مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۳ تیر ۱۳۳۰ نشست ۱۶۸
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری شانزدهم | تصمیم‌های مجلس | تصمیم‌های مجلس شورای ملی درباره نفت و گاز |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره شانزدهم |
روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران
شامل: کلیه قوانین مصوبه و مقررات - گزارش کمیسیون‌ها - صورت مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی – اخبار مجلس - انتصابات - آگهی‌های رسمی و قانونی
سال هفتم – شماره ۱۸۷۰
شنبه ۲۹ تیر ماه ۱۳۳۰
دوره شانزدهم مجلس شورای ملی
شماره مسلسل ۱۶۸
مذاکرات مجلس شورای ملی
مشروح مذاکرات مجلس ملی، دوره ۱۶
ساعت نه و نیم صبح روز یکشنبه ۲۳ تیر ماه ۱۳۳۰ زنگ جلسه علنی زده شد و آقای رئیس و ۶۳ نفر از نمایندگان در تالار جلسه حاضر شدند و چون برای رسمیت جلسه و مذاکره ۶۸ نفر لازم بود پس از نیم ساعت انتظار آقای رئیس مطالبی به این قرار اظهار فرمودند:
وضع حساس کشور و تراکم امور و تعطیل تابستان که در پیش است ایجاب می‌کند علاقمندی بیشتری به کارها ابراز شود، متأسفانه الان که ساعت ده است هنوز عده برای تشکیل مجلس کافی نیست، بر طبق آئین‌نامه جلسه را ختم و آقایان غایبین بلااستثناء جریمه خواهند شد.
بنابراین طبق ماده ۷۲ آئین‌نامه جلسه ختم گردید.
جلسه: ۱۶۸
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز یکشنبه ۲۳ تیر ماه ۱۳۳۰
فهرست مطالب:
۱ - تصویب صورت مجلس
۲ - بیانات قبل از دستور آقایان: نریمان - شوشتری - جمال امامی.
۳ - بیانات آقایان معدل و آزاد طبق ماده ۹۰ و آقای پیراسته طبق ماده ۸۰ آیین‌نامه.
۴ - بقیه مذاکره دایر به ترتیب رسیدگی به اوراق اداره انتشارات شرکت سابق نفت.
۵ - موقع و دستور جلسه بعد - ختم جلسه.
مجلس ساعت ۱۰ و پانزده دقیقه صبح به ریاست آقای نورالدین امامی (نایب رئیس) تشکیل گردید.
۱ - تصویب صورت مجلس.
نایب رئیس - قبل از شروع به جلسه رسمی ماده ۷۲ آیین‌نامه قرائت می‌شود و از طرف مقام ریاست اعلام می‌کنم که در جلسات آتیه این ماده صد درصد رعایت خواهد شد و اسامی غایبین هم در جلسه رسمی قرائت خواهد شد (انشاالله)
(ماده ۷۲ به شرح زیر قرائت شد)
ماده ۷۲ - نمایندگان باید در روزی که قبلاً برای تشکیل جلسه معین شده منتها تا ۱۵ دقیقه بعد از ساعت معین در تالار جلسه حاضر شوند در صورتی که در آخر پانزده دقیقه اکثریت برای شروع مذاکره حاصل نشود مجلس را تعطیل می‌کند و غایبین بی‌اجازه معادل حقوق تمام روز جریمه می‌شوند و اسامی آنان در جلسه علنی بعد جداگانه اعلام می‌شود و در صورتی که عده کافی برای شروع مذاکره حاصل شده باشد غایبین در مقابل هر پانزده دقیقه معادل یک عشر حقوق روزانه جریمه می‌شوند اگر اشخاصی در موقع رأی غایب شوند معادل نصف حقوق روزانه جریمه می‌شوند و نام آنان نیز در جلسه بعد اعلام می‌شود ولی در هر حال مجموع جرائم متعلقه از حقوق روزانه تجازوز نخواهد کرد. اسامی همه آنها که به ترتیب فوق جریمه شده‌اند برای نشر به جراید یومیه داده خواهد شد.
نایب رئیس - البته این جلسه، جلسه ثانوی است و جلسه اول آقایانی که دیر تشریف آورده‌اند غایب محسوب خواهند شد این جلسه جلسه فوق‌العاده است و از جلسه آینده هم ساعت ۹ صبح زنگ زده خواهد شد. صورت غایبین جلسه قبل قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
غایبین با اجازه - آقایان: یوسف شکرایی - شکرالله صفوی - اورنگ - محمدتقی برومند - محمدرضا آصف - آرام بوداغیان - غلامرضا فولادوند - شهاب خسروانی - فتحعلی افشار - امیرقاسم فولادوند - محسن طاهری - سالار بهزادی - سلطانی - حسین مکی - محمود نریمان - دکتر بقایی - دکتر شایگان - پطرس آبکار
غایبین بی‌اجازه - آقایان: حسین خاکباز - محمود محمودی - دکتر مصباح‌زاده - خسرو قشقایی - ابوالقاسم امینی - ابوالفضل تولیت - حسن اکبر - غلامحسین ابتهاج - ابوالفضل حاذقی - ابوالحسن رضوی - جواد مسعودی.
دیر آمدگان بی‌اجازه - آقایان: محمد هراتی ۲ ساعت - سودآور ۲ ساعت - منصف سی دقیقه.
نایب رئیس - نسبت به صورت جلسه نظری؟ هست آقای فقیه‌زاده
فقیه‌زاده - عرضی که بنده داشتم از طرف مقام ریاست بیان شد بنده خواستم استدعا کنم که آیین‌نامه را به موقع اجرا بگذارند و استدعا دارم که ساعت زنگ جلسه بعد را تعیین بفرمایید که سر ساعت زنگ زده شود.
نایب رئیس - ساعت ۹ صبح زنگ زده خواهد شد. آقای ملک‌مدنی.
ملک‌مدنی - تصمیم هیئت رئیسه بسیار به جا است کاش زودتر این تصمیم را اتخاذ می‌کردند حالا هم امیدواریم این تصمیم هیئت رئیسه در آینده اجرا شود و بنده هم مراقبت می‌کنم که اگر تخلف شده باشد در جلسه علنی خواهم گفت اشخاصی هم که مسافرت می‌کنند جزو غایبین هستند در هر جلسه که نمی‌شود به آنها مرخصی داد الآن چند نفر را جزو غایبین با اجازه خواندند در صورتی که مسافرند باید کمیسیون عرایض و مرخصی را تصویب بکند (صحیح است) نه این که هر جلسه هیئت رئیس مرخصی بدهد یکی از علل تشنج مجلس این مطلب است بنده خواستم این را هم عرض کنم
در تأیید فرمایشات حضرتعالی این نکته را هم مورد توجه قرار بدهید که مجلس منظم باشد و هر کس سر ساعت حاضر نشد معلوم بشود بنده خودم در آن جلسه اول به علت این که در مسجد مجلس ختم یکی از خویشان آقای اعتبارالدوله بود در مجلس نبودم و غایب بودم باید خود بنده را جریمه کنند بنده اول خودم را می‌گویم که آقایان تردید نکنند اگر آیین‌نامه اجرا شود یعنی اگر چنانچه به طور تساوی و بدون تبعیض آیین‌نامه اجرا شود همه راضی خواهیم شد.
نایب رئیس - آقای معدل.
معدل - بنده نسبت به اظهارت آقای آزاد در جلسه گذشته طبق ماده ۹۰ عرایضی دارم اگر حالا موقعش است اجازه بفرمایید عرض کنم
نایب رئیس - آقای شوشتری
شوشتری - صورتی که قرائت شد راجع به غایبین جناب آقای ملک‌مدنی به طوری که می‌فرمایند در کمیسیون محاسبات اینها مطرح شده اشخاصی که غایب با اجازه محسوب شده‌اند همان‌هایی هستند که روی آیین‌نامه برای سال جاری ۲۰ روز و برای گذشته هم که گذشته تصویب شده و هیچ تخلفی نسبت به غایبین با اجازه نشده و کمیسیون وظیفه خودش را اجرا کرده و البته از آیین‌نامه‌ای که کمیسیون محاسبات موظف است به آن عمل کند ممکن نیست تخلف بشود
نایب رئیس - کسی که به کمیسیون محاسبات ایرادی ننمود که این فرمایشات را کردید. آقای صفایی
صفایی - به طوری که در صورت جلسه مفید است قرار بود روزهای سه‌شنبه هر هفته برای پاسخ سؤالات ضروری و فوری و لازمی است که باید مطرح شود.
نایب رئیس - فرمایش آقا مربوط به صورت جلسه نبود از طرفی جنابعالی هم از اشخاصی هستید که کمتر در مجلس تشریف می‌آورید و الا توجه می‌فرمودید که سه‌شنبه آینده را برای این کار تعیین کردیم نسبت به صورت مجلس نظری نیست؟ (اظهاری نشد) صورت مجلس تصویت شد.
۲ - بیانات قبل از دستور آقایان نریمان - شوشتری - جمال امامی.
نایب رئیس - با اجازه آقایان به نطق‌های قبل از دستور شروع می‌کنم آقای نریمان بفرمایید.
نریمان - اگر آقایان محترم به خاطر داشته باشند در زمان حکومت رزم‌آرا موقعی که مسأله متجاوز شناختن دولت چین در سازمان ملل متحد مطرح بود و در این باب از طرف سازمان مزبور تصمیم اتخاذ می‌شد من در اینجا در ضمن توضیحاتی که راجع به سؤال خودم در این باب از دولت وقت به عرض آقایان نمایندگان محترم رساندم عرض کردم که ملت ایران بی‌طرفی خود را می‌خواهد کاملاً حفظ کند و به هیچ وجه مایل نیست آلت دست این و آن واقع شود من آن وقت گفتم که ملت ایران با کسی سر جنگ و دعوا ندارد بلکه صمیمانه طالب و خواهان صلح می‌باشد - ملت ایران با کمال حسن نیت و صمیمیت می‌خواهد که صلح و صفای حقیقی و واقعی در میان ملل جهان حکومت کند تا ایرانی بتواند در پرتو صلح و آرامش با خیال راحت خرابی‌ها و خسارات مادی و معنوی را که پنجاه سال سیاست شوم استعماری و مخرب یک کمپانی خارجی در این کشور به بار آورده و مردم این مملکت را به روز سیاه نشانده است ترمیم و اصلاح نماید - ایران صمیمانه خواهان صلح است زیرا صلح در صورتی و موقعی در دنیا برقرار خواهد شد که عدالت و حقگزاری کامل در بین ملل جهان حکومت کند و در سایه یک چنین عدالت و حقگزاری حقیقی است که ملت ایران می‌خواهد به حق خود برسد و در میان ملل متمدن دنیا عضو مفید و سربلندی باشد اگر تشکیلاتی که ملل جهان بعد از دو فاجعه بزرگ و خونریزی‌های عظیم و قربانی دادن میلیون‌ها افراد بی‌گناه و از بین رفتن سرمایه‌های هنگفت به وجود آورده است بتواند عدالت اجتماعی را در میان ملل جهان تأمین کند و حق حاکمیت ملل ضعیف دستخوش مطامع و امیال دولت‌های قوی باشد اگر بعد از همه این فداکاری‌ها و قربانی‌هایی که به اسم تأمین حقوق بشر و استقرار عدالت بین‌المللی و صلح جهانی از طرف مردم جهان نثار گردید هنوز دولت‌های نسبتاً قوی به خود حق بدهند و خود را مجاز بدانند که منشور ملل متحد را زیر پا بگذارند و برای ادامه چپاول و یغمای سرمایه‌داران خود به کشتی‌های جنگی و نیروهای هوایی و زمینی خود توسل جویند و بخواهند یک ملتی را که با هزاران وسائل در اعماق بدبختی دچار کرده‌اند و با هزاران اشکالات مالی و اقتصادی و غیره دست به گریبان ساخته‌اند از رسیدن به حق خود باز دارند وقتی این تشکیلاتی که برای دلخوشی مردم گیتی به اسم دادگاه عدالت و دادگستری نام نهاده‌اند تحت نفوذ و اراده ملل قوی بر خلاف حق و عدالت و بدون داشتن هیچ گونه صلاحیت بر له اقویا نظر بدهند نه فقط اظهارنظر این سازمان به اندازه پشیزی ارزش نخواهد داشت (صحیح است) بلکه باید حقیقتاً گفت که عدالت بین‌المللی هنوز موضوع و مصداق نداشته و پایه‌های صلح جهانی بر روی آب قرار دارد.
ملی شدن صنعت نفت ایران گذشته از این که برای صلح جهان یک عامل بسیار مؤثری می‌باشد یک سنگ محک خوبی است که معلوم کند آیا الفاظ و کلمات فریبنده از قبیل حقوق بشر و عدالت بین‌المللی و دموکراسی و مساوات و بشر دوستی و نوع پروری مصداق خارجی و حقیقت باطنی دارد یا خیر.
پایه اساس ملی شدن صنعت نفت ایران همان حق مسلم و تصدیق شده‌ای است که ملل جهان برای بهره‌برداری و استفاده از منابع ثروت کشورهای خود دارند و منشور ملل متحد این حق مسلم ملل را تصدیق و تضمین کرده است.
آیا تمام تلاش و کوشش مذبوحانه که کمپانی سابق نفت و دولت بریتانیا برای جلوگیری از اعمال این حق مشروع ملت ایران می‌کند جز این است که کم‌ترین اعتباری برای این الفاظ و کلمات و منشورها و اعلامیه‌ها و حقوق بشر قائل نمی‌باشد آیا مردم صلح دوست و نوع پرور و بشر دوست دنیا خواهند نشست و خواهند گذاشت کارگر بدبخت ایرانی مثل گذشته با نان خالی بسازد و در آفتاب سوزان ۴۵ درجه خوزستان در زیر حصیر به مرگ تدریجی خود ادامه دهد تا لردهای انگلیسی با دلارها و ارزهای حاصله از فروش مواد نفتی ایران به زندگی مجلل و متمدن و قرین آسایش و سعادت خود ادامه بدهند.
