مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۰ مهر ۱۳۱۲ نشست ۴۰
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری نهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین بنیان ایران نوین مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری نهم |
دوره نهم تقنینیه
مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۰ مهر ۱۳۱۲ نشست ۴۰
صورت مشروح مجلس روز پنجشنبه ۲۰ مهر ماه ۱۳۱۲ (۲۱ جمادی الاخری ۱۳۵۲)
فهرست مذاکرات:
۱) تصویب صورت مجلس.
۲) انتخاب کمیسیونهای نه گانه.
۳) شور و تصویب لایحه اجازه قرضه به بلدیه‌ها برای تأمین ارزاق.
۴) موقع و دستور جلسه بعد – ختم جلسه.
(مجلس یک ساعت ونیم قبل از ظهر بریاست آقای دادگر تشکیل گردید.)
صورت مجلس روز یکشنبه ۱۶ مهر ماه را آقای مؤید احمدی (منشی) قرائت نمودند.
- تصویب صورت مجلس
[۱-تصویب صورت مجلس ]
رئیس- آقای میرزائی.
میرزائی- قبل از دستور.
رئیس- در صورت مجلس نظری نیست؟
(اظهاری نشد)
صورت مجلس تصویب شد.
- انتخاب کمیسیونهای نه گانه
[۲-انتخاب کمیسیونهای نه گانه ]
رئیس- آقای میرزائی بما اجازه بدهید که کمیسیونها را انتخاب کنیم بلافاصله پس از انتخاب کمیسیونها به آقا مجال می‌دهیم صحبت بفرمایند
(صحیح است)
شروع می‌کنیم بانتخاب کمیسیونها. بدواً پنجنفر برای نظارت کمیسیونها انتخاب می‌کنیم.
(اقتراع بعمل آمده آقایان: فتوحی، حاج غلامحسین ملک، دکتر قزل ایاغ، دکتر سنگ، ملک زاده آملی انتخاب گردیدند.)
رئیس- از طرف هیئت رئیسه هم آقای مژدهی را بنده مأمور مراقبت این کار می‌کنم. شروع می‌شود بانتخاب کمیسیونها: انتخاب کمیسیون عدلیه. عده اعضاء کمیسیون هیجده نفر. عده حاضر درموقع اعلام رأی نودو شش نفر. (اخذ آراء بعمل آمد.)
رئیس – شروع می‌شود بانتخاب کمیسیون قوانین مالیه. عده هیجده نفر. عده حاضر در موقع اعلام رأی نود وهشت نفر. (اخذ آراء بعمل آمد.)
رئیس- شروع می‌کنیم بانتخاب کمیسیون اقتصاد عده هیجده نفر. عده حاضر در موقع اعلام رأی نود و نه نفر. (آراء مأخوذ شد.)
رئیسی- کمیسیون معارف را انتخاب می‌کنیم. عده اعضای کمیسیون سابقاً دوازده نفر بود ولی اخیراً هیئتی که مبعوث شدند برای توافق نظر در انتخاب کمیسیونها هیجده نفر برای کمیسیون معارف در نظر گرفته‌اند اگر مجلس موافقت داشته باشد البته مانعی ندارد
(صحیح است)
آقای دکتر ملک زاده فرمایشی داشتید؟
دکتر ملک زاده – اسم بنده را بعضی از آقایان در کمیسیون معارف نوشته‌اند بنده قبلا خواستم عرض کنم که بجای بنده آقای دکتر لقمان را بنویسند رفقا هم البته این استدعای بنده را قبول می‌فرمایند.
رئیس- شروع می‌شود بانتخاب کمیسیون معارف. عده هیجده نفر. عده حاضر در موقع اعلام رأی نودو نه نفر. (اخذ آراء بعمل آمد.)
رئیس – شروع می‌کنیم بانتخاب کمیسیون داخله عده دوازده نفر عده حاضر در موقع اعلام رأی نود ونه نفر. (آراء مأخوذ شد.)
رئیس- شروع می‌شود بانتخاب کمیسیون خارجه عده دوازده نفر. عده حاضر در موقع اعلام رأی نود و نه نفر. (اخذ رأی شد.)
رئیس- شروع می‌شود بانتخاب کمیسیون طرق عده دوازده نفر. عده حاضر در موقع اعلام رأی نودو هشت نفر. (اخذ آراء شد.)
رئیس- شروع می‌شود بانتخاب کمیسیون پست عده شش نفر عده حاضر در موقع اعلام رأی نود و هشت نفر. (آراء اخذ شد.)
رئیس- شروع می‌شود بانتخاب کمیسیون نظام. عده شش نفر عده حاضر در موقع اعلام رأی صد نفر. (اخذ آراء بعمل آمد).
