنان فراهم آمده است که وظیفه‌دار هستم از جناب آقای دکتر خطیبی صمیمانه تشکر کنم.
خوشوقتم که در تأیید عرایضم تلگراف و رونوشت و تلگرافات متعددی را که از طرف علماء اهل تسنن فرهنگیان- کشاورزان- بازرگانان- کارگران و عشایر سنی مذهب بلوچستان رسیده و عموماً از تصمیم دولت در مورد لغو قرارداد تحمیلی و استعماری ۱۳۱۶ پشتیبانی و از روش حکومت جابرانه عراق نسبت بایرانیان عمیقاً ابراز تنفر کرده‌اند، قرائت می‌نمایم. در پایان تصریح می‌کنم که ملت شرافتمند ایران همواره به ملت نجیب عراق بچشم برادری نگریسته و پیوندهای قلبی و معنوی را که از علائق دیرین مذهبی و روابط صمیمانه همسایگی سرچشمه می‌گیرد گرامی داشته و حساب رفتار عوامل دولت کودتائی عراق را با عقاید واقعی و قلبی مردم آن مملکت جدا می‌داند تردید ندارم که برادران عراقی ما نیز همین احساسات را نسبت بملت ایران دارا بوده و شواهد زیادی در دست هست که ملت عراق از رفتار ناجوانمردانه و دور از هر گونه اصول انسانی حکومت تحمیلی خود منزجر و قلباً ناراحت هستند.
بنده صمیمانه رفع مشکلات موجود بین دو ملت را از خداوند متعال خواستار و از طرف کلیه مرزداران بلوچستان با صدای بلند در این مکان مقدس عرض می‌کنم. چو ایران نباشد تن من مباد بر این بوم و بر زنده یک تن مباد جاوید شاهنشاه صلحدوست و عدالت‌پرور. پاینده ایران موفق و منصور باد ارتش دلیر و برومند ایران.
تلگرافاتی هم بحضور مبارک شاهنشاه مخابره شده و رونوشت آنها را هم برای بنده فرستاده‌اند که چون زیاد است بنده فقط بقرائت دو سه تلگراف اکتفا می‌کنم و آنها را ت قدیم مقام ریاست می‌کنم «پیشگاه مبارک بندگان اعلیحضرت شاهنشاه دادگستر رهبر خردمند ملت ایران ارواحنا فداه- با نهایت احترام به عرض خاکپای مبارک می‌رساند دولت اسماً مسلمان عراقی که که بوئی از مسلمانی نبرده در این اواخر موجبات آزار و اذیت برادران ایرانی ما را که در عراق بوده‌اند فراهم نموده قاطبه مردم چاه بهار در اجتماع بزرگی که برای ابراز تنفر و انزجار از این اعمال غیر انسانی تشکیل داده مصمم شده‌اند که مراتب ذیل را بشرف عرض مبارک شاهنشاه آریامهر برسانند:
- ۱- کلیه طبقات مردم چابهار از روحانیون- کشاورزان-کارگران- صیادان- بازرگانان- فرهنگیان از رفتار غیر انسانی مأمورین عراقی ابراز تنفر و انزجار می‌نمایند.
- ۲- بفرمان مبارک اطیعواالله و اطیعوالرسول و اولوالامر منکم که هادی و راهنمای دائمی جامعه اهل سنت است تمام طبقات جان بر کف مهیای اجرای اوامر مبارک همایونی برای دفاع از وجب بوجب خاک میهن عزیز می‌باشند.
- ۳- کلیه طبقات از الغای قرارداد شوم ۱۳۱۶ و تصمیمی که در این باره گرفته شده پشتیبانی خود را به شرف عرض می‌رسانند.
- ۴- با نهایت عجز از پیشگاه مبارک شاهنشاه محبوب و دادگستر که پایه‌های تخت سلطنتش در قلب ملت ایران جا دارد استدعا می‌نمائیم بدولت امر فرمائید بنحو مقتضی اجازه ندهد خون برادران عزیز ما که بر اثر اعمال بی‌شرمانه مأمورین عراقی جان سپرده‌اند پایمال گردد.
جان‌نثاران اهالی بندر چابهار- رونوشت جهت استحضار جناب آقای سعیدی نماینده محترم ارسال می‌گردد متمنی است جریان را جهت استحضار نمایندگان محترم ملت ایران و جهانیان در مجلس شورای ملی اعلام فرمایند.
با احترام از طرف اهالی بندر چابهار محمد داودی- محمدنور- ارجمندی- احمد کسری- مظهری- صمدی‌زاده- نورمحمد بلوچ- محمدحسین عارفی و عده زیادی امضای دیگر.
تلگراف دیگر که باز رونوشت آن را ببنده فرستاده‌اند قرائت می‌کنم:
«پیشگاه مبارک بندگان اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر ارواحنا فداه با نهایت ادب و احترام بعرض مبارک می‌رساند. اخباری که از طرز رفتار وحشیانه عمال دولت بعثی عراق می‌رسد موجب ناراحتی گردیده روحانیون و اهالی ایرانشهر در اجتماع عظیمی که در مسجد جامع برگزار گردید قطعنامه صادر نمودند که مفاد آنرا بشرفعرض مبارک پدر تاجدار می‌رساند:
- ۱- قاطبه روحانیون و اهالی ایرانشهر و جامعه اهل تسنن از تصمیمیکه درباره الغای قرارداد شوم ۱۳۱۶ گرفته شده پشتیبانی کامل نموده و با ابراز شعف و خورسندی از این تصمیمی که آرزوی دیرینه ملت ایران بود روحانیان- کارگران- کشاورزان- فرهنگیان- بازرگانان تمام برای ایثار جان و مال خود در راه احقاق حق ملت عزیز ایران آمادگی خود را اعلام می‌دارند.
- ۲- قاطبه مردم بلوچستان از رفتار غیر انسانی و وحشیانه عمال دولت عراق که گذشته از غیر انسانی بودن مخالف و مغایر قوانین بین‌المللی است روا داشته‌اند شدیدترین تنفر و انزجار خود را ابراز می‌دارند.
- ۳- رفتار قرون وسطائی شرطه‌های عراقی در شأن هیچ فرد مسلمانی حتی با افراد غیر مسمان هم نیست چه رسد به آنکه با جمعی از پیروان قرآن هم باشد لذا اعمال خلاف انسانیت آنان را بدین وسیله محکوم می‌نمایند در خاتمه از پیشگاه مبارک پدر تاجدار عاجزانه استدعا می‌نمائیم که اوامر مبارک شرفصدور یابد تا دولت از این اعمال غیر انسانی از راههای مقتضی جلوگیری نمایند.
رونوشت جهت اطلاع جناب آقای سعیدی نماینده محترم بلوچستان ارسال تمنا داریم مراتب را باستحضار نمایندگان محترم مجلس شورای ملی برسانند»
تلگراف دیگر باین شرح است:
«ریاست محترم مجلس شورای ملی رونوشت جناب آقای سعیدی وکیل محترم مجلس اینجانبان روحانیون و عموم مردم بلوچستان پشتیبانی خود را از اقدامات دولت در مورد استیفای حقوق ملت ایران در اروندرود و انزجار مانرا از اعمال غیر انسانی عمال عراق نسبت به ایرانیان مقیم آن کشور اعلام می‌داریم. از طرف روحانیون و قاطبه مردم بلوچستان خطیب مسجد جامع اهی‌سنتز زاهدان مولوی عبدالعزیز» ملاحظه می‌فرمائید که نامه‌ها و تلگرافها بسیار زیاد است ولی چون وقت کم است و عده‌ای از همکاران می‌خواهند صحبت بفرمایند بعرایضم خاتمه می‌دهم و همه اینها را حضور ریاست محترم تقدیم می‌کنم (احسنت- احسنت).
رئیس- آقای آموزگار بفرمائید.
آموزگار- با اجازه مقام ریاست، عرض بنده در این جلسه پیرامون مسافرت هیئت دولت به بنادر و جزائر و سواحل جنوبی ایران است قبل از شروع مطلب وظیفه دارم که درود و سپاس بی‌پایان مردم سواحل و بنادر و جزایر ایران را به پیشگاه مقدس شاهنشاه آریامهر که به دولتها امر صادر می‌فرمایند که از نزدیک وضع زندگی مردم را در آن نقاط ببینند و برای بهبود و رفاه و آسایش آنها چاره‌جوئی کنند تقدیم بدارم و از جناب آقای هویدا و اعضای دولت و مسؤول ین و متصدیان امور که دراین گرمای سخت بنادر پنج روز طی طریق کردند و مناطق را مورد بازدید قرار دادند و حرفهای مردم را شنیدند تشکر نمایم، احساساتی که در آنجا از طرف مردم ابراز می‌شد بقدری عمیق و صمیمانه بود که حدی بر آن متصور نیست و این احساسات صادقانه و پر شور نسبت به رهبر خردمند ملت ایران بود که در هر حال و همه جا بفکر آنهاست مردم اعم از شهری و ده‌نشین و شیعه و سنی حضوراً در نزد آقای رئیس‌الوزراء از سیاست دولت راجع به اروندرود پشتیبانی می‌کردند و ابراز انزجار خود را راجع به کارها و اعمال بی‌ویه حکومت عراق ابراز می‌داشتند فکر می‌کنم لازم باشد که جریان این مسافرت از بدو الی الختم بعرض همکاران محترم برسد و لذا تا آنجا که فرصت اجازه می‌دهد عرض می‌کنم، اولین جلسه هیئت دولت در استانداری بندر عباس تشکیل شد استاندار آنجا جناب آقای پیروز گزارش مبسوطی از وضع منطقه به عرض هیئت دولت رساند، گزارش بسیار جالبی بود و من از ایشان ممنونم همان حرفهائی که ما نمایندگان همیشه می‌گوئیم ایشان در مدت کوتاه مأموریت خود در محل درک کرده بودند و آنها را باطلاع هیئت دولت رسانیدند، البته در تمام صحبت‌ها و گزارش‌های ایشان توجه دولت به کمبودها و احتیاجات بود و همان چیزهائیست که مردم و ما از طرف مردم می‌خواستیم، بازدیدهائی که این پنج روزه هیئت دولت از بندر عباس و میناب و چاه‌بهار و جزایر هرمز و قشم و کیش و لاوان و بندر لنگه و بوشهر و برازجان کرد، با نبودن فرصت و وقت کافی لازم بود بعضی از وزراء که آن مناطق را ندیده بودنددر این سفر این نقاط را دیدند و متوجه شدند که آنچه ما داد می‌زنیم که بداد مردم آنجا باید بیشتر برسند درست است، همین آقای نخست‌وزیر در بدو زمامداریشان با جمعی از وزراء بآنجا تشریف برده بودند و منطقه را از نزدیک دیده بودند بنده باید بعرض برسانم که در بنادر و آن مناطق فرق زیادی حاصل شده یعنی بندرعباس که زمانی تبعیدگاه چاقوکشان بوده است در ظرف چند سال اخیر بفرمان شاهنشاه بزرگ ایران بندر آبادی شده و بندر و اسلکه وسیع و مجهزی بوجود آمده، همچنین در بوشهر، تأسیسات عظیم دیگری در بندر ایجاد شده اگر هنوز کشتی زیاد رفت و آمد نمی‌کند بخاطر نواقصی است که اداره بنادر و کشتیرانی مشغول رفع آن است و مدیر کل بنادر و کشتیرانی مشغول رفع آن است و مدیر کل بنادر و کشتیرانی که مردم خدمتگزاری است قول داد که تا شهریور این کار انجام بشود ان‌شاءالله این بنادر که تجهیز شد آمد و رفت کشتیها هم زیاد خواهد شد و اسلکه بنادر جزء از آن جمله اسکله لنگه را هم خواهند ساخت از برنامه‌های قبلی مقداری کار انجام شده است که دولت بازدید کرد و مقداری متأسفانه تاکنون انجام نشده است که باید انجام بشود راهسازی‌هائی در بنادر و سواحل در برنامه سوم تصویب شد از آن جمله راه لار و لنگه و بندرعباس و لنگه که برای شهرستان لنگه حیاتی است و راههای دیگری که این بنادر را به هم وصل می‌نماید این کارها در برنامه سوم باید انجام می‌گرفت ولی انجام نشد حالا هم اسمی از آنها نیست مردم درخواست داشتند که این راهها ساخته شود راه بوشهر بشیراز و راه بندرعباس به یزد مشغولند و تمام خواهد شد راه اساسی و بسیار مفیدی است اما از آن راههای فرعی خبری نیست بنده خواهش می‌کنم آن راهها که بنادر ما را به داخل و به یکدیگر وصل می‌کند مخصوصاً راه لنگه- لار- لنگه- عباسی انجام بدهند. سازمان برنامه در آن مناطق خدماتی