مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۱ اسفند ۱۳۳۷ نشست ۲۸۳
مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری نوزدهم | تصمیمهای مجلس | قوانین برنامههای عمرانی کشور مصوب مجلس شورای ملی |
نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری نوزدهم |
روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران
شامل: کلیه قوانین مصوبه و مقررات - گزارش کمیسیونها - صورت مشروح مذاکرات مجلس - اخبار مجلس - انتصابات - آگهیهای رسمی و قانونی
شماره
شنبه ماه ۱۳۳۷
سال چهاردهم
شماره مسلسل
دوره نوزدهم مجلس شورای ملی
مذاکرات مجلس شورای ملی
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره۱۹
جلسه: ۲۸۳
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز پنجشنبه بیست و یکم اسفندماه ۱۳۳۷
فهرست مطالب:
۱- طرح صورت مجلس
۲- بیانات قبل از دستور آقایان بهبهانی- صارمی- رامبد
۳- تقدیم یک فقره طرح قانونی به قید دو فوریت به وسیله آقای دکتر دادفر
۴- اعلام تصویب صورت مجلس
۵- اعلام وصول لایحه راجع به کارشناسان رسمی از مجلس سنا
۶- مذاکره در گزارش کمیسیون محاسبات راجع به بودجه سالهای ۱۳۳۷ و ۳۸ مجلس شورای ملی
۷- طرح و تصویب دوفوریت طرح پیشنهادی راجع به اجازه اجرای موقت لایحه به اجازه اجرای موقت لایحه سازمان و وزارتخانهها
۸- تعیین موقع و دستور جلسه بعد- ختم جلسه
مجلس یک ساعت پیشازظهر به ریاست آقای عماد تربتی (نایب رئیس) تشکیل گردید.
۱- طرح صورت مجلس
نایب رئیس- صورت غایبین جلسه قبل قرائت میشود.
(به شرح زیر خوانده شد)
غایبین بااجازه- آقایان: امید سالار سعیدی- جلیلوند- صدرزاده- خزیمه علم- کدیور- صادق بوشهری- محمود عرب شیبانی- برومند- دهقان- اخوان- دولتشاهی- دولتآبادی- دکتر جهانشاهی- سنندجی- اورنگ- مهندس دهستانی- کورس- مهندس بهبودی- صرافزاده.
غایبین بیاجازه- آقایان: دکتر طاهری- اریه- دکتر فریدون افشار- قرشی.
دیرآمده با اجازه- آقای خلعتبری
نایب رئیس- اعتراضی به صورت جلسه نیست؟ (اظهاری نشد)
پس از حصول اکثریت تصویب صورت جلسه اعلام میشود
۲- بیانات قبل از دستور آقایان بهبهانی- صارمی- رامبد
نایب رئیس- نطقهای قبل از دستور شروع میشود. آقای بهبهانی
بهبهانی- آقایان محترم، ایام عید است و در ماه مبارک و مقدسی هستیم که مخصوص است مخصوصاً به توجه به اشخاص بیبضاعت موضوعی که امروز میخواستم چند دقیقه توجه نمایندگان محترم را به آن جلب کنم راجع به کارمندان و کارگرانی هستند که دستمزدبگیر و حقوقبگیر دولتند که حقیقتاً این موضوع یک قضیه بغرنجی هم برای دولت و هم برای نمایندگان مردم شدهاست که همه عاجز هستیم از اینکه بتوانیم نظریات آنها را تأمین کنیم تصدیق میفرمایید هر روز وضع زندگی گرانتر میشود و ملاحظه بفرمایید امسال تا سال گذشته تمام اجناس ضروری و آن چیزهایی که اشخاص بیشتر محتاج هستند به مقدار متنابهی رویش رفته ولی یک کارمند دولت مخصوصاً کارمندان پایین، رتبه یک و دو آموزگاران، معلمین کسانی که با ماهی ۳۰۰ تومان باید زندگی کنند وضعشان درجه حال است (صحیح است) حقیقتاً بنده میخواهم یک چند دقیقه یک چند ثانیه توجه آقایان را جلب کنم که به این موضوع فکری بفرمایید یک خانواده با ماهی ۳۰۰ تومان با داشتن کرایه خانه چطور میتوان زندگی کند؟
یک آموزگاری آمده بود پهلوی من و میگفت زنم را از دست دادم برای اینکه پول دوا نداشتم بیماری قلبی داشت رفتم شرکت بیمه یک مرتبه معالجه کردم و به من دوا دادند دفعه دوم رفتم گفتند زود آمدی باید دوماه سه ماه بعد میآمدی این افراد وضعشان اینطور است این آقایان جمع شده بودند در هفته گذشته نامهای دادند که بنده تقدیم کردم به ریاست مجلس شورای ملی و حالا دو مرتبه امروز هم آمده بودند یک تقاضاهایی از مجلس دارند و تقاضا کردند که من امروز این نامه را برای نمایندگان بخوانم وجلب توجهشان را بکنم مخصوصاً که جناب آقای ذوالفقاری هم خودشان از اشخاص خیر هستند و متوجه این مسائل هستند آقازاده هستند بنده تقاضا میکنم این موضوع را در هیئت دولت مطرح بفرمایند و یک فکری برای این کار بکنند. آقایان مردم به تنگ آمدهاند مخصوصاً این طبقات پایین طبقات بالا اگر مقروض باشند میتوانند پس و پیش کنند زندگیشان را ما این اشخاص پایین چکار میتوانند بکنند؟ عید است و باید فکری کرد از تطویل کلام خودداری میکنم و در تقاضای آقایان یک مقدماتی هست که بنده نمیخوانم ولی مواردی را که اینجا ذکر کردهاند تحت شماره است و بنده خدمت آقایان عرض میکنم.
۱- در سال اخیر به حقوقهای کارمندان وزارتخانهها افزوده شد فقط معلمین محروم شدند و با همه کوشش�ها مبلغ ناچیزی (۵۰ تومان) که حتی از سهم روزمزدها هم کمتر بود آن هم به عده قلیلی از معلمین دادند اقدامی فرمایید که حداقل حقوق معلمین هم به میزانی که بتوان با آن زندگی کرد ترقی نماید.
۲- در سال جاری حقوق رتبههای اداری تاحدی بالا رفت و رتبه یک ۳۰۰ تومان شد اما رتبههای آموزشی به همان میزان سابق ماند اینک یک کارمند رتبه یک اداری ۳۰۰ تومان میگیرد آموزگاران با رتبه ۴ و ۵ فقط ۳۰۰ تومان میگیرند در صورتی که طبق قانون تعلیمات اجباری حقوق رتبه یک آموزگاری باید یک برابرونیم حقوق رتبه یک اداری باشد زیرا کار معلم و وضع اجتماعی او و منحصر بودن درآمدش به حقوق دولتی فقط ایجاب مینماید اینک که حقوق رتبه یک اداری ۳۰۰ تومان شده اقدامی نمایید که حقوق رتبه یک آموزگاری ۴۵۰ تومان و پایههای بعدی هم به همان نسبت ترقی نماید.
۳- اینک تقریبا ۳۰ هزار آموزگار به نام پیمانی در خدمت فرهنگ میباشند که با داشتن این نام پیمانی از تمام مزایای کارمند محرومند و از همه بدتر به آتیه خود تأمینی نداند اگر مردند یا بازنشسته شدند زن و بچه آنها به گدایی نیفتند نزدیک دو سال است لایحه تبدیل به رسمی آنها تقدیم شده اینک سه ماه بیشتر است برای تصویب نهایی از مجلس سنا به مجلس شورای ملی فرستاده شده و هنوز تکلیف آن معلوم نیست اقدامی فرمایید به همان میزان که دربالا ذکر شده تدوین و هر چه زودتر تصویب به دولت ابلاغ شود تا معلمین پیمانی هم از بلا تکلیفی بیرون بیایند.
۴- معلمین فقط خودشان بیمه هستند چه بیمهای که عموماً ترجیح میدهند ناخوش باشند و بمیرند اما به دکتر مراجعه نکنند زیرا طرز برخورد با دکتر و معاینه و معالجه و نسخه و داروخانه به قدری زننده است که حتی برای طبقات دیگر هم غیرقابل تحمل است تا چه رسد به معلم اقدامی فرمایید که این بیمه ناقص مبدل به بیمه اجتماعی و کامل شود تا در موقع ابتلاء به مرض بتوانیم از آن استفاده کنیم.
۵- مدد معاش اولاد که مبلغ ناچیزی ده تومان درماه داده میشود به میزانی ترقی نماید که حداقل هزینه او را تأمین کند.
۶- حق تأهل که ثلث حقوق پایه یک تعیین شده مثلاً یک کمک آموزگاری ۲۱ تومان میشود که این مبلغ هزینه دو روز خانواده است به میزانی ترقی نماید که حداقل مخارج او را تأمین کند.
۷- از سال ۱۳۳۷ تاکنون اضافات و ترفیعات معلمین را ندادهاند اقدامی فرمایند که رتبههای عقب افتاده معلمین که هرکدام چند پایه طلبکارند داده شود.
۸- اضافات همه کارمندان را از محل صدمیلیون تومان از اول سال ۳۷ دادند اما مان ۵۰ تومان ناقابل راهم از اول مهر پرداختند دران وقت جناب آقای نخستوزیر وعده دادند ۶ ماهی که به معلمین ظلم شده به عنوان پاداش بعداً تلافی شود اقدامیفرمایید که پاداش مورد نظر که حق مسلم معلمین است پرداخت شود تا معلمین هم مانند همه مردم با تهیه مختصر وسایل زندگی عید داشته باشند (احسنت)
نایب رئیس- آقای صارمی
صارمی- بنده قبلاً پوزش میخواهم و تقاضای عفو مینمایم که اوقات نماینگان محترم را میگیریم حقیقت این است که عرض لازمی داشتم که نسبت به بیانات جلسه قبل میخواستم به عرض برسانم جناب آقای دکتر شاهکار ضمن بیاناتشان متذکر شدند که ما داریم صحبت میکنیم که حق رأی زیادتری درکنفرانس بینالمجالس به دست بیاوریم به ایشان تذکر دادم که این کار مقرراتی دارد در جواب این تذکر من فرمودند گویا بیاطلاع هستند و نسبت بیاطلاعی در این مورد دادند من میخواهم توضیحی بدهم که ایشان توجه کنند که با کمال دقت تذکری دادم وخودشان گویا توجهی بدین مقررات نداشتهاند. جناب آقای دکتر شاهکار شما یک روز درحزب ملیون در همین مجلس گریه کردید و از خودخواهی گذشته خودتان اظهار ندامت کردید این تغییر حالت را ما متوجه نشدیم از چه جهت بود ولی درجلسه گذشته من دیدم حد اعلای این خبطی را که از آن اظهار ندامت کردید به کار بسته و یک موضوع بسیار بسیار ساده را بدون اطلاع نسبت بیاطلاعی به بنده دادید و تصور میفرمایید که وقتی پشت تریبون مجلس میآیید صحبتهایی که میکنید دیگران عامی صرف هستند شما فقط مرد مطلعی هستید، نه اینطور نیست من ماده ۱۰ اساسنامه کنفرانس بینالمجالس را برای جنابعالی در اینجا میخوانم و ترجمه اصلیش هم درچند قدم آن طرف�تر پهلوی آقای حمیدی است میخواهید بروید ملاحظه کنید تا این اندازه هی فرانسه میداند و میخوانید بخوانید و اطلاع پیدا کنید ماده ۱۰ اساسنامه بینالمجالس میگوید حق رأی به اعضای اتحادیه بینالمجالس تعلق دارد عده آرایی که برای گروههای پارلمانی اتحادیه بینالمجالس به طور ثابت تعیین شدهاست به قرار زیر است: الف هرگاه گروه پارلمانی حداقل دارای ۸ رأی باشد بعد نسبت جمعیت را ملحوظ میدارد و میگوید به گروههای پارلمانی کشورهایی که جمعیت آنها طبق جدول زیر است به شرح زیر آرایش اضافه میشود از یک تا ۵ میلیون نفر حق یک رأی اضافی الی آخر که نتیجه اگر یک مملکتی ۳۰ میلیون جمعیت داشت دارای حق ۴ رأی اضافی خواهد بود شما ۸ رأی ثابت دارید نفوس ملت ایران را میگویند ۲۲ میلیون حالا میگوییم حداکثر ۳ میلیون هشت رأی و چهار رأی میشود دوازده رأی دو رأی از نقطهنظر تعداد اعضای مجلس دارید به این معنی اگر تعداد اعضای مجلس و مقدار نمایندگان ۱۰۰ نفر باشد و نصف از آن هم عضو اتحادیه بینالمجالس باشند یک رأی و اگر از ۱۰۰ به آن طرف باشد ولو به ۷۰۰ و ۸۰۰ و ۱۰۰۰ هم برسد حق دو رأی خواهد داشت بنابراین ۸ رأی ثابت داریم جمعیت ملت ایران تا موقعی که ۳۰ میلیون نفر باشد ۴ رأی آنجا دارند ۴ و ۸ میشود ۱۲ و ۲ دو رأی برای این دارید که تعداد نمایندگان مجلس شورای ملی ۲۰۰ باشد و نصفش هم عضو باشد این ۱۴ رأی و حق این ۱۴ رأی را دارید و بیش از این هم نمیتوانید تهیه بکنید و اینکه گفتید میرویم و زحمت میکشیم که رأی را زیاد کنیم مورد ندارد و اگر من این تذکر را دادم به اطلاع کامل است و هیچ موردی هم برای بحث جز بیاطلاعی آقای دکتر شاهکار نبود پس امیدوار هستم که اگر بعداً از این وقتی پشت تریبون میآیید بدانی که مستمعین شما اگر از شما به اطلاع�تر نباشند قطعاً بیاطلاع�تر نیستند و تصور نفرمایید که در کلاس شش ابتدایی درس میدهید و عدهای آنجا هستند همه بیاطلاع هستند و من همیشه سعی میکنم مطلبی که میگویم برخلاف ادب نباشد ولی اگر بیادبی دیدم نمیتوانم صرفنظر کنم.