- شور و تصویب لایحه اجازه قرضه ببلدیه‌ها برای تهیه جنس ارزاقی
[۳-شور و تصویب لایحه اجازه قرضه ببلدیه‌ها برای تهیه جنس ارزاقی]
رئیس- خبر کمیسیون داخله راجع بقرضه بلدیه‌ها برای تأمین ارزاق وتهیه جنس مطرح است:
خبر کمیسیون: کمیسیون بودجه لایحه نمره ۱۷۸۳۱ دولت را با حضور آقای جم وزیر داخله مطرح ومورد مطالعه قرار داده بالاخره با اصلاحی موافقت خود را اظهار و اینک خبر آن را برای تصویب مجلس مقدس تقدیم می‌دارد:
ماده واحده- بلدیه‌های ولایات که بر حسب تشخیص وزارت داخله برای تأمین ارزاق و تهیه جنس بطور قطع محتاج بکمک مالی باشند مجازند منحصراً برای منظور فوق در هذه السنه از بانک ملی علاوه از میزان مقرر در تبصره ماده ۶ قانون تأسیس بانک ملی مصوب ۱۴ اردیبهشت ۱۳۰۶ استقراض کرده ودر ظرف مدتی که از یکسال تجاوز نکند اصل و فرع قرضه را رد نمایند وزارت داخله مکلف است نظارت کند که مجموع قرضه‌های مزبور از میزان دو میلیون و پانصد هزار ریال درسال تجاوز ننموده و فقط به مصرف تهیه جنس برسد ومرتباً استهلاک گردد.
رئیس- آقای مؤید احمدی.
مؤید احمدی – بنده کاملا با این لایحه موافق هستم و غرضم از مذاکره یک تذکراتی بود که بآقای وزیر داخله عرض کنم. امسال در بعضی بلاد ایران محصول خوب شده است. لکن در بعضی قسمتها خیلی بد شده و شاید بقدر ارزاق عمومی خودشان هم نداشته باشند منجمله بنده زنجان را شنیدم که محصولش خیلی بد بوده و شاید بقدر دو عشر سالهای پیش حاصل نداشته باشد (اینطور که می‌گفتند) بعلاوه طرف جنوب مثل کرمان که خود آقای جم اطلاعات خوبی از آنجا دارند آنجا هم همینطور و علاوه از کم‌محصولی آن جا دچار سیل پارسال هم شدندو هنوز هم آباد نشده است دهات کرمان و هم جنس برای مخارج قنات لازم دارند وهم برای مخارج وارزاق عمومی شان واهالی شهر الان در نهایت سختی هستندواین لایحه الان یک راه حلی است که دولت پیدا کرده است و انصافاً هم یک راه حل خیلی خوبی هست اما بنظر بنده تذکری لازم بود که خواستم بدهم و آن راجع به آن عبارت اول لایحه است که نوشته است بلدیه‌های ولایات که بر حسب تشخیص وزارت داخله و این تشخیص را مسلماً اغلب جاها محتاجند واین پول هم بعقیده بنده کم است. لکن حالا وزارت داخله ودولت این مطلب را در نظر گرفته‌اند و جاهایی که بیشتر محتاج هستند یعنی برای ارزاق عمومی شان در مضیقه و فشار هستند و الان وسیله ندارند و یک مقدار گندم که بنده اطلاع دارم از سیستان اگر بکرمان نرسیده بود الان شاید برای نان‌شان هم معطل بودند بعلاوه شاید برای غیر از مخارج نان برای خرج قنات و سایر چیزهایشان هم لازم داشته باشند همچنین سایر شهرها فرق نمی‌کند زنجان یاکرمان یا جای دیگر همه یکی است البته وزارت داخله باید در تشخیص محل این اعتبار رادر نظر بگیرند جاهایی که بیشتر در فشار هستند آنها رامقدم بدارند و از حیث راه الان از خراسان ممکن است خیلی زود جنس به کرمان رساند و آن جا جنس خوب است وزیاد است و قیمتش هم ارزان است و صرف می‌کند واز آن جا ممکن است از راه تون و طبس یا از راه شهداد جنس رابکرمان رساند قیمت هم چندان زیاد نمی‌شود پول هم از آن دست می‌گیرند میدهند ببانک و همچنین جاهای دیگر البته باید خود وزارت داخله درنظر بگیرد و بنده غرضم فقط تذکر بود که الان گرسنه هستند این راالبته باید مقدم داشت به جایی که ماه دیگر شاید محتاج است. غرض بنده این تذکر بود.
وزیرداخله – مطلبی را که نماینده محترم تذکر دادند منظور نظر وزارت داخله بوده است واز وضعیت ارزاق فعلی نقاط هم اطلاعات کامل در وزارت داخله موجود است این که فرمودند این مبلغ کافی نیست این مبلغی است که ما از بانک ملی خواهیم گرفت و محاسباتی هم با بانک پهلوی برای تهیه ارزاق داریم وعلت این که این مبلغ نوشته شده برای جاهایی بود که بانک پهلوی نماینده نداشت و موضوع الاهم فالاهم البته همیشه منظور نظر وزارت داخله هست
(صحیح است).
رئیس- آقای طباطبائی دیبا.