آیا عدالت بین‌المللی که برای استقرار آن جوان‌های دنیا مرگ را به رایگان در آغوش گرفتند این است؟ اگر دنیای متمدن به یک چنین بی‌عدالتی و زور و قلدری می‌خواهد تن بدهد ملت ایران زیر بار آن نخواهد رفت به خواست خداوند تا یک نفر ایرانی زنده است چاه‌های نفت ایران دیگر به دست خارجی‌ها نخواهد افتاد و یک کمپانی غارتگر خارجی به رجان و مال و هستی مردم این کشور دیگر حکومت نخواهد کرد.
ملت ایران دیگر مقدرات خود را در دست‌های توانا و مصمم خود گرفته است و دیگر اجازه نخواهد داد که احیاناً افراد مزدوری با مقدراتش بازی کنند.
مخالفت که مجلس دوره پانزدهم با پشتیبانی و کمک باطنی با یک عده خیلی معدودی نمایندگان فداکار نسبت به قرارداد گس - گلشاییان عملاً از خود نشان داد تیری که از اسلحه مردی رشید و فداکار مسلمان به عمر مداخله کننده در امر انتخابات تهران خاتمه داد و صندوق‌هایی را که به دستور این مرد با آرا قلابی پر کرده بودن طعمه حریق قرار داد.
گلوله‌ای که فرزند رشید دیگر ایران به فرمان افکار عمومی ملت ایران به سوی رزم‌آرا رها کرد و این مردی را که ملت ایران محکوم به اعدام و فنا نموده بود از بین برداشت و نام خلیل طهماسبی را در تاریخ ایران در میان فداکار و شجاع‌ترین قهرمانان این کشور برای همیشه ثبت نموده جنبش و حرارتی که ملت ایران در تمام دوره شانزدهم تقنینیه از خود نشان داده و موفقیت‌هایی که در اثر بیداری و فشار افکار عمومی نصیب مردم ایران شده است تمام اینها آثار و علائم و مدارک و قوانین هستند که بدون تردید ثابت می‌کند که دوران فرمانفرمایی خداوندان نفت سپری شده است.
تمام اینها به طور غیر قابل تردیدی ثابت می‌نماید که دولت آقای دکتر مصدق مادام که در طریق خواسته‌ها و امیال و آروزهای ملت ایران قدم برمی‌دارد شکست نخوردنی خواهد بود و آن بیگانگانی که احیاناً روی سقوط این دولت حساب می‌کنند و کاخ آرزوهای خود را بنا کرده‌اند سخت در اشتباهند.
در تاریخ مشروطیت ایران دولت آقای دکتر مصدق تنها دولتی است که به تمام معنی از پشتیبانی ملت ایران برخوردار است و آنهایی که خیال می‌کنند با خورده‌گیری‌ها و ایرادجویی‌های خود می‌توانند این دولت را متزلزل نمایند راه غلط می‌پیمایند و خشم ملت ایران را به خود جلب می‌کنند جناب آقای دکتر مصدق باید با کمال شجاعت و از روی نهایت تدبیر و با خیالی فارغ موضوع ملی شدن صنعت نفت ایران را تا آخرین نقطه و مرحله به موقع اجرا بگذارند و مطمئن باشند که ملت ایران تا پای جان پشتیبان ایشان خواهد بود و از هر نوع فداکاری در این راه مضایقه نخواهد نمود و مجلس شورای ملی نیز به تبعیت از افکار عمومی و بنا به مصلحت کشور از دولت ایشان کمال تقویت را خواهد کرد و ضمناً انتظار دیگری که ملت ایران از آقای نخست‌وزیر محبوب خود دارد این است که دست‌های ناصالح را از کارهای عمومی کوتاه و در امور اداری اصلاحات ضروری و لازم را انجام دهند تا در نتیجه موضوع ملی شدن صنعت نفت بهتر و سریع‌تر خاتمه پیدا کند (صحیح است، احسنت)
نایب رئیس - آقای شوشتری
شوشتری - بسم الله الرحمن الرحیم. در زمان جاهلیت عرب‌هایی که آشنا با علم و دانش و فضل و فضیلت نبودند عادت کرده بودند به یک عادت عجیبی که رئیس اسلام هم آن عادت را از آن اعجوبگی در آورد به یک صورت اخلاقی و آن مسأله این ماه‌های حرام بود چرا این کار را عرب‌ها درست کردند؟ خود خواهی حس حسادت، حس بی‌علمی، حس بی‌دانشی، حس جنگجویی، اینها را به هم انداخته بود کار به جایی رسیده بود که این عرب از این بادیه از این چادر به آن چادر نمی‌توانست برود تمام زندگی‌شان مختل شده بود به طوری که ناچار شدند چهار ماه را ماه حرام قرار دادند که در این چهار ماه مردم بیچاره بتوانند بروند توی دهات‌شان سر کارشان کاسبی‌شان سر گاو و گوسفندشان زندگی بکنند وقتی که نور مقدس اسلام تابش کرد و شروع به اصلاح کرد و آن مفاسد اجتماعی را در هم ریخت برای زن‌ها احترام قائل شد برای تمام مردم آزادی تمام قائل شد مردم را توحید خواند آن وقت برای این چهار ماه هم چون این اعراب عادت کرده بودند یک مقررات اخلاقی و یک احکامی وضع کرد که آن مفاسدی که آنها عادت کرده بود در این ۴ ماه یعنی ماه‌های حرام اصلاح شوند.
اینها در طی این ماه‌ها وظایفی داشته باشند در این ماه‌ها تزکیه نفس بکنند، چه کنند، چه کنند متأسفانه تاریخ دارد تکرار می‌شود برای جنگ چویی برای مبارزه با اشخاص روی حس خودخواهی مردم را دعوت به جنگ می‌کنند احترامی هم برای هیچ کس قائل نیستند من در آن جلسه قبل که آقای دکتر مصدق تشریف آورده بودند در آن اطاق که آقای زاهدی بود و بعضی از وزرای‌شان بودند به ایشان عرض کردم آقا مردم را به جنگ دعوت کردن مردم را فحش دادن مردم را ناسزا گفتن و آن هم مردمی که بار روح وحدت کلمه همه راجع به ملی شدن نفت رأی دادند همه زحمت کشیدند این را به یک عده اختصاص دادن و دیگران را مورد حمله و افترا قراردادن بر ضرر ایران است این مطابق مصلحت سیاست نیست ممکن است هزارها عیب برای ما پیدا بکنید آقا کل یوم هو فی شأن هر روز یک سیاستی در دنیا است چرا ما باید یک چیزی را که تمام نمایندگان مجلسین تمام ملت ایران از مظالم اجانب از تعدی اجانب ناله می‌کردند به دست برادری و اتحاد که به مذلول‌المؤمنون اخوه ایرانی‌ها با برادری یک رأی دادند آن وقت یک عده‌ای می‌آیند جلو درب مجلس شورای ملی به نمایندگانی که حتی ۱۵ سال در محبس خوابیده‌اند توهین می‌کنند یا به مثل من پیرمردی که غیر از خدمت با سلام و غیر از خدمت به ایران و با فقر و مسکنت زندگی کرده‌ام امروز می‌آیند مرده باد زنده باید می‌کویند عرایضم را کردم دیدم به به عجب گفته‌ام ولی البته آنچه به جایی نرسد عرایض بنده است فرمود احساسات مردم را که نمی‌شود جلوگیری کرد این احساسات طبیعی است؟ این احساسات واقعی است؟ این معنی وقتی تأیید شد دیدم آن ورق پاره‌هایی که هویت آنها را بعد هم اگر آقایان خراسانی‌ها مرا منع نکنند یک روز آن پرونده‌های شهربانی آن بی‌عفتی‌ها را می‌آورم علنی می‌کنم آن وقت در میتینگی که در تجریش می‌دهند من و آقای جمال امامی و آقای عبدالقدیر آزاد و یا کسان دیگر را مورد حمله قرار می‌دهند آقا عامل نفتیم آقایان وکلا من پول خور نفتم؟ بعد از این روز یک روزی است. آن وقت هم یک آقازاده‌ای که هیچ وقت از او پسندیده نبود آقای حائری‌زاده به من می‌فرمایند که ما همیشه اقلیت بودیم و مورد احترام بودیم خودتان را اصلاح کنید آقا ما چه بدعتی در دین گذاردیم؟ آقا آن روزی که در دوره ۵ که به جدت تا امروز نگفته‌ام وقتی که نسبت به شما توهین کردند نسبت به آیت‌الله العظمی مرحوم مدرس قدس سره توهین کردند من اعتراض کردم این من بودم وقتی که مرحوم آیت‌الله مدرس در خواف بودند رفتم آنجا و زیارتش کردم و به این مزخرفات اعتنا نکردم و از جیب فقیرم ۱۸ ماه ماهی سی تومان دادم آن روز احساسات ملی بود؟ احساسات تصنعی بود؟ والله امروز آقای نریمان به من نصیحت کرد امروز می‌خواستم با زره بیایم بفهمانم که من همان هستم که در کابینه آقای دکتر مصدق در برنامه‌شان گفتم که زره من پشت ندارد من پسر علی بن ابی طالبم به چربی خیانت. به پیه رشوه، به دزدی، تعدی به ناموس مردم عادت نکرده‌ام والله قطره خونم ریخته می‌شود و این عوام فریبی را پاره می‌کنم ولی چون یک نفر از آمریکا آمده یعنی می‌خواهد امروز بیاید و سیاست مملکت باریک است (صحیح است) و همه علاقه داریم که استیفای منافع خودمان را بکنیم (صحیح است) همه علاقه داریم که دست سیاست اجنبی از مملکت ما قطع شود (صحیح است) همه علاقه داریم مملکت ایران با وحدت کلمه با برادری بعضی حرف‌ها را نمی‌گویم جناب آقای دکتر مصدق آقای زاهدی، سر لشگر، تیمسار فضل‌الله من کجا در امور مملکت اخلال کرده‌ام کجا وکلا اخلال کرده‌اند اخلال را آنها می‌کنند که خودشان را به جبهه ملی چسبانده‌اند و در تمام ادارات انفاذ کلمه می‌کنند (صحیح است) در تمام ادارات مأمور تعیین می‌کنند پول می‌گیرند دزدی می‌کنند استفاده می‌کنند ما اخلالگریم؟ خدا لعنت کند اخلالگر را (حائری‌زاده - آنها را معرفی بفرمایید) می‌گویم دستت را می‌گیرم می‌برم نشان می‌دهم توصیه‌ها را این وزیر خوب است اینجا نشسته است پریروز رفتم پیش وارسته تو سرش زد که هی توصیه چی چی مگر چه چیز شده نفت مال ملت ایران است (صحیح است) نفت مورد توجه عموم وکلا است (صحیح است)
این که حربه گرفته شده هی زده می‌شود از کجا آقا کاغذهای مارکدار شرکت نفت را آن شخص مرموز بر نداشته باشد انگلیسی تویش نوشته باشد چرا تمام صورت را در نمی‌آورند آن روزی که گفتم شخص علی هیئت بیاید بگوید برای این بود چون من در زمان مرحوم رضا شاه مأموریتی داشتم رفتم به آذربایجان هیچ کس انتظار نمی‌برد والله علی هیئت از من می‌ترسید (جمال امامی - حالا هم می‌ترسد) از من هیچ کس نباید بترسد همه باید از خدا بترسیدند و بس خدا، خدا، خدا غیر خدا موجود قابل وجود نیست (صحیح است) این حرف‌ها چیست می‌زنید خدا، خدا، رفتم در آذربایجان با او مشورت کردم راجع به موقوفات آستانه صوفیان ولیوان علیا هیئت تعجب کرد گفت شوشتری تو هم مأموری که آمدی اینجا گفتم بلی من مأموری هستم که باید حق را عمل بکنم ولی اگر به من بگویند که برو سر فلان آدم را بیاور من نمی‌کنم چون سر ببر نیستم من اولاد روحانیم من اولاد رشید اسلامم باید آنچه را که جدم دستور داده و قرآن دستور داده من به او عمل کنم (فرامرزی - لایحب الله الجهر بالسوء) گوش کن آقا من مثل دیگران نیستم من در کابینه رزم‌آرا دیدید که رأی ندادم در رأی اعتمادی که خواست رأی ندادم ولی آنهایی که با او همراه بودند در هر کار با او بودند امروز مرا آلوده می‌کنند به این که من نفت خورم و پول از شرکت نفت می‌گیرم این شرافت من شرافت دودمان من جدامی من سید مجاهد در قفقاز جنگیده جد پدری من سید نعمت‌الله جزایری است فامیل من بزرگ‌ترین فامیل اسلام است آن وقت می‌روند در میتینگ می‌گویند من نفت خوردم ای رویتان سیاه‌ای مسلمان مجاهد به تو اسلام این طور دستور داده؟ لاتقو لو المن القی الیکم السلام لست مومنا کجا اسلام افترا را دستور داده؟ کجا دین اسلام گفته است عوام فریبی و مردم گول زنی بکنید، گفتیم نفت مال ایران است مال ملت ایران است ما همه رأی دادیم النهایه ما ایران را سرمایه قمار یک قمار باز قرار ندادیم که برود جلو یک دفعه ایران را بر باد دهد من در موقعش می‌گویم چون فعلاً مهمانی به مملکت ما آمده امیدوارم روح مقدس ایرانیت امیدورام ذات پروردگار در آمدن این مسافر طوری بکند که این تشنج از بین ملت ایران و دنیا برداشته شود (انشاالله) ولی اگر آقایان این روش باشد به خدا با لباس لخت با قرآن به سرگذاردن می‌آیم اینجا مطالب را می‌ریزم بیرون و خود را فدا می‌کنم وقتی خود را فدا کردم وکالت چیست وکالت دون شأن من است الآن بروید اوشان ببینید تمام محترمین گرگان نشسته‌اند که چرا از وکالت گرگان نفی نمی‌کنی ۵۳ نفر در آنجا نشسته‌اند من نه پول می‌گیرم خدا باید به من بدهد بشر لایق نیست به من چیزی بدهد آقای امیرتیمور کلالی من ۹ ساله در شهر شما بودم آیا شنیدی من از کسی چیزی بگیرم (امیرتیمور کلالی - نه خیر آقای شوشتری شما منزه هستید) چرا باید نسبت بدهید که من از نفت پول می‌گیرم (فرامرزی - کی گفته؟) گوش کن آقا توی میتینگ تجریش (فرامرزی - اینجا که میتینگ نیست به مجلس چه مربوط است) گوش کنید این مردم تهران آنهایی که موی سرم را برای شفا می‌بردند اینها به من فحش نمی‌دادند محرک دارد و الا آقا جان من زندگانی خیامی دارم تو خودت آمدی دیدی ۱۵ تا شعر فردوسی توی خانه‌ام برایت خواندم تعجب کردی بالله تاریخ اسرار خراسان را دارم می‌نویسم این تاریخ‌های مجعولی که آقایان نوشته‌اند به نام خودشان تمام را مفتضح می‌کنم به من عامل اجنبی می‌گویند؟ امروز آمدم با تمام معنی و ادت این عرایض را کردم آقایان در عمل‌تان تجدیدنظر بکنید و الا خواهید دید و تصدیق خواهید کرد که یک تنه همه را شکست خواهم داد.
