مذاکرات مجلس شورای ملی ۲ آبان ۱۳۰۶ نشست ۱۶۰

مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری ششم

تصمیم‌های مجلس مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری ششم

قوانین بنیان ایران نوین

نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری ششم

مذاکرات مجلس شورای ملی ۲ آبان ۱۳۰۶ نشست ۱۶۰

مشروح مذاکرات مجلس ملی، دوره‏۶

جلسه: ۱۶۰

صورت‌مشروح مجلس سه‌شنبه ۲ آبان ماه ۱۳۰۶ مطابق ۲۸ ربیع‌الثانی ۱۳۴۶

فهرست مندرجات:

۱-قرائت لایحه ثبت اسناد اجباری و تصویب فوریت آن و ارجاع آن به کمیسیون‌های بودجه و عدلیه

۲- سؤال آقای شریعت‌زاده از آقای وزیر عدلیه راجع به اقداماتی که برای الغاء کاپیتولاسیون از طرف دولت شده و جواب آقای وزیر عدلیه

۳- تصویب مرخصی آقایان مرتضی‌قلی خان بیات- یاسایی- امیر اسدالله خان عامری

۴- تقدیم طرح قانونی راجع به معافیت اهالی میناب از تأدیه مالیات مستقیم املاک و اراضی در دو سال ۱۳۰۶ و ۱۳۰۷ از طرف آقای کازرونی و ارجاع به کمیسیون مبتکرات

۵- مذاکرات نسبت به خبر کمیسیون بودجه راجع به استخدام مسیو مارتین متخصص آهن ذوب‌کنی و تصویب آن

۶- مذاکره نسبت به خبر کمیسیون بودجه راجع به اضافات بودجه سنه ۱۳۰۵ کابینه ریاست وزرا و تصویب آن

۷- قانون استخدام مسیو مارتین تبعه دولت آلمان برای تأسیس کارخانه آهن ذوب کنی

۸- قانون بودجه اضافی ۱۳۰۵ کابینه ریاست وزرا

(مجلس سه ساعت قبل ازظهر بریاست آقای پیرنیا تشکیل گردید)

(صورت مجلس روز یکشنیه سی ام مهرماه راآقای بنی سلیمان قرائت نمودند)

غائبین بااجازه جلسة قبل

آقایان: کی استوان-عراقی-امام جمعه شیراز-ضیاء-آقاعلی زارع-دهستانی-فرشی-ملک آرائی-آیه الله زاده اصفهانی

غائبین بی اجازه جلسة قبل

آقایان: جلائی-اسدی-حاج میرزاحبیب الله امین-اعظمی-نظام مافی-زوار-میرزامحمدتقی طباطبائی-مهدوی-عباس میرزا-افسر-مسعود-حاج حسن آقاملک-جوانشیر-حاج غلامحسین ملک-

دیرآمدگان بااجازه جلسه قبل

آقایان:مرتضی قلی خان بیات-فرمند-میرزاعبدالله خان وثوق-بهار-حاج میرزامرتضی-

دیرآمدگان بی اجازه جلسة قبل

آقایان:شریعت زاده امام جمعه اهر-نوبخت-جهانشاهی زعیم- میرزاحسن خان وثوق-کازرونی-

رئیس-آقای کازرونی

کازرونی-بنده اجازه راکه خواسته بودم برای این بود که دردستور عرض کنم. لکن شنیدم که این جابنده اغلب بی اجازه نوشته‌اند اولا تقاضا می‌کنم آن اجازه قبل ازدستورم محفوظ باشد وبعد عرض می‌کنم که بنده چند روز است مبتلا به تب و نوبه وسینه درد هستم وصبح‌ها برای گرفتن دستورنزد طبیب می‌روم وهمینطور که نوشته‌اند چنددقیقه دیرآمده‌ام امروز هم همینطور بوده لکن البته معذور بوده‌ام واستدعا می‌کنم بی اجازه رابااجازه بکنند.

رئیس-بلی ازکمیسیون همینطور تمناخواهد شد. صورت مجلس ایرادی ندارد؟

(گفتند-خیر)

رئیس-صورت مجلس تصویب شد.

رئیس-آقای وزیرعدلیه

وزیرعدلیه-البته آقایان نمایندگان محترم خودشان متوجه باین هستند که باوضعیت امروزه دنیاقانون ثبت املاک اجباری واجباری شدن ثبت یکی ازلوازم اولیه زندگانی یک ممکلت وامنیت قضائی است. قانون ثبت مدتی است که بطور اختیاری موجود است ودردوسه نقطه هم یک تشکیلاتی دارد. وزارت عدلیه ازبرای اینکه این مسئله راعمومیت بدهد چهارماده ازبرای اجباری کردن ثبت املاک به یک فوریت تقدیم مجلس شورای ملی می‌کند ومقصود این است که اجازه بدهید یک شوری بشود یعنی برود بکمیسیون عدلیه وبعدازکمیسیون بیاید بمجلس وبجای دوشوریک شور بشودو درخودمجلس تکلیف این کاررامعین کنند وتمنا می‌کنم درضمن هم لطف بفرمایند وکمیسیون عدلیه رازودتر انتخاب فرمایند تابتوانیم یک کارهائی راانجام بدهیم.

رئیس-قرائت می‌شود (اینطورقرائت شد)

ماده اول-کلیه املاک اعم ازاملاک مزروعی ومستغلات وغیره باید دردفاتر دولتی ثبت گردد ازتاریخ افتتاح اداره ثبت املاک درهرحوزه ابتدائی تایک سال کلیه اشخاصی که بعنوان مالکیت متصرف املاک واقعه درآن حوزه هستند باید درآن حوزه تقاضای ثبت نمایند وچنانچه کسی درظرف ۶ماه ازتاریخ اعلان ثبت نسبت به تقاضای ثبت اعتراضی نکرد ملکی که ثبت آن تقاضا شده است دردفتر املاک قطعا ثبت ودیگر نسبت بآن ازطرف احدی اعتراض پذیرفته نخواهد شدواداره ثبت املاک سند مالکیت رسمی راصادر خواهدکرد وهمچنین اگرمعترض درظرف دوماه ازتاریخ تقدیم اعتراض بدون عذر موجه آن رادرمقامات صالحه تعقیب نکرد ویاپس ازتعقیب درمدت دوماه آن را مسکوت گذاشت حق اعتراض اوساقط واداره ثبت املاک باید سند مالکیت رسمی ملک راصادرکند.

اداره ثبت املاک می‌تواند بدون نقشه برداری سند مالکیت صادرکند دراین صورت سند مزبور فقط حاکی ازمالکیت نفس ملک خواهد بودوحدود وقتی قطعی می‌شود که اداره ثبت املاک برطبق قانون ثبت املاک واسناد به تحدید حدود اقدام نماید.

نقشه ملک راخود مالک نیز می‌تواند حاضرکند ودراین صورت اداره ثبت املاک به تحدید حدود قطعی اقدام خواهد نمود.

حق الثبت درسال اول افتتاح ادارة ثبت اسناد و املاک درهرحوزه صدی نیم (تومانی یکشاهی) خواهد بودکه نصف آن درحین تقاضای ثبت ونصف دیگر درحین صدور سند مالکیت باید تأدیه گردد. درسال دوم حق الثبت صدی یک وبعد برای هرسال تأخیر صدی دو برصدی یک مزبور علاوه خواهد شد.

تبصره-تقاضای ثبت درمورد املاک دولت بعهده اداره خالصجات ودرمورد موقوفات بعهدة متولی بارئیس اوقاف محل وقوع ملک ودرمورد املاک محجورین ولی یاقیم آنها می‌باشد.

مادة دویم-عایدات حاصله ازاجرای این قانون صرف تأسیس ادارات ثبت وتشکیلات قضائی مملکت خواهدشد.

ماده سوم-وزارت مالیه مبلغ ۸۰هزارتومان برای مصارف ادارات ثبت املاک بطورقرض به وزارت عدلیه خواهد پرداخت. مبلغ مزبورپس ازوصول عایدات ثبت بخزانه داری کل مسترد خواهدشد

ماده چهارم-مفاداین قانون درظرف ۵سال باید بموقع اجراگذاشته شود

وزارت عدلیه و وزارتمالیه هرکدام درحدود وظائف خودمأمور اجرای این قانون خواهندبود

رئیس-فوریت قسم اول مطرح است اقای یاسائی

یاسائی-موافقم.

رئیس-آقای عراقی

عراقی- موافقم.

رئیس-اقای حاج شیخ بیات

حاج شیخ بیات-بنده مخالفم

رئیس-بفرمائید.

حاج شیخ بیات-بنده اصولاباقانون ثبت اسناد اجباری موافق هستم ولی البته آقایان تصدیق می‌فرمایند که قانونیکه مثل ثبت اسناد اجباری برای یک مملکتی وضع می‌شود باید خیلی دراطرافش دقت بشودچرا؟ برای اینکه دراین جا مثلایکماه قید می‌کند که تایکسال باید تمام اشخاصیکه صاحب ملک اندملک شان راثبت کنندواگر فرض بفرمائید تاششماه کسی اعتراضی نسبت بان ملک ندهد بکلی ازحق خودش محروم می‌شود ملاحظه بفرمائید دریک مملکتی که هنوز ازصد نفرپنجنفر سواد ندارند واصلا روزنامه ندارد یاسواد ندارد که روزنامجات واطلاعات واعلانات رابخوانند اصول مالکیت هم که منحصر بیک عده باسواد نیست مالکیت دراین مملکت عمومیت دارد نسبت بتمام افراد وصدی پنج ازاین مالکین سواد ندارند آنوقت بنده بگویم بدون این که یک راه عملی خوبی برای این طرز عمل پیدا کنیم وبدون اینکه دقت کنیم بیائیم واین لایحه رابایک شور ازمجلس بگذرانیم وبدهیم بدست مأمورین دولت که طرز اجرائیاتشان هم معلوم است ازچه قراراست؟ این است که بنده عقیده مند هستم که اینطورلوایحی که تمام افراد علاقه مند هستندو تمام مردم محل ابتلائشان است دراطرافش خیلی باید دقت شود زیرااگر دوشوربشود درشوراول که ارجاع شد بکمیسیون دومرتبه می‌آید بمجلس وتمام نمایندگان دراطراف آن موضوع فکرمیکنند ویک پیشنهاداتی می‌دهند وآن پیشنهادات دوباره می‌رود بکمیسیون ودراطراف هریک ازآن پیشنهادات دقیق می‌شود وبعدازآن مجددا“ راپورت داده می‌شود واین فلسفه اش هم درست است که لوایح رادوشوری کرده‌اند علتش هم این است که اطراف وجوانب آن قضیه راکاملا نمایندگان دقت وملاحظه نمایند وپیشنهاداتشان رابکمیسیون بفرستند کمیسیون هم دراطراف آن تدقیقات بعمل بیاورد ودوباره بمجلس راپرت بدهد و بگذرد

ولی اگر یک شوری شد دیگرآن پیشنهادات اثری نخواهد داشت زیراالان بیک شوری بودن این لایحه رأی داده می‌شود ومیرود بکمیسیون بدون اینکه مابدانیم نظرنمایندگان دراطراف آن قضیه چیست ومیآید به مجلس وتایک پیشنهادی درمجلس قابل توجه نشوددیگر به کمیسیون هم برنمیگردد وممکن است یک پیشنهادات خیلی حسابی هم که برای آن قابل قانون موقعیت داشته باشدبرای اصلاحش بشودومعذلک چهارنفرمیل نداشته باشند بانهارأی بدهند ازاین جهة نمی‌رود بکمیسیون و مورد توجه آقایان هم واقع نمی‌شود. مخصوصا“ دقت دراین قانون بعقیده بنده خیلی لازم است ودرآتیه نزدیکی ملاحظه میفرمائید مثل خیلی ازقوانین ازنقطة نظر این که دراوایل امردقت کاملی که باید درش بشود نشده بعدبیک موانعی برمیخورد که رفع کردن آن مواقع خیلی مشگل است این است که بنده عقیده دارم این قضیه که دیگر اصلاح عدلیه نیست که آقا بخواهند بامادة واحده اصلاحش کنند….