طباطبائی دیبا – آقای وزیر داخله چون یک وقتی خودشان در ارزاق بوده‌اند کاملا از وضعیت ارزاق مطلعند این است که بنده عرض مفصلی ندارم. این لایحه البته خیلی خوب و لازم بوده است محلهایی هست که امسال حاصلش چندان خوب نیست و البته این لایحه برای استقراض خیلی لازم است ولی اساساً بنده معتقدم که دولت همیشه یکسال آذوقه هر محلی را باید تأمین بکند ولو سال خوب باشد دولت باید یکسال بطور مساعده آذوقه هر محلی را تأمین و تهیه کند این لایحه یکقدری دیر بمجلس شورای ملی تقدیم شده است امسال البته آنچه هم بنده اطلاع دارم چندان نگرانی از وضعیت ارزاقی و محصولی نیست که تمام ولایات وایالات حاصلشان خوب نیامده باشد و موجبات نگرانی فراهم شده باشد اینطور نیست بعضی جاها خوب است بعضی جاها معتدل است والبته بعضی جاها هم چندان خوب نیست ومحتاج است بمساعدت و کمک دولت ولی عقیده‌ام این است که در این موقع در اول سال دولت باید بفکر تهیه ارزاق باشد که دراین موقع مسئله ارزاق حقیقتاً تأمین شده باشد این لایحه قدری دیر آمده است حالا هم وقتش نگذشته است آنچه هم اطلاع داریم در بعضی جاها هم اقدام کرده‌اند وغله هم خریده شده است و تأمین هم می‌شود فقط تذکر بنده این بود که دولت همیشه باید یکسال جلوتر آذوقه خودش را داشته باشد و یک تذکری هم داشتم این جا هم ذکر شده است که از یکسال تجاوز نکند این در کمیسیون بودجه هم مذاکره و صحبت شد ممکن است در یکسال این قرض را بلدیه‌ها نتوانند پرداخت نمایند و آنوقت مجبور باشند گندمی که دارند بقیمت ارزان بفروشند ویکقدری ضرر بکنند وبعد آن ضرر را از قیمت نان بخواهند جبران کنند این است که بنده معقتد نیستم که این جا یکسال را قید کنیم که بلدیه‌ها مقید باشند. در یکسال این قرض را پرداخت کند عوض یکسال خوب است این جا ذکر شود در ظرف مدت متناسب اصل وفرع قرضه را رد نماید مدت متناسب را خودشان با بانک ملی مذاکره می‌کند ممکن است یک محلی در یکسال بتواند قرض خودش را پرداخت کند ویک محل نتواندو حالا اگر ما در قانون مقید کنیم ممکن است یک محلی نتواند قرض خودش را پرداخت کند آنوقت مجبور باشد آن غله که تهیه کرده بقیمت ارزان بفروشد و بعد جبران خسارتش را از قیمت نان بکند واین مسئله خوب نیست.
وزیر داخله – علت این که یکسال را ما قید کردیم برای این بود که بلدیه‌ها مکلف باشند که در مدت معینی قرض خودشان را تأدیه کنند ویکی هم این موضوع که چون قرض واستقراض است باید قرض دهنده را هم فکر کرد او پیش از این مدت قرض نمی‌دهد البته در یک جایی در یکسال اگرمقتضی شد که ما تجدید کنیم البته با بانک ترتیبی می‌دهیم که دو مرتبه اعتبار شود واین اشکالی ندارد.
رئیس- آقای کاشف.
کاشف – بنده در اینقسمت لازم دیدم عرایضی را بعرض برسانم که اگر در یک محلی بنا بشود غله تهیه شوداسباب زحمت برای محلهای دیگر نشود البته تشخیص این محل هم با وزارت داخله است اگرچه ممکن است یک فرمالیته‌هایی بکنند وطول بکشد و نتیجه مطلوبه کمتر بدست بیاید ولی بعقیده بنده شاید این فکر را کرده باشند که بمجرد این که اختیار به بلدیه‌های محل داده شود در موقع حاصل یا همان موقع که گندم بدست می‌آید حداقل این است که حکومت محل با توافق نظر رئیس بلدیه اول کاری که می‌کند از حمل جنس به سایر نقاط جلوگیری می‌کند خوداین جلوگیری سبب میشودکه گران می‌شود ونقاط دیگری هم که احتیاج دارند و معمولا همیشه از نقاط دیگری گندم می‌آورند بزحمت می‌افتند کما اینکه طهران البته بعرض آقایان رسیده است که بیش از ثلث مصرف خودش را ندارد و همیشه باید در حدود هشتاد، نود هزار خروار گندم از خارج بیاورد این جلوگیری می‌شود و تا رسیدگی شود باین محل و بعد معلوم شود و تشخیص داده شود که محتاج نیست گندم را ترقی میدهند و آن محلهاییکه لازم دارند که گندم بیاورند بزحمت می‌افتند البته یک گندم زیادی را که بلدیه‌ها لازم دارند واز محل دیگری باید تهیه کنند برای حمل ونقل آن البته مدتی لازم دارد که بتوانند حمل ونقل کنندو وسائل نقلیه زیاد در دسترس نیست بنده نظرم این بود که اولا این مبلغ برای هر قسمتی کم است البته جاهایی هست که همیشه محتاج به گندم هستند مثل کرمان، یزد، سمنان و طهران که همیشه محتاج هستند که از خارج وارد کنندسالهای خوب هم همین طور است تا چه رسد باین که آفتی هم رسیده باشد وهر یک از این نقاط را که در نظر بگیریم این دویست و پنجاه هزار تومان ثلث مصرف را هم تأمین نمی‌کند چون فرمودندبا بانک پهلوی هم یک قراردادی هست ونمیدانیم که بانک پهلوی تاچه حدودی می‌تواند کمک کند این یک قسمتی است که آقای مؤیدی احمدی هم تذکر دادند بنده عقیده دارم که کم است برای تأمین ارزاقی نقاطی که احتیاج دارند البته مقصودطهران که نیست طهران اصلا احتیاج ندارد برای اینکه مال طهران در حدود هیجده میلیون اعتبار خرید جنس دارد مقصود سایر نقاط است واصولاً منظور این است که بلدیه‌ها در امر نان هم دخالت کنند یا نکنند؟ صرف نظر از قسمت طهران که البته یک مقرراتی دارد و می‌تواند اداره بکند بنده تصور می‌کنم دخالت بلدیه درامر ارزاق جز این که گران بکند وجنس نان را بد کند نتیجه دیگری ندارد و برعکس وقتی که آزاد باشد و رقابت در کار باشد هم فراوان می‌شود وهم خوب می‌شود هم ارزان حالا با این که در ولایات بهیچوجه نظامات ومقرراتی برای خبازها نیست بنده نمیدانم با دخالت بلدیه در امر نان چه تأمینی از لحاظ ارزانی و از لحاظ خوبی نان برای مردم است این است که محظوراتی که بنظر بنده می‌رسد یکی جلوگیری از صدور گندم است که ممکن است در نتیجه اسباب تشویش شده وترقی کند. وثانیاً مداخله بدلیه‌ها در امر نان است با این که مقرراتی نیست که در نتیجه مردم یک نان گران تر و بدتری بخورند.