صفایی - همیشه حقیقت به باطل غلبه می‌کند آقای شوشتری
نایب رئیس - آقای جمال امامی
جمال امامی - عرض کنم که بنده از آقای مهدوی تشکر می‌کنم که نوبت نطق خودشان را به بنده مرحمت کردند ایشان یک موضوعی را می‌خواستند به مجلس تذکر بدهند خواهش می‌کنم آخر بیانات بنده یادآوری بفرمایید که بنده از طرف جنابعالی به مجلس شورای ملی تذکر بدهم قبلاً عرض کنم که در جلسه گذشته در بیاناتی که بنده کرده‌ام بعضی‌ها سوء تعبیر کرده‌اند و خیال کرده‌اند که بنده قصد اعتراض یا تعرض نسبت به جناب آقای معدل داشتم بنده خواستم نظرم را روشن بکنم قصد تعرض به ایشان نداشتم می‌گویند اگر بینی که نابینا و چاه است اگر خاموش بنشینی گناه است امروز روزی است که اگر گفتنی‌ها گفته نشود ممکن است فردا گناه تلقی بشود (صحیح است) و مقصر باشیم در مقابل وجدان‌مان در پیشگاه مملکت‌مان و پیشگاه ملت‌مان و پیشگاه خدا (آقای
فرامرزی با یکی دیگر از آقایان مشغول مذاکره بودند) آقای فرامرزی تفسیر می‌فرمایید عرایض من را؟ (فرامرزی - نه خیر چیزی مرقوم فرمودند جواب دادم) حالا که آمده‌ام اینجا ایستاده‌ام می‌بینم که تکلیف بسیار شاقی به عهده گرفته‌ام چون از یک طرف نمی‌خواهم تمام گفتنی‌ها را بگویم و نمی‌خواهم پرده از روی تمام اسرار بردارم چون به نفع مملکت نیست (صحیح است) از طرف دیگر هم بالاجبار باید گفتنی‌ها گفته شود که هم مجلس شورای ملی و هم ملت ایران متنبه بشود تلفیق این دو موضوع با هم خیلی مشکل است از عهده بنده خارج است بنده کاری ندارم که جریان نفت چی بود و چه می‌خواستند و چه شد (آزاد - بگویید آقا چرا نمی‌گویید) نه حالا موقعش نیست قربان آقای آزاد بین خادم و خائن چه تفاوتی هست خادم آن است که دندان روی جگر بگذارد و مصالح کشور را در نظر بگیرد (صحیح است) و همه گفتنی‌ها را نگوید گو این که به ضرر خودش باشد خاطرتان می‌آید یک روزی در دوره ۱۳ آمدند مرحوم فروغی را اینجا سنگ زدند و این مرد لب نگشود حرفی نزد تا بعد فهمیدند علت چه بود (اسلامی - دستوری بود) عرض کنم که همه گفتنی‌ها نباید گفت وقتی که آدم تشخیص داد به مصلحت کشور نیست و به موضوعی که در بین داریم ممکن است لطمه بخورد نباید گفت حالا جریان ملی شدن نفت هر چه بود بود عجالتاًَ من وارد آن بحث نمی‌شود که چه می‌خواستند چه منظور بود چه کردیم بنده تا اعلان ملیت نفت با آقایان موافق بودم به دلیل این که طرحش را خودم دادم ولی در موقع اجرای قانون نفت بنده با آقایان موافق نبودم به دلیل این که هم به آن ۹ ماده رأی ندادم هم اعتراض کردم برای این که آقا یک وقتی ملت احساسات دارد باید داشته باشد و مستحسن است ولی زمامدار احساسات نباید داشته باشد زمامدار باید مصالح مملت را در نظر بگیرد بدبختانه آقای فرامرزی هیچ وقت تقریباً مصالح با حق در یک ردیف در نمی‌آید حالا عرض می‌کنم چرا (صفایی - مصالح با احساسات؟) مصالح با حق حالا عرض می‌کنم چرا مصالح با حق در یک راه نمی‌رود حق یک چیزی است مصالح یک چیزی است شما دارید توی خیابان می‌روید دو تا دزد گردن کلفت یقه‌ات را می‌گیرند که عینکت را به من بده اگر ندهی جانت در خطر است و اگر بدهی جانت خلاص می‌شود و حال آن که حقیقت این است که عینک را ندهی ولی به مقتضای مصالح حقت را می‌دهی جانت را خلاص می‌کنی به این دلیل مصالح و حق همیشه با هم توأم نیست (صحیح است) (حائری‌زاده - هم جان ما را می‌گیرند هم عینک‌مان را) (آقای فرامرزی اجازه خواست) آقای فرامرزی اعتراض دارید به عرایض بنده؟
نایب رئیس - بین‌الاثنین حرف نزنید آقا (فرامرزی - سؤال می‌کنند باید جواب داد)
جمال امامی - زمامدار اگر بنا بود که همیشه حرفش را به کرسی بنشاند این را هر فردی می‌تواند تشخیص بدهد حق چیست ناحق چیست زمامدار آن است که مصلحت جامعه‌ای را به عهده گرفته آن را تشخیص بدهد و اعمال بکند عرض کردم جامعه حق دارد احساسات داشته باشد ما آمدیم نفت را ملی کردیم خلاصه‌اش برای چه؟ برای این که یک عایدات بیشتر نصیب این کشور بشود برای این که این ملت از این فقر و مسکنت خلاص بشود (اسلامی - تنها عایدات نبود) آن طولانی می‌شود اگر وارد آن مرحله بشوم عرایض گفتنی زیاد است عرض کنم که فرض بفرمایید تنها عایدات نبود راست است خود بنده هم وقتی که طرح را دادم به آن منظوری که آقا می‌فرمایید ناظر بودم ما می‌گوییم که می‌خواهیم دست عمال اجانب را از سیاست این مملکت کوتاه کنیم یک قسمت از منظورتان هم این بود (صحیح است) حالا من از شماها انصاف می‌خواهم تاکنون شنیده‌اید یک ایرانی بگوید من طرفدار انگلیس هستم اگر شنیده این به من بگویید معاذالله ممکن نیست یک ایرانی بگوید من می‌خواهم ایران مستعمره انگلیس بشود (فرامرزی - گفتنش را نشنیده‌ایم اما کردنش را دیده‌ایم) (حائری‌زاده - عملش را دیده‌ایم) کردنش را شما دیدید من ندیدم عرض کنم آقای فرامرزی ... عرض کنم که آقای رئیس می‌فرمایند که بین‌الاثنین صحبت نکنیم ولی ایشان بی‌لطفی می‌فرمایند.
نایب رئیس - آقا فرمایشات‌تان را بفرمایید اداره مجلس با بنده است.
جمال امامی - حالا ما به فرض این که شرکت نفت عمالی در این مملکت دارد که اخلال می‌کنند یک قسمت از اعمال ما هم مربوط به این فرض است گفتیم نفت را ملی کنیم دست اینها را کوتاه کنیم ولی الآن این هیاهو را می‌کنیم از طرف دیگر یک عده عمال اجنبی دیگر که خودش اقرار می‌کند که من عمال آن اجنبی هستم پول از آن اجنبی می‌گیرم کاغذ هم می‌گیرم شعارم شعار او است پولم پول او است گفته‌ام گفته او است و نتیجه هم آن است که ایران مستعمره آن اجنبی شود (صحیح است) این را آزاد گذاشته‌اید اگر ما خواستیم ایادی اجنبی را از ایران قطع کنیم راهش این است؟ نه. حالا برگردم به سر مطلب‌مان عرض کردم که مصلحت و حق همیشه با هم توأم نیست زمامدار باید مصالح جامعه را در نظر بگیرد الآن راهی را که ما انتخاب کرده‌ایم هر روز فاصله بین ما و بلوک غربی را زیادتر می‌کند نتیجه آن چیست؟ نتیجه آن آن است که ما در دامان بلوک شرقی می‌افتیم ما این را می‌خواهیم آقا؟ گوش رادیوی مسکو وقتی که می‌گوید که ما جلو ۳۰ میلیون مسلمان را نمی‌توانیم بگیریم که سرازیر نشود برای جهاد این را یک قدری تأمل بفرمایید تعمق بفرمایید و در هر صورت ما آمدیم زیر ابرویش را برداریم چشمش را کور می‌کنیم حکایت آن طبیب است که مباهات کرد من سنگ کلیه بزرگی را در آوردم گفتند مریض چه شد گفت او مرد این اهمیت ندارد آقا سنگ کلیه عجیبی بود در آوردم این عمل ما آن طور نباشد خدای نکرده در هر صورت هر چه شده شده ما مایل نبودیم کار را به دیوان دادگستری لاهه بکشانند بدبختانه در آنجا محکوم هم شدیم اعتراض هم به آن رأی دادیم ولی تصدیق می‌کنید به آنجا نمی‌رسید بهتر بود (فرامرزی - حکم در اصل قضیه نداده) می‌دانم آن رأیی که داده به ضرر ما است (فرامرزی - صحیح نیست آن رأی) عرض کردم بنده با طرز اجرایی دولت آقای دکتر مصدق موافق نبودم برای این که می‌دیدم چه عواقب وخیمی خواهد داشت برای ما ولی امیدوارم حالا که نماینده رئیس جمهوری امریکا را پذیرفته‌اند کاری بکنند که سر و ته قضیه را به هم بیاورند که خدای نکرده نماینده رئیس جمهوری امریکا از اینجا ناراضی بر نگردد از آقای دکتر مصدق و دولت ایشان توقع این را دارم که اولاً در جریان مذاکراتی که با آقای هریمن می‌کنند مجلس را همیشه آگاه کنند (صحیح است) ثانیاً چون بنده با همه این حرف‌هایی که زده می‌شود باز برای آقای دکتر مصدق بیشتر حسن نیت و حسن تشخیص قائلم تا نسبت به بعضی از رفقای ایشان امیدوارم آقای دکتر مصدق این قضیه را خودش در دست بگیرد و با این شخصی که می‌آید قضیه را حل بکند نگذارد که اطرافیان ایشان زیاد دخالت کنند (پیراسته - تمام شکایت از اطرافیان ایشان است از خود ایشان کسی شکایتی ندارد) خود ایشان شخصاً و رأساً دخالت بکنند و از مذاکراتی که می‌شود مجلس را آگاه کنند چون آقا شما که نشسته‌اید اینجا مسئولیت تمام امور دکتر مصدق را به عهده دارید نمی‌توانید فردا شانه خالی کنید چون در تمام مراحل به او رأی داده‌اید بنابراین حق دارید از دکتر مصدق بخواهید که شما را از جریان امور آگاه کند فردا اگر خدای نکرده آتش زبانه کشید می‌دانید چه جواب بدهید؟ اگر این کار را نکنید به تکلیف نمایندگی خودتان عمل نکرده‌اید و وجدان‌تان راحت نخواهد بود.
نایب رئیس - جناب آقای امامی دو دقیقه دیگر بیشتر از وقت‌تان نمانده
جمال امامی - بنده عرضی ندارم آقای مهدوی مرقوم فرموده‌اند که تذکر مرا فراموش نکنید عرض کنم که ایشان می‌خواستند راجع به امتداد راه آهن آذربایجان و خراسان که تلگرافاتی رسیده و طرحی هم از طرف نمایندگان داده شده است بذل توجه بیشتری بشود (صحیح است) هم از طرف مجلس و هم از طرف دولت این را بنده هم به نوبه خودم تقاضا می‌کنم که انجام بفرمایید در هر صورت در خاتمه عرایضم باز تکرار می‌کنم که استدعا می‌کنم از آقای دکتر مصدق که بدون اجازه مجلس تصمیمی نگیرند.
۳ - بیانات آقایان معدل و آزاد طبق ماده ۹۰ و آقای پیراسته طبق ماده ۸۰ آیین‌نامه.
فرامرزی - جناب آقای رئیس اجازه بفرمایید بنده چند کلمه توضیحاتی بدهم.