(همهمه بعضی ازنمایندگان-صدای زنگ رئیس)

حاج شیخ بیات-حرفهایش را بعدبزنید. اجازه بدهید عرایضم راعرض کنم

شیروانی-عدلیه خیلی هم خوب اصلاح شده …

حاج شیخ بیات-خدارحم کند خیلی خوب است بسیارخوب خودآقای وزیر عدلیه هم می دانند چقدر اصلاح کرده‌اند

یاسائی-خارج ازموضوع حرف نزنیدآقا…

حاج شیخ بیات-شماخارج ازموضوع می شویدهمین که بین نطق بنده صحبت می‌کنید ازموضوع خارج شدن است. بنده به هوازمیدان درنمیروم.

شیروانی-هوچی توهستی احمق هرچه دولت می‌خواهد میگوئی….

بیات-بنده حرفم راباید بزنم….

رئیس-آقای شیروانی بشمااخطار می‌کنم (خطاب به حاج شیخ بیات) شماهم ازحدود نطق خارج می‌شوید

حاج شیخ بیات-بنده که حرفی نمی‌زنم وظیفه خودم راادامیکنم. بالاخره همه کارها رادرمملکت می‌خواهند بخودشان بگیرند. بنده خارج ازنزاکت نمی‌شوم بنده باید حرفم رابزنم حمله نکنندتابنده حرف خودم رابتوانم بزنم بنده هرحرف دارم باید اینجا بگویم هرکثافت کاری که هرکس می‌کند باید اینجا عرض کنم.

شیروانی-کثافت کارترازتودردنیا نیست….

(صدای زنگ رئیس)

حاج شیخ بیات-بنده کسی راتوی عدلیه وارد نکرده‌ام (این جارابالاخره وضع کرده‌اند که حرف همه زده شود) شماکه کرده‌اید باید نگاهش دارید.

(همهمه نمایندگان-صدای زنگ-امر بسکوت)

بهار-صحبت خودتان رابکنیدآقا…

رئیس-اگرآرام نشویدمجلس راتعطیل خواهم کرد

بیات-چشم مقصودبنده این است که لوایحی که محل ابتلاء عموم است باید دقت کرد. این قانون یک چیزی است که حقیقتا“ هریک نفری که یک جفت گاویایک جریب زمین دارد ولوسوادهم نداشته باشد وازبرای او محل ابتلاءاست نمی‌توان آنراباین عجله گذراند وسلب مالکیت ازش کرد باید اولا یک مقدماتی رابرایش تهیه کردکه بسبب آن مقدمات سلب مالکیت ازش نشود بنده عرض می‌کنم فلان کسیکه دراقصی نقطة این مملکت واقع شده ویک جریب زمین دارد سوادهم ندارد روزنامه هم ندارد که بخواند واصلا هیچوقت دراطراف سوادهم قدم نزده این رامن نمی‌توانم همینطور بیک شوریش رأی بدهم که فوری مطلب تمام شود واگرازشش ماه که ابلاغ کرده شد ومعترض اوهم نفهمید اسقاط حق او شودخیردرکجای دنیا اینطور است؟…

رئیس-خارج ازموضوع هست راجع بفوریت باید صحبت کنید…

حاج شیخ بیات-آخردراصل قضیه باید مذاکره کنم که فوریتش راخراب کنم.

رئیس-شما بااصل قضیه که اظهار گردید موافقم راجع بفوریت باید حرف بزنید

حاج شیخ بیات-بلی درفوریت حرف می‌زنم ومعایب فوریت رادارم عرض می‌کنم اینها معایب فوریت بودکه عرض کردم این است که بنده عقیده‌ام این است لوایحی که بمجلس میأید باید دوشوری باشد (علی الخصوص لوایحی که تمام افراد جامعه محل ابتلائشان است) یعنی تمام نمایندگان باید بروندوبااشخاص مطلع وبصیر درخارج مذاکره کنند فرضا اگربنده ازاین لایحه اطلاع نداشته باشم باید بروم بااشخاص متخصص درخارج مذاکره کنم شورکنم دقت کنم ویک جوری ازمجلس بگذرانم وموافقت کنم که دراطرافش درآتیه اسباب زحمت مردم نشود

وزیرعدلیه-بنده خوشوقت هستم که ازابتدای کاری که بنده شروع کردم آقای بیات بابنده مخالف بوده‌اند وخوشوقت هستم که تاآخر هم مخالف باشند این اصل مسلمی است وتکرارش هم لزومی نداردکه هرکس وهرنماینده حق دارد عقاید خودش رابطور مفصل درپشت این تریبون بگوید. لیکن بنده گمان می‌کنم سوء تعبیرنباید کرد وهرمطلبی راایشان می‌توانند بیک شکلی بگویند که زننده نباشد وتوهین بطرف دیگرنباشد اعم ازاینکه آن طرف وکیل باشدیاوزیر. ممکن است آقاهمچو تصورکرده باشند که بنده چون وزیر شده‌ام باید حاضر شوم که هرتوهینی را قبول کنم بنده بشما قول می‌دهم که بهیچوجه بنده شخصا ازبرای این قبیل ترتیبات ساخته نشده‌ام. اولا وزارت ازبرای بنده یک مسئله ایست که بالاخره پیش آمده است برحسب اتفاق ویک کاری هم کرده‌ام که بعقیده خودم وبعقیده آن اشخاصی که انصاف داشته باشند ومصائب این مملکت رانگاه کنند وآن مشکلاتی که دراین مملکت هست نگاه کنند بعقیده آن اشخاص تااندازه که ممکن بوده است کاربکنم کارکرده‌ام..

حاج شیخ بیان- همه می‌فهمند که چه کرده‌اید شما. خراب کاری.

وزیر-البته هرچیزی که برخلاف عقیده کسی شد این حرف را می‌زند. بنده امروز آمده بودم این جا وتصورمیکردم یک سوالی راکه یکی ازآقایان نمایندگان ازبنده کرده بودند ان سوال هم خواهدشد که دولت راجع به کاپیتولاسیون چه اقدامی کرده است، وزارت عدلیه چه کرده است، بنده آمده بودم که بگویم من اطمینان می‌دهم که اگر یک عده اشخاص منصفی (نه اینکه دراثرهوو جنجال) بیایند وبنشینند محاکم عدلیه وقضائیرا که انتخاب شده‌اند نگاه کنند به بینندآنوقت انصاف خواهند داد که باوسائلی که مادراین مملکت داشتیم باندازه که ممکن بوده است سعی ودقت شده است واشخاص امینی بمقام قضاوت رسیده‌اند. بنده می‌خواستم بگویم قدم اولی که مابرای کاپیتولاسیون برداشته‌ایم این بودکه مابیائیم وآن عدلیه راکه هم باآن مخالف بودند برهم بزنیم ویک محاکمی درست کنیم که بتوانیم بدیگران بگوئیم که محاکم ماامروز ساخته شده است برای اینکه شما بتوانید بااطمینان باو رجوع کنید وحالاآقا تشریف آوردند. این جا ویک کلماتی راگرفتند ومخالفت کردند. آقا درابتدای تشکیلات عدلیه آمدند ویک خواهش ازبنده کردند راجع بیک شخصی …..

(همهمه بعضی ازنمایندگان)

حاج شیخ بیات-قضایای شخصی رااین جانباید گفت یک نفر وزیر حق ندارد اینطور بکسی توهین بکند…..

(صدای زنگ رئیس)

وزیرعدلیه-که اسم آن شخص را بنده نمی‌برم…

حاج شیخ بیات-آنهائی که موافقند بفرمائید که نسبت بآنها چه طور رفتارکردید.

(همهمة نمایندگان- صدای زنگ رئیس-دعوت بسکوت)

یک نفرازنمایندگان-راجع بفوریت بگوئید

وزیرعدلیه-راجع به فوریت هم بنده که عرض نکردم همین الان دراین جا عملش تمام بشود بنده تقاضا کردم که یک شور درش بشود ملاحظه بفرمائید بااین شوری بودنش چه مراحل طولانی برای این کارهست اولا ازحالا تاوقتی که کمیسیون تشکیل بشود آقاوقت دارند دراین قضیه دقت بفرمایند بعدهم که تشکیل شد درکمیسیون عدلیه بحث می‌شود وشورمیشود وراپورت داده میشودبمجلس وتاوقتی که جزو دستور بشود همه اینهافرصت است که اگر کسی بخواهد بیغرضانه کارکند مطالعه کند. حالا هم بنده اصراری ندارم میخواهیددوشوری بکنید بکنید بعقیدة بنده این مسئله یک شوربشود بهتراست وزودتر بگذرد مفیدتراست حالاهم هرطوراکثریت رأی بدهد همانطور می‌شود والاآمدن این جا وکنایه زدن فایده ندارد. باید امد ودلیل گفت.

جمعی ازنمایندگان-مذاکرات کافی است

آقاسیدیعقوب-بنده باکفایت مذاکرات مخالفم

رئیس-بفرمائید

آقاسیدیعقوب-متأسفانه هم فرمایشات آقای حاج شیخ بیات نگذاشت حل معمابشود وهم آقای داور که یک وزیر شیردلی بودند نگذاشتند حل بشود. اصل مسئله این است که این لایحه خیلی

مهم است بینی بین الله یک مقدماتی راکه آقای شیخ بیات بیان کردند ازآن مقدمات نمی‌شود صرف نظر کرد وغالب اهالی این مملکت بی اطلاع اند. ولایات وایالات نمی دانند غالبا سواد ندارند و

بی سوادندخبراز قوانین ندارند اگرمااین رایک شوری قراربدهیم خوب نیست وعقیده بنده این است که اگر این رادوشوری قراربدهیم آقایان هم موافقت کنند بهتراست. وچون اصل عقاید مخالف وموافق صحبت نشد خوب است مجلس هم موافقت کندکه عقاید موافق ومخالف دراین موضوع گفته شودبادلیل نه باعصبانیتی که طرفین دارند مطلب گفته شود بلکه ازروی دلیل قضیه حل بشود. این است که بنده باکفایت مذاکرات مخالفم وخوب است دوسه نفر حرف بزنند

حاج اقارضارفیع-اجازه میفرمائید؟

رئیس-راجع باصل موضوع است؟

حاج آقارضارفیع-خیرراجع بکفایت مذاکرات است

رئیس-بفرمائید

حاج آقارضارفیع-عرض کنم که اشخاصی که تشخیص می‌دهند کفایت مذاکرات رابرای این است که یک مذاکراتی پیش میأید که اکثریت مجلس رأی نمی‌دهند آن مذاکرات درمجلس شورای ملی بشود وصحبت ازاصل موضوع خارج شد. ومن گمان می‌کنم یک خدمت بسیارمهم وزارت عدلیه تقدیم همین لایحه است زیرادرب محاکمات بعدازاین بسته خواهدشد. دعوی بعدازاین نخواهد شد املاک بعدازاین برای صاحبان آن باقی خواهدماند. یک همچو چیزی رامن موافق بودم بادوفوریت باشد حالاکه اقای وزیر عدلیه این لایحه راآورده است می‌رود درکمیسیون ودرانجا شورمیشود ونظریات گفته می‌شود. سواد داشتن ونداشتن مردم ربطی باین موضوع ندارد. مذاکراترا هم بنده کافی میدانم.