مخبر کمیسیون بودجه (دکتر طاهری)- اصولابلدیه‌ها بر طبق قانون موظف هستند که ارزاق هر محلی را تهیه کنند یکی از وظایف بلدیه همین است بحمدالله غالباً خوبی محصول طوری بود که دخالت بلدیه هارا الزام و ایجاب نمی‌کرد حالا هم در غالب نقاط طوری نیست که بلدیه‌ها محتاج باشند یا وضعیت طوری باشد که بلدیه‌ها مجبور باشند دخالت کنندولی بعضی از نقاط هست که بواسطه این که محصول صدمه دیده یا خسارت رسیده ممکن است اسباب وحشتی باشد و برای اینکه اهالی در مضیقه بیفتند بلدیه نان آنجا را تأمین می‌کند و مقصود از تأمین ارزاق هم این است که طوری باشدکه قیمت جنس بیک وضع معینی ثابت بماند. بطور حد وسط وطوری هم فراوان باشد که در دسترس عموم باشد. اینکه آقای کاشف تذکر دادند که بایستی از صدور جنس جلوگیری شود البته صدور جنس از جاهایی می‌شود که خودشان احتیاج ندارند واین هم به نفع مالکین است واگر چنانچه در یک جایی بقدری جنس زیاد باشد که از قیمت عادلانه پائین‌تر باشد خوداین اسباب تنگدستی می‌شود باید از این جا بخرندوببرند به نقاطی که گندم کم است. البته تشخیص این با خود دولت و بلدیه است که بداند کجا زیاد است از آنجا بخرد و ببرد جایی که کم است. اما موضوع دخالت بلدیه‌ها در کمیسیون بودجه مورد مذاکره شد منظور دولت این نیست. که بلدیه‌ها دخالت مستقیم در امر ارزاق بکنند منظور این است که یک جنس ذخیره بلدیه تهیه کند که اسباب اطمینان خاطر مردم باشد تا اگر چنانچه محتکرین خواستنداز موقع و وقت سوء استفاده کنندو وبواسطه کمی جنس بخواهند قیمت جنس رابالا ببرند بلدیه یک مقداری جنس ذخیره داشته باشد و آنها را بیک قیمتی می‌فروشد و نمی‌گذارد یک تنگی پیش بیاید یامردم در مضیقه بیفتند منظور این نیست که بلدیه‌ها قیمت نان را در دست بگیرند یا در امر جنس دخالت زیاد کنند در کمیسیون بودجه قرار شد که آقای وزیرداخله ضمن دستوراتشان مشروحاً دستور بدهند برای تأمین نظریه بنابراین، این یکی از بهترین اقداماتی است که دولت در نظر گرفته یعنی وزارت داخله مسئول این کار شده که قبلاً در جاهایی که محصول خوب نیست و ممکن است اهالی در مضیقه ارزاقی باشند بلدیه‌ها یک ذخیره حاضر داشته باشند که راحت کند خیال مردم را دیگر این که آقای مؤید احمدی وکاشف فرمودند موضوع مبلغ بود. که این مبلغ کافی نیست. اولا مقصود این نیست که تمام محصول و ارزاق مملکت را با این دویست و پنجاه هزار تومان اداره و تأمین کند. منظور این نیست که ارزاق تمام شهرها را بلدیه‌ها بدهند. منظور این است که یک مقداری جنس برای ذخیره بلدیه‌ها داشته باشند که جلوگیری کند از سوء استفاده محتکرین ویک مطلب دیگر این که در قانون بانک ملی و قانون بلدیه‌ها هست که اگر بلدیه‌ها احتیاجی پیدا کنند به بانک می‌توانند معادل یک ثلث عوایدشان رااز بانک ملی استقراض کنند حالا فرضاً برای شهر کرمان یازنجان یاهر جا اگر بیشتر از این مبلغ لازم شود بموجب آن قانون نمی‌توانند از این جهت قانون می‌خواهد این اجازه بلدیه است که بانک ملی بتواند بیشتر قرض بدهد یعنی از ثلث عایدات بیشتر بدهد اگر بخواهند از جای دیگر از بانک دیگری استقراض کنندمحتاج باجازه مجلس نیست یعنی احتیاجاتشان را برای خرید جنس بدون اجازه مجلس از جای دیگر ممکن است تحصیل کنند فقط این اجازه نسبت به بانک ملی است چون بر طبق قانون تصریح دارد که از ثلث عواید هر محل نمی‌تواند بیشتر بانک ملی قرض بدهد از این جهت اجازه خواسته‌اند و این یکی از لوایح بسیار خوب است.