نایب رئیس- آقای رامبد
رامبد- بنده وقت آقایان همکاران محترم خودم همچنین وقت جلسه علنی مجلس شورای ملی را خیلی محترمتر و مغتنمتر از آن میدانم که در مورد اراجیف یک دستگاه پخش صوت اجنبی تضییع نمایم از طرفی در ممالک آزاد دنیا در ممالکی که اصول حکومت دموکراتیک واقعی دارند این مجلس و این تریبون به منظور بیان مصلحت وخواسته ملت است. برای این است که دولتهایی که مأمور اجرای نظریات ملت آگاه شوند هم چنین با روابط فعلی ملل دنیا با یکدیگر عموم ملل دنیا عموم جهانیان نیز از نظریات و خواسته یک ملت عضو اجتماع خود آگاه شوند چند روز قبل بعضی از همکاران محترم همچنین خود بنده مطالبی راجع به سوءسیاست یکی از کشورها تذکر دادیم تا برای امکان برقراری حسن تفاهم سعی کنند که ما مجبور نشویم سوابقی را یادآور گردیم حال که مصر هستند دراین مورد بحثی شود و از رفتار و اعمال و نظریات ایشان یادآوری شود بنده یک جزیی از گوشهای از مطالب را یادآور میشوم.
از آن جمله مطالبی راجع به اعلامیهای است که عرض میکنم و نمونهای از نظریات آن دولت همسایه است شاید اصل آن را به توانید در ارشیو وزارت امورخارجه ملاحظه کنید گویا این سند موقعی به دست نماینده سیاسی ایران در نبود هلی رسیده بود و اکنون اشارهای به اعلامیه که روی هم رفته چنین مستفاد میگردد،
به تمام افراد کمونیست دنیا اعلام میشود باید بدانند تا موقعی که افراد ملتی در کشور خود دارای عقاید و علائق مالی و معنوی هستند یا به مملکت یاملت یاحتی به شهر و قصبه و بالاخره خانواده خود علاقمند باشند تشکیل شبکههای حزبی آنها به نتیجه قطعی نخواهد رساند در این مورد از کتاب موضوع ملیتها هم میتوان همین استنباط را نمود یعنی یک فرد مؤمن کمونیست برای نیل به مقاصد خویش به هر نحو تقدیر و یا تزویری که باشد این عقاید و علائق را از ملتها سلب نماید و برای این منظور البته نفاق و عدم اعتماد بین ملتها ودولتها و هیئت حاکمه و تولید بدبینی نسبت به شخصیتهای مذهبی وسیاسی به خصوص رؤسای کشورها که مورد علاقه ملتها هستند بیش از هر اقدام دیگر زمینه پیشرفت نظریات کمونیستی را آماده میسازد لذا با چنین نیتی از آقایان معلوم شده باشد و نظر نهایی شما را نشان میدهد مطمئن باشید اراجیف فعلی که بحث میکنید دیگر کسی را نمیتواند فریب دهد درکتب خود شما هم درج است برای امکان انقلاب سرخ در بین ملیتی باید متصدیان نادرست و مزاحم مردم را تقویت کرد تا به نارضایتی دامن زده شود و در مقابل کلیه خادمین صدیق اجتماع راکه مورد اعتماد مردم هستند به طرفی مطرود داشت ملت ایران دست شما را خوانده است بنابراین بهتر است این نوع دلسوزیها را برای ما نکنید ما به نوع دلسوزی شما آشنا شدهایم اگر ما در پشت این تریبون درمطلبی بحث میکنیم یا از دستگاهی درکشور خودمان انتقاد میکنیم این خود بهترین دلیل وجود آزادی در این مملکت است. (تصدیق نمایندگان) این بهترین دلیل است که مصلحت وخواسته ملت ایران بدون هیچ قیدی در پشت این تریبون عنوان میشود. ولی در محیطی که شما امکان کوچکترین اظهار حیاتی برای ملت باقی نگذاردهاید اگر کوچکترین شکایتی برای احقاق حق یا حتی برای سد جوع از طرف یک زارع یک کارگر یا کارمند بشود طبق آنچه شنیدهمیشود او و تمام خانواده اش جزء اعدامشوندگان دسته جمعی محکوم به مرگ هستند دیگر چگونه برای ملت و آزادی و کارگر و زارع بیچاره صحبت میکنید؟
عدهای میگویند کجا هستند آن کسانی که فریب وعدهای توخالی شما را خودند و پس از اجرای مقاصدتان انکارگران و زارعین را دسته دسته اعدام کردید حتی به بچههای گرسنه و ضعیف زارع و کارگر هم که نردبان توفیق شما بودند رحم نکردید حتی در راه جاه طلبی فردی و شخصی خود به همکاران خود هم ابقا ننمودید من خود اعتراف میکنم دستگاههای ما هنوز دارای نواقص بسیاری است که در همه ممالک دنیا کم و بیش وجود دارد و باید با همت و پشتکار و امیدواری خود ملت ایران اصلاح شود و به خصوص با حفظ تاجوتخت پادشاه جوانبخت و محبوب خود که تنها ضامن استقلال و بقا کشور خود میداند به دست کسانی که ایرانی بوده و علاقه به عظمت و استقلال ایران دارند بر مشکلات فردی و اجتماعی خویش فائق آید.
شما که خود را غمخوار ملت ایران مینامید چرا در تمام ادوار سعی کردهاید هرچه ممکن باشد قسمتی از خاک وطن عزیز ما را تصرف کنید و به اتکاء زور به وعدههای خود عمل نکنید.
طبق قرارداد ۱۹۲۱ تمام قراردادها وتعهدات فیمابین که قبل از آن و ناقض آن قراداد بود خود به خود لغو شدهاست از آن جمله قرارداد ترکمانچای و گلستان بنابراین هفده شهر ایران که طبق این قراردادها اخیرالذکر تصرف نموده بودید میبایستی پس از لغو آن به ملت ایران پس میدادید چطور کماکان پس ندادید حالا
که خیلی نسبت به ملت ایران دلسوزی میکنید بهتر است برای اثبات گفتار خود اول این شهرهای ایرانی را به ایران بدهید با وضع رودخانه اترک و نهر حسن قلیخان که هزاران هکتار اراضی ملت ایران را تصرف نمودهاید چگونه باز ما باور کنیم که شما نظر ارضی نسبت به کشور ما ندارید و فقط برای ملت ایران دلسوزی میکنید؟
راجع به قلل مرتفع مشرف به اردبیل چه میگویید؟
اهالی مغان بهتر از من و آقایانی که اینجا تشریف داردند از نزدیک واقف بر تجاوزات به اراضی کشور عزیز ما هستند. با معذرت از تطویل کلام در خاتمه عرض میکنم ملت و دولت ایران هیچکدام مایل به تجدید این مطالبت و یادآوری�های خاطرات تلخ نبوده و نیستند و با کمال علاقهای که برای برقراری حسن تفاهم با همسایگان خود داریم که روابط دوستی واقعی برقرار نماییم حاضر بودیم تمام گذشتهها را فراموش کنیم اما کسانی که از رادیو بیگانه برای ملت ایران دلسوزی میکند مایل بودند که این مطالب تجدید شود البته مطالب زیادی بنده یادداشت کردهام که فعلاً مطرح نمیکنم از آن جمله اینکه میگویند بعد از مطالب اولیه درمجلس شورای ملی کاغذهایی از افراد از جان سیر شده داخل شوروی میرسد و مختصری از فجایعی که به ملت بیچاره روس اعمال میشود در این کاغذها موجود است و انشاءالله اگر مورد و دسترسی پیدا شد دفعه دیگر میخوانم تا دنیا آگاه باشد کسانی که امروز برای ملت ایران دلسوزی میکنند بدانند به دویست میلیون ملتهای تابعه دولت شوروی چه میگذرد.
بنده فجایعی که میگویند که در این کاغذها نوشته شده و از وضع خودشان یادآوری کردهاند عنداللزوم مطالبی عرض خواهم کرد بنابراین از آقای وزیر امورخارجه خواهش میکنم به طرقی که صلاح میدانند دولت همسایه ما را متوجه سازند که این رویه غلط و پخش اکاذیب و نشر اراجیف جز انزجار ملت خداپرست وطنخواه و شاهدوست ایران از دولت همسایه هیچ نتیجهای نخواهد داشت.
۳- تقدیم یک فقره طرح قانونی به قید دوفوریت به وسیله آقای دکتر دادفر
نایب رئیس- آقای دکتر دادفر
دکتر دادفر- طرحی است با قید دو فوریت تقدیم مجلس شورای ملی میکنم.
نایب رئیس- آقای خرازی فرمایشی دارید بفرمایید.
خرازی- عریضهای آموزگاران پیمانی تهران به پیشگاه مبارک اعیحضرت همایون شاهنشاهی تقدیم کردهاند و رونوشت آن را هم برای مقام ریاست فرستادهاند تقدیم میکنم.
۴- اعلام تصویب صورت مجلس
نایب رئیس- چون عده کافی است تصویب صوتمجلس اعلام میشود
۵- اعلام وصول لایحه راجع به کارشناسان رسمی از مجلس سنا
نایب رئیس- لایحهای راجع به اصلاح قانون کارشناسان رسمی که از مجلس سنا رسیده است به کمیسیون مربوطه فرستاده میشود.
۶- مذاکره در گزارش کمیسیون محاسبات راجع به بودجه سالهای ۱۳۳۷ و ۳۸ مجلس شورای ملی
نایب رئیس- دستور بودجه مجلس بود، رأی به ورود در مواد گرفته شد حالا ماده اول مطرح است. آقای عمیدینوری بفرمایید.
