مذاکرات مجلس شورای ملی ۴ امرداد ۱۳۲۲ نشست ۱۸۵
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری سیزدهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین بنیان ایران نوین مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری سیزدهم |
دوره سیزدهم قانونگذاری
مشروح مذاکرات مجلس ملی، دوره۱۳
جلسه: ۱۸۵
صورت مشروح مجلس روز سه‌شنبه ۴ امرداد ماه ۱۳۲۲
فهرست مطالب:
۱- تصویب صورت مجلس
۲- طرح گزارش شور اول کمیسیون قوانین دادگستری راجع به اصلاح چند ماده از قانون مجازات عمومی و استرداد آن
۳- تقدیم یک فقره لایحه از طرف آقای معاون وزارت دادگستری به قید دو فوریت و تصویب فوریت و اصل لایحه
۴- بقیه شور دوم لایحه آموزش و پرورش عمومی
۵- تقدیم یک فقره لایحه به مجلس از طرف آقای وزیر کشاورزی
۶- بقیه شور دوم لایحه آموزش و پرورش عمومی
۷- موقع و دستور جلسه بعد- ختم جلسه
(مجلس دو ساعت قبل از ظهر به ریاست آقای اسفندیاری تشکیل گردید)
صورت مجلس روز پنجشنبه ۳۰ تیر ماه را آقای (نبیل سمیعی) منشی قرائت نمودند.
(اسامی غایبین جلسه گذشته که ضمن صورت مجلس خوانده شده:
غایبین با اجازه- آقایان: دکتر سمیعی، دکتر سنگ، دادور، فاطمی
غایبین بی‌اجازه- آقایان: روحی، مرآت اسفندیاری، فیاض، طوسی، شهدوست، دکتر تاج‌بخش، مشیردوانی، شجاع، مهذب، معتصم سنگ، فرشی، یاراحمدی، سلطانی، صادق وزیری، فتوحی، شباهنگ، نقابت، کامل ماکو، حریری، نصرتیان، فرمانفرماییان)
- تصویب صورت مجلس
۱- تصویب صورت مجلس
رئیس- در صورت مجلس نظری نیست؟ آقای شاهرودی
شاهرودی- عرض میکنم در ماده ۶ لایحه ای که در جلسه قبل تصویب شد بنده پیشنهاد کردم قسمت حبس در ماده حذف شود و فقط آن قسمت جریمه مالی باقی بماند و بنا به پیشنهاد آقای دشتی هم این نظر تصویب شد و باین مناسبت بایستی در قسمت آخر ماده در جائی که نوشته است چنانچه ولی طفل زن باشد در این قسمت هم باید قسمت حبس حذف شود ولی در روزنامه ها بنده خواندم که ماده را فقط قسمت بعدش را حذف کرده اند این را باید اصلاح بفرمائید که مبانیت با هم نداشته باشد.
نبیل سمیعی- همینطور هم هست شما توجه نفرمودید.
رئیس- در صورت مجلس نظری نیست (خیر) صورت مجلس تصویب شد.
- بیانات آقای نوبخت و تقدیم ورقه استیضاح
{۲- بیانات آقای نوبخت و تقدیم ورقه استیضاح}
نوبخت- خدا را بشهادت میطلبم که آنچه در پشت این تریبون گفته ام و آنچه میگویم تنها صلاح کشور خود را در نظر داشته ام و یک ذره غرض خصوصی و نظر خاصی بکسی یا چیزی ندارم. آقایان هم اگر نسبت بمن بی لطفی کنند و باز مورد حمله ام قرار بدهند مرجع شکایتی ندارم جز آنکه در برابر خداوند قادر و توانا زانو بزمین زده و شکوه و انابه نمایم. از آقایان نمایندگان استدعا میکنم اگر من چیزی بخاطا میگویم یا اگر براه کج میروم با بیانات منطقی و قانه کننده مرا هدایت کنند و جواب درست بدهند و گرنه هیاهو کردن و یا مغالطه بمن تاختن نه موجب رضایت خداوند و نه مایه خوشنودی مردمی است که این مجلس با پول آنها دائر است. این را هم یادآوری شود که خود آقایان میدانید.
نوبخت- خیلی با خودم محاجه کردم وسعی کردم خودم را مجاب نمایم که چون کلام پیشرفت ندارد سکوت و خموشی اختیار نمایم و از مرگ هزارها افراد این آب و خاک که بدون هیچ موجب مشروعی گشته هوا و هوس و بعضی عناصر میشوند بهمان تاثیری که در قلب خودم دارم اکتفا کنم اما متاسفانه این نفس ضعیف و روح متشنج من نتوانست این بار سنگین را تحمل کند. وجدانم قانه نشد زیرا هنوز زبانم بریده نیست و گفتار در تحت اختیار من است پیغمبر ما در ضمن فرمانهای اولیه خود فرموده است (قولوالحق ولو علی انفسکم) اگر کسی تابع پیغمبر اسلام باشد باید بامر او عمل کند و من چوم مسلمان هستم نمیتوانم از امر او سرپیچی کنم. حق را میگویم اگر چه بزیان و ضرر خودنم تمام بشود. بسیاری از مطالب است که اظهار آنها بشکل تذکر در مجلس لازم میشود در صورتیکه در ضمن شور لوایح دولت اظهار آنها بیجا و خارج از موضوع است در اینجا نظامنامه ما معین کرده است که نماینده میتواند از نطق قبل از دستور باسؤال با استیضاح استفاده کند در تاریخ بیست و دوم اردی بهشت و پنجم خرداد سئوال هائی برای وزارت جنگ فرستاده ام و آقای رئیس هم در بیست و پنجم اردی بهشت و نهم خرداد آقای وزیر جنگ را احضار کرده اند و بالاخره پس از یادداشت های متوالی وزارت جنگ نامه شماره (۲۸۵۱) در ۲۶ خرداد نوشته است که آقای وزیر جنگ روز ۲۹ ماه جاری برای جواب حاضر میشوند. آنروز نیامدند و روزهای بعد را هم که معین کرده اند بالاخره تا الآن برای جواب سئوال ها حاضر نشده اند و بنابراین من ناچارم خودم را موظف دیدم که از آنچه نظامنامه در قانون بمن حق داده است بنفع کشور خودم استفاده کن در اینجا که مجلس است ما هر هفته چندین بار جلسات علنی و خصوصی تشکیل میدهیم و لوایحی را مطرح میکنیم و بخیال خود قوانینی برای رفاه حال مردم وضع مینمائیم اما بیک نکته اساسی نظر ما کمتر توجه میشود و آن این است که آیا در این کشور چه نقاط نزدیک به مرکز و چه امکنه دور دست آیا در برابر تعدیات و تجاوزات خارجی و داخلی ملتی باقیمانده است که برای او قانون وضع نشود یا نه؟ در اثر قحطی و فقر و تنگدستی همه روزه بنفوس این کشور شماره‌های معتنابهی کاسته میشود چه آنها که در اثر امراض میمیرند و چه آنها که از گرسنگی تلف میشوند و چه آنها که از این کشور مهاجرت میکنند و چه آنها که بقتلهای عمدی و غیرعمدی دوستان متفق شما جان میسپارند و چه آنها که خود دولت بوسیله توپ و مسلسل و طیاره و خمپاره انداز از میان میبرد و نفوس این کشور در میان خطرهائیرا که دولت ایجاد کرده اند فعلاً محصور است و من خود را وجداناً موظف می بینم که در پشت این تریبون آقایان را بعواقب وخیم این اوضاع متوجه نموده عرض کنم که دولت فعلی ما این نحو عمل کشو را بانقلاب و اغتشاش سوق میدهد و معلوم است اگر انقلابی هم در این مملکت روزی لازم باشد آنروز امروز نیست زیرا در کشور ما متاسفانه چندین قسم نیروی خارجی وجود داری و هر انقلابی در چنین کشوری بنفع بیگانه تمام میشود. از آقایان خواهش میکنم بوزارت خارجه و دادگستری مراجعه فرمائید و ملاحظه کنید که روزانه چقدر از نفوس این شکور را بطور عمد یا غیرعمد از میان میبرند و دولت فعلی بواسطه بی کفایتی تاکنون نتوانسته است نیروی متفقین را که موقتاً در شهرهای ایران آمد و رفت میکنند ملزم نماید که قوانین و مقررات داخلی کشور را محترم بشمارند آقایان خواهش میکنم یک ساعت وقت خود را در این راه مصروف داشته بادارات شهربانی مخصوصاً بزندانهای موقتی و دائمی تشریف فرما بشوند تا اولا این نکته بشما معلوم بشود که وزارت جنگ ما هم وزارت جنگ است هم اداره ژاندارمری هم شهربانی تهران و شهرستانها و هم دربار محمدعلی میرزا امور مجلس ها هر یک بنوبه خود داستانی دارد غم انگیز اداره شهربانی برای چند خوشه جو یکنفر فقیر را که در خارج شهر میگذرد بزندان میآورد و روزگار او را سیاه میکند اما همانهائی هستند که آنقد حافظ حقوق مردم هستند که در پشت دروازه تهران کاه و جو و گند مردم را بدون ادای قیمت بزور حمل میکنند و در میدانهای شهر میفروشند من هنوز این مسئله را پی نبرده ام که چه مصلحتی از مصالح عالیه کشور ایجاب کرده است که دولت فعلی بنیان وحدت ملی این کشور را متزلزل کند و یکدسته از اهل این مملکت را بکشتن دسته دیگر وادار نماید البته همه آقایان از خونریزی مدهشی که دولت در فارس و اصفهان ایجاد کرد اطلاع دارید و شاید بدانید که چقدر نفوس این مملکت بکشتن رفته است معلوم نیست چرا خون هزارها اهالی دهات و قصبات و افراد ایلی و سرباز و افسر و افسرهای جوان باید ریخته شود اینها چه گناهی کرده اند آیا مالیات نداده اند؟ آیا بکسی تعدی کرده اند آیا اجنبی را بمملکت خود راه داده اند؟ آیا از دارایئ کشور میلیون ها دزدی کرده اند؟ آیا جز از پول و خزانه اسلحه را که در کن حیاتی کشور است بدیگران بخشیده اند؟ چه کرده اند که باید خون آنها ریخته شود. در دنیا معمول است و همه روزه در ضمن اخبار دنیا میخوانیم که نیروی یک مملکت شهر بیدفاع کشوری دیگر را بمباران نمیکند زیرا این عمل را برخلاف انسانیت و برخلاف مقررات و قوانین جاری دنیا میدانند تاریخ چنین عمل جابرانه را یاد ندارد که در هیچ مملکتی چنین جنایتی وقوع یافته باشد که دولتی پرگرام کشور خود تنها دریک نقطه صد بمب دوازده کیلوئی و شانزده بمب پنجاه کیلوئی فرو ریزد آنهم بر سر یک مشت زن و بچه و مواشی بر روی یک قصبه و چندین دهات. یک مشت مردم بیدفاع آنوقت مامورین قتل نفوس هم سینه های خود را بمدالهای اعطائی ذات شاهانه مزین نمیاند و در برابر اهل مملکت افتخار کنند که هموطن خود را برای خاطر دیگران کشته ایم و نشان گرفته ایم. خدا میداند که اظهار این مطالب انسانرا از حیات بیزار میکند و شرم آور است که باز آقای سهیلی بیایند پشت این تریبون و کلمه امنیت و مصالح عالیه را بر زبان مبارک اجرا نماید اگر اینجا با یک مشت مغلطه و سفسطه و دروغ بمن جواب دهند در برابر محکمه خدای منتقم چه جوابی خواهند داد بنابراین من خود مرا در پیش خدا مسئول میدانم اگر در این مورد خموشی اختیار کنم و خودمرا گناهکار میدانم اگر چنین دولت گناهکاری را استیضاح نکنم. این است که بموجب اصل چهل و دوم قانون اساسی و ماده چهل و چهارم دولت اقای علی سهیلی را در مواردی که در این ورقه ذکر شده است استیضاح میکنم بر طبق ماده ۴۴ نظامنامه تقاضا میکنم آقای رئیس امر فرمایند آنرا قرائت نمایند.
