مذاکرات مجلس شورای ملی ۱ شهریور ۱۳۲۱ نشست ۸۱
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری سیزدهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین بنیان ایران نوین مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری سیزدهم |
دوره سیزدهم قانونگذاری
مشروح مذاکرات مجلس ملی، دوره۱۳
جلسه: ۸۱
صورت مشروح مجلس روز یکشنبه اول شهریور ماه ۱۳۲۱
فهرست مطالب
۱- تصویب صورت مجلس
۲- اقتراع شعب شش‌گانه
۳- معرفی وزیر دارایی و وزیر کشور از طرف آقای نخست وزیر
۴- بیانات آقایان رئیس و نوبخت و اورنگ
۵- طرح گزارش کمیسیون مبتکرات راجع به رسیدگی به حساب دارایی اشخاص
۶- موقع و دستور جلسه بعد- ختم جلسه
مجلس دو ساعت پیش از ظهر به ریاست آقای اسفندیاری تشکیل گردید
صورت مجلس سه‌شنبه ۲۷ امرداد ماه را آقای (طوسی) منشی قرائت نمودند. . (اسامی غایبین جلسه گذشته که ضمن صورت مجلس خوانده شده:
غایبین با اجازه- آقایان: مستشار، فرخ، مکرم افشار، فاطمی، کامل ماکو
غایبین بی‌اجازه- آقایان: تولیت، ضیا، فیاض، شهدوست، اکبر، مؤید قوامی، دبستانی، آصف، صادق وزیری، نصرتیان
- تصویب صورت مجلس
۱- تصویب صورت مجلس
رئیس-درصورت مجلس نظری نیست؟(گفته شد-خیر) صورت مجلس نصویب شد
-اقتراع شعب شش گانه
{۲-اقتراع شعب شش گانه}
رئیس-مدت قانونی شعب منقضی شده باید تجدید اقتراع شعب شود حاضر در مرکز ۱۲۱ بهر شعبه ۲۰ نفربه شعبه اول یکنفر علاوه می‌شود
شعبه اول-آقایان همراز-روحی-مؤید ثابتی-کارزونیان-معینی-امیر تیموری-دکتر نفیسی-نصرتیان-اصفهانیان-پارسا-ملایری-ارگانی-ناصری-یاراحمدی-پناهی-دکترادهم-ثقه الاسلامی-بیات-اعتبار-موقر
شعبه دوم-آقایان معتضدی-دهستانی-سلطانی-اردبیلی-یمین اسفندیاری-منصف-افخمی-دکتر ملکزاده-اسفندیاری-فرمانفرمائیان-شباهنگ-فریدونی-هدایت الله پالیزی-چاپچی-لاریجانی-فاطمی-مجد ضیائی- شیرازی-افشار-امیر ابراهیمی
شعبه سوم-آقایان:صدر- شجاع-سزاوار-لیقوانی-ریگی-بوداغیان-نراقی-گودرزنیا-فتوحی-نوبخت فروهر-رضوی-آزادی-مرآت اسفندیاری-صفاری-ساکینیان-دشتی-رحمت سمیعی-جلیلی-حریری.
شعبه چهارم-آقایان:دکتر غنی-دکتر سنگ-فرشی اصفهانی-مخبر فرهمند-صفوی-نیک پور-دکتر سمیعی-دولتشاهی-دکتر جوان- مؤید قوامی-دکتر لقمان-رستم گیو-محیط-دکتر تاج بخش-طباطبائی-جلائی-اقبال-مؤید احمدی-مسعودی خراسانی
شعبه پنجم-آقایانمسعودی-طهرانچی-اکبر مهذب-رفیعی-منشور-عطاالله پالیزی-فرخ-نمازی-امامی-گرگانی-ابراهیم سمیعی—طوسی-اورنگ-دادور-هدایت-مستشار-یهیهانی-هاشمی-مهدل.
شعبه ششم-آقایان عزیزی-نائینی-انوار-نواب-یزدی-دکتر طاهری-مهدوی-معتصمسنگ-نقابت-اوحدی-ملک مدنی-حمزه تاش-ناهید-ذوالقدر-تولیت-مشیر دوانی-ملک زاده آملی-دکترقزل ایاغ رهبری-مقدم-جهانشاهی به شعبه یک علاوه می‌شود-آقای خسرو شاهی
رئیس-از آقایان اعضاء شعب خواهش می‌شود شعبات خودشان را تشکیل بدهند و هیئت رئیسه شان را معین بفرمائید و همچنین اعضاءکمیسیون عرایض و مبتکرات را تعیین فرمایند که مشغول کار شوند.
-معرفی وزیر دارائی و وزیر کشور از طرف آقای نخست وزیر
{۳-معرفی وزیر دارائی و وزیر کشور از طرف آقای نخست وزیر}
رئیس-آقیا نخست وزیر
نخست وزیر (آقای قوام)- بطوری که آقایان اطلاع دارند در موقیکه هیئت دولت معرفی می‌شد آقای تقی زاده را بسمت وزارت مالیه معرفی کردم متاسفانه ایشان بواسطه عارضه کسالت و عمل جراحی که کرده‌اند از مسافرت ممنوع شده‌اند این است که بر حسب امر اعلیحضرت آقای باقر کاظمی را بسمت وزارت دارائی معرفی می‌کنم و آقای جواد عامری را بسمت کزارت کشور (صحیح است-مبارک است)
-بیانات آقایان رئیس و نوبخت و اورنک
{۴-بیانات آقایان رئیس و نوبخت و اورنک)
رئیس-با اینکه هیمشه میل دارم در این مسائل کمتر صحبت کنم و اظهاری نکنم ولی در این مورد می‌بینم اگر اظهاری نکنم بضرر مجلس است همة آقایان خوب میدانند طرز اجازه هائیکه داده می‌شود بچه تربیت است تمام اجازه‌ها ثبت و بترتیب اظهارمیشود تا زمانیکه مجلس تقاضای دستور یا تقاضای کفایت مذاکرات را بکند بعد از آنکه مجلس تقاضائی فرمود البته تقاضای مجلس محترم و قابل رعایت است و همیشه هم آقایان نمایندگان محترم این مسئله را رعایت میفرمائید و اگر اجازة بعضی باین جهت ولی متاسفانه بنده می‌بینم آقای نوبخت راجع به این موضوع بجای این که در کجلس اظهاری بکنند شرحی در روزنامه نوشته‌اند در صورتیکه این کار هیچ سابقه نداشت و با اینکه اظهار داشته‌اند در صورتیکه این کار هیچ سابقه نداشت و با اینکه اظهار داشته‌اند می‌خواهم حقیقت امر را بگوئیم اظهاراتی کرده‌اند که از روی انصاف و وجدان تمامش بر خلاف حقیقت است می‌نویسند چون من در موقع طرح قرار داد در مجلس شورای ملی نطقی ایراد نمودم بمن اینطور مشهود شده که کسب اجازه برای من بسیار مشکل و دشوار شده است البته این عبارت در نظر افراد مردم بسیار مشکل و دشوار شده است البته این عبارت در نظر افراد مردم جالب نمی‌کنم ولی طرز بیان ایشان طوری است که خواسته‌اند بنمایانند که ایشان شخص واحدی هستند که در باب قرار داد و در باب مسائل اساسی مذاکره کرده‌اند و از طرف سایرین هیچکدام اظهاری نشده البته این امر در نظر‌ها فوق العاده نارواست برای اینکه خدا میداند و مجلس و دولت هم گواهند که در مجلس شورا ملی تمام تمام افراد با جدیت و دقت و توجه کاملی که لا زمة دولتخواهی و لازمة مملکت خواهی بود مذاکراتی بعمل آوردند (صحیح است) و آنچه باید مذاکره بکنند مذاکره کردند (صحیح است) و چندین بار در مجلس خصوصی و در مجلس علنی مذاکراتی شد و آقایان با نهایت مراقبت اظهارات و پیشنهاداتی کردند که واقعاً هم برای هدایت دولت خیلی مقتضی بود دولت هم کمال توجه را کرد و بالاخره کار بجائی رسید که اتفاق نظر حاصل شد و برای مصلحت طرفین یک قرار دادی منعقد و امضاء شد و بنده هم که رئیس مجلس هستم جز این که نظر مجلس را رعایت نموده و احترام نمایم تکلیفی ندارم ایشان میگویند بعد از موضوع پیمان دیگر بایشان اجازه داده نشده است در صورتیکه آنهم بر خلاف حقیقت و انصاف است زیرا مسئله قرار داد در ۶ بهمن ماه ۱۳۲۰ اجازه خواستند شده ایشان قبل از دستور در ۲۶ اسفند ماه ۱۳۲۰ اجازه خواستند اجازه داده شد و نطق ایشان هم در صورت مجلس حاضر است و بعد هم در ۲۳ فروردین ۳۲۱ اجازه خواستند و اجازه داده شد نطقشان هم در صورت مجلس حاضر است و بنده تعجب می‌کنم از ایشان که چیزی بنویسند که حقیقت نداشته باشد ایشان اظهار می‌کنند که همه روزه پیش از دستور اجازه خواسته‌ام و بمن اجازه داده نشده است بنده که نمی‌شناسم یک نمایندة که هر روز قبل از دستور اجازه خواسته باشد و باو اجازه داده نشده باشد فقط در موقع مذاکره در برنامه دولت حاضر که مخالفین و موافقین اسامیشان یادداشت شده و اول به مخالفین اجازه داده شده بعد از آنکه چهار نفر مخالف و موافق اظهار کردندمجلس پیشنهاد کفایت مذاکرات را نمودند و رای داده شد بنابراین نطق‌های جمعی باقی و آقای نوبخت مخصوصاً تقاضا کردند که اجازه شان برای جلسة بعد محفوظ باشد بنده هم در جلسة بعد ایشان را دعوت به نطق کردم بر خاستند و گفتند مقصود من همان سئوالی بود که از آقای نخست وزیر نمودم و آن سئوال هم به آقای رئیس الوزراء ابلاغ شد میگویند همیشه بموافقین اجازه داده می‌شود بهمخالف حقیق اجازه داده نمی‌شود در صورتیکه تمام آقایان شاهدند که در تمام مطالب بنده اول اسامی مخالفین را اعلام می‌کنم و آنها را به نطق دعوت می‌کنم بعد از آنکه مخالف اظهار خودش را کرد موافق اظهار می‌کند هیچوقت نشده است که حق نطق مخالفین ساقط شده باشد بلکه خیلی اتفاق می‌افتد نطق آقایان موافقین از بین می‌روید برای اینکه میرود برای اینکه مخالف که اظهار مطلب نمود هیئت دولت جواب می‌دهند و موافقین نطقشان معطل می‌ماند و ابداً گله نمی‌کنند. میفرمائید بنده تبعیض می‌کنم در صورتیکه آقایان همه شاهد هستند که نه نسبت بکسی تبعیض کرده‌ام نه کسی را ترجیح داده‌ام حق نظامنامة همه آقایان برای منمحترم و مرعی است ایشان آرزو کرده‌اند بنده کاری بکنم که سزاوار مقام خودم باشم این حق بنده است که از روی حق و انصاف از خداوند بخواهم که ایشان رل بوظایف خودشان آشنا نموده که ایشان هم سزاوار مقام نمایندگی خودشان باشند بدیهی است آن کسی سعادتمنداست که بی ریا به دولت و ملت و کشور خود خدمت کند (صحیح است) اگر غیر از این باشد مسلماً به نتیجه مطلوبه نمی‌شود رسیده آقای نوبخت
نوبخت-فرمایشات آقای رئیس چند قسمت بود یک قیمت راجع به این بود که فرمودند که بنده خودنمائی کرده‌ام و خواسته‌ام بنمایانم که تنها شخص و فردی هستم که در قرار داد مخالفت کرده و بعنوان مخالف صحبت کرده‌ام بده ابداً چنین نظری نداشتم یک قسمتی راجع باین بود که فرمودید من نوشته‌ام که در خواست اجازه کرده‌ام و آقای رئیس اجازه نداده‌اند البته این نظر یک قسمت راجع به برنامه بود که نداده‌اند البته این نظر یک قسمت راجع به برنامه بود که آقایان اعضاء تقنینیه کاملاً شاهدند که بنده اول کسی بودم که اسم خودم را در صورت نوشتم و بعد آمدم اینجا و دیدم اسم چند نفر قبل از من نوشته شده به آقای رئیس که مراجعه کردم فرمودند که آقای امیر تیمور آمده‌اند در منزل و اجازه خواسته‌اند البته معلوم است در برنامه اجازه خواستن و در منزل رفتن و اجازه خواستن چه حالی دارد راجع به پیش از دستور هم که بنده اجازه خواسته‌ام باز هم مکرر اسم بنده مقدم بوده و در بالا نوشته بود و از آقای رئیس اجازه خواسته‌ام و اجازه نداده‌اند و مطلب دیگری که فرمودند چون حافظة بنده خیلی ضعیف است و درست خاطرم نیست سایر بیاناتی که آقای رئیس فرمودند مطالب را در روزنامه می‌خوانم اگر مطالبی تود که لازم بود جواب عرض کنم بعد عرض خواهم کرد.