رئیس-رأی می‌گیریم به کفایت مذاکرات آقایانیکه موافقند قیام فرمایند

(اکثریت برخاستند)

رئیس-تصویب شد. رأی گرفته می‌شود به فوریت قسم اول آقایان موافقین قیام فرمایند.

(اغلب قیام نمودند)

رئیس-اکثریت است.

آقاسید یعقوب-این لایحه به کمیسیون بودجه هم می‌رود؟

رئیس-بلی. راجع به قسمت هشتاد هزارتومانش آقای شریعت زاده ازآقای وزیرعدلیه سوالی داشتید؟ بفرمائید.

شریعت زاده-نظریه اینکه مدتی است اعلیحضرت همایونی ومجلس شورای ملی تصمیم به الغاء کاپیتولاسیون گرفته‌اند ودرهمین مجلس راعلام کردند ونظربه اینکه البته برای اجرای این مقصود مقتضی است یک اقدامات مقدماتی ولوازم آن بعمل آید وفراهم شودبنده میل داشتم که آقای وزیر عدلیه درجواب سوال بنده توضیح بدهند که نسبت به این موضوع چه مقدماتی تابحال فراهم شده است ؟وچه اقداماتی فرموده‌اند؟ اگر چه تصور می‌کنم بواسطة علاقة به این مطلب خوددولت اقداماتی که لازم است کرده است ولی چون اطمینان دارم که مجلس وتمام مملکت به این مطلب علاقه مندهستند بنده خواستم که تفصیلا ازاقدامات دولت مستحضر شوم. واگرآقای وزیرعدلیه اطلاعاتی راجع باین سوال بدهند خیلی مایة امتنان است.

وزیرعدلیه-اطلاعاتی که بنده می‌توانم عرض کنم راجع بچند قسمت است. البته ازیک قسمت اقدامات دولت دراین زمینه ویادداشت هائی که دراین خصوص بمقامات لازمه داده شده است آقایان مستحضرهستند.

شریعت زاده-بلندتر…..

وزیرعدلیه-البته آن یادداشت هائی که دولت راجع به الغاء کاپیتولاسیون داده است آقایان اطلاع دارند، پس ازآن ماداخل شدیم دریک مراحلی که وسائل کار خودمان را فراهم کنیم. ازنقطه نظرخارجی ها (گرچه بالطبیعه هرمملکتی افراد خودش راهرقدر هم مهمان نواز باشد ازسایر افرادی که به مملکت او می‌آیند کمترنخواهد دانست وهرقدمی که برداشته است برای رفاه عموم است) ولی اقداماتی که شده است عرض می‌کنم: یک قسمت راجع است به تهیه قانون مدنی که تهیه می‌شود ازبرای تقدیم به مجلس شورای ملی والبته یک قسمتی که ازبرای خارجیها خیلی قابل دقت است موادی است که مربوط به حقوق خانوادگی ازقبیل ارث، طلاق وازدواج وامثال اینهااست که معلوم است برای خارجیها یک قواعد خاصی باید درنظرگرفته شوداین مواد رامشغول هستیم که تهیه نموده وتقدیم مجلس شورای ملی نمائیم. که برای آن موقعی که چند ماه دیگربیشتر باقی نمانده است حاضرشود. یک اقدام دیگری هم مقدماتش فراهم شده است والبته بازهم برای تمام افراد اهل مملکت است ورفاه حال مردم وازنقطه نظرکارهای دیگرهم خیلی مفید است راجع به محبس هااست و کی محبس هائی درنظرگرفته شده است ساخته شودکه یک رژیم کاملی ازحیث محبس هاباشدودولت امیدواراست قبل از اینکه این چند ماهی که باقی مانده است بگذرد بتوانیم مقدمات راکاملا فراهم کنیم مخصوصا قانون مدنی که ذکر شد آن قسمتی که مخصوص بخارجی‌ها است موادخاصی راباید تدارک کردتااینکه بمجلس نیاوریم وبگذرد که بتوانیم این مسئله رابطور خوشی عملی کنیم.

رئیس-خبرهای کمیسیون عرایض ومرخصی قرائت می‌شود.

(بشرح ذیل قرائت شد)

نماینده محترم آقای مرتضی قلیخان بیات ازروزحرکت چهل روزاجازه مرخصی خواسته ودرتقاضا نامة خود مدعی عدم استفاده ازمرخصی خوددرادوار تقنینیه که بافتخارنمایندگی مفتخر بودند شده کمیسیون نیزپس ازمراجعه بسابقة دعوی ایشانرا تصدیق وبایک ماه مرخصی ایشان ازتاریخ حرکت موافقت واینک راپرت آنراتقدیم میتماید

رئیس-آقای عراقی

عراقی-موافقم

رئیس-آقای فیروزآبادی

فیروزآبادی-میدانم آقای بیات کمترمرخصی خواسته اندوحالا هم یک مرتبه آمده‌اند وچهل روزبیشتر مرخصی نخواسته‌اند خودمن هم انصاف می‌دهم که چون

ایشان زیادمرخصی نگرفته‌اند باید این مرخصی داده شود ولی ازآنجائیکه الحمدالله ایشان محتاج نیستند بنده باحقوق ایشان که می‌خواهند مرخصی بگیرند واستفاده ازحقوق بکنند مخالفم ولی اگر بدون حقوق باشد بنده کاملا موافقم

حاج میرزا مرتضی (مخبرکمیسیون عرایض ومرخصی) همانطورکه کمیسیون تصدیق کرده است آقای بیات دراین دوره ودوره قبل مرخصی نخواسته‌اند واگرهم مرخصی خواسته‌اند استفاده نکرده‌اند. این فرمایشی راهم که آقای فیروزآبادی فرمودند نمیدانم روی چه اصل است که اگر یکنفر نماینده چهل روز مرخصی دردوسال بخواهد استفاده ازحقوقش نکند؟ برای چه؟ تمام مستخدمین ادارات درظرف یکسال حق یک ماه مرخصی بااستفاده ازحقوق دارند، وکلای مجلس شورای ملی اگردرظرف دوسال یکماه یاچهل روز مرخصی بخواهندکه کارهای لازم خودشانرا انجام بدهند باید بگوئیم که چون شما صاحب ثروت هستید وچیزدار هستید پول نگیرید؟ پس بنده تصور می‌کنم خوب است که اقای نماینده محترم هم موافقت بفرمایند که این مرخصی بگذرد.

چون کمیسیون عرایض مرخصی هائی که می‌دهد ازروی دقت کامل است واین فرمایشات خوب است گفته نشود که شایسته آقایان نمایندگان نیست که این فرمایشات درمجلس بشود.

رئیس-رأی می‌گیریم به مرخصی یک ماهه آقای بیات آقایانیکه تصویب می‌کنند قیام فرمایند

(اغلب برخاستند)

رئیس-تصویب شد. خیرمرخصی آقای یاسائی

(بشرح آتی خوانده شد)

آقای یاسائی-= نماینده سمنان بواسطه کسالت مزاج یکماهه اجازه مرخصی خواسته کمیسیون عرایض ومرخصی تقاضا نامه نماینده محترم راتحت شور درآورده چون نماینده محترم مریض بوده وعذر موجه داشته کمیسیون مرخصی ایشان راتصویب می‌نماید.

رئیس-آقای یاسائی-

یاسائی-بنده تقاضای یک ماه مرخصی کرده بودم بعلت کسالت مزاجی که داشتم بعداحتیاج به یک ماه نشد و بیست و پنجروز بیشتر نمی‌خواهم. تمنی دارم خبررا اصلاح فرمائید.

رئیس-آقای فیروزآبادی

فیروزابادی-بنده درصورتیکه پنجروز باشد موافقم….

یکنفر ازنمایندگان- بیست و پنجروز است

فیروزابادی- امااگر بیست و پنجروز باشد مخالفم وتعجب می‌کنم ازبعضی ازآقایان که ازبنده تنقید می‌کنند ومیگویند چراحاضر نمی‌شوی بدون اینکه کسی کاربکند دراین مجلس حقوق بگیرد واین چیز غریبی است بنده عقیده داشتم که ایشان این فرمایش رانفرمایندمااین جاآمده‌ایم که حفظ حقوق این ملت رابکنیم مااین جا آمده‌ایم که خودمان اولا طمع به مال ملت نکنیم بعد هم نگذاریم دیگران این کاررابکنند اگربنا شود که ماکارنکرده بخواهیم حقوق بگیریم سرمشق برای دیگران خواهدشد پس اولا باید شخص خودش یک کاری رابکندبعدبه دیگران دستوردهد نمی‌شود بمردم امرکند وخودش عمل نکند بنده بااین ترتیب حقوق دادن هاهرچه قدر هم باطرف دوستی داشته باشم مخالفت می‌کنم ومخالفم

مخبر-بنده از نماینده محترم سئوال می‌کنم که اگرایشان یک مستخدمی داشته باشند وقتی مریض شداورا ازخانه شان بیرون می‌کنند ومی گویند چون تومریض شدی من ترا ازخانه بیرون می‌کنم وحقوق نمی‌دهم؟ این چه فرمایشی است ؟! نماینده مجلس می‌رود درمنزلش ومریض می‌شود کسالتی پیدا می‌کند وبواسطة کسالت نمی‌تواند حاضرشود اگرمقدورش بودکه بیاید البته می امد وخدمت خودش راانجام میدادحالا چون مریض شده باید گفت چون تو مریض شدی حق استفادة

ازحقوق نداری؟ بنده عقیده‌ام این است که حضرت آقا یک قدری فرمایند ودراین فرمایشاتی که می‌فرمایند یکقدری دقت کنند وبیش ازاین پافشاری نکنند.

رئیس-آقای رفیع

حاج آقا رضارفیع- من می‌خواستم اساسابه آقای فیروزابادی عرض کرده باشم اول فکرکنید که هرنماینده که بجائی مسافرت می‌کند اگراسباب شکست اکثریت مجلس است حقیقة نه اینکه مخالف باشند همه مامخالف هستیم والا درصورتیکه بروند ویک خدمتی به محل خود بکنند بنده موافقم. من اطلاع دارم که همین مسافرت آقای یاسائی برای کارهای عملی وممیزی بقدری مفید بوده است که اگر اینجا بودند نمی‌توانستند آنقدر خدمت کنند مامورین ممیزی بقدری مردم را درولایات اذیت می‌کنند که بنده عقیده دارم که هریک از نمایندگان بنوبه خودشان بروند درمحل خودشان وبرگردند، آقا متاسفانه محل کارشان یک فرسخ بیشترنیست ولی محل سایرین سی فرسخ چهل پنجاه فرسخ است. پس استدعا می‌کنم دراین قبیل فرمایشات یکقدری ملاحظه بفرمایند.