جمعی از نمایندگان – صحیح است. مذاکرات کافی است.
رئیس- آقای طهرانی بفرمایید.
طهرانی – عرض کنم اگر آقایان اجازه بدهند بنده یک تذکراتی راجع باین موضوع داشتم می‌خواستم عرض کنم
(جمعی از نمایندگان: بفرمایید)
البته هیچکس منکر نیست که از نقطه نظر تأمین ارزاق عمومی یک قانونی باید باشد و یک وضعیتی بشود که مردم راحت باشند ولی بنده می‌خواستم آقای وزیر داخله را متوجه کنم این که بلدیه‌ها اختیار دارند که ارزاقی تهیه بکنند در جاهایی که کم است. اصلاً طرز تهیه این ارزاق چیست وچه جور است؟ این نکته را البته باید در نظر گرفت همینطوری که در موقع ارزانی گندم و جنس زارع و فلاح گندم را خاک می‌کند و دور ریخته از بین می‌برد در موقعی هم که خدا نکرده یک سختی پیدا شد چه جور بلدیه از این مالک می‌خواهد گندم بخرد و نرخ معین کند. مالک را مجبور می‌کند و جنس را ازش می‌گیرد نان تهیه میکندومیدهد بمردم ؟! طرزش چه جور است؟ اجازه بدهیدمطلب روشن شود، بنده منظوری ندارم. یک مدتی بنده در خارج در ترکیه بوده‌ام بلدیه نان تهیه می‌کرد یعنی نان وارزاق برای تمام شهر تهیه می‌کرد با یک قیمت معینی. و می‌گفت من نان را یک من یک قران مثلاً می‌دهم. البته این یک نان خیلی خوبی نبود یک دکانهایی بود می‌پختند و عموماً می‌رفتند میخریدند یک من یک قران ولی باقی طبقات مردم آزاد بودند ونان از یک من یک تومان هشت قران هفت قران بفروش می‌رسید تا یک من یک قران. یک کسی می‌خواست نان خاص وخالص بخورد البته گرانتر می‌خرید ولی ارزاق عمومی را بلدیه طوری تهیه کرده بود که کسی گرسنه نمی‌ماند ولی البته آن نانی که بلدیه تهیه کرده بود یک من یک قران می‌داد نان خیلی خوب نبود. نان خوراکی خوب بود ولی طوری نبود که فرض بفرمایید کسانی که می‌خواستند نان خیلی خوب بخورند از آن میخریدند. ولی بلدیه اقدامات خودش را می‌کند. جنس تهیه می‌کند یک دکانهایی نظیم می‌کند وبمردم می‌گوید آقا نان را یک من یک قران سی شاهی دو قران بخرید. سایر مردم هم آزاد در خرید و فروش هستند که هر چه بکنند. این البته خیلی خوب است. یک وقت این است که بلدیه مردم را مجبور می‌کند و یک نرخی برای گندم می‌گذارد در محل فرضاً گندم خرواری هفت تومان است فردا هم مجبور می‌کنند هر کس پنج من ده من یک من یکخروار گندم دارد بیاورد بدهد واز قرار خرواری هفت تومان ده تومان پول بگیرد این خوب نیست. برای این که ما باید بمردم همه چیز را در نظر بگیریم زندگانی رادر نظر بگیریم وقتی که ما زندگانی را در نظر بگیریم مالک یا فلاح یا زارع فرق نمیکندقند را باید بخرد سیری هفتصد دینار این باید یک خروار گندمش را به قیمتی بفروشد که بتواند قند بخرد و زندگانیش را تهیه کند ما نمی‌توانیم تمام فشار را ببریم روی این قسمت که بزارع یامالک بگوییم که تو حتماً بایدگندمت را خرواری پانزده تومان مثلاً بفروشی ولی اگر یک ذرغ چلوار خواستی باید پنج قران بخری. این تعادل نمی‌شود. بنده مخصوصاً این را خدمتشان عرض می‌کنم. اگر دقت بفرمایید ملاحظه خواهید فرمود که اینطور نیست. و تصدیق می‌فرمایید که اکثر مالکین و زارعین ترک کرده و دیگر زراعت نمی‌کنند واز جفتشان کم کرده‌اند. برای این که اگر یک وقتی تنگی پیش بیاید (که هیچکس راضی نیست) توی سرشان می‌زنند و جنسشان را ازشان می‌گیرند. ولی وقتی هم گشایش و فراوانی باشد که جنس را باید خاک بکند و از دست برود البته با این ترتیب زارع از میان میرودو چیزی برایش باقی نمی‌ماند درست است گندم را بلدیه از خارج تهیه می‌کند ووارد می‌کند و چنانکه گفته شد از سیستان برای کرمان یا برای نقاط دیگر جاهایی که گندم زیاد است می‌خرد برای جاهایی که نیست ولی خوبست که این گندم را بقیمتی که تمام شده نان بکنند بمردم بفروشند بهر صورت یکطوری بشود که چون بلدیه‌های ولایات غیر از مرکز است در مرکز هیئت دولت هست خود بلدیه مواظب است مقامات عالیه هستند مراقب هستند ولی جاهای دیگر جاهای دوردست خیلی مشکل است نظارت تامه کردن که بمردم تعدی بشود اینها تذکراتی بود که بنده عرض کردم خدمت تان و یک پیشنهادی هم تقدیم کرده‌ام.