انجام داده اعتباراتی برای راهسازی و فرودگاه و بندر و سدسازی داده است و همچنین برای کارهای دیگر اعتباراتی مرحمت کرده‌اند همین بیمارستانهائی که در بندر لنگه و بندر بوشهر و برازجان بوجود آمده از اعتبارات سازمان برنامه بوده است، خدمات سازمان بنادر و کشتیرانی نیز قابل تقدیر است وزارت آبادانی و مسکن هم خدماتی کرده و طرحهائی در سطح شهر و روستا انجام داده که باید ابراز رضایت کرد هر دستگاهی که خدمت کند ما و مردم آنها را تأیید و تقدیر می‌نمنائیم و موجبات رضامندی خاطر خطیر همایونی خواهد بود. سازمان عمران جنوب وابسته بشیر و خورشید از سازمانهائی است که خیلی خوب کار کرده است اعضای کمیسیون دارائی مجلس که دو ماه قبل در خدمتشان رفته بودیم و از محل و کارها بازدید فرمودند کارهای این سازمان خدمتگزار را دیدند و هیئت دولت که خدمات آنها را دیدند واقعاً تقدیر کردند و من نیز باید از این سازمان تشکر و تقدیر بکنم خدمات نیروی دریائی شاهنشاهی چشمگیر است در آن مناطق تیمسار رسائی به همه محبت داشته و دارند وطنپرستی ایشان و خدمات نیروی دریائی مورد تقدیر همه هست و همچنین خدماتی که شیلات جنوب کرده و باید آن را توسعه بدهند از آن جمله کمک به صیادان، خرید ماهی و میگو و فعالیتهائی در این حدود از جمله کارهای ارزنده‌ایست که من باید در اینجا از آنها یاد کنم. وزارت آموزش و پرورش در آنجا خدماتی را شروع کرده است مدارسی بوجود آمده دانشسرایعالی ساخته شده تعدادی از مدارس راه انداخته ولی کافی نیست یک مقداری از مدارس جدید معلم ندارد باید معلم فرستاد دبیر فرستاد و یادر محل تربیت کرد برای این قبیل کارها دستگاهها باید تقویت شوند و باید بهشان اعتبار داده شود تا بتوانند وظایف مربوط به خود را بنحو احسن انجام بدهند جناب آقای دکتر یگانه احتیاجاتی که ما در آن منطقه داریم باید باستحضار برسانم در درجه اول دولت باید اعتماد مردم را جلب کند جلب اعتماد مردم در یک مملکتی و در یک منطقه‌ای لازمه‌اش این است که آنچه می‌گویند و قول می‌دهند و آنچه مصلحت و مفید می‌دانند که برای آن منطقه بشود و در برنامه‌ها می‌آید باید انجام بشود صحیح نیست که وزارت منابع طبیعی مثلاً برود در دهات میناب و بندرعباس اراضی مردم را بعنوان مرتع و جنگل بگیرد بدون اینکه لازم داشته باشد و یا بدردش ب خورد و یا برای کارهای عمرانی لازم داشته باشد هر مقدار لب دریا یا ساحل و یا جزائر و بنادر دولت برای کارهای عمرانی زمین می‌خواهند در اختیار دولت است کسی حرفی ندارد اما یک دهی که از قدیم‌الایام مردمی در آن خانه و کپر درست کردند و چهار تا نخل دارند یک دو سه تکه زمین برای کشت دیمی دارند و بدرد دولت هم نمی‌خورد بیائیم بگیریم به عنوان جنگل و مرتع نتیجه این می‌شود که ساکنین آن نقاط دلسرد می‌شوند دولت نه تنها این کار را نباید بکند بلکه باید کمکشان بکند و اگر دولت زمین دارد برای کار کشاورزی و مسکن در اختیار مردم بگذارد ما قانونی داریم که جزایر متعلق بدولت است زمین جزایر مال دولت است باید هم اینطور باشد اما مردمی که در آنجا زندگی می‌کنند خانه‌ای دارند و زراعت می‌کنند اینها باید مطمئن باشند که همیشه می‌توانند در آنجا بمانند و زراعت کنند و دستگاه دولت مزاحم نیست صحیح نیست که ما بیائیم آنها را مأیوس و متزلزل کنیم به این مناسبت است که من توجه دولت را به این نکات جلب می‌کنم که نسبت به این مطالب حتماً تصمیمی بگیرد و اطمینان مردم را جلب کند که مردم را علاقمند بکند به محل آبا و اجدادی خودشان راجع بکارهای صید میگو و ماهی و تأسیسات خصوصی برای اینکار که جناب آقای نخست‌وزیر هم پسندیدند من هم معتقدم که این حمایت را دولت باید بکند که مردم بتوانند حتی سردخانه درست کنند ماهی و میگو بگیرند و بتوانند به دیگر نقاط ایران آورده و بفروشند و علاوه بر شیلات جنوب خود مردم سرمایه‌گذاری بکنند و مواجه با مشکلات و مزاحمت‌هائی نشوند و هر نوع مزاحمت‌ها و مخالفت‌هائی از طرف مأمورین و دستگاهها نسبت بمردم اگر احیاناً باشد باید رفع بشود این تقاضای عموم مردم است تأمین عدالت اجتماعی، تأمین بهداشت عمومی، تأمین آب و برق و وساینل ارتباطی و ایجاد کار که البته از طریق تسهیلات در امر مبادلات مرزی و رونق امور بازرگانی و توسعه امور کشاورزی و افزایش اعتبارات بانکی و سدبندی و ایجاد صنایع از قبیل کارخانه سیمان، پارچه‌بافی، گونی‌بافی، قایق‌سازی، ماشین‌سازی و امثال آنها از جمله کارهائی است که در آن مناطق می‌شود انجامه داد اینها کارهائی است که مورد توجه دولت هم واقع شد در خیلی جاها وعده داده شده که بررسی می‌کنند و انجام می‌دهند این بررسی‌ها به ترتیبی باید باشد که به نتیجه برسد و سال دیگر بیائیم بگوئیمت دولت آمد و این وعده‌هائی را که داد همه‌اش را انجام داد یا آنکه مردم به‌بینند که وعده‌های دولت در حال اجراء است و فراموش نشده است راجع به ایجاد بندر آزاد از کارهائی بود که در هیئت دولت صحبت شده است هر یک از بنادر ایران اگر چنانچه به صورت بندر آزاد در بیاید ما منافع زیادی از آن خواهیم برد زیرا می‌توانیم کالا را از مبدأ بیاوریم توی این بنادر دولت بیاورد مردم بیاورند و از آن بندر در سطح مملکت و در سطح خلیج‌فارس و یا در ممالک همجوار توزیع کنیم و این کار باعث آبادانی و رونق می‌شود هر یک از این بنادر جنوبی کشور مثل بندر عباس یا بندر بوشهر یا بندر لنگه یا بندری دیگر بصورت بندر آزاد درآید یعنی ورود و خروج کالا در آنجا طبق مقررات خاصی صورت گیرد در آبادانی آنجا بسیار مفید و مؤثر خواهد بود معلوم بود که این امر در هیئت دولت تحت مطالعه است و بنده معتقدم همانطور که جناب آقای نخست‌وزیر فرمودند وحشتی از این کار نباید داشت فرودگاهها، راههای اصلی و فرعی و راه ساحلی خاصه بهره‌برداری از منابع دریائی صید ماهی و تشکیل شرکت سهامی زراعی و افزایش اعتبارات بانکها و ایجاد آموزشگاهای عالی و دانشسرای مقدماتی و تکمیل دبیرستانها و اداره کردن مدارس و استخراج معادن در آن مناطق از کارهائی است که مقداری انجام شده و مقدار دیگر را باید انجام بدهند وعده هم کرده‌اند و ان‌شاءالله وعده دولت این دفعه که پس از بازدید محل داده است عملی خواهد بود مطلبی که باید گفته بشود و مخصوصاً وزارت کشور باید به آن توجه کند طول استان ساحلی است آنجا منطقه‌ای است که در حدود دو هزار یا هزار و هشتصد کیلومتر طولش هست و شش و هفت شهرستان است که یک قسمتش در حوزه بندر بوشهر قرار گرفته و یک قسمت آن در حوزه بندرعباس نبودن راه و وسیله در این مناطق و نبودن وسائل ارتباط هوائی و دریائی و زمینی مرتب برای مأمورین دولت و حتی استاندار این امکان را بوجود نمی‌آورد که بتواند مرتب به همه منطقه برسد و صلاح در این است که هم از لحاظ کارهای عمرانی و خدمات اجتماعی و هم از لحاظ مصالح مملکتی و سیاست ایران در خلیج فارس و استان ساحلی دو استان بشود یک استان در حوزه بوشهر با شهرستانهایش به اضافه بندر کنگان که آنهم باید شهرستان بشود و یکی استان حوزه بندر عباس که وقتی استاندار و مأمورین عالیرتبه از مرکز به آنجا می‌روند در فرصت کوتاهتری از مناطق خودشان بازدید کنند و فعالیتهای عمرانی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی را رهبری نمایند.
رئیس- آقای آموزگار وقت جنابعالی تمام شد.
آموزگار- دو سه دقیقه دیگر اجازه می‌دهید مطلبم را تمام کنم.
رئیس- بفرمائید.
آموزگار- از کارهای خوبی که دولت ایندفعه انجام داد راجع به امور بهداشتی و درمانی بود که گفتند کارهای درمانی را شیر و خورشید سرخ بکند بیمارستانهائی که سازمان امداد ساخته بود بسیار مجهز بود و همه راضی بودند و کلیه امور درمانی را انجام می‌داد دستور دادند که آنها را تکمیل و توسعه بدهند و این همان چیزی بود که بنده چندی پیش در مجلس پیشنهاد کردم و امور بهداشت و پیشگیری قرار شد که وزارت بهداری انجام بدهد، کمک به کشاورزان و باغداران و توسعه کشت موز از جمله اقداماتی بود که در آنجا مورد بررسی قرار گرفت و باید ترتیبی داده شود که اعتبارات بیشتری در اختیار آنها قرار داده شود به بخش بستک و گاوبندی از توابع لنگه هم که استعداد دارد مساعدت شود راجع به آب مشروب و برق هرمز هم دستور فرمودند که تأمین نمایند راجع بجزیره قشم هم بنا شد که به کشاورزان کمک کنند دو سه کار جزئی مربوط به لغو کاپوتاژ وصدی چهار (۴%) اعتبار افتتاح حساب پایاپای اینها کارهایی بود که دولت انجام داد و همچنین ایجاد مسکن برای کپرنشینان بندرعباس که دستور ساختمان مسکن برای آنها داده شد البته از کارهائی که انجام شده همه متشکریم یک مقداری هم وعده انجام کار داده شده که امیدوارم انجام بشود و آنچه که باید انجام بشود تصمیمات بزرگتری است که باید در تهران گرفته شود می‌خواهم عرض کنم وقتی هیئت دولتی به امر شاهنشاه می‌رود باستانی مثل استان بنادر و اجازه و اختیار دارد که در سطح استان تصمیم بگیرد در جلسات هیئت دولت باید کارهای بزرگی برای آن استان انجام بشود مخصوصاً در استانی که هنوز با یک مقداری عقب‌ماندگی دست بگریبانیم دولتیان سعه صدر باید داشته باشند باید مردمی را که در آنجا هستند و از دولت توقعاتی دارند تا حدود امکان که خوشبختانه برای دولت فراهم است خواسته‌های آنها را انجام دهند.
رئیس- آقای آموزگار وقت جنابعالی چند دقیقه است که تمام شده.
آموزگار- چشم اطاعت می‌شود به این جهت است که بنده خواهش می‌کنم این کارها را که وعده کردند بصورت عمل درآید و بسرنوشت آنچه روزنامه ندای ایران نوین در شماره ۱۱۳۶راجع به بوروکراسی اداری نوشته است دچار نشود از جراید و مخبرین روزنامه‌ها و نمایندگان خبرگزاریها که در آنجا همراه هیئت دولت بودند و خواسته‌های مردم را منعکس می‌فرمودند و قبلاً هم منعکس کرده بودند ممنونمن (عباس میرزائی- آفرین که از دولت ما تشکر کردید) از هر که خدمت بکند تشکر می‌کنم (احسنت).