نایب رئیس - آقای فرامرزی توجه بفرمایید اشاره به حکم دیوان داوری لاهه فرمودند این قسمت باید توجه شود که حکمی که دیوان داوری لاهه صادر کرده بر خلاف قوانین حقوقی دنیا است (صحیح است) و به هیچ وجه مورد توجه ملت ایران نیست. با اجازه آقایان وارد دستور می‌شویم آقای معدل فرمایشی دارید.
معدل - به بنده توهین شده است اجازه بفرمایید توضیح عرض کنم.
نایب رئیس - به شما توهین نشده است.
معدل - در جلسه قبل آقای آزاد ضمن بیانات‌شان راجع به بنده صحبت کردند اجازه بفرمایید
آزاد - من که صحبتی نکردم اگر اجازه می‌دهید من اول حرف‌هایم را بزنم بعد ایشان بیایند به عنوان ماده ۹۰ صحبت کنند
نایب رئیس - آقای معدل صرف‌نظر بفرمایید اجازه بدهید وارد دستور شویم مجلس را متشنج نکنید.
معدل - مطمئن باشید که من عرایضی نخواهم کرد که ایجاد تشنج بکند.
آزاد - آقای امامی اجازه بدهید من بیایم صحبت بکنم آن وقت ایشان ببینید مطابق ماده ۹۰ حرف بزنند
معدل - وکیل وقتی محترم است که حیثیت داشته باشد
نایب رئیس - انشاالله همه آقایان حیثیت دارند بفرمایید آقای معدل
معدل - در جلسه اسبق وقتی بنده از
پشت تریبون آمدم پایین اظهاری شد به جلسه سابق حقیقتش این است که من متوجه بیان نشدم دیروز یکی از دوستانم روزنامه مربوط به جناب آقای آزاد را به من دادند که در آن شرحی نوشته بودند.
آزاد - ایشان راجع به روزنامه به عنوان ماده ۹۰ صحبت می‌کنند.
معدل - الآن هم آمدم صورت جلسه را به دستم دادند آن اظهاری که فرموده بودند و من نشنیده بودم در صورت مجلس بود آقای آزاد من هم مثل شما هستم من به شما ادب می‌کنم (آزاد - من چه گفتم من گفتم قتل محمد مسعود را بگویم موضوع گربه است و چوب) من به شما احترام می‌کنم خواندم دیدم که راجع به قتل محمد مسعود از من سؤال کرده‌اند بنده از سال ۱۳۱۱ ساکن این اطاقم یک دوره پانزده را نبودم با شما و یک عده‌ای مثل شما حشر و نشر داشتم من نسبت به نمایندگان جز ادب و احترام چیز دیگری نداشتم اگر کسی از من خلاف ادبی دیده است خودش من را تنبیه کند این مرد آزاد را هم یک آدم آزادی خواه که زجر دیده و شکنجه و ستم کشیده می‌شناسم هیچ حساب خورده‌ای هم در زندگی با او ندارم می‌دانم که به او اشتباه کرده‌اند و وادار کرده‌اند که به من حمله کند ولی نه این است که این مطلب به بنده بچسبد که من دفاع بکنم ولی یک چیز است و کسی که به او نسبتی بدهند و از آن دفاع نکند معنی ندارد وکیل باید صاحب حیثیت باشد تا بتواند از موکلینش و از حقش دفاع کند (صحیح است) بنده در مجلس می‌بایستی در معرض سیاست باشم اینجا جای سیاست است اینجا کار دیگری ما نداریم ما همه با هم دوست و رفیق هستیم گاهی دسته دیگر آن طرف قضیه واقع می‌شویم ولی اگر همان طور که آقای شوشتری گفتند اگر بنا شود که هر کس برای اظهارنظرش در معرض اتهام و افترا واقع بشود سنگ روی سنگ قرار نمی‌گیرد آقای آزاد شما چندی قبل جزء جبهه ملی بودید آن روز بنده آدم خوبی بودم شما به هر جهتی (من چون نظر توهین ندارم) با آنها به هم زدید من باید پا شوم بروم در خانه آنها را بکوبم و بگویم چون آقای آزاد با شما به هم زدند من دیگر از امروز با شما نیستم و اگر چنین کاری نکردم باید بگویید که محمد مسعود را تو کشتی محمد مسعود همکارم بود توی روزنامه‌اش به من حمله کرده بود به اصطلاح اختلاف مال داشتیم، بنده بهترین دوست محمد مسعود هستم و من نمی‌آیم آقای آزاد را در این موقع به قول رفقا یک شکستی در قطار بیندازم و از این حیث ایجاد یک تفرقه این بکنم شما سن‌تان از من بیشتر است صدمه خوردید زجر کشیدید من از خداوند برای همه ملت ایران سعادت و انصاف می‌خواهم و برای آنها هم که بیماری روحی دارند شفای عاجل می‌خواهم
آزاد - بنده اخطار دارم حرف بنده تحریف شده است دو سه دقیقه اجازه بدهید (به طرف تریبون آمدند)
نایب رئیس - آقای آزاد اجازه بگیرید بعد تشریف بیاورید
آزاد - حالا اجازه می‌گیرم، اجازه دادید؟
نایب رئیس - بفرمایید سر جای‌تان اجازه می‌دهم به آقا استدعا می‌کنم از همانجا سرجای‌تان بیانات‌تان را بفرمایید
آزاد - بنده پنج دقیقه بیشتر صحبت نمی‌کنم و این فرقی نمی‌کند همان عرایضی را که می‌خواهم آنجا عرض کنم اینجا عرض می‌کنم.
نایب رئیس - بفرمایید
آزاد - بنده خیلی تعجب می‌کنم که از طرف بعضی از آقایان نمایندگان مجلس به نمایندگان دیگر هی توصیه می‌کنند که در این موقع شما اختلافات را کنار بگذارید و با هم همکاری کنید ولی از صبح تا شام هی می‌آیند نیش می‌زنند و هی هل من مبارز می‌طلبند وقتی که هل من مبارز طلبیدند آدم که پا می‌شود جواب اینها را بدهد می‌گویند آقا شما تشنج ایجاد می‌کنید ملاحظه فرمودید که پریروز آقای حائری‌زاده آمدند اینجا یک نیش‌هایی زدند و حالا آقای معدل آمد یک نیش‌هایی زد خیلی من تعجب دارم یک عده اشخاص که پرونده‌شان سیاه است در این مملکت یک عده اشخاصی که مدرس را کشته‌اند در قضایای سیاسی یک عده اشخاصی که توصیه سفارت انگلیس در پرونده استخدامی آنها موجود است اینها می‌آیند نیش می‌زنند وقتی که آدم می‌آید اینجا صحبت بکند پا می‌شوند اینجا قل اعوذ برب الناس می‌خوانند آقای معدل من هزار تا نامه خطی دارم، نامه چاپی دارم که نوشته‌اند شما در قتل محمد مسعود شریک بودید من یک کلمه آنها را نگفتم الآن آنها توی خانه من است ولی شما هی می‌آیید اینجا نیش می‌زنید (معدل - من به شما جز احترام چه گفتم) شما مطالبی که اینجا می‌آیید می‌گویید نمی‌فهمید که چه می‌گویید وقتی که می‌روید می‌فهمید که به زمین و آسمان نیش زده‌اید، بعد که می‌روید به خانه می‌فهمید پرونده جنابعالی در خانه من است اجازه می‌دهید می‌آوردم اینجا می‌خوانم.
نایب رئیس - وارد دستور می‌شویم
پیراسته - اخطار نظامنامه‌ای دارم. طبق ماده ۸۰
نایب رئیس - بفرمایید
پیراسته - با اعتمادی که بنده دارم که مجلس شورای ملی توجه به حال قضات داشته است طرحی هم تقدیم شد که لایحه افزایش حقوق قضات در دستور قرار بگیرد ۳۶ نفر هم امضا کرده‌اند از جمله خود جناب آقای نایب رئیس معهذا من نمی‌فهمم که چرا جناب آقای وزیر دادگستری نمی‌خواهند بیایند اینجا و تقاضا بکنند که این در دستور قرار بگیرد مثل این است که اصرار دارند قضات بیشتر گرسنه باشند (معاون نخست‌وزیر - در مجلس هستند) حالا اگر تشریف دارند خودشان بیایند این تقاضا را بکنند برای این که همیشه وزرا می‌آیند به سراغ وکلا که شما بیایید لوایح ما را بگذرانید حالا وکلا می‌روند دنبال آقای وزیر دادگستری که آقا این لایحه‌ای را که شما آورده‌اید و معتقدید تصویب شود بیایید این را تصوب بکنیم من می‌خواستم تقاضا کنم از جناب آقای رئیس که اگر دولت نمی‌خواهم توجه به حال قضات داشته باشد بنده عقیده دارم خود مجلس آقایانی که امضا کرده‌اند این را در دستور قرار بدهند استدعا می‌کنم این را خودتان توجه بکنید.
نایب رئیس - اخطار آقای پیراسته اینجا وارد نبود برای این که دستوری هست که طبق آیین‌نامه معین شده و مطابق آن دستوری کار می‌کند آقای معاون نخست‌وزیر فرمایشی دارید.
معاون نخست‌وزیر - می‌خواستم عرض کنم که آقای وزیر دادگستری همیشه حاضرند.
نایب رئیس - مذاکره در پیشنهادات راجع به اوراق شرکت سابق نفت است پیشنهاد آقای کشاورزصدر قرائت می‌شود مخالف و موافق صحبت کرده‌اند و اعلام رأی هم شده حالا قرائت می‌شود و رأی می‌گیرم
(به شرح زیر خوانده شد)
پیشنهاد می‌کنم نمایندگان منتخب از کمیسیون دادگستری نفت نظارت داشته باشند نه این که در رسیدگی مداخله داشته باشند کشاورزصدر
تیمورتاش - آقا این اصلاً تحصیل حاصل است.
اسلامی - بنده پیشنهادی داده‌ام که مقدم است
نایب رئیس - آقای اسلامی پیشنهاد مسکوت ماندن را فرموده‌اند هر جلسه آقا یک چنین پیشنهادی کرده‌اید و با این که بر خلاف آیین‌نامه می‌دهید اجازه گرفته صحبت می‌کنید و بعد پس می‌گیرد.
اسلامی - نه آقا این یک چیز تازه این است
نایب رئیس - هر جلسه یک چنین پیشنهادی می‌دهید و بعد پس می‌گیرید و می‌فرمایید یک چیز تازه هست اصلاً پیشنهاد سکوت قبل از بحث در اصل موضوع است و حالا دیگر موردی ندارد پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود.
(به شرح زیر خوانده شد)
پیشنهاد می‌کنم دولت مکلف است دادگاه‌های بدایت و استیناف مخصوص کیفر همکاری نامشروع با اجانب و خیانت به کشور مرکب از قضات عالی مقام تشکیل و کار این دادگاه‌ها صرفاً رسیدگی به اتهام جرائم همکاری با بیگانگان خائنین به کشور خواهد بود. مهدی ارباب (چند نفر از نمایندگان - خودشان هم در مجلس نیستند)
نایب رئیس - با تصویب آن پیشنهاد قبلی این پیشنهاد وارد هم نیست یک پیشنهاد دیگر قرائت می‌شود
(به شرح زیر خوانده شد)
پیشنهاد می‌کنم کلیه پرونده‌ها نزد دادستان مربوطه فرستاده شود تا در تحت‌نظر دادستان کل مورد تعقیب و رسیدگی قرار گیرد - جواد عامری
نمایندگان - تشریف ندارند
نایب رئیس - پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود
(به شرح زیر خوانده شد)
پیشنهاد می‌کنم دادگاه عالی مرکب از سه نفر رؤسای شعب دیوان کشور با انتخاب هیئت عمومی دیوان مزبور معین بشود که فوری با نظارت شخص دادستان دیوان کشور رسیدگی و نتیجه را به مجلس شورای ملی و سنا گزارش دهند و هر کس در این اتهام قابل تعقیب تشخیص شد بلادرنگ تا خاتمه محاکمه و تعیین کیفر در باز داشت خواهد بود. کشاورزصدر.
نایب رئیس - با تصویب آن پیشنهاد قبلی پیشنهاد ایشان وارد نیست و خودشان هم نیستند.
اردلان - آقای عامری تشریف آوردند.
نایب رئیس - پیشنهاد آقای عامری مجدداً قرائت می‌شود.
(به شرح زیر خوانده شد)
پیشنهاد می‌کنم کلیه پرونده‌ها نزد دادستان مربوطه فرستاده شود تا در تحت‌نظر دادستان کل مورد تعقیب و رسیدگی قرار گیرد - جواد عامری
نایب رئیس - جناب آقای عامری توجه بفرمایید بعد تشریف بیاورید این پیشنهاد آقا با آن پیشنهادی که به تصویب رسیده مغایرت دارد از این جهت وارد نیست و بر خلاف آیین‌نامه است.
نایب رئیس - یک پیشنهاد دیگر قرائت می‌شود
(به شرح زیر خوانده شد)
پیشنهاد می‌کنم در ماده واحده این عبارت اضافه شود اسناد و مدارکی که اخیراً از قسمت‌های مختلف شرکت سابق نفت. دکتر کاسمی
نایب رئیس - آقای دکتر کاسمی پیشنهاد شما وارد نیست
دکتر کاسمی - چون در ماده واحده اول پیشنهاد شده بود، نوشته شده بود اسناد و مدارکی که در قضیه اخیر مبهم بوده این پیشنهاد را کردم که واضح نوشته بشود در قسمت‌های مختلف شرکت نفت حالا آن ماده واحده را بخوانند اگر نظر بنده تأمین می‌شود با این پیشنهادی که به تصویب رسیده پس می‌گیرم.