رئیس-آقای اورنگ
اورنگ-این تابلوئی که در سر سرای مجلس است و آقای مخالف و موافق در هر قضیه میان آن صفحه نام خود را ثبت می‌کنند من تصدیق دارم بعضی‌ها که می‌آیند اسم خود را ثبت می‌کنند دیگری که می‌آید اسم خود رابلای آن اسم می‌نگارد این را من خودم واقف هستم که نسبت به آقای نوبخت و هم آقای نراقی این موضوع واقع شده است ولی این مربوط به مقام ریاست نیست ما خودمان و خود رفقا باید رعایت این نکته را کرده باشیم یک آقائی که می‌آید ثبت اسم کند باید اسم خودش را زیر اسم کسانی که قبلاً ثبت اسم کرده‌اند بنویسد. ما خودمان باید این رعایت را کرده باشیم (نوبخت نمره دارد و مرتب است) بعد که آن صورت را می‌آورند مقام ریاست هم آن نامها را صدا می‌کند اعم از موافق یا مخالف یک نکته دیگری که من خواستم به آقای نوبخت عرض کرده باشم اصولاً هر صحبتی را که ما داریم جایش این جا است و از این جا نباید تخطی کرده باشیم یک نماینده‌ای اگر در یک موقعی صحبتی داشته باشد یا گله‌ای داشته باشد یا اگر امری را خلاف نظامنامه فرض کند جای گفتن آن مطلب جای محل و تصفیه آتن رادر این محل است و این جا هم از طرف آقای نوبخت خارج از رویه اعمال شده است حاجت بنوشتن در خارج نبوده است ایمدوارم در آتیه همه رفقا این رعایت را از هر جهت نسبت بهم کرده باشیم.
رئیس-آقایان خیال می‌کنند در هر نطقی که می‌خواهند بکنند و در هر لایحه بیان مطلب که می‌کنند اول باید باشند اگر دوم شدند کار بهم می‌خورد (نوبخت-کی چنین خیالی را کرده است) یک عده برای مذاکره اجازه می‌خواهند چند نفر که مقدم هستند مطالبشان را اظهار می‌کنند اتفاقاً بشمانوبت نرسیده است این دیگر قابل ایم نیست که شما بروید مطالب را در روزنامه بنویسید که نطق شما یک روز عقب افتاده است شما در برنامه اسم خودتان در ستون مخالف معین کردید بعد در حضور من به آقای رئیس الوزراء میگوئید که من باشما موافق بودم و از امروز با شما مخالف خواهم بود این سلیقه است؟ این عمل شایسته مقام نمایندگی است؟
-طرح گزارش کمیسیون مبتکرات راجع به رسیدگی بحساب دارائی تشخاص
{۵-طرح گزارش کمیسیون مبتکرات راجع به رسیدگی بحساب دارائی تشخاص}
رئیس-گزارش کمیسیون مبتکرات راجع به رسیدگی بحساب دارائی مطرح است طرح پیشنهادی و گزارش کمیسیون خوانده می‌شود. نظر باینکه اساس حسن جریان امورکشور وابستگی کامل بدرستکاری مامورین دولتی داشته و عیب نادرستی و عدم صحت عمل بنیان هر سازمان خوبی را متلاشی خواهد ساخت و تا کنون هم امتیاز شایسته که موجب تشویق مامورین صحیح العمل و. کیفر کارکنان دغل باشد رعایت نشده و ممکن است کماکن بر تجری اشخاص غیر صالح افزوده و از تعداد مامورید درستکار کاسته شود ما امضاء کنندگان طرح زیر را طی دو ماه پیشنهاد و تصویب آنرا تقاضا مینمائیم
ماده۱-دولت مکلف است بوسایل ممکنه مقتضیه کیفیت ایجاد دارائی کارمندان و اشخاصی را که از صندوق دولت استفاده می‌کنند از سال ۱۳۰۰ به بعد اعم از لشگری و کشوری مورد بررسی قرار داده معلوم دارند روز بخدمت چه داشتند و اکنون دارای چه وضعیتی است و در صورتیکه دارائی فعلی او عواید حقه اش توافق ننماید حصول این دارائی را تحقیق و رسیدگی نموده و طبق آئین نامه که بتصویب کمیسیون‌های مربوطه پارلمانی مجلس خواهد رسید قرار مقتضی صتدر نماید.
کاده۲-دولت در ظرف مدتی که از دو ماه تجاوز ننماید آئین نامه اجرای این منظور را تهیه و بتصویب کمیسیون‌های مربوطه پارلمانی خواهد رساند.
یعقوب انوار-طوسی-ارگانی-محمد طباطبائی-جواد آزادی-اوحدی-مؤید احمدی-جواد شجاع-ابراهیمی ریگی-حسن مسعودی-ابوالقاسم نراقی-محمود فرخ-صفوی-مجیدمو قر-ع. روحی غلا محسین فرشی- سلطانی- گرگانی-اصفهانیان-صفاری-اقبال-حسین افشار-همراز-محسن مهدوی-احمد موسوی بهبهانی-عیسی لیقوانی-فتوحی-اعتبار-محمد تقی رفیعی-دکتر مهدیملک زاده-گودرزنیا-مسعودی-پناهی-کامل ماکوئی-محمد زضا اردبیلی
گزارش از کمیسیون مبتکرات بمجلس شورای ملی کمیسیون مبتکرات طرح پیشنهادی راجع برسیدگی به حساب دارائی کارمندان دولت را در جلسات متعدد خود مورد بحث و بررسی قرار داده طرح نامبرده را قابل توجه تشخیص داده و طبق ماده ۳۶ آئین نامه داخلی مجلس گزارش آنرا تقدیم مجلس شورای ملی می‌دارد.
رئیس-آقیا طوسی
طوسی-بعقیده بنده و همة میهن پرستها جلسة امروز را می‌توان جلسه پر افتخار و جلسه تاریخی مجلس نامیده زیرا امروز روز حساب و روز حرف حسابی است در کشور در خانه در جامعه که حساب در کار نباشد هیچ چیز نیست از محیطی که حساب درستی در کار نباشد نباید انتظار داشت آقایان محترم این طرح را مطالعه فرموده‌اند حالا هم خوانده شد پایة این طرح روی حمایت از مردم درستکار گذاشته شده چنانچه هفت هشت ماه قبل عرض کردم در دنباله آن عرایض به حسن نظر و همت آقایان امروز این طرح و خبر کمیسیون مطرح می‌شود پیدایش این فکر بر اثر بدکاری عده اشخاص بی وجدان بود که خدا را حاضر و ناظرنشناخته بجان و مال مردم ابقاء نکرده بد نام کنندة نکونامی عده از کارمندان دولت شدند و دولتهای وقت هم یا مطلع شده با آنها همکاری کردند و یا بکلی بی اطلاع بودند هر قدر پرسش در کار نیامد بر تجری آنها افزوده شد وقتی مه یکنفر شکایت داشت بدون مطالعه و بدون اینکه بگویند از چه شخص یا اشخاصی زیان دیده‌اند می‌گفتند کارمندان و حال آنکه کارمندان بد کار بیش از معدودی انگشت شمار نبوده‌اند و هرگز اقتضاء ندارد کسانی که با صحت عمل بهترین روزهای عمرشان را در راه خدمت بکشور گذارده امروز هم با شدت پریشانی روبرو هستند در صف یک جند نفر بدکار نامبرده شوند با اجرای این طرح خوب و بد از یکدیگر جدا خواهند شد باید بقدر امکان هر کس در هر کاری هست اگر آلوده نیست از آنکس که آلوده و کثیف است فرسنکها دوری بجوید چقدر ناروا است دامنهای پاک بدامنهای ناپاکتماس پیدا کند چقدر ظلم است مثلاً بگویند کارمندان دولت بگویند صاحب منصبان ارتش و حال آنکه در هر یک از این دو دسته بیش از چند نفری نیستند که با بدکرداری و جمع مال از راههای نا مشروع خو گرفته‌اند از بنده و سایر کسانی که از روی حقیقت و ایمان متکی بوجود ارتش هستیم و تامین حیات مادی و معنوی خودمان را بوجود ارتش میدانیم هرگز رضا نمی‌دهیم بدامان پاک آنها کوچکترین لکه سیاهی به بینیم اکثر کارمندان کشوری مردمان منزهی هستند که هیمشه از دسته بدکاران دور و از آنها عصبانی هستند چرا باید رضا دهیم دیو و فرشته در یک عرض جا بگیرند بنده کاملاً مطمئن هستم اگر این عمل رسیدگی بحسابهای دوره بیست ساله بخوبی انجام گیرد و در آینده جای تردید بسعادت کشور باقی نمی‌ماند بالاخره هر کس در دنیا و دورة عمر خود آرزوئی دارد آرزوی بنده هیمشه این بوده که پرده از روی کار ما مردم بر طرف شود تا بتوانیم یکدیگر را بآنچه هستیم بشناسیم حالا که این آرزوی امثال بتده صورت نمیگرد باید عملاً در سایة بیم و امید پاداش و کیفر مقاصد مشروع خود را که تامین نظام مادی و معنوی کشور است انجام دهیم بایستی آقایان صحیح العمل درستکار همیشه بدکاران را بمقامات صالحه مربوطه معرفی کنند باید خدا را ناظر اعمال خود دانسته و با اعمال بدکاران نظارت کنند تا آبرومندان بی آبرو نشوند و اشخاصی که در دورة سی چهل سال خدمت هنوز بی خانمان و بنان شب محتاج هستند از آنها که در مدت کمی دارای همه چیز از طرق نا مشروع شده‌اند ممتاز و شرافت خودشان را برای همیشه محفوظ دارند در خاتمه یک نکته را هم لازم میدانم عرض کنم که این طرح یکی از مقاصد تهیه کار برای کارمندان لایق است که از کار بر کنار مانده‌اند زیرا طبعاً اشخاص آلوده در آینده پست‌های خدمتشان را خالی خواهند کرد و مورد استفاده آنهائی که پاک و صدیق هستند واقع می‌شود هیچ فلسفه ندارد من می‌بینم و میدانم الآن اگر آقایان اجازه بدهند (ولی خیلی متأسفم) چه اشخاصی را خواهم گفت که هستند در این مملکت که یک دارند بما نگاه می‌کنند و بما مضمون میگویند ما را مسخره کرده و استزار می‌کنند که کاری نمی‌توانیم بکنند نمیدانم آقایان تا کی باید تحمیل کنند.