رئیس- آقای موسوی ماکوئی بفرمائید.
موسوی ماکوئی- روز ۲۴ خرداد اعضای کمیسیون آب و برق مجلس شورای ملی مسافرتی به آذربایجان و کردستان کرد و از سدهای ارس و کورش کبیر و شاهپور اول و یا شهرهای خوی و شاپور و رضائیه و میاندوآب و مهاباد و سقز و سنندج و کرمانشاهان و همدان بازدید کرد به نظر من این بازدید نه تنها برای ما جالب بود بلکه اگر وضعی پیش می‌آمد عملیات عمرانی را که در این مناطق پیاده شده در معرض افکار عمومی قرار می‌دادند و بوسیله فیلم نشان می‌دادند بینهایت اثراتش جالب بود چرا؟ چون در آذربایجان غربی که به اندازه ۵۰ هزار کیلومتر مربع وسعت دارد سه سد در حال حاضر در دست ساختمان است که در هر سه سد در بهار سال ۱۳۴۹ آب جمع می‌شود و مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد اولی سد ارس است در قزل قشلاق ۴۰ کیلومتری غرب جلفا نوع این سد خاکی است و ارتفاعش ۳۸ متر می‌باشد و گنجایش آن ۱۳۵۰ میلیون متر مکعب آب است که در آنجا ذخیره می‌شود و قریب ۹۰ هزار هکتار زمین زیر کشت قرار می‌گیرد و ۲۲ هزار کیلوات هم برق تولید می‌کند دومی سد کورش کبیر است در یمین‌آباد ۸۵ کیلومتری جنوب شرقی میاندوآب ارتفاعش ۵۰ متر است و ۶۳۰ میلیون مترمکعب گنجایش آن سطح زیر کشت ۶۵ هزار هکتار و دو مولد ۵ هزار کیلواتی هم برق تولید می‌کند. روی سد شاهپور اول است در یک کیلومتری شمال مهاباد که ۵ /۴۶ متر ارتفاع خواهد داشت و طولش ۷۰۰ متر است و حدود ۲۳۰ میلیون مترمکعب آب ذخیره خواهد کرد و ۲۰ هزار هکتار زمین زیر کشت خواهد رفت در حدود ۴ هزار کیلوات برق تولید خواهد کرد فی‌الواقع این ۳ سد که در بهار مورد استفاده و بهره‌برداری قرار خواهد گرفت و نزدیک به ۱۸ هزار هکتار زمین را مشروب خواهد کرد با کاتالیزاسیون در حدود یک و نیم میلیارد تومان یعنی یک میلیارد و پانصد میلیون تومان برای ساختمان این سه سد در حال حاضر در آذربایجان غربی سرمایه‌گذاری می‌شود چیزیکه در این مسافرت برای من و دوستان و همکاران بینهایت جالب بود بازدید از کردستان بود تمام کردستان استعداد عجیبی برای کشاورزی و دامپروری داشته و اگر دولت برنامه‌های ارزنده‌ای که قسمتی از آن را پیاده کرده بقیه را هم پیاده کند استفاده سرشاری از این طرحها خواهد برد مخصوصاً در اولین شهری که وارد شدیم شهرستان سقز بود (دکتر عاملی- وضع راه چطور بود؟) آقای دکتر عاملی وضع راه را باید عرض کنم از تبریز که ما از هواپیما پیاده شدیم تا قزل قشلاق جاده طراز اول و خیلی خوب بود حتی از جاده ترانزیتی تا خود سد ارس جاده اسفالت شده بود از ماکو تا خوی اسفالت شده بود از خوی تا سقز آسفالت نبود اذعان می‌کنم ولی از سقز تا تهران ۹۰۰ کیلومتر جاده درجه ۱ آسفالت داشت (فرهادپور- از قزوین به تهران هم درجه یک است؟) از قزوین تا تهران را عرض نکردم از جاده‌ای که ما رفتیم قبول بفرمائید جاده درجه اول و خوب است به هر حال بحث در این بود که دیدار مردم کردستان برای من در اولین بار جالب بود این اولین باری بود که من باین سامان رفته بودم بطور کلی مردم دارای روحی سلحشور بودند و روح انقلاب را درک کرده بودند مخصوصاً در سقز و سنندج کارهای عمرانی بسیار خوب انجام شده بنده از طرف اعضای کمیسیون وظیفه دارم از احساسات پاک مردم کردستان به خصوص مردم سقز و از پذیرائی گرم و بی‌شائبه ایشان تشکر کنم تقاضائی که مردم کردستان داشتند و آن این است که صدای رادیو ایران دادیوهای کرمانشاه و رضائیه زیاد مورد استفاده آنها قرار نمی‌گیرد و انتظار داشتند دولت توجه خاصی نسبت به این مطلب مبذول بکند بهر حال وظیفه دارم از طرف کمیسیون از پذیرائی وزارت آب و برق و مأمورین این وزارتخانه در سطح استانهای چهار و پنج تشکر کنم ضمناً خدمت جناب آقای دکتر یگانه وزیر محترم مشاور که متأسفانه تشریف ندارند بعرض می‌رسانم که طغیان ارس که ۱۶ قریه را در ماکو از بین برده بود ۴۰ روز بعد از این طغیان که ما رفتیم با کمال تأسف باید بعرضتان برسانم هنوز قدم اساسی برای عمران و آبادی و جبران خسارت این نواحی برداشته نشده است از فرصت استفاده می‌کنم از جناب آقای دکتر احمدی معاون محترم وزارت منابع طبیعی تمنا می‌کنم که به مأمورین خود در آذربایجان غربی دستور بدهند که یا ندانم کاری نکنند و یا فهمیده و سنجیده اسباب مزاحمت و ناراحتی مردم را فراهم نکنند ما نسبت باین وزارتخانه نظر خوبی داشتیم امیدوار بودیم که این وزارتخانه ۳۵۰ هزار تن ماهی را در خلیج فارس صید خواهد کرد این که نشد اما در تمام مناطق بنام مرتع مزاحمت‌های عجیبی برای مردم فراهم می‌کنند از دو حال خارج نیست یا این تلگرافها و نامه‌هائی که می‌رسد صحیح است یا ناصحیح اگر صحیح است رسیدگی بفرمائید و اگر ناصحیح است ما را روشن بفرمائید که باین‌ها جواب درست بدهیم هر کجا هست دست می‌گذارند بنام منابع طبیعی و مرتع آنچه دلشان می‌خواهد انجام می‌دهند این درست نیست بنده عرضی دیگر ندارم (احسنت).
رئیس- آقای دکتر کیان بفرمائید.
دکتر کیان- با اجازه مقام ریاست. حادثه زلزله جنوب خراسان واقعه دلخراش و سهمگینی بود که نه تنها ملت ایران بلکه جهانیان از تلفات و خساراتی که بعده کثیری از مردم آن نواحی وارد شد متألم و متأثر شدند و مجلس شورای ملی نیز در این جریان نسبت به موقعیت و تکلیفی که دارد توجه مستمر داشته است چنانکه در آغاز حادثه جناب آقای رئیس مجلس و روسای فراکسیونها و نمایندگان محل مسافرتی به آن نواحی کردند و مشاهدات خودشان را به اطلاع مجلس رساندند.
کمیسیون آبادانی و مسکن مجلس شورای ملی نیز از آن لحاظ که در امر نوسازی و کارهای عمرانی کشور تکالیف خاصی دارد در اینمدت تذکرات لازم بمقامات دولتی داده است و در نتیجه همین توجه روز پنجشنبه هفته قبل بنا بدعوت وزارت آبادانی و مسکن کمیسیون آبادانی و مسکن مجلس شورای ملی به اتفاق معاون پارلمانی آن وزارت و عده‌ای از مهندسین سازمان مسکن عازم خراسان شد.
صبح جمعه با اتوبوس از مشهد به سمت گناباد حرکت نمودیم و پس از توقف در گناباد بشهر فردوس رسیدیم- خرابی شهری که ۱۲۵۰۰ نفر در آن زندگی می‌کرده‌اند هر بیننده‌ای را متألم و متأثر می‌سازد در این شهر مطلقاً سقفی که بتوان در زیر آن آرمید بجای نماند و دیواری که بیم خرابی و خطر نداشته باشد استوار نیست. عظمت زلزله از خرابی بنای معظم و مستحکم تاریخی مسجد جامع آنجا و از ویرانی بنای نوساز و مستحکم بیمارستان شیر و خورشید سرخ که با مصالح و اصول معماری جدید در دست ساختمان بوده است کاملا روشن می‌گردد.
مردم فردوس از شهریور سال گذشته که دچار این حادثه شده‌اند تا به امروز در چادرهائی بسر می‌برند که در چهار نقطه از خارج شهر بصورت اردو ترتیب داده شده است.
در جنب این چادرها انبارهای فلزی نیز ساخته شده که در مواقع شدت سرما مورد استفاده قرار می‌گرفته.
زندگی هر طور و با هر وصفی که باشد ولی جای دادن یک خانواده با تمام لوازم زندگی در زیر یک چادر پارچه‌ای یا نایلونی که بیش از ۲۰ متر مربع وسعت ان نیست در ظرف مدت ۱۰ ماه در سرمای سخت و طولانی و پربرف زمستان سال گذشته و گرمای طاقت‌فرسا و سوزان دشت کویر وضع مردم آن نواحی را مجسم می‌کند.
با اینکه خوشبختانه توانسته‌اند در این اردوگاهها با آب لوله‌کشی آب آشامیدنی مردم را تأمین نمایند و یا با کشیدن برق محوطه را روشن سازند و یا در مواقع لزوم بازدیدهای بهداشتی بشوند ولی واقعاً تحمل زندگی در این مدت طولانی با این وضع بسیار سخت است.
لازمست به عرض برسانم که اوامر اکید شاهانه و تلاش و مراقبت فوق‌العاده مأمورین مربوط سرمای زمستان تلفاتی نداشته است.
این وضع خاص فردوس تنها نیست در روستاهائیکه در سه شهرستان فردوس، گناباد، قائن با خاک یکسان شده‌اند بقراریکه مردم اظهار می‌کردند از این بهتر نیست!
آنچه ما دیدیم فعالیتهای امدادی شیر و خورشید سرخ که تهیه چادر، ساختمانهای فلزی برای سکونت مردم و یک بیمارستان امدادی صحرائی در فردوس و بعد ببازدید کارهای عمرانی و نوسازی سازمان مسکن پرداختیم در طرح نوسازی فردوس که در واقع خارج از شهر کهنه ایجاد شده است در حدود یک میلیون مترمربع زمین ببهای تقریبی پانزده میلیون ریال خریداری شده اعتبارات سازمان برنامه ۴۵۰ میلیون ریال قابل پرداخت در سالهای ۴۸ و ۴۹ اعتبار اهدائی کشور مغرب ۴۰ میلیون ریال، شیر و خورشید سرخ ۵۰ میلیون ریال جمعاً بالغ بر ۵۴۰ میلیون ریال می‌شود.
قسمتی که با اعتبار کمک کشور دوست و هم کیش مغرب آغاز شده است بنام کوی مغرب می‌نامند این کوی دارای ۳۵۰ خانه است که حدود ۲۰۰ خانه آن از محل اعتبارات اهدائی مردم کشور مغرب در دست ساختمان است و قریب ۷۰ درصد کار آن انجام شده جمعاً ۱۵۰۰ خانه وسیله سازمان مسکن در فردوس ساخته می‌شود که ۶۰۰ خانه آن تا شهریور آماده استفاده خواهد شد تأسیسات عمومی شامل دبستان- دبیرستان- مهد کودتک- زمین ورزش- بازار- کلیه ادارات دولتی- خیابان سازی شامل جدول گذاری آسفالت- میدان‌سازی- لوله‌کشی آب شبکه برق و نیروگاه.
