مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۳ فروردین ۱۳۴۵ نشست ۲۵۱

مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری بیست و یکم

تصمیم‌های مجلس مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری بیست و یکم

قوانین انقلاب شاه و مردم

مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۳ فروردین ۱۳۴۵ نشست ۲۵۱

مذاکرات مجلس شورای ملی

صورت مشروح مذاکرات مجلس روز شنبه ۲۳ فروردین ۱۳۴۵ نشست ۲۵۱

فهرست مطالب:

مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره‏۲۱

جلسه: ۲۵۱

صورت مشروح مذاکرات مجلس روز سه شنبه ۲۳ فروردین ماه ۱۳۴۵

فهرست مطالب:

۱- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل.

۲- بیانات آقای رئیس به مناسبت واقعه روز ۲۱ فروردین ۱۳۴۴ کاخ مرمر.

۳- بیانات قبل از دستور آقایان: حقشناس- خواجه نوری- مهندس پروشانی- بوشهری- تبریزی- کبیری (ضمناً سؤالی تقدیم نمودند) و دیهیم.

۴- تصویب صورتجلسه.

۵- بقیه مذاکره و تصویب گزارش کمیسیون آب و برق راجع به طرز تقویم و تملک اراضی مورد نیاز سد فرحناز پهلوی (لتیان) و ارسال به مجلس سنا.

۶- تقدیم دو فقره صورت ریز دیون بلامحل وسیله آقای معاون وزارت دارایی.

۷- طرح و تصویب گزارش کمیسیون اقتصاد راجع به اصلاحات مجلس سنا در لایحه مربوط به اتومبیلهای شخصی مأمورین وزارت خارجه که از مأموریت مراجعت می‌کنند و ابلاغ به دولت.

۸- شور اول گزارش کمیسیون امور خارجه راجع به قرارداد اقامت و دریانوردی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت فرانسه.

۹- شور اول گزارش کمیسیون دادگستری راجع به افزایش هزینه دادرسی و سایر هزینههای منظور در قانون آئین دادرسی مدنی و امور حسبی.

۱۰- شور دوم و تصویب گزارش کمیسیون آموزش‌وپرورش راجع به اداره امور دانشکده صنعتی زیر نظر هیئت امنا و ارسال به مجلس سنا.

۱۱- اعلام وصول یک فقره لایحه قانونی از مجلس سنا.

۱۲- بیانات بعد از دستور آقایان: فخرطباطبایی- کبیری.

۱۳- قرائت دستور و تعیین موقع جلسه بعد- ختم جلسه.

مجلس ساعت نه و پنج دقیقه صبح به ریاست آقای مهندس عبدالله ریاضی تشکیل گردید.

- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل

۱- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل.

رئیس- اسامی غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود.

(به شرح زیر قرائت شد)

غائبین با اجازه-آقایان:

مهندس ارفع- مهندس صدقیانی- شفیعی‌پور کرمانی- نوربخش- دکتر خطیبی- مهندس امیرقاسم معینی.

غائبین مریض- آقایان:

نصیری- فولادوند- بختیار بختیاریها- مهندس کمانگر- احتشامی- ایلخان- دکتر وحیدنیا-

سرلشکر همایونی- بانو نفیسی- دکتر اسدی.

غائبین در رأی مربوط به لایحه بودجه سال ۱۳۴۵ کل کشور.

آقایان: پرویزی یک رأی- دکتر رشتی یک رأی- سعید وزیری یک رأی- دکتر مصباح‌زاده یک رأی- موقر یک رأی- مهرزاد یک رأی

- بیانات آقای رئیس به مناسبت واقعه روز ۲۱ فروردین ۱۳۴۴ کاخ مرمر

۲- بیانات آقای رئیس به مناسبت واقعه روز ۲۱ فروردین ۱۳۴۴ کاخ مرمر

رئیس- به طوری که همکاران محترم اطلاع دارند در سال قبل در روز ۲۱ فروردین ماه واقعه بسیار سهمگینی در کاخ مرمر روی داد که نزدیک بود کاخ سعادت ملت ایران واژگون شده و کشور امن و امان و در حال توسعه و پیشرفت ما دچار سرنوشت دردناک و وحشت‌انگیزی گردد (صحیح است) ولی از آنجایی که تفضلات الهی همیشه شامل حال ملت ایران می‌باشد، وجود عزیز و گرامی شاهنشاه معظم و خردمند ما را در کنف حمایت ربانی خود قرار داده و پیشوای ما به صورت معجزه‌آسایی از این واقعه نجات یافته با عزمی راسخ‌تر و اراده‌ای استوارتر به خدمات درخشان و پرارزش خود به ملت حق‌شناس ایران ادامه دادند (صحیح است). اکنون نه‌تنها مردم ایران بلکه همه ملل جهان شاهد و ناظرند که از پرتو وجود شاهنشاه آریامهر ما چه ترقیات شگرف و چه پیشرفت‌های بزرگی نصیب کشور و ملت ایران شده و روز به روز برنامه‌های انقلابی و آبادانی شاهنشاه ما به ثمرات گرانبهاتری می‌رسد (صحیح است). در چنین روزی که بار دیگر پس از تعطیلات نوروزی نمایندگان دوره بیست‌ویکم پارلمانی خود را آغاز می‌کنند لازم به نظر رسید که همگی به پیشگاه قادر متعال شکرگزاری نموده و از درگاه احدیتش بخواهیم همان طوری که در خطرناک‌ترین حوادث شاهنشاه مدبر ما را حفظ نموده و کشتی استقلال ما را به ساحل نجات هدایت فرموده، همواره شهریار دادگستر ایران را از گزند حوادث و توطئه دشمنان سعادت ملت ایران محفوظ و مصون نگاه دارد (انشاءالله) تا از برکات وجود چنین رهبر خردمندی بیش از پیش ملت ایران بهره‌مند گردد. در پایان لازم می‌دانم به روح پرفتوح شهدای کاخ مرمر استوار لشگری و استوار باباییان که با شجاعت و دلیری خاصی وظیفه خود را نسبت به شاه و ملت انجام داده و در راه عظمت و استقلال ایران جان خود را با سربلندی و افتخار از دست داده و از طرف مجلسین به (شجاعان شهید) ملقب شده‌اند درود بفرستیم (احسنت) و از خداوند بزرگ بخواهیم که همه ما را در راه خدمت به شاه و ملت موفق بدارد (انشاالله).

- بیانات قبل از دستور آقایان: حق‌شناس- خواجه‌نوری- مهندس پروشانی- بوشهری تبریزی- کبیری (ضمناً سؤالی تقدیم نمودند) و دیهیم

۳- بیانات قبل از دستور آقایان: حق‌شناس- خواجه‌نوری- مهندس پروشانی- بوشهری تبریزی- کبیری (ضمناً سؤالی تقدیم نمودند) و دیهیم.

رئیس- نطق‌های قبل از دستور را شروع می‌کنیم. آقای حق‌شناس تشریف بیاورید.

حق‌شناس- با کسب اجازه از مقام ریاست و نمایندگان محترم مجلس شورای ملی می‌خواهم شمه‌ای از احساسات مردم آذربایجان را به حضور همکاران گرامی عرض نمایم.

در ایامی که برای دیدار از همشهری‌های عزیز به تبریز رفته بودم، خوشبختانه شاهد احساسات پرشور و زایدالوصف مردم قهرمان این شهر نسبت به شاهنشاه آریامهر گردیدم. راستی حیفم آمد این احساسات بی‌شائبه و صمیمانه مردم وطن-پرست تبریز را در این مکان مقدس بازگو ننمایم.

هنگامی که خبر رسیدن پنج جلد قرآن که به فرمان شاهنشاه آریامهر چاپ شده است به اطلاع مردم رسید، اهالی تبریز بدون هیچ‌گونه دعوتی با کمال خلوص نیت جهت استقبال این قرآن‌های نفیس به ایستگاه راه‌آهن تبریز هجوم بردند و از قرآن‌ها استقبال پرشکوهی نمودند. در ایستگاه زیبا و مدرن راه‌آهن تبریز حضرات آقایان روحانیون دعا به سلامت ذات اقدس شاهانه به عمل آوردند و چندین هزار نفر از مردم مسلمان این شهر آمین گفتند. آنگاه این قرآن‌ها باشکوه خاصی به اداره اطلاعات و رادیو آذربایچان منتقل گردید تا به موقع جهت زیارت و دید مردم به مسجد جامع تبریز منتقل گردد.

هنگام انتقال قرآن‌ها به مسجد جامع همه مسئولان امور شرکت داشتند. با وجود باران شدیدی که در این روز می‌بارید، تیمسار صفاری، استاندار آذربایجان و تیمسار رئیسیان، فرمانده لشکر و سایر مسئولان سازمان‌ها، قرآن‌ها را که وسیله پنج نفر از قاریین حمل می‌شد بدرقه می‌کردند.

ده‌ها هزار نفر در حالی که پرچم‌های مخصوصی حمل می‌کردند شعارهای مذهبی می‌دادند و به سلامت شاهنشاه آریامهر که بانی این عمل خیر و صدها کار خیر دیگر می‌باشند، دعا می‌کردند و صلوات می‌فرستادند.

نمایندگان محترم این احساسات پرشور مردم حق‌شناس تبریز نسبت به شاهنشاه نتیجه تلاش‌های مستمر پیشوای عالیقدر ایران در راه سعادت ملت نجیب و شریف ایران است. مردم در هر فرصتی که به دست می‌آورند با کمال خلوص نیت نسبت به رهبر خردمند خود ابراز حق‌شناسی می‌نمایند (صحیح است).

روز بیستم فروردین ماه بار دیگر مردم تبریز در مسجد جامع تبریز اجتماع پرشکوهی کردند و ضمن سپاسگزاری به درگاه قادر متعال از حفظ و حمایتی که خداوند بزرگ در واقعه خطرناک ۲۱ فروردین ماه ۱۳۴۴ نسبت به وجود مقدس شاهنشاه مبذول فرموده به سلامت شاهنشاه آریامهر با صمیمیت دعا کردند.

احساسات شاهدوستی مردم غیرتمند تبریز آن چنان افتخارآمیز و باشکوه است که من قادر به تشریح و توضیح این همه احساسات صادقانه و بی‌ریا نیستم. من حق دارم به نام یک فرد ایرانی افتخار کنم که در سرزمین مردپرور تبریز که مردان سلحشور و ازجان‌گذشته‌ای پرورش داده است، چشم به دنیا گشوده و زندگی کرده‌ام. زهی افتخار به مردان و زنان آذربایجانی به خصوص تبریزیان شریف و وطن-خواه که عشق به شاهنشاهی ایران در درون قلب پاک‌شان جایگزین است و در پایداری از رژیم شاهنشاهی پیوسته در طول تاریخ از بذل جان دریغ نداشته‌اند.

از همکاران گرامی که به عرایض بنده با کمال حسن‌نیت گوش فرا داشتند اظهار امتنان می‌نماید دیگر عرضی ندارم. بقیه وقتم را به جناب آقای خواجه‌نوری می‌دهم (احسنت).

رئیس- آقای خواجه‌نوری بفرمایید.

خواجه‌نوری- با اجازه مقام ریاست اینجانب مفتخر هستم از طرف فراکسیون پارلمانی حزب ایران نوین مطالبی به عرض نمایندگان محترم برسانم در این چند روز همه ما شاهد احساسات صمیمانه و بی غل و غش مردم نسبت به شاهنشاه آریامهر بودیم (صحیح است) و دیده شد چگونه ملت حق‌شناس ایران نسبت به الطاف شاهنشاه و نسبت به توجهات و خدماتی که در این چند سال برای این کشور انجام پذیرفته است و نسبت به این که شاهنشاه ما از برکت دعای خالصانه مردم، از برکت تفضل خداوند متعال که همیشه حامی کشور ایران بوده است، الحمدالله شاهنشاه ما از واقعه ۲۱ فروردین سال گذشته نجات یافتند و مردم این مملکت از خطر بزرگی که متوجه آنها شده بود نجات حاصل کردند (صحیح است). تصادف روز ۲۱ فروردین با جشن عید غدیر من فکر می‌کنم که حکمتی داشته است زیرا یک رابطه معنوی و واقعی بین شاهنشاه ما و امیرمؤمنان وجود دارد (صحیح است). من فکر می‌کنم و همه فکر می‌کنیم که در این عصر کسی نباشد که مانند شاهنشاه ما نسبت به افکار حکیمانه و شخصیت امیرمؤمنان تا این اندازه ایمان داشته باشد و پیروی کند. شاهنشاه ما عملاً نشان داده است که پیرو حضرت امیرالمؤمنین است (صحیح است). شاهنشاه ما شجاعت، درایت، عدالت-پروری و ازخودگذشتگی را از آن پیشوای عالیقدر آموخته است. شاهنشاه ما همیشه افتخار می‌کند که در یک کشور مسلمان شیعه اثنی‌عشری سلطنت می‌کند (صحیح است) و همیشه راجع به این مسایل تذکراتی می‌دهند و تعالیمی که زعمای امور، به مردم این مملکت صادر می‌فرمایند همیشه حاکی از آن است که ایشان دقیقه‌ای از تعلیمات مذهبی و فلسفی امیرمؤمنان غافل نبوده‌اند (صحیح است). البته جا دارد که چنین پیروی تحت حمایت چنان مرشدی قرار بگیرند. حق‌شناسی ما نباید در این حدود باشد که تنها بیاییم و تشکر کنیم و ادعیه خالصانه خود را برای بقای ذات شاهانه و برای دوام خاندان سلطنت بیان کنیم بلکه باید در این جهت فکر بکنیم که هر کدام از ما باید پیرو چنین مکتبی باشیم (صحیح است) و سعی کنیم که این عقاید و افکار را در حوزه‌هایی که هستیم و در نواحی که مؤثر هستیم و در اداراتی که کار می‌کنیم به موقع اجرا بگذاریم. این طریق صحیح شکرگزاری است البته آنچه که شاهنشاه برای العین مشاهده فرمودند در این سفر ایام عید و آنچه که همکاران محترم از سرکشی به حوزه‌های انتخابیه مشاهده فرمودند حاکی از آن است که مملکت ما من‌حیث‌المجموع رویه‌ای اتخاذ کرده است که ما همه پیرو نصایح حکیمانه پادشاه خود هستیم و همه جا آثار عمران و آبادی و همه جا آثار عدالت اجتماعی، همه جا آثار فعالیت و زحمت کشیدن، همه جا آثار شاهدوستی و وطن‌پرستی مشاهده می‌شود (احسنت).

من شخصاً اقبال این را دارم که حوزه انتخابیه‌ام به تهران نزدیک است و سعادت این را دارم که بیشتر می‌توانم به خصوص در قرای پشت کوه در نقاطی که کم اتفاق می‌افتد که یک شهری برود سرکشی کند (کبیری- کدام پشت کوه) پشت کوه لواسان، پشت کوه البرز اینجا همه دهاتی بود که تا چندی پیش رنگ طبیب ندیده بود، قرایی بود که مدرسه نداشت، قرایی بود که حمام نداشت، قرایی بود که به‌هیچ‌وجه از آثار تمدن امروزه بهره‌مند نبود ولی به شکرانه خدا در نتیجه اجرای اوامر حکیمانه شاهنشاه و در نتیجه همکاری مردم با دستگاه‌های دولتی موفقیت حاصل شد که بسیاری از این معضلات و مشکلات مردم برطرف بشود و بنده افتخار می‌کنم که در چنین عصری نماینده لواسانات هستم که مردم محروم، مردمی که از فرهنگ و بهداشت و کلیه آثار تمدن محروم بودند، باعلاقه و عطش خاصی پیشقدم شدند که این وسایل را خودشان برای خودشان فراهم کنند و اگر آقایان فرصت داشته باشند، یک‌روز استدعا خواهم کرد که برای سرکشی به همین دهات و مشاهده این که مردم واقعاً چگونه کار می‌کنند و چگونه شاهی‌ها را جمع می‌کنند برای این که در یک قریه‌ای به نام میگون ششصد هزار تومان پول جمع بکنند تا آنجا را با پول خودشان و دست خودشان لوله‌کشی بکنند و این افتخار بنده است که یک چنین موکلینی دارم. در دهات دیگر هم به همین ترتیب عمل شده است. بنده اعتقاد دارم که نمایندگان مجلس از لحاظ ایجاد همکاری بین مردم و از لحاظ فراهم کردن موجبات کار دسته‏جمعی می‌توانند وظیفه مهمی را انجام بدهند. کارهای بزرگ از قبیل ساختن سد از لحاظ ایجاد مراکز مولد برق و از لحاظ ساختن جاده و غیر ذلک به عهده دولت است ولی آنجایی که باید آب یک سدی به روی زمین برسد و از آن زمین حداکثر بهره‌برداری بشود، آنجا است که باید جمعیت یک ناحیه دست به دست هم بدهند و شبکه آبرسانی و وسایل بهره‌برداری از اراضی را فراهم کنند، وسایل زهکشی را تهیه کنند و ثروتی فراهم کنند که آن ثروت نصیب خودشان بشود.

رئیس- آقای خواجه‌نوری وقت جنابعالی تمام شد.

خواجه‌نوری- مطالبی که عرض کردم موجب شد سخنرانی بنده به درازا بکشد و از مقام ریاست معذرت می‌خواهم ولیکن امیدوارم در فرصت مناسبی راجع به شرایطی که باید ایجاد بکنیم و از لحاظ این که چگونه بتوانیم از وسایل و موجبات امروزه حداکثر استفاده را به مردم برسانیم، انشاءالله با دوستان صحبت خواهم کرد (احسنت).

رئیس- آقای مهندس پروشانی بفرمایید.

