مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۹ فروردین ۱۳۰۶ نشست ۸۳
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری ششم | تصمیم‌های مجلس | قوانین بنیان ایران نوین |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری ششم |
مشروح مذاکرات مجلس ملی شورای، دوره۶
جلسه: ۸۳
صورت مشروح مجلس شنبه ۱۹ فروردین ماه ۱۳۰۶ مطابق ۶ شوال‌المکرم ۱۳۴۵
فهرست مندرجات:
۱- انتخاب آقای دیبا به نیابت رئیس مجلس شورای ملی
۲- انتخاب آقای بیات به نیابت رئیس مجلس شورای ملی
۳- انتخاب آقایان افخمی - امیرحسین خان ایلخانی - بنی سلیمان- دیوان بیگی به منشی‌گری مجلس شوای ملی
۴- انتخاب آقایان ارباب کیخسرو- جلایی- حیدری به سمت مباشرت مجلس شورای ملی
۵- تصویب انعقاد جلسات مجلس چهار روز در هفته
(مجلس دوساعت ونیم قبل ازظهر بریاست آقای پیرنیا تشکیل گردید)
(صورت مشروح پنجشنبه هفدهم فروردین راآقای امیرتیمورقرائت نمودند)
غائبین جلسه ۱۷ فروردین ۱۳۰۶
غائبین بااجازه – آقایان: میرزا حسینخان موقر- هاشم آقا ملک مدنی- سید ابراهیم ضیاء- حشمتی- محمد آخوند- پالیزی- میرزا ابراهیم خان قوام
محمد تقی خان اسعد – عباس میرزا- محمد هاشم میرزا افسر- میرزا محمد تقی بهار- حاج میرزا مرتضی- میرزا عبدالحسین – کازرونی-
غائبین بی اجازه – آقایان: محمد ولی خان اسدی- علی خان اعظمی- سید زین العابدین فومنی- میرزا عبدالله خان نظامی- نوبخت –غلامحسین میرزا مسعود- حاج حسن آقا ملک- حاج غلامحسین ملک- حاج اقا حسین
دیرآمدگان بی اجازه – آقایانی: شیروانی – حاج میرزا حبیب الله امین – امام جمعه شیراز- میرزا اسمعیل خان نجومی- میرزا حسنخان وثوق- دکتررفیع امین –یحیی خان زنگنه-
رئیس- آقای شیروانی
شیروانی- بنده را دیر امده بی اجازه نوشته‌اند در صورتیکه بنده همیشه سروقت حاضرم
رئیس- نسبت بصورت مجلس اعتراضی نیست (گفته شد خیر)
رئیس- صورت مجلس تصویب شد. راجع بانتخاب نواب رئیس- چون درجلسه گذشته نتیجه حاصل نشده امروز بایدتجدید رأی شود واین دفعه دوم خواهد بود اقای دادگر
دادگر- بنده درباب رأی می‌خواهم عرض بکنم. حرفم هم خیلی کوچک وکوتاه است. یک مأموریتی است که ازطرف فراکسیون رادیکال ومستقل به بنده داده شده است که باستحضار نمایندگان محترم برسانم. عقیده اقایان این است که مبارزه درامورات مملکتی یک چیز خوبی است اما نه درشخصیات. عقیده اقایان این است که باوجود اینکه خودشان راهمیشه برای مبارزات روی شخصیات نباشد روی نوعیات هروقت شد بسم الله وبنابراین برا ی اینکه اوقات مجلس تأخیر نیفتد وازطرفی هم هیئت رئیسه مجلس ازاشخاص صالح ولایق برای این مقام تعیین شود آن تعلقاتی که دستجات بخودشان دارند یله ورها کرده‌اند ودرمقام این هستند که آقای تقی زاده رادرمرحله اولی وآقای دکترمصدق رادرمرحله ثانی برای نیابت ریاست انتخاب کنند وهیچ نظری هم نداریم که آقایان قبول کنند یانکنند. ما رأی خودمان راخواهیم داد خواه قبول بکنند خواه قبول نکنند
رئیس- آقای دکترمصدق
دکترمصدق – بنده خواستم عرض کنم قبلا آقایان بمن تکلیف فرمودند وبنده قبول نکردم باین جهت خوب است آراء خودشان رادرباره بنده تلف نکنند
رئیس- آقای دادگر
دادگر- بعضی مسائل است که حالت تعلیق رادارد ویک طرف آن گناه است. ما وظیفه خودمان را ایفاء می‌کنیم خواه آقایان قبول بکنند خواه قبول نکنند
(دراینموقع اوراق رأی توزیع واخذ آراء بعمل آمد)
رئیس- اخذ آراء تمام شد. عده حضار نودو چهار نفراست. آقایان مستخرجین آراء تشریف بیاورید.