روزانه ۲۵۰۰ نفر کارگر و بنا شب و روز مشغول کارند روزانه قریب ۵۰۰ هزار آجر مصرف می‌شود فردوس هم اکنون بمحیط کار و فعالیت شبانه‌روزی تبدیل یافته است لازم بتذکر است که شهر فردوس دارای ۱۲۵۰۰ نفر جمعیت بوده و ۲۴۰۰ خانوار در آن سکونت داشته‌اند و برای این عده باید واحد مسکونی ایجاد شود لکن در طرحی که سازمان مسکن اجرا می‌کند ۱۵۰۰ خانه پیش‌بینی شده و هزار خانه دیگر در نظر گرفته‌اند که ساکنین فردوس با اخذ وام از بانک رهنی خودشان بسازند مردم فردوس تاکنون موفق باخذ وام و شروع بساختمان نشده‌اند و علت را در این می‌دانند که تاکنون مشخص نشده است که آن ۱۵۰۰ خانه بچه خانواده‌هایی تعلق خواهد داشت تا دیگران وام بگیرند و همچنین نقشه کامل شهر که کجا می‌توانند اشخاص خانه بسازند پیاده نشده است. در این دو مورد مأمورین وزارت آبادانی و مسکن توضیح می‌دادند که مشغول تنظیم آئیننامه تقسیم خانه‌ها و همچنین تکمیل نقشه شهر می‌باشند ولی بفرض رفع این دو مشکل اصلی گفته می‌شد که با گرانی دستمزد و مشکل حمل مصالح بخصوص آهن و اجرای نقشه‌ها با مشخصات جدید نوسازنی برای مردم محلی که اصولا دارای ضعف بنیه مالی و فقدان اطلاع و توانائی می‌باشند خالی از اشکال نیست که بتوانند این ساختمانها را شروع و بپایان برسانند. مردم می‌گفتند حال که سازمان مسکن تشکیلات کاملی از هر لحاظ در محل دارند بنحوی از انحاء برای همه مردم خانه بسازند و با شرائط سایر خانه‌های ساخته شده واگذار نمایند (قیمت تمام شده باضافه بهره‌ای متناسب) تا ازا ین بابت مشکلی برای تقسیم پیش نیاید. البته انجام این تقاضا و اجرای این تعهد برای دستگاههای اجرائی مملکت مشکل بزرگی را مطرح می‌سازد.
در فردوس بیمارستان ۵۰ تختخوابی از طرف شیر و خورشید سرخ در دست ساختمان بود که بازدید شد و کوشش داشتند که برای شهریور آماده نمایند با تأسیس این بیمارستان که با استاندارد شیر و خورشید سرخ مجهز خواهد شد و در آن نقطه دور افتاده وسط کویر یکی دیگر از خدمات نوع پرورانه‌ای خواهد بود که جمعیت شیر و خورشید سرخ ایران که تحت ریاست عالیه والاحضرت شاهدخت شمس پهلوی خواهد والاگهر شاهنشاه آریامهر اداره می‌شود بمردم نیازمند فردوس انجام خواهد داد.
پس از بازدید از اجتماع رؤسا و مسؤول ین ادارات دولتی و مؤسسات و عده‌ای از طبقات معاریف شهر شرکت و درباره امور آنجا و نظراتشان و اطلاعاتی کسب و توضیحاتی نیز داده شد.
ساعت ۱۱ شب از فردوس به گناباد مراجعت کردیم.
صبح شنبه از روستای استاد که در ۳۰ کیلومتری گناباد در ارتفاعات نزدیک کاخک و خقری قرار دارد بازدید کردیم. این روستا در حادثه زلزله بکلی ویران شده و طرح نوسازی آن از اعتبار کمک مردم هلند بوسیله سازمان مسکن شروع شده است در آنجا ۱۱۵ خانه دو، سه، چهار اطاقه با سنگی که در محل تهیه می‌شود و با طرز بسیار جالب و محکمی ساخته شده که شهریور آماده خواهد بود لازمست تذکر داده شود که در فردوس و روستای استاد و سایر نقاطیکه وسیله سازمان مسکن ساخته شده و مورد بازدید قرار گرفت با مطالعات قبلی و رعایت کامل و اصول فنی و شناپ و اسکلت فلزی که در مقابل زلزله مقاوم باشد ساخته می‌شود. در مجاورت شهر کهنه گناباد که خانه‌های گلی آن در حادثه زلزله فرو ریخته صد خانه و همچنین در بیدخت ۲۰۰ خانه بوسیله سازمان مسکن ساخته می‌شود اسکلت این خانه‌ها از آهن است ولی دیوارها و پوشش سقف با بتون که در وسط آن صفحات پلاستوفورم عایق تعبیه شده است تا مانع از سرایت سرما و گرمای محیط بشود. این ساختمانها از لحاظ آنکه سریعت‌تر بوجود می‌آمد و قیمت آن هم نسبتاً مناسب است جالب می‌باشد. ولی شاید با زندگانی غالب مردم چندان تناسبی نداشته باشد مگر اینکه مدتی روی نحوه استفاده راهنمائی شوند بطوریکه گفته می‌شد ۱۲۵۰۰ خانه مجموعاً در مناطق زلزله خراب شده که ۲۵۰۰ خانه آن قبلاً در دست ساختمان است و بقیه با وام باید ساخته شود. بیش از ۶۰ مدرسه خراب شده که کلاسها زیر چادر تشکیل است و اعتبار ساختمان تأمین ۲۰ درصد سهم مردم نمی‌تواند پرداخت شود تقاضای ابلاغ معافیتی که بتصویب مقام نخست‌وزیر رسیده دارند یعنی ۲۰ درصد بقیه که باید بوسیله مردم سرمایه‌گذاری بشود بعلت اینکه هیچگونه مقدوراتی برای مردم نیست تقاضا دارند که این ۲۰ درصد را دولت بپردازد و گویا مورد موافقت هم واقع شده است و استاندار هم اظهار می‌داشتند که قرار است تصمیم متخذه ابلاغ بشود که زودتر بتوانند این مدارس را بسازند از تفصیل گزارش که شاید نمایندگان محترم را خسته کرده باشد پوزش می‌خواهم ولی لازمست با اطلاعی که از عشق و علاقه نمایندگان به آگاهی از امور مملکتی و وظیفه نمایندگی دارد آنچه را دیده و شنیده و یا درک کرده‌ایم باستحضارشان برسانم.
در این مسافرت تلاش و کوشش صمیمانه و پی‌گیر مهندسین جوان و سربازان انقلاب با قیافه‌های مصمم و آفتاب‌خورده که ناشی از شرائط سخت زندگی آنان بود جالب و چشمگیر بود رفتار این مهندسین و مأمورین با مردم و کارگران نیز در کمال رأفت و محبت و واقعاً چنان بود که از مردم صمیمی و خدمتگزار واقعی و صمیمی و مجری نیات عالیه رهبر خردمند مملکت انتظار می‌رفت. مأمورین ادارات و مسؤول ین مؤسسات در این دو شهرستان همه با کمال مودت و صمیمیت در اجرای وظائف کوشا بوده‌اند و شنیده می‌شد که همه سعی دارند وسائل سرعت و پیشرفت کارهای نوسازی و موجبات آسایش مردم را فراهم نمایند. با وجود شرائط سخت زندگی و ناراحتیهائیکه مردم داشته و دارند امید به آینده‌ای بسیار درخشان و زندگی بهتری در سیما و گفتار و کردار آنان کاملاً هویدا بود و کوشش می‌کردند هر کدام به هر اندازه مقدورشان هست در تسهیل وسائل کار نوسازی بکوشند و این ناشی از ثمرات انقلاب بزرگ شاه و ملت است که تا عروق و جوارح سازمانی این کشور رسوخ یافته و در دور افتاده‌ترین نقاط کویری مملکت جلوه‌گری می‌نماید من این توفیق بزرگ را بدولت خدمتگزار هویدا از صمیم قلب تبریک می‌گویم، مجریان طرح نوسازی در شهر فردوس مهندس سیمونیان مهندس دژکی در گناباد و بیدخت مهندس صباغیان و استاد مهندس سلدوزی سرپرستی آن مناطق را مهندس صالحی عضو هیئت مدیره سازمان مسکن بر عهده دارد و پیشرفت و حسن جریان کار را باید نتیجه مدیریت و دقت این افراد دانست نکته جالبی که باید باستحضار برسد دقت، مراقبت، مدیریت و ایجاد محیط کاملا هم‌آهنگ در استان خراسان بوسیله آقای پیرنیا نیابت تولیت عظمی و استاندار آنجا بوده است ما بخوبی در منطقه زلزله‌زده در مردم و مأمورین آثار این مدیریت را درک کردیم و از آنوقت که افتخار زیارت مرقد منور حضرت ثامن‌الائمه نصیب گردید چه قبل از حرکت به مناطق زلزله‌زده و چه در بازگشت از اینمسافرت که در شرائط سخت و در یک اتوبوس و در صحرای سوزان و ریگزار کویر گذراندیم درک زیارت آستان قدس رضوی با آن همه جلال و شکوه معنوی و تلاش و کوششی که برای آسایش ملت ایران در گوشه و کنار از شهر و ده بچشم می‌خورد بهترین تسلی بخش خاطر ما بود و بخوبی آشکار بود که تأثیر توجهات و عنایات خاص شاهنشاه آریامهر در قلوب آحاد و افراد ملت ایران در هر مقام و موقعیت و آثار ناشی از آن که در ابنیه زیبا و باشکوه بقعه مبارک و مسجد گوهرشاد تا جنگلهای سرسبزی که در اینمدت در اطراف شهر ایجاد شده و پارک بزرگ و وسیع آریامهر که یکی از تفرج‌گاههای بی‌نظیر کشور خواهد شد، سپاس و نیایش قلبی در آن حال خلوص که پای‌بوس حضرت رضا بودیم سلامت و طول عمر برای اعلیحضرت محمد رضاشاه پهلوی شاهنشاه آریامهر علیا حضرت شهبانو و ولیعهد عزیز ایران را از خداوند بزرگ خواستار شدیم (احسنت).
(ابوذر- آقای روحانی هم در آنجا خیلی زحمت کشیده‌اند).
- تصویب صورت جلسه
۳- تصویب صورت جلسه
رئیس- راجع بصورتجلسه دفعه گذشته نظری نیست؟ (اظهاری نشد). صورتجلسه قبل تصویب می‌شود.
- تقدیم دو فقره لایحه بوسیله آقای قوام صدری معاون وزارت دارائی
۴- تقدیم دو فقره لایحه بوسیله آقای قوام صدری معاون وزارت دارائی
رئیس- وارد دستور می‌شویم آقای قوام صدری بفرمائید.
قوام صدری (معاون وزارت دارائی)- با اجازه مقام محترم ریاست قراردادی است مربوط به اکتشاف و تولید نفت در منطقه ۳ از اراضی استردادی از کنسرسیوم که با شرکت نفت کنتینانتال بسته شده است برای تصویب تقدیم می‌شود.
رئیس- لایحه به کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.
قوام صدری- بطوریکه استحضار دارند استفاده از اعتبار هزینه‌های پیش‌بینی نشده مندرج در بودجه موکول به اجازه و تصویب کمیسیون محترم بودجه است چند مورد خرج پیش آمده است که بایستی از این اعتبار استفاده بشود پیشنهادی تهیه شده که تقدیم می‌شود اجازه بفرمائید بکمیسیون بودجه ارجاع شود.
رئیس- بکمیسیون بودجه ارجاع می‌شود.
- تقدیم یک فقره لایحه بوسیله آقای دکتر احمدی معاون وزارت منابع طبیعی
۵- تقدیم یک فقره لایحه بوسیله آقای دکتر احمدی معاون وزارت منابع طبیعی
رئیس- آقای دکتر احمدی بفرمائید.
دکتر احمدی (معاون وزارت منابع طبیعی)- با اجازه مقام معظم ریاست بمنظور تمرکز کلیه امور مربوط بتحقیقات منابع طبیعی کشور که بوزارت منابع طبیعی محول گردیده وزارت منابع طبیعی از بدو تأسیس سعی نموده که یک مؤسسه‌ای تشکیل بدهد که فعالیتهای منابع طبیعی کشور در آن مؤسسه تمرکز پیدا کند و بهمین منظور لایحه‌ای در ۸ ماده و یک تبصره تهیه شده که تقدیم می‌شود و تقاضای تصویب آنرا دارد.
رئیس- لایحه به کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.
- تقدیم یک نامه بوسیله آریالای دکتر مهندس بهبودی
۶- تقدیم یک نامه بوسیله آریالای دکتر مهندس بهبودی
رئیس- آقای مهندس بهبودی بفرمائید.
دکتر مهندس بهبودی- از طرف کارکنان شرکت سهامی کارخانجات عریضه سرگشاده‌ای به پیشگاه شاهنشاه آریامهر تقدیم شده از مقام محترم ریاست تقاضا می‌کنم بکمیسیون عرایض ارجاع بفرمایند که مورد توجه و رسیدگی قرار بگیرد.