وزیر داخله – منظور از این لایحه این نبود که بلدیه‌های ولایات امور خبازخانه‌ها را در دست بگیرند فقط یک پیش بینی است که از طرف دولت میشودهمان طوری که آقای طهرانی دلسوزی فرمودند نسبت بزارع ومالک خوبست نسبت به نان خورها هم دلسوزی بکنند که آن زارع مثل ایام گذشته که دیدیم گندمی راکه باید ده تومان بفروشد چهل تومان پنجاه تومان نفروشد واینهم که تذکر دادند در مرکز دقت می‌شود و مقامات عالیه هم هست اینرا هم می‌خواستم عرض کنم که توجه مقامات عالیه مملکت نسبت بتمام مملکت یکسان است وهمه جا منظور نظرشان هست
(صحیح است).
رئیس- پیشنهاد آقای طهرانی قرائت می‌شود.
پیشنهاد می‌کنم تبصره ذیل آخر ماده واحده اضافه شود: بلدیه‌ها مکلفند گندم هر محل را بقیمت عادله آن محل خریداری نمایند وگندمی که از خارج تهیه و وارد می‌کنند بقیمت تمام شده بفروش برسانند.
رئیس- آقای طهرانی.
طهرانی – عرض کنم که بنده مقصودم همان عرایضی بود که کردم باز هم تکرار می‌کنم البته در هر محل گندم را بقیمت عادله بلدیه باید بخرد و آن را نان بکندوبمردم بدهد واگر بخواهد یک نرخی معین کند که آقا باید خرواری ده تومان بفروشی و مردم رامجبور کنند که اینطور بفروشند البته این روا نیست وعادلانه نیست. بله آقای دکتر طاهری فرمودند که محتکرین احتکار می‌کنند آن موقعی که احتکار موضوع داشت گذاشت حالا امروز نه محتکری است نه قدرت احتکار.
دشتی- دوباره این پیشنهاد را بخوانند.
(پیشنهاد ثانیاً قرائت شد.)
دکتر طاهری –اولا این منظوری که آقای طهرانی پیشنهاد کردند عملاً حاصل است زیرا اگر بلدیه بخواهد گندم را بقیمت کمتری بخرد کسی که نمی‌دهد
(بعضی از نمایندگان: می‌گیرند)
کسی نمی‌دهد مگر بلدیه می‌تواند بزور گندم از کسی بخرد؟! نمی‌تواند. اماراجع بفروش جنس اگر چنانچه ارزاق وافر است که مال بلدیه را اصلاً کسی نمی‌خرد. برای چه هر قیمتی که تمام شده ؟! مردم مگر مجبورندکه بهر قیمتی برای بلدیه تمام شده بخرند؟! اگر شش ماه گذشت و حاصل خوب شد دیگر برای چه مردم مجبور باشند گندم گران بخرند این قید درست برخلاف منظور آقای طهرانی است ما اینها را در کمیسیون مفصل مذاکره کردیم این عرضه وتقاضا است بلدیه یک گندمی می‌خرد خرواری مثلاً هیجده تومان این گندم هست برای اینکه اگر گندم قیمتش شد خرواری سی تومان بلدیه بدهد بیست تومان ولی اگر گندم شد دوازده تومان مردم نباید مجبور باشند بخرند هیجده تومان. این برخلاف منظور آقای طهرانی است.
افسر- پیشنهاد را تجزیه کنید.
رئیس- دو پیشنهاد دیگر هم رسیده است قرائت می‌شود.
پیشنهاد آقای اعتبار: پیشنهاد می‌کنم تبصره: بلدیه‌ها نرخ جنس ابتیاعی را با استحضار کمیسیون بلدی تعیین و ابتیاع خواهند کرد.
رئیس- آقای اعتبار.
اعتبار- عرض کنم که بنده اساساً با بیانات رفیق محترم خودم آقای طهرانی موافق نبودم و این پیشنهاد را عرض کردم می‌فرمایند جنس قیمتش چیست وچه بکنیم آن قسمتهایی که ما همیشه از آن فرار می‌کردیم دو مرتبه تکرار می‌شود جنس در هذه السنه بحمدالله خیلی خوبست و فشار و مضیقه نیست واین یک احتیاطی است که می‌کند که بلدیه‌ها یک پیش بینی‌هایی کرده باشند که اگر دریک نقطه بخصوص یک عسر و حرجی پیدا شد یک اعتباراتی داشته باشد جنس تهیه بکنند این لایحه را پیشنهاد کرده‌اند باین جهت بنده تصور می‌کنم این پیشنهادها هیچکدام مورد ندارد وهمان لایحه دولت را آقایان موافقت بفرمایند و هر وقت دیدید که ما مداخله می‌کنیم عکس منظور ومقصود را انجام خواهیم داد. بنده پیشنهاد خودم رااستردادمیکنم.