(بشرح زیر قرائت شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی. بموجب اصل چهل و دوم قانون اساسی و مطابق فصل شش ماده چهل و چهارم نظامنامه مجلس شورای ملی اینجانب دولت آقای سهیلی را بواسطه تصمیم مشترک و آقای سپهد احمدی وزیر جنگ را بلاخص از لحاظ مسئولیت انفرادی که در اصل شصت و یکم متمم قانون اساسی تصریح شده است در موارد زیر استیضاح مینمایم:
۱- در تاریخ بیست و دوم اردیبهشت ببعد سئوالهائی درباره تلفات ارتش از حیث افراد و وسائط و وسائل و اخراج افسران تحصیل کرده و بعضی تبعیض ها در باب حملات نیروی ارتش به (ایذه) واتلاف نفوس و حمله قوای دولتی برایل بختیاری چند سؤال بوسیله ریاست مجلس فرستاده و متجاوز از دو ماه است که آقای وزیر جنگ بر خلاف اصل چهل و دوم قانون اساسی و اصل شصت متمم قانون اساسی برای جواب حاضر نگردیده اکنون سئوالهای مذکور را باضافه تاخیری که برخلاف قانون روا داشته است نخستین مورد استیضاح خود قرار میدهم.
۲- طبق اطلاعی که باینجانب رسیده به امر وزارت جنگ شماره معتنابهی در حدود ۲۸۰۰ نفر سرباز و افسر بدواً در کوهها سمیرم تمرکز یافته و بواسطه این عمل که هیچ موجب مشروع و قانونی نداشته است نظر ایلات بختیاری و بویر احمدی و قشقائی را به قصد حمله خود جلب نموده و پس از آن بواسطه زد و خودرد و حملاتی که نموده است نفوس بسیاری از مردم قصبات و دهات و بسیاری از زارعین و افراد ایلات و شماره زیادی سرباز مجروح و ناپدید شده اند همین قسم به نیروهای متمرکز در جیرفت و پاره نواحی کرمان و بعضی نقاط دیگر تلفان سنگین رسده است و خصوصاً در اثر این اقدام در مناطق بهبهان شاهرضا سمیرم ایزدخواست آباده و فیروزه آباد کازرون و غیره بساکنین و اهالی تلفات و خسارات مهمی وارد آمده است.
۳- برخلاف نص صریح قانون اساسی و اصل ۹ و ۱۳ و ۱۴ متمم قانون اساسی نیروی هوائی دولت بر حسب امر وزارت جنگ شهرها و قصبات جنوبی ایران را چه در منطقه فارس و چه د منطقه اصفهان دفعات متوالی و متناوب و در ساعات مختلف بمباران نموده هزارها نفوس بی گناه کشور را در زیر آتش چه از هوا و چه از زمین بهلاکت رسانیده است و گذشته از اینکه هیچ موجبی نمیتواند چنین عمل خصمانه را ایجاب کند این خلاف قانون و خلا انسانیت را درباره مردمی بکار برده است که قسمت اعظم آنها کسبه وبرزگر و زن و بچه بوده اند و طبعاً بهیچوجه وسیله دفاع نداشته اند در صورتیکه هیچ دولتی نسبت بدشمن خود چنین معامله را درباره شهرهای بی دفاع روا نمیدارد و دولت فعلی ایران درباره ملت ایران بکار برده است.
۴- دولت باید توضیح داده ثابت نماید که چه مصلحت عالی و چه نفع بزرگی برای کشور ملحوظ بوده است که این جنگ داخلی را ایجاد نموده و وحدت ملی ایران را بوسیله این عمل یعنی ایجاد جنگ میان سرباز و کشور و نفوس کشور متزلزل کرده است.
۵- مامورین وزارت جنگ سربازان را بدون کفش و بعضاً بی لباس و خوراک و بعضاً مریض بجنگ ایلات فرستاده است به قسمی که غالب آنها از گرسنگی هلاک شده اند و در اثر تذکری که یکی از افسران ارتش فرستاده وسه روز گرسنگی خود و سربازان را شرح داده و برهنگی آنها را متذکر شده است فرمانده سپاه جنوب فوراً او را بدادگاه نظامی تسلیم نموده است در صورتیکه فرمانده سپاه فارس خود باید بدادگاه نظامی تسلیم گردد.
۶- با وجود فقر عمومی دولت آقای سهیلی مبالغ گزاف بنام اردوکشی از خزانه ملت بذل و بخشش نموده و با پول مملکت بسیاری از نفوس کشور را از بین برده است.
۷- بواسطه بی کفایتی دولت فعلی تاکنون نتوانسته اند نیروی متفقین که موقتاً متمرکز در بعض شهرهای ایران شده اند ملزم نمایند که قوانین و مقررات داخلی کشور را محترم بشمارند و در اثر این بی کفایتی دولت غالباً تلفات زیادی به نفوس مردم از قبیل قتل های عمدی و غیرعمدی وارد میشود که چند فقره از آنها را روز استیضاح بعرض مجلس خواهم رساند.
۸- حبس و شکنجه عناصر وطنپرست و تبعید عده دسگر و سانسور جرائد در بعضی نقاط کشور.
۹- وزارت پست وتلگراف برخلاف قانون اساسی از مخابره تلگرافها به بعضی نقاط و مخابره تلگرافهای مردم به بعضی نقاط خودداری نموده و بعضی اوقات شکایت و تلگراف های مردم را توقیف و سانسور نموده و در بعضی نقاط کشور بعضی از مقامات غیرصالح بازرسی میکنند در صورتی که این عمل برخلاف قانون اساسی است.
۱۰- وزارت خواربار که اخیراً خوشبختانه آن را منحل نموده اند و بر طبق اطلاعی که بمن رسیده است از خزانه کشور مبالغ زیادی حیف و میل شده است و علاوه با وجود وفور ارزاق هنوز آغاز سال جاری است و گرانی و کمیابی مواد ضروری مایه نگرانی و اضطراب مردم گردیده که دولت از حمل آنها بخارج جلوگیری نمینماید.
۱۱- تعیین پاره مامورین بواسطه عدم صلاحیت آنها از ریاست محترم مجلس بر طبق ماده ۴۴ نظامنامه تقاضا میکنم که موارد استیضاحی را که تقاضا شده است در مجلس قرائت نموده امر فرمایند دولت روز استیضاح را برای حضود خود در مجلس معین نماید.
رئیس- مطابق نظامنامه استیضاح در مجلس قرائت می شود اگر مجلس قبول کرد بدولت ابلاغ میشود.
طباطبائی- آقا استیضاح قبول شده است.
رئیس- مجلس میتواند قبول کند میتواند رد کند.
جمعی از نمایندگان- خیرآقا. قبول است قبول است دولت باید بیاید جواب بدهد.
تهرانچی- آقا اساساً استیضاح مورد قبول است و باید بدولت ابلاغ شود.
رئیس- ماده ۴۴ مینویسد هر نماینده که از وزیری میخواهد استیضاحی نماید باید تقاضای خود را کتباً به رئیس داده و موضوع استیضاح را در ضمن معین نماید رئیس آن را در مجلس قرائت میکند و مجلس باید آن تقاضا را قبول نموده …
جمعی از نمایندگان- باید یعنی حتماً باید قبول کنند بای امر است دیگر
رئیس- پس اگر اینطور اس بدولت ابلاغ میشود
جمعی از نمایندگان- دستور
- طرح گزارش شور اول کمیسیون قوانین دادگستری راجع باصلاح چند ماده از قانون مجازات عمومی و استرداد آن
{۳- طرح گزارش شور اول کمیسیون قوانین دادگستری راجع باصلاح چند ماده از قانون مجازات عمومی و استرداد آن}
رئیس- آقای انوار
انوار- چنانچه خاطر آقایان مسحتضر است موضوع چاقو کشیها خیلی اهمیت پیدا کرده است بنده مکرر به آقای معاون وزرات دادگستری پیشنهاد کردم که بیایند به مجلس خوشبختانه امروز آمدند به مجلس و این لایحه هم دو شوری است و یک ماده هم بیشتر نیست خواهش میکنم که مجلس هم موافقت بفرمایند و این را جزو دستور بگذارند بعد از این لایحه تعلیمات باشد.
وزیر فرهنگ- البته مجلس شورای ملی مختار است هر قانونی را بخواهند جزو دستور بگذارند ولی بنده خاطر آقایان را توجه میدهم به اینکه وقت ما هم کم است و تا شهریورماه چیزی باقی نمانده است و باید قانون اجرا شود و این لایحه الان هفت ماه است در مجلس مانده است (بهبهانی – جان مردم مقدس است) بنده از آقایان خواهش میکنم که چون چند ماه بیشتر از قانون تعلیمات باقی نمانده اول قانون تعلیمات را بگذرانند بعد این قانون حالا بسته است بنظر آقایان.
جمعی از نمایندگان- آقا این معطلی ندارد.
رئیس- گزارش کمیسیون قوانین دادگستری قرائت میشود
(بشرح آتی خوانده شد)
گزارش از کمیسیسون قوانین دادگستری
به مجلس شورای ملی
لایحه شماره ۶۰۱/۲۰۱ وزارت دادگستری راجع به کیفر جنحه های کوچک و امور خلافی در کمیسیون قوانین دادگستری مطرح با توضیحات مفصلی که از طرف آقای وزیر دادگستری بیان گردید لایحه پیشنهادی بشرح زیر تنظیم و اصلاح شده اینکه گزارش شور اول آن تقدیم مجلس شورای ملی میشود.
ماده واحده – مواد ۲۷۳/۱۷۳/۱۲/۱۱/۱۰ قانون کیفر عمومی بشرح زیر اصلاح میشود:
الف- ماده ۱- بشرح زیر تغییر مییابد:
ماده ۱۰- مجازات جنحه کوچک از قرار ذیل است:
۱- حبس تادیبی از یازده روز تا یکماه.
۲- غرامت از دویست و یک ریال تا پانصد ریال.
ب- ماده ۱۱- از اینقرار اصلاح میشود:
ماده ۱۱- مجازات خلاف از قرار ذیل است:
۱- حبس تکدیری از دو روز تا ده روز.
۲- غرامت تا دویست ریال.
ج- قسمت اخیرماده ۱۲ بطریق ذل اصلاح و تبصره به
ماده مزبور افزوده میشود:
مدت حبس تأدیبی از یازده روز تا سه سال است.
تبصره – در هر یک از قوانین کیفری که حداقل کیفر حبس کمتر از یازده روز تعیین شده است از تاریخ اجرای این قانون حداقل کیفر یازده روز خواهد بود و همچنین است در موارد تخفیف مذکور در ماده ۴۵ قانون کیفر عمومی.
در مورد غرامت نقدی در امور جنحه از تاریخ اجرای این قانون حداقل کیفر کمتر از دویست و یک ریال نخواهد بود.
د- بماده ۱۷۳ قانون کیفر عمومی تبصره زیر اضافه میشود.
تبصره – در مورد این ماده هرگاه جرح بوسیله چاقو یا هر نوع اسلحه وارد شود اگر عمل مشمول قسمت اول ماده باشد کیفر آن حبس تأدیبی از شش ماه تا دو سال و پنجاه تا دویست ضربه شلاق خواهد بود و اگر عمل مشمول قسمت اخیر ماده گردد کیفر آن حبس تأدیبی از سه ماه تا یکسال و پنجاه تا دویست ضربه شلاق خواهد بود و در این مورد تعقیب منوط بشکایت مدعی خصوصی نخواهد بود و استرداد شکایت نیز مؤثر نیست. شلاق در هر روز بیش از پنجاه ضربه زده نخواهد شد و در صورت اقتضا دادگاه مقرر خواهد داشت که کیفر شلاق در ملاء عمومی اجرا شود.
هـ – ماده ۲۷۳ – تحت دو ماده بقرار زیر تغییر مییابد:
ماده ۲۷۳- کسانیکه وسیلع معاش معلوم ندارند و از روی بی قیدی و تنبلی درصدد تهیه کار برای خود برنمیآیند ولگرد محسوب میشوند. ولگردی خلاف و مجازات آن مطابق باب چهارم قانون کیفر عمومی است.
ماده ۲۷۳ مکرر- دولت ملکف است اشخاص مذکور در ماده ۲۷۳ را بکار مناسب وادار نماید – در صورتی که از قبول کار امتناع نمایند و یا برای طفره از کار فرار کنند بحبس تأدیبی از ۱۱ روز تا سه ماه و یا به پنجاه تا دویست ضربه شلاق محکوم میشوند شلاق روزی بیش از پنجاه ضربه نباید زده شود.