رئیس-رآی می‌گیریم به مرخصی ۲۵ روزه اقای یاسائی آقایانیکه تصویب می‌کنند قیام فرمایند.

(عدة کثیری قیام نمودند)

رئیس-تصویب شد. خبرمرخصی آقای امیراسدالله خان

(بمضمون ذیل خوانده شد)

آقای امیراسد الله خان عامری نماینده محترم کاشان بواسطه کسالت مزاج از۲۶ شهریور تادوم مهر۱۳۰۶ اجازه مرخصی خواسته‌اند کمیسیون بعداز مشاوره وتبادل آراء مرخصی نماینده محترم راتصویب وخبرآن راتقدیم می‌دارد.

رئیس-آقای کازرونی

کازرونی-موافقم

رئیس-آقای فیروزآبادی

فیروزآبادی-عرضی ندارم

رئیس-رأی گرفته می‌شود…

روحی-چند روزاست؟

نگهبان-هفت روز

رئیس-رأی گرفته میشودبمفاد این خبریکه قرائت شد. آقایانیکه تصویب می‌کنند قیام فرمایند

(اغلب قیام فرمودند)

رئیس-تصویب شد. اقای کازرونی راجع بدستوراظهاری داشتید؟ بفرمائید

کازرونی-بنده مکرر تجربه کرده‌ام که یک نظرموافقی همیشه نسبت بمردمانی که دردورترین نقاط مملکت واقع شده‌اند ودرحقیقت ازهمه چیز محروم هستند درمجلس شورای ملی بوده است وامیدوارم که درسایه این حسن نظر درآتیه احوال مردمی که درزمان گذشته ازهمه چیز محروم بوده‌اند بهتر شودالبته آقایان بهتر اطلاع دارند که اهالی میناب که یکی ازبنادر بسیار مهم بدآب وهوائی است ودرآخرین نقطة ساحلی ایران واقع شده است مدتها است دچار انواع فلاکت وبدبختی هستند. اولایک قسمت ازبدبختی‌های اهالی آنجا عدم امنیت آنجابود که بواسطة اشراربلوچ وبعضی اشرار دیگرهرروزه حقیقة اهالی بدبخت میناب دچار انواع شکنجه وبدبختی بودند ودرهمین حال خشک سالی شد وبارش نیامد ونتوانستند بقدری که لازم بود زراعت کرده باشند وجزئی زراعتی هم که شد ملخ آمد واکثرش راخورد. طولی نکشید که پورملخ آمدو درختها واشجارشان رابکلی خورد ودرختهای نخلشان راخشک وبلاثمر گذاشت طولی نکشید که وباء آمده ودرنتیجه وباء تقریبا“ هشت هزار

نفر ازآنهاتلف شدند که اگر حقیقة رئیس کل صحیه به داد آنهانمیرسید وواکسن وطبیب نمی‌فرستاد شاید اکثریت اهالی بکلی ازمیان می‌رفتند وتلف می‌شدند. بعدازمدتی که گرفتار وباء بودند وبموجب آنچه می‌نویسند طاعون هم آمده بوده است یک مرتبه نفس کشیدند ودیدند که نه نان دارند، نه ثمردارند، نه راه فراردارند ونه قوة زیست ودراین حال مالیه هم برای مالیات تعقیبشان می‌کند ویک مشت مردم فقیر بد بخت مفلوک بااین وضع که عرض کردم گرفتار مامورین مالیه هستند. بنده یک پیشنهادی تقدیم مقام مقدس ریاست کرده‌ام واستدعا کرده‌ام که دوسال مالیات اهالی میناب معاف شود. واین استدعای من نه این است که ازروی میل وهوی وهوس باشد البته بایستی دراطراف این عرایض که کردم کاملا دقت شود اگراینطور بودکه بنده عرض کردم وحقیقه بدبختند ومستحق این هستند که علاوه براینکه مالیات ازاینها نباید گرفته شود دستگیری هم باید ازآنها بشود البته آقایان رأی خواهند داد واگرغیر ازاین است که رأی داده نمی‌شود. واستدعا می‌کنم که مادة واحده آن قرائت شود

رئیس-ماده واحده قرائت می‌شود بعد ارجاع می‌شود بکمیسیون مبتکرات

(بشرح ذیل خوانده شد)

ماده واحده- مجلس شورای می وزارت مالیه رامکلف می‌نماید که اهالی میناب راازتادیه مالیات مستقیم املاک واراضی دوسال ۱۳۰۶و۱۳۰۷ معاف دارد وکسری که ازاین راه بربودجه عمومی وارد می‌شود ازمحل صرفه جوئی واضافه عایدات سال ۱۳۰۵ جبران نماید کازرونی یعقوب الموسوی وچندین امضای دیگر

رئیس-دستورامروزخبر کمیسیون بودجه راجع به متخصص آهن ذوب کنی وضمنا“ تعیین کمیسیونها است دونفر مستخرج آراء بقرعه معین می‌شوند

(اقتراع بعمل آمده آقایان زعیم ومرتضی قلیخان بیات معین شدند) یکنفرازنمایندگان-آقای بیات مسافرت خواهند کرد.

رئیس-برای کمیسیونهای عدلیه وخارجه ومعارف وفوائد عامه وقوانین مالیه هرکدام دوازده نفربرای نظام وپست وتلگراف هریک شش نفرباید انتخاب شوند.

خبرکمیسیون بودجه راجع به استخدام مسیومارتین مطرح است. اقای فرمند

فرمند-مخالفت بنده ازدو نقطه نظراست یکی اینکه وقتی که مایک متخصص استخدام می‌کردیم یک تشریفات خیلی مفصلی درمجلس برای اوفراهم می‌شد، لایحه بچندین کمیسیون می‌رفت وخیلی تشریفات داشت البته بنده معتقد نیستم که برای استخدام یک نفر مهندس یک لایحه دوازده ماده به مجلس بیاید وخیلی وقت مجلس راتلف کندولی باین سادگی هم که لایحه مسیو مارتین راآورده‌اند این راهم بنده معتقد نیستم باید بینابین راگرفت هم تشریفات فراهم شودکه یک موقع دیگرآن تشریفات به درد ما بخورد وهم اینکه خیلی مفصل نباشد. بنده معنقدم که تشریفاتی که برای استخدام یک نفر مهندس خارجی لازم است دراین لایحه بعمل نیامده است. یک نکته دیگرهم که می‌خواهم عرض کنم این است که گرچه این مهندس یک ازمهندسین خیلی خوب آلمان است وواقعا خیلی خوب انتخاب شده وخیلی متخصص عالیمقامی است اماوجود این شخص برای این عملی که مامیخواهیم بکنیم امروزه لازم نیست برای اینکه قبل ازاینکه مسیومارتین شروع بعمل بکند وآهن راذوب کند ومصنوع کند باید یک کسی قبلا معدن رااستخراج کند وکوره آهن رابه بندد ومقدمات ذوب آهن فراهم شودآنوقت این شخص وجودش لازم است این شخص این مدتی که این جا آمده است یقینا“ بیچاره هنوزبیکاراست واشخاص عالم ازبیکاری

خیلی منزجر هستند این الساعه درحال انزجاراست وبایدیک مدتی بیکارباشد واینجا بماند ومعطل شود تااینکه بآن عمل که مربوط بشخص او است برسد وتصورمیکنم زیادتر ازیکسال ونیم دوسال طول می‌کشد تامسیومارتین رامشغول کارخودش بکنند بنده ازاین نقطه نظرهم مخالف بودم وحالایک اشتباهی دراساس کارشده واین شخص رازود آورده‌اند این تقصیر اونیست تقصیر وزارت فوائد عامه است که اشتباه کردند وبی موقع آوردند بنده یک عرضی دیگردارم که آنرامختصرا“ بعرض آقایان میرسانم وآن این است که اگرمابخواهیم یک کارهائی درمملکتمان جدیدا بکنیم این رابنده معتقد نبستم که دولت بیاید ومبادرت باین کاربکند. بنده معتقدم که همین ذوب آهن راممکن است باکمپانیهای آلمانی کنترات ببندندوآنها کارش رادرست کنند بعدتحویل بدهندوالا علاوه براین متخصص پنج شش نفر دیگرهم لازم داریم که لوایح آنهاهم هرکدام باید وآن لوایح هم ممکن است زود ودیر بیاید وآنوقت اسباب یک خسارتهائی بشود. بالاخره این عمل یک عمل تجارتی است. ما باید آهنمان را طوری استخراج کنیم که بتواند رقابت کند باآهنهای مصنوعی که ازخارجه بداخله می‌آید. اگر ماآهن را باین شکلی که بنده می‌بینم وحس می‌کنم بخواهیم ذوب کنیم این آهن بقدری گران خواهد شدکه اتباع داخلة ماآهن وطن خودشان رانخواهند خرید وآن مقصودی که ماداریم بعمل نخواهد آمد. مقصود مااین است که آهن درمملکت خودمان داشته باشیم که مجبور نشویم آهن ازجای دیگربیاوریم واین مقصود بااین رویه وشکلی که حالا دارند تعقیب می‌کنند عمل نمیاید. بنده عقیده‌ام این است که بایک کمپانی آلمانی یاجای دیگر کنترات ببندند بیاید اینجا معدن رااستخراج وآهن راذوب کند وآخرش این را یک کمپانی شرکتی کنند هم ایرانی وهم دیگران بخرند ویک شرکت خصوصی کنندهم ایرانی وهم دیگران بخرندویک شرکت خصوصی بشودوالا دولت بااین قرطاس بازی واداری بازی که دارد این مقصود راکه ماازنقطة نظراینکه واردات مملکت کم بشود داریم عمل نخواهد آوردویک آهن گرانی تهیه می‌شود که مردم آنرا نخواهند خرید وآهن خارجی راخواهند خرید. بنابراین بنده معتقدم که دولت ووزارت فوائد عامه متوجه این معنی بشودواین مسئله راازنقطه نظرتجارتی واینکه آهنی که ازاینجا استخراج می‌شود بتواند باآهن خارجی رقابت کنددرنظربگیرد ویک راه دیگری غیرازاین راه که حالا می‌روند پیداکنند

رئیس=انتخاباتی که می‌شود ازطرف دست راست شروع می‌شود اول آقای بدروآقای بهارتشریف می‌برند وبعد بهمین ترتیب سایرآقایان

مخبر- قبلا اگراقایان رفقا اجازه می‌فرمایند بنده تقاضا می‌کنم انتخابات کمیسیونها بعدازتنفس بشود که تبادل نظری بشود واما فرمایشات نماینده محترم یک قسمتش خورده گیری واظهار عقیده بوددراساس آهن ذوب کردن واستخراج آهن درایران واینکه خوب است مامتخصص برای آهن ذوب کنی نیاوریم وبه کمپانیهای خارجی واگذار کنیم. این یک فکری است وافکاردیگری هم هست امامتاسفانه یک خلقی درمملکت ماهست که هیچ کاری اول نمی‌خواهیم بکنیم فکرش راهم نمی‌کنیم یک وقتی که یک کسی یایک دولتی بیک فکر خوبی افتادند وخواستند آن فکر خوب رابموقع اجرابگذارند آنوقت عقاید متشتت وتخصص‌های گوناگون ظهور می‌کند و بالاخره اینقدر اظهارعقیده می‌کنند که اصل موضوع ازبین می‌رود. عجالتا“ راجع به طرق استخراج آهن درایران وذوب آهن درایران یک افکار متشتتی هست. فعلاآنچه راکه دولت شروع کرده ومجلس موافقت کرده این است که الان می‌خواهیم اجراکنیم. مارتین هم الان ده ماه است طهران است وشروع بمقدمات کارکرده است واینکه فرمودند فعلا این کارصحیح نیست برای اینکه دوسال ونیم دیگر وجودش لازم می‌شود اینطورنیست یعنی ایشان مقصودشان این است که وقتی آهن استخراج شد وکارخانه نصب شدوبفرمایش آقا

سوت هم زدمتخصص بیاید آهن راآب کند؟ منظورآقا اینطوراست؟ اگراینطور است صحیح نیست.