رئیس- یک پیشنهاد دیگری هم رسیده است قرائت می‌کنیم.
پیشنهاد آقای کاشف: تبصره ذیل را پیشنهاد می‌نماید: حکام و بلدیه‌ها حق ندارند قبل از تشخیص وزارت داخله از صدور مواد ارزاقی از محل خود جلوگیری نمایند.
رئیس- آقای کاشف.
کاشف – بنظر بنده این است که اغلب اتفاق می‌افتد قبل از اینکه کاملاً مشخص بشود یک محلی کسر دارد یا ندارد صرف نظر از گندم سایر چیزها هم همین طور است اغلب درمورد روغن وسایر چیزها همین اشکال هست قبل از اینکه وزارت داخله تشخیص بدهد ابتدا بساکن آقایان صدور جنس رااز آن محل غدغن می‌کنند که باعث مضیقه سایر نقاط بشود.
وزیر داخله – اگر مقصود آقای کاشف راجع بصادرات خارج از مملکت است که بهیچوجه جلوگیری از صدور بخارج از هیچ جنسی بعمل نیامده است حتی راجع به روغن هم اشاره کردند یک اشکالاتی دراین باب اطاق تجارت کرمانشاه کرده بود بنده دستور دادم که ممانعت نکنند برای اینکه صادرات است ولی راجع به حمل جنس در داخله مملکت هم دراین باب بطوری که بنده اطلاع دارم درهیچ قسمت از خاک ایران ممانعتی نشده است.
(صحیح است.)
رئیس- خوب حالا پیشنهاد آقای طهرانی را آقای دهستانی می‌خواهند تجزیه کنند کجایش را تجزیه کنند؟
طهرانی – بنده استدعا می‌کنم یکدفعه دیگر قرائت شود
(پیشنهاد آقای طهرانی ثالثاً قرائت شد.)
بلدیه‌ها مکلفند گندم هر محل رابقیمت عادله آن محل خریداری نمایند.
افسر- همین قسمت خوب است.
تتمه پیشنهاد: و گندمی که از خارج تهیه و وارد می‌کند بقیمت تمام شده بفروش برسانند.
بعضی از نمایندگان – این جزء آخر صحیح نیست جزء اولش صحیح است.
وزیر داخله – توضیحاً بنده عرض می‌کنم منظور دولت این نیست که وارداین قضیه بشود مقصود این است که ارزاق بهمان قیمتی که تمام می‌شود فروخته خواهد شد و تصور می‌کنم این تبصره زاید باشد.
دکتر طاهری- اگر بخواهند این قسمت اول را بطوری که نوشته شده رأی بگیرند لازمه اش این است که بلدیه‌ها مجبور باشند تمام گندمها را بقیمت عادله بخرند در صورتیکه بلدیه کاری باین کارها ندارد یک غلطی کرده است می‌خواهد کاری بکند که نان در مضیقه نیفتد اجازه می‌گیرد که چهار من گندم بخرد اینقدر مضیقه واشکال تراشی ندارد اگر لازم داشته باشد می‌خرد. ممکن است این کلمه را اضافه کنند که بلدیه‌ها در صورت احتیاج اگر بخواهند جنسی بخرند مطابق قیمت عادله بخرند
(صحیح است).
دشتی- منظور آقای طهرانی هم همین است.
رئیس- آقای طهرانی بفرمایید بالا خودتان پیشنهادتان را اصلاح کنید.
رئیس- اصلاح کردند قرائت می‌شود.
پیشنهاد آقای طهرانی: بلدیه‌های هرمحلی اگربخواهند جنس خریداری کنند باید بقیمت عادله وقت خریداری کنند.
رئیس- آقای مخبر چه نظری دارید.
مخبر- البته این مانعی نیست این توضیح واضحات است.
روحی – با این پیشنهاد کاملا مخالف هستیم این بضرر مردم است
(همهمه نمایندگان)
رئیس- عرض کنم که اگر دولت و مخبر قبول کردند جزء ماده می‌شود.
جمعی از نمایندگان – رأی بگیرید.
اعتبار- با این ترتیب ما با لایحه مخالفیم رأی نمی‌دهیم.
وزیر داخله – بنده عرض کردم این را زاید میدانم برای اینکه ممکن است همین شرط اسباب زحمت تولید کندآنوقت ممکن است بگوید دلم نمی‌خواهد بفروشم.
رئیس- آقای مخبر هم که قبول نمی‌کنند.
مخبر- یخر.
رئیس- آقایانیکه پیشنهاد آقای طهرانی را قابل توجه میدانند قیام فرمایند
(بعضی از نمایندگان قیام نمودند).
رئیس-قابل توجه نشد. پیشنهاد آقای کاشف قرائت می‌شود. حکام وبلدیه‌ها حق ندارند قبل ازتشخیص وزارت داخله از صدور مواد ارزاقی از محل خود جلوگیری نمایند.