عمیدینوری- در جلسه گذشته کلیات بودجه مجلس شورای ملی مطرح بود و مباحثاتی به عمل آمد. قدری توجه آقایان نمایندگان محترم جلب شد با مشکلاتی که در اساس این لایحه بودجه هست، مخصوصاً ظاهر این لایحه وقتی که عنوان لایحه خوانده میشود نوشته است قانون بودجه ۱۳۳۷ مجلس شورای ملی و اصل در قانون نویسی این است که تیتر قانون بایستی بامطالب قانون تطبیق کند و متن قانون هم راجع به آن تیتر باشد یعنی وقتی میخوانیم قانون بودجه سال ۱۳۳۷ مجلس شورای ملی معنیش این است که مواردش هم مال سال ۱۳۳۷ است ولی یک مرتبه نوشته میشود ماده ۶ مقررات و مواد قانون بودجه عیناً برای سال ۱۳۳۸ قابل اجرا است، یعنی توی شکم، توی دل یک قانونی که عنوانش در بالا قید شده یک چیز دیگر درآمده این صحیح نیست. این سیستم قانوننویسی نیست و از مجلس شورای ملی بعید است مجلس باید مدل قانوننویسی و قانون باشد و به دولت دستور بدهد. اصلاً کجای دنیا شما دیدید که کدام مملکت دیدید که قانون بودجه دوساله یک مرتبه بیاورند بودجه در شأنش این است که سال به سال و قبل از حلول سال جدید بیاید. ما آمدهایم در اسفند ۳۷ بودجه سال ۱۳۳۷ را تصویب میکنیم، خوب این یک خاطرهای است از گذشته که در کار دولت این را صلاح کرده و بودجه سال ۱۳۳۸ را در سال ۱۳۳۷ به تصویب میرساند ولی ما متأسفانه اشتباه دولت را شاید برای یادبود خاطره که در قوانین ما بماند داریم آن را تکرار میکنیم بودجه سال ۱۳۳۷ رادراسفند ۳۷ مینویسیم. نتیجه این کارها است که همین حرفها درمیآید که اعتراض آقای صارمی وارد بود که ۹۰ هزار تومان در کجا خرج شد و یک عده از رفقای ما هم حق داشتند توضیحات دادند و به نظر بنده این حرفها از نظر این سیستم بودجهنویسی بود و من هم خیلی تأسف میخورم که چرا بین دو همکار عزیز بنده جناب آقای دکتر شاهکار و جناب آقای صارمی باید یک چنین مباحثاتی پیش بیاید، اینها همه ناشی از کار غلط است اگر بودجه سال ۳۷ را در اسفند ۳۶ تصویب میکردیم این مباحثه پیش نمیآمد. این یکی از آثار کار غلطی است که وقتی میشود هویدا میشود این است که بنده خواستم تکرار کرده باشم آن تقاضای جناب آقای دکتر رضایی را که فرمودند استدعا میکنم از جناب آقای افخمی که این ماده ۶ را پس بگیرند عین همین بودجه را برای ۱۳۳۸ مانعی ندارد که بعد با دو فوریت مطرح کنیم ما که لوایح دوفوریتی میگذرانیم. الان طرح دوفوریتی داده شد که سازمان وزارتخانهها موقتاً اجرا بشود این به جریان بیفتد و تصویب هم خواهیم کرد خوب ما که آماده هستیم این قوانین را بدین شکل تصویب کنیم چه عیبی داشت که این اقدامی که فرمودند میکردیم دو تا اینجوری چاپ میکردید، یکی مینوشتید قانون بودجه سال ۳۷ و یکی دیگر عین این را چاپ میکردند میگفتند قانون بودجه سال ۱۳۳۸ اول آن را رسیدگی میکردیم بعد هم این را رسیدگی میکردیم. هزدو تا کارهم عملی شده بود اما توی شکم بودجه سال ۱۳۳۷ مال سال ۱۳۳۸ را مینویسیم این صحیح نیست این غلط است، این از شأن قانونگذاری دور است و من توجه مجلس شورای ملی را جلب میکنم که از این کار احتراز کند اما خود بودجه در کلیات راجع به ساختمان بحث شد و توضیحاتی داده شد که آن توضیحات بنده را قانع نکرد، بنده معتقدم ما در وضعی هستیم برای سال ۱۳۳۸ که از نظرمالی وضعمان مثل سال ۳۷ درخشان نیست به دلیل اینکه در سال ۳۸- ۲۶ میلیون دلار از عایدات نفت ما کسر میشود این یکی دوم اینکه سال ۳۸ سالی است که از نظر مالی ما میبایستی قسمتی از اقساط وامهای خودمان را بپردازیم این دوقسمت. این دوخرج به نظر من به پنجاه، شصت شاید صد میلیون دلار برسد و این از عایدات کل مملکتی ما کسر میشود آن وقت باکمال تأسف بعضی از نقشهها و هدفهای ملی ما در نتیجه کمبود عواید در بوته اجمال میماند بنده بسیار متأسفم از این مطلبی که پریروز در روزنامه خواندم راجع به ذوبآهن، قضیه ذوبآهن جناب آقای اسفندیاری از آمال ملت ایران بود و اعلیحضرت فقید کوشش خودشان را کردند درسال ۱۸ و ۱۹ بنده به خاطرم میآید بهقدری ایشان شیفته این بودند که ذوبآهن در مملکت تأسیس بشود که حتی با فکر مخالف این مبارزه کردند و حتی شنیدم یک وقتی تیمسار سپهبد جهانبانی فعلی آن روز رئیس اداره کل فوائد عامه بود که امر ذوبآهن هم جزء آن بود شنیدم که شاید گفته شده بود این کار صحیح نیست بعد توبیخ و حبس برای ایشان پیش آمد که مدتی هم در زندان بودند و همان موقع تکلیف ذغالسنگ و آهنش را هم تعیین کرده بودند که درهمین قسمت سمنان یک موقع خود بنده مسافرتی به مشهد کردم دیدم درتونل�هایی که آهن را استخراج میکردند یکی از دوستان من رئیس آن قسمت بود من را دعوت کرد رفتم دیدم که عیار این سنگ آهنش هم خیلی زیاد است که شصت هفتاد درصد آهن دارد هم آهنش رامعین کرده بودند و هم محل نصب کارخانه را در کرجوهم ذغالسنگش در قسمت زیر آب و مازندران و این کارهایش تمام شد بود و سفارش کارخانه ذوبآهن را هم دادند و این کارخانه ذوبآهن هم از آلمان. از دماک کروپ خریداری شد و حمل شد با کشتی آرابیا در یکی از سواحل آفریقا و در آنجا ماند که متأسفانه جنگ دوم پیش آمد و این کارخانه حمل نشد به تهران. بنابراین این یک امر مطالعه شده و تمام شدهای که به مرحله اجراء رسیده بود و کارخانه اش هم آماده بود ممکن بود ما در سال ۲۰ و ۲۱ دارای کارخانه ذوبآهن باشیم، این امر ماند و الان درسال ۱۳۳۷ هستیم یعنی بیش از ۱۸ سال گذشته و ما دارای کارخانه ذوبآهن نشدیم، بعد در برنامه هفت ساله دوم که خود بنده عضو کمیسیون بودم بحث مفصل کردم، به آقای ابتهاج گفتم که آقا این کار تمام شده، کارخانهاش هم هست خود ایشان گفتند که برای اینکه این کار اجرا شود با خود دماک کذوپ کنار میآییم. گفتم خیلی خوب، حالابنده پریروز در روزنامه خواندم، خیلی جای تأسف است که ۱۸۰ میلیون تومان خرج مطالعه کارخانه ذوبآهن شده خوب انشاءاللهها هم گاهی تحقق پیدا میکند با کمال تأسف ۱۸۰ میلیون تومان از خرج مطالعه وجوه و اعتبارات دراختیار سازمان برنامه خرج مطالعه مجدد کارخانه ذوبآهن شده و به همین جهت چون دیگر پول ندارند گفتند چون ما پول نداریم که کارخانه ذوبآهن را نصب کنیم و این کار ممکن است در برنامه هفت ساله سوم عملی شود در حالی که بنده در همینجا میبینم که دولت هندوستان درظرف ۲ سال ۳ سال دو کارخانه ذوبآهن جدید نصب کرد در کشور خودش و بر حجم فولاد موجود خودش افزود کشوری که بیش از ده سال نیست که مستقل شده، پارلمانش را بنده دیدم یک پارلمان کوچکی بود دارای دو سالن یکی برای شورا یکی برای سنا و یکی هم در وسط برای کنگره
این کشور اینقدر صرفهجویی میکنند از لحاظ ساختمان کشور یا ما کارخانه ذوبآهنش را بوجود میآورد چرا؟ برای اینکهامالمواد در صنایع در هر کشوری ذوبآهن است مخصوصاً در کشوری مثل ایران که هم آهنش را دارد هم سنگش را دارد هم آبش را دارد کشور ژاپن سنگ آهن ندارد ذغال سنگ هم ندارد فقط آب دارد این کشور فعال سنگ آهن را از خارج میآورد ذغال سنگ از خارج وارد میکنند و در کشور خودش کارخانه ذوبآهن بوجود میآورد و فولادش را تهیه میکند و به صورت تیرآهن و ورق شیروانی میآورد و به بنده و جنابعالی میفروشد خیلی هم ارزان این کشور زنده است این کشوری است که اگر ساختمان میکند اگر بنا میسازد آهن و فولادش را خودش میسازد امروز مسابقه ساختمان در این مملکت بوجود امده در حالی که ما رفتهایم کارخانه ذوبآهن را به وجود بیاوریم که از آهن و از فولادش و لولهاش به مصرف ساختمان خودمان برسانیم، بنده توجه نمایندگان محترم را جلب میکنم در یک همچو موقعی که با این همه مطالعات آمال ملی ایران در ظرف ۲۰ سال راجع به نصب کارخانه ذوبآهن عملی نمیشود و از نظر نداشتن پول میخواهیم عملی شدن آن را به برنامه هفت ساله سوم ببریم بنده عقیدهام این است که جلوی این ساختمانهایی که درمجلس سنا و در مجلس شورای ملی و در شرکت ملی نفت که شنیدم براینکه ۱۸۰ میلیون نمیدانم ریال است یا تومان، چقدر اعتبار قایل شدهاند و خرج آن میشود و برندهاش هم یکی از مقاطعه کارانی است که میبایستی در ۲۸ مرداد بگیرند به دارش بزنند، وزیر کابینه مصدق بود او هم شده برنده این بساط هم هست. این افکار غلط این اوضاع بدی که جناب آقای رامبد بسیار خوب امروز توضیح فرمودند و بحث کردند ما که خیلی باید متوجه کار خودمان باشیم. نبایستی مثل کبک باشیم و دنیا را نبینیم و خیال بکنیم دنیا ما را نمیبیند ما باید از خودمان اصلاح را شروع بکنیم در یک همچو موقعی معنی ندارد در بودجهمان بگوییم عین این بودجه برای سال آینده خواهد بود یک رقم میگذاریم خرید اثاثیه و تعمیرات ۲ میلیون تومان. باز یک جای دیگر یک رقم میگذاریم هزینه ساختمان و تعمیرات آبنیه یک میلیون و پانصدهزار تومان آخر اگر شما ساختمان جدید میکنید دیگر تعمیرات آبنیه یعنی چه؟ اگر تعمیرات آبنیه دارید توی این بودجه دیگر ساختمان یعنی چه؟ کوسه و ریش بهن که معنی ندارد باید برنامهها از همه جا باشد نه این شکل بنده واقعاً از جناب آقای نخستوزیر تشکر میکنم که درجلسه طرح بودجه شرکت ملی نفت شرکت کردند ۱۷۰ میلیون یک قلم کسر کردند از بودجهشان ساختمان را هم کسر کردند (پرفسور جمشید اعلم- شما که اکثریت هستید باید به عنوان موافق صحبت کنید) از جنابعالی که همیشه به عنوان موافق صحبت میکنید تمنی میکنم این دفعه به عنوان اقلیت مخالف با این بودجه و این رقم صحبت کنید بنده همهاش صحبت کنم این را بفرمایید این شأن شما است آقای اقلیت نه شأن من، متأسفانه من جای شما دارم صحبت میکنم برای اینکه شما وظیفهتان را انجام نمیدهید. بزنید این اقلام را چرا نمیزنید؟
عرض کنم باز هم از ایشان تشکر میکنم که تشریف بردند در سازمان برنامه باز در بودجهاش ۷۰ میلیون تومان کسر کردند از آن پاداشهای عجیب که بنده شنیدم پاداشهای یک میلیون ریالی مدیرعامل سابق سازمان برنامه خودش امضاء میکرده و رد میکرده است. بنابراین از دو تشریففرمایی جناب آقای نخستوزیر در دو قلم، یک ۱۷۰ میلیون ریال و یک ۷۰ میلیون ریال جمعاً ۲۴۰ میلیون ریال از مخرج اضافی کسر شد این در نتیجه مطالعه صحیح بود آقایان اعضا کمیسیون بودجه اگر اقلام را رسیدگی بکنند دقت بکنند اینقدر میتوانند کسر کنند که حد ندارد خدا شاهد است با قدری موشکافی و دقت و از خودگذشتگی خیلی میشود کسر کرد. در بودجه مجلس ۳۷ نوشته است ۸۰ هزار تومان خرج اتومبیل از این اقلام صرفهجویی بکنید در بودجههایتان و بدهید کارخانه ذوبآهن وارد کنید میگویید حالا کارخانه ذوبآهن نمیتوانیم نصب کنیم برای اینکه اعتبار نداریم بگذاریم برای برنامه ۷ ساله سوم چرا ما پول داریم غلط خرج میکنیم (صحیح است) عرض بنده تمامش این است.