مهندس پروشانی- با اجازه مقام ریاست، خانم‌ها و آقایان، همکاران گرام در این موقع که پس از تعطیلات نوروز مجلس شورای ملی به انجام وظایف قانون‌گذاری و فعالیت پارلمانی به منظور همکاری با دولت در تصویب لوایح و قوانین مفید برای کشور آغاز به کار می‌کند چون هم‌زمان و مصادف با اعیاد مذهبی و ملی بوده است، لازم می‌دانم اولا به مناسبت عید غدیرخم که یکی از اعیاد بزرگ مذهبی خاصه تشیع می‌باشد به عموم ملت ایران و سایر ملل شیعه جهان تبریک و تهنیت عرض نموده و امیدوارم در سایه اتحاد و اتفاق بتوان از خصایل و صفات عالیه و بارز آن مرد بزرگوار مولای متقیان علی علیه‌السلام که مظهر تقوی و عدالت بوده‌اند استفاده شایان نموده و برای ایجاد یک زندگی سالم که خدمت به خلق سرلوحه آن باید باشد، خصایل و وصایای آن رادمرد بزرگ را سرمشق قرار داده و مانند پیشوای عظیم‌الشأن خود رهبر بزرگ و عالیقدر ایران شاهنشاه آریامهر که در راه خدمت به مردم و مجد و عظمت کشور ایران با استعانت از درگاه حضرت احدیت و الهام از اولیا کوتاهی نمی‌فرمایند (صحیح است) ما هم یک‌دل و یک‌زبان و در یک جهت متحداً و متفقاً به سوی آن هدف عالی قدم بگذاریم (صحیح است انشاءالله) و از هیچ‌گونه فداکاری و جانبازی مضایقه نکنیم. در این باره شاهنشاه آریامهر فرموده‌اند: «اگر همه ما وظایف¬‌مان را که همانا خدمت به خلق باشد انجام دهیم، مسلم است که از تاییدات الهی برخوردار خواهیم بود.» (صحیح است)

شها در قلب ملت تا جهان باقیست جا داری

چرا که در عدالت عهد و پیمان با خدا داری (احسنت)

ثانیاً به مناسبت رفع خطر از ذات اقدس شهریاری در سانحه بیست‌ویکم فروردین سال گذشته به شکرانه این موهبت و عنایات پروردگار منان که شامل حال ملت و کشور ایران گردیده به درگاه خدای متعال سپاسگزاری و شکرگزاری نموده و به عموم ملت شاهدوست و میهن‌پرست ایران تبریک و تهنیت عرض نموده، از خدای بزرگ می‌خواهیم

که شاهنشاه ما را در کنف حمایت و پرتو عنایات خود مصون و محفوظ بدارد (صحیح است) تا همان طوری که چندین بار معجزه‌آسا و با مشیت الهی این موهبت عظمی نصیب ملت ایران و حفظ استقلال کشور باستانی ما شده است، همواره سلامت باشند و پیشرفت‌های ملی ما که از یک انقلاب مقدس سرچشمه گرفته است ادامه یابد (صحیح است). ناگفته نماند به طوری که اشاره شد بارها دستی از غیب بیرون آمده و شاه ما را نجات بخشیده که جز قدرت لایزال پروردگاری و یک نیروی نامریی نمی‌توان نامی بر آن نهاد (صحیح است). در اینجا به ارواح جانبازان شهید و فداکاری که در راه حفظ و سلامت شاهنشاه آریامهر جان برکف نهادند، صمیمانه درود می‌فرستم و از خداوند می‌خواهم که ارواح پاک این شهدا را قرین رحمت بفرمایند (احسنت).

امیدواریم سال ۱۳۴۵ با تأییدات خداوند متعالی و الطاف شاهانه مانند سالی که گذشت رفاهیت و آسایش بیشتری فراهم و مدارج عالی‌تری در راه ترقی و تعالی کشور پیموده شود (انشاءالله) و ما نمایندگان را هم که از طریق مجلس عهده‌دار انجام خدمات ملی هستیم توفیق بیشتری در خدمتگزاری به شاهنشاه و ملت و کشور ایران نصیب فرماید.

به طوری که تاریخ چند هزارساله ما نشان می‌دهد بقای ملک و ملت ما همیشه بستگی به بقای سلطنت داشته و هروقت شاهی داشته‌ایم که دلسوز مردم بوده، مملکت را به ترقی و تعالی سوق داده است (صحیح است). امروز بیش از همه وقت، استقلال و همه چیز ما به وجود شخص شاهنشاه آریامهر بستگی پیدا کرده و بیش از همه وقت، پایه‌های استقلال و پیشرفت ما بر آن استوار است (صحیح است) زیرا پیوستگی شاه و مردم دو اصل انفکاک‌ناپذیر به شمار می‌رود و در دوران سلطنت افتخارآمیز معظم‌له در همه جا نمودار است و آثار پرخیر و برکت آن نیز در همه جا نمایان و فداکاری‌ها و رنج‌هایی که متحمل شده‌اند همه جا مؤید و زبانزد خاص و عام است (صحیح است). کیست که از عمرش لااقل سی یا چهل سال گذشته باشد و با انصاف پیشرفت‌های کشور را از دل و جان ستایش نکند؟ (صحیح است) همه می‌دانیم که به ابتکار و رهبری شاهنشاه، انقلابی عظیم و اصیل به وجود آمده و روزی نیست که ثمره این انقلاب مشهود نگردد (صحیح است). وظیفه‌ای که سپاهیان دانش به عهده دارند و با کمال خوبی انجام می‌دهند، وظیفه مقدس و ثمربخشی است و علاوه بر آن که نتیجه‌اش نصیب مردم این مملکت می‌شود، جنبه انسانی آن که مبارزه با جهل و بی‌سوادی است به قدری قابل اهمیت است که موجبات افتخار و سربلندی ملت ایران را در تمام جهان فراهم ساخته است (صحیح است). سپاهیان بهداشت نیز در کمال خوبی انجام وظیفه می‌کنند و بدون تردید موفقیت سپاهیان دانش و بهداشت، موفقیت سپاهیان ترویج و آبادانی را به دنبال دارد و در نتیجه کشور با قدم‌های سریع رو به آبادانی و نعمت و ثروت می‌رود و مردم این نسل و نسل‌های آینده حق‌شناس و سپاسگزار خواهند بود (صحیح است). یکی از بزرگ‌ترین خدمت‌ها به مملکت و مفیدترین کارها که اخیراً مبتکرانه به دست رهبر عالیقدر انجام گردید، ایجاد دانشگاه صنعتی آریامهر است که درجه اهمیت آن بسیار و در زمینه صنعتی کردن کشور رل مهمی را به عهده دارد (صحیح است). احداث کارخانه ذوب‌آهن که یکی از آرزوهای دیرین ایرانیان بود، تهیه مقدمات تأسیس کارخانه پتروشیمی، ایجاد راه‌های شوسه فرعی و اصلی، انجام امور آبادانی در قسمت‌های صنعتی و کشاورزی همه و همه و سایر امور مهمی که توضیح آن موجب تطویل کلام خواهد شد، نمونه‌هایی است که پس از انقلاب شاه و مردم شروع و همچنان رو به توسعه و پیشرفت است (صحیح است). با این که همواره و در هر فرصتی که پیش می‌آمد حتی با استفاده از تعطیلات به حوزه انتخابیه خود می‌رفتم و شاهد تحول در شئون مختلف زندگانی مردم بودم، معهذا در این ایام که امکان توقف بیشتری در حوزه انتخابیه است نصیب گردید و با اغلب دوستان و عزیزانم ملاقات و مذاکره می‌نمودم، به چند اصل مهم و نکات اساسی پی بردم که بی‌مورد نمی‌دانم شمه‌ای از آن را به عرض نمایندگان گرام برسانم. اول این که بانهایت ایمان و اعتقاد و استحکام پیوستگی و علاقه مردم را مانند همیشه نسبت به اصالت انقلاب سفید شاهنشاه آریامهر به رأی-العین مشاهده نمودم و به‌خوبی احساس کردم که این ارتباط ناگسستنی است و با خاطری مسرور و سربلندی و افتخار حق‌شناسی و احساسات پاک و بی‌شائبه آنها را از پشت تریبن مجلس و به پیشگاه شاهنشاه آریامهر عرضه می‌دارم (احسنت). دیگر آن که قیافه‌های بشاش و خندان و امیدوار مردم نسبت به رفاهیت و آسایشی که متناسباً حاصل شده و حاکی از رضایتی عمیق و حق‌شناسی و سپاسگزاری می‌باشد به‌خوبی آشکار و به علاوه جنبشی در مردم دیده می‌شود که خود نیز برای پیشرفت‌های عمرانی- بهداشتی- فرهنگی علاقه‌مند و با دستگاه‌های اجرایی کشور به سوی آینده‌ای روشن همگام و به آینده درخشان امیدوارند. آنچه در این ناحیه مشاهده می‌شود نظایر و شواهد آن در سایر نقاط کشور و در همه جا بسیار و فراوان دیده می‌شود (صحیح است). با اجازه و تأیید همکاران گرام، نمایندگان محترم اصفهان عرض می‌کنم که مردم استان اصفهان نیز از تحولی که نسبت به توسعه امور عمرانی- کشاورزی و صنایع ملی پدیدار است و آینده بس‏ درخشان را نوید می‌دهد، همه غرق در شادی و سرورند و نسبت به شاهنشاه آریامهر حق‌شناس و سپاسگزار و مشتاقانه در انتظار گلباران کردن مقدم شاهنشاه آریامهر دقیقه‌شماری می‌کنند (صحیح است). حالا ببینیم دولت در این سال چه نقشی داشته و دارد. دولت‌ها هر وقت دلسوز مردم بوده‌اند و با مردم همکاری کرده‌اند نتایج ثمربخشی به بار آمده است (صحیح است). خوشبختانه دولت فعلی جناب آقای هویدا و سایر آقایان وزیران در اجرای نیات و افکار عالیه شاهنشاه باکمال صمیمیت و بدون تظاهر در جهت همکاری و خدمتگزاری به مردم که هدف معظم‌له می‌باشد کوشش بسیار می‌کنند و امروزه افکار عمومی این طور قضاوت می‌کند که دولت فعلی به نحو شایسته منویات شاهنشاه آریامهر را درک کرده و در جهت به ثمر رسانیدن انقلاب مجاهدت فراوان نموده و می‌نماید (صحیح است). بالا رفتن سطح زندگی عمومی و بهبود رفاه و آسایش نسبی در طبقات مختلف مردم و رواج بازار و رونق اقتصادی و بالاخره ایجاد کار برای بیکاران که نتیجه وجود فعالیت‌های عمرانی است همه مؤید این است که دولت وظایف خود را در حدود امکانات به نحو مطلوب انجام داده و رضامندی و خوشنودی خاطر مبارک شاهنشاه از دولت که در مسافرت اخیر به اروپا عنوان فرمودند دلیل بارزی بر حسن خدمات دولت حاضر است. لیکن نکته‌ای که بایستی دولت به آن توجه دقیق بنماید این است که سازمان و مدیرت اداری کشور را منطبق با برنامه‌های انقلابی بنماید. آقایان تصدیق دارند که اداره امور عمومی مملکت به دست سازمان‌های اداری و کارمندان دولت است که بایستی به مبانی انقلاب و برنامه‌های تحول اجتماعی آشنا و هماهنگ باشد بنابراین جا دارد که دولت با تأسی از فرمایشات ملوکانه

«مدیریت صحیح کلید پیشرفت است»

برای فراهم ساختن یک رفرم واقعی در سیستم اداری مملکت که بتواند جوابگوی برنامه‌های انقلابی باشد، اقدامات سریع به عمل آورد و یقین است با الهام از فرمایشات و اوامر مؤکد شاهنشاه آریامهر دولت در سال جدید موفق خواهد شد که در این امر مهم گام‌های موثری بردارد (احسنت).

رئیس- آقای بوشهری بفرمایید.

بوشهری- به طوری که خاطر همکاران محترم مستحضر است روز جمعه بیستم فروردین شاهنشاه معظم ما به بوشهر تشریف‌فرما شده و با نزول اجلال به این بندر دورافتاده و تاریخی مردم بوشهر قرین مباهات و افتخار گردیدند.

از روزی که انتشار یافت رهبر خردمند ملت ایران به خاک بوشهر تشریف می‌آورند، مردم شب و روز نمی‌شناختند و مشتاقانه در انتظار زیارت پدر تاجدار خود بودند و به سرعت درصدد ساختن طاق‌نصرت و چراغانی شهر شدند و چنین شور و شادی و مسرتی تاکنون در بوشهر سابقه نداشته است (صحیح است). هنگام ورود شاهنشاه به بوشهر در تمام خیابان‌ها و کوچه‌ها فریاد (جاوید شاه) بلند بود و همه به شاهنشاه آریامهر دعا می‌کردند که رنج سفر را به خود هموار فرموده و در حالی که طوفان شن سراسر منطقه خلیج فارس را فراگرفته بود و احتمال هزاران خطر می‌رفت، شاهنشاه مردم‌دوست ما با اتکا به خداوند متعال به بندر بوشهر وارد و مردم این منطقه دورافتاده را مورد تفقد و عنایت خاص خود قرار دادند. اینجانب به حکم وظیفه نمایندگی از این مکان مقدس برای چنین شهریاری خردمند و مدبر و مردم‌دوست از طرف خود و عموم اهالی شاهدوست بنادر درود فرستاده و از خداوند بزرگ دوام عمر و بقای سلطنت رهبر عالیقدر ملت ایران را آرزو نموده و مراتب تشکر و امتنان مردم شهرستان بوشهر را به عرض می‌رسانم (احسنت). همکاران محترم در چند سال اخیر به علت توجه خاص ملوکانه به آبادانی کشور، وضع بندر بوشهر و سایر مناطق خلیج فارس مثل همه نقاط ایران دچار تحول و دگرگونی عجیبی شده است (صحیح است). بنادری که تا چند سال قبل در آن کوچک‌ترین اثری از عمران و آبادی نبود، اکنون به صورتی درآمده که در همه جا کار و فعالیت و تحرک و جنبش دیده می‌شود- بزرگ‌ترین آرزوی مردم تأمین آب مشروب بود که با اوامر اکید شاهنشاه اکنون شهر بوشهر دارای آب تصفیه شده و لوله‌کشی می‌باشد.

عملیات بندرسازی به سرعت در بوشهر در حال پیشرفت است و اکنون وضعی به وجود آمده که عده زیادی از نواحی اطراف برای کار و فعالیت به بوشهر آمده‌اند. اغلب خیابان‌های شهر آسفالت گردیده و فرودگاه آن مجهز برای هواپیماهای بزرگ می‌باشد. ساختمان راه آسفالته بوشهر شیراز از دو طرف ادامه دارد. وضع بندر متروکه بوشهر به صورتی درآمده که به‌زودی یکی از مهم‌ترین بنادر ایران و یکی از آبادترین شهرهای کشور خواهد بود. تحولات انقلاب شاه و مردم آن چنان وضع این بندر را دگرگون کرده که فرمایش شاهنشاه آریامهر که ایران از قرنی به قرن دیگر پرتاب شده، در این بندر به خوبی تجلی نموده و با اعزام سپاهی دانش و ترویج بهداشت، زندگی عموم اهالی قرین و سعادت و آسایش شده است (صحیح است). از همه مهم‌تر فعالیت‌های بزرگ نفتی است که در بندر بوشهر آغاز گردیده و در اثر توجه خاص شاهنشاه و انعقاد قراردادهای جدید نفتی اکنون توجه همه محافل نفتی دنیا به منطقه خلیج فارس به خصوص چاه‌های نفتی در نزدیکی بندر بوشهر که در حال حفاری است جلب گردیده و امیدواری ملت ایران این است همان طوری که با رهبری شاهنشاه ایران از نظر بهره‌برداری از منابع نفت مقام مهمی را در جهان احراز نموده، با بهره‌برداری از قراردادهای جدید که افتخار تصویب آن نصیب مجلس بیست‌ویکم شده است، عواید سرشاری عاید ملت ایران گردد و همان طور که جزیره خارک امروز بزرگ‌ترین بندر بارگیری نفت دنیا شده و موجب افتخار و سربلندی همه ملت ایران گردیده، امیدواریم روزی بندر بوشهر هم به همان مقامی که شایسته ایران مترقی امروز است برسد- در اینجا وظیفه خود می‌دانم که از عنایات بی‌دریغ شاهنشاه به مردم همه مناطق ایران به خصوص ساکنین بنادر و جزایر خلیج فارس و از اقدامات دولت در راه انجام کارهای عمرانی و از توجه مخصوص اولیای محترم شرکت نفت به خصوص جناب آقای دکتر اقبال و همچنین از کارهای عمرانی شیر و خورشید سرخ از طرف اهالی بوشهر تشکر کرده و از خداوند متعال بخواهیم که به پادشاه مدبر ما طول عمر عطا فرماید که در انجام چنین برنامه‌های وسیعی موفق گردند و ملت ایران به خصوص ساکنین شاهدوست بنادر و جزایر خلیج از پرتو عنایات چنین شهریاری بیش از پیش بهره‌مند گردند. آرزوی مردم بوشهر این است همان طوری که شاهنشاه بزرگوار ما در فرودگاه بوشهر فرمودند بار دیگر مردم بوشهر را به زیارت خود نایل فرمایند- زیرا اکنون با هدایت شاهنشاه آریامهر همای سعادت به مردم این بندر روی آورده و آرزومند دیدار مجدد رهبر خردمند خود هستند.

رئیس- آقای تبریزی بفرمایید.

تبریزی- به اسم خداوند متعال.

پایی که نیست همره مولی شکسته باد‏

دستی که نیست یاور آن شاه بسته باد

تکمیل دین از او شد و نعمت از او تمام‏

عید غدیر بر همه اسلامیان خجسته باد

شاهنشاه آریامهر که نظرکرده مولا است‏

در حفظ حمایت یزدان جاوید و پاینده باد

با کسب اجازه از مقام معظم ریاست، در این اولین جلسه سال نو قبل از هرچیز از سالگرد رفع خطری که در ۲۱ فروردین ماه سال گذشته متوجه شهریار عظیم‌الشأن و قلب ملت ایران بود و به حمدالله به طور معجزه‌آسا به فضل خداوند متعال که همواره حافظ استقلال ایران عزیز است، رفع و نقش بر آب شد. کلیه کشاورزان مثل همه هم‌میهنان عزیز خود در مزارع و مساجد و منازل دست دعا و نیایش به سوی خدای بزرگ برداشته برای رفع خطر از پدر تاجدار خود سپاسگزاری نموده و بقای ذات مبارک شاهنشاه آریامهر را از درگاه حضرت احدیت از صمیم قلب مسئلت دارند (احسنت). هر روز که از انقلاب ششم بهمن می‌گذرد، اثرات آن روز برجسته تاریخی متجلی و درخشنده‌تر می‌گردد. امسال زارعین در آذربایجان هرچه بذر در قدرت داشته کاشته‌اند، حتی از آذوقه خودشان نیز مقداری کاسته و به زمین پاشیده‌اند، به حمدالله همگی سبز شده است. با توجه وزارت کشاورزی و کمک بانک کشاورزی در حدود امکانات و مقدورات هرگونه تسهیلات جهت تهیه بذر برای زارعین فراهم نموده‌اند. اخیراً که خود اینجانب در محل از نزدیک دیدن می‌کردم، شعبه بانک کشاورزی میاندوآب با کمی کادر قبل از ظهر و بعد از ظهر فعالیت می‌کنند. این است که آن بانک در آذربایجان شرقی و غربی حائز درجه اول شده حتی با باز نمودن شش هزار و دویست حساب پس‌انداز برتریت خود را نسبت به سایر شعب حفظ نموده امیدوارم

بانک کشاورزی شعب خود را به‌زودی در تکاب و شاهین‌دژ که دارای دویست هزار جمعیت بوده و صددرصد منطقه کشاورزی است تأسیس نماید. کشاورزان امروزی این همه فعالیت و کوشش می‌کنند نه فقط صرفاً می‌خواهند وضع زندگانی خود و عائله خودشان را مرفه نمایند بلکه روی تعصب و دل‌بستگی و علاقه و ایمان خاص به انقلاب سفید شاه و ملت می‌خواهند دشمنان انقلاب خفه شده و نگویند کشاورز ایرانی بدون راهنمایی و مساعده اربابان کذایی نمی‌توانند امور فلاحت خودشان را اداره نمایند. سالی که گذشت من‌باب نمونه عرض می‌کنم در میاندوآب زارعی به نام علی فاتحی علاوه بر سایر محصول فقط معادل ۲۸ هزار تومان چغندر به کارخانه قند میاندوآب تحویل نموده اصلاً از بدو تأسیس کارخانه قند چنین فعالیتی از خود نشان نداده بود. به حمدالله محصول غله سال جاری در اثر باران‌های رحمت خداوندی رضایت‌بخش بوده و از چندین سال قبل به این طرف نظیرش دیده نشده است. محصول باغات انگور نیز کاملاً بهتر می‌باشد ولی در نتیجه سرمای اخیر متأسفانه محصول بادام و زردآلو در آذربایجان شرقی و غربی از بین رفته و مستلزم توجه دولت می‌باشد. عرض دیگر با این که بنده نماینده محلی هستم و نیازمندی‌های حوزه انتخابیه خود را مثل سایر نمایندگان محترم بومی می‌داند معهذا در سفر اخیر احتیاجات محلی را با آقای فرماندار میاندوآب تک‌تک بررسی نموده و مهم‌ترین آنها به شرح زیر است:

۱- تسریع در ساختمان سد کورش کبیر که سطح کشت چندین مقابل بالا رفته و باغات بی‌شماری احداث شده و می‌شود، آب رودخانه زرینه‌رود به واسطه گودی بستر رودخانه به نهرهای فرعی سوار نمی‌شود و هزاران مترمکعب آب کم‌نظیر رودخانه زرینه‌رود بدون استفاده به دریاچه شور رضاییه می‌ریزد و در لب آن باغات و مزارع می‌خشکد و از بین می‌رود. اداره آبیاری به‌هیچ‌وجه نمی‌تواند کار مثبتی انجام دهد. امیدوارم تا به دست آمدن سد اساسی وزارت آب و برق بدون خرج دیناری امور آبیاری را به خود کشاورزان محول نماید والا هرگونه خسارت از بی‌آبی متوجه شود عهده‌دار خواهد بود.