فرمند-اینطورنبود.

مخبر-بالاخره متخصص باید بیاید اینجا ببیند آهن قابل استفاده درکجااست، تجزیه‌های لازم بکند، محل نصب کارخانه راتفتیش بکند، دستور بدهدکه چه نوع کارخانجات برای آهن مالازم است، آن کارخانه هارابیاوردنصب کند وجریان بیندازد. آنوقت دیگربعدازچند ماه وجود اولازم نیست وباید متخصصین درجة دوم وسوم درکارخانه بایستند وکارکنند پس امروز احتیاج زیاد بمسیو مارتین داریم واوهم مشغول کاراست وبیکار نمی‌گردد. اگربیکار بودخودش هم می‌رفت. الان مشغول تجزیه است، مشغول معاینه است یاآن متخصصی که آقا می‌فرمایند آن متخصص معدن هست وباهم مسافرت می‌کنند میروند به بینندآهن قابل تجارتی درکجاست وبقرار اطلاعی هم که ماپیدا کرده‌ایم این چند روزه کشف کرده‌اند که دراغلب نقاط ایران آهن قابل تجارت هست وشاید آهن ایران درجة اول باشد دردنیا. اینها درنتیجة اقدامات همین متخصصین است. اما راجع بتشریفات فرمودند اولا تشریفات آنقدری که لازم بوده است درمجلس بعمل آمده است. لایحه بکمیسیون خارجه رفته، بکمیسیون فوائد عامه رفته، درکمیسیون بودجه هم تنظیم شده حالا دیگرطاق نصرت ببندندواینهابنده نمیدانم.

رئیس-آقای فیروزابادی

فیروزآبادی-بنده مخالفتم بااصل واساس این مسئله نبودکه ماکنترات نکنیم متخصص رابرای ذوب آهن. مخالفت من نسبت باین است که مامیآئیم وقبل ازاین که مقدمات ووسائل کاررافراهم کنیم یک کسی راکنترات می‌کنیم. دوسه سال می‌ماند اینجابیست هزارتومان سی هزارتومان، چهل هزارتومان کم وزیادباو می‌دهیم وقتی کنترات سرمیاید تازه می‌بینم کاری نکرده است. بنده باین ملاحظه خواستم تذکر بدهم که اولا هرکاری که نسبت باستخدام متخصصین پیش می‌آید اول مقدماتش راباید تااندازه فراهم کردکه این متخصصین که امدند. مشغول کارشوند. این متخصص آهن راکه می‌فرمایند بندة هرچه تحقیق کرده‌ام تابحال هیچ استفادة ازاو نکرده‌ایم نه بواسطه تقصیر اوبلکه بواسطة تقصیرخودمان که مقدمات کار رافراهم نکرده اورا کنترات کردیم آوردیم اینجا گفتیم بگرد. بنده بااین ترتیب کنترات ازاین حیث مخالفم وتذکر می‌دهم هرکنتراتی که می‌خواهند بکنند چه راجع باین شخص چه راجع بغیراین اولا مقدمات کاررافراهم کنندکه وقتی این متخصص اینجاآمد مشغول کاشود. مشغول گشتن وحقوق گرفتن ازمانشود.

معاون ریاست وزراء-آقای فیروزآبادی دراظهارات خودشان غفلت کردنددرمراجعه باصل قانون وصحبت مقدمه فرمودند. اولاراجع باین قانون وهرقانونی البته خاطرتان مسبوق است باید بسابقه مراجعه کرد وبااطلاع دراطرافش بهترمیشودصحبت کرد. قانون بیستم بهمن دولت رامکلف کرده است که بلافاصله دونفر استخدام کندیکی متخصص ذوب آهن یکی متخصص نقشه برداری راه آهن بنابراین آن قسمت فرمایش اقای فرمند اصلا حالا موضوع ندارد. عبارت دارد که برای تهیه نقشة مقدماتی راه آهن ونقشة استخراج آهن وتأسیس کارخانه آهن اب کنی درایران دولت مجازاست یکنفر متخصص آمریکائی ویک نفرمتخصص آهن آب کنی ازآلمان بلافاصله پس ازتصویب استخدام کند. درآنموقع بنده نمیدانم آقادراکثریت بوده‌اند یادراقلیت بالاخره این قانون رأی داده شد دولت هم مکلف است بلافاصله اجراکند. ازاین گذشته مقصود تان ازاین مقدمه چیست؟ مقدمات این چیست که می‌فرمایند باید قبلاتهیه شودواگر مافراهم نکنیم نباید اورااستخدام کرد؟ مقدماتش راخودش باید تهیه کنداین مثل این است که بگوئیم یکنفر متخصص نقشه برداری

نیاید اینجاتامامقدماتش راتهیه کنیم. مقدماتش همین است که خوداوبیاید اینجاماپول بهش بدهیم راه هم باو بدهیم برودنقشه بکشد مقدمات کارپس چه چیزاست ؟این راآورده‌اند یک متخصص معرفه الارضی هم آورده‌اند وباهم حرکت کرده اندوراپرت داده‌اند که تاچه اندازه ممکن است ازآهن آنجا استفاده کرد بعدرفته‌اند طرف سمنان وراپرتی که ازسمنان داده‌اند خیلی مساعد بوده است. البته تصدیق میفرمائید که این کارها رابنده واقا نمی‌توانیم بکنیم. باید خودشان بیایند واین مقدمات رافراهم کنند. باید محل ومرکزی راکه باید آهن ازآنجا استخراج کنندخودشان تشخیص بدهند وکارخانه که باید درست کنند بهمان تناسب خودشان بفهمندوبگویند که یک کارخانه که مثلا پنجاه تن صدتن آهن استخراج کندباید اینجا نصب کنیم این مقدمات رافقط خودآنها می‌توانند تهیه کنند. مقدماتی که مامی‌توانیم تهیه کنیم استخدام آنهااست وتهیه کردن پول برای آنها ومقدمات کارآنهاهمین راپرتهائی است که داده اندواگر میل داشته باشید ممکن است بوزارت فوائد عامه مراجعه بفرمائید راپرتهائی این متخصص رابضمیمة راپرتهای متخصص معرفة الارض ملاحظه بفرمائید آنوقت تصدیق خواهید فرمود که مقدمات راخودشان باید فراهم کنند

رئیس-رأی گرفته می‌شود بشوردرمواد آقایانیکه تصویب می‌کنند قیام فرمایند

(اکثرنمایندگان قیام نمودند)

رئیس-تصویب شد. مادة اول

(بمضمون ذیل قرائت شد)

مادة اول-مجلس شورای ملی بوزارت فوائد عامه اجازه می‌دهد ک مسیومارتین تبعة دولت آلمان راازتاریخ اوازآلمان باسالی ده هزارو هشتصد تومان برای مدت دوسال استخدام نماید

رئیس-آقای آقاسیدیعقوب

آقاسیدیعقوب-موافقم

رئیس-آقای فرمند

فرمند-عرضی ندارم

رئیس-آقای دادگر

دادگر-موافقم

رئیس-آقای ارباب کیخسرو

ارباب کبخسرو-اینجا بنده عقیده دارم تاریخ معین شود ازقرارمعلوم هفدهم مهرماه ۱۳۰۵ این شخص ازآنجا آمده است درصورتیکه تاریخ مشخص است وکسی نیست که تازه اجیر شده باشد عقیدة بنده این است که اینجا باید قید شودازچه تاریخ ودیگراینکه بنده معتقدم اینجاقید وتصریح شودکه برای چه چون غالبا“دیده میشودبعضی اشخاص که استخدام میشوندبرای یک مقصود یکوقت مقتضیات بعضی اشخاص اینطور می‌شود که تغییرشغل بآنها می‌دهند درصورتیکه برای یک مقصود معین استخدام می‌شوند. بعقیده بنده اگردرخودماده شغل اوذکرشودکه برای چه کار استخدام میشودمناسب تراست. اگرچه درمقدمه نوشته‌اند ولی مقدمه هیچوقت قانون نمی‌شود.

معاون ریاست وزراء-تاریخ راهمانطورکه خدمت آقای ارباب عرض کردم الان تلفون کردم جواب دادند که دهم اکتبر که هفدهم مهرماه ۱۳۰۵ است تاریخ حرکت اوازآلمان می‌باشد. این راباتلفون خبردادندولی ممکن است درتلفون اشتباه بشود ضرورت هم ندارد که مااین رامعین کنیم. این شخص آمده است وکنترات بااووقتی تصویب شدتاریخش گذاشته می‌شود ولی درهرصورت تاریخش معین است وماممکن است حالا بگذاریم هفدهم مهرماه ولی می‌شود درتلفون اشتباه شده باشد ومثلا هیجدهم مهرماه باشد.

حاج آقا رضارفیع-راجع بمسئله دوم چطور؟

معاون ریاست وزراء البته متخصص ذوب آهن است

ارباب کیخسرو- پس قیدشود.

یکنفرازنمایندگان-پیشنهادکنید.

رئیس-پیشنهادی اگردارید بدهید.

روحی-بنده مخالفم واجازه خواسته‌ام

رئیس-بفرمائید

روحی-بطوریکه بنده اطلاع دارم این شخص مسیومارتین یکی ازمتخصصین معروف خودآلمان است ولی بنده می‌خواستم عرض کنم که این فقط برای آهن ذوب کنی آمده است وتااین تاریخ که ازدولت حقوق گرفته است ماهنوزازاو چیزی ندیده‌ایم. آهنی هم ندیده‌ایم خواستم ازآقای معاون رئیس الوزراء یاآقای مخبرسئوال کنم این شخص تاحالا چه کرده است واین پولی که تااین تاریخ گرفته است چه کاری ازاو بروز کرده است ؟خوب است بنده یاسایرآقایان رالطفا“ مستحضر بدارند ومراتب علمی وکارهائی که کرده است شرح بدهندچه بوده است.

معاون رئیس الوزراء- البته نمایندة محترم منظورشان این نبوده است که دراین مدت ده ماه یازده ماه کارخانه آهن ذوب کشی تأسیس شده باشد. این متخصص معرفة الارض راپرتهائی که داده است ذیقیمت است واین راآقا میدانند که وقتی یک متخصص ذی قیمتی پای یک راپرتی راامضا کردآن قسمت دارای اهمیت واقع خواهدشد دراروپا هم معادن رااز روی همین اصل اجاره یاخرید وفروش می‌کنند، نگاه می‌کنند به بینند آن کسی که این راپرت راداده امضای کی پای این راپرت است. درایران ازقدیم خیلی صحبت شده که معادن هست ولی این تشخیص سرمایه داران داخلی یاسرمایه داران خارجی سندیت ندارد واین راپرتهائی که متجاوز ازبیست تااست وممکن است اقا مراجعه بفرمایند بفوائد عامه وچیز مستوری نیست این راپرتها خیلی مهم است ودولت هم خیلی اهمیت وترتیب اثرباین راپورتها می‌دهد کمااینکه راپرت آنها برخلاف نظریة سابق که تصورمیکردند معادن آهن درمازندران زیاداست معلوم می‌کند که قسمتی که درمازندران پیدا شده معدنش خیلی کم اهمیت ترازآن قسمت سمنان است

رئیس-پیشنهادآقای ارباب کیخسرو قرائت می‌شود

(بشرح ذیل قرائت شد)

بنده پیشنهاد می‌کنم درمادة اول بعد ازمدت دوسال ذکر شودبجهت تأسیس کارخانة آهن ذوب کنی ونقشة استخراج آهن برداشتن.