بنده بدم نمیآید که در یک سالن مجللی که عالیتر از این باشد بنشینیم اما کی؟ وقتی که پول ساختمانش را هم از مملکت خودم خرج کنم نه اینکه بازار اجناس و کالاهای خارجی بشویم و کشورهای خارجی افتخار کنند که صادرات ما به ایران زیادتر شدهاست آقایان دیگران برای اینکه صادرات خودشان را زیاد کنند چه میکنند؟ جایزه میدهند، با یکی از رفقای خودم در سفر اخیر در انگلستان رفتم رفیق من خواست یک مالالتجارهای بخرد که سی درصد برای صدور تخفیف داشت جناب آقای پرفسور اعلم برای صادرات سی درصد تخفیف میدادند پروندهاش را هم بنده دیدم. دیدیم خرید کرد جنس را به او ندادند گفتند با چه وسیلهای میروی به ایران؟ گفت با هواپیما، گفت در روزی که در هواپیما، در فرودگاه رفتیم جنس صادر نشده بود، او خیلی متوحش شده بود گفت آقا من پول دادهام چرا جنس نیامده سوار هواپیما که شدیم در همان موقعی که نشستیم یکی از متصدیان هواپیما آمد بسته را تحویل داد گفت جناب فلان کس این بسته مال جنابعالی است. این کار یعنی چه؟ یعنی مطمئن شد این کالا صادر میشود از لندن هم میآید به ایران آن وقت سی درصد تخفیف داد. دیگران برای اینکه صادرات کشور خودشان را بالا ببرند اینطور عمل میکنند آن وقت ما بشیم نمایشگاه کالاهای خارجی، بعد هم بگوییم پول نداریم کارخانه ذوبآهن بسازیم آقا این پولها را بگذارید کنار جلوی این کارها را بگیرید این مسابقه ساختمان را بگذارید کنار یک قدری مطابق وضع فعلی خودتان زندگی کنید کار اساسیتان را انجام بدهید اینقدر بناهای عالی نسازید. خدا میداند من به نام یک وکیل مجلس عرض میکنم در این چند سال یا در این کتابخانه نگذاشتم که کتاب بخوانم چرا؟ برای اینکه وقتش را نداشتم با اینکه دلم میخواهد مطالعه کنم. من میدانم کتابخانه بدین وضعی که فعلاً در مجلس شورای ملی هست به درد بنده نمیخورد، حالا ما داریم یک کتابخانه بزرگ آن پایین درست میکنیم که تا حالا دومیلیون تومان برای اسکلتش شنیدم خرج شده نمیدانم درست است یا نه و برای تهویه و فلانش هم یک میلیون و سیصدهزار تومان پیشنهاد شده بود که با جدیتها رسید به هشتصدهزار تومان این کتابخانهای که وکیل مجلس از آن استفاده نمیکند چه ضرورتی دارد که در یک همچو موقعی، در وضع فعلی مملکت که میگوییم پول نداریم کارخانه ذوبآهن را نصب کنیم و ۱۸۰ میلیون تومان هم خرج مطالعهاش کردیم بیاییم یک کتابخانه عظیمی اینجا بسازیم که اصلاً به درد نمیخورد، میل دارید سطح عمومی فرهنگ برود بالا من میگویم هر چه کتاب کتابخانه مجلس دارد تحویل بدهد به کتابخانه ملی جایش هم وسط شهر است مردم هم میآیند کتاب میخوانند اگر نظرتان این است که این کتابخانه را بسازید که مردم بیایند کتاب بخوانند، کلیه کتابهای زیادیتان را بدهید به کتابخانه ملی در یک قفسهای بگذارید و روی آن بنویسید اهدایی مجلس شورای ملی. مجلس شواری ملی که کتابخانهساز برای دیگران نیست کتابخانه برای خودمان میخواهیم یک مرتبه هم من به عرض آقای رئیس رساندم اداره قوانین ما بایستی مختصر و مفید برای استفاده نمایندگان مجلس در آن قوانین باشد بنده معتقدم وقتی یک لایحهای به مجلس میآورند و ارجاع به کمیسیون میشود باید اداره قوانین طوری مجهز باشد که سوابق این لایحه را از دوره اول مجلس شورای ملی ضمیمه بکند این را بفرستد به کمیسیون اکه اعضای کمیسیون باتوجه به سوابق قانونی یک چنین لایحهای بدانند چه باید بکنند بنده معتقدم لااقل همین جایی که صندلیهای ما قراردارد و ما مینشینم و لوایح یکفوری دوفوری مطرح میشود الاقل بغلش یک کشو باشد و یک جزوه بندی باشد این لوایحی که در روز باید مطرح بشود دستگاه مجلس این لوایح را بفرستد آنجا که بنده وکیل که موضوع این لایحه را مطالعه میکنم این کشوی میز را باز بکنم و بتوانم این لوایح را بخوانم مجلس باید دستگاههای خود را برای قانونگذاری مجهز بکند. مجلس که برای کتابخانه سازی نیست کتابخانه بمیزان احتیاج برای کار خودش باید داشته باشد این خرج زائد به تمام معنی است الان ما سال مالی همان سالی است که نمیتوانیم به خودمان اجازه بدهیم که کارهای مهم بخوابد برای اینکه ما میخواهیم ساختمان بکنیم به این جهت چون بنده قانع نشدم به توضیحات نمایندگان محترم مخصوصاً جناب آقای افخمی که کمال ارادت و ایمان را به ایشان دارم آن مرتبه عرض کردم و اکنون باز هم تمنی داریم لااقل توضیح بفرمایند که نقشه ساختمان مجلس شورای ملی چقدر است مبلغی که برای این کار اختصاص میدهید چه میزان است چون ساختمان مجلس شورای ملی من ارقامی شنیدم حتی صد میلیون تومان هم شنیدم امیدوارم که صحیح نباشد چرا؟ برای اینکه ذهن مردم روشن بشود و بدانند که مجلس میخواهد چه بکند یک توضیحی در جلسه قبل فرمودید که سه ساختمان میشود یکی کتابخانه یکی عمارت وسط برای سالن یکی هم بالا برای کارمندان البته مطالعه کردهاند تمام این را بگویید که چقدر است ما میدانیم که به صورت علیالحساب دویست میلیون ریال توی بودجه امسال نوشته شده که مجلس از بانک ملی قرض میکند که با این هم بنده مخالفم که مجلس شورای ملی برود از بانک قرض بکند یک مادهای بنویسد که دولت قرض بکند و بانک ملی پول را دولت بدهد ولی اینجا طبق ماده مربوطه که نوشتهاید و اجازه دادهاید که کارپردازی مجلس شورای ملی برود یک همچو پولی را قرض بکند بنده مخالف این هستم بنده معتقد هستم به اینکه جدا مخالف با ساختمانها هستم و در حال فعلی آن ساختمانی را مفید میدانم که لااقل مصالحش آنچه مصرف میشود در مملکت به دست بیاید نه این رونق بازار کالاهای خارجی باشد حالا که یک چنین عملی شده لااقل به ما بفرمایید که این کتابخانه چقدر خرجش میشود و این نقشهای که دادند برای ساختمانهای دیگر مجلس
مخارجش چقدر است که تکلیف این کار معلوم بشود و بعد هم نظارت بیشتر بشود خوشبختانه شنیدم که یک نظارت بیشتری شدهاست بنده تقاضا میکنم توضیحات بیشتری داده شود که در این قسمت روشن بشویم ببینیم که چه بایستی بکنیم و دیگر اینکه راجع به بعضی از اقلام این بودجه نظریاتی داشتم فعلاً راجع به کارمندانی که تا سیصد تومان بایستی بگیرند تشکر میکنم که توضیح جناب آقای افخمی روشن کرد که این آقایان از ابتدای سال ۳۷ خواهند گرفت و این کمکی است به زندگی این بیچارهها که کمتر از سیصد تومان میگیرند بعد یک رقم دیگری در این بودجه هست که آن هم مربوط به عده دیگری از آقایان است و این کمکی است که بایستی به اعباراتشان بشود یعنی یک ده درصدی بعضی از کارمندان اضافه شود این را هم بنده میخواستم توضیح بفرمایند که این از چه موقعی اجرا میشود آیا از اعتبار کمک هزینه قانونی خدمتگراران جزء ۲۷۹۶۰۰ ریال داده میشود؟ یک اعتبار دیگری هست برای خدمتگزاران جزء که کمتر از سیصد تومان حقوق میگیرند به مبلغ ۳۴ هزار ریال آن را توضیح فرمودید که از اول سال ۳۷ اجرامیشود نسبت به آن رقم بالا هم بنده خواستم نظرتان را بفرمایید چیست آیا این رقم ۲۷۹۶۰۰ ریال تمام بابت سال ۳۷ است یا از تاریخ اجرا باشد اشکال پیدا میشود برای اینکه شما گفتید عین این بودجه مال ۳۸ هم هست بعد درسال ۳۸ چون رقمتان فرق میکند میگویید همان است اگر برای تمام سال ۳۷ است اشکالی برای سال ۳۸ پیش نمیآید و به این آقایانی که یک کمک مختصری اضافه میشود شامل تمام سال میشود این مطلب را هم توضیح بفرمایید که مطلب روشن بشود.
نایب رئیس- آقای افخمی
افخمی- عرض کنم که فرمودید عنوان بودجه مجلس شواری ملی نوشته شدهاست بودجه سال ۳۷ و بعد یک مادهای به عنوان ماده ۶ افزوده شدهاست که این بودجه برای سال ۳۸ هم مدار عمل خواهد بود عنوان بودجه ۸ مجلس شوری ملی را اگر دری آن دقت بفرمایید اینطور است بودجه تفصیلی سالهای ۳۷ و ۳۸ مجلس شواری ملی گزارش کمیسیون محاسبات را مطالعه بفرمایید در سطر اول نوشته شدهاست بودجه تفصیلی سالهای ۳۷ و ۳۸ مجلس شواری ملی (عمیدینوری- اینجا نوشته قانون بودجه ۳۷ مجلس شورای ملی و چاپ هم شدهاست) آن مقدمه را اول ملاحظه بفرمایید (عمیدینوری- مقدمه جزء قانون نمیتواند باشد) بعد هم درجلسه گذشته بنده خیال میکنم ارجع به تقدیم بودجه دوساله توضیحی عرض کرده باشم حالا هم برای تکمیل اطلاعتان عرض میکنم که تقدیم بودجه دو ساله سابقه دارد و در بهمن سال ۳۴ و ۳۵ در بهمن سال ۳۴ بودجه دوساله تقدیم شد و شاید خود حضرتعالی تصویب فرموده باشید (عمیدینوری- بنده خیر) خوب این رویهای است که مجلس تصویب کرده و بعد هم اینکه فرمودید عرض کردم گناه از ما نبود چرا بودجه سال ۳۷ را حالا تقدیم میکنیم مطابق آییننامه باید بودجه ۳۷ درسال ۳۶ داده میشد و هیئت کارپردازی سابق باید این وظیفه را انجام میدادند و آقایان به واسطه گرفتاریشان بود که این کار را نکرددند بنابراین گناه هیئت کارپردازی نیست خوب حالا ما آمدهایم بودجه دوساله را تقدیم کردیم که بودجه ۳۸ به موقع قانونی تقدیم شده باشد عرض کنم یک توضیحی راجع به ساختمان فرمودید بنده خیال میکنم که راجع به مساحت ساختمان حتی نقشهها و اینکه چه وقت تمام میشود توضیحات کافی و جامع در جلسه گذشته دادم جنابعالی در صورت مذاکرات جلسه گذشته صفحه پنج را مطالعه بفرمایید (عمیدینوری- رقم آن رابفرمایید) فقط میماند رقم مطابق براوردی که مهندسین کردهاند این ساختمان جدید به علاوه کتابخانه ۴۱ میلیون تومان تمام میشود البته آن قسمت اداری مجلس هنوز محاسبه نشده این مال آن قسمتهایی است که آن روز توضیح دادم آن قسمت اداری یعنی محل کامندان خود مجلس و دفتر مجلس است (عمیدینوری- پس دو قسمت میشود) بلی عرض میکنم اما اینکه چرا ساختمان میشود اصلاً این کار در این مجوزش را برایتان عرض میکنم ملاحظه بفرمایید در چه سالهایی این کار را تصویب فرمودید از سال ۱۳۳۳ و ۳۴ و ۳۵ و ۳۶ به تدریج تصویب فرمودید که ساختمان بشود بنابراین ما وارث یک چنین قانونی هستیم که باید ادامه بدهیم (صحیح است) حالا هم اگر تصمیم دارید که ساخته نشود رأی با آقایان است که ما حرفی نداریم یک ایراد دیگری فرمودید با اینکه ما ساختمان جدید میکنیم چرا در بودجه مجلس باز یک اعتباری هم برای ساختمان مظبور کردیم این اعتبار جناب آقای عمیدینوری ارتباطی با آن ساختمان کلی ندارد این برای بعضی تعمیرات ساختمان فعلی مجلس است مثلاً الان همین سقف که ملاحظه میفرمایید ترک برداشته و این خواهد ریخت این را ما در نظر داریم اصلاحش بکنیم این کار اعتبار لازم دارد (عمیدینوری- پارسال هم بود چرا نشد) پارسال ما نبودیم عرض کنم همچنین درموقعی که محل بهداری را برای ساختمان جدید خراب می کدرند ما یک بهداری کوچکی تهیه کردیم این اعتبار لازم دارد بنابراین این اعتبار برای این مخارج حتماً لازم است (بهبهانی- ترک کجا است؟) آن چراغ را ملاحظه بفرمایید (مجلس را نشان دادند) این ترک خودرو است راجع به اتومبیل و بعضی اعتبارات ایراد فرمودند که چرا دوساله منظور شده اینجا بنده توضیحی دادم آن اعتباراتی که فقط مخصوص سال ۳۷ سا دیگر در سال ۳۸ مصرف نخواهد شد و صرفهجویی خواهد شد آقا نگران نباشید (عمیدینوری- بودجهنویسی این نیست مخارجی که در سال ۳۸ نمیشود نباید نوشته شود) در مقابل آن ارقام توضیح داده شدهاست که فقط برای سال ۳۷ یعنی در سال ۳۸ مصرف خرج پیدا نمیکند مثلاً جلوی اتومبیل توضیح داده شدهاست و جلوی حق انشعاب هم توضیح داده شده (عمیدینوری- در این نسخه چاپی یک چنین توضیحی نیست) بلی اول نبود بعداً این توضیح داده شد موضوع قرض را فرمودید ما بالاخره یک چنین اعتباری لازم درایم که این ساختمانی را که شروع کردهایم بتوانیم بسازیم باید فرض بکنیم منتهی ایراد حضرتعالی این است که چرا مجلس قرض بکند که این ایراد صحیح است به نظر بنده در آن ماده مربوطه که رسیدیم بنده توضیح عرض خواهم کرد که عبارت را صلاح بکنیم و دولت را مکلف کنیم که این قرض را بکنید و در اختیار کارپردازی مجلس بگذارد ضمناً از مقام ریاست تقاضا دارم که این بودجه اداره روزنامه کشور را به عنوان ماده ۷ بودجه مجلس شواری ملی مطرح بفرمایند که اشکالی که از لحاظ مقررات پیش نیاید.
نایب رئیس- آقای پرفسور اعلم
پرفسور اعلم- اینکه همکار محترم بنده آقای عمیدینوری فرمودند که ما اقلیت هستیم و باید انتقاد بکنیم این بودجه بودجه مجلس شورای است در اینجا اقلیت و اکثریت نیست ما راجع به کار خودمان داریم انتقاد میکنیم و صحبت میکنیم اینجا نه اکثریت است نه اقلیت اما اینکه فرمودند اقلیت باید منعقد باشد و اکثریت دفاع کند علت اینکه ما چرا این کار را نمیکنیم برای این است که شما جای ما را گرفتهاید ملاحظه بفرمایید خود شما در لوایح خود دولت انتقاد میکنید و مخالفت میکنید اگر ما هم مخالفت بکنیم آن وقت باید دولت برود در صورتی که دولت باید باشد و ماشاءالله شما فرصت اینکه اقلیت اظهار عقیده بکند نمیدهید نمیگذارید اصلاً تریبون خالی باشد (صحیح است) اما راجع به ساختمان اگر خاصه آقایان باشد خود من اول کسی بودم که با ساختمان مخالف بودم یک طرحی تهیه کردم آقایان امضاء فرمودند و موافقت فرمودند ولی همین ترک باعث شد که ما صرفنظر بکنیم (خنده نمایندگان) چون یک نواقصی بود واقعاً جناب آقای عمیدینوری اینجایی که شما فرمایشاتتان رامیفرمایید و ما هم عرایضی میکنیم همین جا خیلی خطر دارد برای حفظ سلامت شما است که ما تصویب میکنیم این ساختمان را درست بکنند عرض کنم یکی هم راجع به ساختمان شرکت نفت فرمودید بنده هم با آن مخالفم و یک اشاره کوچکی میخواهم بکنم که برنده این ساختمان یک شرکتی است که اسمش نوکار است من نمیفهمم شرکتی که اسمش نوکار است چطور برنده شده و صاحبه آن این شرکت حزب ایرانی هستند ما خیال میکردیم حزب ایرانیها هر عیبی داشته باشند لااقل در دست کارند و پول زیاد نمیبرند و این هم معلوم شد که ما اشتباه میکنیم (دکتر بینا- ما اشتباه نمیکردیم) آقای عمیدینوری مگر شما اکثریت نیستید یک پروژهای تهیه بفرمایی طرحش را بریزید که از این تاریخ ساختمان در این کشور قدغن است ما اقلیت با شما موافقیم (عمیدینوری- اول باید از خودمان شروع بکنیم) ولی من مطمئنم تمام این فرمایشاتی که جنابعالی میفرمایید یک امضاء اینجا نمیگذارید بنده با این بودجه مجلس موافقم برای اینکه آخر سال است اجازه بفرمایید بودجه تصویب بشود و استدعا میکنم اینقدر هم مته به خشخاش نگذارید به آقایان کارپردازها هم اعتماد داریم زحمت کشیدهاند بگذارید این کار لااقل فیصله پیدا بکند و شش روز دیگر روی این کار وقت صرف نشود.