۲- ساختمان راه شاهین‌دژ و تکاب که مدت‌ها است مورد تقاضای جدی اهالی و بنده است و با احداث این راه یک راه کوتاه‌تر و سهل‌تر از پایتخت از نزدیکی زنجان از طریق شاهراه کردستان مستقیم به آذربایجان شرقی و غربی گشوده می‌شود برای ارتباط نزدیک به مرکز و ازدیاد تولیدات کشاورزی و حمل‌ونقل محصول به شهرها و آبادی¬ شهرها و بخش‌ها و هزاران آبادی تأثیر به سزایی دارد و مواد نفتی از راه نزدیک با کرایه قلیل به تمام نقاط آذربایجان می‌رسد و کاهش هزینه کرایه در اندک مدت مخارج احداث این راه را مستهلک خواهد نمود. متأسفانه سه سال است حواله ساختمان این راه که از نظر سازمان برنامه و وزارت راه ضروری تشخیص داده شده از این دستگاه به آن دستگاه اینجانب را گیج نموده که مسئول واقعی را نمی-شناسم و گم کرده‌ام.

۳- تحویل چاه‌های اکتشافی و آزمایشی که در اطراف میاندوآب از طرف کمیته فنی آبیاری حفر شده به دهات مربوطه مخصوصاً چاه شماره ۶ در دره یقنعلی‌تپه که دارای سه هزار جمعیت بوده و آب ندارند، در عرض دو ماه حفر شده و آب گوارا و فراوان دارد، ده ماه است تشریفات تحویل آن به اهالی قریه مورد بحث تمام نشده، کی تمام خواهد شد خدا می‌داند. در پایان عرایضم برای جلوگیری از تضییع وقت خانم‌ها و آقایان زیاد از این مصدع نمی‌گردد، توفیق همگان از درگاه خداوند بزرگ مورد استدعا است. بقیه وقت خود را پنج دقیقه به آقای کبیری و پنج دقیقه به آقای سیفی تقدیم می‌کنم.

رئیس- آقای کبیری بفرمایید.

کبیری- بسم الله الرحمن الرحیم- فانظر الی رحمت‌الله کیف یحیی الارض بعد موتها إن ذلک لمحی الموتی و هو علی کل شیء قدیر.

پس تو بر آثار رحمت‌های حق‏

در نگر از چشم فکرت بس ادق‏

تا چسان سازد زمین را زنده آن (احسنت)

بعد از آنکه مرده بود اندر خزان‏

او به هر چیزیست قادر بی‌خلاف‏

هم نه‌اندر قدرتش باشد گزاف (احسنت)

سپاس و ستایش مر خداوند یکتا را که نعمت‌های بی‌کران خود را در آغاز سال نو بر ملت خداپرست کهنسال ایران ارزانی داشت و آنان را قرین وفا و محبت گردانید و کشور باستانی ما را با فرستادن باران‌های رحمتش صفا و طراوت بخشید.

سپاس فراوان به درگاه اهورای توانا که رهبر خردمند ما را در کنف حمایتش نگهداری نمود و باز هم به بندگانی

شکرگزار و ملتی سربلند فرصت عطا فرمود تا در یکی از فرخنده‌ترین روزهای مذهبی یعنی عید غدیرخم برای سلامت شاهنشاه خود مراسم نیایش بپا دارند (صحیح است).

بار خدایا تو این نعمت‌های گرانبهایت را افزونی ده چون کم‌وکاستی درباره بندگان شکرگزارت روا نمی‌داری. خداوندا تنها تو را ستایش می‌کنیم و از تو یاری می‌خواهم و بس (احسنت). پس ما را به راه راست هدایت فرما، به همان راهی که نعمت‌های خود را به پیروانش ارزانی داشتی، نه به آن راهی که رهروانش را خشم کردی و گمراهند.

با کسب اجازه از مقام معظم ریاست، موظف هستم در اولین جلسه علنی مجلس شورای ملی در سال ۱۳۴۵ بدواً بهترین تبریکات خود را به مناسبت آغاز سال نو و عید غدیر خم به حضور همکاران محترم و ملت ایران تبریک و تهینت بگویم و توفیق همه را به رهبری شاهنشاه آریامهر برای خدمت به ملک و ملت از درگاه خداوند توانا مسئلت نمایم (احسنت). همچنین صمیمانه آرزمندم که دولت در آغاز سال نو به مسایل مورد علاقه مردم توجه بیشتری مبذول داشته و به نتایج مثبت برسد.

بنده و سایر همکاران محترم همه موظف هستیم این مسایل مورد علاقه مردم را به موقع به دولت تذکر دهیم و با کمال حسن‌نیت بخواهیم تا آنچه به صلاح مملکت است تحقق یابد انشاءلله. یکی از مسایل مهمی که به نظر بنده باید بیش از سال‌های گذشته مورد توجه دولت قرار گیرد همانا تحکیم و تثبیت روش سیاست خارجی ما است. بر اساس منشور ملل و بر مبنای احترام متقابل و رعایت حقوق بشر و حفظ حیثیت و شئون و مقدسات ملی، همچنین فداکاری در حفاظت و حراست حدود و ثغور کشور و دفاع از حقوق هم‌میهنان خارج از کشور و بالاخره مبارزه اصولی با کلیه عوامل تخریبی در داخل و خارج مملکت من تصور می‌کنم هیچ ایرانی اصیل و شرافتمندی بیش از این بتواند شکیبایی در برابر صدای منحوس رادیو به اصطلاح پیک ایران و مشتی مزدور وطن‌فروش نشان دهد (صحیح است). مرگ بر هر صدایی که به حمایت بیگانه و خودی به مملکت و ملت و مقدسات ملی ما فحش و ناسزا بگوید و بر علیه ثبات و آرامش ما به نحوی از انحا خرابکاری نماید (صحیح است). ملت ایران بیش از این نمی‌تواند در برابر دشمنان خود و تحریکات ناجوانمردانه آنان خاموش و آرام باشد (صحیح است). مردم خیلی فوری و با بی‌صبری از دولت می‌خواهند که در روابط و روش خود با هر دولت و ملتی که دستگاه فرستنده رادیو پیک ایران را اداره و حمایت می‌نماید بی‌درنگ تجدیدنظر نموده و با قاطعیت خاموش کردن این صدای ننگین را بخواهد، زیرا این صدای ناهنجار دشمن ملیت ما شناخته شده است (صحیح است). من به نام یک نفر ایرانی و به نام یک نماینده ملت صدای منفور رادیو پیک ایران و گویندگان آن را به وطن‌فروشی و بیگانه‌پرستی محکوم نموده و آن را یکی از عوامل تخریبی بر علیه ثبات و آرامش ایران و ایرانی می‌شناسم (صحیح است) و از این تاریخ هر دولت و ملتی که از آن دستگاه خائن حمایت نماید دشمن ملیت و موجودیت ایران به تمام دنیا معرفی خواهد شد (صحیح است). مردم از دولت می‌خواهند که برای پایان دادن به این گفتار ضد ملی رسماً با دولت پشتیبانش وارد مذاکره بشود و نتیجه مثبت این اقدام اساسی را در سال نو به ملت ایران عرضه نماید.

بنده نیز به سهم خود سؤالی در این مورد از دولت نموده‌ام که در پایان عرایضم تقدیم خواهم نمود.

مسئله دیگر که باید از نظر ملت ایران سرلوحه یکی از کارهای اساسی دولت در سال جاری قرار گیرد، تجدیدنظر در روابط با دولت فعلی عراق همسایه دیوار به دیوار ما است که به نظر بنده شایسته این همه گذشت و مماشات نمی‌باشد. هنوز دولت نتیجه اقدامات خود را در پاسخ سؤال اینجانب و مجلس شورای ملی در مورد تجاوزات مأموران مرزی عراق گزارش نداده و همچنان در دستور مجلس قرار دارد. با آن که دولت کمال حوصله و حسن‌نیت و حق همسایگی را مبذول داشته است ولی متأسفانه کمترین حسن‌نیت و تفاهمی از طرف مقابل استنباط و استشمام نمی‌شود! برای ما بسیار ناراحت‌کننده است که هر روز در صفحات روزنامه‌ها بخوانیم که مناطق مزری ما و هم‌میهنان مرزنشین مورد تجاوز گلوله‌های خمپاره‌اندازهای عراقی و گازهای سمی قرار می‌گیرند! خوب اگر این تجاوزات را ناشی از اشتباهات و خطاهای ارتش آن دولت فرض کنیم پس اراجیف و مهملات خطیب از خدا بی‌خبر عراقی را در روز عید فطر با حضور رئیس دولت عراق چگونه می‌توان تعبیر نمود؟! اعمال و رفتار وحشیانه و دور از انسانیت و بشریت مأموران عراقی با هموطنان گرامی ما در آن کشور منطبق با کدام قانون و اصول برادری و هم‌کیشی است؟! رفتار اخیر دولت عراق با هم‌کیشان و پیروان مذهب جعفری که شاید اکثریت جمعیت آن کشور را تشکیل می‌دهد،

موجب تأسف و تأثر شدید شیعیان جهان گردیده و با نگرانی متوجه اوضاع عراق می‌باشند زیرا نجف اشرف کعبه آمال آنان بوده و سایر اعتبات مقدسه آرامگاه مقدس پیشوایان مذهبی تمام مسلمانان به خصوص شیعیان جهان است. نمی-توانند بعد از چند قرن باز هم ناظر ظهور ابنای بنی‌امیه باشند و علناً ببینند که با پیروان علی ابن‌ابیطالب رفتار خصمانه می‌شود!

به طوری که از قراین بر می‌آید محرک و مسبب این فجایع در عراق و بانی ایجاد این تفرقه و بیدادگری شخص جمال عبدالناصر مصری است که با تجاوز به کشور عراق و تسلط لشکریان فرعونی او بر ملت عراق، یک هرج‌ومرج بزرگ در تمام شئون آن کشور پدید آورده است و اوضاع یمن را به نحوی دیگر و مغشوش‌تر به پا داشته است. برابر اطلاعات موثق دولت عراق با ایرانیان ساکن آن کشور که به مناسبت علاقه مفرط به ائمه اطهار سهم به سزایی در عمران و آبادی آن سامان دارند، فشار آورده است که باید به تابعیت عراق درآیند و یا از هستی و زندگی خود دست بشویند و به کشور خود بازگردند.

عده‌ای اجباراً از نظر حفظ نفس و ناموس و اموال خود، این تحمیل غیرقانونی را پذیرفته‌اند و کسانی که سرپیچی نموده‌اند، با زور و شکنجه و انواع تنبیهات غیرانسانی مواجه گردیده و دست‌بسته به کشورشان بازگردانده می‌شوند!

رئیس- آقای کبیری وقت شما تمام شد.

معتمدی- از وقت بنده استفاده کنند.

رئیس- آقای معتمدی شما وقت ندارید.

معتمدی- بنده ثبت‌نام کرده‌ام.

رئیس- مطابق آیین‌نامه وقت نطق‌های قبل از دستور یک ساعت است، آقای کبیری ممکن است بقیه را در وقت دیگری بفرمایید.

کبیری- پس با اجازه مقام ریاست سؤال را تقدیم می‌کنم.

رئیس- آقای دیهیم تشریف بیاورید.

دیهیم- عید غدیر را به شیعیان جهان به خصوص به ملت ایران تبریک عرض می‌کنم. همکاران محترم بیاناتی راجع به بیست‌ویکم فروردین و همچنین جناب آقای رئیس شرح مبسوطی بیان فرمودند. بنده هم به نوبه خود از طرف آذربایجانیان حق‌شناس دو سه دقیقه‌ای دراین موضوع به عرض نمایندگان می‌رسانم. بیست‌ویکم فروردین ماه سال ۴۴ دشمنان دین و مملکت می‌خواستند ریشه حیات و سعادت ملت ایران را بکنند. دشمنان دین و مملکت می‌خواستند آزادی و امنیت که ملت ایران در مقابل قداکاری‌های شاهنشاه آریامهر به دست آورده‌اند بگیرند. می‌خواستند ملت ایران را تا ابد متأثر و چشم آنان را گریان نمایند ولی دست خدای متعال، دست توانای خدای قادر توانا به سینه نامحرم زد و برای چندمین بار ثابت کرد که همیشه پشتیبان شاهنشاه آریامهر بوده و خواهد بود (صحیح است). در آن روز می‌خواستند با از بین بردن شاهنشاه ایران استقلال و عظمت ایران را از بین ببرند ولی خدای ایران راضی نشد، خدای مهربان راضی نشد سعادت ملت ایران دستخوش هوی‌وهوس اینان باشد. جا داشت که ملت ایران در عرض این چند روز در مجالس و محافل و مساجد و کلیساها و تکیه‌ها شاهنشاه خودشان را دعا می‌کردند و به درگاه باعظمت خداوندی شکر و سپاس می‌گفتند. بنده هم از طرف نمایندگان محترم با قلبی مملو از احساسات دست به درگاه خدا برمی‌دارم و از صمیم قلب می‌گویم خدایا شاهنشاه ما را همیشه در حمایت خودت نگاهدار. نمایندگان محترم، تنها نباید با شکر خدا و با تشکیل جلسات شکر و ثنا به درگاه خداوند روی بیاوریم، چنان‌که جناب آقای خواجه‌نوری اشاره فرمودند باید عملاً شکر کنیم، باید در اجرای اوامر شاهنشاه بیش از پیش کوشا باشیم، به این وسیله به درگاه باعظمت خداوندی تشکر کنیم. مطلبی که می‌خواستم به عرض برسانم همانا مختصر مشاهدات خودم بود که در مسافرت مکه معظمه به عمل آمده به عرض نمایندگان محترم برسانم. مقامات مملکت سعودی و مأمورین عالی‌مقام آن کشور به اندازه‌ای به حجاج ایرانی احترام می‌کردند و رفاه و آسایش حجاج ایرانی را فراهم می‌کردند که قابل ذکر نیست. در مقابل حسن تدابیر شاهنشاه، در مقابل حسن تدابیر عاقلانه پادشاه محبوب ایران که بین دو کشور حسن رابطه ایجاد شده سربلندی حجاج ایرانی فراهم شده بود، جا دارد بگویم پادشاه ما همیشه سربلند باشند که ملت خودش را در کلیه دنیا سربلندشان دارد، مأموران سعودی فوق‌العاده محبت نشان می‌دادند، فوق‌العاده مهربانی نشان می‌دادند و فوق‌العاده محبت می‌کردند. خدایا شاهنشاه ما را مفتخر و سربلند بدار (انشاءالله) ولی مطلبی بود که باید به عرض نمایندگان محترم برسانم و آن رفتار مأمورین

شرکت هواپیمایی با حجاج ایرانی بود که خوب نبود. موقع رفتن حجاج منظم بود، وسیله منظم بود زیرا خود تیمسار سرلشکر خادمی مراقب وضع بود ولی در آنجا وضع نامنظم بود، به حجاج بی‌احترامی می‌کردند و بدرفتاری می‌کردند و وضع خرابی بود. بهتر است دولت جناب آقای هویدا که جداً مرد شایسته‌ای و نخست‌وزیر لایقی هستند در این موضوع توجه بیشتری بفرمایند. یکی هم وضع هیئت پزشکی اعزامی بود که وضع آنها هم خوب نبود. متأسفانه به درد هیچ‌کس نخوردند، دوا نداشتند یا داشتند ندادند، وسیله نداشتند یا داشتند و در اختیار مردم نگذاشتند. در مدینه خانمی در آب گرم حمام سوخت با وضع خیلی تأسف‌آوری ولی آمبولانس نیامد او را از مدینه به مکه ببرد. با یک وضع اسف‌آوری در ماشین¬ سواری در آن هوای گرم از مدینه به مکه آوردند. در راه مدینه به مکه یک اتوبوس از ایرانیان سرنگون شد، ۱۲ نفر از حجاج زخمی شدند، چند ساعت معطل شدند، آمبولانس خواستند نیامد، بالاخره یکی ازآمبولانس‌های کشور خارجی آمد اینها را به مکه برد. به طور کلی حجاج بسیار ناراضی بودند. دکترهایی که با پول خودشان به زیارت حج مشرف شده بودند جداً خیلی کمک کردند. جناب آقای دکتر حکمت که در آن کاروان بودند، حقیقتاً کمک کردند ولی دکترهای کاروان آن طوری که باید و شاید و وظیفه داشتند کمک نکردند. باید حقایق را گفت، فقط آمبولانس‌های ایران یک روز اظهار وجود کردند و آن هم همان روزی بود که ابن‌سعود قدغن کرده بود از مدینه به مکه حرکت نکنند. آن روز آمبولانس‌های ایران حجاج را به عنوان مریض به طور قاچاقی بردند. من از وزیر بهداری تقاضا می‌کنم در این موضوع رسیدگی بکنند و نتیجه تحقیقات خودشان را به عرض نمایندگان محترم برسانند، چون وقت گذشته است نمی‌خواهم بیشتر صحبت کنم و اگر وقتی هست به جناب آقای مصطفوی می‌دهم که با بیانات شیرین خودشان ما را مستفیض کنند.