رئیس-آقای هاشمی
هاشمی-به بخشید بنده عادت بنوشتن نطق خود ندارم اگر عیبی و ایرادی دارد از این جهت است و عفو ندارم اگر عیبی و ایرادی دارد از این جهت است و عفو میفرمائید چون موضوعی پیش آمد بکند شاید از مثل من آدمی هم انتظار نداشته باشند که بعنوان مخالف در چنین قانونی که می‌باید صد در صد موافق باشم بیایم صحبت بکنم پنج روز بهد از رفتن رضا شاه پهلوی در یکی از جلسات خصوصی که حضرت آقای صدر هم تشریف داشتند اول کسی که مقدم به این گفتار شد بنده بودم گفتم دیگر انتقاد دربارة شاه گذشت نسبت بجمع اموال را داد و رفت اما آن کسانی که اموال را برده‌اند و حالا هم در سر کار هستند و مشغول کار هستند و باز هم باعمال خود دارند ادامه می‌دهند باید از آنها جلوگیری از این سوء استفاده‌ها نشود نمی‌توان گفت که نسیم امید در ساحل ایران وزیده سپس هم کم و بیش در جرائد در این موضوع نگاشته‌ام پس حالا به چه عنوان ؟آمده‌ام اظهار مخالف می‌کنم عنوانم روی اقتضای زمان و مقتضیات موجوده عصر است مملکت اکروز محتاج به قوانینی است که موجب و موجد ملی بشود و کاملاً جلوگیری کند از آن دسائسی که بیش از این در این مملکت حکمفرما بود (صحیح است) بنده تصدیق دارم بی اعتدالیهائی شده است در این کشور برای این که در این مدت دست به منافع ثروت زده نشده فقط جلوی یک عده باز شد برای جلب استفاده و این استفاده بر یک جا برود به کجا؟ بمنافع عمومی بعبارت اخری از دست افراد در آمد و در یک نقاطی تمرکز پیدا کرد مگر دست به یک متافع مهمی زدیم دست به یک منافع ثروت زدیم ؟خیر همین مملکت ایران بود یک ثروت معلومی که سابقاً بیت تمام طبقات مردم از اصناف و کشاورزان و پیشه وران و غیره ذلک همین ثروت متفرق بود همه هم یک زندگانی متوسطانه (نمی‌شود گفت عالی) داشتند نه اعیانش خیلی دستش بالا بود و نه فقیرش بااندازه امروز دستش خیلی پائین بود حتی عرض می‌کنم که اعیان این کشور هم از راه نان دادن و سرپرستی مردم یک حیثیتی داشتند نه بعنوان این که من از مال مردم به حق یا نا حق میلیونر شدم و حالا پولم را می‌گذارم در بانک و نانم را هم کسی نمی‌بیند و منت هم می‌گذارم سر مردم که می‌خواهم جانشین آن طبقه ثروتمند سابق شوم این نمی‌شود و همین عمل بود و در نتیجهاین بی اعتدالی بود که یک روح رشک و حقدی در طبقه دوم و سوم این مملکت ایجاد شد حق هم دارند برای این که پیش تر نه تنعمات باین اندازه بود که یکی برخورد شود و یکی بکلی محروم شود مثلاً در این مملکت فلان اعیان سوار اسب یا الاغ سواری می‌شد فقیرش یا پیاده می‌رفت یا سوار الاغ باری می‌شد موضوع این نبود یکی سوار اتومبیل شود و خانه فقیر را هم خراب کند برای این که معبر اتومبیل باشد این بی اعتدالی از این ججا شروع شد که ایجاد کسب و کار و ثروتی برای توده نشده و در مقابل ایجاد رشک آن را هم ندارم ولی عقیده دارم که در مملکت باید طبقه ثروتمند باشد کاری بکنید که تا ناتوانان توانا شوند نه توانگران را هم بانواع و اقسام اذیت کنید این یک بحثی است در جای خودش حالا اثبات می‌کنم یا نمی‌کنم جایش اینجا نیست ولی ولی امروز یک روزی است که بدبختی از هر طرف باین کشور روی آورده که باید سرمان را از خجالت پائین بیندازیم و تنها در فکر وحدت و یگانگی باشیم آن روزی که در آغاز قرن هفتم هجری سیل بنیان کن مغول و تاتار داشت آسیای وسطی را خراب و ویران می‌کرد و لشکر آنهادم دروازه و سواد اعظم هر شهری مثل خوارزم و نیشابور و ری و اصفهان و این جاها که می‌رسیدند مردم شهر بجای تجمع بجای یگانگی وحدت جنگ شیعه و سنی جنگ معتزله و اشعری جنگ حنفی و شافعی درست می‌گردند بالاخره یک اشخاصی هم از میانه آنها راهی برای اجانب باز می‌کرد و قسمتی شد که گفتند مورخین که اگر هزاران سال ایرانیان نمیرند و آبادی کنند آنوقت جای آبادی بیش از حمله مغول را خواهند گرفت آقایان تصور می‌فرمایند که حوادث امروز که پیرامون تصور می‌فرمایند که حوادث کمتر است البته هزاران مرتبه بالاتر است آیا امروز مملکت ما محتاج بوحدت کلمه نیست که ما در یک دنیای با آرامش و راحتی نشسته‌ایم که مواجه با بادزن برقی هستم و همچو قوانینی را وضع می‌کنیم؟ مثلاً که یک سیلی از اطراف و جوانب دیوار خانه شما خدای نکرده بنا کند باطاقهای خانه و دیوارهای خانه رخنه کردن آیا در اینموقع کسی می‌آید یک فرد عاقلی افراد آن خانواده را تحت محاکمه بکشد توی سر این بزند؟ من حرف ندارم بنده خیلی اهل شور و مشورت هستم اگر اینجا مذاکره شود و قبول شود که این کار به مصلحت کشور است و مصلحت این است که در چنین موقعی ما یک طوفانی راه بیندازیم بنده هم فرض این که پیش خودم ایمان نداشته باشم تسلیم می‌شود موضوع دیگر این است که چه محکمة بالاخره باین کار رسیدگی کند؟ اگر بفرکایش آقای طوسی عدة خیلی خیلی کمی هستند که بنده هم همینحسن نظر ایشان را امیدوارم داشته باشم ولی میدانم وقتیکه باین کاز شروع شد باب دسائس باز می‌شود که کم کسی از این طوفان حوادث دامن پاک بیرون میرود این را هم باید نگاه کنید حساب کنید بالاخره اگر عده بسیار معدود و کمی هستند چرا دولت را متذکر نفرمایند و از افراد جلوگیری از این اشخاص بکنند اشکالی ندارد این چند نفر معدود نمیدانم چقدر روزمندی دارند که باید امور مهمه کشور باین بزرگی را در یک همچو موقع خطر ناکی فلج کنند اگر برای آزمایش است که به بینیم این کار می‌شود یا نه عجالتاً آنهائیکه مورد سوء ظن هستند آنها را از کارها بر کنار بگذارید و بعد به حسابشان رسیدگی کنید در صورتیکه بنده منکره و فکر می‌کنم که چطور می‌شود باین کار رسیدگی کرد و نمی‌شود حساب بیست ساله تمام اشخاصیکه در طبقات مختلفه سر کار بوده‌اند رسیدگی کرد الآن یک محاکمه در جریان است شش هفت ماه است تمام محکمه و افکار ملت ایران متوجه است میبنید که چه جریانی دارد و جز محاکمات روده در از نتیجه نداده است اگر یک کاری می‌خواهید بکنید در واقع برای آزمایش و به بینیم که ما مرد این میدان هستم و به بینید که این کار را می‌توانیم بکنیم یا خیر بنده عرض می‌کنم حساب بیست ساله پیشکش شما به حساب همین ده دوازده ماهه رسیدگی کنید (صحیح است) ازبعد از شهریور ماه باین طرف به بینیم چه خبر است والا باید به حساب اشخاص رسیدگی شود یکی دورة پیش از رضاشاه پهلوی یکی دورة شاه پهلوی و دورة دیکتاتوری رضا شاه یکی هم دورة بعد از او و این دوره آنوقت یوم تبلی السرائر اسرار همه واضح شد و اشخاص در این سه دوره خوب معرفی شدند دیگر این کارها لازم نیست آقا می‌فرمایند من آرزویم این است کارها لازم نیست آقا می‌فرمایند من آرزویم این است که پرده از روی اسرار برداشته شود بنده عرض می‌کنم که آقای طوسی پرده از روی اسرار برداشته شده و روز کار هم خوش پرده را بر می‌دارد (طوسی- این پرده را بنده پاره می‌کنم) اگر می‌توانید بنده هم موافق هستم ولی بهر حال بنده امروز این را مقتضی نمیدانم بدیهی است نمی‌گویم باید در بوته اجمال و طاق نیسان گذاشته شود ولی عرض می‌کنم مملکت و دنیا یک چیز فوق العاده‌ای در پیش دارد رخت امن و امان از بسط خاک برداشته شده روز راحت نیست امروز روزی است که باید دست همدیگر را بگیریم و فعلاً اگر توانستیم به نصیحت دزد ار از دزدیش باز داریم اگر علاج نشد چهار روزی بعضی اشخاص را بر کنار بگذاریم و بعد بکار آنها رسیدگی کنیم و الا فعلاً بکدام محکمه رجوع می‌شود به همین محکمة خرما نخورده؟ این مثل همان زن است که آمد خدمت پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم و عرض کرد مه بچه‌ام نا خوش شده و ضعیف شد و با اصطلاح مجروح شده است حضرت فرمودند که برو فردا بیا و روز دیگر فرمودند خرما نخور (بعضی از نمایندگان – آقای همه خورما خورده نیستند) تصدیق دارم ولی دخالت در کارها داشتند بهر حال اولی این بود که در کمیسیون مربوطه و نظر وزیر مربوطه هم مرذاجعه دهیم بعد از آن بنده بازار اگر عرایض داشتم عرض می‌کنم والا امروز در اصل موضوع مخلف نیستم و عقیده دارم باید به اصل موضوع رسیدگی شود و باید شدیداً از دزدی جلوگیری شود و اشخاصیکه بجان مردم افتاده‌اند در واقع یک گرگانی هستند که امروز مسلح هستند و این لباس دولتی اسلحة اوست اعم از قلم و شمشیر از امروز باید دندانشان را بکشند و عجالهٌ رهایش نکنند تا وقتیکه به بینیم یک محکمه مقتضی و روز کار مقتضی بدست میاید بعد از آن این کار را بکنید.
رئیس-آقای روحی
روحی-عرض می‌کنم ما اگر کارهامان را باید طوری کنیم که از افراط به تفریط نه پیوندد نتایج خوب می‌بینیم یکی از کارهای لازمی که باید بکنیم تصویب همین قانون است امروز یک مشتی از جوانهائی هستند که تازه وارد کار شده‌اند و بایستی برای جامعه و مملکت کار بکنند و خدمت کنند و اسباب سعادت جامعه را فراهم کنند وقتی که اینها دیدند هر کس هر چه دید غارت کرد یغما کرد و در کمال احترام در جامعه زیست می‌کند و خود و اولادش کاملاً با نهایت خوش زندگانی می‌کنند و باز پرسی در کار نیست دیگر او نمی‌تواند خوب باقی بماند بنده عقیده دارم که باید به این حساب هل رسیدگی شود آقای هاشمی خودشان یک بیانی فرمودند که همان بیان حاکی بود از اینکه باید به این حسابها رسیدگی شود در همین ده ماهه که می‌فرمایند البته در این مدت یک بی رویه گیهای فوق العاده و یک افراط کارهائی شده است که بنده هم از یک قسمتش اطلاع دارم اگر از پیش جلوگیری کرده بودیم این ده ماهه محتاج به این بدبختی و بیچارگی نبودیم (هاشمی-صحیح است) چطور شما یک نفر که در سر گردنه دزدی می‌کند عده می‌فرستند آتش بار می‌فرستند و او را می‌گیرید معدوم کنید که این خار را از سر راه مردم بردارد یا آن دزدی که شب می‌آید در خانه مردم یک قالیچه بردارد او را می‌گیرید و بداداستانی تسلیم می‌کنید اما یک نفر مامور دولت در پناه کشور در سایه پرچم مملکت شاهنشاهی ایران در یک ده یا شهرستان یا در مرکز انواع و اقسام استفاده‌های نا بهنگام و نا حق کرده و امروز دارای این تمول سرشار شده است و هیچکس هم به او تعرض نکند این اصل خوبی نیست و آینده کشور را تهدید می‌کند بالاخره اگر اشخاص درستکاری هم باشند همه مایوس می‌شوند و دلسرد می‌شوند بنده الان هم آن طبقه را معدوم میدانم و اکثریت همان هائی هستند فرمودند زمان اجازه نمی‌دهد و امروز باید وحدت ملی باشد عرض می‌کنم وحدت ملی پایه اش روی حق حساب بر قرار می‌شود اگر در کشوری حق حساب در کار باشد آ“ کشور می‌تواند امیدوار باشد می‌تواند بگوید آینده من تامین ایت نه اینکه به بیند هر کس پیدا شد غارت کرد و برد و هیچکس هم هیچ نگفت و یکنفر بازخواست نکند این کاملاً بضرر کشور و مملکت و وحدت ملی تمام می‌شود بنده معتقدم که آقایان سعی کنند که خیلی با آرامش و به آسانی و بدون هوو جنجال به این لایحه رای بدهند و برود بکمیسیون و بعد دولت هم دعوت می‌شود و شاید بعضی از مصلحین خیر اندیشان هم دعوت شوند آنها هم بیایند و نظر بدهند و واقعاً یک حق و حسابی در کار بیاید و بشود از این راه یک خدمتی باین ممکت کرد و از این پولهای مفت بخیرات و مبرات و باین همه گرسنه و بیچاره داده شود از این پولهائی که به یغما رفته است به اینها بدهند و بنده عقیده‌ام این است که جز از این راه ما از راه دیگری نمی‌توانیم کار بکنیم و مردم و جامعه را واقعاً راضی نگهداریم و روح درستی و پاکدامنی را تقویت کنیم و راهش هم همین است آقا شما وکیل ملت هستند باید سعی کنید وملت را از چنگال این پلنگان که به انواع و اقسام اموال مرئم را از دستشان ربوده‌اند رسیدگی کنید و بجای خودشان بر گردانید
اعتبار-پیشنهاد بنده را مطرح بفرمائید
رئیس-خوانده می‌شود:
پیشنهاد مینمائیم این طرح فعلاًاز دستور خارج شود
اعتبار-بهبهانی-گودرزینا
اعتبار- این پیشنهاد را اولاً بنده و آقای بهبهانی و آقای گودرزینا امضا کرده‌ایم و تقدیم شده شده و ثانباً نفس عمل کاملاً مورد تصدیق است و بهیچوجه محل شبهه نیست اشخاضی مه تخلف کرده‌اند و اشخاصی که کارهای زشت کرده‌اند اینها باید بحسابشان رسیدگی شود لیکنموقعی که این طرح داده شد در کابینه سابق در دولت سابق بود کسی که بایستی وسائل اجرای این طرح را فراهم کند دولت وقت است با دولت وقت هم برای لجرای این کار برای پیشرفت باید مشورت شود صحبت شود و بقراری که بنده اطلاع پیدا کرده‌ام با دولت فعلی مذاکره نشده و در کمیسیون مبتکرات هم این کار نشده است بنده معتقدم که بایستی با دولت فعلی هم در این خصوص مشورت شود بنابراین عقیده دارم که فعلاً این طرح از دستور خارج شود که با دولت مذاکره شود وقتی که مذاکره شد و وسائل انجام این کار فراهم شد و دولت هم برای اجرای آن موافقت کرد و مذاکره کرد آنوقت بیاید و مطرح شود
رئیس-آقای انوار با پیشنهاد آقای اعتبار مخالفید؟
انوار-بلی دلیل مخالفت بنده با پیشنهاد آقای اعتبار دلیلی است که الان در مجلس گفته شد و با اینکه همه می‌شنویم در مسئله قماش و اینها الان گویا آقای مؤید احمدی شما برای من صحبت کردید که از همین انحصار قند و سیگار هر روزی چند صد هزار تومان دزدی کرده‌اند دلیلش چه چیزی است این قند جز در انحصار دولت بوده است سیگار غیر از در انحصار دولت بوده است؟ این قند را که دولت یکمن بیست و چهار قرن می‌فروشد بچه دلیل در تمام مغازها قندهای کرج و کهریزک یکمن هشت تومان فروخته می‌شود آخر این را از کمرک وارد کرده‌اند و آورده‌اند یا توتون صادر کرده‌اند؟ این همه سیگار که در همه جا می‌فروشند چه خبر است آقا هر کس که رسید بر می‌دارد میرود به بیند چطور مردم را می‌چاپند از جهت قماش از جهت قند از جهت سیگار این چیزهائی که در انحصار دولت است علتش چیست که دولت اینطور می‌دهد و سایرین اینطور می‌فروشند؟ میگویند زندگی ما با لارفته است برای چه بالا رفته است برای این جور چیزها بالارفته است یک قندی را که دولت می‌فروشد یکمن بیست و چهار قران بچه مناسبت برای چه می‌فروشند یکمن هست تومان این چطور می‌شود این مازاد را کی می‌برد کجا می‌برند توی جیب کی میرود تازه این دولت قوام السلطنه که مایه امیدواری است در وزارت مالیه قدمی برداشته است پس بیائید ما هم لااقل قدمی برداریم که این قدمش عملی شود اینها بیایند در پیشگاه عدالت و حساب و معلوم شود بدانند که بحساب اینها رسیدگی می‌شود این است که بندهبا این طرح موافقم و عقده‌ام این است که شما هم موافقت کنید که برود بکمیسیون مربوطه و در آنجا مطالعه شود تا بدانند که روز بازخواستی هست اگر چه یکی از مطبوعات نوشته بود همانقاچ زین را نگاه بدارید دیگر اسب دوانی لازم نیست خیر ما بیاری خداوند اسب دوانی هم می‌کنیم و قاچ زین را هم نگاه می‌داریم و امیدواریم که جلوگیری از این اعمال زشت بکنیم که جلوگیری از این اعمال زست بکنیم و نگذاریم در آتیه این همه دزدی شود و در دورة سابق یکنفر بود ولی از دزدی سایرین تا حدی جلوگیری می‌کرد خدا شاهد است یک مبل یک اطاق راکه می‌گفتند چهل هزار تومان می‌شود شاه قبول نمی‌کرد تا چه رسد به اینکه این همه اتومبیل داشته باشند برای خودش برای دخترش برای پسرش برای پیشکارش هی اتومبیل چه خبر است مال کی است آقا اینها پس بیائی بگذارید برود بکمیسیون که در این باب وارد شوند اگر چه میدانم چه اشخاصی هستند چه قضاتی هستند که در این باب وارد می‌شوند وای امیدواریم که یک قدمی در این باب ئارد شویم اول بعد که یک قدمی در این کار برداشتیم قضاتش را هم معلوم می‌کنیم که بیایند و رسیدگی کنند.