رئیس- مرحمت بفرمائید به کمیسیون عرایض ارجاع می‌شود.
- طرح و تصویب گزراش شور دوم کمیسیون اصلاحات ارضی و تعاون روستائی راجع به تشکیل بانک تعاون کشاورزی ایران و ارسال به مجلس سنا
۷- طرح و تصویب گزراش شور دوم کمیسیون اصلاحات ارضی و تعاون روستائی راجع به تشکیل بانک تعاون کشاورزی ایران و ارسال به مجلس سنا
رئیس- گزارش شور دوم راجع به تشکیل بانک تعاون کشاورزی ایران مطرح است قرائت می‌شود.
گزارش شور دوم از کمیسیون اصلاحات ارضی بمجلس شورای ملی
کمیسیون اصلاحات ارضی و تعاون روستائی در جلسه روز یکشنبه ۱ /۴ /۴۸ با حضور آقای وزیر اصلاحات ارضی و تعاون روستائی لایحه شماره ۱۳۹۲۰-۲ /۳ /۴۸ دولت راجع به تشکیل بانک تعاون کشاورزی ایران را که گزارش شور اول آن بشماره ۸۹۶ چاپ گردیده برای شور دوم با حضور عده‌ای از پیشنهاد دهندگان مورد رسیدگی قرار داد و با اصلاحاتی تصویب کرد.
اینک گزارش آن بشرح زیر تقدیم مجلس شورای ملی می‌گردد.
ماده ۱- برای تأمین اعتبارات مورد نیاز شرکتها و اتحادیه‌های تعاونی روستائی، شرکتها و اتحادیه‌های تعاونی کشاورزی و زارعین و اشخاصیکه به امر کشاورزی اشتغال دارند و موجبات عضویت آنها در شرکتهای تعاونی روستائی و شرکتهای تعاونی کشاورزی فراهم نشده است و انجام هر گونه عملیات بانکی با انتقال قسمتی از منابع مالی سازمان مرکزی تعاون روستائی ایران ببانک کشاورزی ایران بانک تعاون کشاورزی ایران تشکیل می‌گردد.
- تبصره ۱- میزان و نسبت منابع مالی قابل انتقال سازمان مرکزی تعاون روستائی ایران ببانک تعاون کشاورزی ایران به پیشنهاد وزیر اصلاحات ارضی و تعاون روستائی و تصویب هیئت وزیران تعیین خواهد شد.
- تبصره ۲- از تاریخ تصویب اساسنامه و آئیننامه عملیات اعتباری بانک تعاون کشاورزی ایران سازمان مرکزی تعاون روستائی ایران از محل سرمایه خود وام و اعتباری بشرکتهای تعاونی روستائی پرداخت نخواهد نمود.
ماده ۲- بانک تعاون کشاورزی ایران در مورد وصول مطالبات و انجام تعهدات و دارائی و حقوق متعلقه قائم‌مقام قانونی بانک کشاورزی ایران خواهد بود.
- تبصره- بانک تعاون کشاورزی ایران مسؤول وصول مطالباتی است که تا تاریخ تصویب اساسنامه و آئیننامه عملیات اعتباری بانک تعاون کشاورزی ایران وسیله سازمان مرکزی تعاون روستائی بشرکتها و اتحادیه‌های تعاونی روستائی پرداخت شده است.
ماده ۳- سهام بانک تعاون کشاورزی ایران قابل انتقال به اتحادیه‌های تعاونی روستائی و اتحادیه‌های تعاونی کشاورزی بوده و اتحادیه‌های مزبور می‌توانند سهام بانک مذکور را خریداری نمایند.
ماده ۴- جلسات مجامع عمومی بانک تعاون کشاورزی ایران با شرکت نمایندگان اتحادیه‌های تعاونی روستائی و اتحادیه‌های تعاونی کشاورزی صاحب سهم که بالمآل نمایندگی زارعین عضو شرکتهای تعاونی روستائی و کشاورزان عضو شرکتهای تعاونی کشاورزی تابع خود را بر عهده خواهند داشت تشکیل می‌گردد.
نمایندگی سهام دولت در جلسات مجامع عمومی بانک و ریاست جلسات مذکور با وزیر اصلاحات ارضی و تعاون روستائی خواهد بود.
ماده ۵- رئیس بانک تعاون کشاورزی ایران به پیشنهاد وزیر اصلاحات ارضی و تعاون روستائی و تأیید هیئت وزیران با فرمان ملوکانه برای مدت سه سال به این سمت منصوب می‌شود و انتصاب مجدد او باین سمت بلامانع است.
ماده ۶- نسبت تخصیص اعتبارات قابل پرداخت بانک تعاون کشاورزی ایران برای تأمین اعتبارات مورد نیاز شرکتها و اتحادیه‌های تعاونی روستائی، شرکتها و اتحادیه‌های تعاونی کشاورزی، طرحهای افزایش تولیدات کشاورزی، کشاورزان و اشخاصیکه موجبات عضویت آنان در شرکتهای تعاونی روستائی و شرکتهای تعاونی کشاورزی فراهم نشده است در فروردین ماه هر سال وسیله هیئت عالی برنامه تعیین و بوزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی ابلاغ می‌شود.
ماده ۷- اساسنامه بانک تعاون کشاورزی ایران وسیله وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی تهیه و پس از تأیید شورای پول و اعتبار با تصویب کمیسیونهای اصلاحات ارضی و تعاون روستائی و دارائی و استخدام مجلسین به مورد اجرا گذارده می‌شود و اساسنامه سازمان مرکزی تعاون روستائی ایران نیز وسیله وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی تهیه و پس از تصویب کمیسیونهای مذکور در این ماده بمورد اجرا گذارده خواهد شد و مادام که اساسنامه‌خهای مربوط به تصویب نرسیده است مقررات اساسنامه‌های فعلی بانک کشاورزی ایران و سازمان مرکزی تعاون روستائی ایران قابل اجرا خواهند بود.
ماده ۸- بانک تعاون کشاورزی ایران طبق مقررات این قانون و اساسنامه مذکور در ماده ۷ عمل خواهد کرد و مواردیکه در این قانون و اساسنامه بانک پیش‌بینی نشده باشد تابع مقررات قانون بانکی و پولی کشور و قانون تجارت خواهد بود.
ماده ۹- بوزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی اجازه داده می‌شود که برای اجرای قانون بیمه‌های اجتماعی روستائیان و سایر وظایف محوله بود در حدود امکانات بانک تعاون کشاورزی ایران از کارکنان و سایر مقدورات بانک مزبور استفاده نماید.
حقوق و مزایای این قبیل کارکنان کماکان از محل اعتبارات مربوط وسیله بانک تعاون کشاورزی ایران پرداخت خواهد شد.
ماده ۱۰- بانک تعاون کشاورزی ایران علاوه بر انجام وظایف و تکالیفی که در اساسنامه آن مقرر خواهد شد مسؤول انجام وظایف و تکالیفی است که بموجب قوانین و مقررات اصلاحات ارضی عهده بانک کشاورزی ایران محول گردیده است.
ماده ۱۱- اسناد عادی که از طرف گیرندگان وام بشعب و نمایندگیهای بانک تعاون کشاورزی ایران داده می‌شود و همچنین اسناد مربوط بوام شرکتهای تعاونی روستائی و اتحادیه‌های تعاونی روستائی و شرکتهای تعاونی کشاورزی و اتحادیه‌های تاونی کشاورزی بشرطی که مبلغ هر سند از پنجه هزار ریال تجاوز ننماید در حکم اسناد رسمی و لازم‌الاجرا است. ماده ۱۲- ثبت بانک تعاون کشاورزی ایران در اداره ثبت شرکتها از پرداخت مالیات، حق تمبر سهام و حق ثبت معاف است.
مخبر کمیسیون اصلاحات ارضی و تعاون روستائی- مهندس اسدی سمیع.
گزارش شور دوم از کمیسیون کشاورزی به مجلس شورای ملی
کمیسیون کشاورزی در جلسه روز دوشنبه ۲ /۴ /۱۳۴۸ با حضور معاونان پارلمانی وزارت کشاورزی و وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی لایحه دولت راجع به تشکیل بانک تعاون کشاورزی ایران را برای شور دوم مورد رسنیدگی قرار داد و مصوبه کمیسیون اصلاحات ارضی و تعاون روستائی را تأیید و تصویب کرد.
اینک گزارش آن تقدیم مجلس شورای ملی می‌گردد.
مخبر کمیسیون کشاورزی- مهندس ریاحی.
گزارش شور دوم از کمیسیون امور استخدام و سازمانهای اداری به مجلس شورای ملی
کمیسیون امور استخدام و سازمانهای اداری در جلسه روز دوشنبه ۲ /۴ /۱۳۴۸ با حضور آقای ممتاز معاون پارلمانی وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی لایحه دولت راجع به تشکیل بانک تعاون کشاورزی ایران را برای شور دوم مورد رسیدگی قرار داد و مصوبه کمیسیون اصلاحات ارضی و تعاون روستائی را به تصویب رسانید.
اینک گزارش آن تقدیم مجلس شورای ملی می‌گردد.
مخبر کمیسیون امور استخدام و سازمانهای اداری- محمد دیهیم.
گزارش شور دوم از کمیسیون دارائی بمجلس شورای ملی
کمیسیون دارائی در جلسه روز دوشنبه ۲ / ۴ /۱۳۴۸ با حضور معاونان پارلمانی وزارت دارائی و وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی لایحه دولت راجع به تشکیل بانک تعاون کشاورزی ایران را برای شور دوم رسیدگی کرد و مصوبه کمیسیون اصلاحات ارضی و تعاون روستائی را بتصویب رسانید.
اینک گزارش آن تقدیم مجلس شورای ملی می‌گردد.
مخبر کمیسیون دارائی- خسروی کردستانی.
رئیس- ماده اول مطرح است قرائت می‌شود.
ماده ۱- برای تأمین اعتبارات مورد نیاز شرکتها و اتحادیه‌های تعاونی روستائی، شرکتها و اتحادیه‌های تعاونی کشاورزی و زارعین و اشخاصیکه به امر کشاورزی اشتغال دارند و موجبات عضویت آنها در شرکتهای تعاونی روستائی و شرکتهای تعاونی کشاورزی فراهم نشده است و انجام هر گونه عملیات بانکی با انتقال قسمتی از منابع مالی سازمان مرکزی تعاون روستائی ایران ببانک کشاورزی ایران بانک تعاون کشاورزی ایران تشکیل می‌گردد.
- تبصره ۱- میزان و نسبت منابع مالی قابل انتقال سازمان مرکزی تعاون روستائی ایران ببانک تعاون کشاورزی ایران به پیشنهاد وزیر اصلاحات ارضی و تعاون روستائی و تصویب هیئت وزیران تعیین خواهد شد.
- تبصره ۲- از تاریخ تصویب اساسنامه و آئیننامه عملیات اعتباری بانک تعاون کشاورزی ایران سازمان مرکزی تعاون روستائی ایران از محل سرمایه خود وام و اعتباری بشرکتهای تعاونی روستائی پرداخت نخواهد نمود.
رئیس- در ماده اول نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده اول رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیم فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده دوم قرائت می‌شود.
ماده ۲- بانک تعاون کشاورزی ایران در مورد وصول مطالبات و انجام تعهدات و دارائی و حقوق متعلقه قائم مقام قانونی بانک کشاورزی ایران خواهد بود.
- تبصره- بانک تعاون کشاورزی ایران مسؤول وصول مطالباتی است که تا تاریخ تصویب اساسنامه و آئیننامه عملیات اعتباری بانک تعاون کشاورزی ایران وسیله سازمان مرکزی تعاون روستائی بشرکتها و اتحادیه‌های تعاونی روستائی پرداخت شده است.
رئیس- در ماده دوم نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده دوم رأی می‌گیریم خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده سوم قرائت می‌شود.
ماده ۳- سهام بانک تعاون کشاورزی ایران قابل انتقال به اتحادیه‌های تعاونی روستائی و اتحادیه‌های تعاونی کشاورزی بوده و اتحادیه‌های مزبور می‌توانند سهام بانک مذکور را خریداری نمایند.
رئیس- در ماده سوم نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده سوم رأی می‌گیریم خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده چهارم قرائت می‌شود.