رئیس- آقای کاشف.
کاشف- همانطوری که عرض کردم نظر بنده این است قبل از آنکه معلوم شود واقعاً محلی کسر دارد یا ندارد واین تشخیص هم بموجب لایحه فقط با وزارت داخله است حکام و مأمورین وزارت داخله است حکام ومأمورین وزارت داخله حق منع نداشته باشند از اینکه ارزاق از یک محلی به محل دیگر حمل بشود. چون این اتفاق می‌افتد که در بعضی جاها اول منع می‌کنند بعد معلوم می‌شود که احتیاج هم نداشتند باین جهت بنده این پیشنهاد را کردم واگر قول بدهند که این کار نخواهد شدبنده پیشنهاد خودم را استرداد می‌کنم.
مخبر- این بر طبق قانون بلدیه ونظامنامه که بتصویب کمیسیون داخله مجلس رسیده است بلدیه‌ها یک وظایف معینی دارند و تأمین ارزاق شهر تصریح است که با بلدیه است مراقبت اینکه ارزاق چطور باید صادر بشود یا نشود تأمین می‌کنند کافی است یانیست مستقلاً با خود بلدیه روی هم رفته این بلدیه است. وظیفه اش این است که اگر در یک شهری انجمن وبلدیه و حاکم تشخیص داد که فلان جنس را بفلان شهر مقتضی نیست ببرند چه مانع دارد بعد هم بوزارت داخله اطلاع بدهند که ما این کار راکردیم ولی اگر چنانچه بخواهیم این کاررا اصلاً موکول به تشخیص وزارت داخله بکنیم وزارت داخله اطلاع مستقیمی ندارداصلاً مسئول این کار خودبلدیه‌ها هستند و عقیده بنده این است که آقای کاشف مقتضی است پیشنهادشان را مسترد کنند زیرا که انجمن بلدیه و اداره بلدیه و حکومت محل جمعاً اگر تصویب کرده‌اند که یک جنسی نباید از یک شهری بیرون برود نباید برود
(صحیح است).
رئیس- آقایانیکه پیشنهاد آقای کاشف را قابل توجه میدانند قیام فرمایند.
(عده کمی قیام نمودند.)
رئیس – قابل توجه نشد. رأی می‌گیریم به ماده واحده با ورقه موافقین ورقه سفید خواهند داد.
(اخذ و شماره آراء بعمل آمده ۷۵ وقه سفید تعداد شد.)
رئیس- عده حاضر در موقع اعلام رأی ۹۳ باکثریت ۷۵ رأی تصویب شد.
- موقع ودستور جلسه بعد – ختم جلسه
[۴-موقع ودستور جلسه بعد – ختم جلسه ]
رئیس- ازآقایانیکه بقرعه برای استخراج آراء کمیسیونها انتخاب شده‌اند تمنی می‌کنم صبح شنبه که وقت معین شده است تشریف بیاورند و آراء را استخراج کنند که کمیسیونها برای کار کردن مهیا باشند. جلسه آینده یکشنبه ۲۳ مهر ماه.
روحی – بنده عقیده‌ام این است که تا روز شنبه تمام نمی‌شود خوب است جلسه را سه شنبه معین بفرمایند که بطور تحقیق کمیسیونها حاضر باشند.
رئیس- اجازه می‌فرمایید – حالا عرض می‌کنم اولا صحیح است تا کمیسیونها انتخاباتشان تمام نشده وهیئت عامله خود را انتخاب نکنند ما نمی‌توانیم کار بکنیم ولی کمیسیون بودجه از این قاعده برکنار است و آماده است و مخصوصاً دولت هم به بنده تذکر دادند که احتیاجاتی دارند.
روحی- بسیار خوب اگر کار باشد عرضی ندارم.
رئیس- جلسه آینده روز یکشنبه ۲۳ مهر ماه سه ساعت قبل ازظهر دستور لوایح موجوده
(مجلس مقارن ظهر ختم شد.)
رئیس مجلس شورای ملی – دادگر
قانون
اجازه قرضه به بلدیه‌های ولایات برای تأمین ارزاق عمومی
ماده واحده- بلدیه‌های ولایات که بر حسب تشخیص وزارت داخله برای تأمین ارزاق و تهیه جنس بطور قطع محتاج بکمک مالی باشند مجازند منحصراً برای منظور فوق در هذه السنه از بانک ملی علاوه از میزان مقرر در تبصره ماده ۶ قانون تأسیس بانک ملی مصوب ۱۴ اردیبهشت ۱۳۰۶ استقراض کرده ودر ظرف مدتی که از یکسال تجاوز نکند اصل و فرع قرضه را رد نمایند وزارت داخله مکلف است نظارت کند که مجموع قرضه‌های مزبور از میزان دو میلیون و پانصد هزار ریال درسال تجاوز ننموده و فقط به مصرف تهیه جنس برسد ومرتباً استهلاک گردد.
این قانون که مشتمل بر یک ماده است در جلسه بیستم مهر ماه یکهزار و سیصد و دوازده شمسی بتصویب مجلس شورای ملی رسید.
رئیس مجلس شورای ملی-دادگر