هاشمی-قضاتش را که معلوم کنند بنده هم موافقت دارم کاملاً.
رئیس-آقاس طوسی
دکتر جوان-بنده اخطار نطامنامه دارن آقا مطابق آن ورقه که اجازه گرفته می‌شود در بیرون و الان در جلوی شما است برای اجازه مذاکه در قسمت مئافق اول آقای روحی اجازه گرفتند بعد بنده حالا هم قبل از بنده به آقای طوسی اجازه دادید قبلاً هم به آقای انوار اجازه دادید این مخالف نظامنامه است حالا با این وضعیت تخلف صریح شما از نظامنامه میآئید به آقای نوبخت این اعتراضات را میفرمائید؟
رئیس-اولاً عصبانی نشوید شما بی زبط فرمودید (دکتر جوان-بنده با ربط صحبت کردم) آقای هاشمی اول بودند آقای روحی دوم بودند نطق خودشانرا کردند (دکتر جوان آقای طوسی را عرض کردم) بعد پیشنهادی رسید ایشان در پیشنهاد مخالفت کردند و در باب پیشنهاد مذاکره کردند بنده نمیدانمدر کجا بر خلاف نظامنامه رفتار شده است (دکتر جوان-آقای طوسی را عرض می‌کنم آقای طوسی را) آقای طوسی مخبر کمیسیون هستند (دکتر جوان-حق ندارند) بنابراین شما مطابق نظامنامه حرف نمی‌زنید.
رئیس-پیشنهاد مجدداً قرائت می‌شود.
پیشنهاد می‌کنم این طرح فعلاً از دستور خارج شود.
رئیس-آقایان موافقین برخیزند (چند نفر برخاستند) تصویب نشد پیشنهاد آقای نقابت
بنده پیشنهاد می‌کنم طرح راجع برسیدگی بحسابها بکمیسیون دادگستری مراجعه شود.
نقابت-بنده در حاشیه مطلب توضیح زیادی ندارم بنده پیشنهاد کردم که این طرح بکمیسیون دادگستری مراجعه شود علتش هم این است که این طرح تماس دارد با حقوق افراد و احیاناً اگر متهم است مجازات و کیفری هم نوشته می‌شود اعم از ضبط مال یا انتقال یا توقیف مال و بنابراین بر طبق مقررات باید بوزارت دادگستری برود و از لحاظ حقوقی هم مطلب مطالعه شود (روحی بعد از شور در کلیات پیشنهاد بفرمائید) در صورتیکه مذاکرات را آقایان کافی دانسته‌اند که البته حالا باید این پیشنهاد مطرح شود والا بعد از اینکه مذاکرات کافی شد آنوقت این پیشنهاد مطرح شود
دکتر نلک زاده بنده اخطار نظامنامه دارم
رئیس-بفرمائید
دکتر ملک زاده-مطابق نظامنامه وقتی که یک لایحه مطرح می‌شود باید کلیه آقایان از مئافق و مخالف خودشان را اظهار کنند بعد از اینکه مذاکرات شد و شور در کلیات تمام شد و رای داده شد بکفایت مذاکرات آنوقت پیشنهادها خوانده شود بنابراین تقاضا می‌کنم که اجازه بفرمائید که موافقین و مخالفین این لایحه که یک اهمیت بسزائی دارد نظریات خودشانرا اظهار کنند و وقتی که نظریات آنها معلوم شد و مذاکرات کافی شد آنوقت پیشنهادها خوانده شود بنابراین تقاضا می‌کنم که اجازه بفرمائید کهموافقین و مخالفین این لاحیه که یک اهمیت بسزائی دارد نطریات خودشانرا اظهار کنند ووقتی که نظریات آنها معلوم شد و مذاکرات کافی شد آنوقت پیشنهادها خوانده شود.
رئیس-بر گردیم سر اصل مطلب آقای نراقی در این باب مذاکره دارید بفرمائید
دکتر جوان-بنده جلوتر از ایشان اجازه خواستم
رئیس-نخیر شما بعد هستید آقای هاشمی اول بودند آقای دوحیبعد آقای نراقی سوم شما چهارم آقای نراقی.
نراقی-بنده از کسانی هستم که این طرح را امضاء کرده‌ام ولی فعلاً از لحاظ اینکه وسایل اجرایش را در این کشور نمی‌بینیم مقتضی نمی‌بینیم که این طرح فعلاً تصویب شود جریان کار کشور در این چند ماهه اخیر میرساند که ماها آنقدر رشد نکرده‌ایم و محاکم ما صلاحیت ندارند که باین قضیهکه دزدها و مختلسین و کسانی را که آقایان میدانند و می‌شناسند همهشان یک مفاصا حساب از محاکم بدست خواهند آورد باین محاکمی که بنده می‌بینم آقایان همه بخاطر دارند که در ظرف این بیست سال این مامورین شهربانی چه بروز این مملکت آوردند حتی بجان و مال و ناموس و شرافت و آزادی این مملکت بقا نکردند فرد فرد افراد این کشور سم آنها را چشیدند و زهر اینها را چشیدند هیچکس آسایش نداشت حالا بعد از همه جار و جنجال‌ها که یک عده از اینها کشیده‌اند تحت محاکمه ملاحظه بفرمائید که در محاکمات چه لن ترانیها میگویند و چه مذاکراتی می‌کنند و چطور بریش ملت و مملکت میخندند و بی مزگی می‌کنند آنوقت یکعده از آقایان و کلای مجلس شورای ملی مستقیماً و متظاهراً از اینها حمایت می‌کنند و ممکن است اساساً هم اینها بعد از همه این حرفها تبرئه شوند بنابراین با این محاکم و با این طرز رسیدگی بنده جایزه نمیدانم ما حالا بیائیم و وارد قضیه باین مهمی شویم البته این آرزوی همه خدمتگذاران و اشخاص درست است که یکوقتی تمام حسابها رسیدگی شود و متجاوزین را مجازات کنند اما ماست مالی نباید کرد قبلاً باید محاکم عدلیه را اصلاح کرد و مراجع صلاحیت داری معین کرد آنوقت این امر را بانها مراجعه کرد که رسیدگی باین کار بکنند همین محاکم قضائی بودند که حسب الامر و سفارش مردم را تفریط می‌کردند اگر همین‌ها را می‌خواهید رسیدگی بکنند که این توقع بی جائی است پس باید مقدماتش را فراهم کرد آنوقت تقاضای رسیدگی کرد بنده مجلس را هم حتی صالح نمدانم که این طرح را رسیدگی کند نا اینقدر سست هستیم که متجاوزین حاضر را نمی‌توانیم تعقیبشان کنیم لایحه تعقیب کلشائیان به همین مجلس آمد از کمیسیون عرایض گزارش آمد بمجلس از مجلس احاطه شد بکمیسیون دادگستری آقایان اعضاء کمیسیون دادگستری خدا عمرشان بدهد خیلی مردمان با قتوتی هستند آنقدر حوصله بخرج ندادند که کوچکترین تحقیقی در اطراف این موضوع بکنند در همان جلسه اول رای دادند که این اصلاً جرم نیست و قابل تعقیب نیست آنوقت یک همچو آدمی که همه اطلاع دارند از تعدی و تجاوزش باید برای خودش خیالش راحت شود در قانون محاکمه وزراء نوشته شده است که کمیسیون دادگستری مکلف است که هر نوع تحقیقی که لازم است در اطراف قضیه بعمل آورده آنوقت آقایان اعضاء کمیسیون دادگستری آنقدر این زحمت را بخودشان نداند که یک رسیدگی مختصری در این کار بکنند که الااقل دفتر مراد اریه را ببینند یا پرونده آن را از وزارت بازرگانی بخواهند و ببینند جریان امر چه بوده است هیمنطور نیستند و برقی رای دادند که این اصلاً جرم نیست و قابل تعقیب نیست این است مدار رسیدگی و کیفیت رسیدگی ما این کاری است که عهده مجلس بود و این کاری است که بعهده محاکم واگذار می‌شود بعقیده من بگذاری این کار باین مهمی و این عمل شایسته را یک دستهای پاکتری یک مقامات صالحتری انجام دهند که واقعاً رسیدگی کامل یکنند و مجازات بکنند والا با این کیفیت بنده پیش بینی می‌کنم غیر از ماست مالی چیز دیگری نخواهد بود و بعلاوه صدی مختلسین هم یک مفاصا حساب هم بدستشان خواهد آمد (صحیح است)
رئیس-آقای دکتر جوان.