- تصویب صورت‌جلسه‏

۴- تصویب صورت‌جلسه‏

رئیس- وقتی باقی نمانده است، راجع به صورت‌جلسه دفعه گذشته نظری نیست؟ آقای دکتر معتمدوزیری.

دکتر معتمدوزیری- در مطالبی که بنده در موقع بیانات آقای مهندس والا عرض کردم درآمد ملی قند و شکر عرض کردم کلمه (ملی) افتاده است.

رئیس- اصلاح می‌شود. نظر دیگری نسبت به صورت‌جلسه نیست؟ (اظهاری نشد) صورت‌جلسه قبل تصویب می‌شود. آقای صائب بفرمایید.

صائب- تلگرافی از طرف سندیکای کارگران نخ‌تاب اصفهان درباره ورود قرقره‌های خارجی رسیده که جهت اقدام تقدیم می‌دارم.

رئیس- آقای توسلی بفرمایید.

توسلی- عریضه‌ای است تقدیم می‌شود.

- بقیه مذاکره و تصویب گزارش کمیسیون آب و برق راجع به طرز تقویم و تملک اراضی مورد نیاز سد فرحناز پهلوی (لتیان) و ارسال به مجلس سنا

۵- بقیه مذاکره و تصویب گزارش کمیسیون آب و برق راجع به طرز تقویم و تملک اراضی مورد نیاز سد فرحناز پهلوی (لتیان) و ارسال به مجلس سنا

رئیس- وارد دستور می‌شویم. دنباله شور در گزارش یک شوری راجع به طرز تقویم و تملک اراضی مورد نیاز سد فرحناز پهلوی که تا ماده چهارم تصویب شده است مطرح است. ماده ۵ قرائت می‌شود.

(به شرح زیر قرائت شد)

ماده ۵- نحوه پرداخت بهای اراضی زراعی و باغ‌های میوه و قلمستان‌ها و بیدستان‌ها و زمین‌های مشجر و دیمزار و بایر و مستحدثات به شرح زیر خواهد بود:

الف- چنانچه ملک متعلق به اشخاصی باشد که در اثر اجرای مراحل اول و دوم قانون اصلاحات ارضی مالک شده باشند، با توجه به تبصره ۲ ماده ۱۹ قانون اصلاحات ارضی پس از کسر بدهی زارع بابت بهای ملک مازاد بها به آنها پرداخت می‌شود.

ب- املاکی که در اجاره زارعین می‌باشد هیئت ارزیابی حق‌السعی و حقوق زارعانه را تعیین خواهد نمود تا به زارعین ذیحق پرداخت گردد.

پ- حقوق زارعین اعم از حق ریشه- بهای شخم و کود و ارزش زحماتی که زارع برای آباد کردن زمین مورد نیاز متحمل شده است، برآورد و به زارعین پرداخت و از بهای تعیین شده جهت مالکین کسر می‌شود.

ت- در مورد باغ‌های میوه و قلمستان‌ها و بیدستان‌هایی که بعد از تاریخ ۲۸/۲/۳۷ احداث شده‌اند، ارزیابی بر اساس اراضی مشابه زراعتی به ترتیب مقرر در این قانون صورت خواهد گرفت.

ولی حقوق زارعین طبق بند پ این ماده محاسبه و اضافه بر بهای فوق به زارعین مربوطه پرداخت خواهد شد.

ث- در صورتی که اعیانی باغ‌های میوه و قلمستان‌ها و بیدستان‌ها و اراضی مشجر متعلق به زارع باشد و یا مالک و زارع طبق قراردادهای خاصی در اعیانی شریک و سهیم باشند، ارزش اعیانی بر اساس مقررات این قانون به زارع و یا مالک و زارع به میزان سهم هر یک پرداخت خواهد شد.

ج- بهای کلیه ساختمان‌های روستایی که طبق ماده ۳۱ قانون اصلاحات ارضی به زارعین تعلق یافته است به آنها پرداخت خواهد شد.

رئیس- در ماده ۵ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده ۵. خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۶ قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

ماده ۶- چنانچه مساحت کل زمین زراعتی یا باغ میوه و قلمستان و بیدستان و اراضی مشجر متعلق به یک مالک در تاریخ تقدیم این لایحه از پنج هکتار بیشتر باشد (به استثنای تقسیم قهری از طریق ارث) مأخذ پرداخت بهای ملک نسبت به مازاد پنج هکتار به قرار زیر خواهد بود.

مازاد بر پنج هکتار تا ده هکتار هفتادوپنج درصد نرخ ارزیابی و از ده هکتار به بالا نسبت به مازاد شصت درصد نرخ ارزیابی مقرر در این قانون می‌باشد و انتخاب پنج هکتار و ده هکتار اولیه از پرارزش‌ترین اراضی مالک به عمل خواهد آمد.

رئیس- در ماده ۶ نظری نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به ماده ششم. خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۷ قرائت می‌شود.

(به شرح زیر قرائت شد)

ماده ۷- در صورتی که مالک یا مالکین از انجام معامله و امضای اسناد انتقال خودداری نمایند، دادستان شهرستان تهران یا نماینده او باید به جای مالک یا مالکین اسناد انتقال قطعی و دفاتر مربوط را امضا نموده و ثمن معامله در صندوق ثبت به نام مالک یا مالکین سپرده شود.

رئیس- در ماده ۷ نظری نیست؟ آقای دکتر معتمدوزیری فرمایشی دارید.

دکتر معتمدوزیری- بنده می‌خواستم نماینده دولت توضیحی بدهند روشن شود خودداری مالک یا مالکین چگونه احراز خواهد شد.

رئیس- آقای مهندس ظهیری بفرمایید.

مهندس ظهیری- (معاون وزارت آب و برق) با کسب اجازه از مقام محترم ریاست و نمایندگان محترم، بایستی در جواب آقای دکتر معتمدوزیری به عرض برسانم که اولاً هیئتی معین می‌شوند یعنی دادستان کل، وزیر آب و برق، وزیر کشاورزی، و مدیر عامل سازمان برنامه قبلاً اخطاری به آقایان می‌کنند، اگر در آن جلسه حاضر شدند که هیچ ولی اگر حاضر نشدند و عذرشان موجه تشخیص داده شد از طرف این هیئت مجدداً به آن جلسه دعوت می‌شوند. به‌هرحال با اخطار کتبی مجدد اگر مالک یا نماینده مالک حاضر به امضای سند و عقد قرارداد نشد، دادستان کل مخیر است که از طرف مالک سند را امضا کند و بهای ملک به نام صاحب ملک در صندوق ثبت تودیع می‌شود.

رئیس- نظر دیگری در ماده ۷ نیست؟ (اظهاری شد) رأی می‌گیریم به ماده ۷. خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده ۸ قرائت می‌شود.

(به شرح زیر قرائت شد)

ماده ۸- پرداخت بهای اراضی و املاک مالک یا مالکینی که قبلاً از طرف سازمان آب تهران تملک و عملاً تصرف شده ولی هنوز سند انتقال قطعی تنظیم نگردیده است مشمول مقررات این قانون خواهد بود و چنانچه وجوهی که مالکین مذکور به طور علی‌الحساب دریافت داشته‌اند از مأخذ ارزیابی که بر اساس این قانون به عمل می‌آید بیشتر باشد، مابه‌التفاوت قابل استرداد نخواهد بود.

رئیس- در ماده هشتم نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده هشتم رأی می‌گیریم. خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده نهم قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

ماده ۹- از تاریخ تصویب این قانون سایر قوانین و مقرراتی که مغایر این قانون باشد ملغی است.

رئیس- آقای شیخ‌الاسلامی بفرمایید.

شیخ‌الاسلامی- راجع به ماده ۹ بنده خواستم

تذکری عرض کنم و بعد پیشنهاد حذف این ماده را می‌دهم چون این قانون به این صورتی که تصویب می‌شود یک نحوه استثنایی است و برخلاف اصول و قواعدی است که بر نحوه تملک داریم. وقتی که بگوییم سایر قوانین که مغایر با این قانون باشد ملغی است، در واقع تمام قوانین را می‌خواهیم ملغی بکنیم. در حالی که ما منظورمان این است که با این قانون استثنائاً در این مورد عمل بکنیم (صحیح است) نه این که سایر قوانین را به طور کلی ملغی بکنیم، بنابراین به نظر بنده احتیاج به وجود این ماده نیست، از این جهت که خود این تصویب در مورد به خصوصی به نحو استثنایی اعمال و اجرا می‌شود و سایر قوانین و مقررات به قوت خودش باقی هست و در موارد خودش باید اجرا بشود. این جمله مغایر با سایر قوانین به نظر من اینجا زیاد است و پیشنهاد می‌کنم که این ماده حذف بشود.

رئیس- اگر پیشنهادی دارید مرحمت بفرمایید.

شیخ الاسلام- بنده پیشنهاد حذف ماده نهم را تقدیم می‌کنم.

رئیس- آقای مهندس ظهیری بفرمایید.

مهندس ظهیری (معاون وزارت آب و برق)- بستگی دارد به نظر نمایندگان محترم مجلس شورای ملی در صورتی که نظر به حذف این ماده دارند دولت هم موافق است.

رئیس- چون پیشنهاد حذف است در موقع رأی تکلیف آن معلوم می‌شود. ماده دهم قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

ماده ۱۰- دولت مأمور اجرای این قانون است.

رئیس- به ماده دهم رأی می‌گیریم. خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. کلیات آخر لایحه مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) چون پیشنهاد حذف ماده نهم رسیده است، به ۹ ماده لایحه بدون ماده نهم رأی می‌گیریم. خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. به ماده نهم رأی می‌گیریم. خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (کسی برنخاست) تصویب نشد. بنابراین ماده نهم حذف می‌شود. حالا نسبت به خود لایحه بدون ماده نهم با ورقه اخذ رأی می‌شود.

(اسامی نمایندگان به ترتیب آتی وسیله منشی در محل نطق اعلام و اخذ رأی به عمل آمد)

آقایان: مهندس ریاحی- دکتر زعفرانلو- دکتر حکیم‌شوشتری- خواجه‌نوری- دکتر عدل- بالاخانلو- معتمدی- صدری‌کیوان- توسلی- معتمدوزیری- دکتر رهنوردی- کسرایی- دکتر مهندس بهبودی- حبیبی- بانو جهانبانی- بانو دکتر دولتشاهی- بانو ابتهاج سمیعی- روحانی- قراچورلو- امیر احمدی- حق‌شناس- سیفی- بوشهری- جهانشاهی- نیری- حکمت یزدی- دکتر قراگزلو- دکتر حسینی- دکتر غنی- کورس- میرافضل- دکتر حاتم- امام‌مردوخ- مهندس انصاری- بانو تربیت- مهندس عدلی- مافی- زند- دکتر یزدان‌پناه- موسوی‌محدث‌زاده- کیهان‌یغمایی- مجد- پزشکی- مهندس کیا- مهندس ارفع- فخرطباطبایی- شاخویی- هیراد لفوطی- پاک‌ذات- ذبیحی- دکتر کلالی- دکتر الموتی- پژند- مهندس عطایی- دکتر حکمت- دکتر رمضانی- بختیار بختیاری‌ها- مهندس آراسته- کنگرلو- ظفر- دکتر رضوانی- سلیمانی‌کاشانی- دکتر موثقی- مهندس کمانگر- دکتر اسدی- مصطفوی- صائبی- ساگینیان- مهندس جلالی‌نوری- شفیعی‌پورکرمانی- دکتر جعفری- اولیاء- صادق احمدی- اقبالی- سرتیپ‌پور- امینی- شیخ‌الاسلامی- ملک‌زاده- دکتر مدنی- میرزاختایی- علی مرادی- متولی‌باش- مهندس پروشانی- طالب‌زاده- دکتر وحیدنیا- طهماسبی- مهندس بهبودی- دکتر عدل‌طباطبایی- دکتر اعتمادی- مهندس جلالی- دکتر نجیمی- مهندس زرآور- ثامنی- مهندس اخوان- مهندس آصفی- ادیب‌سمیعی- ابراهیمی- سرتیپ حکیمیان- دیهیم- سرلشکر نکوزاد- دکتر صاحب-قلم‌پورادبی- دکتر مهدی‌زاده- بهادری- قاسم مرادی- صائب- تبریزی- فهیمی- یعقوب تهرانی- مهندس زنجانچی- کمالوند- نوربخش- دکتر صالحی- موسوی-کبیری- شکیبا- ریگی- نارویی- دکتر سامی‌راد- مهندس ریاضی- کلانترهرمزی- دکتر سعید- مهندس صائبی- دکتر کیان- دکتر شفیع‌امین- زهتاب‌فرد- طباطبایی- دکتر امامی- رامبد- دکتر پورهاشمی- دکتر بقایی‌یزدی- دکتر مهذب- غلام نیکان- مهندس اسدی‌سمیع- مهندس معینی‌زند- بانو نفیسی- باغمیشه- موسوی‌ماکویی- سعید وزیری- رضوی- مجید محسنی- مهندس برومند (آرای مأخوذه شماره شد. نتیجه به قرار زیر اعلام گردید).

آرای موافق ۱۲۱ رأی‏

رأی مخالف ۱ رأی‏

آرای سفید به علامت امتناع ۱۱ برگ‏

رئیس- لایحه با ۱۲۱ رأی موافق تصویب شد. برای تصویب به مجلس سنا فرستاده می‌شود.

موافقین- آقایان: حکمت‌یزدی- دکتر معتمدوزیری- جهانشاهی- نوربخش- شکیبا- دکتر سعید بوشهری- مهندس ریاضی- دکتر امامی‌خویی- خواجه‌نوری- امیر احمدی- دکتر زعفرانلو- دکتر سامی‌راد- سرتیپ حکیمیان- زهتاب‌فرد- دکتر کیان- دکتر صالحی- کلانترهرمزی- ریگی- نارویی- مهندس ریاحی- مهندس کمانگر- تهرانی- مهندس کیا- مافی- ملک‌زاده‌آملی- کورس- دکتر قراگزلو- قراچورلو- دکتر کلالی- پاک‌ذات- کیهان‌یغمایی- شاخویی- مهندس عطایی- کنگرلو- بانو تربیت- دکتر حکیم‌شوشتری- دکتر بقایی‌یزدی- زند- لفوطی- موسوی- مجد- دکتر رضوانی- شفیعی‌پورکرمانی- ذبیحی- نیری- ختایی‌قلعه‌جوقی- غلام‌نیاکان- سیفی- محدث‌زاده- صائب- فهیمی- بانو ابتهاج سمیعی- مهندس اخوان- مهندس زرآور- کمالوند- سرلشکر نکوزاد- تبریزی- بانو دکتر دولتشاهی- رضوی- مهندس عدلی- مهندس آصفی- رایی‌باغمیشه- توسلی- طالب‌زاده‌رودسری- مهندس ارفع- دیهیم- ابراهیمی- ادیب‌سمیعی- امینی‌خراجی- بانو جهانبانی- مهندس پروشانی- علی مرادی- متولی‌باشی- دکتر اعتمادی- حق‌شناس- پورادبی- صائبی- ثامنی- دکتر صاحب‌قلم- حبیبی- قاسم مرادی- دکتر رهنوردی- هیراد- روحانی- سلیمانی- مهندس جلالی- پزشکی- دکتر غنی- معتمدی- کسرایی- دکتر یزدان‌پناه- دکتر نجیمی- اولیاء- مهندس آراسته- دکتر مهذب- مهندس انصاری- مهندس پرویز بهبودی- مهندس اسدی‌سمیع- مهندس معینی‌زند- دکتر مهدی‌زاده- دکتر مدنی- موسوی‌کبیری- مهندس صائبی- دکتر الموتی- سعید وزیری- دکتر حاتم- مصطفوی‌نایینی- صدری‌کیوان- بالاخانلو- دکتر وحیدنیا- دکتر موثقی- موسوی‌ماکویی- دکتر شفیع‌امین- دکتر عدل‌طباطبایی- مهندس زنجانچی- دکتر عدل- مهندس جلالی‌نوری- میرافضل- بهادری- ارسنجانی- محسنی‌مهر- مهندس برومند.

ممتنعین آقایان: صادق احمدی- دکتر اسدی- اقبالی- امام‌مردوخ- بختیار بختیاری‌ها- دکتر مهندس بهبودی- پژند- دکتر پورهاشمی- دکتر جعفری- دکتر حسینی- دکتر حکمت- رامبد- دکتر رمضانی- ساگینیان- سرتیپ‌پور- شیخ‌الاسلامی- عبدالحسین طباطبایی- فخرطباطبایی- طهماسبی.

مخالف- بانو نفیسی.

رئیس- آقای مهندس ظهیری بفرمایید.

مهندس ظهیری (معاون آب و برق)- بنده با کسب اجازه از مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی خواستم از طرف وقتی که نمایندگان محترم برای به تصویب رسانیدن این لایحه فرموده‌اند اظهار تشکر کنم و امیدوارم وزارت آب و برق به خصوص سازمان آب منطقه‌ای تهران که خدمات آن مورد نظر نمایندگان محترم مجلس شورای ملی هست (صحیح است). انشاءالله بتواند در آتیه نزدیکی یکی از عملیات عمرانی را در اجرای منویات رهبر عالیقدر مملکت هرچه زودتر به مرحله بهره‌برداری برساند (عده‌ای از نمایندگان- انشاءالله)

- تقدیم دو فقره صورت ریز دیون بلامحل وسیله آقای معاون وزارت دارایی‏

۶- تقدیم دو فقره صورت ریز دیون بلامحل وسیله آقای معاون وزارت دارایی‏

رئیس- آقای قوام‌صدری بفرمایید.

قوام‌صدری (معاون وزارت دارایی)- با اجازه مقام محترم ریاست، دو صورت از ریزدیون بلامحل وزارت کشور در دانشگاه تهران که تقدیم مقام محترم ریاست می‌شود برای ارجاع به کمیسیون بودجه و رسیدگی و اجازه پرداخت.

رئیس- به کمیسیون بودجه ارجاع می‌شود.