نایب رئیس - ماده واحده قرائت می‌شود
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده واحده - اسناد و مدارکی که از شرکت سابق نفت به دست آمده است باید کلیه در اختیار کمیسیون منتخب از طرف آقای نخست‌وزیر مرکب از دادستان کل و شش نفر از نمایندگان مجلس قرار گیرد و دادستان کل مکلف است ظرف یک ماه با حضور هیئت مزبور به اسناد مکشوفه مراجعه و آنچه منطبق منطبق با قانون مجازات عمومی است به وسیله دادیاران دیوان کشور که در این مورد کلیه اختیارات قضات تحقیق را داردند به محاکم عمومی مراجعه نماید و آنچه جرم نیست دلیل ارتباط نامشروع ایرانیان با شرکت سابق نفت است به وسیله وزیر دادگستری در جلسه علنی مجلس شورای ملی اعلام خواهد شد
دکتر کاسمی - این چون در خود ماده واحده هست بنده پس می‌گیرم.
نایب رئیس - یک پیشنهاد دیگر قرائت می‌شود.
(به شرح زیر خوانده شد)
پیشنهاد می‌کنم از طرف دادرسی ارتش هم یک نفر در کمیسیون باشد آزاد.
آزاد - پس گرفتم.
نایب رئیس - پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود
(به شرح زیر قرائت شد)
بنده پیشنهاد می‌کنم تا نتیچه رسیدگی نهایی این پرونده‌ها معلوم نشود از افشا نام اشخاص خودداری بشود - سعید مهدوی
سعید مهدوی - بنده در جلسه اسبق توضیحاتم را داده‌ام حالا پس می‌گیرم
صفایی - قانوناً نباید افشا بشود.
نایب رئیس - یک پیشنهاد دیگر قرائت می‌شود
(به شرح زیر خوانده شد)
پیشنهاد می‌کنم ماده واحده به صورت زیر اصلاح شود: دادستان کل کشور مکلف است فوراً کلیه اوراق و اسنادی که از شرکت سابق نفت به دست آمده شخصاً لاک و مهر نماید و در محل محفوظی نگهداری شود و بلافاصله کمیسیونی مرکب از سه نفر از قضات دیوان کشور به رأی مخفی انتخاب می‌شوند به اوراق مزبور حداکثر ظرف دو ماه رسیدگی نماید و آنچه منطبق با قانون مجازات عمومی است در دادگاه فوق‌العاده مرکب از پنچ نفر که از بین کلیه قضات هیئت عمومی دیوان کشور انتخاب می‌نماید رسیدگی به عمل خواهد آمد و آنچه جرم نیست ولی دلیل ارتباط اشخاص با شرکت سابق نفت است در جلسه علنی مجلس شورای ملی رسیدگی و به وسیله وزیر دادگستر اعلام خواهد شد - پیراسته
پیراسته - چون نظر بنده در ماده واحده تأمین شده پس می‌گیرم
نایب رئیس - پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود.
(به شرح زیر خوانده شد)
پیشنهاد می‌کنم از شعب شش گانه مجلس ۶ نفر انتخاب شود که راجع به این اسناد رسیدگی و گزارش آن را به مجلس بدهند - شوشتری
نایب رئیس - وارد نیست
شوشتری - چرا وارد نیست؟
نایب رئیس - برای این که با پیشنهاد قبلی که به تصویب رسیده مغایر است.
شوشتری - اجازه بفرمایید من توضیح می‌دهم در پیشنهادی که تصویب شده انتخاب سه نفر را گفته من شش نفر پیشنهاد کرده‌ام.
نایب رئیس - تشخیص وارد بودن و نبودن با هیئت رئیسه است یک پیشنهاد دیگر قرائت می‌شود.
(به شرح زیر خوانده شد)
پیشنهاد می‌کنم به جای دادیاران دیوان کشور باز پرسان گذاشته شود - عباس اسلامی
اسلامی - پیشنهاد اصلاحی نسبت به پیشنهاد آقای جمال امامی است
شوشتری - پیشنهاد من با استدلال وارد است مگر مملکت را باید در فشار گذاشت مگر باید مردم را بد نام کرد من می‌خواهم مجلس بفهمد که این کاغذها چه جور ساخته شده.
نایب رئیس - آقای اسلامی
اسلامی - در تهران یک دادسرایی هست که یک مدعی‌العموم دارد و ۲۴ باز پرس بنده می‌خواهم پیشنهاد کنم که مقام ریاست محترم مجلس شورای ملی به سمت دادستان ۱۳۶ نفر نمایندگان مجلس هم به عنوان بازپرس انتخاب بشوند. و من بعد هر کاری که در مملکت پیش بیاید آنها رسیدگی بکنند برای این که آقا این پیشنهاداتی که ملاحظه می‌فرمایید همه اینها از وظایف بازپرس‌ها و دادستان است مطابق قانون مجازات عمومی ولی شما تمام این اختیاراتی که قانون داده به بازپرس‌ها و قوه قضاییه می‌خواهید بدهید به مجلس شورای ملی یکی پیشنهاد می‌کند که نمایندگان بروند آنجا رسیدگی کنند یکی پیشنهاد می‌کند که چه بکنند پیشنهادات آقایان را اگر ملاحظه بفرمایید ۲۸ تا پیشنهاد دیگر هست. بنده در روز اولی که این لایحه این اینجا مطرح بود عرض کردم محتاج به این بحث و این مذاکرات نیست (صحیح است) برای این که یک وقت دیگر هم بنده اینجا گفتم که نظر آقایان این بود که از طرف مجلسین یک عده‌ای انتخاب بشوند و نظارت بکنند همین منظور حاصل شده اشخاصی هم که انتخاب شده‌اند مورد اعتماد هستند از مجلس شورای ملی آقای دکتر طاهری است آقای مخبرفرهمند است و آقای دکتر بقایی است از مجلس سنا هم سه نفر از آقایانی هستند که مورد اعتمادند حالا اگر در این موضوع خود دولت این کار را کرده و از طرف نمایندگان مجلسین اشخاصی آنجا حضور دارند نظارت دارند بنده نمی‌دانم برای چه ما با این همه گرفتاری و با همه لوایح فوری که داریم الآن چندین جلسه است وقت مجلس را می‌گیریم (شوشتری - مخصوصاً کرده‌اند برای این کار) بنده همان روز اینجا اعلام کردم که این لایحه چندین روز وقت مجلس را می‌گیرد الآن نظر بنده اینجا ثابت شد باز هم امروز عرض می‌کنم بنده پیشنهاد کرده بودم که این لایحه مسکوت بماند مطابق ماده ۱۴۷ نظامنامه هر وکیلی حق این پیشنهاد را دارد منتهی هر وقت آقای امامی مجلس را اداره می‌کنند می‌خواهند خیلی سوریته به خرج بدهند (شوشتری - فارسی‌اش را بفرمایید) خیلی می‌خواهند به طور قانونی رفتار بکنند اما گاهی هم بعضی از مواد نظامنامه را متأسفانه در نظر نمی‌گیرند وکیل حق دارد هر جلسه‌ای که باشد پیشنهاد کند لایحه مسکوت بماند این لایحه وقت مجلس را می‌گیرد و آن وقت هم شما اختیاراتی می‌خواهید که آنها از چیزهایی است که در صلاحیت خود قضات است پس شما یک دادسرایی تشکیل بدهید و نمایندگان مجلس هم بشوند بازپرس و هر پرونده‌ای که تشکیل شود یکی از نمایندگان رسیدگی بکند این پیشنهادی که بنده کردم پیشنهاد اصلاحی بود نسبت به پیشنهاد جناب آقای جمال امامی که آنجا متذکر است که دادیاران دیوان کشور این کار را رسیدگی بکنند این اصلاً بر خلاف اصول و مقررات قضایی است برای این که آقا هر جرمی سه مرحله دارد مرحله بدایت و استیناف و تمیز آقای دادیار دیوان کشور باید مرحله تمیزیش را رسیدگی بکند مستنطق و دادیار بدایت است که مراحل اولیه جرم را رسیدگی می‌کنند اگر شما اعتمادی به این دستگاه ندارید بایستی اصلاً این را منحلش کنید اینجا آقایان می‌دانند که یک شخصی هم در رأس وزارت دادگستری هست که مورد اعتماد همه هستند (صحیح است) و ایشان آمدند تأیید کردند که من خودم مراقبت دارم بنابراین اصلاً این مباحث اینجا وقت مجلس را گرفتن است بنده قول می‌دهم به آقایان که اگر موافقت کنند ملت ایران چهار روز دیگر این اسناد را فراموش می‌کند چرا آتش را اینجا هی بیشتر روشن می‌کنید شما اگر بخواهید اینها مسکوت بماند راهش این است که اصلاً این را مسکوت بگذارید این است که بنده تمنا می‌کنم اصلاً صرف‌نظر بفرمایید مسکوت بگذارید چون یک عده از آقایان از طرف مجلس آنجا هستند رسیدگی می‌کنند وزیر عدلیه هم اطمینان داده اگر کسی چیزی نداره چه ترسی دارد رسیدگی بکنند چه حرفی دارد جعل که نمی‌شود کرد که فلانی خیانت کرده جاسوسی کرده (یک نفر از نمایندگان - می‌کنند آقا) اگر کردند می‌آیید اینجا نشان می‌دهید ملت ایران نمایندگانش را می‌شناسد وکیلش را می‌شناسد رجالش را می‌شناسد اصلاً احتیاجی به این اسناد نیست این است که بنده این پیشنهاد را برای ادای توضیحات کردم و حالا پیشنهادم را مسترد می‌کنم (احسنت)
نایب رئیس - آقای اسلامی با این که دو دوره است نماینده مجلس هستند بدبختانه آیین‌نامه را اصلاً دو سطر قرائت نکرده‌اند ماده ۱۴۷ آیین‌نامه پیشنهاد مسکوت ماندن را اجازه داده ولی قبل از طرح موضوع نه این که لایحه‌ای طرح شده باشد و بعد پیشنهاد مسکوت ماندن داده شود ایشان هر پیشنهادی که می‌کنند برای این است که چند کلمه خارج از موضوع صحبت کنند و بعد پس می‌گیرند.
شوشتری - پیشنهاد بنده وارد است جناب آقای رئیس
نایب رئیس - پیشنهاد آقای شوشتری قرائت می‌شود.
(به شرح زیر خوانده شد)
پیشنهاد می‌کنم از شعب شش‌گانه مجلس
شش نفر انتخاب شوند که راجع به این اسناد رسیدگی و گزارش آن را به مجلس بدهند.
فرامرزی - معنی ندارد که عدلیه مال ملت باشد و مال شما نباشد اگر نیست برای هیچ کس نیست منحلش کنید و اگر هست برای شما هم هست.
نایب رئیس - آقای فرامرزی به شما تذکر می‌دهم خیلی بر خلاف آیین‌نامه رفتار می‌کنید آقای شوشتری بفرمایید.
شوشتری - باز هم بسم الله الرحمن الرحیم. استدعا می‌کنم آقایان گوش کنید که من چرا بر خلاف این طرح که سه نفر با این که جناب آقای دکتر مصدق انتخاب کرده‌اند شش نفر پیشنهاد کردم و آن هم از شعب شش‌گانه عرض کنم که موضوعی که به عقیده من لازم است تذکر داده شود حالا ممکن است که من نفهمیده باشم به عقیده من در این موقع باریک این وضعیت را درست کرده‌اند همان طوری که آقای عباس اسلامی گفتند آقایان متذکرند ما مجلس را اوقات‌مان را صرف می‌کنیم به یک حرفی که اصلش مطابق با واقع نیست به بنده اطلاع دادند که و کی و کی حالا توی بعضی از روزنامه‌ها هم اسمم را برده‌اند بنده نه ماده ۹۰ دارم کسی استفاده بکند و نه وارد می‌شوم به این فرضیات گفتم برای این که مرعوب بکنند یک عده‌ای را برای این که کسی جرأت نکند حرف بزند از این جهت آمدند یک چنین اسناد یک چنین اوراقی درست کردند بنده آن جلسه گفتم از منزل کربلایی حسین بقال یک چنین اسنادی به این سادگی بیرون نمی‌آید وقتی اینجا عرض کردم که چهار روز دیگر یک پیش آمدی می‌شود و می‌آیند همین طور که این حق‌الحکمیت‌های ۱۵ سال ده سال قبل را امروز صورت در آورده‌اند که این به آن می‌گوید که آقا تو ده هزار تومان پانزده هزار تومان حق‌الحکمیت گرفته این بنده که جزو صورت‌های حق‌الحکمیه الحمدالله هیچ وقت نبودم جزو این صورت‌ها هم امیدوارم نباشم اما در این موقع این صورت را در آورده‌اند حتی عرض کردم صورتی در خواهند آورد که اشخاصی در دوره بیست ساله حق‌التألیف گرفته‌اند از وزارت فرهنگ مثل مرحوم محمدعلی فروغی، علامه قزوینی آقای اقبال و فلان و فلان این خبرها را درست می‌کنند برای این که ما را بریزند به هم من چرا گفتم شش نفر برای این که شش تا وکیل از شش شعبه بروند رسیدگی کند بیایند به مجلس بگویند آقا از سر تا شاخه از اول تا آخر همه‌اش ساختگی بود اگر بهرام شاهرخ یک وقتی یک غلطی کرده یک فضولی کرده این کار به نمایندگان چه ربطی دارد. یکی از سناتورها به من گفت که می‌گویند که ما فشار آوردیم که اسم سناتورها را بریزیم بیرون، گفت نه دستور داده‌اند به ما که ما به صورت اسم در نمی‌آوریم، اما از سناتورها حرف می‌زنیم می‌خواهند ما را این جور بریزند به هم آقا من صریح می‌گویم من اصراری ندارم که این پیشنهاد تصویب بشود ولی به جدم به حقیقت اسلام تمام اینها ساختگی است برای انداختن ملت به جان یکدیگر است (صحیح است) پیشنهادم را پس می‌گیرم.