نایب رئیس- آقای حمید بختیار مخالفید؟ بفرمایید.
حمید بختیار- بحث راجع به ساختمان زیاد شده بنده وقت آقایان محترم را نمیگیرم ولی یک نکته از فرمایشات آقای عمیدینوری مورد تصدیق خود بنده است راجع به آقایان نمایندگان البته اظهار عقیده نمیکنم ساختمان مجلس سنا یا شورای یا سایر ساختمانها که در جلسه خصوصی بحثش شد به عقیده بنده ساختمانش صلاح یا اقلاً صحیح نیست یا اقلاً دراین سالهایی که ما احتیاج مبرم به پول داریم صلاح نیست بنده نمیخواهم با صراحت به عرض آقایان نمایندگان محترم برسانم شاید هم موقعیت ایجاب نمیکند به عرضتان برسانم در اکثر شهرستانها خود آقایان از حوزه انتخابیهتان اطلاع کامل دارید ولی در همین تهران که ما در آن زندگی میکنیم اتفاق افتاده است آقایان به مریضخانه سینا تشریف بردهاید. به مریضخانه بوعلی تشریف بردهاید وضع آنجا را دیدهاید که توسعه لازم دارد بارها به آقای وزیر بهداری گفتیم ما در شهرستانها در مملکتی که صحبت از ترقی و تمدن میکند دستگاه عکسبرداری لازم داریم میگویند بودجه نداریم اگر ما دویست هزار تومان برای بهداری مردم که همیشه مورد علاقه شخص شخیص اعلیحضرت همایونی بوده است و همیشه به خودما و به دولت توصیه فرمودهاند خرج کنیم البته لازمتر است چیزی که تماس با توده مردم دارد بایستی کمال دقت در آن بشود متأسفانه
بنده میبینم نه دولت و اکثراً خودمان هم توجه به این مطالب نمیکنیم ما عوض اینکه بیاییم چهل میلیون تومان را ساختمان بکنیم این چهل میلیون تومان را باید ببریم بهداریها را تکمیل بکنیم بنده بیش از این نمیخواهم اینجا توضیح بدهم ولی از آقایان تقاضا میکنم البته تصمیمی است گرفته شده و بایستی برای این ساختمان ترتیبی داده شود (یک نفر از نمایندگان- آقای حمید بختیار ساختمان شرکت ملی نفت را هم اظهار نظر بفرمایید) صحیح است ساختمان شرکت ملی نفت را بنده در رأس آن موضوع قرار میدهم بنده خودم از شرکت ملی نفت دل پرخونی دارم و مطالب را هم در شورای عالی نفت به عرض آقایان رسانیدهام در هیئت دولت هم تشریف داشتند شرکت ملی نفت را بنده اسمش را حکومت خود مختار گذاشتهام (یک نفر از نمایندگان- ما را مطلع بکنید گزارش بدهید) چشم حالا که موضوع ساختمان مجلس است این نکته را میخواستم به عرضتان برسانم حالا هم اگر قرار است این ساختمان بشود و برای مجلس لازم است ما بایستی همیشه جنبه الاهمفالاهم رعایت بکنیم و وظیفه داریم که امر به اعلیحضرت همایونی را که همیشه به ما فرمودهاند چیزی را که با توده مردم تماس دارد بایستی اول آن را مقدم بدارید پس ما وظیفه داریم اول آنها را مرتب کنیم و منویات شاه را که همیشه برای رفاه مردم اوامری صادر فرمودهاند رعایت بکنیم بعداً مجلس شورای ملی و مجلس سنا بسازیم و ساختمان شرکت ملی نفت را درست بکنیم این بود عقیده بنده حالا بسته است به نظر آقایان
نایب رئیس- آقای دشتی بفرمایید.
دشتی- بنده اوایل دوره بیشتر عقیده داشتم که در مطالب کمتر بحث بشود آن هم روی بیتجربگی بود خیال میکردیم چون خودم طرفدار دولتم و جرء اثریتم و عقیدهمندم به اینکه در لوایح دولت طبق اصول پارلمانی از طرف موافق و اکثریت باید کمتر بحث بشود آنطور فکر بودم البته روی این عقیده خودم ثبات پیدا کردم که هر نظری دارم در کمیسیونها بگویم که دیگر محتاج به اظهار عقیده در مجلس و ایجاد زحمت برای آقایان نشدم اما یک پرانتز یا تبصرهای هم پیدا شدهاست و آن این است که وقتی میبینیم در مطالب بحث زیاد میشود روشنتر میشویم و مردم بهتر درک میکنند و از اوضاع او احوال هم بیشتر اطلاع پیدا میکنند فیالمثل چند روز بیشتر که آقایان آنجا سبقت جستند و آمدند اسم نویسی کردند راهی برای بنده و امثال بنده باقی نمانده که نسبت به یک اوضاع ملی اظهار عقیده بکنیم درصورتی که بنده هم دل پردردی داشتم آن روزی که آقایان نسبت به اوضاع سیاسی مملکت صحبت کردند دیدم که ۹ نفر ده نفر اسم نوشته بودند ماشاءالله همهشان هم شبیخون زده بودند و آمده بودند اسمنویسی کرده بودند حالا کم و بیش صحبت میشود و همه عقیده ملت ایران است عقیده ملت ایرانی باید گفته بشود البته در خانه ملت نسبت به اوضاع روسیه ما باید مطالب را بگوییم درددلهایمان را بگوییم اما امروز عرضی ندارم راجع به لایحه بودجه مجلس آقایان پریروز اظهاراتی فرمودند آقایان میدانند در میدانهایی که اسبهای تک تاز تندرو هستند اگر یک اسب را حرکت دادید همه میخواهند این کار را بکنند بنده هم از بیانات آقایان به هیجان آمده بودم که عرایضی بکنم مخصوصاً از بیانات و فرمایشات جناب آقای دکتر شاهکار که شاهکار بیان بود (صحیح است) اما چون ایشان با قدرت صحبت میکنند در مطالبشان راهی نمیماند منهای یک چیزی که همیشه آقای دکتر شاهکار منقد و ایراد گیرند در امور و بنده نمیدانم چطور شد آن روز در لایحه موافق صحبت کردند اما آن کسی که آن روز آمد راجع به اوضاع شوروی آن بیانات شاهکارانه راگفت یک قدری بیانات پریروزشان به نظر بنده کجوکوله بود (دکتر شاهکار- میل شما است) اینجا آقایان چند مطلب راجع به ساختمان مجلس گفتند یکی راجع به بودجه نود هزار تومان پانهصد هزار ریال این دو قسمت را الان بنده صحبت میکنم راجع به ساختمان که از سه سال قبل بدین طرف مورد تصویب قرار گرفته و قریب دوسال است که طبق تصمیم هیئت رئیسه و بعد رأی مجلس هیئت نظارتی تعیین شد که بنده هم احداز آنها هست و افتخار دارم که در خدمت حضرت آقای علامه و آقای بزرگنیا و آقای نصیری و چند نفر دیگر به طور مسلم ما وظایفمان را تا حالا عمل نکردیم ولی دلمان میخواهد انجام بدهیم و انجام هم میدهیم از این به بعد هم به طور مسلم ما پای این کار ایستادهایم از صبح تا بهحال هم جلسه داشتهایم آقایان با وجود آقای علامه و امثال ایشان و بنده ما نمیگذاریم خرابکاری بشود (یک نفر از نمایندگان- عجب) بلی، عجب، اگر ما گذاشتیم خرابکاری بشود این نقص من و نقص مجلس است چطور من میگذارم که در ساختمان مجلس خرابکاری بشود به یک دلیل نمیگذارم عجب این است که بنده موضوع تهویهای که آقایان پریروز فرمودند نگذاشتم انجام بشود (احسنت) اما راجع به اینکه باید ساختمان بشود یا نشود این موضوع را آقایان پارسال تصمیم گرفتید و رأی دادید. من امروز نمیتوانم بگویم که ساختمان بشود یا نشود. چون شده. الان طبقه دوم ساختمان دارد میرود بالا من نمیتوانم بگویم که نشود ساختمان لازم نیست ولش کنیم چند میلیون تومان که خرج شدهاست ولش کنیم. نسبت به اصل ساختمان جناب آقای عمیدینوری فرمودند یا دیگری بود نمیدانم، جناب آقای عمیدینوری ساختمان در مملکت کارخوبی است یا نه؟ ما یک مقداری از ایراداتمان از این است که چرا دولت و سازمان برنامه و غیره ساختمان لازم نمیکنند. ساختمان برنامه و غیره ساختمان لازم نمیکنند، ساختمان چه عیب دارد. منهای بعضی از جاها جناب آقای خلعتبری بانک کشوری معنی ندارد ساختمان عالیجنابان بکند درست گفتید میگویند ۱۴ میلیون و چقدر خرج شده این ۱۴ میلیون ۱۴ استان را باد میکند اما سازمان برنامه باید ساختمان بکند چه مانعی دارد. ساختمان بکند. فلان وزارتخانه در سال چندین هزار تومان کرایه میدهد بایستی یک ساختمان داشته باشد و اما راجع به مجلس شواری ملی الان ترک اینجا را نشان دادند و میفرمایند که میآید پایین انشاءالله که نمیآید پایین اما نسبت به تصمیمی که برای آینده و کنگره پارسال گرفته شده مسلم باید اجرا بشود و این مجلس کوچک است باید ساختمان دیگری بشود نقشه آن هم پارسال آمد اینجا مطرح شد، مشاوره شد آقایان همه بودند عموم علماء بودند رسیدگی شد تفاوت قیمت هم خیلی پیدا کرد و میکند الان هم یک تصمیمی هیئت رئیسه گرفته است و همانطور که جناب آقای سردار فاخر فرمودند منتهای دقت میشود که ساختمان به نحو احسن بشود اما اینکه فرمودند چرا فاصله شده است بین مجلس سنا و مجلس شورای ملی از لحاظ عمارت نمیدانم اینجا شنیدم یا در خارج بود به هر حال انشاءالله آنها هم تشریف میآورند اینجا خدمتشان هستم جای بهتری است برای آنها در هرحال ساختمان برای مجلس شورای ملی در نظرگرفته شد و یک کار لازمی هم هست نقشهاش هم خیلی خوب است و ما هم خیلی مطالعه کردیم. امیدوارم با بودن این آقایان کارپردازان و سایر آقایان خرابکاری رخ ندهد بنده فعلاً دیگر در این باب عرض نمیکنم و اگر هم در سال مبلغی خرج میشود برای این ساختمان انشاءالله جبران میکنیم از جای دیگر، اما موضوع ۹۰ هزار تومان فرمایش استاد بزرگوار بنده جناب آقای دکتر شاهکار این ۹۰ هزار تومان چیزی نیست برای خرج سفر چند نفر نماینده دولت ایران و پارلمان ایران به ممالک خارجه وقتی که قایل شدیم مجامع عمومی از قبیل سازمان و ملل متحد و غیره که اسمشان را بنده درست نمیدانم اینها برای دنیا لازم است ما هم در قبال دنیا هستیم بایستی پیروی کنیم مجلس بینالمجالس که بنده سال گذشته و به قول جناب آقای: دکتر شاهکار مفتخر بودیم رفتم البته یکی از افتخارات بنده است که توانستم در التزام این آقایان بروم آن هم در یک چنین مجلس معظمی در یک مملکت بزرگ دنیا بنشینیم، عدهای بودیم. کلمه شایسته را بنده دوسه مرتبه به گوشم خورد من نفهمیدم کلمه شایسته را چرا گفتند، شایسته یعنی چه؟ من شایستهام آقایان نیستند آقایانی که اینجا نشستهاند نماینده هستند همه با شایستگی آمدید اینجا سایر کارها را هم با شایستگی و دقت انجام میدهید شایسته هستید نفهمیدم یعنی چه اگر دانستن زبان است ما هم زبان داریم فیالمثل عرض میکنم آقای بدیع الزمان فروزانفرهیچ زبان خارجی نمیدانند (یک نفر از نمایندگان- عربی میدانند) هزاران دکتر از زیر دستش بیرون آمده است (یک نفر از نمایندگان- ترکی هم میدانند) نخیر نمیدانند زبان فارسی میدانند و عربی در آمریکا دعوتش میکنند و میگویند صحبت کن این شایستگی نیست؟