رئیس- آقای افشار
افشار- بنده با این قانون موافقم ولی چنانکه چند روز پیش هم گفته شد اگر ما دقت بکنیم این مجازات برای این قبیل اشخاص کم است اشخاصی که امنیت کشور را متزلزل میکنند بنده معتقدم که مجازاتشان باید از این شدیدتر باشد بنده پیشنهاد میکنم و خواهش میکنم موافقت بفرمایند که در شور دوم این مجازات شدیدتر باشد بلکه معتقدم که به شدیدترین مجازات محکوم شوند ولی عرض بنده راجع به خود محاکم است مادام که محاکم اصلاح نشود و مادام که قاضی نترسد و طابق النعل قوانین را اجرا بکند و اشخاصی که جامعه را هر روز دچار ناامنی میکنند آنها را محکوم نکنند این قوانین فایده اش چیست؟ بنده عقیده ام این است که قبل از این که این قانون را بیاورند وزارت عدلیه باید یک قانونی بیاورند و اقل محاکمش را اصلاح کند وقتی که قاضی درست قانون را اجرا نکرد و آنوقت رئیس الوزرای مملکت را در مقابل نمایندگان مجلس کتک زدند این عمل را اسمش را چه میشود گذاشت وزارت عدلیه نپرسید از این محاکم که این آدمی که یک جرم مشهودی در مقابل تمام نمایندگان کرد چرا محکومش نکردید مرحوم فروغی را در همین مجلس زد و او را تبرئه اش کردند پس باید محاکم را اصلاح کرد خوب شما حالا این قانون را هم بگذرانید وقتی حاکم شما اینطور است چه فایده دارد و با این محاکم و این قضات که وجدان ندارند و وطنپرستی ندارند و نمیتوانند وظایف خودشان را اجرا کنند گذراندن این قانون چه نتیجه دارد (همراز – آقا اینطور نیست)
رئیس- آقای مؤیداحمدی
مؤیداحمدی- بنده موافقم.
مخبر کمیسیون (انوار)- بنده نظر آقای افشار را که مجازات را در این موارد خیلی شدید عقیده دارند تصدیق میکنم و البته هم مجلس و هم دولت معتقد است و با این عملیاتی که از طرف این افسار گسیخته ها شده است مجبور است که این کار را بکند حالا که نظر مجلس اینجور است و بدولت هم ماموریت میدهد که در تشدید این مجازاتها بکوشد البته چون شور اول است پیشنهاد میفرمائید و اصلاح میشود اما راجع به اجرائیات شما تصدیق بفرمائید که حکومت ما حکومت ملی است ما در حلومت ملی افراط داریم نه تفریط قوانین طوری بوده است که آمده اند اینها را تبرئه کرده اند یا قرار منع تعقیب صادر کرده اند بالاخره مقید بیک ماده و یک قانونی بوده است و معذلک این تذکرات را آقای معاون وزیر دادگستری هم باید در نظر داشته باشد و ایشان هم آدمی جدی هست و الا کسی که در محکمه استیناف رأی به اعدام اداد ایشان بودند (خنده نمایندگان) و البته این نظر را هم تعقیب خواهند کرد و امیدواریم که با جدیت ایشان بهین زودی چاقو کشی از بین برود.
رئیس ـ آقای امیرتیمور
امیرتیمورـ بنده تصور میکنم که قسمت اخیر فرمایشات آقای افشار بسیار صحیح و شایسته است که دولت وزارت دادگستری یک توجه مخصوصی بکند و در اصلاح محاکم یک قدمهائی بردارند باور بفرمائید که یک قسمت از این عملیات بواسطه بی ترتیبی محاکم است والا شما برای جلوگیری از این اعمال قانون ندارید آقا؟! شما اگر بخواهید از چاقوکش جلوگیری کنید قانون ندارید؟! خوشبختانه قوانین بسیار صریح و روشن دارید متأسفانه و بدبختانه مجری در این مملکت نیست شما هیچیک از وظایف اساسی خودتان را در هیچیک از شئون زندگانی اجرا نمیکنید آنوقت میگوئید قانون نداریم اینطور نیست آقا شما خودتان تا خودتان را اصلاح نکنید این قوانین نتیجه ندارد اینها امرار وقت است اینها خود گول زدن است ومملکت را دچار بدبختی کردن است اینها لیاقت و کفایت لازم دارد که آن اشخاص که شاغل مقامی هستند کارشان این باشد که وظایف خودشان ر انجام بدهند متاسفانه جز روح کسالت و تنبلی چیز دیگری در مملکت ما نیست و بنده کمال تاسف باید اعتراف کنم که هیچیک از عناصر ما در مقاماتی که هستند وظایف خودشان را اجرا نمیکنند.
رئیس- آقای طباطبائی
طباطبائی- عرض کنم این عیب متاسفانه در این مملکت هست وقتی که کارها خوب بهمریخت و آشفته شد و خراب شد آنوقت دولت عوض این که در فکر اصلاح کار باشد بفکر نوشتن قانون میافتد و قانون میآورد در صورتی که همانطور که گفته شد قوانین بحد کافی هست و ما قانون داریم (اقبال – نیست چنین چیزی) عقیده بنده این است که هست شما بعد از من بیائید بگوئید که نیست دلیل اینکه بنده میگویم هست این است که در این قانون هم قوانینی که موجود بوده میخواهند تغییر بدهند و اگر شما اینها را اجرا کرده بودید نتیجه گرفته بودید میخواستید همین ها را اجرا کنید اگر منظور ما عملی نمیشد آنوقت قانون میآوردید شما این قوانین هم که دارید اجرا نکرده اید و از عهده انتظامات عادی شهر برنمی آئید. بنده دیروز میخواستم بروم شمیران یکساعت و نیم بعدازظهر بود رفتم میدان سپه آنجا یک اتومبیل کرایه من سوار شدم چهار پنچ نفر دیگر هم سوار شدند مدتی معطل کرد یکنفر هم اضافه سوار کرد توی این هوای گرم عوض اینکه از خیابان سعدی و راه معمولی برود شمیران رفت سمت پامنار و آمد اول پامنار و اتومبیل را نگهداشت متجاوز از نیم ساعت طول کشید رفت توی بازار بعد از نمیساعت برگشت با چهار حلب روغن ساعت شد دو ساعت و نیم بعداز ظهر و روغنها را بست پشت اتومبیل و راه افتاد از خیابان شمیران دم عشرت آباد هم نمیدانم چه کار داشت ایستاد آنجا هم یک خرده کاری داشت انجام داد و راه افتاد (نبیل سمیعی – عجب تحملی داشتید شما!) بلی دیگر مجبور بودیم تحمل کنیم ولی بالاخره بین راه حوصله ام سر رفت گفتم آقا چرا اینطور میکنید؟ گفت اختیار اتومبیل خودم را دارم باید هر چند نفر میخواهم سوار کنم و هر چه هم میخواهم میگیرم گویا شهربانی هشت قرآن معین کرده است و اعلان کرده است کرایه تا شمیرانرا و او بیش از دو تومان که اتومبیل های سواری میگیرند ادعا میکرد یک نفر که چانه میزد میگفت که بیش از دو تومان نمیدهم و او بیش از دو تومان میخواست بالاخره من حوصله ام سر رفت بهش گفتم بسیار خوب حالا که به شعبه رسیدیم تکلیف شما را معلوم میکنم گفت خیلی خوب معین کن البته داشتم رسیدیم نزدیدک شعبه برای اینکه یکقدری خجالت بکشد گفتم پنج دقیقه نگاهدار گفت یک ساعت نگهمیدارم آمدیم جلوی شعبه کسی نبود شوفر بوق زد مدتی بعد از توی چادر چند نفر بدون لباس آمدند بیرون بهشان گفتم که این آدم اینطور ما را معطل کرده است و دو ساعت و نیم از ظهر گذشته این بالا را بسرما توی این آفتاب آورده است و باید این را تعقیب کنید بجای همه آقایان نه نمره برداشت نه حرفی زد فقط گفت اینها را برسان و برگرد و بمن هم گفت خیلی خوب گزارش میدهم و شوفر آنها را باسم صدا میزد میگفت آقای فلان معلوم شد سابفه هم دارند و ارتباط هم دارند ملاحظه بفرمائید با این طرز شل و ول وضع شهر نگهداری است؟! حالا مملکت را نمیگویم پس فردا که جان مردم بلبشان آمد آنوقت یک قانونی می آوردی، نظمیه اعلان کرده است که اتومبیل سواری هشت قران تا شمیران بگیرد و بقدر ظرفیتش هم سوار بکند دو تومان اقلاً می گیرد و هر چه بخواهد سوار میکند هر کار هم بخواهد میکند شما همه توی این شهر هستید به بینید شهربانی از عهده این کار برمیاید؟ از طرف دیگر ملاحظه میفرمائید وضع این شهر مغشوش است یک عده باجان مردم افتاده اند و نمیدانم واقعاً این پاسبانها چه کار میکنند با این وضع بدریخت و بد ترکیب هم که اینها را درآورده اند این لباس را نمیدانم از کجا پیدا کرده اند؟ این نمونه ذوق و سلیقه عمال دولت است از کجا شما این اجازه را تحصیل کرده اید که پاسبانها را باین شکل در این هوای گرم در آورده اید مثل دربانها هتل؟ شما قانون نمیخواهید شما فقط باید در مامورین خودتان روح انجام وظیفه ایجاد کنید علاقه بمردم علاقه به مملکت و انتظامات ایجاد کنید شما بالاخره یک کاری بکنید که هر ماموری وظیفه خودش را انجام بدهد جلوتر از قاضی مامورین انضباط شما هستند شما آنها را بوظیفه خودشان آشنا بکنید پول زیادتر که اینها گرسنه نباشند که روند بندوبست کنند و الاماده فلان تغییر کند که جلوگیری از چاقوکشی نمیکنند خیلی خوب این قانون میگذرد و تا ده روز دیگر ما خواهیم دید اگر کرد که منهم تصدیق میکنم.
رئیس- آقای دشتی
دشتی- بنده عقیده دارم که این قانون بایستی بفوریت تصویب شود این وضعی که اخیراً پیدا شده است در این شهر دیگر نباید این قبیل لوایح را معطل کنیم و از وزارت دادگستری تعجب میکنم که امروز ای تقاضا را کردند که این لایحه در دستور گذارده شود بنده نظری که در این لایحه دارم این است که این لایحه با فوریت بگذرد اصل قضیه که آقایان ایراد میگیرند که جای شبهه نیست بایستی دولت جداً بهر وسیلکه میداند از این عملیات جلوگیری کند یک کارهائی در این شهر میشود که حتی در مملکت وحشی ها ما هم این کار بداست و از طرف هر کس هم باشد جلوگیری میشود لی در این مملکت باندازه رخوت و سستی رخنه کرده است که هیچ کاری نمیشود ملاحظه بکنید فلان چاقو کش را که از شهریور باینطرف شصت فقره چاقوکشی داشته است و سه چهار فقره هم از این چاقوکشی منتهی بفوت طرف شده است او را آزاد گذاشته بودند (یکعده از نمایندگان – خیر اور را گرفته اند) شندیم دیروز او را گرفته اند باز این کار را کردند خوبست در این جور مواقع یک مواقع غیرعادی است باید دولت خودش اعمال شدت بکند این نفوس مردم را بشماها واگذار کرده اند شماها مسئول امنیت آنها مسئول حمیت آنها مسئول شرافت و ناموس آنها هستید شما اگر قانون هم دستتان نباشد وقتی یکنفر برای از بین بردن جای دیگری برای از بین بردن امنیت چاقو کشید باید بگیرید پدرش را در بیاورید؟ (صحیح است) کدام مجلس شورای ملی بشما میگوید که چرا برخلاف قانون چاقوکش و جنایت کار را گرفته اید و این کار را کرده اید؟ و در این مسئله و در جلوگیری از این شرارتها دولت هر قدر اعمال شدت بکند مجلس شورای ملی صددرصد با آن موافق است برای یک مملکتی برای یک فردی همانطور که آب و نان و غداخوردن از لوازم اولیه زندگانی او است همانطور هم یک جامعه باید امنیت داشته باشد، انتظام داشته باشد و بنده الآن از آقای کفیل وزارت دادگستری تقاضا می کنم که تقاضای تصویب این لایحه را بقید دو فوریت بکنند که این لایحه الآن در همین جلسه تمام شود و این بهانه را هم از دست قضات بگیرید و تصور میکنم آقای طباطبائی هم مخالف نباشند و نگویند ما قانون داریم این قانون را هم بفوریت تصویب کنید بدهید بدست دولت و به بینیم چه میشود.