مخبر-این قسمت ثانی پیشنهادشان رابنده قبول می‌کنم ازبرای همین کارهم هست

رئیس-رأی گرفته می‌شود بمادة اول بااین اصلاحی که قبول کردند آقایانیکه تصویب می‌کنند قیام فرمایند

(اغلب نمایندگان قیام نمودند)

رئیس-تصویب شد ماده دوم

(بمضمون ذیل خوانده شد)

مادة دوم- سالی یکماه مرخصی بعلاوة منزل بااثاثیه تامعادل صدده (۱۰٪)حقوق وخرج معاودت ازایران بالمان بمبلغ سیصدتومان داده خواهد شدوخرج اتومبیل یاکرایة آن درمسافرتهائی که مسیو مارتین درداخلة ایران می‌کنند بعهدة دولت است

رئیس-آقای آقا سیدیعقوب

آقاسیدیعقوب-بنده اساسا هم بااین مواددر کمیسیون موافقت کردم وهم کاملا دراستخدام این متخصص عالیمقام موافقم ولی یک چیزی رامادراین دوره ملتفت شدیم وآن هم ازتنبه وآگاهانیدن آقای ارباب کیخسرو بودکه متخصصینی که می‌آیند وسالی یک ماه مرخصی دارند این یک ماه مرخصی راجمع می‌کنند درآخرمی اندازند. بنده مقصودم این بود که بآقای مخبرعرض کنم که باید ازآن یک ماه مرخصی خودش درهمان سال

استفاده کند خواستم به آقای مخبر محترم تذکری بدهم وبگویم اینجا باید متذکر وملتفت این نکته باشید والا اگرغیرازاین ترتیب باشد بنده مخالف هستم برای اینکه قانون گذشت که هرمتخصصی راکه مامیآوریم باید آن سالی یکماه مرخصی که دارد درهمان سال استفاده کند نه اینکه بگذارد برای آخر مدت این گذشت وقانون شد

رئیس-اقای فیروزآبادی

فیروزآبادی-بنده مخالفت داشتم پس گرفتم

رئیس-آقای دادگر

دادگر-بنده موافقم ولی سئوالی ازآقای مخبرکردندکه باید ایشان جواب بدهند

مخبر-اولا آن نظریه نماینده محترم مربوط به کنتراتهای کثیرالمده است که عبارت ازچهارسال وپنجسال وشش سال است که بخواهند چهار پنج ماه مرخصی راجمع کنند ولی این کنترات فقط دوسال است وهمانطورکه فرمودند اساسا این مسئله اتخاذ یک تصمیمی است که مجلس کرده ودراغلب کنتراتهاهم هست حالاچنانچه دراینجا هم لازم بدانند پیشنهاد بفرمایند که برای این دو سال هم موافقت حاصل شود کمیسیون هم نظرش همین بوده است.

رئیس-رأی گرفته می‌شود بمادة دوم…

اربای کیخسرو-بنده یک پیشنهادی داشتم

مخبر-یک اصلاح عبارتی است که عرض می‌کنم وآن این است که درماده می‌نویسد: سالی یکماه مرخصی بعلاوه منزل بااثاثیه تامعادل صدده حقوق وخرج معاودت ازایران مبلغ سیصدتومان داده خواهدشداین جملة اخیرقبل از مبلغ لفظ (که) باید اضافه شود وبعداز سیصد تومان هم لفظ (است) اضافه می‌شود

رئیس-مبلغ سیصدتومان داده خواهد شدنوشته شود (که مبلغ سیصدتومان)؟

مخبر- خرج معاودت ازایران به المان که مبلغ سیصدتومان است داده خواهدشد.

رئیس-بسیارخوب-پیشنهاد اقای ارباب کیخسرو

(اینطورخوانده شد)

بنده پیشنهاد می‌کنم درماده دوم بعداز جمله (درداخلة ایران) مزیدشود (برای انجام خدمات دولتی)

رئیس-آقای ارباب کیخسرو

ارباب کیخسرو-اینجاچون یکماه مرخصی داده می‌شود بااستفاده ازحقوق بنده تصور می‌کنم که اگر دراین یکماه بخواهد هرگونه گردشهائی بکند برای خودش این. مربوط بدولت نیست لهذا بنده دراینجا مزید کرده که این مخارجی که تعهد می‌شود برای خدمات دولتی است نه برای تفریح وتفنن خودش

مخبر-صحیح است بنده قبول می‌کنم

رئیس-رأی گرفته می‌شود به این ماده بااضافة لفظ (که) قبل ازسیصدتومان و (است) بعداز سیصد تومان وپیشنهاد آقای ارباب کیخسرو که قبول شدآقایان موافقین قیام فرمایند

(اغلب قیام نمودند)

رئیس-تصویب شد. ماده سوم قرائت می‌شود

(اینطورخوانده شد)

مادة سوم-حقوق ومخارج مسیومارتین درجزو بودجه سالیانه پیش بینی وازمحل وجوه انحصارتأدیه خواهدشد

رئیس-آقای آقاسیدیعقوب

آقاسیدیعقوب-بنده نمیدانم این ماده دراینجا چه ضرورتی دارد. آقای مخبرمستحضر هستند که مایک قوانین مخصوصی گذرانده‌ایم ویک مخارج مخصوصی هم برای آن قوانین ازمجلس گذشته است وکاملا درلایحة بودجه کل این مطلب مسلم شده است ومدتی هم گذشته است. بنده می‌خواستم ببینیم محتاج الیه بودن

این ماده ازچه نقطه نظراست بنظربنده که محتاج البه نیست.

مخبر=دراین قسمت اقای آقا سیدیعقوب رایاد آوری می‌کنم بتصمیمی که درکمیسیون بودجه گرفته شد اساسا دولت نظرش این بودکه بودجه یعنی آن چیزی راکه بعنوان بودجه بمجلس میأورند عبارت است ازعایدات جاری مملکتی ومخارجی که درمقابل اودروزارت خانهامیشود مالیات‌های اختصاصی ومخارج اختصاصی راکه اخیرا“ ازدوره پنجم باینطرف برای بعضی امورتصویب شده است می‌خواستند همان قانون وضع مالیات رابمنزلة اجازه بودجة قراردهند وهنوزهم آقای وزیرمالیه فعلی نظرشان همین است که مجلس شورای ملی همان موقعی که رأی داده است به مالیات انحصار اجازه خرجش راهم بوزارت مالیه داده است کمیسیون بودجه عقیده اش این نبود. کمیسیون بودجه عقیده داشت که آنهاقانون وضع مالیات بوده است منتهابرای یک مخارج مخصوصی ولی بودجه جمع وخرج اوباید بصورت جزء بیاید درمجلس شورای ملی ودرضمن بودجة کل مملکتی بعدبه تصویب برسدازاین نقطة نظرماقرارگذاشتیم حتی حقوق متخصصین که باید ازیک محل اختصاصی پرداخته شودبایستی درمتن بودجه ذکرشودوازاین به بعد کنتراتهائی هم که می‌گذرد لازم است یک همچو مادة درتمام کنتراتها باشدکه حقوق آنهادرضمن بودجه مملکتی منظور می‌شود منتها محل پرداختنش ازمحل وجوه اختصاصی است وتصورمیکنم که درتأیید آن تصمیم کمیسیون بودجه لازم باشدکه مجلس شورای ملی هم بان رأی بدهد

رئیس-آقای حاج شیخ بیات

حاج شیخ بیات-بنده موافقم

رئیس-پیشنهادآقای محمدولی میرزا

(بصریق ذیل خوانده شد)

پیشنهاد می‌دارم ازمحل صدی سه انحصارکارسازی شود

رئیس-آقای محمدولی میرزا

محمدولیمیرزا-آقایان مسبوق هستندکه یک محلی مجلس شورای ملی تعیین کرده برای مصارف اداری که پیش می آمده است ویک وقت شنیده شد که مصارف اداری ازصدی هشت هم تجاوز کرده. یک وجوهی ازاین محل درتحت اختیاررئیس کل مالیه سابق ووزارت مالیه واقع شده بود که بعنوان مصارف اداری تأدیه میشدوتااندازه که دراینجامطرح شد معلوم شدکه کمیسیون بودجه هم اطلاعاتی نداردواین صورتها بکمیسیون بودجه هم نمی آمده است حالابنده تصور می‌کنم که نظربه ارتباطی که قضیة آهن ذوب کنی بامسئله راه آهن داردوازطرفی وجود انحصار هم برای همین کارتخصیص داده شده است بنده تصور می‌کنم که این صدی سه اینقدر باشد که حقوق مسیومارتین راازاین محل بدهندازاین نقطة نظراین پیشنهاد راکردم.

رئیس-آقای بامداد

بامداد-درموقعی که این قانون تصویب شد صدی هشت برای مخارج منظورشد بعدآقایان درنظردارند که هم درکمیسیون بودجه وهم درمجلس درطی دودوازدهم هاپیشنهاد شدکه این مخارج زیاد است وصدی پنج شد درموقعی که دکتر میلسیو بودهیچ قبول نمی‌کرد ومیگفت که مانمی‌توانیم عایدات انحصارراباصدی پنج اداره کنیم معذلک کمیسیون بودجه بایک صرفه جوئیها ودقتهائی این راصدی سه کرده است که باید هم ادارات ومؤسسات راحقوق بدهد وهم جلوگیری کندازقاچاق هائی که فوق العاده آن قاچاقها مضراست لهذا آن صدی سه اگرکم نباشد زیادنیست بنابراین چطور میشودکه این پول راهم ازمحل صدی سه بدهند

رئیس-آقایانیکه این پینشهاد راقابل توجه میدانند قیام فرمایند

(عده قلیلی قیام نمودند)

رئیس-قابل توجه نشد. رأی گرفته می‌شود بماده آقایان موافقین قیام فرمایند

(اغلب قیام نمودند)

رئیس=تصویب شد. درکلیات مخالفی هست؟

روحی-بنده مخالفم

رئیس-بفرمائید

روحی-بنده چنانچه قبلا عرض کردم کاملا باشخص مسیومارتین موافقم ودرتمام موادهم رأی دادم ودرکلیات هم رأی می‌دهم ولی یک سوالی بنده کردم که اقای معاون محترم ریاست وزراء جواب بنده رانداده‌اند واقناع کننده نبود اینهابایدتفکیک شودبرای اینکه بنده یکنفر متخصص معرفه الارض است ومارتین متخصص آهن ذوب کنی اگراظهاراتیکه آقافرمودند فقط تعلق می‌گیرد بمعلومات بنده که شخص متخصصی است ومخصوصا“ درطرف سمنان یک اکتشافاتی کرده است ویک راپرتهای جامعی به وزارت فوائد عامه داده است بسیارخوب ولی بطورکلی بنده نمیدانم تااین تاریخ مسیومارتین چه کرده است وازوجوداین شخص دولت چه فایدة برده است وتااین تاریخ که حقوق گرفته است چه کرده است. والان چه وظیفة راایفا می‌کند وچه خدماتی راانجام داده است این مذاکراتی که فرمودند راجع به بنده است بنده می‌خواستم به بینم مسیو مارتین چه کرده است وچه خدمتی راانجام می‌دهد