- طرح و تصویب گزارش کمیسیون اقتصاد راجع به اصلاحات مجلس سنا در لایحه مربوط به اتومبیل‌های شخصی مأمورین وزارت خارجه که از مأموریت مراجعت می‌کنند و ابلاغ به دولت‏

۷- طرح و تصویب گزارش کمیسیون اقتصاد راجع به اصلاحات مجلس سنا در لایحه مربوط به اتومبیل‌های شخصی مأمورین وزارت خارجه که از مأموریت مراجعت می‌کنند و ابلاغ به دولت‏

رئیس- گزارش کمیسیون راجع به اتومبیل‌های شخصی مأمورین وزارت امور خارجه که از مأموریت مراجعت می‌کنند مطرح است قرائت می‌شود

(به شرح زیر خوانده شد)

گزارش از کمیسیون اقتصاد به مجلس شورای ملی‏

لایحه شماره ۱۷/۲۲۹۵/۲۵۵۶۹- ۲۵/۱۰/۴۲ دولت راجع به تصویب‌نامه شماره ۹۵۷۶- ۲۰/۶/۴۲ در مورد اتومبیل‌های شخصی اعضای وزارت امور خارجه که از مأموریت مراجعه می‌کنند در مجلس سنا با اصلاحاتی به تصویب رسید و ضمن نامه شماره ۱۲۱۰۵- ۵/۱۲/۴۴ برگشت داده شده و به کمیسیون مربوط ارجاع گردید.

کمیسیون اقتصاد در جلسه سه‌شنبه ۱۷/۱۲/۴۴ با حضور آقای قریب، معاون وزارت امور خارجه لایحه مزبور را رسیدگی و با اصلاحات مجلس سنا موافقت و مصوبه آن مجلس را به شرح زیر تصویب کرد. اینک گزارش آن تقدیم مجلس شورای ملی می‌گردد.

مخبر کمیسیون اقتصاد- مهندس عدلی

قانون راجع به اتومبیل‌های شخصی مأمورین وزارت خارجه‏

ماده واحده- مأمورین وزارت امور خارجه که با اتومبیل‌های شخصی خود از مأموریت ثابت ایران مراجعت می‌نمایند و یا اتومبیل خود را ظرف چهار ماه بعد از مراجعت به کشور وارد می‌کنند، در صورتی که اتومبیل را طبق اسناد خرید لااقل یک ¬سال قبل از ورود به ایران خریداری و مورد استفاده قرار داده باشند با تصدیق وزارت امور خارجه می‌توانند اتومبیل خود را بدون پرداخت حقوق گمرکی و سود بازرگانی وارد کشور نموده و جهت استفاده شخصی در اختیار داشته باشند.

تبصره- هرگاه مأمورین مذکور اتومبیل خود را در ایران بفروشند و یا به مأموریت مجدد ثابت اعزام شوند و اتومبیل خود را در ایران باقی گذارند، باید فقط حقوق گمرکی آن را به مأخذ تاریخ فروش و با تاریخ صدور حکم مأموریت جدید پرداخت نمایند و از پرداخت سود بازرگانی معاف خواهند بود.

چنانچه مأمورین وزرات امور خارجه که به مأموریت ثابت اعزام می‌شوند قبل از یک-سال خدمت در خارج به مرکز احضار شوند مشمول مقررات فوق خواهند بود.

گزارش از کمیسیون امور خارجه به مجلس شورای ملی‏

کمیسیون امور خارجه در جلسه پنج شنبه ۱۹/۱۲/۴۴ با حضور آقای قریب، معاون وزارت امور خارجه لایحه دولت راجع به اتومبیل‌های شخصی اعضای وزارت امور خارجه را که از مأموریت مراجعت می‌کنند بررسی و مصوبه مجلس سنا را که مورد تأیید کمیسیون اقتصاد نیز واقع شده بود تصویب کرد.

اینک گزارش آن تقدیم مجلس شورای ملی می‌گردد.

رئیس کمیسیون امور خارجه- دکتر ضیایی

گزارش از کمیسیون دارایی به مجلس شورای ملی

کمیسیون دارایی در جلسه ۱۹/۱۲/۴۴ با حضور آقای قریب، معاون وزارت امور خارجه لایحه دولت راجع به اتومبیل‌های شخصی مأمورین وزارت امور خارجه را مورد رسیدگی قرار داد و مصوبه مجلس سنا را تصویب نمود، اینک گزارش آن را در تأیید گزارش کمیسیون اقتصاد به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

مخبر کمیسیون دارایی- عزت‌الله اوزار

رئیس- راجع به گزارش کمیسیون‌ها نظری نیست؟ آقای دکتر رهنوردی فرمایشی دارید بفرمایید.

دکتر رهنوردی- بنده فکر می‌کنم اینجا در تبصره اشتباهی رخ داده، آنجا که نوشته‌اند «مشمول مقررات فوق خواهند بود» منظورشان «نخواهند بود» بوده است فکر می‌کنم اشتباهی رخ داده است. در یک مورد دیگر هم خواستم ببینم منظورشان از پرداخت سود بازرگانی معاف خواهند بود چیست؟ آقای معاون وزارت خارجه یک توضیحی بدهند دلیل چیست که از سود بازرگانی اینها را معاف می‌کنید؟ این دو مورد را خواستم به عرض برسانم مخصوصاً در تبصره آنجا که باید نوشته شود مشمول مقررات فوق نخواهند بود، نه این که خواهند بود، برای این که آنهایی که کمتر از یک‌سال ممکن است در مأموریت باشند و مثلاً در مدت سه یا چهار ماه احضار شوند، آیا آنها هم می‌توانند از این مقررات استفاده کنند؟ فکر می‌کنم منظورشان این است که نباید استفاده کنند و بنابراین «نخواهند بود» صحیح است متشکرم.

رئیس- آقای قریب بفرمایید.

قریب (معاون وزات امور خارجه)- با کسب اجازه از مقام ریاست، توضیحی به عرض خانم‌ها و آقایان نمایندگان محترم می‌رسانم، درباره قسمت دوم فرمایشات نماینده محترم می‌خواستم به عرض برسانم که نظر دولت همان معافیت از حقوق گمرکی و سود بازرگانی بود. در تصویب‌نامه قانونی هم که در دوره فترت گذشته و تقدیم مجلس شده بود، سود بازرگانی در آن پیش‌بینی شده بود و موقعی که در مجلس این لغت را حذف کردند به علت این بود که چون سود بازرگانی را دولت وضع کرده بود لازم نمی‌دانستند که وجود داشته باشد ولی پس از آن که قانون بودجه سال ۴۵ تقدیم شد و به سود بازرگانی در لایحه بودجه اشاره شد، در مجلس سنا گفتند حالا که سود بازرگانی عملاً وضع قانونی پیدا می‌کند بهتر است دوباره در لایحه این جمله سود بازرگانی اضافه شود و به همان شکل تصویب‌نامه قانونی برگردد، اما این که چرا معاف می‌شود، توضیحات مفصلی در کمیسیون‌ها عرض کردم و آقایان ملاحظه کردند (دکتر قراگزلو- در اینجا هم بفرمایید). راجع به این قسمت اگر لازم است عرض می‌کنم به طوری که استحضار دارید حقوق و فوق‌العاده کارمندان وزارت خارجه بسیار کم است و دولت هم معترف بوده و معترف است که حقوق و فوق‌العاده‌ای که برای مأمورین در خارج می‌دهند حتی برای معیشت جاری آنها کفایت نمی‌کند (مصطفوی- پس علت این همه داوطلب چیست؟) بنده که داوطلبی نمی‌بینم، در خارج مأمورین وزارت خارجه برای انجام وظایف اداری‌شان دید و بازدیدهایی که می‌کنند، تماس‌هایی که می‌گیرند بایستی اتومبیل تهیه کنند و اتومبیلی که می‌خرند در اغلب کشورها وقتی می‌خواهند اتومبیل را دست‌دوم بفروشند استفاده زیادتری می‌کنند و به قیمت زیادتری به فروش می‌رسانند و این مطلب در بعضی از کشورها مورد بحث قرار گرفت، به این جهت وزارت خارجه تصمیم گرفت که دستور دهد به مأمورین خودش که از فروش اتومبیل خودشان خودداری کنند و عمل تجاری انجام ندهند و اتومبیل خودشان را به ایران برگردانند. مأمورین وزارت خارجه ایراد گرفتند که ما امتثال امر وزارت خارجه را می‌کنیم و اتومبیل‌های خودمان را برمی‌گردانیم ولی چطور می‌توانیم برای اتومبیل کهنه خودمان که قیمت خود اتومبیل مبلغ ناچیزی است، مقدار بسیار زیادی بابت گمرک و سود بازرگانی بپردازیم. وزارت خارجه مطالعه کرد و این نظر را تأیید کرد، به این جهت از هیئت وزیران تقاضا کرد که اجازه بدهند حالا که مأمورین وزارت خارجه می‌توانند و مجبورند اتومبیل‌های کهنه خودشان را به ایران برگردانند و نمی‌توانند در خارج بفروشند و ارتکاب به یک عمل تجاری بکنند، اقلاً از پرداخت سود بازرگانی و گمرک معاف باشند، دولت هم قبول کرد و این تصویب‌نامه قانونی را صادر کرد و برای کسب اجازه قانونی به مجلسین تقدیم شد. مطلب دوم این بود کمکی شود به مأمورین وزارت امور خارجه و این عملی است که در اغلب کشورهای خارجه می‌شود و یک کمک‌هایی می‌کنند، وقتی مأمورین برمی‌گردند به کشور اتومبیل کهنه خودشان را که چند مدتی سوار شده‌اند، با فروش آن بتوانند یک پولی داشته باشند که وقتی به ممالک جدید می‌روند بتوانند اتومبیل دیگری بخرند، به طوری که در لایحه ملاحظه می‌فرمایید وزارت خارجه اصرار کرد که اتومبیل تازه نیاورند و حتماً اتومبیل کهنه باشد و اقلاً یک‌سال از اتومبیل استفاده کرده باشند. راجع به قسمت اول مطلبی که آقای نماینده محترم اظهار کردند، بنده نمی‌دانم ولی مثل این که مطلب صحیح بود یعنی کسانی که برخلاف اصول معموله به عللی که از حیطه اقدام آنها خارج است، قبل از اختتام دوره مأموریت به ایران احضار می‌شوند، آنها هم بتوانند از مقررات این ماده استفاده بکنند.

رئیس- آقای خواجه‌نوری بفرمایید.

خواجه‌نوری- تذکری می‌خواستم به عرض برسانم، در چاپ لایحه دو اشتباه هست، یکی در تبصره سطر سوم «فروش و یا» «با» نوشته شده، یکی هم در خود ماده در سطر دوم مأموریت ثابت به ایران مراجعت می‌نمایند «به» حذف شده است.

رئیس- اصلاح می‌شود. نظر دیگری در گزارش کمیسیون‌ها نیست؟ (اظهاری نشد) به گزارش کمیسیون‌ها رأی می‌گیریم. خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. به لایحه با ورقه اخذ رأی می‌شود.

(اسامی نمایندگان به شرح آتی به وسیله منشی قرائت و در محل نطق اخذ رأی به عمل آمد)

آقایان: رضوی- دکتر کلالی- مهندس کمانگر- مهندس ریاحی- خواجه‌نوری- مجد- بوشهری- معتمدی- صدری‌کیوان- دکتر زعفرانلو- مهندس اخوان- دکتر یزدان‌پناه- ملک‌زاده‌آملی- روحانی- بانو دکتر دولتشاهی- بانو ابتهاج سمیعی- بانو تربیت- پزشکی- قراچورلو- امیراحمدی- صائبی- باغمیشه- حق‌شناس- سیفی- بانو نفیسی- مهندس کیا- دکتر حکیم‌شوشتری- ریگی- مصطفوی- جهانشاهی- دکتر مهندس بهبودی- دکتر عدل‌طباطبایی- طباطبایی- نیری- موسوی‌ماکویی- دکتر قراگزلو- دکتر سعید- مهندس عطایی- دکتر امامی- دکتر اعتمادی- دکتر رمضانی- دکتر سعید حکمت- بهادری- دکتر غنی- ظفر- دکتر اسدی- بختیار بختیاری‌ها- مهندس بهبودی- سعید وزیری- مهندس آصفی- دکتر پورهاشمی- دکتر مهدی‌زاده- مهندس آراسته- مهندس ارفع- پروین- محدث‌زاده- لفوطی- زهتاب‌فرد- پاک‌ذات- ذبیحی- مهندس زنجانچی- اولیاء- مهندس پروشانی- بالاخانلو- مافی- ثامنی- مهندس فیروز عدلی- حکمت یزدی- دکتر مهذب- مهندس ریاضی- سلیمانی- پژند- شفیعی‌پورکرمانی- ساگینیان- تهرانی- دکتر الموتی- مهندس جلالی‌نوری- امام‌مردوخ- میرافضل- متولی‌باشی- زند- موسوی- دکتر موثقی- دکتر رضوانی- دکتر معتمدوزیری- صادق احمدی- شیخ‌الاسلامی- اقبالی- سرتیپ‌پور- رامبد- دکتر حسینی- مهندس جلالی- مهندس اسدی‌سمیع- حبیبی- ختایی-قلعه‌جوقی- علی مرادی- طهماسبی- دکتر صاحب‌قلم- کلانتر هرمزی- صائب- توسلی- مهندس انصاری- مهندس برومند- کسرایی- دکتر وحیدنیا- دکتر نجیمی- مهندس زرآور- غلام نیاکان- محسنی‌مهر- ادیب‌سمیعی- دیهیم- سرلشکر نکوزاد- فخر طباطبایی- کورس- دکتر سامی‌راد- کشفی- کیهان یغمایی- نارویی- دکتر عدل- دکتر رهنوردی- دکتر شفیع‌امین- دکتر بقایی‌یزدی- کنگرلو- ابراهیمی- قاسم مرادی- پورادبی- تبریزی- فهیمی- نوربخش- دکتر صالحی- دکتر مدنی- طالب‌زاده-رودسری- کبیری- شکیبا- دکتر کیان- مهندس صائبی- کمالوند- امینی- دکتر جعفری- هیراد- شاخویی- ارسنجانی- مهندس معینی‌زند.

(آراء مأخوده شماره شد. نتیجه به قرار زیر اعلام گردید)

آرای موافق ۱۱۳ رأی.

آرای سفید به علامت امتناع ۲۹ رأی.

آرای مخالف ۱ رأی.

رئیس- لایحه با ۱۱۳ رأی موافق تصویب شد به دولت ابلاغ می‌شود.

موافقین- آقایان: دکتر مهدی‌زاده- سعید وزیری- دکتر حاتم- دکتر مدنی- مهندس زنجانچی- میرافضل- دکتر سعید- مهندس اسدی‌سمیع- دکتر عدل- دکتر کیان- مهندس صائبی- مهندس جلالی‌نوری- مهندس ارفع- دکتر غنی- سرلشکر نکوزاد- مهندس آراسته- مهندس عطایی- اولیاء- غلام نیاکان- زهتاب‌فرد- مافی- متولی‌باشی- رایی‌باغمیشه- بانو ابتهاج سمیعی- کنگرلو- حکمت یزدی- یعقوب تهرانی- سیفی- ذبیحی- پروین- مهندس پروشانی- بالاخانلو- محدث‌زاده- بانو تربیت- دکتر امامی‌خویی- دکتر وحیدنیا- ریگی- کشفی- کمالوندنارویی- کورس- پورادبی- امینی‌خراجی- دکتر صاحب‌قلم- مهندس پرویز بهبودی- ختایی قلعه‌جوقی- مهندس برومند- تبریزی- مهندس جلالی- اقبالی- زند- روحانی- موسوی- دکتر موثقی- بانو دکتر دولتشاهی- دکتر عدل‌طباطبایی- امیر احمدی- دکتر حکیم‌شوشتری- خواجه‌نوری- شکیبا- مهندس ریاحی- دکتر رضوانی- دکتر کلالی- لفوطی- پاک‌ذات- دکتر یزدان‌پناه- مهندس کمانگر- رضوی- مهندس اخوان- صدری‌کیوان- بوشهری- ویلیام ابراهیمی- پزشکی- بانو نفیسی- مهندس آصفی- مهندس ریاضی- سلیمانی‌کاشانی- مهندس عدلی- مهندس انصاری- دکتری سامی‌راد- قاسم مرادی- صائب- دکتر امین- کیهان‌یغمایی- دکتر رهنوردی- مهندس زرآور- دکتر صالحی- ادیب‌سمیعی- فهیمی- دیهیم- علی مرادی- ملک‌زاده‌آملی- نوربخش- محسنی‌مهر- ثامنی- جهانشاهی- حق‌شناس- قراچورلو- شفیعی‌پورکرمانی- دکتر زعفرانلو- مهندس کیا- حیدر صائبی- دکتر معتمدوزیری- شاخویی‌توسلی- پژند- مهندس کسرایی- دکتر نجیمی- دکتر مهذب ارسنجانی- دکتر بقایی‌یزدی- هیراد- مهندس معینی‌زند.

مخالف- آقای دکتر قراگزلو.

ممتنعین- آقایان: صادق احمدی- دکتر اسدی- دکتر اعتمادی- دکتر الموتی- امام‌مردوخ

- بختیار بختیاری‌ها- بهادری- دکتر مهندس بهبودی- دکتر پورهاشمی- دکتر جعفری- جبیبی- دکتر حسینی- دکتر حکمت- رامبد- دکتر رمضانی- ساگینیان- سرتیپ‌پور- شیخ‌الاسلامی- طالب‌زاده¬- طباطبایی- طهماسبی- ظفر- فخرطباطبایی- کلانترهرمزی- مجد- مصطفوی- معتمدی- موسوی‌ماکویی- نیری- کبیری.

- شور اول گزارش کمیسیون امور خارجه راجع به قرارداد اقامت و دریانوردی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت فرانسه‏

۸- شور اول گزارش کمیسیون امور خارجه راجع به قرارداد اقامت و دریانوردی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت فرانسه‏

رئیس- گزارش شور اول راجع به قرارداد اقامت و دریانوردی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت فرانسه مطرح است قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

گزارش شور اول از کمیسیون امور خارجه به مجلس شورای ملی‏

کمیسیون امور خارجه در جلسه ۲ اسفند ماه ۱۳۴۴ با حضور آقای قریب، معاون وزارت امور خارجه، لایحه شماره ۱۸/۳۰۳۹/۲۱۹۸۲- ۲۲/۹/۱۳۴۳ ارسالی از مجلس سنا راجع به قرارداد اقامت و دریانوردی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت فرانسه را که به شماره ۱۶۹۲ چاپ شده است، مورد رسیدگی قرار داد و ماده‌واحده و قرارداد منضم به آن را تصویب نمود. اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

قانون قرارداد اقامت و دریانوردی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت فرانسه.

ماده‌واحده- قرارداد اقامت و دریانوردی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت فرانسه که شامل یک مقدمه و پانزده ماده می‌باشد و در تاریخ سوم تیرماه ۱۳۴۳ در تهران به امضا رسیده است، تصویب و به دولت اجازه داده می‌شود اسناد تصویب آن را مبادله نماید.