معاون وزارت دادگستری (آقای زرین کفش) – بنده در یک قسمت فرمایش نماینده محترم میخواستم جواب عرض کنم مطلبی که راجع به منع تعقیب چاقوکش فرمودید مورد توجه واقع شده است و خلاصی این شخص روی مسامحه بوده است چون میدانید آن دادگاهی که مربوط بحکومت نظامی است ملمع است یک قسمت آن از قضاوت دادگستری و یک قسمت دیگری از اشخاص نظامی تشکیل شده است (طباطبائی – از کی؟) از نظامی عرض کردم (طباطبائی آنروز که میگفتم نظامی صلاحیت ندارد قبول نکردید) حالا حکومت نظامی است و در زمان حکومت نظامی محاکم رسیدگی به این قبیل عملیات طبق قانون باید از کارکنان دادگستری و قضات نظامی تشکیل شود و باید دادگاهش ملمع باشد چون در آنجا یک مسامحه شد ولی فوراً اقدام شد و قرار توقیف شود و راجع بفوریت هم اگر مقررات اجاره میدهد بنده موافقت میکنم (جمعی از نمایندگان – اشکالی ندارد لایحه را پس بگیرید و تقاضای دو فوریت بکنید).
- تقدیم یک فقره لایحه از طرف آقای معاون وزارت دادگستری بقید دو فوریت و تصویب فوریت و اصل لایحه
{۳- تقدیم یک فقره لایحه از طرف آقای معاون وزارت دادگستری بقید دو فوریت و تصویب فوریت و اصل لایحه}
معاون وزارت دادگستری- اگر اینطور است بنده لایحه را پس میگیریم و دو مرتبه با قید دو فوریت تقاضای تصویب آنرا میکنم (صحیح است)
رئیس- آقای انوار
انوار- مطابق ماده ۶۰ نظامنامه در مواقعی که لایحه پیشنهاد میشود وزیر باپیشنهاد کننده یا یکعده از نمایندگان میتواننند تقاضای فوریت لایحه را بکنند و دلیل فوریت لایحه را هم ذکر کنند و حالا هم چون مجلس کاملاً موافق است و ادله فوریتش هم همین بیاناتی بود که آقای دشتی اظهار کردند و همچنین تمام آقایان هم متوجه هستند که این مسئله خیلی فوریت دارد و فوریت بالاتر از این نمیشود که تامین جانی برای مردم میشود پس بنابراین کمیسیون هم با موافقت نظریه دولت تقاضای دو فوریت این لایحه را میکند و تقاضا میشود که این لایحه با دوفوریت بگذرد (صحیح است)
رئیس- مخالفی نیست؟ (گفته شد خیر) رأی گرفته میشود بفوریت اول موافقین برخیزند (اغلب برخاستند) رأی گرفته میشود بفوریت دوم موافقین برخیزند (اکثر قیام نمودند) تصویب شد. موافقین با ماده واحده برخیزند (عده زیادی قیام نمودند) تصویب شد.
- بقیه شور دوم لایحه آموزش و پرورش عمومی
{۴- بقیه شور دوم لایحه آموزش و پرورش عمومی}
رئیس- بقیه شور دوم لایحه تعلیمات عمومی مطرح است. ماده دوازدهم:
ماده دوازدهم – شغل کمک آموزگاران از حیق حقوقی و سابقه خدمت به ده درجه تقسیم میشود و چگونگی ترفیع و ازتقاء از درجه ای بدرجه بالاتر و سایر مواد قانون تربیت آنان همان است که در ماده ده و سایر مواد قانون تربیت معلم مصوب ۱۹ اسفند ۱۳۱۲ برای آموزگاران پیش بینی شده است.
تبصره – دولت ملکف است با توجه باین اصل که باید شغل معلمین هر روز در کشور محترم تر شود و داوطلبان بیشتری را بسوی خود جلب نماید لایحه راجع به بهبود استخدام معلمین در ظرف یکماه از تاریخ تصویب این قانون تهیه و برای تصویب بمجلس شورای ملی تقدیم نماید.
رئیس- آقای افشار.
بعضی از نمایندگان - عده برای مذاکره کافی نیست.
نبیل سمیعی - بفرمائید بعد کافی میشود.
بهبهانی - تامل کنید و از حدود نظامنامه خارج نشوید.
(در اینموقع چند نفر از آقایان نمایندگان وارده شده و عده کافی شد)
افشار- عرض کنم این لایحه بنظر یکده از مهمترین لوایحی است که به مجلس تقدیم شده و بنده کاملاً با آن موافقم و ما بایستی کوشش بکنیم که ملت ایران صاحب سواد و معلومات بشود که بتواند بحق ملیت خودش برد و از طرف دیگر مربیان و اشخاصی که تمام عمر خودشان را برای تعلیم و تربیت صرف میکنند وضع زندگانی این اشخاص را هم باید درست بکنیم که منظور مجلس و دولت از تعلیمات عمومی عملی بشود و بنظر بنده بهترین طریق این است که ما یک قانون کلی استخدامی برای تمام معلمین چه آموزگار و چه دبیر و چه استاد باید تنظیم کنند و بمجلس بیاورند که وضعیت عموم آنها روشن شود تا اینها با فراغ بال و خاطر آسوده بوظیفه مقدس خودشان که از تمام وظایف مقدس تر است ادامه دهند و باینوسیله خدمت بزرگی بنسل آتبه ایران بکنند. در شور اول این قانون از طرف آقای وزیر معارف یک ماده مخصوصی بنان ماده ۱۳ ارائه شده بود که بنظر بنده فوق العاده آن ماده بجا بود یعنی وضعیت عموم معلمین را از هر طبقه و از هر حیث روشن میکرد و خاطر آنها را از این حیث آسوده میکرد متاسفانه در شور دوم آن ماده حذف شده و یک ماده بجای آن آورده اند که بهیچوجه منظور را عملی نمیکند بنده پس از مذاکره با آقای وزیر معارف و جلب نظر آقای مخبر همان ماده را با مختصر اصلاحاتی پیشنهاد مجلس میکند و استدعا میکنم اینجا قرائت شود و آقایان تصویب بفرمایند و بیش از اینهم تصدیق نمیدهم.
مخبر- در این ماده هم مکلف کرده اند دولت را که در ظرف یکماه قانونی برای استخدام کلیه معلمین بیاورند و حالا بسته بنظر مجلس است هر طور که صلاح میدانند.
افشار- بنده تقاضایم این است که بجای ماده ۱۲ فعلی ماده ۱۳ که حذف شد جانشین این ماده بشود.
رئیس- طباطبائی
طباطبائی- آن ماده ۱۳ که حذف شد بنظر بنده کار خبوی بود از این حیث که برای استادان و دانشیاران یعنی اشخاصی که از وزارت فرهنگ ماهی پانصد تومان و ششصد تومان پول میگیرند در آن ماده فرصی بدست آمده بود و تقریباُ حقوق آنها دو برار می شد و البته اگر آن آقایان استحقاق یک چنین اضافه حقوقی را هم داشته باشند موردش این لایحه نبود که اسمش لایحه تعلیمات عمومی اجباری است آن ماده که حذف شد صحیح بود ولی بنظر بنده با حذف آن ماده یک مصلحتی فوت شد و آن این است که در آن ماده یک عطف توجهی شده بود به طبقه آموزگاران و کمک آموزگار یعنی افرادیکه ما متوقع هستیم این قانون را اجرا کنند و اطفال این مملکت را آنها تربیت کنند اینها حقوقشان حالا از بیست و پنج تومان و گویا هفتاد و پنج تومان است و در آن ماده برای حقوق آنها یک ترتیبی پیش بینی شده بود و بعداً با آقای وزیر فرهنگ صحبت کردیم و ایشان هم یادداشت کردند که یک ترتیبی در نظر بگیرند که در ضمن تصویب این لایحه یک کمک موثری نست باین طبقه از طرف دولت بشود و آن نظر این است که در این ماده قید شود حقوق پایه یک کمک آموزگاری برابر حقوق دریافتی پایه یک برابر و نیم پایه یک کمک آموزگار خواهد بود این یادداشتی است که در این قسمت بانظریه آقای وزیر فرهنگ شد و بنظر آقای وزیر فرهنگ جای آن در ماده ۱۱ بود که آن دو سه سطر آخر ماده ۱۱ حذف شود و این قسمت گذارده شود و من در جلسه گذشته اینجا نبودم و اتفاقاً ماده ۱۱ تصویب شد حالا با آقای وزیر فرهنگ صحبت کردیم و ایشان هم موافقت کردند که اگر آقایان اجازه بفرمایند در آخر ماده ۱۲ این نظر اضافه شود و به نظر من این تبصره ماده ۱۲ سه چهار سطر بی‌روحی بیشتر نیست و اصلاً معنی ندارد که مینویسد (دولت مکلف است با توجه به این اصل که باید شغل معلمین هر روز در کشور محترم‌تر شود و داوطلبان بیشتری را به سوی خود جلب نماید لایحه‌ای راجع به بهبود استخدام معلمین در ظرف یک ماه بیاورد) این تبصره به نظر بنده چیز زائدی است و حالا اگر آقایان لازم میدانند تبصره به حال خودش باقی باشد اشکالی ندارد و در سطر اول ماده هم یک اصلاح کوچکی به نظر بنده می‌آید آنجا که نوشته است (شغل کمک‌آموزگازان) اگر بنویسد (شغل کمک آموزگاری) به نظر من بهتر است. (نبیل سمیعی- در چاپ اشتباه شده است) اگر در چاپ اشتباه شده است که اصلاح شود و حالا هم اگر موافقت می‌فرمایید این پیشنهادی را که من تقدیم کرده‌ام خوانده شود و در آخر ماده اضافه شود که از این حیث یک کمکی به طبقه بی‌بضاعت و مستحق این کشور شده باشد.
مخبر- این پیشنهاد را بخوانند.
رئیس- پیشنهادات خوانده میشود.
رضوی- بنده اجازه خواسته‌ام مذاکرات که کافی نشد.
دکتر ملک‌زاده- بنده هم اجازه خواسته‌ام.
رئیس- آقای انوار
انوار- من واقعاً از آقای افشار تعجب میکنم با این که ایشان در مالیه هم بوده‌اند و مدتی هم در مجلس بوده‌اند و میدانند که وکیل پیشنهاد خرج نباید بکند این پیشنهاد را فرموده‌اند دولت خودش این طور تشخیص داده است که این یک چیز زائدی است و پس گرفته است و ما که صاحب مال هستیم بگوییم خیر دولت اشتباه کرده است ما وکیل هستیم دولت خودش با نظر دقیقی این ماده را مطالعه کرده و پس گرفته است شما باز می‌آیید آن ماده را پیشنهاد میکنید (هاشمی- پس نگرفت یک لایحه دیگر به جای آن خواهند آورد) آقای وزیر فرهنگ هم یک آدمی هستند که بعضی مطالب را کمتر بیان میکنند هستند اشخاصی که به اسامی مختلف از مال این مملکت ارتزاق میکنند و به مجرد این که یک راهی هم پیدا کنند به هر ترتیبی شده است یک آبی هم به عنوان استادی و چیزهای دیگر از آن مجری بر می‌دارند پارسال سی کرور بودجه معارف بود شما بردارید ببینید که این سی کرور در کجا مصرف شده جز این که یک مشت حقوق به یک اشخاصی داده‌اند ملاحظه بفرمایید یک نفری یک ساعت در دانشگاه درس میدهد یک ساعت دیگر در دبیرستان از دبیرستان می‌رود به دانشسرا از جاهای دیگر هم حقوق دارد و حقوق‌های شخصی هم دارد در مؤسسات دیگر هم داخل است این پول‌ها را آخر از کجا باید بدهید؟ مگر راپورت‌های دکتر میلسپو را در نظر نمی‌گیرید؟ مگر بودجه مملکت در نظر شما نیست؟ این را ما برای تمام آقایان وزرا عرض میکنیم که آقایان خودتان را جمع‌آوری کنید این که نمیشود هر کس قوم دارد قبیله دارد یک کسی به شما سلام کرده است شما چیزی برای او در قانون بگذارید شما مسئول مال این ملت هستید و بنده بیش از این عرضی ندارم و صحبتی نمی‌کنم ولی خواستم عرض کنم که این چیزی که شما پیشنهاد کرده‌اید برخلاف نظامنامه داخلی و برخلاف قانون اساسی است این است که بنده با آن مخالفم و اگر شما آن چیزی را که در نظر گرفته‌اید که مراعات طبقه نازل است یک پیشنهادی هم آقای طباطبایی کرده‌اند و یک پیشنهادی هم بنده داده‌ام و یک پیشنهادی هم ضمن تبصره خود دولت کرده بود آن را بنده موافقم ولی اگر نظر این است که طبقه عالی‌تر یک استفاده‌ای بکنند که این طبقه‌ای که همیشه مثل اجل معلق مثل یک مرغی که هر جا دانه می‌ریزند آن لقمه را بلع میکند آن را موافق نیستم ولی اگر به آموزگاران و کمک آموزگاران داده شود بنده موافقم.