نایب رئیس - پیشنهاد آقا اصلاً واردنبود پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود.
(به شرح زیر خوانده شد)
پیشنهاد می‌کنم ماده واحده به شرح ذیل اصلاح شود
ماده واحده - دولت مکلف است کلیه اسناد و مدارکی که اخیراً راجع به روابط نامشروع بعضی اشخاص با شرکت نفت به دست آورده است بلافاصله برای رسیدگی در اختیار دادستان شهرستان تهران قرار دهد (شوشتری - روابط نامشروع چی بود؟) و دادسرای تهران باید ظرف یک ماه به کلیه این پرونده‌ها در خارج از نوبت رسیدگی نموده طبق مقررات و قوانین جزایی علیه متهمین در دادگاه صلاحیتدار اقامه دعوی نماید و رسیدگی دادگاه نیز فوری و خارج از نوبت خواهد بود وزارت عدلیه مکلف است ادعانامه علیه این اشخاص را در سه روزنامه کثیرالانتشار برای اطلاع عامه اعلام نماید
دکتر هدایتی
نایب رئیس - وارد نیست
شوشتری - والله دروغ است.
نایب رئیس - آقای شوشتری خیلی اخلال می‌فرمایید، هم خود آقای خیلی استفاده می‌فرمایید، وقتی هم که استفاده نمی‌فرمایید، اخلال می‌فرمایید.
آزاد - کار شما را می‌کنند
نایب رئیس - آقای دکتر بعد از تصویب آن پیشنهاد این دیگر وارد نیست.
دکتر هدایتی - اجازه بفرمایید یک توضیح بدهم تمام اشکالات را رفع می‌کند این پیشنهاد
نایب رئیس - بفرمایید ولی چون وارد نیست رأی گرفته نخواهد شد.
دکتر هدایتی - مجلس دارد حیثیتش را از دست می‌دهد، این پیشنهاداتی هم که آمده همه‌اش خلاف اصل است. بنده این پیشنهاد را قبلاً کرده بودم و حالا با وجود این اگر آقایان اصرار دارند پس می‌گیرم.
نایب رئیس - یک پیشنهادی که تصویب شده که سه نفر از مجلس شورای ملی که دولت خودش انتخاب کرده به آنها اختیار داده شده با سه نفر از نمایندگان مجلس سنا با حضور دادستان کل ...
دکتر هدایتی - همین‌ها تمام خلاف قانون اساسی است.
نایب رئیس - پیشنهاد دیگر قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
پیشنهاد می‌کنم تبصره ذیل به ماده واحده اضافه شود:
دادستان کل و هیأت منتخب مکلف هستند که ظرف یک ماه به اسناد مکشوفه از شرکت سابق نفت رسیدگی نمایند و نتیجه را به وسیله وزیر دادگستری در جلسه مجلس شورای ملی اعلام نمایند. پیراسته
نایب رئیس - آقای پیراسته
پیراسته - عرض کنم وقتی که این مسأله مطرح شد، مجلس برای این که جلوی سوء استفاده احتمالی اشخاص را بگیرد و مطمئن باشد که این اوراق وسیله نخواهد بود که همیشه مثل پیراهن عثمان برای مخالفین درآورند گفت که اشخاصی این مسأله را تعقیب کنند که مورد اعتماد باشند و برای این کار پیشنهادات مختلفی داده شد بعد در جلسه بعد آمدند و گفتند تمام آن کسانی که پیشنهاد داده‌اند می‌باید بنشینند و پیشنهادی بدهند که این پیشنهاد جنبه عملی داشته باشد و بر خلاف اصل هم نباشد پیشنهادی که داده شده است بر خلاف اصل نیست برای این که نماینده مجلس را حق رسیدگی نداده حق نظارت داده به عنوان ناظر نه به عنوان قاضی و قضات دیوان کشور دو دادستان کل هستند که باید این مسأله را تعقیب بکنند منتهی به جای این که در آنجا به بازپرسان دیوان عالی صلاحیت در این پرونده داده شود گفته است که دادیاران دیوان کشور که مسلماً از قضات شایسته عدلیه هستد در این خصوص اقدام کنند در هر صورت عقیده بنده این است که این الی غیرالنهایه ادامه نداشته باشد برای آن که ملت ایران بداند واقعاً جرمی هست یا نیست اگر جرمی هست در ظرف یک ماه رسیدگی کنند و یک ماه بیشتر ضرب‌الاجل معین نشود (دکتر کاسمی - توی ماده هست آقا) نیست آقا، این را بنده بعد اعتراض کردم نیست عرض می‌کنم بنابراین بنده‌ای پیشنهاد را کردم که این هیأت مکلف باشد که هر چه هست و نیست با قید انحصار که بعد از شش ماه دیگر نگویند که یک جوال دیگر هم پیدا شد با قید انحصار اینها را بیاورند بگویند اینها است این منازلی که می‌گویند در اختیار دولت است همه اینها را بگردند تفحص بکنند و ببینند و آنچه هست مورد تعقیب قرار بدهند.
همه اینها را منتشر کنند هر چه هست و نیست بیاورند و این آقایانی که انتخاب شده‌اند مکلف باشند که ظرف یک ماه این پرونده‌ها را نظارت بکنند. آنچه جرم است تعقیب شود آنچه که جرم نیست ممکن است عملی جرم نباشد ولی از جرم بدتر باشد کسی که با شرکت نفت بنشیند و فرض کنید که تعاطی نظر بکند که چکار بکند که به نفع اجانب تمام بشود (یکی از نمایندگان - این بی‌شرف است) این جرم نیست ممکن است جرم نباشد ولی خیانت است (فرهودی - خیانت هم جرم است) ولی به این کیفیت ممکن است جرم نباشد این باید رسوا بشود خیانت است بنابراین باید وزیر دادگستری بیاید اینجا اعلام بکند نه به این کیفیت که ماده مشخص نداشته باشد وزیر دادگستری باید بیاید اینجا که بگوید فلانی رفته این کار را کرده برای آن که تمام ملت ایران این را بدانند که هر گناهی ممکن است که قابل بخشش باشد جز گناه خیانت به مملکت که قابل بخشش نیست و این نباید وسیله‌ای بشود که هر کس با هر کسی مخالف بوده بگوید که آقا اسم تو هم توی گونی است این هیأت یک ماه بیشتر اختیار نداشته باشد و با موافقت آن پیشنهادکنندگان بنده این پیشنهاد را دادم
نایب رئیس - آقای پیراسته توجه نفرمودید که ماده واحده‌ای که تصویب شده یک ماه مدت تعیین شده مدت یک ماه است.
پیراسته - اگر تصویب شده بنده عرضی ندارم آقای امامی گفتند مدت تعیین نشده.
نایب رئیس - با اجازه آقایان پیشنهادی که تصویب شده قرائت می‌شود
(به شرح زیر خوانده شد)
ماده واحده - اسناد و مدارکی که از شرکت سابق نفت به دست آمده است باید کلاً در اختیار کمیسیون منتخب از طرف آقای نخست‌وزیر مرکب از دادستان کل و شش نفر از نمایندگان مجلسین قرار گیرد و دادستان کلی مکلف است ظرف یک ماه با حضور هیأت مزبور به اسناد مکشوفه مراجعه و آنچه منطبق با قانون مجازات عمومی است به وسیله دادیاران دیوان کشور که در این مورد کلیه اختیارات قضات تحقیق را دارند به محاکم عمومی مراجعه نماید و آنچه جرم نیست دلیل ارتباط نامشروع ایرانیان با شرکت سابق نفت است به وسیله وزیر دادگستری
در جلسه علنی مجلس شورای ملی اعلام خواهد شد.
نایب رئیس - این پیشنهادی است که به تصویب رسیده حالا اجازه بفرمایید سایر پیشنهادات قرائت بشود.
یکی از نمایندگان - نخست‌وزیر تعیین می‌کند یا با انتخاب مجلس؟
تیمورتاش - نخست‌وزیر معین کرده آقا با نظر نخست‌وزیر است
نایب رئیس - همان‌هایی هستند که با نظر نخست‌وزیر انتخاب شده اشخاصی هستند که قبلاً از طرف ایشان دعوت شده‌اند پیشنهاد دیگر قرائت می‌شود
(به شرح زیر قرائت شد)
پیشنهاد می‌کنم که سمت بازپرسی قضیه به رئیس کل دادگاه‌های استان یک و دو یا یکی از قضات دیوان عالی کشور داده شود فقیه‌زاده
نایب رئیس - توضیح را بفرمایید ولی برخلاف آن پیشنهاد تصویب شده است رأی گرفته نخواهد شد.
فقیه‌زاده - چون قضیه خیلی مهم است به این جهت بنده پیشنهاد کردم که طوری انتخاب شود که بازپرس‌ها تحت تأثیر واقع نشوند رئیس کل دادگاه‌های استان یک و دو یا یکی از قضات عالی دیوان کشور از طرف وزیر عدلیه سمت بازپرسی قضیه را داشته باشند حالا برای چه بنده این پیشنهاد را کردم چون ممکن است که بازپرس‌های جوان تحت تأثیر و فشار واقع شوند و از جریان قضیه منحرف شوند این پیشنهاد را کرد و برای این که در روزنامه‌ها نسبت داده بودند به بنده که بنده رفته‌ام ناهار خورده‌ام. اولاً بنده خدا را به شهادت می‌طلبم من هتل ریتس را اصلاً نمی‌دانم در کجای تهران واقع شده است و من به هیچ وجه من‌الوجوه نبودم آنجا حالا بر فرض اگر یک کسی دعوت کرده باشد از بنده و بنده ناهار خورده باشم این دلیل بر این است که بنده خیانت به مملکت کرده‌ام (نمایندگان - نه آقا به هیچ وجه) به شهادت صورت مجلس‌ها یک پیشنهاد عملی بنده اینجا کردم که ماده ۴ قرار گرفته است من اینجا پیشنهاد کردم از تاریخ تصویب قانون ملی شدن نفت در مجلس شورای ملی و مجلس سنا کلیه عملیات شرکت نفت از استخراج و بهره‌برداری بایستی امانی باشد و مال ملت ایران است من آن وقت می‌روم ناهار می‌خورم و خیانت به مملکت می‌کنم؟ دیگر عرضی ندارم و پیشنهادم را پس می‌گیرم.
نایب رئیس - پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
بنده پشنهاد می‌کنم در هر طرحی اصل ۱۱ متمم قانون اساسی رعایت شود
جواد عامری
نایب رئیس - بفرمایید آقای عامری
عامری - اصل ۱۱ قانون اساسی را برای آقایان می‌خوانم، عرضی هم ندارم رعایتش با خود آقایان است، اصل ۱۱ هیچ کس را نمی‌توان از محکمه‌ای که باید درباره او حکم کند منصرف کرده مجبوراً به محکمه دیگر رجوع کرد. عرض کنم این اصل در اروپا در نتیجه یک وضع خاصی وضع شده است.
امامی‌اهری - این اصل را یک دفعه دیگر بخوانید چون آقایان نشنیدند
(به شرح سابق به وسیله ناطق قرائت شد)
عامری - در قرون وسطی در اروپا وقتی که حکومت مطلقه حکم‌فرما بود هر کسی را که می‌خواستند به نوعی محکوم بکنند، محاکم خاصی برای او تشکیل می‌دادند و می‌فرستادند به آن محکمه. بعد از این که اصول آزادی و مشروطیت اعلام شد، یکی از اصولی را که قبول کردند، همین جوری که شنیدم آقای فرامرزی اینجا داد می‌زدند که مگر محکمه برای مردم دیگر است، برای ما نیست، محکمه باید برای همه باشد، همان طور که فرمودند مطابق قانون اساسی محاکم قضایی چنانکه در ماده دیگر قانون اساسی داریم، مرجع تمام تظلمات و رسیدگی‌ها است. اگر بد است که برای همه بد است، اگر خوب است تمام محاکم و تمام امور جزایی باید در همین جا باشد. هیچ طرحی که مردم را از محکمه‌ای که قانوناً باید درباره‌شان حکم بکند نمی‌تواند منصرف بکند، ملاحظه بفرمایید آنچه را که بنده آن روز پیشنها کردم استدعایم همین بود. اگر قانون چیزی را جرم شناخته باید برود به محکمه، اگر قانون جرم شناخته باید فرستاد مثل تمام مردم به مرجع عمومی و اگر جرم نیست باز هم ما گفتیم از نقطه‌نظر اخلاق اگر شایسته نیست اعلام بکنند و اگر اخلاقاً هم امری که بد است بگویند، بنده فقط می‌خواستم این ماده را تذکر بدهم (صحیح است)
نایب رئیس - پیشنهاد دیگر قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
پیشنهاد می‌کنم این سه نفر باید انتخاب بشوند.
مخبرفرهمند
نایب رئیس - بفرمایید آقای مخبرفرهمند.
اسلامی - به پیشنهاد آقای عامری رأی نمی‌گیرید؟
نایب رئیس - تذکر قانونی بود پیشنهاد نبود.