آقایان ممکن است ۵ تا زبان بدانند بنده ممکن است ندانم نباید ایراد بگیریم که شایستگی ندارد این درش بحثی نیست و اینکه ۹۰ هزار تومان است یا ۲۰ هزار تومان است یا ۱۰ هزار تومان من بحثی ندارم آقایانی را میخواهند بفرستند به خارج باید خرج سفر آنها را هم بدهند به ما ندادند جناب آقای مهندس هدایت بنده و شما نگرفتیم نمیدانم خوب کردیم یا بد کردیم (یک نفر از نمایندگان- مغبون شدیم) بنده خوشوقتم که با اظهار لطف آقای کاشانی رئیس بانک ملی توانستم قرض بکنم بروم و خوب هم کردم بنده لازم میدانم برای ایرانی که به خارج مسافرت کند آقای دکتر شاهکار شما آنجا تشریف داشتید در آن مجلس و خودتان آنجا فرمودید و بنده را مثال آوردید که فلانی باعث آبروی هیئت پارلمان ایران بود بعد هم خودتان گفتید که به عرض مقام شامخ سلطنت رسانیدم که فلانی در وظیفهاش خوب کار کرده است خوب انجام وظیفه کرده. اگر میدانستم که امروز میخواستم اینجا صحبت کنم آن تابلوهایی که آنها از ما گرفتند و عکسهایی که از ما گرفتند میآوردم به عرضتان میرساندم که ایران چقدر مورد توجه دنیا قرارگرفت و چقدر به ایران اهمیت میدادند آقا در پارلمان انگلستان مرکزی پارلمان را به ما دادند وسط مجلس انگلستان را ما اشغال کردیم و دنیا به ما نظاره میکرد ۶۴۰ نفر نماینده از تمام دنیا که دور ما بودند و ما را میدیدند. نمیدانم اینجا بود یا از بیرون کسی میگفت که ما برای شناسانیدن اسم ایران نفهمیدم این کلمه از کی بود انشاءالله این حرف شوخی بود، یکی میگوید شناساندن اسم ایران؟ ایرانی بودهاست و خواهد بود، این آقایان اشتباه میکنند ۲۵۰۰ سال تاریخ برای ما سلطنت قایل هستید نمیدانم این حرفها را از کجا آوردهاند کی میگوید ۲۵۰۰ سال تاریخ داریم، بیشترش نبودیم؟ بیسروپا بودیم خیلی بیشتر از اینها ما سلطنت داشتیم و
از این به بعد هم خواهیم داشت چون شنیدم یکی از آقایان در این باب اظهاراتی کردهاند فعلاً عرض میکنم ایرانی بزرگتر از این است که اسمش را بشناسانیم ایران شناساییش کامل بود، در آن مجلس در جلو ما شاخص بلندی بود که رویش نوشته بودند ایران، آقای بوشهری برادر بنده آنجا بودید میدانید پس ما شناساندن نداشتیم که خودمان را بشناسانیم که ایران چه چیز هست، دنیا به ما احترام گذاشت همانطور که عرض کردم در بینالمجالس. (آقایان دارم صحبت میکنم جناب آقای عمیدی بنده برای شما داریم صحبت میکنم) عرض کنم به حضور مبارک رقم ۹۹۰ هزار تومان برای اعزام وکلای یک مملکتی آن هم هشت نه نفر چیزی نیست انشاءالله آقایان کارپردازان محترم تأمین میکنند الان در ساختمان همین کتابخانه که خیلی ازش بحث کردیم خیلی بیشتر از اینها تأمین شد به نظر بنده یک مقدار از صحبتها راجع به اشخاص در مجلس شد، میگویند کارپرداز آدم خوبی است ما پارسال همین حرفها را نسبت به نفر دیگر زدیم کارپرداز که در تمام دوره مجلس نیست عوض میشود سالی یک مرتبه پس ما راجع به شخص نباید صحبت کنیم منت میگذاریم برای اینکه آقای افخمی آدم خوبی است بودجه را تصویب میکنیم یا در فلان کابینه فلان وزیر آدم خوبی است و فالن است وزیر میآید و میرود و یکی دیگر میآید جایش، کارپرداز عوض میشود و یکی دیگر میآید جایش بنابراین راجع به شخص حرف نمیزنیم آقایان کارپرادازان مثال آوردند جناب آقای نقیب را بنده مخصوصاً به کارمندان مجلس معتقدم ۳۳ سال است ارباب رئیس محاسبات را میشناسم چه جور میشناسم؟ این مرد اگر مقتدای من بود پشت سرش نماز میخواندم این آقایان نسبت به این شخص و دیگران آن کسانی که در بهداری مجلس کار میکنند و همچنین این جوانانی که تازه آمدهاند (ناطق به جایگاههای طرفین تریبون اشاره کردند) و در این قسمت مجلس کار میکنند پس بنده چه نظری دارم که یکی را انتخاب کنم و بگویم خوب است البته هرکسی خوب است پس کارپرداز دفاع ندارد چرا کارپرداز از بودجه مجلس دفاع کند او توضیح باید بدهد کمیسیون محاسبات باید دفاع کند یا اینکه ایراد بگیرد بنابراین ما چرا حمله کنیم به کارپردازان و دفاع را هم از آنها بخواهیم کارپرداز هم مثل بنده است نماینده مجلس است و در تمام امور هم وارد است ما الان در امور ساختمان و بودجه ساختمان داریم صحبت میکنیم من یک حرفی بزنم برای خاطر جناب آقای افخمی یا جناب آقای سلطانمراد بختیار یا جناب آقای خزیمه علم، من خودم دارم برای خودم کار میکنم (دکتر عدل- برای وجدانتان است) راجع به وجدان هم عرض دارم برای ایمان است وجدان همان ایمان است اگر وجدان ما هم همان هم هست در هرصورت من با قسمت عمده بودجه مجلس موافقم مثلاً یک وقت اظهار شد که آقای فلان و فلان نشسته و صورت جلسات پارلمان را نوشتند ولی من این قسمت را اطلاع دارم عرض کنم خدا کند که اینجا نباشد چون من شرم میکنم این آقای حمیدی شبانهروز در این باب کار میکند (مرآت اسفندیاری- یک شاهی هم از این بابت به او نمیدهند ۹ یا وظیفهاش است یا ایمانش است که این صورت جلسات را نشست و نوشت آقا رفتن ماده اروپا لازم بود و بنده مفتخر بودم که در خدمت این آقایان بروم و اگر من شایستگی نداشتم از شایستگی آقایان بهرهمند شدم که میگویند تو اول بگو با کیان دوستی پس آنکه بگویم که تو کیستی (احسنت) همان صحبت آشنایان تو- عیاری است برارزش جان تو (احسنت) امیدوارم که شایستگی آقایان سبب بشود که ما هم شایستگی داشته باشیم در هر صورت بنده با بودجه مجلس کاملاً موافقم منهای یکی دو جای آن که ممکن است در صحبتهای آینده درخلال طرح بودجه عرض کنم و یا صرفنظر کنم.
نایب رئیس- آقای صارمی (گفته شد نیستند) پیشنهادها قرائت میشود (به شرح زیر قرائت شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی پیشنهاد مینماید جمله زیر به تبصره ۲ ماده واحده اضافه شود.
هیئت رئیسه مجلس میتواند به کارمندانی که به حد نصاب بازنشستگی نرسیدهاند در صورت تقاضا و پرداخت کسور ۵ سال به مدت خدمت آنها ارفاقاً اضافه نماید
بهبهانی
نایب رئیس- بفرمایید
بهبهانی- عرض کنم شرایطی که در این قانون باری اشخاصی که میخواهند بازنشسته بشوند تنظیم شده یکی سال خدمت است یکی ۶۵ سال عمر یک اشخاصی هستند که ۶۵ سال عمر دارند ولی سی سال خدمت ندارند ۲۲ سال خدمت دارند ۵ سال ارفاق بدین اشخاص بدهند که در صورت تقاضای خودشان خواستند بروند جزء خدمت آنها محسوب گردد تا یک مبلغی به حقوقشان اضافه بشود درصورتی که کسور بازنشستگی این مدت را پرداختند و حتی دولت هم این کارراکرد چنانچه اطلاع داشته باشید قانونی آوردند باری بازنشستگی اشخاصی که به حد نصاب بازنشستگی نرسیده بودند ۵ سال بهشان کمک کردند ارفاق کردند که بروند بازنشسته بشوند، یک عده آقایانی هستند که ۶۵ سال عمر ندارند و سی سال هم خدمت ندارند ۲۰ سال ۲۲ سال دراند میخواهند تقاضای بازنشستگی بکنند اگر ۵ سال به آنها ارفاقاً بدهید ۷ و ۸ نفر هستند که میخواهند بروند و به نظر بنده این بد کاری نیست اگر آقایان موافقت بفرمایید که ۵ سال طبق قانونی که دولت سابق برای ارفاق آورده بود این کار را بکنید که اشخاصی که مایل هستند بروند مانعی نداشته باشد، به نظر بنده آقایان کارپردازان هم موافق هستند با این امر.
نایب رئیس- آقای ارباب موافقید بفرمایید.
ارباب- بنده تصورمیکنم که اگر آقای بهبهانی یکخورده بیشتر توجه بفرمایند پیشنهادشان را لطفاً مسترد خواهند فرمود زیرا اشخاصی ما داریم درمجلس که به جای آنها نمیتوانیم پیدا کنیم چطو رمیتوانیم ۵ سال به آنها ارفاق کنیم که آنها تقاضا کنند و ما هم قبول کنیم که بروند یکی همین آقای ارباب مهربان است که این آقای ارباب اگر تقاضا کنند بنده که قبول نمیکنم آقای نقیب (بهبهانی- این موضوع غیر از پیشنهاد بنده است ۹ و این پیشنهاد باعث میشود که یکی یکی اشخاص را اسم ببرم ما اشخاص ورزیده داریم که اگر به من بازنشستگی هم برسند یک پیشنهاد عکسش را هم بکنم که ۵ سال دیگر بمانند (بهبهانی- پیشنهاد بنده راتوجه نفرمودید ۹ آنچه فهمیدم این بوداگر اشتباهی کردم معذرت میخواهم.
رئیس- آقای دکتر بینا موافقید بفرمایید.
دکتر بینا- مثل اینکه ارباب توجه نفرمودند به پیشنهاد جناب آقای بهبهانی آقای بهبهانی میگویند اشخاصی که ۲۲ سال یا ۲۵ سال خدمت دارند ۵ سال به آنها ارفاق بکنید که بتوانند در صورت تقاضای خودشان بازنشسته بشوند یا آنهایی که ۶۵ سال عمردارند و ۲۵ سال خدمت ۵ سال کسری دارند این آقایان کسانی هستند که به میل خودشان یا مسن هستند یا خسته هستند نمیتوانند کار کنند یک ارفاقی مجلس به آنها میکند گمان میکنم منظورشان این است والا اشخاص مجربی که در مجلس هستند و بنده هم در کلیات آخر ممکن است نام آنها را ببرم به این موضوع منطبق نیست این یک موضوع علیحدهای هست که جناب آقای ارباب توضیح فرمودند اگر آقایان پیشنهاد رأی بدهید و تصویب کنید یک ارفاقی است به این آقایانی که ۲۵ سال ۲۶ سال خدمت کردهاند یا خستهاند یا ناخوش هستند میخواهند کنار بروند و اگر آقایان رأی بدهند گمان میکنم آقایان کارپردازان هم مخالفتی نداشته باشند.
نایب رئیس- بدین پیشنهاد رأی میگیریم مجدداً قرائت میشود.
(به شرح سابق قرائت شد)
نایب رئیس- اعلام رأی میشود رأی میگیریم به پیشنهادی که آقای بهبهانی دادند آقایان موافقین قیام بفرمایند (عدهای قیام نمودند) تصویب نشد. پیشنهاد دیگر قرائت میشود. (به شرح ذیل قرائت شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی پیشنهاد میشود به کارمندانی که بر طبق تبصره ۲ بودجه مجلس بازنشسته میشوند کارمندان روزنامهرسمی که فقط ۸ نفر میباشند درخدمت مجلس باقی بمانند. بهبهانی
نایب رئیس- آقای بهبهانی بفرمایید
بهبهانی- عرض کنم که یک عدهای از کارمندان مجلس هستند که در روزنامهرسمی کارمیکنند و اینها را مجلس آورده و برای مجلس کارمیکنند بعد چون میخواهند روزنامهرسمی کشور را از مجلس مجزا بکنند پیشنهاد میکنم حالا که میخواهند مجزا بکنند بعد هم میخواهند برای یک کارهای جدیدی کسانی را که استخدام کنند از این اشخاص که سابقاً در مجلس خدمت میکردهاند و جزو کارمندان رسمی بودهاند به جای کارمند جدید آنها را بیاورند، ۵ یا ۶ نفر هستند ۳ نفر از ۸ نفری که سابق بودهاند به مجلس آوردهاند اسامیشان هم معلوم است بقیهشان را هم بیاورند (عمیدینوری- بنده موافقم)
نایب رئیس- آقای سلطانمراد بختیار بفرمایید.
سلطانمراد بختیار- بنده میخواستم عرض کنم که اگر مجلس عدهای را احتیاج داشت از روزنامهرسمی یا چاپخانه بیاورند ولی فکرمیکنم این کار صحیح نباشد شاید هیچ کاری از این آقایان ساخته نباشد و ما قول میدهیم که اگر کاری در مجلس باشد که آن آقایان بتوانند آن کار را انجام دهند از آنها استفاده کنیم.
نایب رئیس- آقای مشایخی موافقید بفرمایید.