۰ آقایان میرزا ابراهیم آشتیانی – اسفندیاری ومفتی درمحل نطق حاضر واستخراج آراء بعمل آمده نتیجه بترتیب ذیل حاصل شد)
مهره تفتیشیه واوراق رأی هر یک نود وپنج
آقای طباطبائی دیبا ۴۷ رأی
آقا تقی زاده ۴۲ رأی
آقای آوانس خان ۱رأی
ورقه سفید علامت امتناع ۳
پاکت خالی یک
ورقه باطله یک
شیروانی- پس اوراق رأی زیاد است
رئیس- آقای تقی زاده واقای محقق بعد تشریف آوردند آقای ملک آرائی رأیشان را بعد از انداختن
مهره تفتیشیه می‌خواهند بدهند بنده گمان می‌کنم برخلاف نظامنامه باشد. آیا باید رأیشان راقبول کرد یا مطابق نظامنامه نباید قبولکرد؟
یاسائی- مانعی ندارد؟
یک نفرازنما یندگان- هرطورصلاح میدانید
ر ئیس- البته اظهارا یشان صحیح است ولی غرض بنده این است که برای بعد سابقه نشود و بعقید ه بنده باکمال تأسف باید خودشان هم صرف نظر بفرمایند. عده حضار نود وشش آقای دیبا چهل وهفت رأی. آقا تقی زاده چهل ودو رأی نتیجه حاصل نشد. مجددا رأی گرفته می‌شود این دفعه سوم است. آقا تقی زاده
تقی زاده- بنده همین حالا که واردمجلس شدم مطلع شدم که بعضی ازآقایان بواسطه حسن ظن خواسته‌اند بنده رادر جزو هیئت رئیسه انتخاب فرمایند. دراین موضوع بابنده صحبتی نکردند. والا عرض می‌کردم که بنده حاضرنیستم وزحمت آقایان راکم می‌کردم وحالا ه مباتشکر ازحسن ظن آقایان عرض می‌کنم که بنده نمی‌توانم قبول کنم بنده را ننویسند
رئیس- آقای دادگر
دادگر- عرض کنم ابراز حسن نیت درباره یک شخصی الزام ندارد که مذاکره قبلا شده باشد وبدون اینکه مذاکره هم شده باشد می‌توان بیک شخصی حسن عقیده داشت وازطرفی هم همانطوری ک هدرمقابل آقای دکترمصدق عرض کردم ما نظرمان ابهت وتجلیل هیئت رئیسه مجلس است. عرض کردم این کارمملکت است یکطرفش ما هستیم که ایفاء وظیفه می‌کنیم ویک طرفش هم آقایان هستند که البته مختارند. ما خواستیم این گناه معلق دامان مارا نگیرد
بعضی ازنمایندگان- صحیح است
آقا سید یعقوب- ماهم حق دفاع داریم ...