وزیر فرهنگ- بنده از آقای انوار که همیشه طرف‌دار علم و دانش هستند و از معلمین همیشه دفاع فرموده‌اند انتظار نداشتم که یک بیاناتی بفرمایند که اظهار بی‌لطفی باشد نسبت به معلمین. این که فرمودند دولت پس گرفته است این ماده را باید عرض کنم که دولت اصرار هم داشت این ماده بماند و در کمیسیون فرهنگ و بودجه در شور اول هم تصویب شد و در شور اول در مجلس هم به تصویب رسید ولی در شور دوم در کمیسیون نظر داشتند که برای این کار لایحه جداگانه آورده شود و در لایحه‌ای جداگانه پیشنهاد به مجلس بشود از طرف دولت و بنده هم در کمیسیون ایستادگی و پافشاری کردم ولی اکثریت قریب به اتفاق کمیسیون مقتضی دیدند که این ماده حذف شود پس دولت این را پس نگرفته است این که فرمودند این یک کمکی است که به یک عده میشود که مستحق نیستند بنده لازم است عرض کنم که عموم معلمین حتی آن استادان اگر حقوق آنها را با وضع گرانی امروزه بسنجید و با درآمد سایر مردم کشور مقایسه بفرمایید ملاحظه خواهند فرمود حتی طبقات عالی معلمین که استادان هم باشند حقوق کافی ندارند و بی‌اندازه زندگانیشان در مضیقه است و سختی است و از طرف دیگر نباید اگر یکی دو نفر سراغ دارند که از چند جا حقوق میگیرند این را نباید اطلاق بفرمایند به عموم استادان و الا اکثر استادان هم امروز از حیث معیشت در زحمت و مضیقه هستند و به علاوه نباید فراموش هم کرد که این کمک آموزگاران و آموزگارانی که ما می‌خواهیم به وسیله آنها این قانون را اجرا کنیم و به موجب این قانون عده زیادی از آنها تربیت کنیم که قشونی باشند که در این مملکت بر ضد جهل و بی‌سوادی مبارزه کنند این قشون کمک آموزگاران و آموزگاران را کی باید تعلیم کند؟ همین دبیران و دانشیاران و استادان بنابراین اگر ما نسبت به وضع حقوقی دبیران و دانشیاران و استادان هم توجهی کنیم راه دوری نرفته است و باز من غیر مستقیم کمک شده است برای اجرای این قانون که این قدر آقایان علاقه‌مند هستند در هر حال بنده از طرف دولت با نهایت موافقت پیشنهاد آقای افشار را تأیید میکنم ولی اگر مخالف با قانون است که فرمودند بسته به نظر مجلس است در هر حال اگر پیشنهاد ایشان مورد موافقت واقع نشد، پیشنهاد آقای طباطبایی و گویا آقای دکتر طاهری هم یک چنین پیشنهادی کرده‌اند که تکلیف آموزگاران و کمک آموزگاران معلوم بشود آن را آقایان موافقت بفرمایند که تکلیف اینها معلوم شود و این اقل کمکی است که مجلس می‌فرمایند برای این که این قانون بدون آموزگار و کمک آموزگار درست نخواهد شد و ما از فردا محتاج خواهیم بود که عده کثیری داوطلب معلم بگیریم و اگر اینها زندگیشان تأمین نباشد نمی‌آیند فردا که شهریور است ما به عده زیادی محتاجیم و صدها داوطلب کمک آموزگار لازم خواهد شد بنابراین تقاضای بنده این است اگر پیشنهاد آقای افشار مخالفت با قوانین ندارد موافقت بفرمایند و الا پیشنهاد آقای طباطبایی پیشنهادی که راجع به کمک آموزگاران بوده است آن را موافقت بفرمایند که تصویب شود.
مخبر- توجه بفرمایید در اینجا صحیح است بنده مخبر هستم ولی مدافع عقیده کمیسیون هستم که کمیسیون اکثریتش چنین مصلحت دانست و استنباط کمیسیون هم در نتیجه شور اول این قانون بود که احساس کرد که مجلس اکثراً این نظر را دارند که این قانون قانون تعلیمات اجباری است نه قانون استخدام همچنین کمیسیون هم در مقابل تمایل مجلس اظهار خشوع کرد برای این که این ماده‌ای که یک شورش هم گذشته بود از این قانون به قانون دیگری انتقال پیدا کند نه این که قصد این بود که در واقع لازم نمی‌دانست ترمیم حقوق معلمین را و به جای آن ماده عریض و طویل که از حقوق درجات بالا کاسته بشود و از حقوق فعلی آنها هم چیزی کسر نمی‌کرد مخصوصاً در عین حال برای این که تمام اینها رعایت شود و تحت قاعده صحیح و منظمی در بیاید در همین قانون یک ماده گنجانده شد که دولت مکلف است در ظرف چند مدت آن قانون را بیاورد یعنی لایحه تنظیم کند و تقدیم مجلس شورای ملی نماید و نظر کمیسیون این بود که آن قانون جداگانه باشد و یک نظر دیگر کمیسیون این بود که نظریات مختلف و پیشنهادات مختلف از ارباب فرهنگی رسیده بود که آنها را بیشتر مطالعه کند نه این که کمیسیون لازم نمی‌دانست که حقوق آموزگاران و کمک آموزگاران نباید اصلاح شود این را لازم می‌دانست و روی همین نظر گزارش را تهیه و تقدیم کرده است و معتقد است ضمن قانون جداگانه باشد.
رئیس- آقای دکتر ملک‌زاده
دکتر ملک‌زاده- گویا آقای انوار تشریف ندارند. (انوار- چرا آقا اینجا هستم) بلی آقای انوار با تصدیق به تخصص و بصیرت جنابعالی در تمام فنون و بهترین دلیل این که در تمام شعبات اظهارنظر می‌فرمایید و البته خیلی هم به جا است و صحیح است در این موضوع امیدوارم که یک قدری نظر اهل فن را هم ملاحظه بفرمایید و دقت کنید و محترم بشمارید زیرا هیچ مرحله‌ای در دوره زندگی تمدن و بشریت از دوره دبستان هم از لحاظ مادی و معنوی مهم‌تر نیست و اگر مردی باید از حیث اخلاق و عادات و از حیث رسوم وطنپرستی و نمو جسمانی تربیت شود در دو مدرسه اولیه باید تربیت شود، یکی در آغوش مادر و یکی در مدرسه ابتدایی و دبستان است از این جهت بنده از اشخاصی هستم که معتقدم اگر باید در مملکت یک نژاد فاضل و توانایی درست شود تمام قدرت خود و توانایی خودم را صرف این قسمت می‌کردم، یعنی اول سعی می‌کردم که مادرهای جدیدی برای مملکت تهیه بشود زیرا با احصاییه‌های دقیقی که دنیای متمدن تهیه کرده است صدی نود و نه مردان درجه اول و فلاسفه و اشخاصی که خدماتی به جامعه کرده‌اند مادرهای خوب داشته‌اند رجوع کنید به علوم و احصاییه‌ها ملاحظه خواهید کرد که حق با من است و صدی نود و نه اشقیا، ظالم‌ها، آدم‌کش‌ها از اشخاصی بوده‌اند که مادر نداشته و یا مادرشان بد بوده است و آنها را بد تربیت کرده است. پس باید اول سعی کرد که مادر خوب تهیه کرد و پس از این که طفل از آغوش مادر خوب آمد بیرون باید وارد دبستان شود که تربیت علم و اخلاق پیدا کند و همان طور که سلول‌های جسمانی طفل نمو میکند باید روح وطنپرستی جوانمردی راستی و درستی هم به او دمیده شود تا یک مرد حسابی شود برای مملکت، متأسفانه در یک مملکتی که معلمین مدارس ابتدایی وضعیتشان از یک سپور بدتر است هم از حیث وضعیت مادی و هم از حیث وضعیت معنوی یک وقتی علما اگر فقیر بودند، بی‌چیز بودند، روی حصیر می‌نشستند یک احترامی داشتند، امروز ما خودمان آن احترامات علم و علما را از بین بردیم و در همین مجلس شورای ملی ما فرمان سواد به یک عده‌ای داده‌ایم و یک اشخاصی که سواد نداشتند ما آنها را به مقام استادی برگزیدیم این بود وضعیت معارفی ما در این مملکت مثل همان قضیه‌ای که راجع به کریم‌خان گفتند که این شخص سواد ندارد تا امام جمعه شود و شیخ‌الاسلام باشد گفت یک فرمان سواد بهش بدهند این بساط و مقام علمی ما بود در مملکت، امروز هم معلمین مدارس ابتدایی ما به اندازه سپور نه احترام در جامعه دارند و نه وسایل مادی و معنوی دارند و این احترام ظاهری به قدری مؤثر است که وسایل مادی به آن درجه در روحیات و معنویات بشر مؤثر نیست، من از اشخاصی هستم که معتقدم آن آدمی که یک روز لباس نو بپوشد این لباس نو یک تأثیری در روحیات او دارد و یا آن آدمی که در خیابان‌های آسفالت راه برود با یک آدمی که تا کمرش برود توی خاک و لجن و گل روحیاتشان فرق دارد و ما اگر به آن مقصود و منظور حقیقی که به عرض رساندم به او برسیم بنابراین باید سعی کنیم در درجه اول وضعیت مادی و معنوی این معلمین مدارس ابتدایی را که امروز شما انتظار دارید که اینها جامعه را ترقی بدهند و خود شما میدانید که اگر این مملکت را در و دیوارش را از نقره و طلا بکنند و تمام کاخ‌های دنیا را اینجا جمع بکنند تا علم و عدالت در مملکت توسعه پیدا نکند هر عملی که بکنند به نتیجه‌ای نخواهد رسید و موقتی است و عقیده من این است که الان یک رشته‌ای به دست ما افتاده است و یکی از جاهایی که باید حسن نیت خودمان را برای این منظور نشان بدهیم تقویت مادی و معنوی برای این دبستان‌ها و معلمین مدارس ابتدایی است و بنده تقاضا میکنم از مجلس شورای ملی که حداکثر کمک و حسن‌نیت خودش را نسبت به این موضوع نشان دهد. (صحیح است) (افشار- پیشنهاد بنده را قبول کنند) اما پیشنهاد ایشان که می‌فرمایند پیشنهاد خرج است اگر شما امروز بگویید کدام سرباز با این وضع میتواند حافظ کشور باشد، یا ژاندارم با این وضعیت نمیتواند زندگی کند این پیشنهاد خرج است خوب نباید این خرج بشود؟ هر پیشنهادی پیشنهاد خرج تلقی میشود اما موضوع دیگر نظرتان هست که وقتی این لایحه در کمیسیون فرهنگ مطرح بود خود بنده به آقای وزیر فرهنگ عرض کردم و به بقیه آقایان هم عرض کردم که لوایح خیلی مهمی در پیش است و آن هم مثل این لایحه‌ای که امروز گذشت حقیقتاً ضروری بود چون شاگرد مدرسه تا امنیت نداشته باشد که نمیتواند درس بخواند و آن لوایحی که آقا در نظر دارید بگذرد من شخصاً عقیده نداشتم به حذف آن مواد و در آنجا مذاکره شد که آن مواد حذف شود و باز هم عرض میکنم آقا با حسن‌نظری که دارید و می‌خواهید بهبودی در امور فرهنگی حاصل شود اخیراً سوءاستفاده‌هایی که در اوضاع فرهنگی شده است باید این وضعیت را حقیقتاً تحت مطالعه و دقت قرار داد و سعی کنید که به اسرع اوقات یک لایحه جامع و معنوی که به وضعیت علم و فرهنگ مفید باشد و تکان بدهد اوضاع فرهنگیمان را و علم را در آن مقامی که شایسته است قرار دهد تهیه کنید و بیاورید و الا چرا برود با حقوق شندرقاز یک نفر آدم معلمی بکند و یک قسمت دیگر هم هست که معلمین نمیتوانند از بعضی چیزهای دیگر استفاده کند، آخر معلم که نمیتواند دزدی بکند یک بدبختی هم معلم دارد در این مملکت که دیگران می‌توانند استفاده نامشروع کنند معلم آن استفاده نامشروع را هم ندارد این است که بنده موافقم که آن مواد حذف شده ضمیمه شود و تصویب بشود و بگذرد و ما هم موافقیم در صورتی که تهیه میکنند یا تهیه شده خودشان را مؤظف بدانند که تا یک هفته دیگر این قانون را بیاورند.