مشایخی- پیشنهاد قبلی جناب آقای بهبهانی و همچنین پیشنهاد فعلیشان به نظر بنده بسیار بسیار پیشنهاد خوبی بود از لحاظ کلی که کمک به یک عدهای کارمند میشود اما پیشنهاد اولیه بهتر این بود که چنین پیشنهادی تأمین بشود راجع به این موضوع هم قانون گذراندن برای ۸ نفر و به اسم و رسم به عقیده بنده صحیح نیست در اختیار و صالحیت هیئت رئیسه مجلس هست که اگر کسانی در قسمت کادر مربوطه مطبوع کسانی هستند که وجودشان مورد احتیاج هست از آنها استفاده بکنند و با تذکری که یکی از آقایان کارپردازان محترم خواهند فرمود اینها را نگهداری کنند و ما هم بتوانیم به آنها کمک کنیم و تمام آقایان این نظر را دارند که به آنها
کمک بشود و به نظر بنده گذارندن قانون صحیح نیست.
نایب رئیس- آقای بهبهانی فرمایشی دارید؟
بهبهانی- با آن فرمایشی که جناب آقای سلطانمراد بختیار کارپرداز فرمودند و توضیحاتی که دادند و استنباطی که آقایان فرمودند که در صورت احتیاج به مجلس میآورند پیشنهادم را پس گرفتم
نایب رئیس- پیشنهاد دیگری قرائت میشود.
(به شرح ذیل قرائت شد)
پیشنهاد مینمایم در تبصره ۲ درکلمه آخر آن قبل از «بدون رعایت شرط سن بازنشسته نماید این جمله اضافه شود تا مدت ۶ ماه» عمیدینوری
نایب رئیس- آقای عمیدینوری بفرمایید.
عمیدینوری- در قسمت آخر تبصره ۲ اینطور نوشته شدهاست و همچنین هیئت رئیسه مختار است کارمندان و خدمتگزارانی که حداقل دارای ۳۰ سال خدمت باشند بدون رعایت شرط سن به طور مطلق در تمام سال این معنیش چیست؟ معنیش این است که این قبیل کارمندان در تمام سال در تزلزل هستند چون یک اختیار مطلق به رئیسه دادهایم که همیشه میتوانند این کار را بکنند. بنده مطالعه کردم در قوانین سوابقی دیدم که در آنجا ۶ ماه معلوم کردهاند یعنی اختیاری که به هیئت رئیسه دادهاند برای تمام سال در آنجا ۶ ماه نوشته شده بود (یک نفر از نمایندگان- در کجا) در قانون بودجه سال ۳۴ و ۳۵ نوشته شدهاست که هیئت رئیسه مخبر است تا ۶ ماه چرا حالا پیشنهاد کردم تا ۶ ماه برای اینکه اگر هیئت رئیسه بخواهد این کار را بکند در ظرف ۶ ماه باشد که این بیچارهها بعدش راحت باشند و الا شما یک شمشیری بالاسرشان نگه داشتهاید هر وقت میتوانید استفاده کنید مثل این بالا که همیشه نسبت به بنده استفاده میکند تا بنده حرف بزنم میگویید این ترک است خراب میشود برای تعمیر این را میچسبید برای ساختمان این را میچسبید اینجا هم بند معتقدم که با تصویب این پیشنهاد لااقل شش ماه اینهایی که شمشیر بالای سرشان است که بتوانند همه اینها را بازنشسته کنید، زندگیشان ثابت است (دکتر امیرحکمت- سه ماه کنید) سه ماه بکنید.
نایب رئیس- آقای سلطانمراد بختیار
سلطانمراد بختیار- عرض کنم مسلم این است که هیئت رئیسه مخالفتی با هیچکدام از آقایان ندارد که شمشیر بالای سرشان باشد، اگر این پیشنهاد تصویب بشود اشکال ندارد ممکن است کسی که میخواهد بازنشسته شود تا یک نفری را به جای خود تربیت کند مثلاً ۹ ماه طو ل میکشد حتی یکسال طول میکشد این است که اجازه بفرمایید که اگر کسی بایستی بازنشسته شود تاوقتی که به نفر بعدی حاضر نشده که پست او را تحویل بگیرد این کار نشود که هم شخص نابلدی سرکار بیاید و هم آن آقا هنوز کارش تمام نشده برود کسی دیگری تربیت بشود که بتوانند جایش بگذارند این موضوع در هیئت رئیسه صحبت شدهاست.
نایب رئیس- آقای مرآت اسفندیاری مخالفید؟
مرآت اسفندیاری- بنده مخبرم
نایب رئیس- بفرمایید
مرآت اسفندیاری (مخبرکمیسیون محاسبات)- عرض کنم موضوع بازنشستگی یک مطلبی است که هروقت بدین کلمه میرسیم این کلمه موجب وحشت و ناراحتی برای عدهای میشود بنده خواستم عرض کنم که مرحله بازنشستگی از مراحل عزیز زندگی هرفردی است یعنی در تمام دنیا این طور است جناب آقای عمیدینوری، بنده اشخاصی را در خارجه دیدم که به اوز بفرمایید چهار سال دیگر بازنشسته میشوم (عمیدینوری- شوخی میکرد) با حضرتعالی که نبود، بامن هم شوخی نمیکرد، حالا این شمشیری که حضرت مستطابعالی ملاحظه فرمودید ما که چیزی نمیبینیم در تمام کشور یک قانون باید اجرا شود نه دو قانون جناب آقای عمیدینوری جنابعالی این خطری که میفرمایید برای این است که شاید دوسه نفری آمدهاند خدمتتان و این مطلب را میفرمایید والا به یک مشکلی که هزاران نفر بازنشسته شدهاند دلیلی ندارد که مستثنی بشوند بازنشستگی هم یک چیزی نیست که کسی بترسد میگویید که فلان کس در فلان موقع میرسد به بازنشستگی دلیل ندارد تنش بلرزد به چه مناسبت شش ماه تنش بلرزد؟
نایب رئیس- آقای صارمی مخالفید (صارمی مخالفید) (صارمی- عرضی ندارم) آقای عمیدینوری رأی بگیریم (عمیدینوری- بله) رأی میگیریم به پیشنهاد آقای عمیدینوری آقایانی که موفقند قیام فرمایند (عدهای برخاستند) تصویب نشد. پیشنهاد دیگر قرائت شود (به شرح زیر قرائت شد)
پیشنهاد مینمایم در تبصره ۳ ماده اول جمله همان مبلغی است که در اسفندماه ۱۳۳۶ دریافت داشتهاند بدین جمله تبدیل شود همان مبلغی است که هم رتبههای آنها اگر در تاریخ تصویب این قانون بازنشسته شوند استحقاق دریافت دارند. عمیدینوری
نایب رئیس- توضیحی دارید بفرمایید
عمیدینوری- عرض کنم که اصلاح این تبصره راجع به بازنشستهها است که فکر شده حقوق بازنشسته�ها تأمین شود که آنها هم از زندگیشان مثل سایرین استفاده کنند یعنی دنبال همان فکری است که مجلس شورای ملی راجع به بازنشستههای کشوری داشت و دولت را مکلف کرده که لایحهاش را بیاورد لایحهاش را کی آورد سال ۱۳۳۷ اگر خاطر آقایان باشد در سال ۳۷ که امسال بود این بازنشستگی طور تنظیم شد که حقوق بازنشسته مساوی شاغل بشود به همین جهت این بیچارهها که امروز زندگی گرانتری را تحمل میکنند به میزانی حقوق بازنشستگی بگیرند که شاغل میگیرد همانطور که جناب آقای مرآت اسفندیاری بازنشستگی را باعث افتخار دانستند بنده خیال میکنم و به همین جهت بود که آقایان این تبصره را تصویب فرمودید اما این عبارتی که بنده دیدم حقوق یک عده از بازنشستهها را تأمین نمیکند چرا آقا برای اینکه میگوید همان مبلغی است که در اسفند ۳۶ دریافت داشته است.
اسفند ۳۶ که ترمیم حقوقی برای بازنشسته نشد (مرآت اسفندیاری- چرا برای مجلس شد) اجازه بفرمایید برای بازنشسته�ها در سال ۱۳۳۷ آوردیم گفتیم طبق حقوق شاغل بگیرند شما یک عده بازنشسته دارید جناب آقای افخمی که در سال ۳۲ و قبل از سال ۳۲ در مجلس شورای ملی بازنشسته شدهاند شاید سی چهل نفری شد که قبل از سال ۳۲ در مجلس شورای ملی بازنشسته شدهاند، با این عبارتی که اینجا تنظیم شدهاست همان حقوقی را که در سال ۳۶ میگرفتهاند حقوقشان ترمیم نمیشود یعنی حقوقشان ترمیم نمیشود یعنی شما در حال حاضر اگر کسی را بازنشسته کنید به او حقوقی داده میشود به آن کسی که قبل از سال ۳۴ از کارمندان مجلس بازنشسته شده آن حقوق داده نمیشود بنده برای اینکه حق ایشان تأمین بشود و به قول خودشان سبزی را به کارمندان شاغل امروز به قیمتی نمیدهند که به آنها کمتر بدهند این بود که بنده نوشتم به جای همان مبلغی که درسال ۳۶ دریافت میداشتند تبدیل شود به همان مبلغی که هم رتبههای آنها در این تاریخ اگر استحقاق بازنشستگی پیداکنند یعنی چه آقا یعنی اینها هم حقوقشان مساوی حقوق بازنشستههایی که فعلاً شاغل هستند شود این مطلب به نفع سی چهل نفر از بازنشستههای قدیم مجلس شورای ملی است که در ایام سخت و بدی هم در اینجا خدمت کردهاند و الان بدین ترتیب حقوقشان ترمیم نمیشود این مطلب وظیفه بنده بود در این موقع که به حال بازنشستهها و کارمندان مجلس شورای ملی توجه میفرمایید این مطلب را تشریح کرد باشیم که این سی چهل نفر هم از این مزایا استفاده کنند و بدین نحو منظور بنده بود که بنده پیشنهاد کردم اصلاح بشود، اینکه جناب آقای مرآت اسفندیاری اوقاتشان تلخ میشود بله آقا شما که قانون را برای ایشان وضع میکنید که حقوقشان راتأمین کنید، شما قانون را برای این اشخاص موجودی که کارمندان مجلس شورای ملی هستند و همه کار میکنند و زحمت میکشند وضع میکنید اینها کجا باید حقوقشان را تأمین کنند. اینها مینویسند به همه آقایان هم نوشتهاند.
بنده وظیفه خودم میدانم آنچه به من نوشتند بخوانم و اگر با عقلم تطبیق کرد میگویم (مرآت اسفندیاری- شما صحبت مرا چرا تحریف میکنید؟) جناب آقای مرآت اسفندیاری من وظیفهام را انجام میدهم. من هم باید حرفم را بزنم بعد هم میخواهند تصویب میکنند نخواهند نمیکنند وکیل مجلس در خانهاش و دفترش همیشه باید باز باشد به روی مردم و حرفشان را هم گوش بدهند خواه گوش ندهند بنابراین بنده پیشنهادم را میدهم میخواهید تصویب بفرمایید میخواهید نفرمایید.
نایب رئیس- آقای افخمی
افخمی- بنده برای روشن شدن ذهن آقایان نمایندگان محترم نسبت به پیشنهاد جناب آقای عمیدینوری یک توضیحاتی میدهم که اگر خواستند رأی بدهند روشن باشند و با احاطه کامل رأی بدهند عرض میکنم مستخدمین بازنشسته مجلس شورای ملی درجور حقوق میگیرند یکی از صندوق بازنشستگی کشوری و یکی مابهالتفاوتی از بودجه مجلس شورای ملی صرفنظر از اینکه پیشنهاد آقای عمیدینوری. پیشنهاد خرج است و اساساً مردود است اما در بودجه سال ۳۶ مجلس شورای ملی مادهای دارد که بنده میخوانم:
ماده ۷- به کارپردازی مجلس اجازه داده میشود حقوق بازنشستگان و موظفین مجلس شورای مل ی رامطابق شرح زیر ترمیم و از محل بودجه مجلس بپردازد.
الف- به جمع حقوق دریافتی کارمندان و خدمتگزارانی که تا آخر شهریور ۳۵ بازنشسته شدهاند از آغاز سال ۱۳۳۶ مبالغ زیر افزوده شود.
۱- به بازنشستگانی که ماهیانه تا پنج هزار ریال تمام دریافت میدارند صدی چهل همینطور صدی سی و صدی بیست و صدی ده میرود پایین پس توجه میفرمایید که حقوق بازنشستگان مجلس شورای ملی از حقوق بازنشستگان سایر کارمندان دولت زیادتراست آن مبلغی که هنوز به حقوق بازنشستگی کارمندان دولت اضافه نشده بود به حقوق بازنشستگان مجلس این پورسانتاژها اضافه شده بود.
بنابراین اگر بخواهیم این پیشنهاد جنابعالی مورد عمل قرار بگیرد صرفنظر از اینکه مستلزم یک مقداری اعتبار است از حدود شاغلین هم تجاوز میکند.
(عمیدینوری- مساوی میشود) به هر حال بنده این توضیح را دادم که آقایانی که میخواهند رأی بدهند متوجه باشند.
نایب رئیس- به طوری که قبلاً تبصره تنظیم شدهاست. برابر سال ۳۶ باید بگیرند و این پیشنهاد برابر سال تصویب است بالنتیجه پیشنهاد اضافه خرج خواهد بود و بنابراین قابل طرح نیست.
عمیدینوری- لایحه خودش لایحه خرج است، این لایحه را مجلس داده از طرف وکیل است.
نایب رئیس- اجازه بفرمایید، در ماده اول دیگر پیشنهادی نیست لذا رأی میگیریم به ماده اول (مرآت اسفندیاری- بنده اجازه میخواهم دو کلمهای عرض دارم اعلام رأی شده درماده دوم بفرمایید- رأی میگیریم به ماده اول آقایانی که با ماده اول موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد.