ماده ۴- جلسات مجامع عمومی بانک تعاون کشاورزی ایران با شرکت نمایندگان اتحادیه‌های تعاونی روستائی و اتحادیه‌های تعاونی کشاورزی صاحب سهم که بالمآل نمایندگی زارعین عضو شرکتهای تعاونی روستائی و کشاورزیان عضو شرکتهای تعاونی کشاورزی تابع خود را بر عهده خواهند داشت تشکیل می‌گردد.
نمایندگی سهام دولت در جلسات مجامع عمومی بانک و ریاست جلسات مذکور با وزیر اصلاحت ارضی و تعاون روستائی خواهد بود.
رئیس- در ماده ۴ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) بماده ۴ رأی می‌گیریم خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۵ قرائت می‌شود.
ماده ۵- رئیس بانک تعاون کشاورزی ایران به پیشنهاد وزیر اصلاحات ارضی و تعاون روستائی و تأیید هیئت وزیران با فرمان ملوکانه برای مدت سه سال به این سمت منصوب می‌شود و انتصاب مجدد او به این سمت بلامانع است.
رئیس- در ماده ۵ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده ۵ رأی می‌گیریم خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۶ خوانده می‌شود.
ماده ۶- نسبت تخصیص اعتبارات قابل پرداخت بانک تعاون کشاورزی ایران برای تأمین اعتبارات مورد نیاز شرکتها و اتحادیه‌های تعاونی روستائی، شرکتها و اتحادیه‌های تعاونی کشاورزی طرحهای افزایش تولیدات کشاورزی، کشاورزان و اشخاصی که موجبات عضویت آنان در شرکتهای تعاونی روستائی و شرکتهای تعاونی کشاورزی فراهم نشده است در فروردین ماه هر سال وسیله هیئت عالی برنامه تعیین و به وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی ابلاغ می‌شود.
رئیس- در ماده ۶ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده ۶ رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۷ قرائت می‌شود.
ماده ۷- اساسنامه بانک تعاون کشاورزی ایران وسیله وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی تهیه و پس از تأیید شورای پول و اعتبار با تصویب کمیسیونهای اصلاحات ارضی و تعاون روستائی و دارائی و استخدام مجلسین بمورد اجرا گذارده می‌شود و اساسنامه سازمان مرکزی تعاون روستائی ایران نیز وسیله وزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی تهیه و پس از تصویب کمیسیونهای مذکور در این ماده به مورد جرا گذارده خواهد شد و مادام که اساسنامه‌های مربوط بتصویب نرسیده است مقررات اساسنامه‌های فعلی بانک کشاورزی ایران و سازمان مرکزی تعاون روستائی ایران قابل اجرا خواهند بود.
رئیس- در ماده ۷ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده ۷ رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۸ قرائت می‌شود.
ماده ۸- بانک تعاون کشاورزی ایران طبق مقررات این قانون و اساسنامه مذکور در ماده ۷ عمل خواهد کرد و مواردیکه در این قانون و اساسنامه بانک پیش‌بینی نشده باشد تابع مقررات قانون بانکی و پولی کشور و قانون تجارت خواهد بود.
رئیس- در ماده ۸ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده ۸ رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند] تصویب شد. ماده ۹ قرائت می‌شود.
ماده ۹- بوزارت اصلاحات ارضی و تعاون روستائی اجازه داده می‌شود که برای اجرای قانون بیمه‌های اجتماعی روستائیان و سایر وظایف محوله بخود در حدود امکانات بانک تعاون کشاورزی ایران از کارکنان و سایر مقدورات بانک مزبور استفاده نماید.
حقوق و مزایای این قبیل کارکنان کماکان از محل اعتبارات مربوط وسیله بانک تعاون کشاورزی ایران پرداخت خواهد شد.
رئیس- در ماده ۹ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده ۹ رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۱۰ قرائت می‌شود.
ماده ۱۰- بانک تعاون کشاورزی ایران علاوه بر انجام وظایف و تکالیفی که در اساسنامه آن مقرر خواهد شد مسؤول انجام وظایف و تکالیفی است که بموجب قوانین و مقررات اصلاحات ارضی عهده بانک کشاورزی ایران محول گردیده است.
رئیس- در ماده ۱۰ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده ۱۰ رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۱۱ قرائت می‌شود.
ماده ۱۱- اسناد عادی که از طرف گیرندگان وام بشعب و نمایندگیهای بانک تعاون کشاورزی ایران داده می‌شود و همچنین اسناد مربوط بوام شرکتهای تعاونی روستائی و اتحادیه‌های تعاونی روستائی و شرکتهای تعاونی کشاورزی و اتحادیه‌های تعاونی کشاورزی بشرطیکه مبلغ هر سند از پنجاه هزار ریال تجاوز ننماید در حکم اسناد رسمی و لازم‌الاجرا است.
رئیس- در ماده ۱۱ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده ۱۱ رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۱۲ قرائت می‌شود.
ماده ۱۲- ثبت بانک تعاون کشاورزی ایران در اداره ثبت شرکتها از پرداخت مالیات، حق تمبر سهام و حق ثبت معاف است.
رئیس- نسبت به ماده ۱۲ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده ۱۲ رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. کلیات آخر لایحه مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) نسبت باین لایحه با روقه اخذ رأی می‌شود.
(اسامی نمایندگان بترتیب زیر بوسیله منشی (آقای مهندس صائبی) اعلام و در محل نطق اخذ رأی بعمل آمد).
اسامی رأی دهندگان
- آقایان کورس- دکتر ضیائی- مرندی- مهندس فروهر- مهندس عطائی- مهندس پروشانی- دکتر یزدان‌پناه- دکتر عدل طباطبائی- دکتر سعید- مهندس معینی- موسوی- مهندس اخوان- مهندس سهم‌الدینی- بختیاریها- یوسفی- مهندس عترت- خانم بزرگ‌نیا- دکتر کلالی- روحانی- پزشکی- مهندس یار محمدی- انشاء- مسعودی- جوانشیر- خانم سعیدی- شهرستانی- دکتر زعفرانلو- محسنی مهر- پوربابائی- روستا- موقر- ثامنی- محدث‌زاده- خانم زاهدی- مهندس قادرپناه- کاسمی- رضوی- اهری- بیت منصور- دکتر رفیعی- محمد اسدی- دکتر میرعلاء- بدر صالحیان- ملکزاده- آملی- ابوذر- خانلر قراچورلو- ساگینیان- دکتر اسدی- صادقی- دکتر مدرسی- دکتر خطیبی- دکتر سبزواری- دکتر قهرمان- فضائلی- دکتر بهبهانی- سلیمانی کاشانی- امام مردوخ- مهندس پرویز بهبودی- مهندس زرآور- مهندس کیا- مهندس اسدی سمیع- دکتر معظمی- جوادی- شکیبا- دکتر رشتی- مانی- پورساطع- دانشمند- حی- عباس میرزائی- توسلی- رضازاده- دکتر بقائی یزدی- مهندس ریاحی- موسوی- ماکوئی- دکتر عظیمی- پرفسور مخبر فرهمند- ملک افضلی- تیسمار وحدانیان- دکتر کیان- ماهیار- دکتر گاگیک- دکتر وفا- مهندس عدل- دکتر ملکی- تیمسار نکوزاد- کمالوند- دکتر موثقی- شیخ‌الاسلامی- بختیاری‌پور- مهندس معینی زند- حیدر صائبی- محمدولی قراچورلو- طباطبائی- مریدی- دکتر درودی- دکتر رضوانی- غلام نیاکان- دکتر شفیع امین- موسی صالحی- دکتر ستوده- فهیمی- آموزگار- اولیا- کیا کجوری- قاضی‌زاده- دکتر اعتمادی- ملکشاه ظفر- دکتر مدنی- مهندس زنجانچی- دکتر رفعت- مهاجرانی- عامری- دکتر صدر- دکتر طالع- دکتر عاملی تهرانی- کلانتری- دکتر امامی خوئی- فرهادپور- تیمسار همایونی- دکتر صالحی- معیری- میراحمدی- مبارکی- پدرامی- امامی رضوی- زرگرزاده- دکتر یگانگی- تیمسار حکیمیان- دکتر خسروی کردستانی- بهادری- مهندس اربابی- جهانشاهی- ضیاء احمدی- دکتر برومند- مهندس اردلان- دکتر مهدوی- ریگی- فخر طباطبائی- دکتر اسفندیاری- مهندس ابراهیمی- جاماسبی- سعیدی- دکتر محققی- دکتر صاحبقلم- مهندس معتمدی- مهندس ریاضی- خانم ابتهاج سمیعی- مهندس صائبی- خواجه نوری- پردلی- دکتر مهذب- دکتر رهنوردی- مهندس ارفع- دکتر مهندس بهبودی- صائب- فروتن- فولادوند- مصطفوی نائینی- شیخ بهائی.
(آراء مأخوذه شماره شد و نتیجه بقرار زیر اعلام گردید).
- آراء موافق ۱۳۶ رأی.
- آراء ممتنع ۲۴ رأی.
رئیس- لایحه با ۱۳۶ رأی موافق و ۲۴ رأی ممتنع تصویب شد برای تصویب به مجلس سنا فرستاده می‌شود.
موافقین
- آقایان مرندی- مهندس قادرپناه- دکتر رفیعی- خانم هما زاهدی- ملکزاده آملی- خانم بزرگ‌نیا- کمالوند- مهندس فروهر- خانلر قراچورلو- عباس میرزائی- مهندس اخوان- جهانشاهی- مهندس عطائی- مهندس یارمحمدی- دکتر رضوانی- قاضی‌زاده- ملک افضلی- دکتر سبزواری- سلیمانی کاشانی- مهندس زرآور- غلام نیاکان- دکتر بیت منصور- دکتر خطیبی- مهندس اسدی سمیع- دکتر صدر- دکتر برومند- دکتر ستوده- ضیاء احمدی- مهاجرانی- مهندس کیاکجوری- دکتر صالحی- روحانی- دکتر کلالی- تیمسار حکیمیان- دکتر یگانگی- دکتر وفا- دکتر ضیائی- مهندس عدل- خسروی- انشاء- بهادری- صادقی- اولیاء- ریگی- دکتر عظیمی- مهندس ریاحی- محمدولی قراچورلو- تیمسار نکوزاد- مهندس ریاضی- مهندس صائبی- تیمسار همایونی- بختیاری‌پور- عامری- دکتر ملکی- دکتر گاگیک- بدر صالحیان- شکیبا- مافی- حی- فهیمی- پورساطع- دکتر معظمی- توسلی- دکتر میرعلاء- جوادی- دکتر طالع- محدث‌زاده- دانشمند- مهندس کیا- دکتر موثقی- ماهیار- مریدی- ثامنی- کاسمی- پوربابائی- صالحی- پزشکی- رضوی- خانم سعیدی- امیراحمدی- دکتر بهبانی- دکتر مهدوی- مهندس اردلان- مهندس اربابی- جوانشیر- دکتر یزدان‌پناه- مهندس سهم‌الدینی- مهندس عترت- دکتر زعفرانلو- دکتر شفیع امین- تیمسار وحدانیان- محسنی مهر- شهرستانی- کورس- دکتر عاملی تهرانی- امامی رضوی- مبارکی- موسوی- معیری- مهندس قاسم معینی- مسعودی- پدرامی-خواجه نوری- شیخ‌الاسلامی- اهری- دکتر عدل طباطبائی- رضازاده- دکتر سعید- مهندس معتمدی- کلانتری- خانم ابتهاج سمیعی- مهندس زنجانچی- دکتر اعتمادی- موسوی ماکوئی- حیدر صائبی- روستا- دکتر صاحبقلم- دکتر درودی- مهندس پرویز بهبودی- دکتر رهنوردی- دکتر رشتی- دکتر مدنی- دکتر بقائی یزدی- دکتر امامی خوئی- زرگرزاده- دکتر قهرمان- دکتر کیان- مهندس پروشانی- دکتر مهذب- مهندس برومند- مافی- مهندس ارفع- صائب- فروتن- فولادوند- مصطفوی نائینی.
ممتنعین
- آقایان آموزگار- ابوذر- اسدی- دکتر اسدی- امام مردوخ- دکتر اسفندیاری- مهندس بهرام‌زاده ابراهیمی- پردلی- جاماسبی- دکتر رفعت- ساگینیان- کریم‌بخش سعیدی- طباطبائی- ظفر- فضائلی- فرهادپور- دکتر محققی- پرفسور مخبر فرهمند- دکتر مدرسی- موقر- فخر طباطبائی- دکتر مهندس بهبودی- بختیار بختیاریها- یوسفی.