دکتر جوان-گر چه مقدمة عرایض بنده بعنوان اعتراض به مشی سیاسی و طرز کار آقایانی است که این پیشنهاد را امضاءکرده‌اند ولی بالاخره بدلایلی که عرض خواهم نمود باین قانون رای خواهم داد از این جهت بنده بعنوان موافق صحبت می‌کنم و مقصود بنده از مختصر مقدمة که می‌خواهم عرض کنم نه تنها راجع باین طرح است اصل مقصودم یک حقایقی است که در این مدت یازده ماه پوشیده شده از چشم مردم و در نتیجه این ملت بدبخت امروز در یک راه ضلالت و گمراهی می‌روند و اصلاً سر گردان و حیران هستند که کدام حرف را باور کنند یا کدام تظاهر را حقیقت بدانند وچون این حقایق را که عرض خواهم نمود مقدمه راجه باین طرح است این است که آقایان اول تصور نکنند خارج باین موضوع است خصوصاً اینکه بنده در کلیات عرض می‌کنم بعد از حوادث شهریور ماه میگویند که حکومت دموکراسی است و پایه آن در مجلس شورای ملی است و سیاست آن در مجلس شورای ملی است متاسفانه میبنیم یک تظاهراتی شده عرض می‌کنم این دستگاه حکومت دمکراسی را میبنیم که کاملاً بین گفتار و کردار و بین عمل و کار تبا بن زیادی موجود است (صحیح است) و نتیجه این شده که این مردم بدبخت هر روز منتظرند که یک نویدی مژده‌ای از این مسائلی که گفته می‌شود که عمل سریع در تعقیب آن باشد یک موضوعی در جرائد در خارج مجلس طرح می‌شود و می‌روند عقب آن تصویب می‌کنند حقیقت است و یک مدنی در فکر آن موضوع هستند بعد می‌بینند بهیچوجه نتیجه از آن بدست نیامده این موضوعات را که اسمش را تظاهرات می‌خواهم عرض کنم در این مدت یازده ماه پیش آمده است یا در مجلس یا در خارج مجلس بنده عجالتاً تذکرات خودم را عرض می‌کنم در درجه اول می‌بینم یک محاکمه را که اسمش را گذاشته‌اند تاریخی سیاسی در این همه جرائد چندین ماه است که مینوایسند حتی در این مجلس هم صحبت می‌کنند این محاکمه را اسمش را گذارده‌اند تاریخی و سیاسی در صورتیکه بعقیده بنده به محاکمه سیاسی است نه تاریخی برای اینکه اگر یک محاکمه راجع به پنج نفر سر لشگر یا پنج نفر وزیر بود بنده تصور می‌کنم که می‌شد بگوئیم محاکمه تاریخی محاکمه سیاسی ولی آوردن یک مختار را با پنج نفر پاسبان که شغلشان مقتشی درجه پنج است و از این قبیل عناصر و مفتشین نابکار فسد در مملکت ما زیاد است این را اسمش را گذاشته‌اند محاکمه تاریخی این خوب راهی نیست که ما می‌رویم بنده دولت ذت هم مقصر میدانم نه این دولت را زیرا این دولت تازه شروع بکار نموده تمام این دولتهائی که در این دوره آمده است زیرا قطعاً دولت هم در این انتشارات دست دارد دلیلش هم این است که شما رادیو را گوش کنید راپرت هر زوره قضایای متهمین را برای عموم می‌گوید میخواهیم به بینیم این متهمین واقعی همین‌ها هستند مقصرین تنها همین چند نفر هستند که باین مملکت خیانت کرده‌اند و برای این مملکت مضر بوده‌اند پس بنابراین این یکی از تظاهراتی است که این مردم بدبخت می‌بینند وقتی که از منزل می‌آید بیرون میرود یک روزنامه می‌خرد مخصوصاً که اخبار متهمن را بخواند بنده در این قسمت البته عرایض زیادی نمکنم موضوع دیگری که میخواهیم که قبل از این کابینه در زمان نخست وزیری آقای سهیلی بنده شنیدم که از مجلس می‌خواهد کابینه تشکیل تشکیل شود و نخست وزیر از مجلس تعیین شود بنده همان روز اول که این موضوع را شنیدم می‌دانستم که واقعیت ندارد و آن کسانی را که می‌گفتند نه آنهائی را که می‌خواستند و نه آنهائی را کهمیگفتند در نظر دارند و این را هم می‌دانستم که انتشارش هم از خود همین مجلس بود علتش هم این بود که می‌خواستند مردم را بی جهت مشغول کنند بیک افکاری که نتیجه ندارد یک صحبت هائی بشود یک تظاهراتی بشود که مردم مشغول شوند و هیچ نتیجه هم نداشت و آخرش هم یک کابینه دیگری روی کار آمد این نظر بنده می‌خواستم بگوئیم که اگر این موضوع حقیقتاً راست بود روزی که رای می‌دادند به این کابینه چرا یک رای هم در آن موقع نداشتند و چرا در آن وقت که رای می‌دادند نگفتند آن اشخاصی که مدعی نخست وزیری وزارت بودند رایشان کجاست؟ بنده خیلی مهم میدانم این موضوعات را و ناچار هستم که در این موقع عرض کنم این همه صحبت هائی که اینجا می‌کنند مخصوصاً آقایانی که یک دسته مخالفین این کارها و این موضوع‌ها در مجلس درست کرده‌اند از قبیل آقایان نراقی و طباطبائی امیر تیمور و اینها که این همه در مجلس در اطراف صرفه جوئی کشور صحبت کردند می‌پرسم از آقایان که این همه صحبت هائی که شما در اطراف صرفه جوئی را جع به اتومبیل‌ها کردید مجموع این صرفه جوئی چقدر می‌شود در نتیجه این صرفه جوئی چند می‌شود فرض کنیم صد هزار تومان دویست هزار تومان سیصد هزار تومان پانصد هزار تومان یک کرور یک میلیون دو میلیون نه میلیون ده میلیون می‌گریم و صرفه جوئی و کسر شد بنده عرض می‌کنم این که چیزی نیست آقایان شما بروید نگاه کنید به بینید در بانک ملی در طرف این یازده ماه چندین صد میلیون تومان پولهای مملکت از آنجا بی جهت و بی حساب گرفته شده است این ثروت کشور از آن جا گرفته شده است این ثروت کشور از آنجا گرفته شده و بدون علت و جهت برده شده است این ثروت کشور از این مملکت گرفته شده و برده شده آنوقت شما اینها را می‌گذارید و صحبت نمی‌کنید و هر چند روز یک مرتبه موضوع اتومبیل مورد توجه مجلس و بحث در جراید می‌شود آقایان این خوب نیست اینها غیر اینکه مردم را بضلالت سوق دهد دیگری ندارد و مردم را می کشاند بیک گمراهی و بدبختی و جزصدمه برای مردم هیچ اثری بر آن مترتب نیست اگر اگر شما می‌خواهید صرفه ج. ئی بشود در کار این راهش نیست توجه بمضموعهای اساسی باید داشته باشد و بانها بپردازید موضوع دیگری را باز می‌کنم که طرحش هم خلاف واقع بود و آن موضوع ارز است که چندین مرتبه در مجلس سر هر کابینه که می‌آمد اینجا بعضی از آقایان راجع بآن راجع بارز ولیره صحبت کردند که لیره یکی دو تومان چرا سیزده چهارده تومان قیمت برایش معین شده البته سئوال شان هم بجا بود ولی ازاین کلیات و این صحبتها و این اعتراضات چه نتیجه شما گرفتید؟ غیر از این که یک حرق هائی گفته شد و بعد از آن هم در جرائد یک چیزهائی نوشته شد و توده هم خوش حال شدند و تمام شد و رفت ولی نتیجة هیچ گرفتند برای مملکت؟ بنده خیلی تصدیع می‌دهیم معذرت می‌خواهم موضوع املاک را ملاحظه فرمودید امروز در محاکمه متهمین شهربانی یگانه ایرادی که بمختار یا بان شاه سابق میگویند که املاک مردم را شاه سابق از دست مردم گرفت و این را بزرگترین جرم او قداد می‌دهند ولی به بینید آقایان شما که می‌خواهید رفع ظلم از مردم بکنید در ظرف این ۱۱ ماه اخیر کدام رفع ظلم را از مردم کرده‌اید و کدام ملک مردم را بمردم پس داده‌اید یک همچو قانونی هم آمد و اینجا طرح شد و رفت چه نتیجه داد جز اینکه تثبیت شد آن تعدیات سابق ؟آیا هیچ نتیجه دیگری داشت؟ یا دارد؟ همچنین خیلی از موضوعات دیگری که بنده نمی‌خواهم صحبت کنم مثلاً موضوع خواربار که یک موضوعی است که یک نماینده دو نفر ده نماینده می‌آیند و این جا درش صحبت می‌کنند و در مجلس صحبت هائی می‌شود و مردم هم میگویند که مجلس و دولت در فکر ما هیتند ولی من می‌پرسم آقایان این صحبتهای شما کدام یکش در خارج اثر وضعی داشت و اثر کدام یک را در خارج دیدید؟ آقای نراقی این وضع این هم وضع کار شد؟ که شما یک پیشنهادی را یک طرحی را چند روز قبل امضاء می‌کنید جرائد در اطراف آن چیز می‌نویسند مردم را مژده و نوید می‌دهید و میرسانید و قضیه را بآنجائی که در پشت این تریبون مجلس طرح شود بعد میآئید و فوراً مخالفت می‌کنید و پس می‌گیرید ؟این طرز کار است؟ چرا از روز اول فکرش را نمی‌کنید/چرا از تول امضاء می‌کنید و حالا میگوئید طرح شدنش مورد دارد یا مورد ندارد؟ بنده نمی‌توانم در این کار چیزی عرض کنم جز اینکه حدس بزنم و بگویم یک تظاهراتی بوده است و خلاف واقع یوده است همچنین راجع بنظام وظیفه که آن هم یک موضوع دیگری است بنده چندی قبل هم در مجلس عرض کرده‌ام مخالف کرده‌ام مخالف با اصل نظام وظیفه بودم و هستم و در این قسمت این قانون و طرحش هم در مجلس از روی تظاهر بوده است حالا چطور می‌شود و در خارج انعکاسش اینطور است؟ من چیزی عرض نمی‌کنم البته اینطور چیزها که پیش می‌آید در خارج گفته می‌شود که برای این است که یک وضعیتی هست که میگویند حکومت دمکراسی است ولی در این ۱۱ ماه این را دیدیم که عمل دولت با گفتاری که در مجلس شده است عمل با گفتار یکی نبوده است تمام دولتها (حالا مقصودم این دولت نیست چون ایشان هنوز شروع بکار نکرده‌اند و تازه آمده‌اند) تمام دولتها در خارج از مجلس مخالف بود عمل شان با گفتارهائی که اکثریت مجلس می‌کردند حالا ممکن است در اینجا گفته شود که آقایان اقلیت. . . . . . . . ولی بعقیده بنده آقایان اقلیت هم با اکثریت همه یکی هستند و موافق هستند اگر بگویند که مجلس گفته ولی دولت گوش نکرده و گوش نداده است قابل قبول نیست برای این که دیدیم که عملاً عزل و نصب دولت با مجلس بوده مجلس آورده و مجلس از کار انداخته است و دولت تازة روی کار آورده است پس بنابراین نمی‌توانیم بگوئیم که ما گفتیم بدولت و دولت گوش نکرد نه خیر اینطور نیست شما می‌توانیتند وقتیکه گفتند و دولت گوش نکرد می‌توانستند همان کاری را که با کابینه سهیلی کردید با کابینه فروغی بکنید و از عهدة هم بر میآئید و بالاخره همین اثر را داشت که لااقل اگر همه تقاضاهای شما از بین نرود یک قسمت تقاضاهای شما قبول شود بالاخره بنده کوتاه می‌کنم موضوع را و می‌خواستم عرض کنم که متاسفانه در این ۱۱ ماهه اخیر اسم اسم حکومت دمکراسی بود ولی همه تظاهرات بود حالا بر می‌گردم بموضوع این قانون و این عرایضم مقدمه بود البته آرزوی همه این است که یک روزی حقیقتاً کسی که تعدی کرده است مانند شاه صابق یا مانند دیگرانی که کرده‌اند بیایند به پشت میز محاکمه و رسیدگی بشود باعنوان آنها این البته یک عملی است که صدمه بکسی نمیرسانید نفعی هم اگر بکسی نرساند فایدة نرساند صدمه هم بکسانی نخواهد خورد ضرری هم نبوده نمیرساند هیچ ضرری نخواهد داشت از اینجهت وقتیکه رای گرفته شود بنده موافقم ولی از حال بنده می‌گویم آقایانی که صحبت کردند آقای روحی و آقای طوسی شما هم جزء اکثریت هستید و حتی آن چند نفر از آقایانی هم که آقایان مخالفین هم که معمولاً صحبت می‌کنند غیر از بنده یا شما هستند اگر دیدیم که این تصویب نشده تفصیر با خود شما بوده است برای اینکه شما جزو اکثریت بوده‌اید شما چیزی را که طرح می‌کنید معنایش این است که شما جزواکثریت هستید و بنده می‌گویم که این قانون که طرح شد (یا طرح نمی‌شود یا وقتی که طرح شد) و بالاخره بجربان افتاد اجرا نخواهد شد برای مثال عرض می‌کنم بنده مقصودی ندارم اسم اشخاص را هم نمی‌خواهم ببرم ولی بنده اطلاع دارم و سراغ دارم که یک کسی در این مجلس خودش هم نمیینده مجلس است از یک انحصاری که برای او گرفته شده در ظرف مدت کمی اینطور شنیده‌ام گویا احصائیه هم اینطور نشان می‌دهید که در ظرف سه سال این آدم سه چهار میلیون منافع نا مشروع برده است این هم دسترنج خون آن بدبختهائی بوده است که باید همشان از این محل در این کشور با عمله شان ارتزاق کنند.
ارکانی-صحیح است آقا
دکتر جوان-و او از این کار برده است آقایان چون بنده وارد هستم و میدانم شما اخلاق تان اینطور است شما که کاملاً رفیق هستید و طرز روابط شما را بادوستان تان میدانم همین اشخاص همین امضاء کنندگان همین آقای طوسی میدانم که چه اندازه رفیق هستند و مشکل میدانم ایشان راضی بشوند که این بشود (خنده نمایندگان)
رئیس-آقای هاشمی
دهستانی-بنده اخطار نظامنامه دارم
رئیس-بفرمائید
دهستانی-عرض کنم که نظامنامه داخلی مجلس اینجا حاضر است عقیده هم که بنده عرض می‌کنم یک چیزی است مسلم عرض کنم که معمول این مجلس این است قوانینی که در مجلس مطرح می‌شود دو قسم است یکی لایحه است که آن چیزی است که دولا می‌دهد یکی هم طرح قانونی است که آن چیزی است که نمایندگان محترم پیشنهاد می‌کنند و بکمیسیون بودجه میرود. . . (خنده نمایندگان) ببخشید بکمیسیون مبتکرات میرود از کمیسیون مبتکرات مه برگشت در مجلس فقط بطور کلی قابل توجه یا نبودن آن شرط است و اگر قابل توجه شد میرود بکمیسیون مربوط بآن نظامنامه را بخوانید ماده ۳۷و۳۸ تکلیف این کار را معلوم کرده است و مذاکره در اطراف آن نخواهد شد تمنی می‌کنم نظامنامه را بخوانید و بموجب آن عمل شود.
هاشمی-این موضوع جزو دستور مجلس است آقا عرض کنم بنده باز چون مخالف هستم مجبورم قسمتی از مطالبی را که آقایان فرمودند جواب عرض کنم قسمتهائی را آقای دکتر جوان فرمودند راجع بشکایت از دولتهای گذشته و خرابی محاکمه و محاکماتی که در جریان است اینها را بنده محتاج بدفاع نمی‌بینم جهت اینکه عین این مطالب دلیل بر عرایض بنده است که با این وضعی که شما میفرمائید. با این محاکمی که شما میفرمائید و دستگاهی که صلاحیت رسیدگی را ندارد چطور یک موضوع باین مهمی را در آنجا می‌خواهید مطرح کنید؟ یک موضوعی که از مامورین دولت تجاوز می‌کند و می‌رسد بتجار مملکت و بازرگانی مالکین و رفته رفتهدامان همه را عرض می‌شود شاید بمعرکه خواهد کشانید این جریان خوب اینکه فرمودید این فرمایشاتی که فرمودید این عین دلیل بتده است و عین عرض بنده است با این دستگاه نارسائی که شما دارید. . . .