مخبر کمیسیون امور خارجه- مافی

گزارش شور اول از کمیسیون راه به مجلس شورای ملی‏

کمیسیون راه در جلسه ۱۰ اسفند ماه ۱۳۴۴ با حضور آقای دکتر گنجی، معاون وزارت راه لایحه ارسالی از مجلس سنا راجع به قرارداد اقامت و دریانوردی بنی دولت شاهنشاهی ایران و دولت فرانسه را مورد رسیدگی قرار داد و گزارش کمیسیون امور خارجه را در این مورد تأیید و تصویب نمود. اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

مخبر کمیسیون راه- توسلی‏

رئیس- کلیات لایحه مطرح است، نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به ورود در شور ماده‌واحده رأی می‌گیریم. خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده‌واحده مطرح است، نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادی هم نرسیده، لایحه برای شور دوم به کمیسیون‌های مربوط فرستاده می‌شود.

- شور اول گزارش کمیسیون دادگستری راجع به افزایش هزینه دادرسی و سایر هزینه‌های منظور در قانون آئین دادرسی مدنی و قانون امور حسبی‏

۹- شور اول گزارش کمیسیون دادگستری راجع به افزایش هزینه دادرسی و سایر هزینه‌های منظور در قانون آئین دادرسی مدنی و قانون امور حسبی‏

رئیس- گزارش شور اول راجع به افزایش هزینه دادرسی و سایر هزینه‌های منظور در قانون آئین دادرسی مدنی و قانون امور حسبی مطرح است قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

گزارش از کمیسیون دادگستری به مجلس شورای ملی‏

کمیسیون دادگستری در جلسه نهم اسفند ماه ۱۳۴۴ با حضور آقایان اشرف سمنانی و قوام‌صدری، معاونین پارلمانی وزارتخانه‌های دادگستری و دارایی لایحه شماره ۷۳۹۲/۷- ۲/۱۰/۴۲ دولت راجع به افزایش هزینه دادرسی و سایر هزینه‌های منظور در قانون آئین دادرسی مدنی و امور حسبی را که به شماره ۵۰ به چاپ رسیده است مطرح و با مختصر اصلاح و اضافه کردن یک تبصره به بند ۱۴ ماده‌واحده به شرح زیر تصویب نمود.

اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

ماده واحده- هزینه دادرسی و سایر هزینه‌های منظور در قانون آئین دادرسی مدنی و قانون امور حسبی و قانون مربوط به اصلاح قانون هزینه‌های دادگستری مصوب ۱۳۳۴ به شرح زیر تعیین و وصول خواهد شد.

۱- هزینه‌های مذکور در ماده ۶۸۲ قانون آئین دادرسی مدنی در دادگاه‌های بخش ده ریال و در سایر دادگاه‌ها بیست ریال (۲۰ ریال).

۲- هزینه‌های مذکور در ماده ۶۸۳ قانون آئین دادرسی مدنی یک برابر و نیم‏.

۳- هزینه‌های مذکور در ماده ۶۸۴ قانون آئین دادرسی مدنی در دادگاه‌های بخش یکصد ریال و در سایر دادگاه‌ها دویست ریال (۲۰۰ ریال).

۴- هزینه منظور در ماده ۶۸۵ قانون آئین دادرسی مدنی یکصد ریال (۱۰۰ ریال).

۵- هزینه‌های مذکور در ماده ۶۸۷ قانون آئین دادرسی مدنی در دادگاه‌های بخش بیست ریال (۲۰ ریال) و در سایر دادگاه‌ها پنجاه ریال (۵۰ ریال).

۶- هزینه مذکور در ماده ۶۸۸ قانون آئین دادرسی مدنی در دادگاه‌های بخش پنجاه ریال (۵۰ ریال) و در سایر دادگاه‌ها یکصد ریال (۱۰۰ ریال).

۷- هزینه مذکور در ماده ۶۹۱ قانون آئین دادرسی مدنی در دادگاه‌های بخش ده ریال (۱۰ ریال) و در سایر دادگاه‌ها پانزده ریال (۱۵ ریال).

۸- هزینه‌های مندرج در ماده ۶۹۲ قانون آئین دادرسی مدنی در دادگاه‌های بخش بیست ریال (۲۰ ریال) و در سایر دادگاه‌ها چهل ریال (۴۰ ریال). ‏

۹- هزینه گواهی عدم سوءپیشینه کیفری مذکور در ماده ۳ قانون مربوط به اصلاح قانون هزینه‌های دادگستری مصوب ۱۳۳۴ برای نسخه اصلی پنجاه ریال (۵۰ ریال) و نسخه اضافی مجانی.

۱۰- هزینه رسیدگی به امور حسبی مندرج در ماده ۳۷ قانون امور حسبی یکصد ریال (۱۰۰ ریال).

۱۱- هزینه ابلاغ اظهارنامه پنجاه ریال (۵۰ ریال).

۱۲- هزینه شکایت کیفری به دادسراها راجع به چک بلامحل پنجاه ریال‏.

۱۳- بهای اوراق دادخواست و اظهارنامه و غیره که طبق نمونه از طرف وزارت دادگستری تهیه و مورد استفاده مراجعه‌کنندگان واقع می‌شود هر برگ دو ریال (۲ ریال).

۱۴- هزینه ابلاغ اعتراض‌نامه در امور تجاری پنجاه ریال (۵۰ ریال).

تبصره- دولت مکلف است ظرف سه ماه از تاریخ تصویب این قانون بودجه متناسبی برای توسعه تشکیلات دادگستری و تشکیل کانون‌های اصلاح و تربیت تأمین و به مجلس شورای ملی برای تصویب تقدیم نماید.

مخبر کمیسیون دادگستری- رضا مجد

گزارش از کمیسیون دارایی به مجلس شورای ملی‏

کمیسیون دارایی در جلسه ۲۱ اسفند ماه ۱۳۴۴ با حضور آقای اشرف سمنانی، معاون پارلمانی وزارت دادگستری لایحه شماره ۷۳۹۲/۷- ۲/۱۰/۴۲ دولت مربوط به تصویب‌نامه شماره ۲۷۳۶- ۲۴/۲/۴۲ راجع به افزایش هزینه دادرسی و سایر هزینه‌های منظور در قانون آئین دادرسی مدنی و امور حسبی را که به شماره ۵۰ به چاپ رسیده است مطرح و پس از حذف تبصره بند ۱۴ ماده‌واحده مصوب کمیسیون دادگستری آن را به شرح زیر تصویب نمود. اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌نماید.

ماده واحده- هزینه دادرسی و سیر هزینه‌های منظور در قانون آئین دادرسی مدنی و قانون امور حسبی و قانون مربوط به اصلاح قانون هزینه‌های دادگستری مصوب ۱۳۳۴ به شرح زیر تعیین و وصول خواهد شد:

۱- هزینه‌های مذکور در ماده ۶۸۲ قانون آئین دادرسی مدنی در دادگاه‌های بخش ده ریال و در سایر دادگاه‌ها بیست ریال (۲۰ ریال).

۲- هزینه‌های مذکور در ماده ۶۸۳ قانون آئین دادرسی مدنی یک برابرونیم.

۳- هزینه‌های مذکور در ماده ۶۸۴ قانون آئین دادرسی مدنی در دادگاه‌های بخش یکصد ریال و در سایر دادگاه‌ها دویست ریال (۲۰۰ ریال).

۴- هزینه منظور در ماده ۶۸۵ قانون آئین دادرسی مدنی یکصد ریال (۱۰۰ ریال).

۵- هزینه‌های مذکور در ماده ۶۸۷ قانون آئین دادرسی مدنی در دادگاه‌های بخش بیست ریال (۲۰ ریال) و در سایر دادگاه‌ها پنجاه ریال (۵۰ ریال).

۶- هزینه مذکور در ماده ۶۸۸ قانون آئین دادرسی مدنی در دادگاه‌های بخش پنجاه ریال (۵۰ ریال) و در سایر دادگاه‌ها یکصد ریال (۱۰۰ ریال).

۷- هزینه مذکور در ماده ۶۹۱ قانون آئین دادرسی مدنی در دادگاه‌های بخش ده ریال (۱۰ ریال) و در سایر دادگاه‌ها پانزده ریال (۱۵ ریال).

۸- هزینه‌های مندرج در ماده ۶۹۲ قانون آئین دادرسی مدنی در دادگاه‌های بخش بیست ریال (۲۰ ریال) و در سایر دادگاه‌ها چهل ریال (۴۰ ریال).

۹- هزینه گواهی عدم سوء‌پیشینه کیفری مذکور در ماده ۳ قانون مربوط به اصلاح قانون هزینه‌های دادگستری مصوب ۱۳۳۴ برای نسخه اصلی پنجاه ریال (۵۰ ریال) و نسخه اضافی مجانی.

۱۰- هزینه رسیدگی به امور حسبی مندرج در ماده ۳۷ قانون امور حسبی یکصد ریال (۱۰۰ ریال).

۱۱- هزینه ابلاغ اظهارنامه پنجاه ریال (۵۰ ریال).

۱۲- هزینه شکایت کیفری به دادسراها راجع به چک بلامحل پنجاه ریال (۵۰ ریال).

۱۳- بهای اوراق دادخواست و اظهارنامه و غیره که طبق نمونه از طرف وزارت دادگستری تهیه و مورد استفاده مراجعه‌کنندگان واقع می‌شود هر برگ دو ریال (۲ ریال).

۱۴- هزینه ابلاغ اعتراض‌نامه در امور تجاری پنجاه ریال (۵۰ ریال).

مخبر کمیسیون دارایی- عزت‌الله اوزار

رئیس- در کلیات لایحه نظری نیست؟ آقای معتمدی بفرمایید.

معتمدی- بنده روی این لایحه دو سؤال دارم خواهش می‌کنم بفرمایند، اولاً این افزایش که در این ارقام شده ابتدا چه مبلغی بوده است و چنین به نظر می‌رسد که ارقام یک برابر و نیم تا ده برابر اضافه شده است و در ثانی این افزایش برای چه منظوری است و به چه مصرفی می‌خواهند برسانند؟ این را معلوم بفرمایید تا بعد نظرم را عرض کنم.

رئیس- آقای مجد بفرمایید.

مجد (مخبر کمیسیون دادگستری)- در مورد سؤال جناب آقای معتمدی باید عرض کنم که (خواجه‌نوری- قبل از تصویب‌نامه) بله قبل از تصویب‌نامه در مورد هزینه‌های مذکور در ماده ۶۸۲ یک ریال و دو ریال بوده تبدیل شده به ده ریال و بیست ریال، در مورد هزینه‌های مذکور در ماده ۶۸۳ قانون آئین دادرسی مدنی ابتدا دعاوی نخستین نیم درصد قیمت خواسته بوده در مورد پژوهش و اعتراض به حکم غیابی یک درصد، بعد در مورد اعتراض شخص ثالث درخواست فرجام و اعاده دادرسی یک‌ونیم درصد مبلغ محکوم به (یک نفر از نمایندگان- چقدر اضافه شده). عرض کنم در مورد هزینه حکمی که بعد از نقض فرجامی صادر می‌شود ۴/۱ درصد محکوم به تمام اینها به نسبت یک برابر و نیم اضافه شده، در مورد هزینه‌های مذکور در ماده ۶۸۴ قانون آئین دادرسی مدنی و در دادگاه‌های بخش قبلاً ۲۰ ریال بوده تبدیل شده به ۱۰۰ ریال، در سایر دادگاه‌ها ۵۰ ریال بوده تبدیل شده به ۲۰۰ ریال، درباره ماده ۶۸۵ ،۱۰ ریال بوده که تبدیل شده به ۱۰۰ ریال، درباره ماده ۶۸۷ قانون آئین دادرسی مدنی در دادگاه‌های بخش ۲ ریال بوده ۲۰ ریال شده و در سایر دادگاه‌ها ۱۰ ریال بوده ۵۰ ریال شده، درباره ماده ۶۸۸ قانون آئین دادرسی مدنی در دادگاه‌های بخش ۵۰ ریال و سایر دادگاه‌ها ۱۰۰ ریال شده، قبلاً ۲ ریال و ۱۰ ریال بوده، درباره ماده ۶۹۱ قبلاً ۴ ریال و ۸ ریال بوده، ۱۰ و ۱۵ ریال شده، درباره ماده ۶۹۲، ۲۰ ریال و ۴۰ ریال شده که قبلاً ۴ ریال و ۸ ریال بوده، درباره عدم سوء‌پیشینه ۵۰ ریال شده که قبلاً ۱۰ ریال بوده، درباره امور حسبی که اینجا ماده ۳۷ نوشته شده و باید ۳۷۵ نوشته بشود در متن ماده اشتباه چاپی شده، ۱۰۰ ریال شده و قبلاً ۴۰ ریال بوده، در مورد ابلاغ اظهارنامه ۵۰ ریال فعلاً هست قبلاً ۱۰ ریال بوده، در مورد شکایت کیفری ۵۰ ریال هست قبلاً ۱۰ ریال بوده، در مورد بهای اوراق و بهای دادخواست و غیره قبلاً یک ریال بوده دو ریال شده، در مورد هزینه ابلاغ اعتراض‌نامه در امور تجاری ۵۰ ریال هست که قبلاً ۱۰ ریال بوده، علت وضع این تصویب‌نامه در خود تصویب‌نامه ذکر شده بنده عین ذیل ماده ۱۲ تصویب‌نامه قبلی را قرائت می‌کنم «در کلیه درآمدی که به موجب این تصویب‌نامه قانونی به خزانه‌داری کل منتقل می‌شود، در آخر هر ماه معادل یک‌دوازدهم درآمد پیش‌بینی شده در بودجه کل کشور به درآمد عمومی و مازاد آن در حساب مخصوص در خزانه‌داری کل متمرکز می‌گردد و طبق آیین‌نامه و بودجه‌ای که وزارت دادگستری با موافقت وزارت دارایی تنظیم خواهد نمود و به تصویب هیئت وزیران می‌رسد، به مصرف توسعه تشکیلات دادگستری و تشکیل کانون‌های اصلاح و تربیت و اعطای فوق‌العاده مخصوص طبقات و مقامات قضایی خواهد رسید» (صادق احمدی- در کمیسیون دارایی بدون توجه تبصره را حذف کردند). کمیسیون دادگستری به علت وضع این تصویب‌نامه تبصره‌ای اضافه کرد که این تبصره مورد تأیید کمیسیون دارایی قرار نگرفت البته با اطلاعاتی که من دارم وزیر دادگستری شخصاً در مورد کانون اصلاح و تربیت مشغول مطالعه هست و بودجه‌ای برای این مورد تأمین کرده‌اند و مشغول اقداماتی هستند، البته بسته به نظر نمایندگان محترم و تصویب مجلس است.

رئیس- نظر دیگری نیست؟ آقای معتمدی فرمایشی دارید بفرمایید.

معتمدی- آقایان استحضار دارند که اغلب مراجعه‌کنندگان به دادگستری و بلکه قریب به اتفاق آنها عموماً از مردمان طبقه سه هستند و ۱۰ شاهی یا یک ریال در زندگی آنها مؤثر است. یک بیچاره‌ای به دادگستری مراجعه می‌کند سابق ۲ ریال می‌داد، حالا باید ۵ تومان بدهد. سابق ۲ تومان می‌داده، حالا باید ۲۰ تومان بدهد. این ظلمی است

که از طرف دستگاه و مسئولان نسبت به کسانی که به دادگستری مراجعه می‌کنند می‌شود. بنده با هر گونه افزایش به هزینه زندگی مردم، به مخارجی که مستقیماً با مردم تماس دارد، مخالفم و به همین جهت هم با افزایش به هزینه‌های دادرسی مخالف هستم.

رئیس- آقای دکتر عاملی بفرمایید.

دکتر عاملی (وزیر دادگستری)- افزایشی که برای هزینه دادرسی و دادگستری در نظر گرفته شده است، مطلبی نیست که امروز پیش آمده باشد. بیش از سه سال در حدود سه سال و نیم است که در جریان اجرا است و به موجب ماده‌واحده و مجوزی که مجلس شورای ملی و مجلس محترم سنا به تصویب رسانیدند، این تصویب‌نامه قدرت اجرایی پیدا کرده است و با ارقامی که ملاحظه فرمودید به موقع اجرا گذاشته شده و اجرا می‌شود ولی به علت همین مطلبی را که آقای معتمدی اشاره فرمودند و به علت سنگینی هزینه دادرسی این مطلب بر اثر مذاکرات مفصلی که در جلسات کمیسیون دادگستری مجلس شورای ملی و همچنین کمیسیون دارایی و همچنین با مذاکراتی که بین دو مجلس رد و بدل شد، سنگینی هزینه دادرسی مورد توجه قرار گرفت و با این که این ارقام به موجب تصویب‌نامه دو برابر شده بود که الان هم همین ارقام وصول می‌شود، تبدیل شد به یک برابر و نیم یعنی صدی پنجاه از آنچه که اضافه شده بود، کسر شد و بقیه ارقام هم به کلی بنا به تصمیمی که فعلاً ضمن بودجه‌ها اتخاذ شده است، به درآمد کلی کشور وارد می‌شود و در بودجه کلی در نظر گرفته شده است و به‌هیچ‌وجه جنبه خصوصی نداشته و ارتباطی هم با دادگستری ندارد. درآمدی است که وارد خزانه کشور می‌شود، اگر هزینه‌ای بایستی در مقابل برای دادگستری پیش‌بینی کرد همان طور که در بودجه ملاحظه فرمودند، از بودجه کل کشور پرداخته می‌شود و اگر اینجا این تبصره که کمیسیون محترم دادگستری اضافه کردند و در جلسه‌ای بوده که بنده نبودم که توضیحات کامل حضورشان عرض کنم، توسعه تشکیلات دادگستری مطلبی است که در برنامه دولت و تا حدی که امکان داشته است این کار انجام شده است و در آتیه هم بایستی انجام بشود، به تدریج سایر عواملی که برای توسعه تشکیلات دادگستری لازم است فراهم بشود و اگر ما این طور که در این تبصره مرقوم فرمودید در ظرف سه ماه بودجه را تأمین بکنیم، قدرت خرج کردن آن بودجه را نخواهیم داشت برای این که سایر عواملی که برای توسعه تشکیلات دادگستری لازم است وجود ندارد و توسعه تشکیلات دادگستری هم به طوری که ملاحظه فرمودید از طریق خانه‌های انصاف و از طریق لایحه‌ای که قریباً انشاءالله به مجلس تقدیم خواهد شد و در جراید برای وصول نظرهای عمومی و نظریات عموم مردم منتشر شده است و همه اظهارنظر کردند و خیلی هم استقبال می‌کنند از این لایحه توسعه تشکیلات، این خود به خود و بدون خرج، یا خرج بسیار کم انشاءالله عملی خواهد شد و آنچه مربوط به خود تشکیلات دادگستری است آن هم به تدریج که کارآموزی‌های دادگستری انجام بشود و قضات هم عده‌شان زیاد شود، انشاءالله کار توسعه تشکیلات انجام خواهد شد و خرجش هرچه باشد، در بودجه منظور خواهد شد و به عرض‌تان خواهد رسید، بنابراین این تبصره به خصوص بنده خیال نمی‌کنم که ضرورتی داشته باشد برای این که جزو برنامه دولت است و برای دولت وجود دارد. مطلب دیگر کانون اصلاح تربیت است که در این تبصره ذکر فرمودید، این مطلب هم خرج فوق‌العاده‌ای دارد که برای این کار مقدماتی طرح شده که در جلسه کمیسیون به عرض نمایندگان محترم خواهم رساند که با آن مقدمات خیال نمی‌کنم احتیاج به درج این مطلب در اینجا باشد.