ماده دوم مطرح است. قرائت میشود.
(به شرح زیر فرائت شد)
ماده دوم- به وزارت دارایی اجازه داده میشود مبلغ هشتصد هزار ریال (۸۰۰۰۰۰) کسر بودجه سال ۱۳۳۷ فرهنگ دهخدا را در وجه دانشگاه تهران از محل درآمد عمومی کشور بپردازد.
نایب رئیس- چون کسی اجازه صحبت نخواسته و پیشنهادی هم در ماده دوم نرسیده لذا رأی میگیریم آقایانی که موافقند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد. ماده سوم مطرح است قرائت میشود (به شرح زیر قرائت شد)
ماده سوم- به کارپردازی مجلس شورای ملی اجازه داده میشود تا میزان مبلغ دویست میلیون ریال وام از بانک ملی ایران دریافت و برای ساختمان جدید مجلس اختصاص دهد وزارت دارایی مکلف است اعتبار وام مزبور را به تدریج از سال ۱۳۳۸ به بعد ضمن بودجه کل کشور تأمین و نسبت به واریز آن اصلاً و فرعاً اقدام نماید.
پرفسور اعلم- اصلاً وام گرفتن برای ساختمان معنی ندارد آقای عمیدینوری در این مورد بفرمایید.
عمیدینوری- بنده عرایضم را کردم و رأی هم نمیدهم.
پرفسور اعلم- بنده هم نمیدهم
نایب رئیس- آقای افخمی توضیح بدهید.
افخمی- عرض کنم به نظر بنده بهتراست این عبارت اینطور اصلاح شود:
«به دولت اجازه داده میشود (صحیح است) تا میزان مبلغ دویست میلیون ریال وام از بانک ملی ایران دریافت و برای ساختمان جدید مجلس شورای ملی در اختیار کارپردازی مجلس بگذارد. وزارت دارایی مکلف است اعتبار وام مزبور را به تدریج از سال ۱۳۳۹ به بعد ضمن بودجه کل کشور تأمین و نسبت به واریز آن اصلاً و فرعاً اقدام نماید» وقتی اساس ساختمان را تصویب فرمودید باید اعتباری هم داشته باشیم. از کجا پولش را بیاوریم وقتی که پولش را نداشته باشیم از کجا میتوانیم ادامه بدهیم بنابراین ناچاریم که قرض بکنیم برای استحضار آقایان عرض میکنم که در سال ۳۷ در بودجه کل کشور یکصد میلیون ریال به همین ترتیب پیشبینی شده بود منتهی ما هنوز قرض نگرفتهایم درست توجه بفرمایید در بودجه کل کشور مبلغ یک صدمیلیون ریال برای وام بود (پرفسور اعلم- خوب همان را بگیرید) گمان است صدمیلیون ریال کم است (پرفسوراعلم- بعد از بیست میلیون تومان دیگر هم پول میخواهید؟) بنده که توضیح دادم این چهل و یک میلیون تومان خرج دارد.
(پروفسور اعلم- چرا چهل و یک میلیون تومان خرج میکنید؟) این ساختمان خرج دارد
نایب رئیس- ماده سوم به شرحی که اصلاح شده قرائت میشود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ماده سوم- به دولت اجازه داده میشود تا میزان مبلغ دویست میلیون ریال وام از بانک ملی ایران دریافت و برای ساختمان جدید مجلس شورای ملی در اختیار کارپردازی مجلس بگذارد.
وزارت دارایی مکلف است اعتباروام مزبور رابه تدریج از سال ۱۳۳۹ به بعد ضمن بودجه کل کشور تأمین و نسبت به واریز آن اصلاً و فرعاً اقدام نماید
نایب رئیس- ماده سوم مطرح است مخالف و موافق صحبت میکنند بعد پیشنهادها مطرح میشود عده زیادی از آقایان درخواست بحث کردهاند آقای فرود مقدم هستند مخالفید آقای فرود (فرود- بله) بفرمایید.
فرود- مطلبی که بنده میخواستم عرض کنم موضوع سیاست پولی مملکت است این طوری که ما هر روز بار بانکی بکنیم (صحیح است) بودجه کل کشور خواهد آمد و ملاحظه خواهید فرمود هی وام و هی قرض بده توجه بفرمایید این قرضها ما رادچار ناراحتی خواهد کرد و هی مجبور هستید که حقوق مستخدمین را اضافه کنید یا فکر سایرین را بکنید بنده خیال میکنم علت این کار از این نقطهنظر است که ما آن را طوری که لازم است فکرنمیکنیم که قرض کردن پول خودمان را میشکند این پول بانک ملی یک پولی است مال مردم که آنجا بودیعه سپرده شده و تجارت مملکت را اداره میکند توجه بفرمایید که زیاد بارش نفرمایید بنده عقیدهام این است که یک کاری است و تصمیمی است آقایان اتخاذ فرمودهاند در مجلس ساختمان بشود خوب سنا هم ساختمانی کرده است، چه خوب بود که هردویکی میشد، یک طبقه مال آنها میشد و یک طبقه هم مال ما میشد ولی به آنهایت تأسف اتفاقاتی افتاد مجلس سنا را منحل کردند و سنا هم برای اینکه عمارتی داشته باشد که مستقل باشد رفتند برای خودشان یک جایی ساختند بنده نمیخواهم افکار مردم را در اینجا منعکس کنم ولی میخواهم عرض کنم این ساختمانها زیاد مورد استقبال مردم واقع نشد (عمیدینوری- مردم مخالفند) چه خوب بود ما یک ساختمانی هم برای مردم میکردیم حالا راجع به بانک رهنی جناب آقای ارباب توضیح میفرمودند یک کسی که هزار تومان پانصد تومان میخواهد دچار چه اشکالاتی میشود اما میلیون میلیون پول از بانک قرض میکنیم برای ساختمان آن عقیده بنده این است که اگر ساختمان مجلس را به یک ترتیبی انجام میدادند که اقساط این ساختمان را همان بودجه فعلی دولت و صول میشد بهتر بود از اینکه ما از بانک ملی قرض کنیم ملاحظه بفرمایید فرضاً دولت صد میلیون ریال در هر سال بدین کار کمک کند متناسب با مان مقدار کمکی که دولت میتواند به شما بکند ساختمان بکنید والا بودجه خواهد امد به مجلس شورای ملی و ملاحظه خواهید فرمود حتی در کمیسیون بودجه خاطرم میآید جناب آقای دکتر مشیر فاطمی بودند و یا یکی از آقایان که به این مطلب ایراد میگرفتند که هر جا مشکلی پیش میآید و اشکالی پیش میآید فوراً از بانک ملی قرض میکنند، اگر ممکن است آقایان کارپردازان به این مطلب یک توجهی بفرمایید شاید ساختمان را به ترتبیی انجام بدهند که بتوانند از همین بودجه فعلی دولت به اقساط اضافه کنند که دیگر قرض از بانک ملی پیش نیاید. (صحیح است)
نایب رئیس- آقای ارباب موافقید (ارباب- بله) بفرمایید مخالف صحبت کرد نوبت موافق است.
ارباب- بیانات جناب آقای فرود از نظر سیاست پولی مملکت بسیار صحیح است بنده منکر نیستم ولی هر گوشهای نیاید یک نغمهای بخواند بانک رهنی را ببنید چقدر خرج میکند (عمیدینوری- جلو آن را بگیرید) ما همهاش زورمان به خودمان میرسد این معنی ندارد و بانک کشاورزی ببینید چه کرد اینها چه فایده دارد و برای ممکلت یک فقیر بیچارهای را که بخواهد برود دوهزار تومان پول بگیرد ببینید بانک رهنی چطور بیچارهاش میکند آن وقت با بیست دستگاه اتومبیل پز میدهند به مردم، آخر اینکه زندگی نیست به علاوه همه این فرمایشات را لازم بود که چهار سال پیش میفرمودند و جلویش را میگرفتند حالا شروع کردهاند.
خانهها را خریدهاند و ساختمان مجلس شروع شده، یکی دیگر آن مجلس سنا ساختمانش در دست اتمام است و ما این وسط ماندهایم درست هم هست. از نظر سیاست پولی صحیح هم هست اما حالا وقتش نیست به عقیده بنده آقایان اهتمام کنند خرجها بیهوده اکناف و اطراف جلویش را بگیرند، اینجا مجلس است و آبروی مملکت است و این سالن هم یک روزی پایین میآید. به زودی زود سقفش پایین میآید انشاءالله آن روز بنده در این سالن نخواهم بود ولی حالا وقت این کارنیست همه موافقت بفرمایید این ساختمان ادامه پیدا کند. اگر سیاست مملکت اجازه بدهد کمپانیهای خارجی حاضرند بیایند بسازند و ده ساله پولش را بگیرند؛ اگر آقایان کارپردازان حاضرند مطالعه بفرمایند.
نایب رئیس- آقای مرآت اسفندیاری.
مرآت اسفندیاری- عرض کنم راجع به این موضوع، بیاناتی که لازم بود اینجا شد بنده خواستم این نکته را استفاده کنم و عرض کنم جناب آقای عمیدینوری بنده کمال ارادت را دارم و به هیچوجه نظر بنده نظر مخصوصی نبود چون سمت مخبری کمیسیون را داشتم خواستم برای مقتضیات سمتی که دارم از این موضوع دفاع کنم و پیشنهاد حضرتعالی هم پیشنهادی نبود که به بازنشستگان کمکی بشود برای اینکه شما میگفتید فقط در ظرف شش ماه رسیدگی کنند و اما اینکه فرمودید خوب است وکلا رسیدگی کنند جناب آقای عمیدینوری پدر بزرگ بنده در همین مجلس بوده است و پدر خود بنده هم بود این آقایان که میبینید در این دستگاه هستند تمام اشخاصی هستند که با پدر بنده دوستی و رابطه داشتهاند و بنده تعصبی نسبت به کسی ندارم که بخواهم چیزی بگویم، امروز هم بنده توی این کشور فقط یک خانه دارم.
۷- طرح و تصویب دوفوریت طرح پیشنهادی راجع به اجازه اجرای موقت لایحه به اجازه اجرای موقت لایحه سازمان و زارتخانهها
نایب رئیس- این قانونی که فعلاً مطرح است فعلاً در ماده ۳ هستیم عدهای از آقایان نامنویسی کردهاند که در این ماده مذاکره بفرمایند به واسطه اینکه وقت زیادی نداریم اگر چنانچه این لایحه را به آخر برسانیم مدتی طول خواهد کشید و از طرفی هم یک یا دوفوریت از طرف آقایان رسیده است که دوفوریتش در این جلسه مطرح میشود. ما این طور فکر کردیم که آن دوفوریت را رأی بگیریم و بفرستیم برای طبع و توزیع برای جلسه
دیگر و چون آخر سال است و بودجه کل کشور مطرح است بعد از تصویب این طرح جلسه را ختم میکنیم و جلسه آینده بری روز شنبه خواهد بود بنابراین آقایان اجازه بفرمایید با رعایت نوبت آقایانی که درخواست فرمودهاند این لایحه بماند و دوفوریت آن طرح مطرح شود و بعد بتوانیم جلسه را ختم کنیم. لایحه دوفوریتی قرائت میشود.
(به شرح زیر قرائت شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی چون بهبود امور اداری و جریان صحیح کارها بدون وجود سازمان مرتبی ممکن نیست و چون بررسی و تنقیح لایحه سازمان وزارتخانهها در کمیسیون خاص و تصویب آن بدون آزمایش قبلی ممکن است عملاً تولید اشکالات عدیده نماید امضاکنندگان زیر پیشنهاد مینماییم که سازمان پیشنهادی دولت ضمن لایحه سازمان وزارتخانهها مدت دو سال به صورت آزمایش به مرحله اجرا و عمل گذاشته شود و سپس لایحه قطبی سازمان وزارتخانهها با استفاده از تجارب حاصله به مجلسین تقدیم گردد و لذا طرح و تصویب ماده واحده ذیل را با قید دو فوریت تمنی داریم:
ماده واحده- به دولت اجازه داده میشود سازمان پیشنهادی وزارتخانهها را که ضمن لایحه ۲۱۷۶۱ تقدیم و به کمیسیون مخصوص برای رسیدگی ارجاع شده در حدود بودجههای مصوب به منظور آزمایش به موقع اجرا گذارده و منتهی در ظرف مدت دوسال از تاریخ تصویب این قانون لایحه قطعی آن را به مجلس شورای ملی تقدیم دارد.
دولتآبادی- دکتر دادفر- صفاری بوربور- سرتیپ توماج- هدی- حشمتی- باقر بوشهری- خرازی- فلیکس آقایان- دکتر رضایی- مشاور- بهادری- صارمی- دکتر عدل- کاظم شیبانی- مهندس اردبیلی- غلامحسین ابتهاج- عامری- دکتر مشیر فاطمی
نایب رئیس- فوریت اول مطرح است مخالفی نیست؟ (اظهاری نشد) آقایانی که با فوریت اول این طرح موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد فوریت دوم مطرح است مخالفی نیست؟ (اظهاری- نشد) آقایانی که با فوریت دوم این طرح موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد برای طبع و توزیع فرستاده میشود.
۸- تعیین موقع و دستور جلسه بعد- ختم جلسه
نایب رئیس- جلسه را ختم می�کنیم جلسه آینده روز شنبه خواهد بود و دستور هم لایحه بودجه و همین طرح است.
(مجلس یک ساعت و ربع بعدازظهر ختم شد)
نایب رئیس مجلس شورای ملی- عماد تربتی