رئیس- آقای دکتر ولیان بفرمائید.
دکتر ولیان (وزیر اصلاحات ارضی و تعاون روستائی). بنده ضمن اظهار تشکر از خانمها و آقایان در مورد امعان نظر بسیار دقیقی که برای بررسی و تصویب نهائی این لایحه ابراز فرمودید و تا آنجا که بخاطر دارم شور دوم هیچ لایحه‌ای مخصوصاً یک چنین لایحه‌ای با ین عظمت کمتر به این فوریت مورد تأیید و تصویب قرار گرفت اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر در جلسه نهم اردیبهشت ماه ۴۷ شورای اقتصاد مقرر فرموده بودند که «تعاونیها باید تدریجاً برای خود تشکیل بانک بدهند و یکی از بزرگترین بانکها به تعاونیها تعلق دارد» این از بیانات اعلیحضرت همایونی است و بنابراین بطوری که نمایندگان محترم مجلس ملاحظه می‌فرمایند اندیشه تشکیل بانک تعاونی کشاورزی در جهت تأمین اعتبارات مورد نیاز شرکتها و اتحادیه‌های تعاونی روستائی، شرکتها و اتحادیه‌های تعاونی کشاورزی و زارعین و اشخاصی که به امر کشاورزی اشتغال دارند ولی موجبات عضویت آنها در شرکتهای تعاونی روستائی و شرکتهای تعاونی کشاورزی فراهم نشده است یکی دیگر از اندیشه‌ها و منویات اعلیحضرت همایون شاهنشاهآریامهر در راه به ثمر رسانیدن برنامه همه جانبه اصلاحات ارضی ایران و دوام و قوام بخشیدن به نهضت تعاونی روستائی در سطح روستاهای کشور بوده و هیچگونه تردیدی نیست که این بانک که امروز قانون آن در مجلس شورای ملی بتصویب رسیده پس از طی جریانات قانونگذاری و ابلاغ بدولت در آینده نزدیک با برخورداری از حمایت‌ها و هدایت‌های همه جانبه رهبر انقلاب ایران بصورت یکی از بزرگترین بانک‌های کشور رسالت تاریخی خود را در زمینه برنامه اصلاحات ارضی ایران در دوران سازندگی ایفا خواهد نمود.
- تقدیم یک فقره سؤال بوسیله آقای فرهادپور
۸- تقدیم یک فقره سؤال بوسیله آقای فرهادپور
رئیس- آقای فرهادپور فرمایشی دارید؟
فرهادپور- سؤالی است که تقدیم مقام ریاست می‌کنم.
- طرح و تصویب گزارش یک شوری کمیسیون بودجه راجع به اجازه پرداخت سهمیه دولت شاهنشاهی ایران در دبیرخانه همکاری عمران منطقه‌ای و مؤسسه تحقیقات فرهنگی و اطاق مشترک بازرگانی و صنعتی منطقه‌ای همکاری عمران منطقه‌ای و ارسال به مجلس سنا
۹- طرح و تصویب گزارش یک شوری کمیسیون بودجه راجع به اجازه پرداخت سهمیه دولت شاهنشاهی ایران در دبیرخانه همکاری عمران منطقه‌ای و مؤسسه تحقیقات فرهنگی و اطاق مشترک بازرگانی و صنعتی منطقه‌ای همکاری عمران منطقه‌ای و ارسال به مجلس سنا
رئیس- گزارش یک شوری راجع به اجازه پرداخت سهمیه دولت شاهنشاهی ایران در دبیرخانه همکاری عمران منطقه‌ای و مؤسسه تحقیقات فرهنگی و اطاق مشترک بازرگانی و صنعتی منطقه‌ای همکاری عمران منطقه‌ای مطرح است قرائت می‌شود.
گزارش از کمیسیون بودجه بمجلس شورای ملی
کمیسیون بودجه در جلسه اول تیر ماه ۱۳۴۸ با حضور آقای قوام صدری معاون وزارت دارائی و آقای گودرزی معاون وزارت امور خارجه لایحه شماره ۱۴۰۹۴ ۲۵ /۳ /۱۳۴۸ دولت راجع به اجازه پرداخت سهمیه دولت شاهنشاهی ایران در دبیرخانه همکاری عمران منطقه‌ای و مؤسسه تحقیقات فرهنگی و اطاق مشترک بازرگانی و صنعتی منطقه‌ای همکاری عمران منطقه‌ای را که به شماره ۸۸۹ چاپ گردیده مورد رسیدگی قرار داد و با اصلاحی تصویب کرد. اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
ماده واحده- سهمیه دولت شاهنشاهی ایران در دبیرخانه همکاری عمران منطقه‌ای و مؤسسه تحقیقات فرهنگی و اطاق مشترک بازرگانی و صنعتی منطقه‌ای همکاری عمران منطقه‌ای از سال ۱۳۴۷ از محل اعتبار مربوط منظور در بودجه کل کشور قابل پرداخت می‌باشد.
مخبر کمیسیون بودجه- دکتر بهبهانی.
گزارش از کمیسیون امور خارجه بمجلس شورای ملی
کمیسیون امور خارجه در جلسه ۳ تیرماه ۱۳۴۸ با حضور آقای گودرزی معاون وزارت امور خارجه و آقای قوام صدری معاون وزارت دارائی لایحه دولت راجع به اجازه پرداخت سهمیه دولت شاهنشاهی ایران در دبیرخانه همکاری عمران منطقه‌ای و مؤسسه تحقیقات فرهنگی و اطاق مشترک بازرگانی و صنعتی منطقه‌ای همکاری عمران منطقه‌ای را مورد رسیدگی قرار داد و گزارش کمیسیون بودجه را در این مورد تأیید و تصویب کرد.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون امور خارجه- مهرزاد.
رئیس- کلیات لایحه مطرح است، نظری نیست؟ (اظهاری نشد) نسبت بورود در شور ماده واحده رأی می‌گیریم خانمها و آقایانیکه موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده واحده مطرح است، نظری نیست؟ (اظهاری نشد) در کلیات آخر لایحه نظری نیست؟ (اظهاری نشد) نسبت بلایحه رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. لایحه برای اظهار ملاحظات به مجلس سنا فرستاده می‌شود.
- طرح و تصویب گزارش یک شوری کمیسیون بودجه راجع به اجازه پرداخت سهمیه دولت شاهنشاهی ایران در مؤسسه توسعه اقتصادی و ارسال به مجلس سنا
۱۰- طرح و تصویب گزارش یک شوری کمیسیون بودجه راجع به اجازه پرداخت سهمیه دولت شاهنشاهی ایران در مؤسسه توسعه اقتصادی و ارسال به مجلس سنا
رئیس- گزارش یک شوری کمیسیون راجع به اجازه پرداخت سهمیه دولت شاهنشاهی ایران در مؤسسه آسیائی توسعه اقتصادی مطرح است قرائت می‌شو.
گزارش از کمیسیون بودجه به مجلس شورای ملی
کمیسیون بودجه در جلسه اول تیر ماه ۱۳۴۸ با حضور آقای قوام صدری معاون وزارت دارائی و آقای گودرزی معاون وزارت امور خارجه لایحه شماره ۵۸۷۲-۱۷ /۳ /۱۳۴۸ دولت راجع به اجازه پرداخت سهمیه دولت شاهنشاهی ایران در مؤسسه آسیائی توسعه اقتصادی را که بشماره ۸۹۰ چاپ گردیده مورد رسیدگی قرار داد و با اصلاحاتی تصویب کرد.
اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
ماده واحده- پرداختمبلغ ۱۹۲۵۰ دلار سهمیه دولت شاهنشاهی ایران در مؤسسه آسیائی توسعه اقتصادی تصویب می‌شود.
دولت مجاز است مبلغ سه هزار دلار بابت قسمتی از سهمیه فوق را از محل اعتبار ردیف ۵۹۰۴ بودجه سال ۱۳۴۷ کل کشور و بقیه را که بالغ بر ۱۶۲۵۰ دلار است از سال ۱۳۴۸ ظرف پنج سال با تأمین اعتبار در بودجه سنوات مربوط پرداخت کند.
مخبر کمیسیون بودجه- دکتر بهبهانی.
گزارش از کمیسیون امور خارجه بمجلس شورای ملی
کمیسیون امور خارجه در جلسه ۳ تیر ماه ۱۳۴۸ با حضور آقای گودرزی معاون وزارت امور خارجه و آقای قوام صدری معاون وزارت دارائی لایحه دولت راجع به اجازه پرداخت سهمیه دولت شاهنشاهی ایران در مؤسسه آسیائی توسعه اقتصادی را مورد رسیدگی قرار داد و مصوبه کمیسیون بودجه را در اینمورد تأیید و تصویب کرد. اینک گزارش آنرا بمجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.
مخبر کمیسیون امور خارجه- مهرزاد.
رئیس- کلیات لایحه مطرح است، آقای دکتر مهذب بفرمائید.
دکتر مهذب- بنده خواستم از دولت سئوال بکنم که در مرحله اول راجع باین مؤسسه آسیائی توسعه اقتصادی توضیحی بفرمایند و در مرحله دوم این ۱۶۲۵۰ دلار که در ظرف ۵ سال پرداخت می‌شود آیا باقساط متساوی است یا غیر متساوی، اگر غیر متساوی است بهتر می‌بود که در لایحه ذکر می‌شد. و سؤال سوم بنده این است که بعد از پرداخت اقساط ۵ ساله چه می‌شود مجدداً شما اقساطی خواهید داد یا نخواهید داد؟ اگر قرار است اقساطی بدهید تکلیف ان در سالهای اول و همینطور بعد چطور است؟ خواستم در این مورد توضیحی بفرمایند.
رئیس- آقای گودرزی بفرمائید.
گودرزی (معاون وزارت امور خارجه)- انستیتوی توسعه اقتصادی آسیائی سازمان ملل متحد انستیتوی توسعه اقتصادی آسیائی سازمان ملل متحد توسعه برنامه توسعه سازمان ملل متحد و چند کشور که از اعضای پیوسته و وابسته کمیسیون اقتصادی برای آسیا و خاور دور هستند تأسیس و در ژانویه ۱۹۶۴ افتتاح شده است. هدف از تأسیس انستیتوی مزبور تربیت کارمندان رسمی دولتهای منطقه‌اکافه و نیروی انسانی در رشته برنامه‌ریزی توسعه و خدمات مشورتی می‌باشد. انستیتوی مزبور دارای دوره‌های اساسی آموزش می‌باشد.
انستیتوی توسعه اقتصادی آسیائی فعالیت پنجساله خود را در سال ۱۹۶۸ باتمام رسانیده و از سال ۱۹۶۹ دوره پنجساله دوم خود را شروع کرده است. انستیتوی مزبور که در سال اول خود فقط می‌توانست ۱۳۵ نفر کارمند را تربیت کند اکنون قادر است که سالانه ۲۰۰ تا ۲۲۰ نفر از کارمندان کشورهای مختلف منطقه اکافه را تحت آموزش و تربیت قرار دهد.
در دوره پنجساله اول ۷۹۴ نفر از کارمندان دولتهای منطقه اکافه از جمله ایران در انستیتوی مزبور آموزش دیده‌اند.
دولت شاهنشاهی ایران که یکی از کشورهای فعال اکافه است از ابتدای تأسیس انستیتوی توسعه اقتصادی آسیائی در هیئت مدیره انتخابی آن عضویت داشته است و جناب آقای غلامرضا نیک پی وزیر محترم آبادانی و مسکن از سال ۱۹۶۴ بعضویت هیئت مدیره انستیتوی آسیائی توسط کلیه اعضاء انتخاب گردیده و در آوریل گذشته هم در سنگاپور مجدداً برای سه سال آینده بعضویت هیئت مدیره آن که هفت نفر هستند انتخاب شده‌اند.
راجع به اقساط که سؤال فرمودید این اقساط ۵ ساله بطور تساوی پرداخت خواهد شد راجع به اکافه هم که فرمودید سهمیه دولتها را در آینده بنا به احتیاجات تهیه می‌کنند.
رئیس- نظر دیگری در کلیات لایحه نیست؟ (اظهاری نشد) بورود در شور ماده واحده رأی می‌گیریم خواهش می‌کنم خانمها و آقایانی که موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده واحده مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) در کلیات آخر لایحه نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به لایحه رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. لایحه برای اظهار ملاحظات به مجلس سنا فرستاده می‌شود.