شیروانی- شرو ع می‌شود به رأی
آقا سید یعقوب- ما حق نداریم حرف بزنیم؟
رئیس – آقای آقا سیدیعقوب، اعتراض که نمی‌توانید داشته باشید. این دفعه سوم است که انتخاب خواهد شد واکثریت نسبی کافی خواهد بود. آقایان مستخرجین آراء تشریف بیاروند (اخذ آراء بعمل آمد)
رئیس- اخذ آراء تمام شد
(استخراج آراء بعمل آمده نتیجه بقرارذیل حاصل گردید)
اوراق رأی ومهره تفتیشیه هریک ۱۰۰
آقای دیبا ۵۴ رأی
تقی زاده ۳۹ رأی
دکترمصدق ۱ رأی
ورقه سفید علامت امتناع ۶۷
رئیس- عده حضار صد ویک. آقای دیبا پنجاه وچهاررأی. آقای تقی زاده سی ونه رأی. آقایدیبا باکثریت تام انتخاب شدند. شروع می‌شود بانتخاب یک نفرنائب رئیس دیگر. آقایان مستخرجین بفرمایند (اخذد آراء بعمل آمد)
رئیس- اخذ آراء تمام شد
(استخراج آراء‌بعمل آمده نتیجه بشرح ذیل حاصل شد)
اوراق رأی ومهره تفتیشیه هریک ۱۰۰
آقای مرتضی قلیخان بیات ۵۴ رأی
دکترمصدق ۳۶ رأی
آقای دیبا ۱ رأی
حائری زاده ۱ رأی
اج شیخ بیات ۱ رأی
شریعت ز اده- ۱رأی
ورقه سفید علامت امتناع ۶
رئیس- عده حضار صد ویک آقای بیات پنجاه
وچهار رأی. آقای دکترمصدق سی وشش رأی. بنا براین آقای بیات باکثریت تام انتخاب شدند. انتخاب آقایان منشیان بماند برای بعد بعد ازتنفس
جمعی ازنمایندگان- صحیح است
(دراین موقع جلسه برای تنفس تعطیل وبفاصله نیم ساعت مجددا تشکیل گردید)
رئیس- شروع می‌شود بانتخاب چهارنفر منشی باا نتخاب جمعی. آقایان نظار تشریف بیاورند
(آقایان مستخرجین درمحل نطق حاضر واخذ آراء بعمل آمد)
رئیس- اخذ آراء تمام شد
(استخراج آراء‌بعمل آمده نتیجه بطریق ذیل حاصل گردید
مهره تفتیشیه ۱۰۰ – اوراق رأی ۱۰۰ – آقای امیرحسین خان ۵۶ رأی – آقای امیر اشرف ۵۴ رأی – آقای بنی سلیمان ۴۸ رأی – آقای زوار ۴۸ رأی – دیوان بیگی ۴۴ رأی – مخبرفرهمند ۴۲ رأی – آقای ثقه الاسلامی ۴۰ رأی – امیراسدالله ان ۳۹ رأی – آقای دولتشاهی ۱۴ رأی – آقای وزیری ۴ رأی – آقای شیروانی ۱ رأی- سلطان محمد خان عامری ۱ رأی – آقای اسفندیاری ۱ رأی – آقای روحی ۱ رأی –آقای دکترسنگ ۱ رأی – ورقه سفید علامت امتناع ۱ رأی –
رئیس- آرائی که آقایان ضبط کرده‌اند ازقراری است که عرض می‌کنم ویکقدری اختلاف داردولی درنتیجه یعنی دراکثریت تام اختلافی نیست. آقای امیر اشرف باختلاف ۵۴ و۵۳ رأی درهر صورت ایشان اکثریت تام دارند – آقای بنی سلیمان چهل وهشت وچهل وسه رأی ضبط شده اکثریت تام نیست – آقای امیرحسینخان پنجاه ودو وپنجاه وشش رأی
بعضی ازنمایندگان- پنجاه وشش است
رئیس- درهرصورت ایشان هم اکثریت تام دارند آقای امیراسدالله خان باختلاف چهل وهشت وسی ونه رأی ضبط کرده‌اند. درهرصورت اکثریت تام حاصل نمی‌شود. آقای زوار چهل وهشت وپنجاه رأی. فقط آقایامیر اشرف وآقای امیرحسینخان انتخاب شده‌اند برای بقیه باید تجدید انتخاب شود. آقایان نظار تشریف بیاورند
(آقایان مستخرجین حاضر واخذ آراء بعمل آمد)
رئیس- اخذ آراء تمام شد
(استخراج آراء بعمل آمده نتیجه بقرارذیل حاصل شد)
مهره تفتیشیه ۱۰۱ -اوراق رأی ۱۰۱ -آقای بنی سلیمان ۴۷ رأی - آقای امیراسدالله خان ۳۸ رأی – آقای زوار ۳۸ رأی- آقای دیوان بیگی ۴۰ رأی – وزیری ۱ رأی -= دولتشاهی ۱رأی – فرهمند ۱ رأی – دکترسنگ ۱ رأی – شیروانی ۱ رأی – ثقه الاسلامی ۱ رأی – ورقه سفید علامت امتناع (۱)
رئیس- عده حضار صدو دو آقای بنی سلیمان چهل و هفت رأی آقای امیراسدالله خان سی وهشت. آقای زوار باختلاف سی و هشت وچهل ..