- تقدیم یک فقره لایحه از طرف آقای وزیر کشاورزی
۵- تقدیم یک فقره لایحه از طرف آقای وزیر کشاورزی
وزیر کشاورزی- یک لایحه استخدامی است برای یک نفر مهندس آبیاری که می‌خواهیم تقدیم مجلس شورای ملی کنم ضمناً عرض میکنم چون امروز را برای این مقصود آمده بودم اجازه میخواهم یک توضیحی هم در اطراف بیانات آقای ثقةالاسلامی نماینده محترم که در جلسه سه‌شنبه ۲۱ تیر ماه فرمودند به عرض آقایان برسانم (طباطبایی- این توضیح باشد برای بعد) (وزیر فرهنگ- این ترتیب کار نیست آقا) وقتی که یک بیانی میشود در مجلس شورای ملی این بیان در وضعیت اشخاصی که مشغول کار هستند مؤثر است (طباطبایی- مطلب شخصی که نباید مطرح شود آقا) اجازه بفرمایید وضعیت روشن شود این که عیبی ندارد به کسی وقتی نسبت داده میشود دزد است باید رسیدگی شود به جای این فرمایشات مطلب تمام شده بود، ضمن مذاکرات قبل از دستور جلسه سه‌شنبه ۲۱ تیر ماه راجع به فروش ششصد تن پنبه بدون مجوز قانونی به کارخانه‌جات داخلی صحبتی نموده و اظهار داشتند که ملک‌پور معاون اداره پنبه از این راه سی میلیون ریال به دولت خسارت وارد آورده‌اند لازم میدانم به عرض آقایان برسانم به طوری که اینجانب تحقیقات کرده‌ام این موضوع حقیقت ندارد و به آقای نماینده محترم القا شبهه شده است و در هر حال موضوع به هیئت بازرسی واگذار شده است که به این مطلب رسیدگی نمایند و بدیهی است نتیجه رسیدگی آن هیئت به اطلاع آقایان خواهد رسید و ضمناً لازم است این نکته را به عرض آقایان برسانم که قیمت ششصد تن پنبه بر فرض این که در بازار آزاد نرخ جدید به فروش می‌رفت یک میلیون و سیصد هزار تومان می‌شد اظهار می‌دارند سه میلیون تومان ضرر به دولت خورده است بنده چون این فرمایش ایشان اسباب نگرانی میشود برای مأمورینی که دارند کار میکنند بنده معتقدم همان طور که مأمورینی که مورد سوءظن واقع میشوند مورد تعقیب واقع میشوند لازم است گفته شود یک مأموریتی هم که نسبت به خدمات خودشان واقعاً دارند ابراز لیاقت میکنند نبایستی نسبت به آنها هم الغا شبهه بشود زیرا اعمال غرض کردن ایجاد رخوت و غرض میکند.
- بقیه شور دوم لایحه آموزش و پرورش عمومی
۶- بقیه شور دوم لایحه آموزش و پرورش عمومی
رئیس- پیشنهادات ماده دوازدهم لایحه آموزش و پرورش عمومی خوانده میشود.
پیشنهاد آقای رضوی
پیشنهاد میکنم ماده ۱۳ دولت به جای این ماده گذارده شود.
رضوی- عرض کنم که مذاکرات مقدماتی جزئیاتش مساعدت با آقایان آموزگاران و استادان بود همه آقایان به آن اظهارنظر فرمودند ولی یک کمک‌هایی است که در یک مواقع معین باید بشود ولی اگر این کمک‌ها در موقعی که تحمل و فشار زندگی آموزگاران زیاد است از طرف دولت پیشنهاد شود البته بهتر است بنده در لایحه دیدم که نوشته شده است که دولت مکلف است که در ظرف یک هفته این لایحه را بیاورد ولی به قول شاعر که میگوید اگر می‌خواهی کاری بکنی امروز بکن - گر بخواهی فردا کنی دیگر نیابی بازم - قطعاً معلمی نمی‌ماند آموزگاری نمی‌ماند برای این که زندگی امروز برای اشخاصی که دارای ماهیانه زیادی هستند ایجاد مشقت و سختی کرده است و آن وقت برای این که یک ماه دیگر یک لایحه‌ای برای آموزگار و کمک آموزگار به مجلس بیاید و آن دور خودش را طی کند و به کمیسیون برود به درد سال آتیه می‌خورد بنده اگر پیشنهادی طرح میشود معتقد هستم یک قوانینی را که بالاتر از این قوانین است و آن قوانین وجدان هست و بالاخره باید یک راهی برای کمک باز باشد و حالا که راهی باز شده است به صرف این که پیشنهاد خرج شده است و نمیشود این به نظر من یک قدری کم لطفی و بی‌مورد است پس هیچ ماده‌ای هیچ پیشنهادی را نمی‌توان در مجلس شورای ملی گذراند این است که بنده پیشنهاد کردم اگر آقایان موافقت بفرمایند آن ماده ۱۳ را به جای این ماده ۱۲ بگذارند که اساساً هم حذف نشده و جزو لایحه دولت هم هست این ماده ۱۲ حذف شود و به جایش ماده ۱۳ لایحه دولت باشد پیشنهاد خرج هم نیست چون خود دولت پیشنهاد کرده است.
مخبر- آقای وزیر موافقت فرمودند بنده هم حرفی ندارم به عنوان اعاده محذوف باشد.
رضوی- آقای وزیر فرهنگ موافقت کنند که ماده ۱۳ به جای ماده ۱۲ گذارده شده و مطرح شود.
رئیس- آقای وزیر فرهنگ موافقت کردند با این پیشنهاد.
وزیر فرهنگ- چون یک پیشنهادی که شده است عرض کردم سابقاً هم تصویب شده است پیشنهاد دولت هم بوده است به عنوان اعاده محذوف ممکن است مطرح بفرمایید قبول میکنیم. ماده ۱۳ سابق خوانده شد.
ماده دوازدهم- هر یک از مشاغل کمک آموزگار و آموزگار و دبیر و دانشیار و استاد و پزشک بیمارستانی ضمیمه دانشکده پزشکی به ده پایه تقسیم میشود. حداقل مدت توقف در پایه‌های یک تا سه یک سال و در پایه‌های چهار تا شش دو سال و از پایه ۷ به بالا سه سال خواهد بود. حقوق پایه یک کمک آموزگار برابر مقرری دریافتی پایه یک اداری و حقوق پایه یک آموزگاری یک برابر و نیم حقوق پایه یک کمک آموزگار و حقوق پایه یک دبیری دو برابر حقوق پایه یک آموزگار و حقوق پایه یک دانشیاری سه برابر حقوق پایه یک آموزگار خواهد بود. در موقع ارتقاء از پایه‌ای به پایه‌ای بالاتر در مورد کمک آموزگاران و آموزگاران تا پایه پنج یک پنجم حقوق پایه مادون و از پایه شش به بالا یک هشتم حقوق پایه مادون و در پایه‌های دبیری یک هشتم حقوق پایه مادون و در پایه‌های دانشیاری معادل یک دهم حقوق پایه مادون علاوه خواهد شد حقوق هر پایه استادی به اندازه یک دهم از حقوق همان پایه دانشیاری بیشتر خواهد بود.
تبصره ۱- کمک آموزگاران و آموزگاران دبیرانی که متأهل هستند ثلث حقوق پایه یک خود را به عنوان فوق‌العاده تأهل دریافت خواهند داشت.
تبصره ۲- وزارت فرهنگ میتواند از میان دبیران و با تصویب شورای دانشگاه از میان استادان و دانشیاران و دبیران دانشگاه کسانی را برای ریاست و نظامت کلاس‌های کمک آموزگاری و دانشسراها و دبیرستان‌ها و همچنین برای بازرسی و خدمات فنی و معاونت دانشکده‌ها بر طبق آیین‌نامه مخصوص انتخاب نماید این اشخاص در مدت اشتغال به یکی از این کارها تا پایه پنج نصف حقوق و از پایه ۶ به بالا ثلث حقوق پایه خود را اضافه دریافت خواهند نمود. این اشخاص موظفند تمام اوقات رسمی را به خدمات مرجوعه صرف نمایند و به هیچ وجه حق اشتغال در بنگاه‌های دیگر دولتی و غیر دولتی نخواهند داشت.
تبصره ۳- مواد ۱۰ و ۱۱ قانون تربیت معلم مصوب اسفند ۱۳۱۲ و مواد ۱۲ و ۱۳ قانون تأسیس دانشگاه مصوب خرداد ۱۳۱۳ و ماده واحده مصوب ۵ آبان ماه ۱۳۱۷ و مواد ۴ و ۵ و ۱۱ قانون اصلاح قانون تأسیس دانشگاه مصوب آبان ۱۳۱۹ و تبصره یک ماده اول قانون ۶ آبان ۱۳۲۰ نسبت به آنچه با این ماده مغایرت دارد ملغی می‌باشد. بعضی از نمایندگان- رأی بگیرید.
دشتی- تازه این ماده مطرح است.
امیر تیمور- بنده اجازه خواسته‌ام.
رئیس- آقای امیر تیمور
امیر تیمور- بنده تمنا میکنم آقایان یک توجهی بفرمایند در شور اول که در اینجا گفته شد برای بهبود حال معلمین و آموزگاران آقای وزیر فرهنگ خوب است مطالعاتی فرموده و یک قانون مخصوص تهیه بکنند و تقدیم مجلس شورای ملی بنمایند که یک بهبودی کاملی به حال معلمین و استادان و آموزگاران باشد و به آنها هم گفته شود که الحاقی به قانون تعلیم عمومی است این طوری که این ماده را حالا خواندند و بنده گوش دادم به قدری مطول بود که بنده هیچ ملتفت نشدم و نتوانستم ربط بدهم یک ماده خیلی مفصلی که همه‌اش مربوط به کمک آموزگار و آموزگار است که ربطی به قانون تعلیمات عمومی ندارد و بنده با بیانی که آقای دکتر ملک‌زاده در لزوم توجه به آموزگاران و معلمین نمودند فوق‌العاده موافقم و مورد توجه بنده است و حالا هم به آقای وزیر فرهنگ عرض میکنم که قانون استخدام قانون تربیت معلم، قانون دانشگاه همه را مخلوط کردن این جور در نمی‌آید و موافقت بفرمایند که یک قانون مخصوص برای استخدام معلمین از همه جهت تهیه و به مجلس شورای ملی پیشنهاد شود و البته مجلس عموماً با کمال میل این قانون را به خوبی تلقی خواهند کرد و بنده کاملاً با آن موافقم و هیچ مخالفتی ندارم و قول میدهم که یکی از موافقین جدی باشم و اینجا با این ماده مفصلی که خواندند به قدری پیچیده بود که بنده هیچ نمیتوانم به هم تطبیق بدهم.