مخبرفرهمند - به نظر بنده نسبت به موضوعی که مطرح است باید مجلس شورای ملی به این موضوع فوق‌العاده اهمیت بدهد بنده شخصاً به این موضوع بیشتر اهمیت می‌دهم ما تمام دستگاه نفت را ملی نکنیم و به تصرف در نیاوریم هر چه هست این است (شوشتری - آبروی مملکت است) شما حیثیت و استقلال و آزادی‌تان را با میلیاردها نمی‌توانید بخرید (صحیح است) یک اوراق و اسناد زیادی است کار یک ماه و دو ماه و ده روز و پانزده روز نیست که بگویم آقا یک اسنادی است فارسی و خوش خط نوشته شده که هر کسی بتواند فوراً به آنها رسیدگی کند به بنده که پیشنهاد کردم این سه نفر را مجلس باید انتخاب بکند دلیلش را بعد عرض می‌کنم منظورم فعلاً این است که عرض کنم بروید این اوراق را بخوانید و آن وقت قضاوت بکنید اصلاً یک اوراق پریشانی است در یک قسمت که این باید اولاً تنظیم شود بعد ترجمه بشود بعد بیاید بخوانند و تشخیص بدهند که واقعیت دارد یا ندارد این مجرم است یا نیست دارای جنبه سیاسی است یا نیست ضمناً این را هم باید عرض کنم آقا (اشاره به آقای شوشتری) که قسم خوردید من به شما ایمانم سست شد شما سید هستید نباید تا وقتی که مطمئن نشده‌اید قسم بخورید چطور قسم می‌خورید اینها همه ساختگی است ممکن است ساختگی باشد قسم نخورید که همه‌اش ساختگی است ممکن است که در خور قسم نیست (شوشتری - و بنده طبق ماده ۹۰ اخطار دارم) که مسلم که نیست یک اوراقی است باید بیاورند بخوانند و رسیدگی بکنند بعد صحت و سقمش معلوم شود (پناهی - چقدر طول می‌کشد) بنده چه می‌دانم هنوز قسمت مهمش مانده است که ندیده‌ام حالا اجازه بفرمایید بنده عقیده‌ام این است که آن حدت و شدت و حرارت را باید بگذاریم کنار بنده یا بودم یا نبودم اگر نبودم که چرا داد بزنیم بگذارید بروند رسیدگی بکنند ببینند پس مجلس بایستی که با آرامش منتظر باشد یک اختیاری که داده به یک کمیسیون و نتیجه کمیسیون بیاید در مجلس شورای ملی مطرح شود (صحیح است) اگر کسی خیانت کرده آن هم برود به محکمه این کار شوخی نیست این کار نفت نیست که بگوییم عایدات مملکت است حیثیت و استقلال مملکت است باید مجال بدهید وقت باید بدهید به همین داد و فریادها طرف احتیاج دارد بین من و شما می‌خواهند تولید اختلاف کنند ممکن است نه اسم شما باشد نه اسم بنده ولی توی سر همدیگر می‌زنیم دیگری استفاده می‌کند. باید آرامش باشد وقت باشد وقت باشد، مجال باشد بنشینند رسیدگی کنند موضوع مهم است بیاورند به مجلس گزارش بدهند و الا نتیجه این است که این هیاهو و جنجال و قال و مقال اصل موضوع را لطمه می‌زند و این بساط هم در جای خودش می‌ماند و مجال رسیدگی پیدا نمی‌شود شما آمدید یک هیأتی را انتخاب کردید. دادستان کل و معاونش و دادستان شهرستان و معاونش که قانوناً حق رسیدگی دارند یک قدری فشار نیاورید. بنده اصلاً نمی‌روم پیشنهاد کردم باید مجلس این سه نفر را انتخاب کنند که فردا جناب آقای شوشتری نیایند اعتراض بکنند که مجلس نکرد، حتماً باید انتخاب بفرمایید شما اگر رأی ندهید من نمی‌روم. من که فعلاً مأمور مجلس نیستم جناب آقای نخست‌وزیر یک نامه‌ای نوشتند، بنده به احترام ایشان، به ارادات ایشان اطاعت کردم، رفتم. اما حالا که قانون در مجلس می‌گذرد باید تمام مجرای خودش را سیر کند. سه نفر باید انتخاب کنند اینها رسماً بروند بنشینند وارد مطلب شوند، بعد هم بیایند به شما گزارش بدهند و الا هی پیشنهاد در پیشنهاد و هی این جلسه به آن جلسه بعداً هم تعقیب بکنید، اگر اعتماد دارید آن هیئت که آمد گفت صحیح است قبول کنید و حالا بنده استدعا می‌کنم که این سه نفر را انتخاب کنید و بنده را هم معاف بدارید. بنده یک مأموریتی داشتم، یعنی یک کاری دارم و مربوط به جشن هزاره ابوعلی سینا که بنده هم یکی از خدمتگزاران هستم باید بروم به محل و آن کار را انجام بدهم، استدعا می‌کنم بنده را از این خدمت معاف بدارید.
نایب رئیس - آقای تیمورتاش شما مخالفید؟
تیمورتاش - بله
نایب رئیس - بفرمایید
شوشتری - بنده اینجا بر طبق ماده ۹۰ اخطار دارم در عرایض من تحریف شده باید توضیح بدهم
تیمورتاش - چیز غریبی است ما بی‌خبر از همه جا یک روز شنیدیم اسنادی کشف شده است و این اسناد عده‌ای را متهم به مراوده و ارتباط با شرکت سابق نفت کرده و کوس این رسوایی به حدی بالا گرفت که در روزنامه‌ها در ظرف چند روز جز این حرفی نداشتند در اثر فشار همین افکار عمومی که خیلی بهش ما معتقد هستیم گفتیم که خوب چه عیب دارد که مجلس هم دخالت بکند و این را به یک نحو معقولی سر و صورتی بدهد این طرحی که در مرحله اول تهیه شده بود خط بنده بود، بنده هم
اعتراف می‌کنم زیاد وارد در امور قضایی نیستم و تخصصی در این قسمت ندارم ولیکن یک اصلی را من می‌دانم و آن هم مسلم است و آن هم این است که با حیثیت افراد نمی‌شود بازی کرد (صحیح است) و تابع احساسات شدن برای آن که حیثیات کسانی را که در یک جریانی هستند لکه‌دار بکنند و با این که یک بحثی در روی یک عده‌ای که دسته جمعی کار می‌کنند، خواه عالم مطبوعات باشد، خواه مجلس باشد و خواه هر دسته دیگر به وجود بیاورند این را من دور از مردانگی و جوانمردی و می‌دانم و هم دور از حقیقت. روی این زمینه بنده بیشتر روی احساسات این طرح را تهیه کردم و گمان می‌کنم که هیچ کس با اصل این مطلب مخالفت ندارد. بعد گفتند که این نکات قضایی درش مراعات نشده است. ما هم نشستیم و با مطالعه بیشتر یک طرحی را به وجود آوردیم که به هیچ وجه من‌الوجوه دخالت در قوه قضاییه نیست. اساسش این است که این اسناد و مدارک همه در یک جایی جمع بشود و به هر ترتیبی که مایلند می‌خواهند رسیدگی بشود و حقیقت کشف شود.
جناب آقای اسلای دوست عزیز من مکرر اینجا می‌فرمایند این طرح مدتی وقت مجلس را می‌گیرد ولکن اینجا پیشنهادات و بیاناتی که خودشان می‌فرمایند بیش از همه موجب طول کلام می‌شود (اسلامی - بنده اجازه می‌خواهم) استدعا می‌کنم از ماده ۹۰ استفاده نفرمایید بنده غلط کردم عرضی نکردم به هر صورت مقصود پیشنهاد جناب آقای مخبرفرهمند این بود که می‌فرمایند ۳ نفر از مجلس انتخاب بشود. ما در حقیقت کاری نکردیم جز امتثال امر جناب آقای نخست‌وزیر ایشان ۳ نفر اشخاصی را انتخاب کرده بودند که از هر حیث به نظر من مورد اعتماد و اطمینان مجلس بودند. ما هم برای تسریع امر برای سرعت در امر و برای این که همان طور که فرمودید این کار واقعاً انشا بشود و روشن بشود همان سه نفر را قبول کردیم و به نظر بنده رأی مجلس در واقع انتخاب همان سه نفر است و لازم نیست که مجدداً انتخاب بکنیم و وقتی که در پیشنهاد جناب آقای امامی مجلس رأی داد و آن مقدمه‌اش هم نوشته‌اند که عمل جناب آقای نخست‌وزیر را تأیید می‌کنم این در واقع رأیی است که ما به آن شش نفر یا لااقل نسبت به آن سه نفری که از خود مجلس انتخاب شده‌اند داده‌ایم. اما این مطلبی که جناب آقای نخست‌وزیر هم در نامه‌شان تذکر داده بودند اسناد را به دو قسمت کرده بودند.
و مخصوصاً بنده می‌خواهم آقایان را به این نکته جلب بکنیم یک قسمت عبارت از اسناد و مدارکی بود که حکایت از مداخله سیاسی شرکت سابق نفت در امور داخلی مملکت بود به عقیده من باید حتماً اینها را منظم بفرمایند و به طوری که بدبختانه دنیا برای ما پرونده‌سازی می‌کند ما هم این پرونده‌ها را مرتب و منظم بکنیم و در دنیا انتشار بدهیم برای این که حقانیت و حقیقت امر روشن شود و دوم اتهامات به نظر بنده خیلی کوچک و بی‌مورد بی‌اهمیتی است که به مردم می‌زنند.
نایب رئیس - آقای تیمورتاش در اطراف پیشنهاد ایشان مذاکره بفرمایید.
تیمورتاش - این هم در اطراف پیشنهاد ایشان است. این اتهامات این است که فلان کس فلان روز ناهار خورده و فلان کسک شب شام خورده یا امثال اینها و بنده اینجا به سهم خودم اعلام می‌کنم که اگر یک کسی که مدعی است که در این راه کار می‌کند ناگزیر باید با همه بنشیند و برخیزد در دوره چهارده موقعی که صحبت میلیسپو مطرح بود یکی از وکلا گفت من با سفیر امریکا صحبت کردم گفتم من مداخله ندارم و مورد هو و جنجال قرار گرفت من آنجا اعلام کردم باز هم اعلام می‌کنم آقایان اگر کسی از خودش مطمئن است و ایمان دارد به وطن پرستی‌اش نه از نشستن با سفیر انگلیس نه از نشستن با سفیر روس و نه از نشستن با سفیر امریکا ترس ندارد و من به سهم خودم ادعا می‌کنم که حاضرم با همه سیاستمداران دنیا بنشینم و وطن پرستی‌ام را از دست ندهم.
نایب رئیس - جناب آقای مخبر فرهمند چون پیشنهاد قبلی مطرح شده و تصویب شده به نظر من حاجتی به اخذ رأی به این پیشنهاد نیست چون همان اشخاصی که آقای نخست‌وزیر انتخاب کردند مورد توجه مجلس شورای ملی واقع شده و آن پیشنهاد تصویب شده این دیگر رأی گرفتن نمی‌خواهد. پیشنهاد آقای فرهودی قرائت می‌شود (به شرح زیر قرائت شد) پیشنهاد می‌کنم به جای اسناد و مدارکی که نوشته شود (اوراقی که)
جمال امامی - آقای رئیس بنده می‌توانم آن پیشنهادی که تصویب شده پس بگیرم؟ دست از سر کچل ما بردارید هر کاری می‌خواهید بکنید.
نایب رئیس - آقای فرهودی
فرهودی - اولاً بنده به اصل این طرح مخالفم و رأی هم ندادم امضا هم نکردم دلیلش هم این است که گفتند کاغذهایی پیدا شده در آن کاغذها مطالب جالب توجهی است و جناب آقای نخست‌وزیر و جناب آقای وزیر کشور و جناب آقای وزیر دادگستری اعلام کردند که هیئتی معین شده است آقای نخست‌وزیر هم نوشته و شش نفر از مجلسین دعوت کردند که با این هیئت بنشینند و این کاغذها را بخوانند اینها یک قسمتش باطله است آنچه که باطله است که فاضره بوه علی الجدار آن قمت که تو لیستی هست و حکالیت می‌کند که شرکت نفت یک عمل خلافی کرده است می‌افتد در زمینه سیاسی و تعقیبات سیاسی بین دو مملکت که آنچه که بر علیه اشخاصی خدای نکرده توی آن باشد آن هم طریق قضایی خودش را می‌گیرد و می‌رود بنابراین تنظیم قانون مخصوصی گمان نمی‌کنم ضرورت داشته باشد ولی یک چیز ضرورت داشت و آن این بود که مجلس اراده و نظر خود را اعلام بکند که به این قضیه اهمیت می‌دهد و به آن علاقمند است که یک رسیدگی دقیق و بی‌طرفانه‌ای در این مسائل بکنند این لازم است و این هم با رأیی که مجلس به پیشنهاد آقای جمال امامی داد موافقت خودش را اعلام کرد و از آن ساعت به بعد یعنی از آن ساعتی که مجلس این رأی را داد دولت فهمید که در این کار باید یک رسیدگی قضایی و بی‌طرفانه بشود ولی خیلی متأسفم که در این طرح یک قضاوت قبل از رسیدگی شده و آن این است که نوشته‌اند اسناد و مدارکی که ... آخر به هر کاغذی که سند و مدرک نمی‌گویند سند آن چیزی را می‌گویند که بر علیه یک کسی دلیل باشد. مدرک کاغذی را می‌گویند که بشود بر علیه کسی یا بر له کسی با آن اقامه دلیل کرد. در صورتی که این یک اداره‌ای بوده که سی چهل سال با روزنامه‌ها سر و کار داشته روزنامه می‌خریده روزنامه می‌فروخته اعلان می‌داده مقاله چاپ می‌کرده و مقدار زیادی از اینها روزنامه است اینها را مجلس شورای ملی قبل از این که در مرجع قانونی رسیدگی بشود و در کمیسیون صالح رسیدگی شود نمی‌تواند اسم آنها را اسناد و مدارک بگذارد باید یک لغت وسیع‌تری را گرفت، یک لغت عام‌تری را نوشت و بنده پیشنهاد کردم اوراق. البته اوراق ممکن است سند باشد. مدرک هم باشد کاغذ باطله هم باشد. این است که بنده خواهش می‌کنم جناب آقای امامی هم با این پیشنهاد موافقت بفرمایند (جمال امامی - بسیار خوب موافقم)
نایب رئیس - فعلاً عده کافی نیست که رأی گرفته شود بعد رأی می‌گیریم پیشنهاد آقای امامی‌اهری قرائت می‌شود.