بعضی ازنمایندگان- سی وهشت
رئیس- آقای دیوان بیگی چهل رأی. اکثریت تام حاصل نشد تجدید می‌شود (مجددا اخذ آراء بعمل آمد)
رئیس –اخذ آراء تمام شد
(استخراج آراء بعمل آمده نتیجه بترتیب ذیل حاصل گردید)
مهره تفتیشیه ۱۰۰ – اوراق رأی ۱۰۰ – آقای بنی سلیمان ۵۵ رأی – آقای زوار ۳۹ رأی – آقای امیراسدالله خان ۴۳ رأی- آقای دیوان بیگی ۴۷ رأی – آقای فرهمند ۱ رأی- آقای دولتشاهی ۱ رأی- آقای ثقه الاسلامی ۱ رأی – ورقه سفید علامت امتناع ۱
رئیس- عده حضار صد ویک. آقای امیراسدالله خان چهل ودو رأی- آقای بنی سلیمان پنجاه وپنج رأی- آقای دیوان بیگی چهل وهفت رأی- آقای بنی سلیمان با اکثریت تام. آقای دیوان بیگی باکثریت نسبی انتخاب شدند. شروع می‌شود بانتخاب سه نفر مباشر. آقای عراقی
عراقی- بنده هم می‌خواستم تقاضا کنم که انتخاب مباشرین هم امروز بشود
جمعی ازنمایندگان- صحیح است
رئیس- آقایان منشی‌ها تشریف بیاورند
(دراین موقع منشیان جدید وقدیم محل جلوس خودرا تبدیل نمودند)
رئیس- آقایان مستخرجین تشریف بیاورند
(آقایان مستخرجین درمحل نطق حاضر واخذ آراء بعمل آمد)
رئیس- اخذ آراء تمام شد
(استخراج آراء‌بعمل آمده نتیجه بشرح ذیل حاصل شد)
مهره تفتیشیه ۹۶ – ائراق رأی ۹۶ – آقای ارباب کیخسرو ۸۵ رأی- جلائی ۵۳ رأی –عصرانقلاب ۴۴ رأی – حیدری ۵۲۳ رأی – نوبخت ۳۴ رأی- آقا علی زارع ۱ رأی- آشتیانی ۱ رأی- آقا سید علی اکبر آیه الله زاده ۱ رأی- آقا شیخ عبدالرحمن ۱ رأی- مخبرفرهمند ۱ رأی- مصدق السلطنه ۱ رأی- بیات ۱ رأی-
ورقه سفید (۱)
رئیس- آقای ارباب کیخسرو هشتاد وپنج رأی- آقای جلائی پنجاه وسه رأی- آقای حیدری پنجاه ودورأی
بعضی ازنمایندگان –پنجاه وسه رأی-
رئیس- آقای عصرانقلاب چهل وچهاررأی –آقایان ارباب کیخسرو – حیدری وجلائی انتخاب شدند. باید شعباترا هم بقرعه معین کنند
بعضی ازنمایندگان – ختم جلسه
رئیس- پیشنهادی رسیده است. ازآقای فهیمی قرائت می‌شود (بشرح ذیل خوانده شد)
بنده پیشنهاد می‌کنم که دراین هفته همه روزه صبح جلسه علنی تشکیل وراپورت‌های کمیسیون بودجه راجع به عدلیه وغیره مطرح شود وضمنا کمیسیونها هم انتخاب شوند که زودتر لوایح معوقه راحاضر نمایند
رئیس- آقای فهیمی
فهیمی- آقایان تصدیق می‌فرمایند که تقریبا ازاول ماه رمضان ت ابحال بیشتر اوقاتمان تلف شده وگرفتار ایام احیاء‌وتعطیل عید وغیره بوده‌ایم. الحال هم چهار پنج روزاست که مشغول تعیین هیئت رئیسه هستیم وکارهای اساسی تعطیل شده است. وفعلا هم کمیسیونها داشته باشیم، ما هیچ کاری نداریم غیر از اینکه صبح یا عصر جلسه تشکیل شود وبیائیم اینجا. اول کاری که باید بکنیم این است که کمیسیونها راتشکیل بدهیم که لوایحی که معوق مانده یاسابقا راپورتش داده شده به کمیسیون‌های جدید برود وآنها رامطالعه کنند وحاضرکنند برای مطالعه درمجلس وضمنا راپورت هائی که ازکمیسیون آمده ومیشود مطرح گردد مطرح شود وکارعدلیه بگذرد واین هفته رابه این ترتیب بگذرانیم تادرظرف هفته آتیه کمیسیونها تشکیل شود. اگرآقایان موافقت بفرمایند گمان می‌کنم برای جبران تعطیل‌های زیاد این یک هفته رابه خودشان زحمت بدهند بهتر است
رئیس – آقای آقا سید یعقوب
آقا سید یعقوب – بنده گمان می‌کنم آقای فهیمی با اینکه چند دوره است در مجلسند این مسئله به طبیعت دور تر است زیرا که در ماه رمضان تمام شب‌ها جلسه مرتب بود وما به مجلس آمدیم لوایح را تحت شور قرار دادیم.