دکتر جوان-جنابعالی هم جزو دستگاه هستید
هاشمی- حساب بنده آقا روشن است در مملکت ایران پاکدامن تر از من کسی پشت این تربیون قبل از سلطنت اعلیحضرت پهلوی بنده از ۲۵ سال پیش از این در اجتماعات بوده‌ام و هر کس می‌توانند بیاید و کوچکترین نکته را برمن ایراد بگیرد من خود را پاک میدانم (صحیح استو خود را صالح برای این گفتار میدانم من قسمتی زندگانی کرده‌ام آنوقت هم من در دوره گذشته می‌توانستم استفاده کنم و از سال ۱۳۲۱ قلم در دستم بود و روزنامه در دستم بود ولی ساکت نشستم ولی شریک نشدم (صحیح است) اما در یک جا شاید بفرمائید در تشخیص آمدن باینجا باشد که آمدیم اینجا در این قسمت هم عرض می‌کنم اگر اینطور است بنده هم مثل هستم و مثل سایرین و همه در این قسمت شریک هستیم عرض می‌شود آنچه فرمودید نسبت بموضوع ارز و غیره راجع بمطلب مورد بحث نبود فقط موضوع برگشت می‌کند بیک مطلب مخالف و موافق و آن این است که دستگاهی که بتوان سرو کار مردم را بر گذار بآن دستگاه کرد تا رسیدگی بکند و اطمینان هم حاصل بشود هست یا نیست؟ و بفرمایش آقای نراقی طوری نباشد که قلان آدم متخطی مفاصا حسابی هم بدستش بیفتد بیائیم سر فرمایش آقای انوار آقای انوار هم هیمن فرمایش را فرمودید ولی آقای انوار با یک دلیلی صحبی می‌کنم با شما که نتوانید جواب بدهید بآقای انوار عرض می‌کنم اینکه فرمودند الآن وقتی است که رسیدگی بنده عرض می‌کنم اما خدمان حضرت امیر المؤمنین علی علیه السلام می‌فرماید لا کل ما یقال حضراهله. لا کل ما یعلم یقال هر چه دانسته می‌شود گفتنی نیست و این موضوع هست و حالا گفته می‌شود و لا کل ما یهال حضراهله و نه هر چه را می‌شود گفت اهلش حاضر است ولا کل ما حضراهله آن رفته و نه هر آنچه را که اهلش هم حاضر باشد وقت گفتنش رسیده است برا یانکه نسبت باین کار شما اهلش را حاضر ندارید آمده نیستید و ماحضر است آقا پس چون وسیله و دستگاهی را ندارید و خودتان هم میگوئید پس این دلیل عرض بنده است و موافقت با عرض بنده است بنده می‌گویم محکمه آن را تشخیص بفرمائید که چه محکمه و کدام دستگاهی رسیدگی باین کارها خواهد کرد میفرمائید قماش چطور و فلان چطور خودتان هم تصدیق دارید وسیله ندارید حالا آقای انوار کادام که قانونی در مجلس هست پیش این مردم ابهت دارد و وقتی که از این مجلس بیرون رفت خدای من شاهد است آقای انوار این اشخاص آسوده می‌شوند مثل قانون احتکار یا مثل ماده واحده این یکی را هم می‌خواهید ضمیمه همان بکنید که موضوع ملوث بشود؟ عرض کردم یک فکری اساسی باید راجع باین کارکرد هنوز دستگاهی را ندارید شما که رسیدگی باین کا بکنید.
رئیس-آقای فرمانفرمائیان
فرمافرمائیان-عرض کنم در این موضوع بنده هم یکی از امضاء کنندگان این طرح هستم بنده در قسمت آخر بیاناتی که آقای هاشمی بعنوان مخالف فرمودند استفاده می‌کنم و از آنجا شدوع می‌کنم فرمودند دستگاه ما رسا نیست و آماده نیست برای اینکه بشود این طرح قانونی را پیشرفت داد و بپایان رساند که مطابق نیات خیر خواهانه مجلس بنتیجه برسد. بنده عرض می‌کنم از روزی که این طرح امضاء شده دستگاه قانونی ما فوق نکرده است دستگاه قضائی ما همان است این طرح را ما یک ماه است که امضاء کرده‌اید دستگاه قضائی ما تغییری نکرده است پس در این صورت بنده نمیدانم چطور می‌شود یک سخص محترمی مانند ایشان که همة بیانات شان روی مدارک و مبنی بر مستندات است یم همچو صحبتی در اینجا بفرمایند و چنین توضیحی بدهند این دستگاه قضائی ما از آن بدتر وجود ندارد اگر آقایان در نظر داشته باشند در موقع طرح بودجه که بنده در اینجا ایراداتی گرفتم و بیاناتی کردم راجع بقضاوت خیلی در خارج بقضات بر خورد ولی نتوانستند بخرج بدهند هیمشه خودشان داوطلب بودند که یک کسی پیدا بشود و بآنها حسب الامر را بار کند و خودشان استقبال می‌کردند نه اینکه در واقع همیشه آن حسب الامر بآن اقتدار و بآن پایه بوجود آمده باشد ولی امروز عجالتاً چون این طرح را امضاء کرده‌اند و بعلاوه در جلسه قبل مجلس قریب باتفاق رای داد که این طرح امروز در دستور مجلس مطرح شود چرا در آن موقع رای دادید و چرا حالا مخالفت می‌کنید و میگوئید که حالا موجباتش فراهم نیست و وحدت ملی را باید فراهم کرد بنده از آقایان تعجب می‌کنم و کلاء که نباید فرصت بدهند برای اینکه در خارج این تنفیدات و این طرز فکری که ملاحظه می فرمائید در ملت منتشر می‌شود نسبت به مجلس شورای ملی و نسبت بو کلاء و نسبت بما‌ها تایید شود ما نباید بهانه نسبت آنها بدهیم ماها یک نیت پاک وصافی داریم خورده بردة نداریم بگذارید با همین وضع ناقص یک رسیدگی بشود بازهم رسیدگی ناقص بهتر از این است که رسیدگی شود بنده از کسانی هستم که خون می‌خورم نسبت بهمین محکمة صورت یک کمدی را پیدا کرده است این محکمة که فقط وظیفه شان این است پولی بگیرند و بروند سفید را سیاه را سفید کنند و متوسل می‌شوند بتمام استدلالات قضائی که در کتب از زمان حقوق رمن‌ها نوشته شده است تا کنون برای اینکه کم کم بگویند که بلی مرحوم مدرس شهید یک آدم عادی بوده است و یا مختار یک آدم پاک و بی آلایش بوده است وضعیت باینجا دارد می‌رسد ولی با وجود این بنده توضیح می‌دهم که با این کثافات و با این وضعیت پرده برداشته می‌شود و آنها را هم یکنفر خودشان خواهند رسانید اینها هر صورتی که محکمه بر ایشان درست کند آن جانی‌ها یکنفر خودشان خواهند رسید یک آتش مقدسی می‌خواهد آقا در این مملکت بر افروخته شود که این فضولات اجتماعی را مگر اینکه حرارت آن آتش بتواند تطهیر کند والا جور دیگر و صورت دیگری پیدا خواهد کرد حالا آمدیم بر سر این طرح بنده هم همینطور یکی از امضاء کنندگان این طرح هستم و با کمال صحت و صداقت عرض می‌کنم که باید یک محکمه و او ناقص و با همین کسانی که الان هستند که شهامت ندارند و شایستگی هم ندارند ولی باز باید رسیدگی شود ما هر روز می‌بینیم اینجا یک چیزهائی مطرح می‌شود هر روز قبل از دستور بعد از دستور وسط دستور میان دستور همه صحبتهائی می‌کنیم که آقا ملوت می‌کند دامن اشخاص پاک را در واقع یک نیشهائی می‌زنیم بطور مبهم بطور مجهول نا معلوم و مجهول اینها هیچکدام بنده عقیده‌ام این است که شایستگی ندارد باید قتی که محکمه تشکیل شد اینها همه بالاخره رسیدگی و معلوم شود. آقای هاشمی فرمودند موقع این است که ایجاد وحدت ملی بشود نقار و اختلاف برداشته شود بنده عرض می‌کنم که این عملی که در این بیست ساله شده است و کارهائی که کرده‌اند با این وضع و این شکال یک سرپوشی روی این فجایع گذاشته شده است اگر برداشته شود بهتر و آسان تر ایجاد وحدت ملی می‌شود و باید آقایان از اتخاذ هر رویه که بخوارات (خنده نمایندگان) این نقار و نفاق بیک صورتهای زشت و صورتهای خصر ناکی در بیاید که بالاخره همه را مسلم کند احتراز بفرمایند پس از این مسئله ابا نداشته باشید امتناع نئاشته باشید و کوافقت بفرمائید که این طرحی که مطرح شده است برود بکمیسیون خاصی و بنده عقیده‌ام این است که برای اینکه تکلیف آن معلوم شود بکمیسیون دادگستری هم نرود برود بیک کمیسیونی که از شهبات نماینده داشته باشد تا تکلیف این طرح قانونی را در آنجا معلوم کنند و هرچه این قبیل اختلافات کوچکتر و کمتر بشود آن نفاق آن نفاقی که بیمناک است که وحدت ملی ما را خورد کند و شکافی بآن وارد بیاورد آن نفاقی آقا خطرش کمتر می‌شود و یکی دیگر اینکه خیلی نباید آقا مسئله را بیش از اندازه وسیع کرد این مملکت هم پانزده میلیون بیست میلیون نفوس دارد در تمام این مملکت در تمام این قسمت‌ها مردم بطور عموم شرکت ندارند آقا در این مملکت بیست هزار نفر یا پانزده هزار نفر بعقیده بنده پانصد نفر یا اگر اغراق نگفته باشم هزار نفر بیشتر آلوده نیستند والا نه ملت در این قضیه آلوده است و نه مالکین آلوده هستند نه دکان دارها آلوده هستند آقا (صحیح است) آنها که میگویند چطور و چه چیز این صحبتها لازم نیست اینکه ذره بین لازم ندارد همه میدانند همه مردم میدانند بنده هم میدانم شما هم میدانید عامه میدانند حالا فرض بفرمائید در پنج تا اشتباه می‌کنید پنج تا را بنده نمیدانم یا شما نمیدانید آنهم معلوم می‌شود و عرض کردم همه میدانند فرض بفرمائید اگر بنده که یک ثروت خانوادگی داشته‌ام در این مملکت بروز می‌توانم یک اتومبیل بخرم چطور یک نفر می‌تواند در ظرف یکسال پنج تا ده اتومبیل عوض کند این مسئله خیلی واضح وروشن است اگر شما این مسئله را اصلاً بقضاوت ملی واگذار کنید و رفراندم کنید آقا اسامی این عده اشخاص را مردم و ملت خیلی بهتر از بنده و شما میدانند (صحیح است) و می‌فهمند و خود ملت بدون اینکه کوچکترین اشتباه را بکند انگشت را روی آن می‌گذارد ما همیشه در خیابان در کوچه در خود اجتماع در میان مردم در بیرون در ده خودمان می‌بینیم و می‌شنویم که مردم اسامی را همه میدانند و میگویند آنها که میدانند ما میخواهیم در این جا کتمان بکنیم این است که بنده از کلیه آقایان تمنی می‌کنم و مخصوصاً استدعا می‌کنم آقایان نهایت موافقت را بخرج بدهند و اصلاً پیشنهادی هم که از یکی از دوستان عزیز بنده رسیده که از دستور خارج شود این هم. . .
یکی از نمایندگان-آن پیشنهاد رد شد آقا.
فرمانفرمائیان-این هم لزومی ندارد حالا که میفرمائید رد شد بهتر که رد شد این مذاکراتی که ما در اینجا می‌کنیم بعقیده بنده از تمام این موضوعاتی که در مجلس مطرح است از موضوع جنگل خا و از سایر قوانین و تمام لوایحی که مطرح است و در این هفت و هشت ماهی که بنده در مجلس شرکت دارم مطرح بوده است از همه مفیدتر است این موضوع که این لایحه مداوای ملت است و این دوائی است که علاج می‌کند دردها را و ا نباید امساک کنیم از اینکه این دوا را بااین اجتماع ندهیم نباید امساک کنیم و ندهیم این است که بنده نمنی می‌کنم این طرح مورد قبول واقع شود و اساساً بنده پیشنهاد کردم که این برود بکمیسیونی که ازشعبات معین خواهد شد و بعداً در اینجا مذاکره کنند راه و وسیله اش را پیدا کنند و بمجلس راپرت بدهند.
جمعی ازنمایندگان-مذاکرات کافی است.
رئیس-عده از آقایان اجازه خواسته‌اند که این موضوع را بگذاریم برای جلسه آتیه این است که اجازه‌ها محفمظ می‌ماند برای جلسه آتیه. آقای اعتبار
اعتبار-پیشنهادی که بنده و آقای بهبهانی و آقایان دیگری کردیم نظرمان این بود که این حرفها این جا زده شود حالا که شد دیگر چرا بماند برای جلسه آتیه؟ خوب همین حالا تکلیفش را روشن کنید برای جلسه آتیه چرا؟ ما نظرمان این بود که این مذاکرات را در خارج بین خودمان صحبت می‌کردیم تا بین امضاء کنندگان و مخالفین این قضیه حل شد. چون این موضوع یک عملی است که تمام طرفدار این موضوع هستند بهتر این بود که این صحبن‌ها در مجلس نشود حالا که شد باید تکلیفش معلوم گردد و بنظر بنده موضوعی ندارد که یک جلسه دیگر را صرف این کار بکنیم حالا رای بگیرید.