رئیس- نظر دیگری در کلیات لایحه نیست؟ (اظهاری نشد) به ورود در شور ماده‌واحده رأی می‌گیریم. خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده‌واحده مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) پیشنهادهای رسیده قرائت می‌شود.

ریاست محترم مجلس شورای ملی‏

پیشنهاد می‌نماید عبارت:

«و مورد استفاده مراجعه کنندگان واقع» از بند ۱۳ ماده‌واحده حذف شود.

دکتر معتمدوزیری‏

مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی‏

پیشنهاد می‌نماید کلیه ارقام اضافی که به هزینه‌های دادرسی و سایر هزینه‌های منظور در قانون آئین دادرسی مدنی و قانون امور حسبی و قانون مربوط به اصلاح قانون هزینه‌های دادگستری مصوب ۱۳۴۴ اضافه شده حذف شود و هزینه‌ها به همان میزان قبل از سال ۱۳۴۴ وصول گردد.

با تقدیم احترام حسین معتمدی‏

رئیس- لایحه و پیشنهادها برای شور دوم به کمیسیون‌های مربوط ارجاع می‌شود.

- شور دوم و تصویب گزارش کمیسیون آموزش و پرورش راجع به اداره امور دانشکده صنعتی زیر نظر هیئت امنا و ارسال به مجلس سنا

۱۰- شور دوم و تصویب گزارش کمیسیون آموزش و پرورش راجع به اداره امور دانشکده صنعتی زیر نظر هیئت امنا و ارسال به مجلس سنا.

رئیس- گزارش شور دوم راجع به اداره امور دانشکده صنعتی زیر هیئت امنا مطرح است قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

گزارش شور دوم از کمیسیون آموزش‌وپرورش به مجلس شورای ملی‏

کمیسیون آموزش و پرورش در جلسه اول اسفند ماه ۱۳۴۴ با حضور خانم دکتر پارسای، معاون پارلمانی وزارت آموزش‌وپرورش لایحه شماره ۱۲۴۰۱- ۴/۱۰/۱۳۴۲ دولت راجع به اداره امور دانشکده صنعتی زیر نظر هیئت امنا را که گزارش شور اول آن به شماره ۱۶۷۹ چاپ شده برای شور دوم مورد رسیدگی قرار داد و گزارش شور اول را عیناً تأیید و تصویب نمود. اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌نماید.

ماده ۱- به منظور تربیت و تعلیم مهندسین عملی و کمک مهندسین، پلی‌تکنیک تهران تأسیس می‌شود.

تبصره ۱- از لحاظ حسن جریان کار کلیه امور مالی و اداری و عملی و فنی پلی-تکنیک تهران با توجه به مقررات قانون شورای مرکزی دانشگاه‌ها زیر نظر هیئت امنا اداره خواهد شد.

تبصره ۲- عضویت در هیئت امنا افتخاری است.

ماده ۲- هیئت امنا از اعضای ذیل تشکیل می‌شود:

۱- رئیس پلی‌تکنیک تهران.

۲- یک نفر مهندس عالی‌رتبه از هر یک از رشته‌های برق- ساختمان- شیمی و نفت- نساجی- مکانیک- قند که از طرف وزیر آموزش‌وپرورش برای چهار سال انتخاب می‌شود. تجدید انتخاب آنها بلامانع است.

۳- یک نفر نماینده تام‌الاختیار از هر یک از وزارتخانه‌های (آموزش‌وپرورش و اقتصاد و دارایی) و سازمان برنامه.

ماده ۳- برای حسن جریان امور پلی‌تکنیک تهران، وزارت آموزش‌وپرورش همه ساله اعتباری متناسب با احتیاجات پلی‌تکنیک تهران تحت عنوان خاصی در حدود اعتبار بودجه مورد عمل ضمن بودجه تفصیلی سالانه خود منظور نموده و پس از تصویب بودجه به عنوان کمک اختصاصی در اختیار پلی‌تکنیک تهران قرار خواهد داد تا با پیشنهاد رئیس پلی‌تکنیک تهران و تصویب هیئت امنا به مصرف برسد.

مادام که بودجه هر سال به تصویب نرسیده اقساط مقرر به میزان کمک اختصاصی سال پیش به طور علی‌الحساب پرداخت و پس از تصویب بودجه واریز خواهد شد.

تبصره ۱- وجوه حاصل از شهریه و درآمدهای کارگاه‌ها- آزمایشگاه‌ها- هدایای اشخاص و مؤسسات در حساب مخصوصی نگهداری شده با پیشنهاد رئیس پلی-تکنیک تهران و تصویب هیئت امنا به مصرف تکمیل و توسعه پلی‌تکنیک خواهد رسید.

تبصره ۲- به پیشنهاد رئیس پلی‌تکنیک و تصویب هیئت امنا از محل درآمدهای پیش‌بینی شده در تبصره ۱ به عده‌ای از دانشجوبان ممتاز که استحقاق دریافت کمک مالی دارند مشروط بر این که تعداد آنها از صدی ده کل دانشجویان تجاوز ننماید کمک هزینه تحصیلی پرداخت خواهد شد.

مخبر کمیسیون آموزش‌وپرورش- صدری‌کیوان‏

گزارش شور دوم از کمیسیون اقتصاد به مجلس شورای ملی‏

کمیسیون اقتصاد در جلسه ۱۷ اسفند ماه ۱۳۴۴ با حضور نماینده دولت لایحه شماره ۱۲۴۰۱- ۴/۱۰/۱۳۴۲ راجع به امور دانشکده صنعتی زیر نظر هیئت امنا را برای شور دوم مورد رسیدگی قرار داد و گزارش شور دوم کمیسیون آموزش‌وپرورش در این مورد را عیناً تأیید و تصویب نمود.

اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌نماید.

مخبر کمیسیون اقتصاد- مهندس عدلی‏

گزارش شور دوم از کمیسیون امور استخدام به مجلس شورای ملی‏

کمیسیون امور استخدام و سازمان‌های اداری در جلسه ۷ اسفند ماه ۱۳۴۴ با حضور نماینده دولت لایحه شماره ۱۲۴۰۱- ۴/۱۰/۱۳۴۲ راجع به اداره امور دانشکده صنعتی زیر نظر هیئت امنا را برای شور دوم مورد رسیدگی قرار داد و گزارش شور دوم کمیسیون آموزش‌وپرورش در این مورد را عیناً تأیید و تصویب نمود. اینک گزارش آن رابه مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

مخبر کمیسیون امور استخدام و سازمان‌های اداری سید علی صائب

گزارش شور دوم از کمیسیون دارایی به مجلس شورای ملی‏

کمیسیون دارایی در جلسه ۷ اسفند ماه ۱۳۴۴ با حضور آقای قوام‌صدری، معاون پارلمانی وزارت دارایی لایحه شماره ۱۲۴۰۱- ۴/۱۰/۱۳۴۲ دولت راجع به اداره امور دانشکده صنعتی زیر نظر هیئت امنا را برای شور دوم مورد رسیدگی قرار داد و گزارش شور دوم کمیسیون آموزش‌وپرورش در این مورد را عیناً تأیید و تصویب نمود.

اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد.

مخبر کمیسیون دارایی- عزت‌الله اوزار

گزارش شور دوم از کمیسیون بودجه به مجلس شورای ملی‏

کمیسیون بودجه در جلسه ۱۷ اسفند ماه ۱۳۴۴ با حضور آقای قوام‌صدری، معاون پارلمانی وزارت دارایی لایحه شماره ۱۲۴۰۱- ۴/۱۰/۱۳۴۲ دولت راجع به اداره امور دانشکده صنعتی زیر نظر هیئت امنا را برای شور دوم مورد رسیدگی قرار داد و گزارش شور دوم کمیسیون آموزش‌وپرورش در این مورد را عیناً تأیید و تصویب نمود. اینک گزارش آن را به مجلس شورای ملی تقدیم می‌نماید.

نائب رئیس کمیسیون بودجه- مهندس اسماعیل جلالی‏

رئیس- ماده اول مطرح است قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

ماده ۱- به منظور تربیت و تعلیم مهندسین عملی و کمک‌مهندسین، پلی‌تکنیک تهران تأسیس می‌شود.

تبصره ۱- از لحاظ حسن جریان کار کلیه امور مالی و اداری و علمی و فنی پلی‌تکنیک تهران با توجه به مقررات قانون شورای مرکزی دانشگاه‌ها زیر نظر هیئت امنا اداره خواهد شد.

تبصره ۲- عضویت در هیئت امنا افتخاری است.

رئیس- در ماده اول نظری نیست؟ آقای دکتر رهنوردی.

دکتر رهنوردی- توضیحی بدهند منظور از مهندسین عملی چیست.

رئیس- مهندسین نظری و عملی هر دو هستند.

دکتر رهنوردی- ممکن است بیشتر توضیح بدهند که بنده روشن بشوم.

رئیس- آقای صدری‌کیوان بفرمایید.

صدری‌کیوان (مخبر کمیسیون آموزش‌وپرورش)- عرض کنم حضور انورتان منظور از مهندسین عملی، مهندسینی هستند که نقشه‌ها را پیاده می‌کنند، ما روی این کلمه دقت کردیم که لفظ دیگری جایش بگذاریم، متأسفانه ما نتوانستیم هیچ‌لفظی که بتواند جای این را بگیرد پیدا کنیم.

رئیس- آقای دکتر معتمدوزیری فرمایشی دارید؟

دکتر معتمدوزیری- بنده هم می‌خواستم اینجا توضیح داده شود که آیا فقط مقررات قانون شورای مرکزی دانشگاه‌ها همان طور که در تبصره یک گنجانده شده رعایت می‌شود یا مقرراتی که از طرف شورای مرکزی دانشگاه‌ها درباره مؤسسات عالیه وضع می‌شود آنها هم لازم‌الرعایه خواهد بود؟

رئیس- آقای صدری‌کیوان بفرمایید.

صدری‌کیوان- کلیه مقررات همان طور که فرمودید اجرا می‌شود.

رئیس- نظر دیگری در ماده اول نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده اول رأی می‌گیریم. خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایید (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده دوم قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

ماده ۲- هیئت امنا از اعضای ذیل تشکیل می‌شود:

۱- رئیس پلی‌تکنیک تهران.

۲- یک نفر مهندس عالی‌رتبه از هر یک از رشته‌های برق- ساختمان- شیمی و نفت- نساجی- مکانیک- قند که از طرف وزیر آموزش‌وپرورش برای چهار سال انتخاب می‌شود، تجدید انتخاب آنها بلامانع است.

۳- یک نفر نماینده تام‌الاختیار از هر یک از وزارتخانه‌های (آموزش‌وپرورش و اقتصاد و دارایی) و سازمان برنامه.

رئیس- در ماده ۲ نظری نیست؟ آقای دکتر معتمدوزیری بفرمایید.

دکتر معتمدوزیری- در بند ۳ این ماده مثل این که اشتباه چاپی است، بعد از ورازتخانه‌های پرانتز گذاشته

شده در صورتی که زاید است و لازم نیست.

رئیس- همین‌طور اشتباه چاپی است. آقای دکتر رهنوردی بفرمایید.

دکتر رهنوردی- بنده توضیح می‌خواستم که ببینم این مهندسین که از طرف وزیر آموزش‌وپرورش انتخاب می‌شوند برای چهار سال، آیا وزیر آموزش‌وپرورش می‌تواند در مدت چهار سال اینها را بردارند یا باید برای مدت چهار سال در آنجا باشند؟

رئیس- خانم دکتر پارسای بفرمایید.

بانو دکتر پارسای (معاون وزارت آموزش‌وپرورش)- برای مدت چهار سال انتخاب می‌شوند و دیگر عوض نمی‌شوند.

رئیس- نظر دیگری در ماده دوم نیست؟ (اظهاری نشد) به ماده دوم رأی می‌گیریم. خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده سوم قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

ماده ۳- برای حسن جریان امور پلی‌تکنیک تهران وزارت آموزش‌وپرورش همه ساله اعتباری متناسب با احتیاجات پلی‌تکنیک تهران تحت عنوان خاصی در حدود اعتبار بودجه مورد عمل ضمن بودجه تفصیلی سالانه خود منظور نموده و پس از تصویبب بودجه به عنوان کمک اختصاصی در اختیار پلی‌تکنیک تهران قرار خواهد داد تا با پیشنهاد رئیس پلی‌تکنیک تهران و تصویب هیئت امنا به مصرف برسد.

مادام که بودجه هر سال به تصویب نرسیده اقساط مقرر به میزان کمک اختصاصی سال پیش به طور علی‌الحساب پرداخت و پس از تصویب بودجه واریز خواهد شد.

تبصره ۱- وجوه حاصل از شهریه و درآمدهای کارگاه‌ها- آزمایشگاه‌ها- هدایای اشخاص و مؤسسات در حساب مخصوصی نگهداری شده با پیشنهاد رئیس پلی-تکنیک تهران و تصویب هیئت امنا به مصرف تکمیل و توسعه پلی‌تکنیک خواهد رسید.

تبصره ۲- به پیشنهاد رئیس پلی‌تکنیک و تصویب هیئت امنا از محل درآمدهای پیش‌بینی شده در تبصره ۱ به عده‌ای از دانشجویان ممتاز که استحقاق دریافت کمک مالی دارند مشروط بر این که تعداد آنها از صدی ده کل دانشجویان تجاوز ننماید، کمک هزینه تحصیلی پرداخت خواهد شد.

رئیس- در ماده ۳ نظری نیست؟ آقای دکتر یزدان‌پناه بفرمایید.

دکتر یزدان‌پناه- آنچه که از تبصره ۲ این ماده استنباط می‌شود ظاهراً نظر این بوده است که از محل وجوه حاصله به موجب تبصره یک به تعدادی از دانشجویان ممتاز که استحقاق دریافت کمک را دارند کمک بشود ولی سیاق عبارت تبصره ۲ به یک صورتی است که این نظر را تأمین نمی‌کند که ممکن است باعث آن بشود که آن تعدادی که استحقاق دارند اصلاً کمکی نگیرند. بنده عین تبصره را قرائت می‌کنم.

تبصره ۲- به پیشنهاد رئیس پلی‌تکنیک و تصویب هیئت امنا از محل درآمدهای پیش‌بینی شده در تبصره یک، به عده‌ای از دانشجویان ممتاز که استحقاق دریافت کمک مالی دارند (این را استدعا می‌کنم توجه بفرمایید) مشروط بر این که تعداد آنها از صدی ده کل دانشجویان تجاوز ننماید، کمک هزینه تحصیلی پرداخت خواهد شد» مفهوم مخالف این است که اگر تعداد دانشجویان مستحق از صدی ده تجاوز کند به هیچ‌کس داده نمی‌شود. این جمله این معنی را می‌دهد چون شرط این است که تعداد از صدی ده کل دانشجویان تجاوز نکند یعنی اگر تجاوز کرد، به¬ هیچ-کدام پرداخت نخواهد شد. جمله باید طوری نوشته شود که حداکثر اشخاصی که می‌توانند از این کمک استفاده کنند ده درصد کل دانشجویان پلی‌تکنیک تهران بشود البته لایحه در شور دوم است، بنده نمی‌دانم این تبصره را می‌شود تغییر داد یا نمی‌شود؟ فکر می‌کنم بهتر این باشد حتی‌الامکان لایحه‌ای که تصویب می‌شود یک لایحه گویایی باشد، ابهامی نداشته باشد که ایجاد اشکال بکند (خواجه‌نوری- اصلاح عبارتی است). این دیگر بسته به نظر مقام ریاست است هر طوری که آقای رئیس مصلحت بدانند.

رئیس- خانم دکتر پارسای نظر وزارت آموزش‌وپرورش را بفرمایید.

بانو دکتر پارسای (معاون وزارت آموزش‌وپرورش)- اجازه بفرمایید به اطلاع خانم‌ها و آقایان برسانم که این تبصره پیشنهادی دولت نبوده، پیشنهاد یکی از آقایان نمایندگان بوده و دولت هم استقبال کرده است. جمله همان طور که فرمودند مقید کرده که اگر از صدی ده تجاوز کرد به آن صدی ده

هم داده نشود. اگر نظر نمایندگان این است که به آن ده درصد داده شود هر طور که مقام ریاست اجازه بفرمایند این جمله اصلاح بشود.

رئیس- اجازه بفرمایید این عبارت را این طور اصلاح کنیم «به پیشنهاد رئیس پلی-تکنیک هیئت امنا از محل درآمدهای پیش‌بینی شده در تبصره ۱ به عده‌ای از دانشجویان ممتاز که استحقاق دریافت کمک مالی دارند و تعداد آنها از صدی ده کل دانشجویان تجاوز ننماید کمک هزینه تحصل پرداخت خواهد شد» به جای «مشروط بر این که» (و) گذاشته بشود نظر تأمین خواهد شد. آقای رامبد بفرمایید.

رامبد- بالاخره این گونه کمک‌ها که از طریق ملت ایران به افرادی می‌شود که توفیق پیدا می‌کنند یک بازدهی هم از طرف این اشخاص برای ملت باید باشد نه این که با این کمک توفیق پیدا کنند و بعد هم وقتی که امکان برگرداندن این نوع کمک‌ها را دارند هیچ تعویضی نداشته باشد، این بسته به نظر حضرتعالی است.

رئیس- لایحه در شور دوم است در اصل لایحه نمی‌توان تغییری داد.

رامبد- بسته به نظر جنابعالی است گفتم اگر بشود و اگر نمی‌شود بنده عرضی ندارم.

رئیس- چون لایحه در شور دوم است تغییر دادن این جمله کار مشکلی است و چون یقیناً عبارتی که نوشته شده است به منظور این بوده است که تا ده درصد از دانشجویان بتوانند استفاده کنند اگر موافقت بفرمایید «مشروط بر این که» را حذف کنیم. آقای دکتر یزدان‌پناه بفرمایید.

دکتر یزدان‌پناه- پیشنهاد اگر در متن لایحه دولت نبوده است موافقت بفرمایید لایحه برگردد به کمیسیون البته اگر خانم‌ها و آقایان مصلحت بدانند.

رئیس- خانم‌ها و آقایان اگر مصلحت می‌دانند که به کمیسیون بفرستیم مانعی ندارد.

خواجه‌نوری- اصلاح عبارتی است.

دکتر الموتی- اصلاح عبارتی است مانعی ندارد در همین جا اصلاح شود.