اما کمیسیونها که فرمودند: کمیسیونها دوقسم است یک کمیسیونهائی هست که باید درموقع خودشان انتخاب شود ومخبرش بیاید درمجلس وتا مخبر آن نیاید لایحه اش نمی‌شود مطرح واقع شود. لایحه عدلیه تا کمیسیون عدلیه تشکیل نشود مخبرندارد ککه دفاع بکند ...
شیروانی- لایحه عدلیه راپرتش ازکمیسیون بودجه است
آقا سید یعقوب- اعلم العلماء اجازه بفرمائید. لایحه عدلیه غیرازآن است که میفرمائید. لایحه راکه راجع به مسئولیت وزراء است عرض می‌کنم. اما لوایح کمیسیو ن بودجه لوایح بودجه آنقدرنداریم که ترتیب هفته س هروز را بهم بزنیم کمیسیون بودجه وکمیسیون مبتکرات وکمیسیونهای دیگرمجلس هم که محتاج به تجدید نیستند آنقدر لوایح ندارد بنده عقیده‌ام اینست ک هبهمان ترتیب سابق که هفته سه روز بوده باشد. شما خودتان میدانید ترتیبات کارهای مجلس با کمیسیونها است کمیسیون هاباید کاربکنند وکارها راحاضر بکنند وفعلا اینطوری که آقا می‌فرمایند لوایحی نداریم که مانده باشد وبینی وبین الله هیچوقت مجلس برای کارکردن طفره نزد ه است وبعقید ه بنده باید بهمان ترتیبی که سابقا داشتیم هفته سه روز باشد نهایت مقام ریاست فردا اعلام خواهند فرمود انتخاب کمیسیونها را ولایحه عدلیه راهم که آقای شیروانی فرمودند بکمیسیون بودجه مربوطه است نه بکمیسیونهای دیگربنده با این پیشنهاد مخالفم
فهیمی – اجازه میفرمائید توضیح بدهم؟
رئیس- بفرمائید
فهیمی – آقای آقا سید یعقوب التفات نفرمودند بنده عرض کردم لوایحی است که باید به کمیسیونها ی مربوطه برود ویک لوایحی هم هست که مربوط است به کمیسیون بودجه از قبیل لایحه عدلیه ولایحه اضافات معارف وبنده پیشنهاد کردم که این لوایح بیاید درمجلس مطرح شود ودرضمن کمیسیونها هم انتخاب شوند بعلاوه کلیه تفاوت دوجلسه است دوشنبه وروز چهارشنبه وممکن هم هست روز دوشنبه هم جلسه تشکیل نشود و روز
چهارشنبه باشد
رئیس – از طرف آقای شیروانی و آقای رفیع پیشنهاد شده است که هفته چهارم جلسه باشد شما هم با چهار جلسه موافقید؟
فهیمی – بله بنده هم موافقت می‌کنم.
رئیس – رأی می‌گیریم به چهار جلسه آقایانی که موافقند قیام فرمایند. (اغلب قیام نمودند)
رئیس – تصویب شد – شنبه و یکشنبه و سه شنبه و پنج شنبه مخالفی ندارد؟ (گفته شد خیر)
رئیس – آقای بیات
مرتضی قلی خان بیات – عرضی ندارم
رئیس –بنا بر این جلسه فردا جهار قبل از ظهر دستور هم خبر کمیسیون بودجه راجع بعدلیه و ضمنا انتخاب کمیسیونها
(مجلس یک ساعت و نیم بعد از ظهر ختم شد)