رئیس-آقای محمدولی میرزا

محمدولی میرزا-بنده هم مخالفم

رئیس-آقای اقا سیدیعقوب

آقاسیدیعقوب-عرض می‌کنم بااینکه آقا درمجلس تشریف داشتند قانونی درمجلس گذشت وآنروز مخصوصا دراین باب شرحی عرض کردم بعدمخبرکمیسیون هم قانون راآورد دراینجا خواند. دولت برحسب آن قانون تعقیب کرده نظریاتی را که ازمجلس گذشته مجلس بدولت اجازه داد که یکنفر متخصص راه آهن ویک نفر متخصص آهن ذوب کنی استخدام کند دولت هم مامور باجرای آن قانون بود وبنابه آن فرمایشاتی که فرمودید دولت یک متخصص عالیمقداری ازآلمان خواست دولت آلمان هم باآن دوستی که بامادارد این متخصص عالیمقدار رابه ماداد آن متخصص عالیمقدار آمد درایران ورفت وگردش کردبعد این شخص بااطلاع که حقیقة من خیلی خوشنودم ازدولت که این متخصص راآورده است وحقیقة ازوجود اومانفع می‌بریم حالا راجع به سیم نقاله عرض نمی‌کنم بالاخره گفت که شما مراآورده ایدبرای آهن ذوب کنی یک متخصص دیگری لازم است که عالم معرفه الارض باشد آن شخص راهم استخدام کردند امد ورفتند آنجا و تحقیقات کردند بعدرفتند درسمنان ویک معدنی که یک منبع جواهراتی است پیداشده است که ان شاءاللة زودتر استخراج شود واین مملکت ازحال فلاکت بیرون آید بالاخره امروز ما داریم نتیجه می‌بریم دیگر چرااین حرفها رابزنیم.

رئیس-رأی گرفته می‌شود به این قانون که مشتمل برچهارماده است بااوراق آقایانی که موافقند ورقه سفید والاورقة کبود خواهندداد

(اخذ واستخراج آراء بعمل آمده هفتادو پنج ورقه سفید ویک ورقه کبود تعداد شد)

رئیس-عده حضار۹۶ با۷۵ رأی تصویب شد

اسامی موافقین –آقایان:-میرزاحسین خان جلائی-اسفندیاری-شیخ الاسلام ملایری- حاج میرزامرتضی-میرزاابراهیم آشتیانی-امام جمعه اهر-میرزاسید احمد بهبهانی-نگهبان-فرهمند-دکترلقمان-آقازاده سبزواری-سلطان محمدخان عامری-عدل-سهراب خان ساکنیان-میرممتاز-جهانشاهی-دیوان بیگی-مولوی-محمدولی میرزا-دکترسنک وکیلی طباطبائی-میزاحسن خان ابراهیمی-وزیری

میرزا عبدالحسین- محمد آخوند-افشار-حیدری خواجوی-اسعد-امیرتیمور-کلالی-شیروانی-دادگر-آیة الله زاده خراسانی-عصرانقلاب-معتمد-بدرحاج میرزاعلی اکبرامین-حاج آقاحسین-طباطبائی-دیبا-موقر-ایلخان-میرزاعبدالله خان وثوق-جمشیدی-سیدحسین آقایان-روحی-دهستانی-شریعت زاده-صالحی-پورتیمور-افخمی-معظمی-ارباب کیخسرو-اسکندرخان مقدم-زنگنه-مفتی امیراسدالله خان عامری-پالیزی-دکتررفیع خان امین-ذوالقدر-قوام-حشمتی-فهیمی-دکترطاهری-دولتشاهی-بنی سلیمان-مسعود-نوبخت-سیدیعقوب-زعیم مدرس-عمادی-میزراهاشم آشتیانی-ملک مدنی-فومنی-مرتضی قلیخان بیات

مخالف:احتشام زاده

بعضی ازنمایندگان-تنفس

(دراین موقع جلسه برای تنفس تعطیل وبفاصله سه ربع ساعت بریاست آقای مرتضی قلیخان بیات نایب رئیس مجددا“ تشکیل گردید)

نایب رئیس-آقای رهنما

معاون ریاست وزراء-یک لایحه ایست که چندی قبل ازمجلس شورای ملی گذشته وآن لایحه متضمن یک اقلامی است که آن اقلام درزندگانی یک افراد ضعیفی خیلی مؤثر است مثلا ده تومان حقوق برای یک نفردربان وعائله اوخیلی مؤثراست بنده تقاضا می‌کنم که این لایحه راجزو دستور فرمایند وتصویب شود

نائب رئیس-مخالفی نیست؟

(گفتند-خیر)

نایب رئیس-لایحه اضافه بودجه مطرح است

(ماده واحده بشرح ذیل قرائت شد)

ماده واحده-وزارت مالیه مجازاست اضافات بودجه ۱۳۰۵کابینة ریاست وزراء راکه مبلغ آن بالغ برهشتصد وهفتاد تومان می‌باشد برطبق صورت ضمیمه پرداخت نماید

تبصره-مؤسساتیکه دراین اضافات پیش بینی شده وهنوز تأسیس نشده است ازمحل اعتبار۱۳۰۶وازتاریخ تأسیس باید پرداخته شود

نایب رئیس-آقای اقاسیدیعقوب

آقاسیدیعقوب-بنده مخالفتی ندارم.

دکترطاهری-صورت ضمیمه اش را هم بخوانند

نایب رئیس-صورت ضمیمه اش هم قرائت می‌شود

(بشرح ذیل قرائت شد)

۱-متمم حقوق دونفر دربان که درهشت ماهه اول سال ازهیچ اعتباری پرداخت نشده است ۲۴۰۰قران

۲-حقوق یکنفر شوفرچهارماهه ازقرار ماهی شصت تومان ۲۴۰۰ “

۳-اضافه اعتبارناهارهیئت وزراء ۱۹۲۰ “

۴-اضافه اعتبارملبوس اجزا ۵۷۰ “

۵-صدی دواعتبارات فوق وقلم اخیر ۷۰ “

جمع ۷۴۶۰ “ ۶-متمم حقوق یکنفر ثبات که دربودجه ۱۳۰۴ هشت ماهه منظور بوده ودر۱۳۰۵ چهارماهه محل ندارد ازقرار ۳۱ تومان

۱۲۴۰قران

ـــــــــــــــــــــــــــ

جمع کل اضافات ۸۷۰۰ قران

نایب رئیس-آقای فیروزآبادی

فیروزآبادی-دراین لایحه بعضی اقلام هست که بنده مخالف نیستم ازقبیل دونفر اعضاء درباری که ده تومان به حقوق آنهاافزوده‌اند بنده مخالف نیستم ولی بعضی اقلام دیگرهست که مخالفم مثلا اضافه خرج ناهار فلان مبلغ من نمیدانم این اضافه بچه مناسبت است درصورتیکه همان ناهاری راکه سابقا قرارداده بودند لابد یک دلیلی داشته است والبته ناهارشان ازناهار همة ماها بهتربوده دیگراضافه لازم نیست هرکس میل دارد وبهمان ناهارقناعت می‌کنند می‌خورد هرکس میل ندارد نخورد وبرود

منزلش اساسا بنده بانهارمخالفم (خنده نمایندگان) بالاخره بنده باناهاری که درآنجا خورده می‌شود مخالفم خصوص بااین اضافه که برایش منظور شده وهمچنین باماهی شصت تومان حقوق شوفردرصورتیکه خودآقای رئیس الوزراء یک آدم وطن پرست اقتصادی هستندوخیلی میل دارند که خرج دولت کم شودحقوق شوفرایشان ماهی شصت تومان نوشته شده است سابقاشوفری داشته انتد یانداشته‌اند ؟اگرداشته‌اند که این اضافه چیست؟ اگرنداشته‌اند پس اتومبیل ایشان راکی میبرده ومی آورده است.

عمادی-خودش

(خنده نمایندگان)

فیروزآبادی-به این جهت بنده مخالف هستم و نمی‌توانم رأی بدهم کلیه اش زده شد این ماهی سیصدودوازده تومان هاوچهارصدتومان هاازبین برود وافزوده شودبحقوق آن اشخاص ضعیفی که ماهی ده پانزده تومان می‌گیرند

رئیس-آقای عدل

عدل-بنده مخالفم

رئیس-آقای آقاسیدیعقوب

آقاسیدیعقوب-بنده موافقم. آقای آشتیانی فرمودند که جواب آقای فیروزآبادی راتند ندهی جهتش هم معلوم است والبته بنده هم احترامات ایشا ن راخیلی رعایت می‌کنم ولی ناچارم که این مثل راخدمتشان عرض کنم که یک کسی گفت نزدیک بام نیا می‌افتی آنقدر پس پس رفت که ازآنطرف خورد زمین عرض می‌کنم بتصدیق تمام مجلس وتمام ایرانیها میدانید که شخص مخبرالسلطنه بقدری مواظب درخرج است که حدندارد وحقیقة یک شخص علاقه مندیست به حفظ حقوق که یکشاهی باید بخرج خودش منظور شودواین اضافه ناهاررا حقیقة بنده شرم آورمیدانم که درمجلس صحبت شودوقتی هم که ملاحظه کنید نسبت به مخارجی که درمملکت می‌شود اضافه ناهار هیئت وزراء راهم آمدیم باهاش مخالفت کردیم تازه چه کارکرده‌ایم وحقیقة این چیزی نیست که درمجلس صحبت شوداماراجع به شوفرشما نگاه کنید بصورت اعتبارات که درسابق می‌نوشتند ماهی هزارتومان بنزین آن راحساب نمی‌کنید؟ حالایکنفر که هم رئیس الوزراء است وهم رئیس کل مالیه وهم وزیرفوائد عامه وحقوقش هم همان هزار وپانصد تومان است ودیگرحقوق غیرازآن نمی‌گیرد وکاملا هم مواظب است وبقدری بنده اطلاع دارم درمصارف مواظبت میکندکه بنده حقیقة درخوراین شخص محترم نمیدانم که مخالفت کنم برای ناهارکه مثلا دولقمه پلو بیشتر خورده است یابرای حقوق شوفر ازاین جهه خوبست که این موضوع رامحل مخالفت قرارندهند.