رئیس- آقای دشتی
دشتی- متأسفانه وضعیت ما طوری است که ما مجبور هستیم قضایای محرز و مسلم را دو مرتبه تکرار کنیم برای این که یک دفعه بعدش نگویند که فلانی برخلاف کمک به معلمین است و برخلاف تعلیمات است بایستی بنده این مقدمه را عرض کنم که برای اصلاح یک جامعه بزرگ‌ترین عامل مؤثر طبقه معلم است برای این که اینها هستند که فکر نسل آینده را تربیت میکنند و تحویل جامعه می‌دهند بنابراین تربیت نسل آینده ما به دست معلمین ما خواهد بود وقتی آدم این اصل را بداند بنابراین باید سعی کند که معلم را از یک طبقه اصیل و فهیم و مؤثر انتخاب کند و برای این کار بایستی یک حقوقی کافی و وافی هم به آنها بدهیم یعنی برای این که این طبقه در مملکت محترم و راحت باشند باید حقوق کافی به معلمین داده شود که زندگی آنها کاملاً تأمین باشد پس بنابراین این اصل مسلم و محرز است مابین همه آقایان که معلم باید یک طبقه خوبی باشد و از هر حیث هم خیالش راحت باشد تا بتواند خدمت به جامعه بکند، اما اینها هیچ کدام مستلزم این نیست که ما ماده ۱۳ را به جای ماده ۱۲ بگذاریم و این ماده ۱۳ را که الان خواندند آقای افشار اگر التفات بفرمایند این ماده ۱۳ به معما بیشتر شبیه است و من شخصاً خیلی آدم کند ذهنی نیستم ولی به زور می‌فهمم برای این که پنج شش مطلب مهم را به هم فشرده است و این برای قانون‌گذار عیب است چندین موضوع مالی و غیر مالی را توی این ماده چسبانده‌اند و این از نقطه‌نظر قانونگذاری برای یک مجلس شورای ملی عرض کردم عیب است که در قانون تعلیمات اجباری اضافه حقوق معلم و استاد و ترفیع آنها را در آن بگذرانید البته ما تصویب میکنیم مخصوصاً برای آموزگاران و کمک آموزگاران ما موافقت میکنیم و خود آقای دکتر سیاسی هم علاقه دارند (معدل- علاقه‌مند هستند که استادان عالیه و آموزگاران متوسطه را هم بگذارند و بار سنگین میشود) در ماده ۱۳ هم همین کار را کرده‌اند که ما مخالفیم و به همین جهت بنده عرض کردم که از این ماده چیزی فهمیده نمیشود و الا اگر آموزگاران بود حرفی نداشتیم چون شما لایحه تعلیمات اجباری می‌آورید پس بنابراین اگر ماده متناسب با معلمین دبستان باشد عیبی نیست موضوع این است که در ماده ۱۳ طوری مطالب را گنجانده‌اند که معلمین و استادان دانشگاه هم ضمیمه میشوند و این در اینجا تناسب ندارد این یک مسأله و موضوع دیگری است و بنده هم به آقای دکتر سیاسی عرض کردم و ایشان هم موافقت فرمودند که اساساً برای معلمین باید یک قانون استخدام داشته باشند و این قانون استخدام طوری باشد که شامل تمام افراد معلمین این کشور باشد به شکلی که هم سابقه خدمت‌شان محفوظ باشد و هم درجه علم و اخلاق مثلاً فرض بفرمایید که ممکن است یک معلمی ۱۵ سال کار کرده باشد اما دیپلمه نیست و یکی دیگر دیپلم دارد ولی سابقه ندارد و یکی دیگر طور دیگر است و هر دو اینها را دارد پس باید وزارت فرهنگ یک لایحه قانون استخدامی برای کلیه آموزگاران از پایین تا دبیر و استادان بنویسد اما به این شکل گنجاندن این یک چیز خوبی نیست از نظر مجلس و قانونگزاری علاوه بر این یک اشکال قانونی دارد شما بودجه را سنگین میکنید از یک طرف و از طرف دیگر رئیس کل مالیه را آوردید که معادله بودجه تنظیم کند شما بدون اطلاع ایشان یک میلیون دو میلیون بودجه می‌خواهید اضافه کنید این کار نمیشود شما یک سیستم مالی اتخاذ کرده‌اید باید مطابق آن سیستم مالی عمل کنید در شور اول که ما پیشنهاد کردیم روی این نظر بوده است که پیشنهاد کردیم و تمام آقایان صد در صد موافقند که معلمین باید حقوق کافی بگیرند مخصوصاً معلمین مدرسه ابتدایی و هر کس برخلاف این بگوید خلاف عقل و خلاف وطنپرستی بوده است و این کلماتی که آقای دکتر ملک‌زاده و افشار و امیر تیمور می‌فرمایند عین حقیقت است و صحیح است و ما قبول میکنیم اما چیزی که هست آقایان که می‌فرمایند ماده ۱۳ شور اول را که کمیسیون تنظیم کرده حالا بیاورند و تصویب کنند دولت هم موظف خواهد بود که این را اجرا کند این عمل برخلاف آن منظور مالی است که دولت دارد پس بنابراین اجازه بفرمایید همین طور که در این لایحه معین کرده‌اند همین را معین کنیم و ماده بعد دولت را هم مکلف کرده است که این کار را بکند و بنده با کمال خلوص نیت هم قول میدهم که این کار را میکند و لایحه جداگانه میآورد.
وزیر فرهنگ- حاضر است.
رئیس- آقای نراقی
نراقی- بنده تمنا میکنم که آقای دشتی توجه بفرمایند شاید عرایض بنده کافی باشد که ایشان را قانع کند حضرتعالی سوابق زندگانیتان دال بر این است که یک شخص علم دوست هستید نویسنده و فاضل هستید و از حضرتعالی شایسته و برازنده نیست که در یک موقعی که مجلس شورای ملی میخواهد یک قدم در راه مساعدت معلمین بردارد آن نظامات و مقرراتی را متوسل بشوید که همیشه یک عده بی‌فضل به آنها متوسل میشوند و در نتیجه یک عده عناصر با فضل از آن مزایا محروم شوند عرض کنم این را که فرمودید این ماده پیشنهادی را مطالعه فرمودید و از آن چیزی نفهمیدید بنده هم تصدیق میکنم که خیلی موضوع این ماده دقیق و فنی است حضرتعالی قاعدتاً می‌بایستی در کمیسیون فرهنگ تشریف داشته باشید برای این که یکی از فضلای مجلس هستید حالا نمیدانم یا مجال ندارید یا این که میل ندارید با ما همکاری کنید تشریف نمی‌آورید البته با مطالعه مختصری می‌توان آن را درک کرد اما معلمین را در کشور به موجب قوانین به پنج رشته تقسیم کرده‌اند معلمین مدارس ابتدایی آموزگار و کمک آموزگار معلمین متوسطه به عنوان دبیر معلمین مدارس عالی که دانشکده باشد استاد دانشیار هستند و هر کدام از اینها یک مراتبی برای خدمت دارند و با یک طرز خاص استخدام میشوند و حقوقی میگیرند بنابراین روی هم رفته آنچه که از این لایحه تعلیمات عمومی عاید کشور میشود همین ماده ۱۲ است و تصویب این ماده ۱۲ بهبودی سریع و کاملی است در وضع استخدامی معلمین فعلی که نتیجه تصویب این قانون است تا بعد در طی ده سال موجبات تعلیم عمومی در مملکت فراهم شود توجه بفرمایید این است که عجالتاً معلمین از تمام طبقات بیشتر در مضیقه هستند بنده نمی‌خواهم زیاد مصدع شوم و خودم افتخار دارم که از معلمین هستم و این قانون معین کرده است که یک رفاهیت بیشتری به حال معلمین بشود و این که فرمودید چند میلیون تفاوت میشود خیر تفاوت این قدرها نمیکند بنده اشل حساب کرده‌اش را در جیبم دارم آن قدرها تفاوت حاصل نمیشود صرفاً سرعتی میدهد به ترقی آنها لذا نباید اشکال تراشی برایشان کرد سابقاً از اشراف‌منش و اعیانی رتبه‌های بالا را حقوق بیشتر می‌دادند و رتبه‌های پایین را حقوق کم حالا این قانون این قسمت را تعدیل کرده است که رتبه‌های بالا و پایین خیلی اختلاف ندارد بالایی‌ها را یک قدری حقوقشان را پایین آورده و اشخاصی که در طبقه پایین قرار گرفته‌اند قدری حقوقشان را بالا برده پس تحمیل زیادی بر بودجه نمیشود یکی دیگر اشکالی که آقای دشتی فرمودند که تصویب این ماده مستلزم این است که چند میلیون به بودجه کشور افزوده شود این را باز حساب نکرده فرمودند این چیزی به بودجه اضافه نمیکند رتبه‌ها را به هم نزدیک کرده است آقا اصول اشرافیت و اعنایت را زایل کرده است آن رتبه‌های بالا حقوق زیاد می‌گرفتند و رتبه‌های پایین خیلی کم و حالا آمده‌اند این رتبه‌ها را به هم نزدیک کرده‌اند رتبه‌های بالا را کمتر کرده‌اند و رتبه‌های پایین را بالا برده‌اند که به هم نزدیک شود یکی دیگر دولت خودش این را تهیه کرده در ضمن تهیه کردن هم به نظر رئیس کل دارایی رسانیده و موافقت کرده بودند و تمام دستگاه‌های مالی دولتی با تصویب این قانون موافق بودند که دلوت به مجلس آورده و صرفاً علت حذفش این نبود بلکه این بود که معلمین و فرهنگی‌ها می‌خواستند هر کدام این قانون با منافع خصوصی آنها تطبیق شود و یک پیشنهاداتی را داشته بودند که یکی یکی از آقایان نمایندگان کرده بودند و شاید در حدود پنجاه پیشنهاد راجع به همین ماده به کمیسیون رسیده بود و کمیسیون را خسته کرده بود و بالاخره این طور تصمیم گرفته شد که ضمن تبصره این ماده ما دولت را مکلف کنیم که در طی قانون مخصوص تکلیف استخدام معلمین را معلوم کند اما این ماده پیشنهادی را هم دولت درش مطالعه کافی کرده بود و هم در کمیسیون و هم در شور اول در مجلس مورد بحث واقع شده بود و به نظر رئیس کل دارایی هم قبلاً رسیده بود و هم دولت از نظر مالی موافقت کرده بود و مستحضر هستند که چه مقدار با تصویب این ماده بر بودجه اضافه میشود از این جهت بنده از آقایان تمنا میکنم به عنوان مساعدت با معلمین و آموزگاران که امروز یک طبقه بیچاره مضطر هستند این ماده را تصویب بفرمایند و فرق معلم با سایر طبقات این است که معلم عزت نفس دارد مناعت دارد و این است که از گرسنگی هم اگر بمیرد نمی‌آید جلوی آقایان اظهار کند و تضرع و زاری کند واقعاً دارند از بین می‌روند واقعاً حقوق آموزگاران در مملکت ما خجالت‌آور است در پایتخت حقوق آموزگار از صد تومان تجاوز نمیکند از پنجاه تومان تا شصت تومان تا صد تومان در دهات و شهرهای کوچک حقوق آموزگاران ماهی سی تومان است خدا میداند حمال قبول نمیکند یک حلب روغن را به حمال بدهید از بازار تا پامنار بیاورد یک تومان نمی‌گیرد بنده به نام مساعدت با معلمین که خودم هم افتخار آن را دارا هستم از آقای دشتی که از فضلای درجه اول مجلس هستند استدعا میکنم که موافقت بفرمایند که این ماده بگذرد و مطمئن باشند که به مقررات و آیین‌نامه به هیچ جا تأثیر نخواهد کرد و تحمیلی هم به بودجه نیست.
رئیس- آقای دکتر طاهری
دکتر طاهری- در این که نسبت به طبقه معلم باید مساعدت شود همه آقایان موافقند منتهی این است که صحبت‌هایی که میشود راجع به طرز و موقعش است لایحه اول را که آقای وزیر فرهنگ برای تعلیمات اجباری دادند به مجلس از لوایح بسیار خوب هم هست این لایحه در اولش یک صورتی داشت و بعد در ضمن شور در کمیسیون صور مختلفی پیدا کرد کمیسیون فرهنگ مثل همه اعضا مجلس و نمایندگان محترم نظر به مساعدتی که با طبقه معلم و کمک به تعلیم و تربیت داشت با این که بعضی پیشنهادات مالی بود که اضافه شده بود و در ضمن شور در کمیسیون پیشنهاد شده بود قبول کرد کمیسیون و نگفت که نسبت به اینها نظر وزارت دارایی جلب شود و گفته شد چون کمک به فرهنگ است بایستی زودتر بگذرد در شور اول تصویب شد و آمد به مجلس و در مجلس به این موضوع تذکر داده شد که با این که لایحه تعلیم اجباری از بهترین لوایح است و باید برای آنهایی که متصدی این کار هستند که عبارت از کمک آموزگار و آموزگار است تا پنج سال شش سال که این تعلیمات اجباری است بایستی نسبت به آنها مساعدت شود اما چندین قانون دیگر را نقض کردن و یک مرتبه یک ماده‌ای را که مربوط به این قانون نیست وارد این قانون کردن این قانون را از موضوع خودش خارج میکند قسمتی از آقایان پیشنهاد کرده بودند این ماده حذف شود و از این قسمت خارج شود و بعد تکلیفش را دولت معلوم کند کمیسیون فرهنگ که بنده هم عضوش هستم آن روز اتفاقاً کاری داشتم که در کمیسیون نبودم معلوم شد که با این پیشنهادات موافقت کرده بود و دولت را یعنی وزارت فرهنگ را موظف کرده بود ضمن تبصره‌ای که تا یک ماه لایحه مستقلی برای اصلاح حال معلمین بیاورد و این بسیار کار خوبی هم هست و از قراری که آقای وزیر فرهنگ می‌فرمودند آن لایحه الان حاضر و مهیاست که بعد از این که این لایحه گذشت آن را هم تقدیم مجلس بکنند چون یک نفر از نمایندگان - مانعه‌الجمع نیست الان هم می‌توانند بدهند.