- اعلام وصول و قرائت نامه مربوط به یک فقره لایحه قانونی از مجلس سنا
۱۱- اعلام وصول و قرائت نامه مربوط به یک فقره لایحه قانونی از مجلس سنا
رئیس- لایحه‌ای از مجلس سنا رسیده برای اطلاع مجلس قرائت می‌شود.
گزارش کمیسیون شماره ۳ (دادگستری) در خصوص لایحه ضبط اموار تیمور بختیار سپهبد بازنشسته که در جلسه روز دوشنبه ۲۶ خرداد ماه ۱۳۴۸ با قید فوریت از طرف دولت تقدیم و فوریت آن در همان جلسه به تصویب رسیده بود در جلسه روز شنبه ۳۱ خرداد ماه ۱۳۴۸ مطرح و مورد شور واقع و به تصویب مجلس سنا رسید.
اینک لایحه قانون مزبور جهت تصویب آن مجلس محترم به پیوست ارسال می‌شود.
رئیس مجلس سنا- جعفر شریف امامی.
- طرح و تصویب یک فوریت لایحه مربوط به ضبط اموال تیمور بختیار سپهبد بازنشسته
۱۲- طرح و تصویب یک فوریت لایحه مربوط به ضبط اموال تیمور بختیار سپهبد بازنشسته
رئیس- چون این لایحه در مجلس سنا با قید فوریت تصویب شده است در مجلس شورای ملی هم با قید فوریت مطرح می‌شود فوریت آن مطرح است قرائت می‌شود.
ماده واحده- چون خیانت تیمور بختیار (سپهبد بازنشسته ارتش) بر ملت ایران سملم است کلیه اموال منقول و غیر منقول و وجوه نقد و اسناد بهادار و سهام او در کارخانه‌ها و شرکتها به نفع دولت ضبط می‌شود. نحوه بهره‌برداری و واگذاری و نقل و انتقال اموال و املاک مذور بموجب آئین‌نامه‌ای خواهد بود که بتصویب هیئت وزیران برسد. کلیه نقل و انتقالات این اموال از طرف نامبرده از تاریخ تقدیم این لایحه به مجلس از درجه اعتبار ساقط است.
رئیس مجلس سنا- جعفر شریف امامی.
رئیس- نسبت به فوریت لایحه نظری نیست؟ آقای دکتر سعید بفرمائید.
دکتر سعید- با اجازه جناب رئیس و همکاران ارجمند، درا ین موقع که لایحه ضبط اموال تیمور بختیار که در مجلس سنا بتصویب رسیده و فوریت آن در مجلس مطرح است بنده با اجازه جناب رئیس و همکاران محترم می‌خواستم تذکری عرض کنم، کسی که این طور ناجوانمردانه بمملکت خیانت کرده و دارد می‌کند کسی که همه چیز خودش را از قبل این مملکت دارد و با کمال بیشرمی و گستاخانه با اجانب همدست می‌شود برای اینکه به مملکت خیانت بکند به عقیده بنده و بنظر قاطبه ملت ایران این لایحه باین صورت کافی نیست (صحیح است) اولاً بنده فکر می‌کنم بطور قطع و یقین در متن لایحه خیانت‌های این فرد باید نوشته شود که در تاریخ ثبت شود (صحیح است) ثانیاً باید القاب و عناوین او گرفته شود فی‌المثل بنده نمی‌دانمن هنوز حقوق بازنشستگی می‌گیرد یا نه اگر می‌گیرد باید قطع شود آقایان نمایندگان محترم ما از کجا می‌دانیم که ایشان در خلال بعد از دوران بازنشستگی بسیاری از اموال خودش را بصورت صوری و ظاهری بکس دیگری نداده باشد باید در لایحه پیش‌بینی شود و باید باین مطالب رسیدگی بکنند که اگر معاملات صوری انجام شده بود آنها هم مشمول این مصادره بشود (صحیح است) بهر جهت چون این لایحه یک فوریتی است و در کمیسیون مطرح خواهد شد بنده خواستم نظر همکاران ارجمندی را که در کمیسیونهای مربوط هستند جلب کنم که یک لایحه جامع و کاملی که جوابگوی خواسته‌های مردم شریف این مملکت باشد از کمیسیونها بگذرد.
رئیس- آقای مهندس بهبودی بفرمائید.
دکتر مهندس بهبودی- ضمن تأیید آنچه که همکار ما آقای دکتر سعید فرمودند بنده سؤالی دارم دیرزمانی است که ملت ایران از اقدامات ضد میهنی و کارهائی که تیمور بختیار علیه منافع ملت ایران، مملکت ایران، مقدسات ایران انجام می‌داد مطلع است مدتهاست که این موضوع در صفحات روزنامه‌ها منعکس است بنده سؤال می‌کنم که چرا دولت در تقدیم این لایحه اینقدر تأخیر کرد چرا؟ حال که تأخیر کرده چرا بصورت ناقص داده که حتی معاون دبیر کل حزب اکثریت برپاخاست و نواقص لایحه را متذکر شد این تذکر ایشان صد در صد بجا و مورد تدییر اقلیت حزب مردم مجلس است و ما انتظار داریم همانطور که ایشان فرمودند در کمیسیونها به نحو احسن اصلاح بشود و ما همانقدر که این فرد خاطی را در اقدامات علیه مصالح عالیه مملکت و اقدامات ضد میهنی گناهکار می‌دانیم دولت را هم از اینکه اینقدر در تقدیم لایحه تأخیر کرد مقصر می‌دانیم.
رئیس- نسبت به فوریت این لایحه نظر دیگری نیست؟ (اظهاری نشد) بفوریت لایحه رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. لایحه به کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.
- اعلام وصول و قرائت نامه‌های مربوط به سه فقره لایحه قانونی از مجلس سنا
۱۳- اعلام وصول و قرائت نامه‌های مربوط به سه فقره لایحه قانونی از مجلس سنا
رئیس- لوایح دیگری از مجلس سنا رسیده است برای اطلاع مجلس قرائت می‌شود.
گزارش کمیسیون شماره ۲ (جنگ) در خصوص لایحه شماره ۲۵۸۰ مورخ ۷ /۲ /۱۳۴۸ دولت راجع به اضافه نمودن یک بند بماده ۳ قانون استخدام موقت و بازنشستگی و بازخرید سوابق خدمتی درجه‌داران ارتش و ژاندارمری که طی شماره ۱۹۰۲۱ /۳۷۶ ل‌ق- ۵ /۳ /۱۳۴۸ از آن مجلس محترم به مجلس سنا ارسال شده بود در جلسه روز شنبه ۳۱ خرداد ماه ۱۳۴۸ مطرح و مورد شور واقع و به تصویب مجلس سنا رسید. اینک لایحه قانون مزبور که اصلاح شده به پیوست ارسال می‌شود.
رئیس مجلس سنا- جعفر شریف امامی.
رئیس- اصلاحات مجلس سنا به کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.
گزارش کمیسیون شماره ۱ (خارجه) در خصوص لایحه شماره ۲۶۳۶ مورخ ۸ /۲ /۱۳۴۸ دولت راجع به موافقت‌نامه بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت ممالک متحده امریکا و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای اعمال اقدامات تأمینی در جلسه روز شنبه ۳۱ خرداد ماه ۱۳۴۸ مطرح و مورد شور واقع و بتصویب مجلس سنا رسید. اینک لایحه قانون مزبور جهت تصویب آن مجلس محترم به پیوست ارسال می‌گردد.
رئیس مجلس سنا- جعفر شریف امامی.
رئیس- لایحه به کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.
گزارش کمیسیون شماره یک (خارجه) در خصوص لایحه شماره ۲۶۳۸ مورخ ۸ /۲ /۱۳۴۸ دولت راجع به اصلاحیه موافقت‌نامه همکاری بین دولت ایران و دولت ممالک متحده آمریکا راجع باستفاده‌های غیر نظامی از انرژی اتمی در جلسه روز شنبه ۳۱ خرداد ماه ۱۳۴۸ مطرح و مورد شور واقع و بتصویب مجلس سنا رسید. اینک لایحه قانون مزبور جهت تصویب آن مجلس محترم به پیوست ارسال می‌شود.
رئیس مجلس سنا- جعفر شریف امامی.
رئیس- لایحه به کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود.
- تقدیم دو فقره سؤال بوسیله آقای دکتر طالع
۱۴- تقدیم دو فقره سؤال بوسیله آقای دکتر طالع
رئیس- آقای دکتر طالع بفرمائید.
دکتر طالع- دو سؤال است از دولت که تقدیم می‌کنم.
- اعلام نظر مجلس شورای ملی راجع به لایحه سازمان بنادر و کشتیرانی واصله از مجلس سنا
۱۵- اعلام نظر مجلس شورای ملی راجع به لایحه سازمان بنادر و کشتیرانی واصله از مجلس سنا
رئیس- لایحه مربوط به سازمان بنادر و کشتیرانی که از مجلس سنا به مجلس شورای ملی آمده است چون با لایحه‌ایکه در مجلس شورای ملی به تصویب رسیده بود تفاوت فاحش دارد مجلش شورای ملی آنرا یک لایحه جدید تلقی می‌کند (صحیح است) و بنابراین به کمیسیونهای مربوط ارجاع می‌شود (احسنت- احسنت).
- ختم جلسه
۱۶- ختم جلسه
رئیس- با اجازه خانمها و آقایان جلسه امروز را ختم می‌کنم تاریخ و دستور جلسه آینده بعداً به اطلاع همکاران محترم خواهد رسید.
رئیس مجلس شورای ملی- عبدالله ریاضی
- پرسش نمایندگان
۱۷ - پرسش نمایندگان
سؤالات
خواهشمند است به آقای وزیر پست و تلگراف اعلام فرمائید برای جواب به سئوال زیر در مجلس شورای ملی حضور یابند.
۱- اعلام اتمام کار برقراری ارتباط تلفنی قزوین- بوئین که در کتابچه کارها و پیشرفتهای عملیات دولت در یکسال بین آبان ۱۳۴۶ تا آبان ۱۳۴۷ واقعیت داشته یا خیر؟
۲- اگر این کار تابحال انجام نشده است تاریخ قطعی انجام و علت گزارش خلاف واقع را توضیح و اعلام فرمایند.
فرهادپور.
خواهشمند است دستور فرمائید آقای وزیر کار و امور اجتماعی برای پاسخ به پرسش زیر در جلسه علنی مجلس شورای ملی حضور یابند:
- در تاریخ ۲۲ /۳ /۴۷ کارگران گوشت‌فروش آبادان تقاضای تشکیل سندیکای را می‌نمایند پس از گذشت چندین ماه بالاخره نماینده اداره کار خوزستان برای برگزاری انتخابات مجمع عمومی و هیئت مدیره، حضور بهم می‌رساند و انتخابات مجمع عمومی برگزار می‌گردد و هیئت مدیره تعیین می‌شود و در تاریخ ۱۲ /۱۱ /۴۷ با مدارک لازم تسلیم اداره کار گردیده است. اکنون که بیش از یک سال از تاریخ تقاضای تشکیل سندیکای مزبور می‌گذرد هنوز اجازه ثبت سندیکای مزبور داده نشده است. با وجودی که برابر ماده ۲۶ قانون کار و ماده ۸ سندیکاهای کارگری حداکثر ظرف دو ماه پس از تقاضا باید ترتیب ثبت آن داده شود بچه علت تاکنون به تتقاضای کارگران گوشت فروش آبادان ترتیب اثر داده نشده است؟
با سپاس بسیار- دکتر طالع.
خواهشمند است دستور فرمائید آقای وزیر راه برای پاسخ به پرسش زیر در جلسه علنی مجلس شورای ملی حضور یابند:
- ۱- با وجودی که چندین ماه است که از شکسته شدن پل سفید رود واقع در جاده کناره (بین رشت و لاهیجان) می‌گذرد، چه اقدامی در مورد ساختمان مجدد آن بعمل آمده است.
- ۲- علت خرابی پل سفیدرود چه بوده و آیا قبلا بازرسی‌های لازم از پل مزبور بعمل آمده بود.
- ۳- در صورتی که اطلاعیه‌هائی در مورد خطر ویرانی پل مزبور به اداره راه استان گیلان رسیده بوده است، آیا آنها را مورد توجه قرار داده‌اند یا نه؟
با سپاس بسیار- دکتر طالع.