(به شرح زیر قرائت شد)
پیشنهاد می‌کنم اصلاحات زیر در ماده واحده به عمل آید ۱ - در سطر اول ماده پس از کلمه در اختیار دادستان تهران اضافه شود ۲ - به وسیله دادیاران دیوان کشور تبدیل به این عبارت شود به وسیله دادستان و بازپرس‌های مأمور این کار تحقیقات تکمیل و متهمین به محاکمه جلب شوند.
نایب رئیس - آقای امامی‌اهری
امامی‌اهری - بنده قبل از این که وارد دفاع از نظر پیشنهاد خودم بشوم لازم است یک تذکری به دوست و همکار خود جناب آقای فقیه‌زاده بدهم و یک تذکری خدمت سایر آقایان تذکر من خدمت آقای فقیه‌زاده این است که یا مکن با پیلبانان دوستی - یا بنا کن خانه‌ای در خور پیل - یا آقا می‌خواستید وارد معرکه سیاست نشوید و یا به کلی این احساست را باید آقا دور بکنید و بیندازید دور هیچ سیاستمداری نمی‌تواند هیچ عاملی هیچ فرد هوشیاری نمی‌تواند انتظار داشته باشد که یک کسی وارد کارخانه صباغی و رنگرزی بشود و یک کمی از آن ترشحات به او نشود این شرکت غاصب همان طوری که مال ما را غصب می‌کرده یک اشخاصی کلاهبردار شیادی هم آنجا وجود داشته‌اند برای کلاهبرداری اسم حسن و تقی و نقی را هم نوشته‌اند آن تذکر دیگر را هم که می‌خواستم به آقایان بدهم این است که اینجا هر فردی هر نماینده این دو نوع حیثیت دارد یکی حیثیت شخصی و یک هم حیثیت عمومی هر کسی هر فردی هر قدر بخواهد آدم بی‌انصافی شود از حیثیت خودش هم بگذرد نمی‌تواند از حیثیت یک اشخاص عالی جلیل‌القدری که اینجا با آنها همکاری می‌کند بگذرد و خدای نکرده این قدر شأن نمایندگی را بیاورد پایین که مهمان حسن و حسین و بیست تومان و سی تومان بشود حتی تذکر و تذکار این را اگر حیثیت خودتان را در نظر می‌گیرید نباید یک چنین مطالب غیر قابل تفوه را اینجا بگویید شأن مجلس و شأن نمایندگی را تا این میزان پایین نیاورید اما موضوعی که بنده می‌خواستم عرض کنم و این پیشنهادم شامل آن است بنده می‌گویم آقا معذرت می‌خواهم منظوری هم ندارم خدمت آقای جمال امامی هم کمال ارادت و خلوص را دارم و بر خلاف پیشنهاد ایشان هم نمی‌خواهم پیشنهادی بدهم ولیکن در اینجا عقیده خودم را عرض می‌کنم بنده فقط می‌خواهم عرض کنم که چرا وقتی پای منافع خودمان به میان می‌افتد در فکر منافع افراد می‌افتیم؟ بنده عرض می‌کنم که وقتی اسم فلان نماینده را نوشتند و به او اهانت کردند و دروغ نوشتند آن وقت می‌خواهیم اظهار عدم اعتماد به دادگستری بکنیم؟ چرا اصل را رعایت نمی‌کنیم اینجا آقای جواد عامری کی اصلی را خواندند تذکر دادند شأن قوه مقننه نیست که یک اصل از قانون اساسی را تغییر بدهد یا در چنین موردی مجلس شورای ملی و مجلس مقننه سینه را سپر کند این صحیح نیست آثار وی این اصل بنده پیشنهاد می‌کنم قانون اساسی را، اصل را تغییر ندهید اصل این است که اگر جرمی واقع شد باید
دادستان تعقیب کند قاضی مأمور تعقیب دادستان است قاضی مأمور تحقیق بازپرس است (جمال امامی - یک چیز دیگری اینجا گفتیم) دادستان دیوان کشور نمی‌تواند جناب آقای امامی تعقیب کند اجازه می‌فرمایید بنده توضیحاتم را بدهم همان پیشنهاد جنابعالی را عرض می‌کنم اگر جنابعالی قانع نشدید آن وقت می‌فرمایید چون بنده سعی کردم که این پیشنهاد خودم تلفیق بکنم که هم نظر جنابعالی تأمین بشود و هم با پیشنهاد بنده مباینت نداشته باشد و روی این اصل پیشنهاد کردم که اگر منظور آقایان این است که این اوراق که شاید اساساً و عمداً و برای اهانت و ارعاب و لطمه زدن به حیثیت این و آن و شاید به قول آقایان برای ایجاد اختلاف این جریان را پیش آورده‌اند برای حفظ این اوراق برای این که این اوراق دست این و آن نیفتد این اوراق در اختیار آن کمیسیون باشد ولی مأموریت تعقیب را حتماً اجازه بدهید دادستان تهران تعقیب بکند (جمال امامی - او می‌کند) ولی اینجا نوشته شده است دادستان دیوان کشور و بنده می‌خواهم و استدعا می‌کنم توجه بفرمایید موضوع مهمی است اسناد و مداکی که البته به طوری که آقای فرهودی پیشنهاد کردند و بسیار پیشنهاد به جایی بود اوراقی که از شرکت سابق نفت به دست آمده باید کلا در اختیار کمیسیون منتخب از طرف آقای نخست‌وزیر مرکب از دادستان کل و ۶ نفر از نمایندگان مجلسین قرار بگیرد ولی به جای دادستان کل مکلف است اینجا را بنده عرض می‌کنم که دادستان تهران مکلف است بنده می‌گویم آقا می‌خواهید عدلیه را اصلاح کنید اصلاح بکنید اگر قابل اعتماد است برای همه قابل اعتماد است اگر قابل اعتماد نیست برای هیچ کس قابل اعتماد نیست
چرا در مورد قتل و تعقیب کلیه جنایات مستنطق و مدعی‌العموم کلیه جرایم را تعقیب و تحقیقش را مدعی‌العموم اجازه می‌دهد ولی در یک چنین موردی اجازه نمی‌دهید به علاوه بنده یک موضوع دیگری را هم می‌خواهم به عرض آقایان برسانم و آن این است که اصلاً به عقیده من این جریانات را هم پیش می‌آورند برای این که خارجی‌ها استفاده بکنند برای این که من بگویم اعتماد به دستگاه دادگستری نداریم آقایان این صحیح نیست من از راه تعصب نمی‌گویم در دستگاه دادگستری قضاتی هستند که خدا شاهد است با بدترین وضعیت‌ها و صعوبت و عسرت زندگی می‌کنند ولی از جاده عفاف و از جاده تقوی قدمی بیرون نمی‌گذارند اینها که از شما توقعی ندارند هر روز آمدن اینجا و اینها را حیثیت‌شان را لکه‌دار کردن صحیح نیست بنابراین مقدمات پیشنهاد می‌کنم که آقایان همان تذکر قانونی جناب آقای عامری را در نظر بگیرند ایشان را نمی‌خواهم بگویم استاد حقوقند و مطالعه کرده‌اند اصل قانون اساسی است و برای همه ماها محترم است در آنجا نوشته هیچ کس را نمی‌شود از محکمه‌ای که قانوناً باید به آنجا مراجعه بکنند منحرف کرد این صحیح نیست و دیگر در این قسمت که می‌نویسند به وسیله دادیاران دیوان کشور در این مورد می‌خواهم عرض کنم که طبق قوانین موضوعه دادیار دیوان کشور یک اختیارات خاصی دارد و نمی‌تواند این کار را بکند باید تصریح بکنند و چون تصریحش هم نمی‌توانند بکنند ایجاد اشکال می‌کند و روی این اصل بنده اضافه کردم یعنی آن دادیاران دیوان کشور را بنده عقیده دارم تغییر بدهند و به این عبارت بنویسید به وسیله دادستان (مقصود دادستان شهرستان است) و بازپرس‌های مأمور این کار تحقیقات تکمیل و متهمین به محاکمه جلب شوند و دادیارهای دیوان کشور موردی و صلاحیتی برای تعقیب این را ندارند بنده تقاضایم این است که هر عملی که می‌خواهید برای حفظ این اوراق و برای این که مورد دستبرد واقع نشود بکنید ولی تعقیب قضیه را مطابق قانون اساسی و مطابق اصول انجام بدهید بنده دیگر عرضی ندارم.
جمال امامی - ممکن است آقای وزیر دادگستری نظر خودشان را بفرمایند.
نایب رئیس - آقای اردلان مخالفید؟ (اردلان - بلی) بفرمایید
اردلان - بنده از همکاران محترم خودم مخصوصاً جناب آقای عامری استدعا می‌کنم که این عرض بنده را توجه بفرمایند و جواب اشکال بنده را بدهند حضرتعالی تشریف آوردید اینجا و یک اصل قانون اساسی را خواندید اتفاقاً یک اصل دیگر قانون اساس است که بنده می‌خوانم و آن اصل ۳۳ متمم قانون اساسی است اصل سی و سوم متمم قانون اساسی می‌گوید هر یک از مجلسین حق تحقیق و تفحص در هر امری از امور مملکتی را دارد توجه بفرمایید آقا به استناد اصل مسلم قانون اساسی مجلس شورای ملی می‌خواهد در این قضیه دخالت کند بنده نمی‌دانم این چه مانعی دارد؟ در تمام دنیا این قضیه هست و این اصل قانون اساسی را هم ما باید احترام بر این قائل بشویم. فرق مملکت ما با ممالک دیگر این است که در ممالک دیگر وقتی یک چنین وضعی به وجود می‌آید مورد تعقیب قرار می‌گیرد ولی در مملکت ما می‌آیند سر پوش روی آن می‌گذارند این اصل ۲۲ متمم قانون اساسی است ما قبلاً یک طرحی را امضا کردیم که رسیدگی بشود که ببینند چطور شد محمد مسعود کشته شده این را تهیه کردیم و رفت به کمیسیون دادگستری، کمیسیون دادگستری یک گزارشی داد به مجلس که برای این کار صالح نیست. این را آوردند تابلو گذاشته بودند بنده در ستون مخالف اسم نوشته بودم که بیایم اینجا و ببینم که این کمیسیون دادگستری چطور برخلاف این اصل ۳۳ متمم قانون اساسی که گفته است مجلسین حق رسیدگی دارند گفته است صالح نیست؟ این پیشنهاد آقایان که فرمودند از دستور خارج بشود و این پیشنهادات آقایان که می‌گویند این موضوع مطرح نشود این بر خلاف اصل ۳۳ متمم قانون اساسی است برای این که نمایندگان مجلس شورای ملی در هر امری از امور مملکتی حق تفحص و تحقیق دارند و ما می‌توانیم هر امری را تحقیق بکنیم و ابداً این دخالت در قوه قضاییه نیست. این حق مجلس شورای ملی است بنده اصل ۳۳ را خواندم یک قتلی اتفاق افتاده قتل محمد مسعود البته دستگاه قضایی کار خودش را می‌کند ولی به ما حق داده شده است که از لحاظ نمایندگی علت این که این طرح مسکوت مانده و تعقیب نمی‌شود چیست؟ بنده استدعا می‌کنم که این را برای بنده روشن بفرمایید. آن پیشنهادی که آقای جمال امامی فرمودند بسیار صحیح بود و خوب است که رأی بدهیم پیشنهاد ایشان را تمام بکنیم که این موضوع سرپوش رویش نگذارند و حقیقت موضوع را مجلس شورای ملی تحقیق بکند که این چطور بوده اگر خدای نکرده یک اشخاصی بوده‌اند که منحرف شده‌اند از راه راست ما آنها را به تمام ایران به جامعه ایران معرفی بکنیم و اگر هم دروغ است آن هم معلوم بشود. آن شرکتی که می‌برد بنده را در شرکت نفت و می‌گوید که شرکت نفت کارش تصفیه است بعد مسلم شده که دکتر یزدی را در اتومبیل پنهان می‌کند و به شهری می‌برد قایم می‌کند ما در مجمع ملل متحد اینها را مفتضح می‌کنیم که این تنها کارش تصفیه نفت نیست و در امور سیاسی و اجتماعی ما دخالت می‌کرده چه عیبی دارد که ما این کار را بکنیم این را خواهش می‌کنم برای ما توضیح بدهید.
نایب رئیس - پیشنهاد آقای امامی‌اهری با آن پیشنهاد قبل مغایرت دارد (امامی‌اهری - مغایرت ندارد) جنابعالی دادستان شهرستان مرقوم فرموده‌اید در صورتی که دادستان دیوان کشور به تصویب مجلس شورای ملی رسیده این خودش یک مغایرت. و همچنین سایر چیزها از این جهت به پیشنهاد ایشان نمی‌شود رأی گرفت و چون پیشنهاد دیگری نرسیده اعلام رأی می‌کنیم (نبوی - پیشنهاد بنده چطور شد؟) آن وارد نبود.
۵ - تعیین دستور جلسه بعد - ختم جلسه به عنوان تنفس.
نایب رئیس - اول جلسه به این طرح رأی گرفته خواهد شد و بعد از اعلام رأی بقیه دستور سؤالات است. (شوشتری - اخطار ماده ۹۰ بنده چطور شد) فعلاً با اجازه آقایان تنفس داده می‌شود
(بیست دقیقه بعد از ظهر مجلس به عنوان تنفس تعطیل و دیگر تشکیل نگردید)
نایب رئیس مجلس شورای ملی - نورالدین امامی