رئیس- اجازه بفرمایید این نظر را در عبارت ماده سوم اصلاح کنیم (صحیح است). با این اصلاح عبارتی خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. کلیات آخر لایحه مطرح است نظری نیست؟ (اظهاری نشد) به لایحه رأی می‌گیریم. خانم‌ها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. لایحه برای تصویب به مجلس سنا فرستاده می‌شود.

- اعلام وصول یک فقره لایحه قانونی از مجلس سنا

۱۱- اعلام وصول یک فقره لایحه قانونی از مجلس سنا

رئیس- لایحه‌ای است از مجلس سنا رسیده برای اطلاع خانم‌ها و آقایان خوانده می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

ریاست محترم مجلس شورای ملی‏

گزارش کمیسیون شماره ۳ در خصوص لایحه شماره ۷۳۹۳/۷- ۲/۱۰/۱۳۴۲ مربوط به تصویب‌نامه شماره ۲۵۷۰- ۲۴/۲/۱۳۴۲ دولت راجع به افزایش هزینه‌های مثبتی که ضمن مرقومه شماره ۳۵۸۲/۱۸۸ ق- ۲۴/۱۰/۱۳۴۳ از آن مجلس محترم به مجلس سنا ارسال شده در جلسه روز شنبه ۲۸ اسفند ماه ۱۳۴۴ مطرح و مورد شور واقع و به تصویب مجلس سنا رسید. اینک لایحه قانون مزبور که اصلاح شده به پیوست ارسال می‌شود.

رئیس مجلس سنا- مهندس شریف‌امامی‏

رئیس- به کمیسیون‌های مربوط ارجاع می‌شود.

- بیانات بعد از دستور آقایان: فخرطباطبایی- کبیری‏

۱۲- بیانات بعد از دستور آقایان: فخرطباطبایی- کبیری‏

رئیس- آقای مصطفوی بعد از دستور فرمایشی دارید؟

مصطفوی- صرف‌نظر کردم عرضی ندارم.

رئیس- آقای فخرطباطبایی بفرمایید.

فخرطباطبایی- عرض کنم بنده نیز از طرف فراکسیون حزب مردم عید سعید غدیر را به پیشگاه شاهنشاه آریامهر و عموم شیعیان تبریک عرض می‌کنم، ضمناً باید شکرگزاری بکنم از درگاه باریتعالی که همواره عنایات الهی مشمول حال این ملک و ملت است و به طوری که دیدیم با وضع معجزه‌آسایی اعلیحضرت از آن خطری که مملکت را به ورطه سقوط و نیستی می‌کشاند نجات یافتند و سپاس می‌کنم حضرت باریتعالی را و مسئلت می‌کنم بقای نعمت وجود شاهنشاه را که بر اثر درایت و حسن‌تدبیر و خردمندی که دارند در این دنیای متلاطم و انقلابی این امنیت و آسایش را برای ملت فراهم کرده‌اند که اساس تمام کارهای عمرانی و پیشرفت مملکت امنیت است (صحیح است). تا امنیت نباشد نمی‌توانیم سد بسازیم، نمی-توانیم جاده بسازیم، نمی‌توانیم در راه پیشرفت قدم برداریم (صحیح است).

بنده هفته گذشته که در خدمت جناب آقای نهاوندی که واقعاً از چهره‌های خیلی درخشان این دولت است و من واقعاً در این سفر با رسیدگی به کارها و از برخوردشان با مردم دیدم که واقعاً علاقه‌مند است و احساس کردم. به بروجرد که رفته بودیم تیمسار نکوزاد و جناب آقای کمالوند هم تشریف داشتند، همین شوق و ذوقی که در همین چندروزه چه در بین فرهنگیان و چه در بین سایر طبقات می‌دیدیم نسبت به شاهنشاه، در آن منطقه هم همین اشتیاق و همین حرکت وجود داشت چرا وقتی که ملت ایران می‌بیند که پادشاهی دارد که جان خودش را برای سعادت این مملکت بر کف گذاشته و شب و روز می‌اندیشد برای رفاه این ملت، مردم هم از جان و دل نسبت به شاهنشاه ابراز احساسات می‌کنند. آقایان شاهد احساسات فرهنگیان و سایر طبقات در تهران بودید، در شهرستان‌ها هم به همین کیفیت و آنجا هم که ما در خدمت وزیر آبادانی‌ومسکن رفته بودیم، همین احساسات بود. کارهای عمرانی بروجرد چنان پیشرفت کرده بود که خود آقای دکتر نهاوندی اظهار کردند من نمی‌دانستم بروجرد این اندازه پیشرفت کرده و شما آن مراحل اولیه شهرسازی را پشت سر گذاشته‌اید و در حد یک مرکز استان رسیده‌اید و باید به فکر کارهای اساسی‌تری برای شما باشیم. لوله‌کشی بروجرد، آسفالت، برق، تمام این کارها البته انجام شده، یک قسمتش در دولت‌های گذشته مقدماتش فراهم شده بود که بعد به اتمام رسید، نواقصی هم که در امر لوله‌کشی و تصفیه آب بود ملاحظه فرمودند و دستور فرمودند که رفع این نواقص بشود. النهایه مسئله-ای که مردم تقاضا داشتند و بنده خودم را موظف می‌دانم از این مکان مقدس منعکس کنم، مسئله تلفن‌های آن شهر است که با سایر پیشرفت‌هایی که در شهر شده است تلفن‌ها نمی‌خواند و خیلی نامتناسب و نازیبا بود. تلفن‌های آنجا هنوز مغناطیسی است و تمام وسایل کار هم فراهم شده که تبدیل به خودکار بشود. در بودجه سال ۴۴ گذشته هم اعتبارش برقرار شده بود نمی‌دانم به چه کیفیت این کار به تعویق افتاد، استدعا می‌کنم جناب آقای دکتر یگانه که اینجا تشریف دارند این تذکرات را بفرمایند چون قسمت اعظم کارها انجام شده، مسئله دیگر ساختمان بیمارستان است آن هم اعتبارش تصویب شده در وزارت بهداری و بایستی دستور ساختمان بدهند و مهندسی است و آن هم انشاءالله با لطفی که می‌فرمایند هم ساختمان بیمارستان بروجرد و بنده با اجازه تیمسار نکوزاد در مورد بیمارستان خرم‌آباد هم که به همین کیفیت است که بایستی آن بیمارستان هم ساخته بشود، استدعا دارم این توجه را به وزارت بهداری بدهند. مسئله دیگر بعضی نواقص جزیی در تشکیلات ادارات مثلاً سه طبیب، دو جراح و یک رادیولوگ را در سال گذشته از بروجرد منتقل کردند که هنوز جانشین نداده‌اند. تصدیق می‌فرمایید برای یک شهری سه طبیب را منتقل کردن و جانشین آنها را ندادن دستگاه عکسبرداری آنجا بلامتصدی و معوق مانده است، استدعا می‌کنم به وزارت بهداری این توجه داده بشود که جانشین آنها را بدهند. همین‌طور آقای وزیر دادگستری تشریف ندارند جنابعالی آقای دکتر یگانه که تشریف دارید دستگاه قضایی دادگستری از لحاظ کادر تکمیل بود ولی حالا نواقصی دارد و رئیس دادگستری و دادستان مخصوصاً از بنده خواستند که توجه مسئولین امر را به این موضوع جلب بکنم. راجع به سرمایه‌گذاری با صاحبان صنایع و بازرگانان صحبت کردیم، آمادگی خودشان را برای سرمایه‌گذاری در شیر پاستوریزه و صنعت قند کاملاً نشان دادند وقتی مدیر شرکت روشنایی به‏ بنده گفت من از وزارت اقتصاد تقاضا کرده‌ام و منتظر هستم که پس از بررسی راجع به پروژه‌ای که دادم جواب بدهند و سرمایه‌گذاری بکنم، در هر کدام از این کارها به هرحال مردم استقبال می‌کنند سرمایه‌گذاری را، همین‌طور در روستاها، در دهات واقعاً قیافه روستاها عوض شده و از آن وضع مغموم و پریشان بیرون آمده و یک دنیا شوق و رغبت شده‌اند (صحیح است). اینها ما را امیدوار می‌کنند که آینده بسیار درخشانی در پیش داریم و باید مسئلت بکنیم پایندگی و سلامت اعلیحضرت را (صحیح است) که انشاءالله قطع دارم ظرف چند سال دیگر زندگی مردم ایران به حد طبیعی چه از حیث درآمد و چه از نظر سطح زندگی‌شان به حد طبیعی رفاه خواهد رسید و در این مسیر هستند. بنده این را هم در خدمت جناب آقای دکتر نهاوندی و حضاری که بودند عرض کردم که با انقلابی که در این مملکت شده و مرزهای طبقاتی شکسته شده و مرز طبیعی طبقاتی که مرز عقلانی و دانش و مرز لیاقت است به آن حد رسیده‌ایم، امروز ما امکان پیشرفت از هر جهت برای‌مان فراهم است، النهایه اگر تأخیری بشود قصورش را در خودمان باید جستجو بکنیم. در دستگاه اجرایی مأمورین دولت، خوشبختانه مأمورینی که در بروجرد انجام وظیفه می‌کردند بسیار مأمورین صدیق و وظیفه‌شناسی بودند. بنده هم شکرگزاری کردم

مخصوصاً وضع زندان‌ها را که ملاحظه کردیم آقای وزیر آبادانی و مسکن گفتند هر جا که من رفتم زندانی به این تمیزی ندیدم. در بروجرد تیمسار نکوزاد تشریف داشتند وضع زندان آنجا بسیار تمیز و مرتب بود. به این کیفیت است که ما بایستی پیشرفت بکنیم. با این وضعی که اعلیحضرت فراهم کرده است مجبور به پیشرفت هستیم ولی این پیشرفت به دست خودمان است و هر کسی چه مأمور، چه ملت و چه دولت باید دست به دست هم بدهیم و این نیات بلند اعلیحضرت را منصه عمل برسانیم (صحیح است) کما این که نسبت به ده سال پیش وقتی کسی تازه برود و قیافه مملکت را با ده سال پیش مقایسه بکند می‌بیند که اصلاً قابل تطبیق نیست، در هر شهری نه‌تنها در بروجرد، در مسیر این راه به هر شهری که می‌رفتیم، به هر جا که بروید، می‌بینید که آثار فعالیت است، آثار عمران است، آثار کوشش است. در همه جای مملکت این فعالیت به چشم می‌خورد. این راه‌هایی که در بنادر و در سراسر مملکت ساخته می‌شود، کارهای بزرگی است. موقعیت‌هایی که در جنوب هست ممکن است در شمال شاید این جور موقعیت‌ها نباشد. در گذشته این شهرها به این کیفیت بود که متروک افتاده بود، الان همه جای این مملکت در حال پیشرفت است. همین امر ایجاد حسادت کرده، اگر مصر و اشخاص کوچک دیگر که اسائه ادبی می‌کنند به قول معروف «مه فشاند نور و سگ عوعو کند» آنها هر غلطی می‌خواهند بکنند ما مسیر خودمان را پیدا کردیم، به پیش می‌رویم. از هیچ تبلیغات مضری از جمله دستگاه رادیویی که جناب آقای کبیری اسم بردند، هر غلطی می‌خواهد بکند، ما راه خودمان را پیدا کردیم، به پیش می‌رویم و ستون پنجم هم هر کسی در این مملکت است، بسیار باید خاک بر سر باشد که در این مملکت ستون پنجم باشد. مملکتی که دارد پیشرفت می‌کند، مملکتی که یک همچو مسیری دارد که دنیای خارج ما را تحسین می‌کند. آنها که دوست ما هستند تحسین می‌کنند و آنهایی که دشمن هستند، هر غلطی که می‌خواهند بکنند. این بود خلاصه‌ای از عرایض بنده و بیش از این مصدع نمی‌شوم (احسنت).

رئیس- آقای کبیری فرمایشی دارید بفرمایید.

کبیری- بنده تشکر می‌کنم از عنایتی که نسبت به بنده فرمودید و اجازه فرمودید که بقیه مطالبم را به عرض نمایندگان محترم برسانم. در نامه‌ای که به بنده نوشته بودند یک نفر از ایلامی‌ها در آنجا تصریح شده بود که عده‌ای اخیراً از بغداد سوق کرده‌اند و وقتی من از آنها بازدید کردم، ملاحظه شد که یک نفر به نام رستم فرزند شکر از طایفه میشنماص به قدری کتک‌کاری کرده‌اند که مشرف به مرگ است. این طرز رفتار مأمورین فعلی دولت عراق است با هم‌میهنان عزیز ما. امیدوارم همان طوری که دولت ترکیه از یک اقلیت ترک در قبرس کمال حمایت و فداکاری و فعالیت را نموده، دولت ما هم برای استیفای حقوق هم‌میهنان عزیز ما در کشور عراق نهایت جدیت را مبذول بدارد. از نظر مسایل داخلی بنده امروز فقط به ذکر دو مسئله اکتفا می‌کنم و طرح سایر مسایل را به یک وقت مناسب دیگر موکول می‌کنم زیرا احساس می‌کنم همکاران عزیز بنده تا حدی خسته به نظر می‌رسند.

یکی از مسایل مهم داخلی که حتماً باید در اسرع ¬وقت مورد توجه دولت قرار گیرد، هماهنگی استان‌ها و تمام شهرستان‌های کشور و تقسیم تمام امکانات بهتر زیستن در سراسر کشور است (صحیح است). باید از مهاجرت مردم دهات و شهرها به تهران از همین امروز جلوگیری نمود. به نظر بنده فردا دیر است. معتقدم یکی از کارهای غلط همین ساختن خانه برای آلونک‌نشین‌ها و تهیه امکانات بهتر زیستن برای‌شان در تهران است. باید این خانه‌ها را برای آنها در ده و شهرشان می‌ساختند و کار هم برای‌شان در محل ایجاد می‌کردند تا خود به خود به محل اولیه برگردند (احسنت). بنده توجه به شهرستان‌ها را در بودجه سال ۴۳ مطرح و چندین بار تذکر دادم و حتی در اسفند ماه گذشته هم در مورد تأسیس دانشگاه در غرب یادآوری نمودم ولی متأسفانه توجه نشد و هنوز هم اطراف تهران اجازه تأسیس کارخانه می‌دهند و همچنان تمام امور سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، آموزشی، بهداشتی و غیره و غیره در تهران متمرکز است. به هرحال امیدوارم دولت این مسئله حیاتی را فوری مورد توجه قراردهد و تا وقت نگذشته است طرح لازم برای جلوگیری از مهاجرت مردم کشور به طرف پایتخت تهیه و به موقع اجرا بگذارند زیرا اطمینان داشته باشید با ادامه سیاست فعلی، ده سال دیگر زندگی در تهران با مشکل بزرگی مواجه خواهد شد. مسئله مهم دیگر موضوع رادیو ایران است. باید با کمال تأسف عرض کنم که آن طرف قزوین صدای رادیو ایران شنیده نمی‌شود و اگر هم اخبار را هم از رادیو کرمانشاه منعکس می‌نمایند به علل فنی درست مفهوم نیست. وقتی هم به سراغ سایر ایستگاه‌ها می‌رویم، تمامش عربی است. باید وزارت اطلاعات در سال

جاری یکی از برنامه‌های اساسی خود را بر پا داشتن یک فرستنده قوی در مرکز مملکت قرار دهد به طوری که مردم سراسر کشور و حتی هم‌میهنان خارج کشور هم بتوانند به‌خوبی از آن استفاده نمایند (صحیح است- احسنت). باید توجه وزارت اطلاعات را به این حقیقت تلخ معطوف بدارم. یکی از عواملی که موجب می‌شود گاهی تصادفاً صدای مزدوران رادیو پیک ایران شنیده شود، نارسا بودن صدای رادیو ایران یا محدودیت بعضی گفتارها که مردم طالب شنیدن آن هستند. در پایان عرایضم باید به این نکته هم اشاره نمایم، برنامه‌های فعلی رادیو خوزستان و آذربایجان صرفاً زبان‌های عربی و ترکی را در دو قسمت حساس از مملکت ترویج و تشویق می‌نمایند و به نظر بنده زبان ملی ما را تضعیف می‌کنند (صحیح است) و شاید به صلاح مملکت نباشد. امیدوارم دولت با حسن‌نیت تمام این مسایل را مورد توجه و دقت قرار دهد انشاءالله. خیلی متشکرم از حوصله‌ای که در این مورد فرمودید (احسنت).

- قرائت دستور و تعیین موقع جلسه بعد- ختم جلسه‏

۱۳- قرائت دستور و تعیین موقع جلسه بعد- ختم جلسه‏

رئیس- دستور جلسه آینده قرائت می‌شود.

(به شرح زیر خوانده شد)

دستور جلسه ۲۵۲

روز پنجشنبه ۲۱/۱/۱۳۴۵

۱- گزارش شور اول راجع به الحاق ماده‌واحده به قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاه.

شماره چاپ ۱۷۹۳

۲- گزارش شور اول راجع به اصلاح بعضی از مواد قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی.

شماره چاپ ۱۷۹۴

۳- گزارش شور اول راجع به استخدام پزشک- پرستار و کارمندان کادر پزشکی مورد نیاز بیمارستان‌های ارتش.

شماره چاپ ۱۷۸۸

۴- گزارش شور اول راجع به اجازه فروش اراضی خالصه واگذاری به شهرداری زاهدان.

شماره چاپ ۱۷۸۹

۵- گزارش راجع به منتفی بودن لایحه پرداخت وام از محل اسناد خزانه به شرکت واحد اتوبوسرانی.

شماره چاپ ۱۷۹۱

رئیس- با اجازه خانم‌ها و آقایان جلسه امروز را ختم می‌کنیم. جلسه آینده ساعت ۹ صبح روز پنجشنبه خواهد بود.

(ساعت یازده و پنجاه دقیقه صبح جلسه ختم گردید)

رئیس مجلس شورای ملی- مهندس عبدالله ریاضی‏

- پرسش های نمایندگان

سؤال‏

ریاست محترم مجلس شورای ملی‏

خواهشمند است مقرر فرمایید به جناب آقای نخست‌وزیر اطلاع دهند در اجرای مواد ۱۵۲ و ۱۵۴ برای پاسخ به سؤالات زیر در جلسه علنی مجلس شورای ملی حضور به هم رسانند:

۱- محل استقرار رادیو پیک ایران در کدام‌یک از کشورهای جهان است و به وسیله چه دولتی اداره می‌شود؟

۲- چند سال است رادیو پیک ایران مشغول فعالیت‌های تخریبی بر علیه کشور شاهنشاهی ایران می‌باشد؟

۳- چه اقداماتی تاکنون از طریق سیاسی و فنی برای پایان دادن به گفتار رادیو پیک ایران و یا خنثی کردن آن صدای ضد ملی از طرف دولت شاهنشاهی ایران به عمل آمده است؟

با تقدیم احترام- کبیری‏