رئیس-آقای دکتر ملک زاده مخالفید با کفایت مذاکرات؟
دکتر ملک زاده-عرض می‌کنم اینکه بنده اجازه خواستم برای این بود که حقیقتاً تذکراتی که برای این موضوع داده شد بنظر بنده شایسته نبود در مجلس گفته شود نکته د. م را که می‌خواهم بعرض مجلس شورای ملی برسانم از نقطه نظر ورود در قضیه و بحث در موضوع نیست بلکه از نقطه نظر خیر خواهی است چون این موضوع به عقیده بنده خیلی مهم است و شاید حق بود که این موضوع بیشتر مطالعه و دقت بشود ولی متاسفانه نشد و حالا آمده است به مجلس البته رد شدن این لایحه از مجلس هم بعقیده بنده به صلاح مجلس هم بعقیده بنده مه صلاح مجلس است نه صلاح کشور است (صحیح است) صلاح هیچکدام نیست بنابراین بعقیده بنده نظر مخالفین را هم می‌شود نامین نمود.
سمیعی-رد نمیشودقبول می‌شود.
دکتر ملک زاده-آقا رای خودتان را می‌دهید سایرینهم رای خودشان را می‌دهند بهر حال نظر مخالفین را هم می‌شود تامین نمود و آن استدلال آقایان نمایندگان است بیان کردند که شاید وسایل رسیدگی را هنوز ندارند و وسائل رسیدگی همچو امر مهمی را دردست رسی ندارند بعقیده بنده شود اول این لایحه که رای داده شده میرود بکمیسیون و کمیسیون مربوط می‌تواند با دولت نو وارد مذاکره شود دولت یا وسائل اجرای این قانون را دردست دارد یا ندارد اگر وسائل این قانون را درست دارد یا ندارد اگر وسایل اجرای این قانون را دارد زهی سعادت که یک چنین موضوع مهمی را که یک روزی باید در این مملکت عملی کرد تا بین پاک و نا پاک یک امتیازی داده شود و باین جنایات رسیدگی بشود چه بشود چه بهتر و اگر وسایل در دست نیست دولت در صدد تهیه وسایل بر آید تا شاید این موضوع با یک شکل آبرومند و از روی قانون و عدالت حل شود این بود نظر بنده.
(جمعی ازنمایندگان مذاکرات کافی است)
رئیس-آقای طوسی یک توضیحی دارند بفرمائید.
جمعی از نمایندگان-خیر مذاکرات کافی است آقا.
طوسی-بنده یک عرض کوچکی دارم (بعضی از نمایندگان-کافی است-کافی است) اجازه بفرمائید
ارکانی-بفرمائید آقا.
طوسی-این فرمایشی که همکار عزیزم آقای دکتر جوان فرمودند برای بنده خیلی با گوار بود برای اینکه فرمایشات ایشان نیشدار بود خیلی خیلی متاسف هستم که نشناخته بیانی کردند که بمن نمی‌چسبد من طرفدار اکثریتی هستم که خوب خدمت کنند با اکثریتی موافق هستم که خدمت کنند وبرای این مملکت کار کنند همانطوری که به دولت هی قبل رای ندارم و به دولت فعلی رای دادم از همین نظر بود که باصطلاحات مملکت بپردازند یک فرمایشی فرمودند که این را بنده از آقای انتظار نداشتم امتیاز چه بود؟ کی بود؟ کی داد؟ بنده آقا وضعیت دورة ۳۴و۳۵ سال زندگانیم تا امروز نشان می‌دهید بیائید رسیدگی کنید به بینید چیست؟ بنده خیلی متاسف هیتم از این فرمایشات و چنین انتظاری نداشتم (نمایندگان-صحیح است)
رئیس-رای گرفته می‌شود به کفایت مذاکرات. . .
دشتی-کفایت مذارکات مورد ندارد مطرح نیست کسی هم مخالف نیست رای به قابل توجه بودن طرح بگیرید.
رئیس-آقایانی که موافقند با کفایت مذاکرات بر خیزند (اکثر بر خاستند) تصویب شد حالا رای گرفته می‌شود به قابل توجه بودن این طرح موافقین بر خیزند (اکثریت بر خاستند) تصویب شد. پیشنهاد آقای نقابت:
روحی-پیشنهاد ندارد دیگر. بنده دیگر محاکم طرح راجع برسیدگی حسابها به کمیسیون دادگستری مراجعه شود.
جمعی ازنمایندگان-ختم جلسه ختم جلسه
نقابت-اجازه میفرمائید
رئیس-بفرمائید
نقابت-توجه مختصری بفرمائید این طرح که مورد توجه آقایان واقع شد قبلاً هم عرض کردم تماس دارد با حقوق اشخاص و مقتضی است که برای متخلفین و مشمولین این قانون هم یک یک جرایمی نوشته شود البته بنابراین اقتضا دارد مطابق سیره کمیسیون دادگستری عمل شود در کمیسیون دادگستری با دولت وارد مذاکره و مباحثه خواهد شد فقط یک نکته را استفاده از موقع خواستم بکنم و آن در جواب بعضی از آقایان است که خیلی حمله بدستگاه قضائی کردند عرض کنم که قضیه اینطورها نیست و خواهش می‌کنم مسائلی که اینجا مذاکره می‌شود خیلی در حدود عصبیت و فشار مذاکرات بود زیرا دستگاه قضائی ما یکی از دستگاهها و اوضاعی است که رکن ثابت مشروطیت ما از آن تشکیل می‌شود و بواسطه همین دستگاه قضائی است که ما با داشتن دانشکده حقوق کلاسهای حقوق و قضائی و با داشتن مردمان آبرومند و دانشمند توانستیم موفق شویم بالغاءکاپیتو لاسیون و ما الآن در یک موقعیتی قرار گرفته‌ایم که دنیا تصدیق دارد که ایرانی و فضلای ایرانی می‌توانند بحق رسیدگی بکنند بحثی که ما داریم امروز بادیگران این است که بگذارید قضایا بدست علمای حقوق ما تحقیق و رسیدگی شود چرا در یک موضوعاتی که یک قاضی احیاناً تخلف کرد یا ده قاضی تخلف کرده است ما آنقدر اعتماد نسیت به قضات ابراز کنیم؟(صحیح است) بنده خواهش می‌کنم این موضوع دیگر تکرار نشود و با این اوضاع و این دستگاه قضائی و این محکمه که داریم برای رسیدگی به تمام کارهای مان کافی است.
رئیس-آقای مؤید احمدی.
مؤید احمدی-عرض کنم بر طبق نظام نامه آقادر اینگونه مسائل فوق العاده که پیش می‌آید مسئله خیلی مهم است واین موضوعی که صحبت شد بنظر بنده مسئله ایست فوق العاده که تا بحال سابقه نداشته است (صحیح است) و بنده عقیده‌ام اینست که مطابق نظامنامه باید کمیسیون خاصی برای این کار انتخاب شود و آن کمیسیون رسیدگی بکند اگر لازم دانست که به کمیسیون دادگستری هم بفرستند آن کمیسیون خودش بفرستد پس عقیده بنده این است که اشخاصی که برای شعب انتخاب شده‌اند از هر شعبه دو نفر انتخاب کنند و یک کمیسیون ۱۲ نفری برای این کار تشکیل بدهند اگر آنها صلاح دانستند که به کمیسیون دادگستری هم برود خودشان مراجعه کنند از این جهت بنده نمی‌توانم موافقت کنم که یک سره برود به کمیسیون دادگستری بعلاوه موضوعی را بنده می‌خواستم عرض کنم لیکن موقع به بنده نرسید و چون معتقدم این امر فوت می‌شود از این جهت حالا لازم دانستم عرض کنم بنده از اشخاصی هستم که این لایحه را امضاء کرده‌ام حالا هم رای دادم و حالا هم معتقد هستم بهش و عقیده‌ام اینست که کمیسیون دوازده نفری تشکیل شود و به کمیسیون ۱۲ نفری برود تکتة را می‌خواستم عرض کنم . . . میگویند یک شخصی پیدا شد ادعای پیغمبری کرد گفتند معجزة توچیست گفت من مرده را زنده می‌کنم گفتند که ما گذشتیم از آنها یک کاری کن که زنده‌ها نمیرند (خنده نمایندگان) عرض کنم که بنده مطلع شدم چند روز قبل از این در بانک بودم با آقای نراقی. حالا نمدانم که چرا این حرارت در من پیر مرد ایجاد شد به یک قضیه مستحضر شدیم که واقعاً دو شب است که خواب ندارم ما قند را یک من هشت تومان داریم می‌خوریم چای یستة هیجده هزار را بمردم می‌دهند بستة شش نومان و می‌خورند درست است؟ پارچة ذرغی شش قران را ذرغی هیجده قران آنهم گیر هیچکس نمآید و تمامش بفروش میرود و میرود باطراف و پولش را تمام خورده‌اند بنده عرض میکنمپولهای ما را تمام خورده‌اند (پاسا-کی خورده است) همانهائی خورده‌اند (خنده نمایندگان) دست بنده و سر کار که بوده است شاید آقای دکتر طاهری متوجه باشند اگر موضوع را عرض کنم شاخ در می‌آورید اگر بشنوید اگر یادتان باشد بنده در پشت همین تریبون در ابتدای دورة سیزرهم فریاد زدم که آقایان ما با یکدیگر قسم خورده‌ایم که بیائیم اینجا و نظارت کنیم در مالیه نکردید نکردید (سمیعی ناظر شما هیتید) نه آقا من ناظر مالیه دولت که نیستم من ناظر پشتوانه اسکناس هستم ناظر مالیه دولت شما هه هستید ناظر کار دولت شکاها هستید مجلس (بیات-حالا بفرمائیدآقا) حالا عرض می‌کنم از اول ضهریور بیشتر از آنوقت که قند و قماش دست شرکتها بوده است آنها ماهی صدو بیست میلیون ریال به خزانه در دورة پهلوی وقتی که آمدند را از دست شرکتها گرفتند و واگذار کردند به مالیه پهلوی گفت باید همه این پولها را بدهند آنها هم می‌فروختند و پول را هم می‌دادند در حالیکه این قیمت‌ها نبود آنوقت حالا در یازده ماه که می‌باید ماهی صد وبیست میلیون بیاید در کل یازده ماه ۳۰۰ میلیون آمده و ۹۰۰ میلیون از بین رفته است (سمیعی –بجیب ززده‌اند) درست توجه بعرضم بفرمائید بروید در خزانه داری صورتیکه داده انداز قند و چای و شکر و سیگار و تریاک و عزض کنم قماش که بایستی صد و بیست میلیون ماهیانه به خزانه داری بر گردد در یازده ماهه فقط سیصد میلیون بر گشته است حالا آنکه قیمتش همه سه برابر شده است
مسعودی خراسانی- با این قیمت زیاد.
مؤید احمدی-بلی بفرمایش ایشان با این قیمت گزاف پس کاری کنید که تازگی‌ها را فعلاً جلوگیری کنید حالا این یازده ماه را بیائید کنید و دنبال کنید خوب پیدا کنید رسیدگی کنید تحقیق کنید که مسئولش کیست و کجا است.
امیر تیمور-آنهائی که بیشتر برده‌اند کی رسیدگی می‌شود؟
یکی از نمایندگان- باید بمحاکمه بیاید.