دکتر طاهری- تهیه لایحه تنها با وزارت فرهنگ نیست بایستی که قسمت مالیش هم تأمین شود و از این جهت بایستی که با رئیس کل دارایی و سایر وزارتخانه‌ها هم مذاکره شود کمیسیون بودجه دولت موافقت کند که ما موافقیم برای کمک به حال معلمین و مستخدمین همه موافقند بنابراین اگر چنانچه ماده را به شکلی که بود با یک اصلاح مختصری که پیشنهاد شده بود و آقای طباطبایی پیشنهاد کرده‌اند و بنده هم پیشنهاد کرده‌ام که طبقه کمک آموزگار و آموزگار که مربوط به این قانون نیستند امروز تکلیف‌شان معلوم شود و حقوق کافی هم بهشان داده شود اصراری که آقای نراقی هم فرمودند استدلال‌هایی که فرمودند مربوط به اینها بود و اینها هم باید تأمین شود و برای این که این لایحه زودتر تأمین شود اگر آقایان موافقت بفرمایند همان طوری که دولت مکلف است و خودشان هم الان اینجا اظهار خواهند کرد که ما لایحه را حاضر کردیم و تقدیم میکنیم بگذارید که این لایحه امروز بگذرد و قسمت مربوط به آموزگار و کمک آموزگار معین شود و مبلغی که زندگیشان را کاملاً تأمین کند و بعد از ختم این قانون هم فوراً آقای وزیر فرهنگ لایحه استخدام معلمین را بیاورند با کمال دقت رسیدگی و مطالعه تصویب بکند مجلس هم بنده قول میدهم که با کمال صمیمیت نسبت به طبقه استاد و دبیر و آموزگار و معلم معتقد است که باید محترم باشند و زندگانیشان تأمین بشود و به آنها مساعدت شود. (صحیح است)
رضوی- اجازه می‌فرمایید بنده خودم پیشنهاددهنده هستم. یک توضیحی بدهم؟
افشار- بنده اجازه خواسته بودم برای صحبت. اجازه می‌فرمایید؟
رئیس- قبل از شما چند نفر اجازه خواسته‌اند. صحبت کردن اندازه دارد. اینجا مذاکره شد که ماده پیشنهادی دولت عوض این ماده گذاشته شود حالا رأی میگیریم ببینیم اگر مجلس موافق است که این ماده مطرح شود بسیار خوب و الا در همان ماده که اینجا بود وارد می‌شویم و رأی میگیریم.
طباطبائی- مذاکره‌اش را قبلاً آقایان کرده‌اند اجازه بفرمایید رأی بگیرند.
مخبر- مذاکراتی که اینجا شد مثل این است که نسبت به ماده‌ای که الان پیشنهاد کرده‌اند آقایان که به جای ماده ۱۲ باشد کمیسیون یک اشکالاتی داشته در حالی که این طور نبود کمیسیون ماده را خوب تشخیص داد تنها نه برای آموزگار و کمک آموزگار مساعدتی بشود و حقوقشان بالا برود بلکه در مورد دبیر و دانشیار و استاد هم حقوق منظم و کافی معلوم شود ولی نظر به این که وضع آموزگاران و آقایان معلمین به قدری تنوع پیدا کرده است در وزارت فرهنگ که شاید در هیچ یک از ادارات دولتی و وزارتخانه‌ها این تنوع وجود نداشته باشد و همه اینها را در نظر گرفته‌اند که به دقت تا اندازه که ممکن بوده است تنظیمش کرده‌اند که به یک صورت واحدی که متناسب هم باشد دربیاید و نسبت به مقامات پایین حقوق بالا برود و نسبت به مقامات معلمی تناسب و تعدیلی در کار باشد و این ماده در لایحه دولت پیشنهاد شد کمیسیون هم تصویب کرد اشکالی نداشت به این قسمت ولی آن روز هم که این لایحه پیشنهاد شد اردیبهشت ماه بود و امید می‌رفت که قانون زودتر بگذرد ولی قانون مدتی طول کشید و نظر اکثریت اعضای کمیسیون و عده‌ای از آقایان نمایندگان بر این شد که برای این موضوع لایحه جداگانه تنظیم و تقدیم شود وزارت فرهنگ هم موافقت کرد لایحه آن را هم تهیه کرده‌اند که زودتر تقدیم مجلس نمایند یعنی بعد از این قانون تقدیم نمایند چون شرط اعظم اجرای لایحه تعلیمات عمومی درست شدن وضع و حقوق معلمین است حالا اگر احتمال می‌دهید که آن قانون دومی که آقایان در نظر دارند در این دوره مجلس بگذرد که هیچ و اگر احتمال نمی‌دهید که بهترین شکل آن همین است که این ماده قانون به طوری که پیشنهاد شده در اینجا گذارده شود و تصویب شود.
رئیس- آقای مخبر شما موافق هستید که همین ماده سیزدهم پیشنهادی دولت جای ماده دوازدهم کمیسیون گذاشته شود
طباطبائی- اجازه می‌فرمایید؟ این طور که می‌فرمایید ماده پیشنهادی دولت. ماده پیشنهادی دولت نیست (صحیح است) دولت همچو پیشنهادی نکرده است این ماده شور اول کمیسیون است که پیشنهاد کرده است و اینجا یک اصل صحیحی بود که آقای دشتی پیشنهاد کردند و تذکر دادند که دولت باید برود و خرج آن را در نظر بگیرد کمیسیون این کار را نمیتواند بکند و برای همین هم بود که در شور دوم برداشته شد و ما از آقای وزیر فرهنگ خواهش کردیم که لایحه جامع دیگری برای معلمین بیاورد و برای کمک به آموزگار و کمک آموزگار چون در این لایحه مناسب‌ترین موقع برای این کار بود آقایان در نظر دارند که این موضوع در این قانون تأمین شود و در خود قانون هم دولت را مکلف کردیم که لایحه آن قسمت را بیاورد به مجلس حالا بسته است به نظر آقایان. مصلحت هم در همین است.
وزیر فرهنگ- در این که همه آقایان موافق هستند به این که باید به معلمین کمکی شود و در وضع زندگی و استخدامی آنها بهبودی حاصل شود حرفی نیست و این که آقای دکتر طاهری تذکر دادند راجع به این است که به چه کیفیت این کمک بشود و در شور اول این لایحه در کمیسیون فرهنگ و بعد در کمیسیون بودجه که آقای امیر تیمور مخبر آن هستند ماده ۱۳ تصویب شد مذاکره هم زیاد شد در هر دو کمیسیون این را پذیرفتند و قبل از این که ماده ۱۳ در کمیسیون بودجه مطرح شود بنده این لایحه را به همان صورت که در شور اول کمیسیون تصویب شده بود برای رئیس کل دارایی فرستادم و ایشان راجع به این ماده اظهارنظر مخالفی نکردند و در جوابی که برای بنده فرستاده بودند آنجا راجع به ماده ۸ که پیش‌بینی وضع یک مالیاتی شده مخالفتی کردند و مطابق نظر ایشان آن ماده ۸ را تنظیم کردیم چون در جوابی که ایشان برای من نوشته‌اند راجع به ماده ۱۳ اظهاری نکرده‌اند من تصور میکنم که ایشان هم نظر مخالفی ندارند و لایحه‌ای هم که فرمودید برای معلمین حاضر است ولی چنان که تذکر دادند بنده صبر نخواهم کرد تا یک ماه دیگر همین الان هم حاضر است ولی چون ممکن است طول بکشد بنده شخصاً موافق‌تر هستم به این که این ماده بخصوص در این لایحه تصویب شود ولی اگر مجلس موافق نبودند با این ماده به یک ملاحظاتی آن وقت با نظریه آقای دکتر طاهری و آقای طباطبایی و آقای دشتی که راجع به آموزگار و کمک آموزگار تکلیف را معین میکند با آن موافقت خواهم کرد و بنده برای این که تکلیف معلمین معلوم شود عرض میکنم در مرحله اول بنده با پیشنهاد اعاده‌ای محذوف آقای رضوی پیشنهاد کردند موافق هستم و در مرحله ثانی با پیشنهاد افشار (بعضی از نمایندگان- رأی بگیرید آقا رأی بگیرید به پیشنهاد آقای رضوی).
رئیس- موافقین با پیشنهاد آقای رضوی که ماده ۱۳ دولت عوض این ماده ۱۲ باشد برخیزند (عده کثیر برخاستند) تصویب شد.
انوار- الان مطابق نظامنامه پیشنهاد رأی با ورقه میکنم چون اشتباه و مشکوک شد.
رضوی- آقای انوار حیا کنید نفس مردم گرفته شده است.
مخبر فرهمند- تشخیص با رئیس است به شما مربوط نیست آقای انوار به شما چه (زنگ ممتد رئیس)
افشار- از هشتاد نفر پنجاه نفر رأی داده‌اند.
انوار- کی شماره کرد؟
افشار- آقای هاشمی عضو هیئت رئیسه.
انوار- ایشان الان مخبر هستند. (عده‌ای از نمایندگان- ختم جلسه)
رئیس- ایشان یک پیشنهادی کردند و آن پیشنهاد به عرض مجلس رسید باید تکلیف آن معلوم شود این آن قدر گفتگو ندارد.
(یکی از نمایندگان- ماده ۱۳ را بخوانید)
رضوی- پیشنهاد بنده این بود که ماده ۱۳ سابق را بگذارند به جای ۱۲ حالیه آقای وزیر فرهنگ قبول کردند آقای مخبر هم قبول کردند لذا به موجب نظامنامه ماده ۱۲ از بین رفت و ماده ۱۳ جزء لایحه گذارده شد پس رأیی که گرفته شد و تصویب شد مربوط به آن ماده ۱۳ است که جای ماده ۱۲ گذاشته شده است حالا اگر مطلبی هست بفرمایید.
نبیل سمیعی- پیشنهاد آقا این بود که به جای ماده ۱۲ ماده ۱۳ را بگذارید حالا باید نسبت به اصل ماده رأی گرفته شود.
مخبر- به محض این که بنده و آقای وزیر قبول کردیم مجلس هم آن را جزو مواد قانون تلقی کرده مذاکرات هم به اندازه کافی شد و مذاکرات آقایان دشتی و طباطبائی و امیر تیمور راجع به همین ماده بود حالا اگر می‌خواهید به استیناف ببرید و از سر بگیرید نمیشود والا رأی گرفته شد و تصویب شد.
رئیس- آقای دکتر ملک‌زاده.
دکتر ملک‌زاده- این که در کمیسیون آن ماده قبول نشد برای این بود که یک پیشنهاداتی در اطراف آن شده بود که البته به اعتبار خودش باقی است و حالا برای آن که کیفیت آن معلوم شود و اکثریت نیست بنده تقاضا میکنم جلسه را ختم کنیم و برای جلسه آتیه در اطراف پیشنهادها صحبت شود چون شما رأی به ماده که نگرفتید.
رئیس- عرض کنم که به ماده ۱۳ رأی گرفته شد و تصویب شد به جای ماده دوازدهم و این پیشنهادها دیگر مورد ندارد.
- موقع و دستور جلسه آتیه- ختم جلسه
۷- موقع و دستور جلسه آتیه- ختم جلسه
رئیس- اگر اجازه می‌فرمایید جلسه را ختم کنیم.
جلسه آتیه روز پنجشنبه ۶ مرداد چهار قبل از ظهر دستور همین لایحه.
(مجلس نیم ساعت بعد از ظهر ختم شد)
رئیس مجلس شورای ملی- حسن اسفندیاری