جمعی ازنمایندگان-مذاکرات کافی است

فیروزآبادی-بنده باکفایت مذاکرات مخالفم

نایب رئیس-بفرمائید

فیروزآبادی-بنده باهرحقی ازحقوق ملت که بخواهددراینجاتصویب شودلابدم مخالفت کنم گرچه خیلی کم باشد وعرض خودم راهم می‌کنم ودراین موضوع هم بعقیده بنده مذاکرات کافی نشده است وآقایان اجازه بفرمایند که مذاکرات بشود

نایب رئیس-رأی می‌گیریم به کفایت مذاکرات آقایانیکه موافقند قیام فرمایند

(عده کثیری قیام نمودند)

نایب رئیس-تصویب شد پیشنهادها قرائت می‌شود

(بطریق ذیل قرائت شد)

پیشنهاد آقای افشار-پیشنهادمیکنم هزارونهصدو بیست قران اضافه ناهارحذف شود

نایب رئیس-درهمین زمینه پیشنهادی هم آقای طاهری کرده‌اند قرائت می‌شود

(بمضمون آتی قرائت شد)

پیشنهاد می‌کنم اضافه ناهاروزراء ۱۹۲تومان حذف شود

نایب رئیس-آقای افشار

افشار-یک اعتباری برای ناهار هیئت وزراء هست وبنده تصور نمی‌کنم که قیدمقام وزرات تولیداتساع معده بکند وبعقیده بنده این مبلغ زائد است وباید حذف شود.

معاون ریاست وزراء یکقدری مدشده است که گاهی درضمن صحبت‌ها یک صحبت‌ها وشوخی‌های زنندة می‌شود البته صحبت‌های زننده راهم ممکن است جواب داد ولی چون شخصی نیست بلا جواب می‌ماند این صدونودو دوتومان همان طور که آقای آقا سیدیعقوب فرمودند حقوق اجزاء کابینه است که آنجا کارمیکنند حالا میل دارید اجازه می‌دهید میل ندارید اجازه نمی‌دهید

نایب رئیس-آقای آقاسیدیعقوب

آقاسیدیعقوب-عرض کنم این پینشهادی راکه آقای افشارکردند اولا موضوعش همین بودکه اقای معاون فرمودندثانیا“ پیشنهاد حذف یک خرج مخصوصی رانمیشود کردباید ازبودجه کل کسرکردوپیشنهادکرد

نایب رئیس-آقای طاهری هم توضیحی دارید بفرمائید

طاهری-اضافاتی که دربودجه هاتصویب می‌شود غالبا“ یعنی تمامش راجع به مؤسسات جدید است این رقمی که اینجا اضافه برایش منظورشده بعقیده بنده زائد است زیرایک چیزی بیشترهم بوده والبته عده هم علاوه نشده بعلاوه ماحالا می‌بینیم که پنج شش نفرازآقایان هم اصلا درهیئت وزراء تشریف ندارند بنابراین بنده عقیده‌ام این است که این قلم حذف شود

مخبر-عرض می‌کنم که این اضافات ابدا“ ربطی به هیئت وزراء نداردراجع باداره هیئت وزراء است وآقایان شاید غالبا“ ملاحظه فرموده باشندکه وظیفه شناس ترین وپرکارترین وبی منفعت ترین مستخدمین مااعضاء هیئت وزراء هستند که بیشترازهمة ادارات کارمیکنند ویک کارهائی هم نیست که بشود نسبتی بهشان داد غالبا“ هم ازاشخاص فاضل ونجیب انتخاب شده اندوچون کاردرآنجا زیاد میکنندوبیش ازهفت ساعت وهشت ساعت مجبورند درآنجا بماننداین یک اعتباری است برای ناهارآنهاوربطی به خودوزراء ندارد

نایب رئیس-رإی می‌گیریم به پیشنهادآقای افشارودکترطاهری آقایان موافقین قیام فرمایند

(چندنفربرخاستند)

نایب رئیس-تصویب نشد. پیشنهاد دیگری ازآقای دکتر طاهری رسیده است قرائت می‌شود

(اینطورخوانده شد)

پیشنهادمیکنم صدو هفتادقران بابت صدی دواز این اضافات حذف شود

نایب رئیس-آقای دکترطاهری

دکترطاهری-اگرچه این مبلغ جزئی است ولی درکمیسیون بودجه چنانچه آقای رئیس هم مستحضر هستند تصمیم گرفتیم که صدی دوتصویب بکنیم بنابراین اعتبار اضافه. مخارج ناهاردیگر صدی دولازم ندارد

نایب رئیس-اقای بامداد

بامداد-این صدی دوقانون است ودراینجالازم نبود اظهاری بشودوقتی که یک بودجه تصویب می‌شود صدی دواعتباردارد وبعلاوه هیچ بنده نظرم نیست که درکمیسیون بودجه همچو تصمیمی گرفته باشیم که تصویب نکنیم به اضافه این هفده تومان است وچیزی نیست

بجهة اینکه یک هیئت وزراتی که مرکزیت داده

است تمام امورمملکت رابخودش هفده تومان همچنانچه علاوه بربودجه اوبشود هیج اهمیتی ندارد

نایب رئیس-رأی می‌گیریم به پیشنهادآقای دکترطاهری آقایان موافقین قیام فرمایند

(کسی قیام نکرد)

نایب رئیس-تصویب نشد. رأی می‌گیریم بماده واحده باورقه …..

فیروزآبادی-بنده تقاضای تجزیه می‌کنم

نایب رئیس-گمام می‌کنم نسبت به ماده نمی‌شود تقاضای تجزیه کرد حالابسته است بنظرمجلس

فیروزآبادی-درماده خبردراقلام ضمیمه یکی یکی رأی گرفته شودبرای ناهارعلیحده. برای شوفرعلیحده بهرحال یکی یکی رأی گرفته شودکه هرکس موافق است رأی بدهد وهرکس موافق نیست رأی ندهد

نایب رئیس-دراقلام ضمیمه اگرنظری داریدباید پیشنهاد بفرمائید ودرماده هم که تقاضای تجزیه ممکن نیست. رای می‌گیریم بماده واحده باورقه آقایان موافقین ورقه سفید والاورقه کبود می‌دهند

(اخذ واستخراج آراء بعمل آمده ۴۹ ورقه سفید ویک ورقه کبود تعدادشد)

نایب رئیس عده حاضرین ۸۵ با۴۹ رأی تصویب شد

اسامی موافقین

آقایان: میرزا حسن آیه الله زاده- بنی سلیمان-موقر-میرممتاز-ساکنیان-شیروانی-عصرانقلاب-میرزا هاشم آشتیانی-بهار-نوبخت- حاج آقارضارفیع-جلائی-اسفندیاری-فرمند-حقنویس-ملک-مدنی-عمادی-خطیبی-زعیم-دکترسنگ-آقاسیدیعقوب-ملک ایرج پورتیمور-ثقة الاسلامی-فومنی-دکترمحمدخان مصدق-سلطان محمدخان عامری-دادگر-طباطبائی-اسکندرخان مقدم-دیوان بیگی-خواجوی-عدل-سیدحسین آقایان-فرشی-دولتشاهی-ایلخان-دکترلقمان-عراقی-ابراهیمی-پالیزی-محمدتقی خان اسعد-یحی خان زنگنه-فرهمند-میرزاعبدالله خان وثوق-نگهبان-وزیری-امیراسدالله خان-معظمی-افخمی

مخالف-آقای تقی زاده

نایب رئیس-آقای حاج آقارضارفیع

حاج آقارضارفیع-چندجلسه است که مامی خواهیم مسئله راجع بشهریه فرخ خان جزءدستورشودواین یک مسئله کوچکی است که ماهرجلسه می‌خواهیم جزو دستورکنیم ولی آقایان وزراء می‌آیند ویک لوایحی میاورند که درنتیجه این مسئله همینطورمانده است حالاهم که آقایان خسته شده‌اند اگرموافقت بفرمایند دراول جلسة آتیه جزء دستورگذارده شود

جمعی ازنمایندگان-صحیح است

نایب رئیس-آقای روحی

روحی-بنده می‌خواستم جلسه سه ساعت ونیم بظهرتشکیل شودچون روزهاکوتاه است

نایب رئیس-مخالفی نیست

(گفتندخیر)

نایب رئیس-جلسه ختم می‌شود-جلسه آتیه روز پنجشنبه سه ساعت ونیم قبل ازظهردستور هم لوایح بودجة

مجلس نیم ساعت بعدازظهر ختم شد

قانون

استخدام مسیومارتین تبعه دولت آلمان برای تأسیس کارخانه آهن ذوب کنی

مصوب ۲آبان ماه۱۳۰۶شمسی

ماده اول-مجلس شورای ملی بوزارت فوائدعامه اجازه میدهدکه مسیومارتین تبعه دولت آلمان راازتاریخ عزیمت اوازآلمان باسالی ده هزاروهشتصدتومان برای مدت دوسال بجهت تأسیس کارخانه آهن ذوب کنی ونقشه استخراج آهن برداشتن استخدام نماید

ماده دوم-سالی یکماه مرخصی بعلاوه منزل بااثاثیه تامعادل صدی ده (۱۰٪) حقوق وخرج معاودت ازایران به آلمان که مبلغ سیصدتومان است داده خواهدشد وخرج اتومبیل باکرایه آن درمسافرتهائی که مسیومارتین درداخله ایران برای انجام خدمات دولتی می‌کند بعهده دولت است

ماده سوم-حقوق ومخارج مسیومارتین درجزو بودجه سالیانه پیش بینی وازمحل وجوه انحصار تأدیه خواهدشد

ماده چهارم-دولت مجازاست سایرشرایط کنترات مسیومارتین رابرطبق ماده دوم قانون کنترات مستخدمین خارجه مصوبه ۲۳ عقرب ۱۳۰۱تعیین وکنترات مشارالیه راامضاء نماید

این قانون که مشتمل برچهارماده است درجلسه دوم آبان ماه یکهزاروسیصدو شش شمسی بتصویب مجلس شورای ملی رسید

رئیس مجلس شورای ملی-حسین پیرنیا

قانون‏

بودجه اضافی سنه ۱۳۰۵ کابینه ریاست وزرا

مصوب ۲ آبان ماه ۱۳۰۶ شمسی‏

ماده واحده- وزارت مالیه مجاز است اضافات بودجه ۱۳۰۵ کابینه ریاست وزرا را که مبلغ آن بالغ بر هشتصد و هفتاد تومان می‌باشد بر طبق صورت ضمیمه پرداخت نماید

تبصره- مؤسساتی که در این اضافات پیش‌بینی شده و هنوز تأسیس نشده است از محل اعتبار ۱۳۰۶ و از تاریخ تأسیس باید پرداخت شود

این قانون که مشتمل بر یک ماده و صورت ضمیمه است در جلسه دوم آبان ماه یکهزار و سیصد و شش شمسی به تصویب مجلس شورای ملی رسید

رئیس مجلس شورای ملی- حسین پیرنیا

صورت‌ضمیمه قانون بودجه اضافی سنه ۱۳۰۵کابینه ریاست وزرا

۱-متمم حقوق دو نفر دربان که در هشت ماهه اول سال از هیچ اعتباری پرداخت نشده است ۲۴۰۰

۲- حقوق یک نفر شوفر چهار ماههاز قرار ماهی ۶۰ هزار تومان ۲۴۰۰

۳- اضافه اعتبار نهار هیئت وزرا ۱۹۲۰

۴- اضافه اعتبار ملبوس اجزا ۵۷۰

۵- صدی دو اعتبارات فوق و قلم اخیر ۱۷۰

۶- متمم حقوق یک نفر ثبات که در بودجه ۱۳۰۴ هشت ماهه منظور بوده و در سال ۱۳۰۵ چهار ماه محل ندارد از قرار ۳۱ تومان ۱۲۴۰

جمع کل: ۸۷۰۰ قران

صورت فوق ضمیمه قانون بودجه اضافی سنه ۱۳۰۵ کابینه ریاست وزرا بوده و صحیح است

رئیس مجلس شورای ملی: حسین پیرنیا