وزیر پیشه و هنر و بازرگانی-بنده که امروز خواستم شرف حضور بهرسانم در مجلس شورای ملی از نظر بنده این بود که می‌فرمودند که قانون متمم بودجه مطرح است و اینطور اطلاع دادند و برای این شرفیاب شدم که اگر توضیحی لازم باشد به عرض برسانم و چون این موضوعی که توضیحی لازم باشد به عرض برسانم و چون این موضوعی که مطرح بود طرح قانونی بود که خود آقایان نمایندگان راساًتهیه فرمودند بودند و صحبت هم شد بنده یک توضیح مختصری هم راجع به فرمایشات آقای دکتر جوان داشتم ولی با وجود این نخواستم وارد مطالبی که مطرح بود بین خود آقایان نمایندگان بشوم و عرض کده باشم ولی راجع بفرمایشات آقای مؤید احمدی چون می‌ترسم سکوت بنده که در اینجا حضور داشتم تولید یک سوء تفاهمی خواستم یک نکته مختصری را بعرض آقایان برسانم از موقعی که شرکت‌های اقتصادی بر چیده شد و بموجب قانونی که در مجلس شورا ملی تصویب شد بصورت قسمت اقتصادی که در وزارت دارائی تشکیل سد وزارت دارائی مکلف دانست قسمت اقتصادی را باینکه آن مبلغی را که در بودجه مملکتی پیش بینیکرده بودند باستنباد یکی از مواد خود همان قانون قسمت اقتصادی تربیت مشاهره یعنی مبلغ معینی در آخر هر ماه بخزنه مملکت بپردازند تا جریان پرداخت‌های کشور دچار ئقفه نشود چون در خود قانون پیش بینی شده بود که قسمت اقتصادی مکلف است در آخر هر سال ترازنامه عملیاتش را ندهد (سمیعی ندادند) مکلف بود ترازنامه اش را بدهد و این ترازنامه بترتیب مخصوص رسیدگی شود وقتیکه رسیدگی شد معلوم می‌شود که منفعت خالص و یا باصطلاح امروز سود ویژه آن قسمت چقدر است آنوقت دولت می‌توانست از این قسمت چقدر است آنوقت دولت می‌توانست از این قسمت استفاده کند و چون ممکن نبود و دولت نمی‌توانست یک سال یا یک سال و چند ماه منتظر باشد تا به نتیجه عمل کر این قسمت اقتصادی چه بوده است و منتظر بماند تا بیلانش تصویب شود بعد از آن دولت مازاد و ما حصلش را بعنوان عایدات خالص بردارد این بود که پیش بینی شد و آقایان تصویب فرمودند که مبلغ معینی بطور گلوپال و گترة در آخر هر ماده بدولت بپردازند تا بعد معلوم شود بیلان هم تا بحال تصویب نشده و معلوم نشده است هنوز بعداً رسیدگی خواهد شد اما آنچه که آقای مؤید احمدی فرمودند این بوده که در آخر هر ماه این مبلغ مسلم مصوب در بودجه را باستناد یکی از مواد قانون قسمت اقتصادی از حساب فسمت اقتصادی برداشت می‌کردند اما آن حساب قسمت اقتصادی چه بود؟ آن حساب اقتصادی مرکب بود اولاً از کلیه دارائی شرکت‌های برچیده شده در آخر خرداد ۱۳۱۹ باضافة مبالغی که بموجب همان قانون قرض کرده بود این قسمت اقتصادی از بانک ملی و باضافة فایدة تجارتی که قسمت اقتصادی از خرید و فروش این اجناس بدست می‌آورد یعنی مجموعه اینها به دارائی قسمت اقتصادی ریخته می‌شد در این حساب و خزانه داری بحساب قانون و باستناد آن قانون اقتصادی البته باید در آخر هر ماه مقداری بر می‌داشت قطع نظر از اینکه این فایده است یا قیمت خود آن اجناس است در آن اجناس است در آن تاریخ که واگذار شده است نه قسمت اقتصادی یا از محل دیگری است که به عایدات دولت افزوده می‌شود ولی هنوز بیلان آن تهیه نشده است اما راجع به مبلغ ۱۲۰ میلیون که باید بپردازند و نپرداخته‌اند علتش اینست که عرض می‌کنم بعد از شهریور نخئاسته‌اند بگویند که آن ترتیبی را که قبلاً عمل می‌کردند حالیه عمل کنند یعنی قبل از آن که دولت آنچه که می‌گیرد بداند که از موجودی است یا اینکه دارد از عایدی می‌خورد که نخواسته این ترتیب را عمل کند و گفت آن چیزی را فی الواقع در آمد دولت باشد بردارند نه اینکه بروند از موجودی بردارند و وارد این بشوند که آیا واقعاً در آمد است یا سرمایه و در آمدی روی هم است یا سرمایه است بنا بر این میخواهیم عرض کنم که اگربعمل در آمد خزانه از حساب قسمت اقتصادی قبل از شهریور با در آمد اقتصادی از حساب خزانه بعد از شهریور ملاحظه بفرمائید تصور نفرمائید که اینها را خورده‌اند و برده‌اند البته رسیدگی لازم دارد رسیدگی هم درش ملحوظ می‌شود ولی تفاوتی که فرمودند امکان ندارد که اصلاً جزو خورده و برده‌ها بشود و البته رسیدگی لازم دارد.(صحیح است)
مؤید احمدی-بنده توضیحی دارم.
رئیس-آقای مؤید احمدی بفرمائید
مؤید احمدی-بنده یک توضیحی دارم خیلی خوشوقتم که آقای هژیر عین عرایض بنده را فرمودند عرض بنده در موضوع شرکتها تجارتی بود ماهی یک مبلغی می‌دادند بعد واگذار به اقتصاد شد و میداده فرمودند که بحساب خزانه نمی‌آید بهخ کجا می‌رفت؟ ما پولهایمان مطابق قانن باید در خزانه تمرکز پیدا کند و بحساب خزانه بیاید و دولت حواله جاتش را بعهده خزانه داری می‌داد اگر این پولها نیست باید رسیدگی کرد. ملاحظه بفرمائید آقا این کار غیر از مالیات بر در آمد است درست بعرضم توجه بفرمائید این موضوع غیر از مالیات صدی سه است اینها یک اشخاصی پولهائی را می‌گیرند و می‌آید در وزارت مالیه در ده جا ثبت وضبطمیشود و بعد میرود در خزانه ولی این پولهااز آنها نیست برای اینکه یا تریاک است که حمل بخارجه شده است و در ازاء آن پارچه آمده یا اسعار خارجی داده‌اند در مقابلش یا قند داده‌اند شکر داده‌اند پارچه داده‌اند یک پولی اینطوری از مملکت رفته و بشکل اجناس بر گشته واین اجناس در بین مردم بفروش رفته وخیلی بیشتر هم فروش رفته مثلاً بسته چائی دو تومانی پارسال امسال شش تومان فروش رفته شرکت چای هی هر هفته اعلان می‌کند و همه را حراج می‌کند پنج تومان شش تومان می‌فروشند در حالیکه چائی را بسته دو تومان خریده با این عایدات بحساب خزانه داری عرض می‌کنم در مدت این یازده ماه فقط سیصد میلیون ریال آمده است در صورتیکه پیش تر ماهی ۱۲۰ میلیون می آمده است می فرمائید که این پولها هست جنابعالی تامین کنید و بفرمائید که این پولها در خزانه داری هست در وزارت مالیه هست؟ در بانک هست؟ اگر میدانید که نیست و بخزانه داری واقعاً نیامده خوب من نمی‌توانم که چه شده است و البته باید رسیدگی کامل کرد واقعاً خوب بنده در خاطرم هست بین دورة دوم و سوم یک فترتی بود بعد از فترت لآمدند و گفتند که بحسابهای این دت رسیدگی نشده (باین کتاب قوانین مراجعه و ملاحظه بفرمائید) و برای رسیدگی باین حسابها هر شش ماه یک مرتبه چند نفر را مجلس انتخاب کردند که بحساب خزانه داری برسند بنده عقیده‌ام این است مجلس شورای ملی حالا هم باید مطابق قانون ۶ نفر را انتخاب کند که بروند و حساب این ۱۱ ماهه را در خزانه داری بکنند و مسئولین آن را پیدا بکنند و محاکمه شان بکنند و هر چه می‌خواهند بکنند بکنند.
وزیر بازرگانی و پیشه و هنر-بنده آقا خیلی متاسف هستم که در یک مطلبی که معلوم نیست چه متناسبی با این لایحه دارد ناچار شوم که دو مرتبه اساب تصدیع خاطر آقایان را فراهم کنم آقایان آقای مؤید احمدی جناب عالی خوب میدانید که این قانون افزایش حقوق را آقایان بعد از شهریور ماه تصویب کردند و یک مرتبه چیزی را که دولت خرج می‌کرد دو برابر شد. . .
مؤید احمدی-آقا یک میلیون پول اعلیحضرت را گرفتند یک میلیون و سیصد هزار لیره تصویب کردند.
وزیر بازرگانی و پیشه و هنر-اجازه بفرمائید اگر منظور آقایان این است که بحساب وزارت دارائی رسیدگی شود مه در یکماه بلکه در یازده ماهش یا در تمام مدت مانعی نیست و کسی هم مخالف نیست پیشنهاد بفرمائید هر یک از آقایانی که مایلند و موافق هستند تشریف بیاورند و ملاحظه فرمایند ولی بطور قطع و مسلم این را که گفتند بضرس قاطع بنده خواهم عرض کنم صحیح نیست.(مؤید احمد- جنابعالی اطلاع ندارید) یک مقدار معینی اجناس مختلف ئارد می‌شود و بفروش می‌رفت اگر جنابعالی وارد این حساب شوید که مثلاً در سال ۱۳۲۰ قند شکر یا توتون یا چای چه مقدار خریده‌اند و چه مقدار فروخته‌اند و در این ششماه یا ۱۱ ماه و خورده‌ای حسابش را بکنید که از حیث وزن یک مقدار بوده است و از حیث قیمت بیشتر آنوقت این استنتاجی که میفرمائید ممکن است صحیح باشد اما آنچه که میفرمائید که در آمد خزانه داری در ظرف این ۱۱ ماهه از در آمدماهیانه خزانه داری قبل از این ۱۱ ماه کمتر بوده است بصرف این که نمی‌شود گفت تفاوتش را خورده‌اند و برده‌اند عرض کردم تشریف بیاورید و ملاحظه بفرمائید در هر حین مخارج اضافی که شده است چقدر است تشریف بیاورید و به بینید همان چای که می فرمائید کرایه اش را ملاحظه بفرمائید در سال ۱۳۲۰ چقدر بوده بیمه اش چقدر بوده حق العمل که می‌خواهند بردارند بفروشنده بدهند چقدر بوده است اینها را حساب کنید والا بدون حساب اگر می فرمائید که قطعاً مورد ندارد و بطور قطع هم نفرمودید و اگر این فرمایشات شما بعد از حساب شده و صحیح هم هست دیگر چه رسیدگی دارد اگر بهمان دلیلی که خودتان میفرمائید باید مجلس شورای ملی حق نظارتی که در امور مالی مملکت دارد و باید معمال کند پس چرا اعمال نمی‌کنید البته تمام مردم هم تصدیق دارند و این حق هم در اینجا مورد پیدا می‌کند که فرمودند دیگر پیشنهاد مورد ندارد پس استدعا می‌کنم که قبل از وقت قضاوت نفرمائید
صفوی-اجازه میفرمائید بنده عرض دارم (بعضی از نمایندگان ختم خلسه) بنده اخطار نظامنامه دارم
رئیس-بفرمائید
جمعی ازنمایندگان-ختم جلسه
صفوی-بنده خیلی متأسف هستم با آنکه نظامنامه طرز جریان مذاکرات و طرز کارها را خیلی خوب معین کرده است باز نا رعایت نمی‌کنیم و آقایان یک مذاکراتی کردند موافق و مخالف صحبت هائی هم شد که متأسفانه باید گفت شاید صلاح کشور نیست و نظامنامه هم عرض کنم که تکلیف را معین کرده است عرض کنم که بنده خودم اولاً این طرح را امضاء کرد نظامنامه می‌نویسد طرحی را که پانزده نفر از نمایندگان امضاء کرده‌اند باید آن را گزارشش شده باشد و توزیع شده باشد این طرح هنوز چاپ نشده است (جمعی از نمایندان- دوماه است چاپ شده است توزیع شده است) ماده ۳۸ می‌گوید که بعد از آنکه طرحی در مجلس قابل توجه شد باید به شعبات فرستاده شود این طرح حالا باید برود به شعبات و در انجا یک کمیسیونی از شعب تشکیل بشود و بآن جا رجوع شود دیگر در این جا این مذاکرات موضوعی ندارد و بنده پیشنهاد می‌کنم بر طبق نظامنامه بکمیسیونی که از شعب انتخاب می‌شود رجوع شود.
رئیس-آقای طوسی
طوسی-عرض می‌کنم گویا توجه نفرمودند این طرح خدمت همه آقایان داده شده ممکن است بشما نرسیده باشد و از مدتی قبل هم طبع و توزیع شده و همه آقایان هم ملاحظه فرموده‌اند و اما اینکه فرمودند باید برود به کمیسیون البته باید در قسمت اول نظر مجلس معین شود بعد به کمیسیون که رای گرفته شد ارجاع شود.
رئیس-اول بایستی از طرف مجلس رای گرفته شود بعد برود به کمیسیون. آقای نقابت
نقابت- همان مادة ۳۸ را که آقای صفوی اخطار فرمودند در آخرش می‌نویسند و نیز ممکن است به شعبه یا کمیسیونی که در مجلس قبل از وقت تشکیل شده است این طرح را مجلس بهمان کمیسیون رجوع نماید حالا مجلس رای داد بقابل توجه بودن این طرح اعضاء کمیسیون دادگستری هیجده نفر هیتند ۱۲ نفر هم از سایر آقایان انتخاب می‌شوند مثل سایر لوایح دیگری که بکمیسیون دادگستری می‌آید و با دولت هم مشاوره می‌شد حالا هم این طرح بکمیسیون دادگستری مراجعه شود این آقایان هم دعوت می‌شوند چون این طرح محتاج به نوشتن قوانین جزائی است و کمیسیون دادگستری هم باید نظر بکند این است که پیشنهاد خودم را تایید می‌کنم که بآن رای گرفته شود
رئیس-گرفته می‌شود به پیشنهاد آقای نقابت موافقین بر خیزند (عده کمی بر خاستند) تصویب شد
طوسی-دو پیشنهاد متحدالشکل دیگر رسیده یکی مال آقای انوار است یکی مال آقای فرمانفرمائیان پیشنهاد می‌کنم: طرح تقدیمی به کمیسیون خاصی که از شعبات انتخاب می‌شود رجوع شود (صحیح است) فرمانفرمائیان
طوسی-مال آقای انوار هم همین مضمون است.
رئیس-موافقین با این پیشنهاد بر خیزند (اغلب بر خاستند) تصویب شد آقایان شعب را تشکیل خواهند داد و نمایندگان خودشان را معین می‌کنند که مشغول شوند برسیدگی باین طرح (صحیح است)
-موقع و دستور جلسه آتیه-بعد ختم جلسه
{۶-موقع و دستور جلسه آتیه-بعد ختم جلسه}
رئیس-اگر اجازه میفرمائید جلسه را ختم کنیم (صحیح است) جلسه آتیه روز سه شنبه یوم شهریور ماه سه ساعت پیش از ظهر دستور لایحه متمم بودجه
{مجلس نیمساعت بعد از ظهر ختم شد}
رئیس مجلس شورای ملی –حسن اسفندیاری